Bijlage Bijlage 1111 Literatuurlijst Literatuurlijst
• Hermans, R., Dumoulin, A., Rector, R., Cohen, K., Loyens, A. (2008). “Leren Thuis Leren”. Een • Hermans, R., Dumoulin, A., Rector, R., Cohen, K., Loyens, A. (2008). “Leren Thuis Leren”. Een proeftuin proeftuin diedie werkt werkt aanaan preventie preventie in het in het kwadraat. kwadraat. Welwijs, Welwijs, 19,19, 21-25. 21-25. • Cohen, K., Rector, R., Loyens, A. (2009). “Worden alle partners beter bij een tutoringproject”. • Cohen, K., Rector, R., Loyens, A. (2009). “Worden alle partners beter bij een tutoringproject”. Actieonderzoek Actieonderzoek binnen binnen hethet project project “Leren “Leren Thuis Thuis Leren”. Leren”. Welwijs,20, Welwijs,20, 07-11. 07-11. • Vlaamse onderwijsraad (2008). Advies • Vlaamse onderwijsraad (2008). Advies over over student student tutoring. Algemene Raad, 27 november tutoring. Algemene Raad, 27 november 2008. 2008. • De Backer, L. & Van Keer, H. (2008). Tutors • De Backer, L. & Van Keer, H. (2008). Tutors maken maken hethet verschil. verschil. Tutoring Tutoring – en– begeleidingsinitiaen begeleidingsinitiatieven tieven in het in het Vlaams Vlaams onderwijs. onderwijs. Koning Koning Boudewijnstichting. Boudewijnstichting. • Van Mulligen, W., Gielis, P., Nieuwenbroek, A. (2001). Tussen thuis en school. Over contextu• Van Mulligen, W., Gielis, P., Nieuwenbroek, A. (2001). Tussen thuis en school. Over contextueleele leerlingenbegeleiding. leerlingenbegeleiding. Leuven: Leuven: Acco. Acco. • Nieuwenbroek, A. (2000). Tienminutengesprek met ouders. s’Hertogenbosch: KPC Groep • Nieuwenbroek, A. (2000). Tienminutengesprek met ouders. s’Hertogenbosch: KPC Groep
VOORWOORD Onderwijs wordt door velen gezien als dé uitgelezen kans voor kansarme of maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren om hun situatie in handen te nemen en hun toekomst vorm te geven. Toch blijken deze kinderen en jongeren er vaak niet in te slagen een succesvolle schoolloopbaan uit te bouwen en stromen ze zelden door naar het hoger onderwijs, ondanks de wel aanwezige capaciteiten. Hoe kunnen we de onderwijskansen van deze jongeren daadwerkelijk verbeteren? Welzijnspartners, hogescholen, secundaire scholen en CLB’s sloegen de handen in elkaar en werkten het tutoringproject Leren Thuis Leren uit. In dit project begeleiden en ondersteunen studenten van de lerarenopleiding bachelor secundair onderwijs een leerling van de eerst graad van het secundair onderwijs uit een maatschappelijk kwetsbaar gezin aan huis. We kunnen intussen werkelijk van een win-winsituatie spreken: naast de leerlingen en hun ouders ervaren ook de studenten en partners de positieve effecten van hun deelname aan het project. Als stuurgroep van de proeftuin Leren Thuis Leren stellen we u graag ons draaiboek voor, een resultaat van dit samenwerkingsproject. Het is een handleiding, inspiratiebron, ideeënboek voor alle partners en geïnteresseerden die met dit project aan de slag willen. We wensen u alvast veel (werk-) plezier!
• Vlaamse onderwijsraad & Koning Boudewijnstichting (2007). Leer-kracht • Vlaamse onderwijsraad & Koning Boudewijnstichting (2007). Leer-kracht Veer-kracht. Veer-kracht. EenEen reflectieboek. reflectieboek. Stapstenen Stapstenen voor voor hethet begeleiden begeleiden vanvan jongeren jongeren metmet gedragsproblemen. gedragsproblemen. • Goris, P., Burssens, D., Melis, B., Vettenburg, N. (2007). Wenselijke preventie stap voor stap. • Goris, P., Burssens, D., Melis, B., Vettenburg, N. (2007). Wenselijke preventie stap voor stap. Antwerpen-Apeldoorn: Garant Antwerpen-Apeldoorn: Garant
De stuurgroep, juni 2009 Proeftuin Leren Thuis Leren
• Steven, J., Coeniaerts, D., & Van Horenbeek G. (1998). Praktijkbegeleiding • Steven, J., Coeniaerts, D., & Van Horenbeek G. (1998). Praktijkbegeleiding vanvan docenten docenten in het in het perspectief perspectief vanvan onderwijskwaliteit onderwijskwaliteit en professionalisering (p. 106). Nederland: Garant. en professionalisering (p. 106). Nederland: Garant.
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 40 - 40
LEREN THUIS LEREN - 1
Bijlage Bijlage 10 10 Stuurgroep Stuurgroep proeftuin proeftuin Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren (2006 (2006 – 2009) – 2009)
VOORZITTER VOORZITTER Ria Rector, Ria Rector, docent docent XIOS XIOS Hogeschool Hogeschool Limburg, Limburg, departement departement Lerarenopleiding Lerarenopleiding Secundair Secundair Onderwijs Onderwijs
[email protected] [email protected] STUURGROEPLEDEN STUURGROEPLEDEN MarijeMarije Bijnens, Bijnens, docent docent Provinciale Provinciale Hogeschool Hogeschool Limburg, Limburg, departement departement Lerarenopleiding Lerarenopleiding
[email protected] [email protected] Marina Marina Vandecruys, Vandecruys, docent docent Katholieke Katholieke Hogeschool Hogeschool Limburg, Limburg, departement departement Lerarenopleiding Lerarenopleiding Secundair Secundair Onderwijs Onderwijs
[email protected] [email protected] Rik Hermans, Rik Hermans, verantwoordelijke afdeling welzijn en lokale economie, team schoolopbouwwerk, Gemeente verantwoordelijke afdeling welzijn en lokale economie, team schoolopbouwwerk, Gemeente Heusden-Zolder Heusden-Zolder
[email protected] [email protected] Chantal Chantal Maris,Maris, medewerker medewerker VCLBVCLB Hasselt Hasselt
[email protected] [email protected] Rita Philipsen, Rita Philipsen, adjunct-directeur adjunct-directeur KTA 2KTA Hasselt 2 Hasselt
[email protected] [email protected] Dirk Herfs, Dirk Herfs, AgoDiAgoDi – deskundige – deskundige ondersteuner ondersteuner Lokale Lokale Overlegplatforms Overlegplatforms Hasselt Hasselt basis basis en secundair en secundair onderwijs onderwijs Houthalen Houthalen – Helchteren – Helchteren basisonderwijs basisonderwijs
[email protected] [email protected] Willy Goetstouwers, Willy Goetstouwers, voorzitter voorzitter LOP Secundair LOP Secundair Onderwijs Onderwijs Hasselt Hasselt
[email protected] [email protected] Kim Panesi, Kim Panesi, bestuurssecretaris bestuurssecretaris Provinciaal Provinciaal Steunpunt Steunpunt Onderwijs Onderwijs
[email protected] [email protected] Anja Loyens, Anja Loyens, projectcoördinator projectcoördinator LerenLeren ThuisThuis LerenLeren
[email protected] [email protected] LEREN THUIS LEREN - 2
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 39 - 39
Bijlage Bijlage 99 Deelnemende Deelnemende partners partners proeftuin proeftuin Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren (2006 (2006 – 2009) – 2009)
INLEIDING In dit draaiboek vindt u achtereenvolgens de historiek, visie, doelstellingen en een stappenplan van het project.
