Jaarverslag 2013
Voorwoord Met genoegen presenteert de Bibliotheek aan de Vliet u dit jaarverslag. Met tevredenheid kijken we terug op het tweede jaar van de Bibliotheek aan de Vliet! De inwoners van de gemeenten Rijswijk en Leidschendam-Voorburg weten de weg naar de bibliotheeklocaties te vinden. De bibliotheek doet er toe
Gevolgen sluiting locatie De Ottoburg
De maatschappelijke functie van de bibliotheek staat
Aan de andere kant sloot eind 2012 de locatie De Ottoburg
volop in de aandacht. De bibliotheek is een van de
in Oud-Rijswijk. Een aderlating voor dit deel van Rijswijk.
weinige laagdrempelige plekken in een stad of dorp.
Een deel van de leners van De Ottoburg maakt nu
Een plek waar je op een plezierige manier informatie
gebruik van de locatie Rijswijk. Een ander deel maakte
haalt, studeert en mensen ontmoet. Een instelling die
de overstap naar locatie Voorburg. Volgens onze analyse
werk maakt van leesbevordering en het stimuleren
maakt ongeveer de helft van de leners van De Ottoburg
van leesplezier. Op die manier wordt laaggeletterdheid
op dit moment geen gebruik meer van de bibliotheek.
op latere leeftijd tegengegaan. De bibliotheek is een
Dat komt ongeveer overeen met de prognose die de
instelling die er toe doet!
bibliotheek had gesteld.
Gemeentelijke beleidsvisie bibliotheekwerk
De dienstverlening blijft goed
Gedurende het jaar vond zowel bestuurlijk als ambtelijk
De bibliotheek heeft de nodige maatregelen getroffen
overleg plaats met wethouders en ambtenaren van de
om de opgelegde bezuiniging in beide gemeenten het
gemeenten. In deze goede constructieve gesprekken
hoofd te kunnen bieden. De efficiencywinst die ontstaan
werd de functie van de bibliotheek die in het beleidsplan
is door het realiseren van de Bibliotheek aan de Vliet
van de Bibliotheek aan de Vliet is vastgelegd, besproken
heeft daaraan een behoorlijke bijdrage geleverd. Samen
en grotendeels onderschreven. In het overleg is het
met een aantal andere maatregelen leidt dit tot een
voornemen uitgesproken om tot een gezamenlijke
situatie waarin de dienstverlening aan de gebruikers zo
beleidsvisie op het bibliotheekwerk te komen voor beide
veel mogelijk in stand kan blijven.
gemeenten. Daarnaast streven de drie partijen naar een eenduidige manier van verantwoording van de
De digitale bibliotheek
bibliotheek naar beide gemeenten.
De digitale ontwikkelingen gaan sneller dan ooit. Lokaal kost het veel geld om deze ontwikkelingen op een goede
Aantrekkelijke bibliotheken
manier te volgen. Daarop wordt landelijk gereageerd
Een van de pijlers in het beleidsplan is dat gebouwen
door de verdere vorming van de digitale bibliotheek.
aantrekkelijk zijn voor de gebruikers van de bibliotheek.
Leners van de bibliotheek kunnen op landelijke schaal
Die gedachte is uitgewerkt bij de inrichting van de
diensten afnemen zoals het lenen van e-books.
nieuwe locatie in Leidschendam. Een bibliotheek ingericht op basis van het retailconcept voor bibliotheken.
Het was een mooi jaar voor de Bibliotheek aan de Vliet
Een
waarin bleek dat de keuze om de eerder genoemde fusie
aantrekkelijke
combinatie
van
een
actuele,
aansprekende collectie en met aandacht voor het verblijf
te realiseren, de juiste blijkt te zijn.
van de bezoekers. Dat werpt zijn vruchten af. Het bezoek aan de bibliotheek steeg met 10%. Hetzelfde geldt voor
Harm Smit,
het aantal uitleningen.
directeur
Missie en visie De Bibliotheek aan de Vliet biedt de inwoners van Leidschendam-Voorburg en Rijswijk de mogelijkheid tot zelfontplooiing, verbeelding en ontwikkeling en levert een bijdrage aan de maatschappelijke samenhang in haar werkgebied. De Bibliotheek aan de Vliet is een laagdrempelige
De Bibliotheek aan de Vliet hanteert de Richtlijn voor
ontmoetingsplaats met een actuele en aansprekende
basisbibliotheken en ziet zich dan ook als:
collectie boeken en andere media (reëel en virtueel)
•
warenhuis van kennis en informatie
en een gevarieerd educatief, informatief en cultureel
•
centrum voor ontwikkeling en educatie
activiteitenprogramma. De locaties van de Bibliotheek
•
encyclopedie van kunst en cultuur
aan de Vliet zijn voor iedereen vrij toegankelijk en bieden
•
inspiratiebron voor lezen en literatuur
een prettige omgeving om andere mensen te ontmoeten
•
podium voor ontmoeting en debat
en om inspiratie op te doen. De Bibliotheek aan de Vliet bevordert leesplezier en is informatievaardig,
Voor het uitoefenen van haar kernfuncties onderhoudt
klantgericht en neutraal. Zij is onderdeel van het
De Bibliotheek aan de Vliet een subsidierelatie met de
landelijke netwerk van bibliotheken en is gecertificeerd.
gemeenten Leidschendam-Voorburg en Rijswijk. Zij is een partner voor de gemeenten voor het uitvoeren van
De Bibliotheek aan de Vliet biedt haar diensten zowel
gemeentelijk beleid.
rechtstreeks aan gebruikers aan, als indirect, via instellingen en samenwerkingspartners. Zij is een betrouwbare samenwerkingspartner.
25.606 leners
7,0 media per lener
mediacollectie 178.040
16,9 bezoeken per lener
27,0 uitleningen per lener
uitleningen per medium: 3,9
432.074 bezoeken
1,6 uitleningen per bezoek
lenerpercentage: 21,9%
119.960 inwoners
3,6 bezoeken per inwoner
Meer cijfers over het gebruik van de Bibliotheek aan de Vliet in 2013 staan achterin het jaarverslag.
4
629.079 uitleningen (excl. verlengingen)
“De bibliotheek is prachtig geworden. Ik kom nu zeker vaker.”
Retail in Leidschendam Na jaren van plannen maken begon in 2012 de bouw van de nieuwe bibliotheeklocatie in Leidschendam. Aan het Fluitpolderplein, tegenover
de oude bibliotheek, verrees een prachtig nieuw pand dat behalve de bibliotheek twee scholen van voortgezet onderwijs huisvest: STIP dalton Leidschendam en ROC ID College Leidschendam-Voorburg. Na de oplevering van het gebouw verzetten de
Verder is de strikte indeling op alfabet losgelaten. De
medewerkers heel veel werk en zorgden er met elkaar
boeken zijn op interessegebied van de belangrijkste
voor dat op 19 augustus het publiek voor het eerst de
klantgroepen bij elkaar gezet in werelden. Voor
nieuwe bibliotheek kon bezoeken. De toestroom van
volwassenen zijn er vijf werelden gemaakt: Spanning
bezoekers was direct groot en de reacties zeer positief.
& Actie, Liefde & Leven, Literatuur & Cultuur, Wereld &
“Oh, wat ziet het er mooi uit! Wat fris, wat kleurig en
Samenleving en Beeld & Geluid. De jeugdboeken zijn
wat nieuw.” Ook waren de bezoekers erg te spreken
ingedeeld in drie werelden: 0-8 jaar en hun ouders,
over de verruiming van de openingstijden naar 41 uur
8 -15 jaar en Young Adults.
per week. 19 augustus was een drukke en erg feestelijke dag in Leidschendam.
De ervaringen met de inrichting en presentatie in Leidschendam zijn zo positief dat is besloten dit
De presentatie van de materialen nodigt veel meer
concept ook toe te passen bij de herinrichting van de
uit dan de traditionele manier van presenteren. In
bibliotheek in Voorburg in 2014.
plaats van kasten vol met ruggen van boeken is er meer ruimte voor de zogenaamde frontale plaatsing.
29 oktober was het weer feest in Leidschendam. Op
Daardoor zijn de voorkanten van boeken te zien, net
die dag werd het nieuwe gebouw officieel geopend
zoals in de boekhandel. Op presentatietafels zijn
door wethouder Saskia Bruines, Otto Jelsma (ROC ID),
boeken rondom een bepaald thema uitgestald. Zo
Peter Lamers (Spinoza | STIP dalton) en Harm Smit
wordt de bezoeker verleid tot het ontdekken van de
(bibliotheek). Met een aantal fantastische acts werd het
parels die de bibliotheek in huis heeft.
nieuwe pand voor geopend verklaard.
Foto Ot Douwes
5
Collectie Technische ontwikkelingen om ons heen hebben invloed op de samenstelling van de collectie van de bibliotheek. De verkoop van e-readers nam het afgelopen jaar sterk toe en daarmee groeide de vraag naar e-books. De bibliotheeksector speelde op verschillende manieren in op deze toegenomen belangstelling. Het lezen van e-books bij de bibliotheek
BoekStart in alle locaties
•
E-books eregalerij: een selectie van meesterwerken
Eind september was in de bibliotheek in Voorburg
uit de Nederlandse literatuur
de feestelijke opening van BoekStart, het lees-
E-book stick: gratis een usb-stick lenen met vijf tot
bevorderingsprogramma voor baby’s en hun ouders in
8 e-books rond een bepaald thema die u kunt lezen
de gemeente Leidschendam-Voorburg. Rijswijk deed al
op uw computer, e-reader, tablet of smartphone
een tijdje mee met BoekStart waardoor sinds 1 oktober
Vakantiebieb-app: een selectie van populaire
2013 BoekStart in alle locaties van de Bibliotheek aan
boeken voor in de vakantie
de Vliet beschikbaar is. In speciaal ingerichte BoekStart-
Direct online lezen: leden van de bibliotheek
hoeken zijn boeken voor baby’s van 2-12 maanden
kunnen direct online recente titels lezen zonder te
te vinden, boeken voor kinderen tot 2 jaar, cd’s met
downloaden
meezingliedjes, dvd’s en opvoedboeken voor de ouders.
•
• •
•
E-book-platform: dit grootschalige project startte in januari 2014. De leden van de bibliotheek
Hoe werkt BoekStart?
krijgen zo toegang tot ruim 5000 e-books.