HOGESCHOLEN HOGESCHOLEN LERARENOPLEIDING LERARENOPLEIDING SECUNDAIR SECUNDAIR ONDERWIJS ONDERWIJS Provinciale Provinciale Hogeschool Hogeschool Limburg Limburg XIOS XIOS Hogeschool Hogeschool Limburg Limburg Katholiek Katholiek Hogeschool Hogeschool Limburg Limburg SECUNDAIRE SECUNDAIRE SCHOLEN SCHOLEN Koninklijk Koninklijk Technisch Technisch Atheneum Atheneum II Villers II Villers Hasselt Hasselt Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs II Herk-de-Stad Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs II Herk-de-Stad Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs I Genk Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs I Genk Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs Bree Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs Bree Middenschool Middenschool Campus Campus VanVan Eyck Eyck Maaseik Maaseik Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs Stokkem Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs Stokkem Ateneum Ateneum maasland maasland – Campus – Campus Maasmechelen Maasmechelen Technisch Technisch Instituut Instituut Heilig Heilig Hart Hart Hasselt Hasselt VrijVrij Technisch Technisch Instituut Instituut Hasselt Hasselt SintSint – Franciscuscollege – Franciscuscollege Middenschool Middenschool 1 Heusden 1 Heusden Provinciale Provinciale Middenschool Middenschool Hasselt Hasselt Middenschool Middenschool Prins Prins vanvan Oranje Oranje Diest Diest KCST KCST - Middenschool - Middenschool Sint-Truiden Sint-Truiden Provinciale Provinciale Middenschool Middenschool Diepenbeek Diepenbeek
We duiken de geschiedenis in en schetsen kort hoe de proeftuin ontstond en wat het resultaat is van drie jaar netoverschrijdende samenwerking. Daarna staan we stil bij visie en concept. Leren Thuis Leren berust op drie pijlers: student, leerling en gezin die voortdurend met elkaar in verbinding zijn. Ook de partners zijn nauw met elkaar verbonden en trachten voortdurend op elkaar afgestemd te blijven. Vervolgens maken we jullie wegwijs in de doelstellingen die we beogen en de daarbij horende engagementen en verantwoordelijkheden. Tot slot reiken we u een stappenplan aan om deze begeleiding vorm te geven. De opeenvolgende stappen loodsen u systematisch doorheen een schooljaar. Als bijlage vindt u de nodige werkdocumenten, maar ook bijkomende informatie en documentatie om uw begeleiding inhoud te geven.
CLB CLB G-O CLB Hasselt G-O CLB Hasselt G-O CLB Genk & Maasland G-O CLB Genk & Maasland G-O CLB Noord-Limburg G-O CLB Noord-Limburg VrijVrij CLBCLB Hasselt Hasselt VrijVrij CLBCLB Midden-Limburg Midden-Limburg VrijVrij CLBCLB Sint-Truiden Sint-Truiden PCLB PCLB Hasselt Hasselt LOKALE LOKALE WELZIJNSPARTNERS WELZIJNSPARTNERS Gemeente Heusden-Zolder, afdeling welzijn en lokale economie, team schoolopbouwwerk Gemeente Heusden-Zolder, afdeling welzijn en lokale economie, team schoolopbouwwerk Steunpunt Steunpunt Onderwijs Onderwijs en en Opvoeding Opvoeding Hasselt Hasselt PROVINCIAAL PROVINCIAAL STEUNPUNT STEUNPUNT ONDERWIJS ONDERWIJS VZW VZW LOOA LOOA
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 38 - 38
LEREN THUIS LEREN - 3
2.
Leerling
2. 1. Het project Leren Thuis Leren, hoe heb je de begeleiding ervaren? Was je vooraf voldoende geïnformeerd? Waar heb je het meeste aan gehad? Wat ga je in de toekomst anders doen? Wat heb je hier nog voor nodig (ondersteuning)? Wat vond je niet goed? Had je iets anders verwacht? Wat zou je liever anders gezien hebben binnen het project?
LEREN THUIS LEREN - 4
LEREN THUIS LEREN - 37
1.2.
Ondersteuning en begeleiding van je kind
Geïnformeerd zijn Heb je als ouder genoeg informatie over de studies van je kind? Over welke thema’s heb je meer informatie nodig? Op welke manier? Met wie wil je daarover graag contact?
INHOUDSTAFEL VOORWOORD INLEIDING INHOUDSTAFEL 1. HISTORIEK
7
2. VISIE en CONCEPT
8
3. DOELSTELLINGEN
10
3.1 KERNdoELSTELLINgEN
10
3.2 NEvENdoELSTELLINgEN
11
4. STAPPENPLAN
13
4.1 vooRbEREIdINg vaN HET pRojEcT
13
4.2 UITvoERINg
15
4.3 EvaLUaTIE
16
5. BIJLAGEN Zelf hulp kunnen bieden Kan je je kind genoeg hulp bieden bij de studies? Welke elementen verhinderen dit? Wat lukt er wel? Hoe voel je je hierbij? In welke mate is dit geëvolueerd tijdens het project? Welke stappen zijn hieromtrent gezet? Wat heb je geleerd tijdens de begeleiding? Welke elementen kan/ga je anders aanpakken? Op welke vlakken heb je meer ondersteuning nodig?
LEREN THUIS LEREN - 36
bijlage 1: beoogde competenties bij de studenten die deelnemen aan Leren Thuis Leren
17
bijlage 2: Samenwerkingsovereenkomst Leren Thuis Leren
20
bijlage 3: Selectie van leerlingen/gezinnen
23
bijlage 4: Informeren en engageren van ouders en leerlingen
26
bijlage 5: vragenlijst studiegewoonten
27
bijlage 6: vragenlijst ouders
29
bijlage 7: Supervisie in het kader van Leren Thuis Leren
33
bijlage 8: opvolging van ouders en leerling
35
bijlage 9: deelnemende partners proeftuin Leren Thuis Leren
38
bijlage 10: Stuurgroep proeftuin Leren Thuis Leren
39
bijlage 11: Literatuurlijst
40
LEREN THUIS LEREN - 5
Bijlage Bijlage 8 8 Opvolging Opvolging vanvan ouders ouders en leerling en leerling
1.
1. Ouders Ouders
1.1. 1.1. Evaluatie Evaluatie begeleiding begeleiding en project en project Wat vond Wat vond je positief? je positief? WaarWaar had je had hetjemoeilijk het moeilijk mee?mee? Was Was je voldoende je voldoende geïnformeerd geïnformeerd vooraf? vooraf? Wat had Wat je had gehoopt/verwacht je gehoopt/verwacht en isen niet is gebeurd? niet gebeurd? Wat had Wat je had niet je gedacht/verwacht niet gedacht/verwacht en isen welisgebeurd? wel gebeurd? Wat zou Wat in zou jullie in jullie situatie situatie beterbeter zijn geweest? zijn geweest? Welke Welke suggesties suggesties heb je heb voor je voor de toekomst de toekomst van het vanproject? het project?