BoekStart is een samenwerkingsverband tussen de Bibliotheek aan de Vliet, de gemeenten LeidschendamVoorburg en Rijswijk en Jeugdgezondheidszorg ZuidHolland West. Tijdens het eerste contact met het consultatiebureau ontvangen de ouders een brief van de gemeente met daarbij een BoekStart-waardebon. Met deze bon kunnen de ouders een gratis BoekStartkoffertje ophalen bij de bibliotheek met daarin een boekje en een cd met liedjes en versjes. Daarnaast krijgt
Muziek
het kind een gratis lidmaatschap van de bibliotheek.
Omdat de uitleningen van cd’s en bladmuziek de laatste jaren sterk terugliepen, is besloten om in alle locaties de
Dankzij BoekStart zijn in Rijswijk al 107 baby’s lid
collecties op te heffen. De bibliotheek in Rijswijk haalt
geworden. In slechts drie maanden tijd werden 95
in 2014 de laatste cd’s uit de collectie. De bibliotheek
baby’s lid in Leidschendam-Voorburg. Een teken dat er
biedt via eMuziek en Muziekweb alternatieven.
een enorme behoefte is aan het voorlezen aan baby’s.
Thuis muziek luisteren Via eMuziek kunnen bibliotheekleden thuis naar muziek te luisteren. eMuziek is het landelijke initiatief van bibliotheek.nl en Muziekweb. De muziekdienst is bedoeld als gids en bron om muziek te (her)ontdekken.
Muziek lenen via Muziekweb Bibliotheekleden kunnen via Muziekweb CD’s, muziekdvd’s en lp’s online aanvragen waarna ze het in de eigen bibliotheek kunnen ophalen. Foto Ot Douwes
6
Klantwaardering een 7,9 De mening van de klanten is erg belangrijk. Daarom heeft de bibliotheek in juni en juli een tevredenheidsonderzoek onder haar klanten gehouden. In totaal hebben 781 leden en bezoekers het online onderzoek ingevuld. Uit het onderzoek is het rapportcijfer 7,9 gerold, een mooi cijfer dat gelijk is aan het landelijke gemiddelde bij openbare bibliotheken. Tevredenheid
Actieplan
De onderdelen van de dienstverlening die het hoogst
Naar aanleiding van het onderzoek ondernam de
worden gewaardeerd zijn: het personeel, de digitale
bibliotheek verschillende acties om de dienstverlening
nieuwsbrief en de communicatie. Het personeel
te optimaliseren en zo veel mogelijk aan de
wordt beoordeeld als zeer vriendelijk, behulpzaam en
wensen van de klanten te voldoen.
deskundig. 67% van de klanten beveelt de bibliotheek
De openingstijden van locatie
aan bij vrienden, familie of collega’s.
Leidschendam
zijn
sinds
de verhuizing naar de
Verbetersuggesties
nieuwe
De deelnemers aan het onderzoek gaven verschillende
het
suggesties voor de verbetering van de dienstverlening.
verruimd. Tenslotte is
De belangrijkste verbetersuggesties zijn: vindbaarheid
er de intentie om locatie
van de materialen, ruimere openingstijden en de
Voorburg in 2014 en locatie
inrichting van de bibliotheken.
Rijswijk in 2015 her in te
locatie
aan
Fluitpolderplein
“Ik ben ontzettend blij met mijn lidmaatschap van de Bibliotheek aan de Vliet. Lezen vind ik heerlijk en het is fijn dat er zoveel online kan.”
richten.
99% score bij certificering In december vond bij de Bibliotheek aan de Vliet de certificeringsaudit plaats van de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken. De bibliotheek onderging een toets op in totaal 91 punten. Beoordeeld zijn onder andere: tevredenheid van klanten,
De Stichting Certificering Openbare Bibliotheken liet
medewerkers en de gemeentes, de samenwerking met
weten dat de Bibliotheek aan de Vliet bij de hoogste
partners in het werkgebied (het onderwijs, culturele
scores in Nederland hoorde. Er is één bibliotheek met
instellingen, kerken), de openingstijden, de actualiteit
een score van 100% en drie bibliotheken, waaronder
van de collectie, contributievrijdom voor de jeugd en
de Bibliotheek aan de Vliet, met een score van 99%.
het financiële beheer. Bij al deze en de andere punten
Harm Smit, de trotse directeur van de Bibliotheek aan
scoorde de Bibliotheek aan de Vliet uitstekend. De
de Vliet: “Daarmee krijgt de certificering nog meer
bibliotheek voldoet hiermee aan de voorwaarden van
glans! Hoewel het geen wedstrijd is, is deze uitslag toch
de gemeenten Leidschendam-Voorburg en Rijswijk die
echt een prachtige opsteker! De certificering geeft de
certificering als één van de voorwaarden hebben voor
gebruikers van de Bibliotheek aan de Vliet zekerheid
de gemeentelijke subsidie.
dat de kwaliteit van onze producten en dienstverlening op niveau zijn.”
7
Cultuur en Kunstuitleen
“Kunst lenen is een leuke manier om je smaak af te tasten en te ontwikkelen.”
Kulturhus Stompwijk
Kunstuitleen Rijswijk
Op termijn zal er in Stompwijk één gebouw worden
Wegens
gerealiseerd waarin de basisschool, de bibliotheek,
het
de kinderopvang en het dorpshuis met elkaar gaan
Informatiecentrum
samenwerken. Het idee van een Kulturhus komt uit
Kunstuitleen nu een mooie en centrale
Scandinavië. Kleine gemeenschappen kunnen zo met
plek in het gebouw. Ook is er ruimte gecreëerd voor
weinig geld goede voorzieningen realiseren. De huidige
activiteiten, zoals creatieve workshops en bezoeken van
locatie van de bibliotheek in Stompwijk voldoet niet
groepen leerlingen. De ruimte waar de Kunstuitleen
meer aan de eisen van deze tijd. De Bibliotheek aan de
zat is tijdelijk ingevuld als leescafé en expositieruimte.
het
vertrek
Rijswijks
van
Historisch heeft
de
Vliet werkt graag mee aan de realisering van het ‘hus’. Naast de kunstuitleen en de exposities, waren er
Website cultuur, erfgoed en cultuureducatie
creatieve workshops zoals Abstract schilderen en
De bibliotheek onderhoudt naast de eigen website ook
Nana’s maken.
de websites van Cultuurpunt, Toen en Cultuurmenu in Leidschendam-Voorburg. Er is onderzocht of er een
De Kunstuitleen organiseerde in samenwerking met
manier is om het invoeren van dezelfde gegevens in
TOP IN SCHOOL de Kunstquiz. Vier basisscholen uit
verschillende websites efficiënter aan te pakken. Het
Rijswijk deden mee. De Shalomschool won de finale.
resultaat is een fraaie en geactualiseerde website
Het doel van de Kunstquiz is kinderen op een leuke,
waarin de drie genoemde sites zijn samengevoegd.
leerzame en spannende manier te laten beleven wat kunst is.
Automatisering Nieuwe catalogus
Vervanging computernetwerk
De bibliotheek maakt met de nieuwe catalogus deel
In het najaar werd in de locaties Rijswijk, Stompwijk
uit van een netwerk dat de provincies Zuid- en Noord-
en Voorburg het automatiseringsnetwerk vervangen.
Holland omvat. Door onderdeel uit te maken van dit
De bibliotheek in Leidschendam kreeg bij de opening
netwerk worden een aantal werkzaamheden centraal
in augustus al een compleet nieuw netwerk. Kabels
uitgevoerd. Dit levert de Bibliotheek aan de Vliet aan de
werden getrokken, nieuwe pc’s en schermen zijn
ene kant een efficiencywinst op en aan de andere kant
geplaatst. Ook werd nieuwe software geïnstalleerd.
een beter aanbod voor onze leden. Als een bepaalde
Gebruikers en medewerkers kunnen nu werken met
titel niet aanwezig is binnen de eigen bibliotheek,
hard- en software die toekomstbestendig zijn.
dan kunnen de leden en de medewerkers van de bibliotheek nu heel eenvoudig zoeken bij tientallen collega-bibliotheken.
Nieuwe website De
nieuwe
website
is
ontwikkeld
volgens
de
vormgeving van de landelijke huisstijl van de brancheorganisatie van de openbare bibliotheken. Zonder zelf al te veel te hoeven investeren kreeg de Bibliotheek aan de Vliet de beschikking over een website die voldoet aan de eisen van deze tijd. Nieuw op de site is het gebruik van verschillende handige widgets die door de bibliotheken zelf worden ontwikkeld en onderling beschikbaar worden gesteld.
8
Foto Mieke Bloemen
Dienstverlening aan het onderwijs Het onderwijs heeft baat bij een sterke bibliotheek. Het onderwijs is dan ook een belangrijk speerpunt in het beleid. De bibliotheek ontwikkelt voor het onderwijs een speciaal aanbod. Het basisonderwijs heeft hierbij de hoogste prioriteit. Het streven is om op termijn een partnerschap met het basisonderwijs aan te gaan. Een beknopt overzicht van de dienstverlening aan het onderwijs leest u op de volgende pagina’s. Voorschoolse Educatie
Basisonderwijs
Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven spelen een
De bibliotheek en het basisonderwijs zijn innig met
belangrijke rol in de ‘leesloopbaan’ van kinderen. De
elkaar verbonden. 97% van de basisscholen doet mee
bibliotheek helpt daarbij om kinderen zo vroeg mogelijk
aan een of meerdere programma’s van de bibliotheek.
in aanraking te brengen met boeken. De bibliotheek
Lees de hoogtepunten van de dienstverlening aan het
biedt hiervoor een educatief à la Carte programma
basisonderwijs.
waar alle peuterspeelzalen en kinderdagverblijven hun
Educatief aanbod
keuze uit kunnen maken.
Het educatieve programma van de Bibliotheek aan de
Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE)
Vliet voor het schooljaar 2013-2014 bestaat uit een à la
De VVE is onderwijs voor peuters en kleuters met een
Carte menu ter ondersteuning van leesbevordering en
taalachterstand. Hiermee kunnen kinderen op een
het mediawijzer maken van leerlingen. Het programma
speelse manier hun achterstand inhalen. De bibliotheek
ten opzichte van het vorige jaar is uitgebreid met een
realiseerde in het kader hiervan de volgende zaken.
aanbod op het gebied van mediawijsheid.