LEREN THUIS LEREN - 6
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 35 - 35
• Handelen in voortdurend overleg, open voor tips en kritische bemerkingen van andere partijen. • Bereid zijn om de expertise van anderen te integreren in het eigen functioneren. • Bewust en kritisch kijken naar de eigen begeleidingsstijl. • Zijn handelen bijsturen vanuit een reflectie over zijn aandeel in het begeleidingsproces.
3
KRITISCHE SUCCESFACTOREN
Opdat deze competenties kunnen bereikt worden, zijn er een aantal kritische succesfactoren die moeten vervuld worden. Enerzijds zijn er een aantal voorwaarden op vlak van setting. Anderzijds dient de supervisor over een aantal competenties te beschikken. 3.1
SETTING
Tijd en ruimte Het project maakt deel uit van het curriculum van de laatstejaarsstudenten. De studenten komen minstens vijf maal samen doorheen het schooljaar (sessies van twee uren). Op die manier kan de student goed opgevolgd worden en verloopt het leerproces geleidelijk. Groepssamenstelling • Op basis van een gemeenschappelijke werkervaring (thuisbegeleiding van de leerling in zijn context) worden er groepen gevormd. • De groepsgrootte bestaat uit minimum vier en maximum zeven studenten. • Omwille van de veiligheid en vertrouwdheid met ieders context wordt er met een vaste groep alsook vaste supervisor gewerkt. 3.2
1. HISTORIEK Het project Leren Thuis Leren ging van start in 1999 in Hasselt op initiatief van de stedelijke dienst Steunpunt Onderwijs & Opvoeding. Men kon vijf jaar op subsidies van de Stichting Koningin Paola rekenen. De stedelijke dienst was vragende partij aan de lerarenopleidingen secundair onderwijs van de Hogescholen in Limburg voor ondersteuning en begeleiding van leerlingen in maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Parallel startte er in de provincie Limburg in 2003 een gelijkaardig project in de gemeente Heusden-Zolder onder de naam Leren Leren aan Huis. Sinds 2006 zijn beide projecten door de minister van Onderwijs en Vorming, F. Vandenbroucke erkend als een proeftuin Leren Thuis Leren. Met behulp van deze middelen en steun van Provincie Limburg, in het kader van het Limburgplan, hebben we gedurende drie jaar de kans gehad om deze projecten te evalueren en te verdiepen. In de loop van de proeftuin merkten we op dat Leren Thuis Leren meer in handen is gekomen van onderwijs en vervolgens op basis van de noden en behoeften van de leerling/gezin er bekeken wordt wat de rol van een welzijnspartner kan zijn. Tijdens het schooljaar 2007-2008 deed K. Cohen een onderzoek naar de effectiviteit van Leren Thuis Leren. Daaruit blijkt dat het project zinvol is. Zij stelde vast dat de aanpak van Leren Thuis Leren effectief resultaten oplevert op het vlak van inzicht bij de studenten omtrent diversiteit en maatschappelijke kwetsbaarheid en op het vlak van ouderbetrokkenheid. Leren Thuis Leren werd in de Limburgse hogescholen dan ook structureel in het curriculum van de lerarenopleidingen secundair onderwijs opgenomen.
COMPETENTIES VAN DE SUPERVISOR
• • • •
Vertrekken van de Rogeriaanse basishouding (empathie, aanvaarding, authenticiteit). Op de hoogte zijn van de inhoud van het project Leren Thuis Leren en de denkkaders achter dit project: contextueel denken, TGI, Nicole Vettenburg, NT2, leren leren, … Vertrekken van wat de student als werkzorg ervaart en in de sessie binnenbrengt. Deskundig zijn in het voeren van gesprekken die zelfsturend leren in de hand werken. Dit gebeurt op basis van verschillende gesprekstechnieken zoals het bevragen, door vragen, ordenen, parafraseren, afgrenzen, de focus behouden, ... . • Gevormd zijn in het beredderen van communicatie in een groep gericht op het zelfsturend leren van alle deelnemers in deze groep. Dit veronderstelt het beschikken over conceptuele kaders die passen bij zelfsturend leren en vaardigheden en in staat zijn om de aandacht toe te spitsen op het proces in de groep en bij de individuele supervisanten.
LEREN THUIS LEREN - 34
LEREN THUIS LEREN - 7
Bijlage Bijlage 7 7
2. VISIE en CONCEPT
Supervisie Supervisie in het in het kader kader vanvan Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren
Binnen Leren Thuis Leren (LTL) ondersteunt en begeleidt een student van de lerarenopleiding bachelor secundair onderwijs een leerling van de eerste graad van het secundair onderwijs uit een maatschappelijk kwetsbaar gezin aan huis. De student gaat op pad! Hij ontmoet de leerling thuis en begeleidt hem bij het studeren. Ons vertrekpunt hierbij is dat het mogelijk is om de schoolloopbaan van jongeren gunstig te beïnvloeden. We gaan er van uit dat ouders een belangrijke, ondersteunende rol hebben. Daarom betrekken we hen expliciet bij de begeleiding. De begeleiding is tijdelijk, de student reikt handvatten aan zodat de leerling in de toekomst zijn leerproces in eigen handen kan nemen. De focus ligt hierbij op leren leren, vaardigheden die niet aan een vak gebonden zijn en van pas komen in nieuwe leersituaties. Het concept LTL steunt op de kern: leerling, gezin en student. Zij zijn voortdurend met elkaar in verbinding. STUDENT
GEZIN
De leerling wordt niet los gezien van zijn context. We hebben hier te maken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen wiens leefwereld vaak erg verschilt van de schoolse wereld. Door aan huis te werken komen we dichter bij de leefwereld van het gezin en geven we erkenning aan hun waarden- en normenpatroon. Vanuit het empowerment gedachtegoed trachten we een brug te slaan tussen gezin en school. De ouders zijn volwaardige partners in het project. Vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid stimuleert de student de ouders om een actieve rol op te nemen in de opleiding en studie van hun kind. Het is niet de bedoeling dat de student de taken van de ouders overneemt. We richten ons voornamelijk tot leerlingen in de A-stroom die wel het potentieel hebben om mee te kunnen, maar daar niet toe komen omwille van de gezins- en schoolsituatie. Studievaardigheden, zoals plannen, organiseren en structureren zullen meer eigen gemaakt worden. Door de individuele aanpak kan maatwerk geleverd worden en kunnen de vaardigheden in het ruime kader van levenslang leren geplaatst worden.