• •
• •
Vertelvoorstellingen
tijdens
de
Nationale
Voorleesdagen.
Nationale Voorleeswedstrijd
Organisatie van ouderbijeenkomsten op de
In
peuterspeelzalen
voorrondes
en
peuterbezoeken
in
de
februari
organiseerde van
de
de
bibliotheek
twee
Nationale Voorleeswedstrijd.
bibliotheek.
De voorleeskampioenen van 15 basisscholen uit
Coördinatie van het voorlezen door vrijwilligers op
Leidschendam-Voorburg en Rijswijk lazen voor uit
de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven.
hun favoriete kinderboek. Twee leerlingen gingen door
Voorleesfestival in Stompwijk. Betty Sluyzer,
naar de kwartfinale. Daarvan ging Gina Engels uit
kinderboekenschrijfster,
Stompwijk door naar de provinciale halve finale.
gaf
workshops
aan
ouders met hun peuters of kleuters.
Schrijversbezoeken In april en mei ontvingen de groepen 7 een schrijver in de klas. De bibliotheek ging op stap met kinderboekenschrijvers Reggie Naus, Marlies Slegers, Thijs Goverde, Hans Kuyper, Robin Raven, Betty Sluyzer, Anke Kranendonk en Koos Meinderts. Een schrijver op bezoek is voor elke leerling een bijzondere ervaring.
Combinatiefunctionaris Van januari tot juni gaf de combinatiefunctionaris bibliotheek/onderwijs 41 lessen op het gebied van leesbevordering en mediawijsheid op de scholen in Leidschendam-Voorburg.
9
Cultuureducatie
Bieb Olympics in de bibliotheek
In het kader van het Cultuurmenu Leidschendam-
De Kinderboekenweek had als thema “Klaar
Voorburg werden de groepen 6 in februari ontvangen
voor de start” waarbij boeken over
voor een opzoekles in de bibliotheek en de groepen 3
sport
in november voor het programma “Het lievelingsboek
groepen 4 en 5 werden in de
van Simon Snoek”.
bibliotheek ontvangen voor
In het kader van het Erfgoedspoor Rijswijk doken de
een speciale Bieb Olympics
groepen 7 in juni de geschiedenis van Rijswijk in met
les.
centraal
stonden.
een spannende opzoekestafette.
bibliotheek
is
samen
met
“Ik vind de bibliotheek heel leuk. Ik ga er elke week naartoe om leuke boeken uit te zoeken.”
Samenwerking Snijdersschool Rijswijk
Cultuureducatie met Kwaliteit De
30
Trias
(het
In juli ondertekenden de directeuren
kunsteducatiecentrum in de gemeenten Rijswijk
van de Snijdersschool en van de Bibliotheek
en
aan de Vliet de samenwerkingsovereenkomst voor
met
Leidschendam-Voorburg) het
innovatietraject
in
2013
begonnen
Cultuureducatie
met
de start van de pilot “de Bibliotheek op school”.
Kwaliteit. Dit wordt gefinancierd door het Fonds voor
De overeenkomst loopt tot 2016. De meerjarige
Cultuurparticipatie en de gemeenten Leidschendam-
samenwerking tussen school en bibliotheek is gericht
Voorburg en Rijswijk. De bibliotheek ontwikkelt samen
op het bevorderen van leesplezier, het stimuleren van
met drie basisscholen een verdiepende doorlopende
taalontwikkeling en het verbeteren van informatie- en
leerlijn Lezen & Literatuur. Hierbij wordt ingezet op
mediavaardigheden van basisschoolleerlingen.
leesmotivatie en betrokkenheid. Doordat leerlingen met meer plezier gaan lezen gaat de taalprestatie
De catalogi van de schoolbibliotheek en die van de
omhoog. Op iedere deelnemende school worden een
bibliotheek werden geïntegreerd. Leerlingen kunnen
aantal leerkrachten opgeleid tot ‘leescoördinator’.
thuis en op school in de schoolcatalogus kijken, en in
Hij of zij maakt een leesplan en is promotor van
die van de bibliotheek.
leesbevordering op de school.
De collectie van de schoolbibliotheek werd uitgebreid met een leencollectie van de bibliotheek die afkomstig is van locatie De Ottoburg, die eind 2012 als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen sloot. De Snijdersschool beheert de collectie. Vanuit de Bibliotheek aan de Vliet zijn drie leerkrachten opgeleid tot leescoördinator. Afgelopen november was de officiële opening van de eerste “de Bibliotheek op school” in de gemeenten Rijswijk en Leidschendam-Voorburg. De bibliotheek wil de komende jaren meer scholen aan zich binden met deze nieuwe vorm van dienstverlening.
Geluksvogels, leesproject in Rijswijk In oktober, tijdens de Kinderboekenweek, kregen bijna 900 leerlingen (groep 7 en 8) van 15 Rijswijkse basisscholen het boek ‘Het lot van een geluksvogel’ van Gerard Sonnemans. De bibliotheek verzorgde bij dit boek een uitgebreide lesbrief. Het project was een initiatief van Rotary Club RijswijkWest. Met deze actie vroeg de Rotary aandacht voor het belang van lezen en de problemen van kinderen in de zusterstad van Rijswijk, Condega in Nicaragua. Alle groepen ontmoetten Gerard Sonnemans in de bibliotheek. In de bibliotheek werden documentaires vertoond met Nicaragua als onderwerp.
10
Voortgezet onderwijs en MBO
Volwassenen
Er is voor het voortgezet onderwijs een nieuw aanbod
De bibliotheek organiseert ook educatie-activiteiten
ontwikkeld. Het aanbod richt zich op leesbevordering
voor volwassenen. De vrijwilligers die voorlezen op
en informatievaardigheden. Het zoeken van informatie
de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven volgen
is vaak niet het probleem, maar hoe vind je de juiste
jaarlijks een workshop om beter voor te lezen. In
informatie en hoe betrouwbaar is de gevonden
2013 kwam Dini Bongers van Dini’s Poppenrijk de
informatie. Dat zijn punten waarbij de bibliotheek
vrijwilligers leren hoe ze gebruik kunnen maken
ondersteunt. Aan de leerlingen van het ID college zijn
van een levend poppenspel om het voorlezen een
twee lessen gegeven over voorlezen en zoeken naar
extra dimensie te geven. Daarnaast organiseert de
geschikte boeken om uit voor te lezen.
bibliotheek verschillende workshops voor leerkrachten, pedagogisch medewerkers en ouders. Deze workshops
Read2Me voorleeswedstrijd
staan vooral in het teken van het belang van voorlezen.
Acht brugklassers uit Leidschendam-Voorburg en Rijswijk streden in maart in de regionale finale van de
Leescoördinatoren
voorleeswedstrijd Read2me! Anne-Lise Schoon van de
De bibliotheek is in 2013 begonnen met het opleiden
Geref. Scholengemeenschap locatie Rijswijk (GSR) won
van
en ging door naar de provinciale finale.
Leidschendam-Voorburg
leescoördinatoren
binnen en
de
gemeenten
Rijswijk.
Enkele
leerkrachten van basisscholen in het werkgebied
volgen de opleiding Open Boek. De taak van een leescoördinator is erop gericht meer eenheid in het leesonderwijs te brengen op de school. Hiervoor schrijven zij een leesplan. De bibliotheek begeleidt de scholen bij het uitvoeren van het leesplan.
Voorschoolse Educatie (VVE)
Aantal
Kinderen
Volwassenen
Groepsbezoeken in de bibliotheek
52
597
563
Groepsbezoeken op voorschoolse locaties
335
946
128
Uitleningen leskisten
22
Basisonderwijs
Aantal
Kinderen
Groepspassen
314
9.420
Klassikaal lenen
127
3.025
Lessen in de bibliotheek
175
4.246
Lessen / voorlezen op locatie (groepen)
731 (104)
2.656
Uitleningen leskisten
181
Voortgezet onderwijs
Aantal
Maatschappelijke stages
Deelnemers 11
Groepspassen
11
206
Lessen in de bibliotheek
14
528
Lessen op school
14
420
Activiteiten voor het MBO
2
38
Educatie activiteiten voor volwassenen
14
260
11
Activiteitenprogramma In 2013 organiseerde de bibliotheek veel en afwisselende activiteiten voor haar verschillende doelgroepen. De link met de collectie vormt de basis voor het organiseren van de activiteiten. Het doel is vooral inspireren en informeren. Ruim 3.000 bezoekers bezochten het afgelopen jaar de activiteiten. CPNB campagnes Jaarlijks
organiseert
de
Stichting
Collectieve
Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) een aantal
landelijke
leesbevorderingscampagnes. De
Bibliotheek aan de Vliet sluit met haar activiteiten aan bij deze campagnes. •
Tijdens de Maand van de Spiritualiteit kwam de schrijver Geert Kimpen naar de bibliotheek in Voorburg voor zijn lezing ‘Maak goud van je leven’.
•
Eveline Stoel hield tijdens de Boekenweek in Rijswijk een lezing over haar boek ‘Asta’s ogen’.
•
Jaar van het Voorlezen
Boek was er voor kinderen van 10 – 13 jaar een
Voorlezen is belangrijk voor de (taal)ontwikkeling
workshop Spannende verhalen schrijven. En voor
van kinderen. De Bibliotheek aan de Vliet besteedde
de derde keer organiseerde de bibliotheek een
daarom veel aandacht aan deze manier om met taal en
Schrijfwedstrijd. Het thema was: Moord in de
boekjes in aanraking te komen: •
Voorleesdagen
voor
drukbezochte
voorstellingen voor kinderen van 3 – 6 jaar. •
Herenstraat. Eline van Vliet won bij de kinderen. Bij
Poppentheater Dubbele Jan zorgde tijdens de Nationale
de volwassenen was de prijs voor Paul de Goede. •
festival liet kinderboekenschrijfster Betty Sluyzer zien en horen hoe je van voorlezen iets bijzonders kunt
maken.
Zij
gaf
voorleesvoorstellingen
voor peuters, kleuters en hun (groot)ouders uit
Ludens
organiseerden de schrijver
oplossen en dansen. •
In november kwam de bekende bioloog Midas Dekkers naar Voorburg om in het kader van Nederland Leest te vertellen over ‘Erik, of het klein insectenboek’ van Godfried Bomans. De bibliotheek gaf bijna 3.000 exemplaren van dit boek cadeau aan haar leden en aan leerlingen uit de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.