LEREN THUIS LEREN - 8
1 OMSCHRIJVING OMSCHRIJVING
Supervisie Supervisie is een is methode een methode waarmee waarmee systematisch systematisch lerenleren aan ervaring aan ervaring wordt wordt beoogd, beoogd, meermeer be- bepaaldpaald aan praktijkervaring, aan praktijkervaring, die door die door mensen mensen wordt wordt opgedaan opgedaan in hun in concreet hun concreet beroepsmatig beroepsmatig handelen. handelen. Er wordt Er wordt op geregelde op geregelde tijdstippen tijdstippen een ‘leergesprek’ een ‘leergesprek’ georganiseerd, georganiseerd, waarin waarin werk-werkervaringen ervaringen doordoor de betrokkene de betrokkene (op dat (opmoment dat moment de ‘supervisant’) de ‘supervisant’) worden worden nageproefd. nageproefd. Dit Dit gebeurt gebeurt onder onder deskundige deskundige leiding leiding van een van supervisor. een supervisor. De supervisant De supervisant bereidt bereidt zich persoonlijk zich persoonlijk op dit opleerzaam dit leerzaam samenspreken samenspreken voor,voor, en verwerkt en verwerkt het achteraf. het achteraf. Dit alles Dit alles moetmoet mogelijk mogelijk maken maken (handelingsgeoriënteerd (handelingsgeoriënteerd leren) leren) dat hij datzich hij beter zich beter voeltvoelt in zijn inberoepsvel zijn beroepsvel en dat enzijn datberoepszijn beroepsmatig matig functioneren functioneren wordt wordt geoptimaliseerd geoptimaliseerd (Stevens, (Stevens, e.a., 1998, e.a., 1998, p.106). p.106). 2
2 COMPETENTIES COMPETENTIES
Binnen Binnen supervisie supervisie werken werken we voornamelijk we voornamelijk aan het aanfunctioneel het functioneel geheel geheel van competenties van competenties ‘de leraar ‘de leraar als onderzoeker’ als onderzoeker’ . We .zien We zien de student de student als een als zichzelf een zichzelf sturende sturende en geëngageerde en geëngageerde persoon persoon die voortdurend die voortdurend leertleert uit eigen uit eigen en andermans en andermans ervaringen ervaringen en uitenmeerdere uit meerdere bronnen. bronnen. VoorVoor de competenties de competenties die we dienastreven we nastreven bij debijstudenten de studenten die deelnemen die deelnemen aan Leren aan Leren ThuisThuis Le- Leren verwijzen ren verwijzen we naar we naar bijlage bijlage 1. Met 1. de Metsupervisie de supervisie beogen beogen we de wevolgende de volgende competenties: competenties:
LTL LEERLING
1
Bereid Bereid zijn zich zijn zich voortdurend voortdurend te informeren te informeren met met betrekking betrekking tot de totthema’s de thema’s van het vanproject het project • Actief op zoek gaan naar actuele informatie met betrekking tot relevante thema’s in ver• Actief op zoek gaan naar actuele informatie met betrekking tot relevante thema’s in verbandband met het metproject. het project. Bevragen, Bevragen, overleggen overleggen en voortdurend en voortdurend bijsturen bijsturen van het vaneigen het eigen handelen handelen • De noodzaak erkennen van open communicatie over het eigen handelen als middel tot • De noodzaak erkennen van open communicatie over het eigen handelen als middel tot lerenleren in deinpraktijk. de praktijk. • Zich bewust zijn van zijn eigen handelingsverlegenheid. • Zich bewust zijn van zijn eigen handelingsverlegenheid. • Geloven in het eigen aandeel in de ontwikkeling van de leerling. • Geloven in het eigen aandeel in de ontwikkeling van de leerling. • De eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van specifieke noden op leer• De eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van specifieke noden op leerling-,ling-, klas-klasen schoolniveau en schoolniveau zien.zien. • Bereid zijn om de verworven expertise te integreren in de klas. • Bereid zijn om de verworven expertise te integreren in de klas. • Vanuit introspectie over eigen biografie, referentiekader en normen zich inleven en respect • Vanuit introspectie over eigen biografie, referentiekader en normen zich inleven en respect tonen tonen voorvoor anderen. anderen. • Voortdurend bevragen van het eigen handelen ten aanzien van de leerlingen via mento• Voortdurend bevragen van het eigen handelen ten aanzien van de leerlingen via mentoring ring en intervisie. en intervisie. • Het eigen aandeel zien in het tot stand komen van moeilijk of positief gedrag van de leer• Het eigen aandeel zien in het tot stand komen van moeilijk of positief gedrag van de leerlingen. lingen. OpenOpen staanstaan voorvoor en aanvaarden en aanvaarden van collegiale van collegiale ondersteuning. ondersteuning. LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 33 - 33
nee 33 De ouders controleren vaak of hun 34 kind goed geleerd heeft/ het huiswerk goed gemaakt heeft. 35 De ouders geven hun kind vaak uit36 leg bij het huiswerk maken / lessen leren. 37 De ouders zitten vaak naast hun kind 38 als het studeert. 39 40 41 42 43 44
De ouders gaan naar het oudercontact / rapportafhaling. De ouders stellen jou regelmatig vragen.
De ouders staan open voor tips en advies van jou om hun kind te helpen bij het studeren. 45 Je hebt een goed contact met de 46 ouders. 47 De ouders komen spontaan bij je zit48 ten op het einde van de begeleiding. 49 50
51 52 53
eerder eerder ja niet wel
weet niet
Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader
Moeder Vader Moeder Vader De ouders hebben eigenlijk meer hulp en begeleiding nodig dan de leerling. Je praat vaak met de ouders over dingen die niets met leren leren of school te maken hebben. De ouders verwachten eigenlijk dat jij hun taak overneemt in het opvolgen van hun kind. De ouders verwachten dat jij hun kind bijles geeft. Je vindt het heel nuttig om veel contact te hebben met de ouders van de leerling.
• Opmerkingen en aanvullingen:
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
Door deelname aan het project doet de student ervaring op met diversiteit. Op school wordt de student op de eerste plaats opgeleid om voor de klas te staan, waarbij hij niet altijd ervaart hoe belangrijk de context van de leerling is. Bij de begeleiding aan huis komen de studenten in contact met gezinnen die het moeilijk hebben. De student leert op deze manier oog hebben voor de leefwereld van de maatschappelijk kwetsbare jongeren en er passend mee om te gaan in het gezin en in de ruime onderwijspraktijk. Deze rijkdom aan ervaringen draagt bij tot een verfijning van de basiscompetenties van de aspirant-leerkracht. Opdat dit project zou kunnen slagen, worden leerling, gezin en student bijgestaan door een netwerk van partners die rond de kern draaien: de hogescholen, de secundaire scholen, de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB’s), schoolopbouwwerk en andere lokale welzijnspartners.
welzijnspartner
hogeschool STUDENT
LTL LEERLING
secundaire school
GEZIN
CLB
De secundaire school geeft de leerling de kans om begeleid te worden door een student en creëert hiervoor de voorwaarden. De school en leerkrachten krijgen door Leren Thuis Leren een vollediger beeld van de leerling en zijn context waardoor ze hun aanpak van de leerling kunnen verdiepen. Dit zowel op schoolniveau, door de integratie in het zorgbeleid, als op niveau van de individuele leerkracht in zijn klas. De hogescholen alsook de docenten hebben aandacht voor diversiteit en het samenwerken met andere partners in functie van het opleiden van de aspirant-leerkrachten. De directe opvolging en coaching van de studenten is in handen van de docenten van de hogescholen. De CLB’s zijn een belangrijke partner bij het opvolgen van de leerlingen/gezin en hebben aandacht voor de brug met welzijnspartners.
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
LEREN THUIS LEREN - 32
Het is wenselijk om lokaal op zoek te gaan naar welzijnspartners die vanuit hun deskundigheid en opdracht rond de problematiek van maatschappelijke kwetsbaarheid de doelstellingen mee helpen realiseren. LEREN THUIS LEREN - 9
3. DOELSTELLINGEN Zoals we eerder bij visie en concept aangaven, ligt de focus op de kern leerling-gezin-student. Hiervoor worden de volgende kerndoelstellingen geformuleerd. Opdat het project zou kunnen slagen wordt de kern bijgestaan door een netwerk van partners. Onderlinge samenwerking met uitwisseling van expertise geldt als gemeenschappelijk doel voor alle partners. Enkel op die manier kunnen zij samen mee opleiden en zorg dragen voor de leerling, het gezin en de student. Opdat elke partner, naast dit gemeenschappelijke doel, een meer specifieke ondersteuning - eigen aan haar werking- kan bieden, beogen we voor elk de hierna vermelde nevendoelstellingen.
3.1 KERNDOELSTELLINGEN LEERLING We willen de leerling ondersteunen en begeleiden om hem zo meer onderwijskansen te bieden. Hiervoor werken we aan leren leren in al zijn aspecten. Concreet wensen we dat de leerling: - bepaalde studievaardigheden verwerft, een positieve studiehouding krijgt, een aantal methodes onder de knie krijgt, zijn agenda beter kan interpreteren, … ; - zich beter gaat voelen (hoger welbevinden): meer zelfvertrouwen en een positiever zelfbeeld krijgt, waardoor ook de motivatie om te studeren en naar school te gaan zal toenemen; - meer kans heeft om op een succesvolle manier door te stromen, onder meer door een goede oriëntering in de schoolloopbaan (weet welke verschillende studierichtingen er zijn en de gevolgen van bepaalde keuzes kent). GEZIN Een leerling staat niet los van zijn context. De invloed van het gezin valt niet weg te denken en de ondersteuning van de ouders is van cruciaal belang voor de leerling. We willen de ouderbetrokkenheid stimuleren. Concreet beogen we dat de ouders na afloop van het project: - hun kind thuis beter kunnen begeleiden en de schoolloopbaan beter kunnen opvolgen; - meer betrokken zijn bij de school van hun kind: ze zijn aanwezig op oudercontacten, gaan naar infomomenten, volgen mee de agenda op, … ; - meer inzicht hebben in de mogelijkheden en beperkingen van hun kind en meer vertrouwen hebben in hun ondersteunende rol hierbij.
nee 1 2 3 4
De ouders vragen vaak aan hun kind hoe het op school gaat.
De ouders praten vaak met hun kind over wat het op school gedaan en meegemaakt heeft. 5 De ouders praten vaak met hun kind 6 over dingen die niets met school te maken hebben. 7 De ouders zorgen voor de nodige 8 ruimte en rust om hun kind te laten studeren. 9 De ouders weten welke taken het 10 kind elke dag moet maken / lessen die het moet leren. 11 De ouders begrijpen de agenda 12 goed. 13 De ouders weten welke richting/op14 tie hun kind op school volgt en wat die inhoudt. 15 De ouders hebben een goed zicht op 16 de mogelijkheden van hun kind. 17 De ouders vinden dat ze hun kind 18 goed kunnen helpen bij het studeren. 19 De ouders vinden het belangrijk dat 20 hun kind hoge punten haalt. 21 De ouders vinden dat hun kind zich 22 goed inzet. 23 De ouders vinden dat hun kind het 24 goed doet op school. 25 De ouders vinden studeren erg belangrijk voor hun kind. 26 27 De ouders vinden dat hun kind een 28 goede manier van studeren heeft. 29 De ouders ondervragen hun kind als 30 het iets moet leren. 31 De ouders bekijken regelmatig de 32 agenda van hun kind.
LEREN THUIS LEREN - 10
eerder eerder ja niet wel
weet niet
Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader Moeder Vader
LEREN THUIS LEREN - 31
Naam student: ………………………………………………………………
STUDENT
Enkele vragen vooraf:
Doordat de student een leerling uit een maatschappelijke kwetsbare context aan huis begeleidt, zal hij op de eerste plaats meer inzicht krijgen in deze thematiek en methodiek van begeleiden. We willen dat de student zich bewust is van deze thematiek en vanuit een contextueel kader in staat is te handelen. Concreet streven we ernaar dat de student: - zijn taak als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen kan vervullen door een passende begeleidingsmethodiek te ontwikkelen en uit te voeren, afgestemd op de beginsituatie van de leerling; - zijn taak als opvoeder kan opnemen door op een adequate manier met de leerling in zijn context om te gaan; - zijn taak als partner van ouders vervult door op een adequate manier met de ouders om te gaan en hen te betrekken in zijn begeleidingsproces; - zijn taak als partner van andere verzorgers en externen kan opnemen en volwaardig mee kan participeren in een netwerking; - zijn taak als onderzoeker kan opnemen door de eigen referentiekaders in vraag te stellen, bij te sturen, …
• Bestaat het gezin van je leerling uit één of twee inwonende ouders? ….. • Hoeveel kinderen zijn er in het gezin?
…..
• Wat is de leeftijd van de kinderen? (ook jouw leerling invullen) …. jaar
…. jaar
…. jaar
….jaar
…. jaar
…. Jaar
• Welke taal wordt er thuis meestal gesproken? …………… • Wie helpt het kind met het huiswerk en hoe vaak gebeurt dit? (indien nodig mag je meerdere personen aanduiden) nooit
zelden
soms
vaak
altijd
Moeder Vader Broer Zus Bijles / logopedie Andere:………………… Andere:…………………
3.2 NEVENDOELSTELLINGEN SECUNDAIRE SCHOOL
• Spreken de ouders goed Nederlands? nee Moeder Vader
LEREN THUIS LEREN - 30
Bijlage 1: Beoogde competenties bij de studenten die deelnemen aan Leren Thuis Leren
eerder niet
eerder wel
ja
weet niet
We willen dat het project in de secundaire school een onderdeel wordt van het algemeen zorgbeleid en/of gelijke onderwijskansenbeleid op maat van de school. Hiermee beogen we concreet: - dat leerkrachten beter de thuissituatie van kansarme jongeren kunnen begrijpen en hiernaar adequaat in hun onderwijspraktijk kunnen handelen, dit zowel voor de leerlingen die betrokken zijn bij het project, als ook voor andere leerlingen in de school (=klasniveau); - dat de school het project een passende plaats kan toekennen binnen het algemeen zorgbeleid en daarmee diversiteit kan inbedden in het geheel van de schoolwerking (=schoolniveau); - dat de drempel naar ouders uit een maatschappelijke context kan verkleind worden en er op deze manier gemakkelijker met elkaar in dialoog kan gegaan worden zodat deze maar ook andere ouders beter kunnen participeren in de school.
LEREN THUIS LEREN - 11
Bijlage Bijlage 6 6 HOGESCHOOL We willen dat de hogeschool alsook de docenten aandacht hebben voor diversiteit en het samenwerken met andere partners in functie van de opleiding van de aspirant-leerkrachten. Concreet streven we ernaar dat: - docenten de aanwezige diversiteit in het secundair onderwijs onderkennen en zich permanent bekwamen om aspirant-leerkrachten op te leiden om daarmee adequaat om te gaan; - docenten met andere partners kunnen samenwerken en voor hun eigen professionalisering elkaars expertise kunnen uitwisselen om zo meer samen te kunnen opleiden.