Stompwijk. •
Op enkele woensdagmiddagen werd er in de bibliotheek voorgelezen en geknutseld rond een bepaald kinderboekenthema.
•
Iedere woensdagochtend werd er afwisselend in de locaties Leidschendam en Voorburg voorgelezen aan peuters. Foto Theater Ludens
12
de
sportactiviteiten, de hersens laten werken, puzzels
kinderdagverblijven in Leidschendam, Voorburg
Stompwijk een groot Voorleesfestival. Tijdens dit
Theater
In
Marcel van Driel ontmoeten, deelnemen aan
43 keer bezochten ze peuterspeelzalen en
In juni was in de Maerten van den Veldeschool in
en
kinderboekenwinkel
in Voorburg. Kinderen konden
‘Nog 100 nachtjes slapen’ van Milja Praagman.
•
bibliotheek,
het Kinderboekenweekfestival in het theater
en februari voor uit het prentenboek van het Jaar:
bibliotheek.
De
Wolken
Medewerkers van de bibliotheek lazen in januari
en Rijswijk. 33 kleutergroepen kwamen naar de
In het kader van de Maand van het Spannende
Filmhuis Rijswijk
Samenwerkingspartners
De filmvoorstellingen op de dinsdagmiddag in het
De bibliotheek werkt bij het organiseren van activiteiten
Filmhuis Rijswijk trokken bijna 1.000 bezoekers in 2013.
in toenemende mate samen met lokale partners. De
De bibliotheek programmeerde recente nationale en
bibliotheek werkt samen met theaters, musea, kerken,
internationale bioscoophits en filmklassiekers. Veel
consultatiebureaus, erfgoedinstellingen en andere
belangstelling was er voor ‘Intouchables’, ‘Amour’ en
culturele en maatschappelijke instellingen.
‘The iron Lady’.
Lezingen die veel publiek trekken worden gehouden in Theater Ludens in Voorburg. Lezingen over religie of spirituele onderwerpen vonden plaats in De Hoeksteen in Voorburg en in de Oude Kerk en de katholieke kerk in Rijswijk. •
Medewerkers van het Centrum Jeugd & Gezin (CJG) in Leidschendam-Voorburg hielden een opvoedspreekuur in de bibliotheek. In Rijswijk gaf
Foto Richard Jetten
het CJG een lezing over het puberbrein. •
SeniorWeb Het
In april werd de fietsroute langs ‘750 jaar begraven geschiedenis in de Haagse Regio’, in samenwerking
cursusaanbod
van
SeniorWeb
is
met het Erfgoedhuis en de Provincie Zuid-Holland
door
veranderingen in de wereld van computer en internet
gepresenteerd.
aangepast. Zo waren de Tablet Cafés enorm in trek. Op
gemaakt door een subsidie vanuit het project
deze bijeenkomsten kregen bezoekers informatie over
Historie in de Bibliotheek. Ruim 3.500 mensen
fietsroute
is
mogelijk
hebben de fietsroute opgehaald.
de mogelijkheden van de populaire tablet. Cursussen over specifieke computertoepassingen, zoals Facebook
Deze
•
Eind april werd de tentoonstelling ‘Janusz Korczak’
en Picasa, trokken meer deelnemers dan de algemene
geopend, een samenwerkingsproject met de
inleidende
algemene
Stedenband Werkgroep. De bezoekers zagen
inloopbijeenkomsten over het cursusaanbod werden
foto’s en films van de bijzondere kinderarts uit
goed bezocht.
Polen, die samen met “zijn” 400 weeskinderen in
computercursussen.
De
Treblinka tijdens WOII is vergast. De opening van
Exposities
deze tentoonstelling kreeg een bijzonder tintje
De bibliotheek biedt (lokale) fotografen en schilders
door de aanwezigheid van de plaatsvervangend
de mogelijkheid te exposeren in de bibliotheek. Het
ambassadeur van Polen en de burgemeester van Leidschendam-Voorburg.
afgelopen jaar waren er maandelijks tentoonstellingen te zien in de locaties Rijswijk en Voorburg.
•
Met kerst werd in samenwerking met Het Verteltheater en Het Projektkoor Rijswijk een gezellige avond met Kerstverhalen en Kerstliederen
Activiteiten in cijfers Aantal
Deelnemers
Films
7
124
Gamen
4
20
Voorlezen (ouders)
49
624 (353)
Voorstellingen
5
280
Workshops
2
20
Cursussen en workshops
34
340
Films
57
970
Jeugd & Jongeren
Volwassenen
Inloopspreekuren
20
±400
Lezingen en overige
22
532
SeniorWeb
23
161
georganiseerd in Rijswijk. Bezoekers konden onder het genot van een glaasje Glühwein of warme chocolademelk luisteren naar de verhalen en de liederen.
“Wat leuk dat de bibliotheek zo veel organiseert. Ga zo door!”