Vragenlijst Vragenlijst ouders ouders
Met deze Met deze vragenlijst vragenlijst willen willen we nagaan we nagaan hoe de hoeouders de ouders betrokken betrokken zijn bij zijnhet bijstuderen het studeren van hun van hun kind kind en deenbegeleiding. de begeleiding. DezeDeze vragenlijst vragenlijst kan de kanstudent de student inspireren inspireren om op omverschillende op verschillende vlak-vlakken met ken de metouders de ouders te werken. te werken.
CLB
Instructies Instructies voorvoor de student: de student:
We willen dat het CLB specifieke aandacht heeft voor de prioritaire doelgroep: leerlingen die door hun sociale achtergrond en leefsituatie bedreigd worden. Concreet streven we er naar dat: - CLB medewerkers subsidiair en vraaggestuurd te werk gaan om de andere partners te ondersteunen; - CLB medewerkers specifieke aandacht hebben voor het weerhouden en opvolgen van de kandidaat maatschappelijk kwetsbare leerlingen/gezin en helpen de brug slaan met de lokale welzijnspartners.
• Vul jouw naam in. • Vul jouw naam in. • Je vult deze vragenlijst in volgens jouw inzichten. Je hoeft deze lijst dus niet te overlopen • Je vult deze vragenlijst in volgens jouw inzichten. Je hoeft deze lijst dus niet te overlopen met je met leerling je leerling of deofouders. de ouders. • Je zet gewoon een kruisje in het juiste vakje. • Je zet gewoon een kruisje in het juiste vakje. • Als je iets niet weet of er geen zicht op hebt, is dit geen probleem: zet een kruisje in de laat• Als je iets niet weet of er geen zicht op hebt, is dit geen probleem: zet een kruisje in de laatste kolom. ste kolom. • Als het gezin waar jij je huisbezoeken aflegt maar één ouder telt, laat dan telkens de andere • Als het gezin waar jij je huisbezoeken aflegt maar één ouder telt, laat dan telkens de andere optieoptie (vader (vader of moeder) of moeder) open.open. • De individuele lijsten kunnen ook worden gebruikt door het CLB of de welzijnspartner. • De individuele lijsten kunnen ook worden gebruikt door het CLB of de welzijnspartner. • Een “Ja” betekent niet altijd de hoogste of beste betrokkenheid door ouders. • Een “Ja” betekent niet altijd de hoogste of beste betrokkenheid door ouders. • Schrijf je opmerkingen en bedenkingen neer onderaan de lijst. • Schrijf je opmerkingen en bedenkingen neer onderaan de lijst. • Indien afgesproken, bezorg je ingevulde lijst terug aan de partner. • Indien afgesproken, bezorg je ingevulde lijst terug aan de partner.
WELZIJNSPARTNERS We willen dat de welzijnsorganisaties, die als structurele partner in het project worden opgenomen, de brug slaan tussen de secundaire school en het gezin. Concreet streven we er naar dat: - de welzijnspartner het gezin ondersteunt tijdens het proces dat de student met hen doormaakt, met kennis van het onderwijssysteem en vanuit de verwachtingen naar ouders omtrent hun rol binnen het project en daarbuiten; - de welzijnspartner, vanuit de ervaringen in de gezinnen, verdere expertise opbouwt met de secundaire school in het omgaan met en inspelen op diverse gezinssituaties en -contexten.
LEREN THUIS LEREN - 12
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 29 - 29
zien
Als ik een tekst uit het hoofd moet leren, doe ik dat hardop.
ja
nee
Als ik woordjes van buiten leer, schrijf ik ze allemaal op.
meestal
soms
bijna nooit
4.1 VOORBEREIDING VAN HET PROJECT
Als ik thuis lees (leerstof of een boek), doe ik dat hardop.
meestal
soms
nooit
Voor we van start gaan, besteden we aandacht aan de volgende punten:
Als ik een tekst leer, vraag ik me af waar het precies over gaat.
altijd
soms
bijna nooit
Als ik een hoofdstuk moet leren, maak ik voor mezelf een aantal vragen over de leerstof.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Bij het leren van iets nieuws vraag ik me af of ik het al ergens anders heb gelezen, gehoord of gezien.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Als ik een tekst leer, streep ik de belangrijkste zaken aan.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Als ik een tekst leer, schrijf ik in het kort met eigen woorden op wat ik geleerd heb.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Als ik een les geleerd heb, vertel ik voor mezelf, met eigen woorden wat ik geleerd heb.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Ik maak wel eens een schema van de leerstof.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Als ik thuis ben, gebruik ik een woordenboek.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Ik weet hoe ik de betekenis van een woord moet ja opzoeken.
ongeveer
nee
Ik gebruik mijn atlas ook thuis.
bijna altijd
soms
bijna nooit
Als ik mijn lessen geleerd heb, praat ik wel eens bijna altijd over de leerstof met anderen (vrienden, familie).
soms
bijna nooit
LEREN THUIS LEREN - 28
geen van beide
4. STAPPENPLAN
Vanaf de plaats waar ik mijn huiswerk maak, kan horen ik de TV ...
Dit stappenplan geeft een globaal overzicht over één schooljaar.
SAMENWERKINGSOVEREENKOMST AFSLUITEN Elk schooljaar leggen de verschillende partners (de hogeschool, de secundaire school, het CLB en eventueel een lokale welzijnspartner) hun engagementen vast en maken ze concrete afspraken. Dit gebeurt op initiatief van de hogeschool. De afspraken worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Bijlage 2: een samenwerkingsovereenkomst KEUZE VAN LEERLINGEN EN GEZINNEN De keuze van de leerlingen/gezinnen gebeurt in eerste instantie door de secundaire school en CLB. Er kan beroep worden gedaan op een lokale welzijnspartner (schoolopbouwwerk, OCMW, buurtwerking, …) voor meer info. Deze selectie vindt plaats in het begin van het schooljaar. De selectie is geen sinecure en moet met de nodige zorg gebeuren. Het is belangrijk dat je de leerlingen en gezinnen ondersteunt die het meeste gebaat zijn met de begeleiding vanuit onze doelstellingen. Het gaat dus niet automatisch om de kinderen en gezinnen die het meeste hulp nodig hebben, wel om diegene die wij het best kunnen helpen. Men is bij de selectie ook afhankelijk van het aantal studenten. Meer specifiek gaan we op zoek naar leerlingen en gezinnen die aan alle volgende kenmerken voldoen: Leerlingkenmerken - een leerling uit de eerste graad van het secundair onderwijs; - bij voorkeur een leerling uit de A-stroom (omdat we ons vooral richten op doorstroming); - een leerling die capaciteiten heeft om de A-stroom aan te kunnen; - een leerling die moeilijkheden heeft met studiemethode, studievaardigheden, studiemotivatie en/of studiehouding; - de leerling stemt toe in de begeleiding.
LEREN THUIS LEREN - 13
Bijlage Bijlage 5 5 Gezinskenmerken - een gezin uit de kansarmoede / met een maatschappelijk kwetsbare achtergrond; - een gezin dat nood heeft aan ondersteuning en begeleiding van hun kind; - een gezin waar de student een proces rond ouderbetrokkenheid kan stimuleren; - een gezin waar onze vorm van ondersteuning gepast is; - de ouders zijn gemotiveerd om aan het project deel te nemen en zijn bereid hun rol tijdens de begeleiding op te nemen. Bijlage 3: selectie van leerlingen/gezinnen INFORMEREN EN ENGAGEREN VAN OUDERS EN LEERLINGEN We beschouwen de ouders als volwaardige partners in het project. De leerling en ouders worden geïnformeerd over de werking en doelstellingen van het project en gevraagd of zij willen deelnemen aan het project. De begeleiding kan enkel van start gaan als ouders en leerling akkoord gaan. Tijdens de begeleiding spreken we van een gedeelde verantwoordelijkheid waarbij de ouders worden aangezet om een actieve rol op te nemen in de begeleiding. Bijlage 4: informeren en engageren van ouders en leerlingen MATCHING VAN STUDENT - LEERLING Aan elke student wordt één leerling/gezin toegewezen. Hierbij wordt voornamelijk rekening gehouden met de afstand die de studenten moeten afleggen. We willen immers de verplaatsingstijd en -onkosten beperken. INFORMEREN EN VORMEN VAN STUDENTEN Om de studenten voldoende voor te bereiden op het project is het belangrijk hen bij aanvang van het schooljaar de nodige informatie en vorming te verschaffen: deontologie, werking naar ouders, leren leren, maatschappelijke kwetsbaarheid, contextueel denken, …. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de hogeschool. Als bijlage vind je enkele vragenlijsten terug die de studenten kunnen helpen om de begeleiding te starten . Bijlage 5: vragenlijst studiegewoonten Bijlage 6: vragenlijst ouders
LEREN THUIS LEREN - 14
Vragenlijst Vragenlijst studiegewoonten studiegewoonten
DezeDeze vragenlijst vragenlijst wordt wordt samen samen met de metleerling de leerling ingevuld ingevuld doordoor de student de student om de omstudiede studiegewoonten gewoonten van de vanleerling de leerling in kaart in kaart te brengen. te brengen. Instructies Instructies voorvoor studenten studenten • Na elke vraag worden twee of drie antwoordmogelijkheden gegeven. Omcirkel het gepaste • Na elke vraag worden twee of drie antwoordmogelijkheden gegeven. Omcirkel het gepaste antwoord/mogelijkheid. antwoord/mogelijkheid. • Overloop samen met je leerling elke vraag, wees zo eerlijk mogelijk in het antwoord van de • Overloop samen met je leerling elke vraag, wees zo eerlijk mogelijk in het antwoord van de leerling. leerling. Beantwoord Beantwoord alle vragen. alle vragen. Vul ook Vul jouw ook jouw naamnaam in. in. • Deze vragenlijst kan de leerling helpen om een betere studiehouding aan te nemen. Je kan • Deze vragenlijst kan de leerling helpen om een betere studiehouding aan te nemen. Je kan samen samen met hem met hem of haar of haar nagaan nagaan welke welke werkpunten werkpunten er zijn. er zijn. Daarom Daarom vul jevul deze je deze vragenlijst vragenlijst best best in tijdens in tijdens het eerste het eerste of uiterlijk of uiterlijk tijdens tijdens het tweede het tweede begeleidingsmoment. begeleidingsmoment.
Naam Naam leerling: leerling: Na schooltijd Na schooltijd begin begin ik elke ik elke dag op dagdezelfde op dezelfde tijd tijdwaarwaar aan mijn aan mijn huiswerk huiswerk en lessen. en lessen.
niet waar niet waar
SomsSoms studeer studeer ik veel, ik veel, somssoms weinig, weinig, zelfs zelfs al heb al ik hebwaar ik waar veel veel huiswerk. huiswerk.
niet waar niet waar
Als ikAls van ik school van school thuisthuis kom,kom, begin begin ik aan ik mijn aan mijn meteen meteen na korte na korte tijd tijdna lange na lange tijd tijd huiswerk huiswerk en lessen. en lessen. Als erAls een er toets een toets wordt wordt aangekondigd, aangekondigd, verdeel verdeel ik bijna ik bijna altijdaltijd bijnabijna nooitnooit het leren het leren over over tweetwee of meer of meer dagen. dagen. Als ikAls klaar ik klaar ben met ben mijn met mijn huiswerk huiswerk kijk ikkijk hetiknog het nog nooitnooit eenseens na. na.
somssoms
meestal meestal
Als ikAls een ik toets een toets terugterug krijg,krijg, kijk ikkijk goed ik goed na welke na welke bijnabijna altijdaltijd bijnabijna nooitnooit fouten fouten ik maakte. ik maakte. Ik maak Ik maak wel eens wel eens fouten fouten bij een bij toets een toets of een of taak een taak nooitnooit omdat omdat ik deikopgave de opgave niet goed niet goed lees. lees.
somssoms
dikwijls dikwijls
Ik noteer Ik noteer elke elke dag mijn dag mijn huiswerk huiswerk nauwkeurig nauwkeurig in in altijdaltijd mijnmijn schoolagenda. schoolagenda.
meestal meestal
somssoms niet niet
Ik studeer Ik studeer thuisthuis op een op vaste een vaste plaats plaats (bv. bureau (bv. bureauwaarwaar of tafel). of tafel).
niet waar niet waar
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 27 - 27
Bijlage Bijlage 44 Informeren Informeren enen engageren engageren van van ouders ouders enen leerlingen leerlingen
In deze In deze bijlage bijlage geven geven wewe weer weer waarover waarover je ouders je ouders en en leerlingen leerlingen bij bij de de start start vanvan hethet project project moet moet informeren informeren en en geven geven wewe suggesties suggesties hoehoe je dit je dit kankan doen. doen. Daarnaast Daarnaast is het is het belangrijk belangrijk datdat de de partners partners de de ouders ouders engageren engageren omom hunhun taken taken en en verantwoordelijkheid verantwoordelijkheid op op te nemen te nemen tijdens tijdens de de begeleiding. begeleiding.
WAT WAT MOET MOET JE JE DOEN? DOEN? 1. De 1. De ouders ouders en en leerlingen leerlingen moeten moeten duidelijk duidelijk geïnformeerd geïnformeerd worden worden over over hethet project. project. Hierbij Hierbij worden worden minstens minstens de de volgende volgende elementen elementen behandeld: behandeld: • Wat is de doelstelling van de begeleiding? • Wat is de doelstelling van de begeleiding? • Welke concrete activiteiten kan een student ondernemen? • Welke concrete activiteiten kan een student ondernemen? • Wat komt de student niet doen? bv. bijles geven, opvoeding overnemen • Wat komt de student niet doen? bv. bijles geven, opvoeding overnemen • Waarom is het kind/gezin geselecteerd? • Waarom is het kind/gezin geselecteerd? • Wat wordt van de ouders en leerling verwacht? Welk engagement moeten zij opnemen? • Wat wordt van de ouders en leerling verwacht? Welk engagement moeten zij opnemen? • Waar kunnen ze terecht tijdens de begeleiding met vragen of bij problemen? • Waar kunnen ze terecht tijdens de begeleiding met vragen of bij problemen? • Welke partners zijn betrokken bij het project? • Welke partners zijn betrokken bij het project? • Hoe wordt er gecommuniceerd over de begeleiding? • Hoe wordt er gecommuniceerd over de begeleiding? • Boodschap: ouders als partner • Boodschap: ouders als partner 2. De 2. De ouders ouders geven geven hunhun expliciete expliciete goedkeuring goedkeuring voor voor de de begeleiding begeleiding vanvan hunhun kind kind en en de de leerling leerling wilwil aanaan hethet project project deelnemen. deelnemen. 3. De 3. De ouders ouders engageren engageren zich zich metmet betrekking betrekking tottot hunhun betrokkenheid betrokkenheid bij bij de de begeleiding. begeleiding. DitDit engagement engagement houdt houdt minimaal minimaal hethet volgende volgende in: in: • Student verwittigen als het huisbezoek niet kan doorgaan. • Student verwittigen als het huisbezoek niet kan doorgaan. • (minstens 10-15 min.) bij hun kind en de student komen zitten. • (minstens 10-15 min.) bij hun kind en de student komen zitten. • Contact opnemen met aangewezen contactpersoon bij vragen/problemen. • Contact opnemen met aangewezen contactpersoon bij vragen/problemen.