13
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht kijkt met tevredenheid terug op het jaar 2013. De organisatie kreeg in het jaar na de fusie nog meer gestalte. Naar het oordeel van de Raad van Toezicht kent de organisatie in de huidige opzet een goede omvang om op een goede manier in te spelen op de ontwikkelingen van nu en in de toekomst. Op een aantal vastgestelde tijdstippen besprak de Raad
De Raad van Toezicht heeft zich gebogen over de
van Toezicht op basis van de informatie en analyses van
uitgangspunten van Cultural Governance. De Raad
de directeur de ontwikkelingen van de Bibliotheek aan
van Toezicht wil zo transparant mogelijk functioneren.
de Vliet. Daarnaast voerde een afvaardiging van de
Daarbij werd de keuze voor het huidige besturingsmodel
Raad van Toezicht een functioneringsgesprek met de
van de Raad van Toezicht onderschreven.
directeur. De samenstelling van de Raad van Toezicht bleef De verschillende manieren van verantwoording naar
ongewijzigd:
de gemeenten Leidschendam-Voorburg en Rijswijk
Mevrouw E.Y. Bogerman
kwamen aan de orde. Om die manieren beter op elkaar
De heer F.A. van Hemert
af te stemmen, maken de directeur van de bibliotheek
De heer J.F.M.J. Scheffers
en ambtenaren van beide gemeente een voorstel
De heer dr. F.B.F.M. Schiphorst
voor een gezamenlijke verantwoording, Dit moet
De heer K. Tap
ook leiden tot een helder inzicht in de output van de bibliotheek. De Raad van Toezicht staat daarbij een
Kees Tap,
goede samenwerking en afstemming met de beide
Voorzitter Raad van Toezicht de Bibliotheek aan de Vliet
gemeenten voor ogen. De financiële situatie van de bibliotheek is op niveau. Door een zorgvuldig uitgavenbeleid zijn de opgelegde bezuinigingen in beide gemeenten op een verantwoorde wijze ingevuld.
14
De bibliotheek in cijfers 2013 (t.o.v. 2012)
2013 (t.o.v. 2012)
Openingsuren per week
Gebruik via internet
Leidschendam*
41
26
Bezoeken aan website
205.059 (+18,1%)
De Ottoburg
0
16,5
Ontvangers nieuwsbrief
9.392
(+13,5%)
Rijswijk 41 40,5
Volgers op Twitter
507
(+64,1%)
Stompwijk
Likes op Facebook
124
(+77,1%)
9,5 9,5
Voorburg 41 37
Cultuurpunt Leidschendam-Voorburg
Leidschendam-Voorburg
Bezoeken aan de website
14.397
(+8,9%)
Leners 0 – 12 jaar
5.370
(+4,8%)
Deelnemende organisaties
Leners 13 – 17 jaar
2.909
(- 8,2%)
en kunstenaars
226
(-20,4%)
Leners 18 – 64 jaar
5.279
(- 3%)
Exposanten Cultuurpunt
27
(-15,6%)
Leners 65 jaar e.o.
2.823
(+5,0%)
Uitladder in Het Krantje
50
50
Leners totaal
16.381
(- 0,3%)
Ontvangers van de
Aantal inwoners**
72.588
(+0,3%)
Uitladder nieuwsbrief
356
(+2,0%)
Lenerpercentage
22,6% 22,7%
Toen Leidschendam-Voorburg
Bezoekers
291.774 (-0,9%)
Bezoeken aan de website*
Mediacollectie
112.836 (-15,4%)
Deelnemende organisaties
Uitleningen
446.557 (-0,1%)
en verenigingen
Verlengingen
108.473 (+0,5%)
92.753
(+226%)
13
14
(-24,3%)
Reserveringen/aanvragen 17.392 (+98,3%)
Kunstuitleen
Abonnementen
709
Uitleningen
925 (+1,4%)
Rijswijk
2013
(tov 2012)***
Leners 0 – 12 jaar
2.912
(-0.1%)
Leners 13 – 17 jaar
1.604
(-24,8%)
Leners 18 – 64 jaar
2.946
(-4,1%)
Leners 65 jaar e.o.
1.763
(+1,4%)
Leners totaal
9.225
(-6,7%)
Aantal inwoners **
47.372
(+0,8%)
Lenerpercentage
19,5% 21,0%
Bezoekers
140.300 (-15,5%)
Mediacollectie
65.204 (-22,6%)
Uitleningen
245.522 (-13,1%)
Verlengingen
75.059 (-18,4%)
Reserveringen/aanvragen 8.185 (+79,2%)
* vanaf 19 augustus 2013 ** Cijfers volgens het CBS *** inclusief De Ottoburg
*In 2013 zijn de wiki-statistieken hierin meegenomen
adressen Leidschendam
Fluitpolderplein 5 2262 ED Leidschendam
Rijswijk
Generaal Eisenhowerplein 101 2288 AG Rijswijk
Stompwijk
Zustersdijk 21 2266 EV Leidschendam
Voorburg
Koningin Julianalaan 257 2273 JG Voorburg Telefoon: 070 2400 250 email:
[email protected] /dBadV @dBadV
www.bibliotheekaandevliet.nl
Colofon Het jaarverslag 2013 is een uitgave van de Bibliotheek aan de Vliet, Postbus 601, 2270 AP Voorburg. Meer informatie:
[email protected]