WIE WIE KAN KAN DIT DIT DOEN? DOEN? • De secundaire school (directie, projectcoördinator, leerlingenbegeleider, zorg- of GOK-leer• De secundaire school (directie, projectcoördinator, leerlingenbegeleider, zorg- of GOK-leerkracht, kracht, klastitularis). klastitularis). • De CLB-medewerker van de school. • De CLB-medewerker van de school. • Een betrokken welzijnspartner: buurtwerker, gezinsbegeleiding, schoolopbouwwerk. • Een betrokken welzijnspartner: buurtwerker, gezinsbegeleiding, schoolopbouwwerk.
HOE HOE KAN KAN JEJE DEDE OUDERS OUDERS INFORMEREN? INFORMEREN? • • • • • •
Telefonisch. • Telefonisch. Door het gezin uit te nodigen op school. • Door het gezin uit te nodigen op school. Tijdens een oudercontact. • Tijdens een oudercontact. Via een huisbezoek door een (zorg)leerkracht, CLB of externe partner. • Via een huisbezoek door een (zorg)leerkracht, CLB of externe partner. Via werkingen/begeleidingen door externe partners . • Via werkingen/begeleidingen door externe partners . … • …
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 26 - 26
4.2 UITVOERING HUISBEZOEKEN De student legt minimaal tien huisbezoeken af, verspreid over het schooljaar. Van de ouders wordt verwacht dat ze tijdens de huisbezoeken aanwezig zijn zodat een noodzakelijk overleg tussen student en ouders mogelijk is. TERUGKOPPELING STUDENT–SECUNDAIRE SCHOOL De student en secundaire school wisselen informatie uit aan elkaar. Verder kan de student informatie over de leerling in de schoolcontext verzamelen door middel van een klasobservatie en/of individuele gesprekken met een klastitularis en/of leerlingenbegeleider. Belangrijk is dat de student daarover duidelijk met de leerling en de ouders communiceert. KLASSENRAAD De student neemt aan minstens één klassenraad deel waar zijn leerling aan bod komt en wisselt daar informatie uit over de begeleiding. OUDERCONTACT De student stimuleert de ouders tot deelname aan het oudercontact en vergezelt hen tijdens minstens één oudercontact, indien ze hiermee akkoord gaan. De student kan niet in plaats van de ouders gaan. OPVOLGEN EN ONDERSTEUNEN VAN STUDENTEN De hogescholen organiseren zes intervisie-supervisie bijeenkomsten verspreid over het academiejaar. Tijdens deze sessies hebben de studenten de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen, nieuwe inzichten te verwerven en hun referentiekader te verruimen. De studenten worden zich bewust van eigen sterktes en zwaktes, wat bijsturing of verdieping van de competenties mogelijk maakt. De hogescholen geven de studenten rapportage-opdrachten die erop gericht zijn om een beeld te krijgen van het proces dat de student aflegt (verslagen van elk huisbezoek, reflecties hierover, …). De individuele opvolging en ondersteuning gebeurt via mails met de partners. Tevens kan de student een individueel gesprek aanvragen met docenten. Afhankelijk van de hulpvraag kan er beroep worden gedaan op de andere betrokken partners. Bijlage 7: supervisie in het kader van het project Leren Thuis Leren
LEREN THUIS LEREN - 15
OPVOLGEN EN ONDERSTEUNEN VAN LEERLINGEN EN GEZINNEN
SUGGESTIES KEUZEPROCES
De partners volgen de leerling en het gezin indirect op via mail met de student. Daarnaast worden de leerlingen en/of ouders ook soms rechtstreeks aangesproken. Als er door de leerling of het gezin een concrete hulpvraag buiten het schoolse domein gesteld wordt of de stap naar de hulpverlening aangewezen lijkt, treedt het CLB op en zoekt in samenspraak met de student en het gezin naar een oplossing. Indien nodig zorgt men voor een gepaste doorverwijzing. Via de bestaande kanalen volgt men het proces van alle leerlingen in de secundaire school. Dit vindt plaats tijdens een klassenraad, in de cel leerlingbegeleiding, tijdens zorgoverleg op school, … Tijdens het laatste huisbezoek heeft de student aandacht voor het inbouwen van aandachtspunten en haalbare initiatieven voor ouders en leerling.
De uiteindelijke selectie dient altijd te gebeuren in samenspraak met de partners. Op die manier willen we vanuit verschillende contexten de selectie zo zorgzaam mogelijk uitvoeren. Om een goed beeld te krijgen van de leerlingen en gezinnen kan je op verschillende manieren informatie bekomen. Het spreekt voor zich dat er met de nodige zorg met deze informatie moet omgesprongen worden.
Bijlage 8: opvolging van ouders en leerling
4.3 EVALUATIE Tijdens en op het einde van het schooljaar evalueren de partners, op initiatief van de hogeschool het project en sturen ze bij waar nodig. De samenwerkingsovereenkomst die in het begin van het schooljaar werd afgesloten, kan hierbij als leidraad gebruikt worden. De afspraken en engagementen die hierin worden opgenomen vormen dus geen statisch gegeven. Daarnaast is ook een evaluatie van Leren Thuis Leren op lokaal niveau en een netoverschrijdende evaluatie op provinciaal niveau belangrijk.
LEREN THUIS LEREN - 16
Verzamelen van aanwezige kennis: - GOK-indicatoren/inschrijvingsfiche: De GOK-indicatoren die tijdens de inschrijving in kaart worden gebracht vormen een goede basis om een eerste (ruime) keuze van leerlingen te maken; - CLB Het CLB kan aangeven of een gezin/leerling voor het project in aanmerking komt, natuurlijk zonder het hele dossier openbaar te maken; - Leerkrachten/directie In een leerling dossier is vaak al heel wat informatie met betrekking tot de leerlingen/gezinnen beschikbaar. Ook de leraren, leerlingbegeleiding, de directie kunnen een goed zicht hebben op de situatie of mogelijke signalen. Actief op zoek naar informatie: In het kader van het project kan je ook extra initiatieven ondernemen: - de ouders uitnodigen voor een gesprek op school; - een gesprek met de leerling op school hebben; - een huisbezoek afleggen; - meer achtergrondinformatie verzamelen via externe partners en/of hulpverleners (OCMW, buurtwerk, schoolopbouwwerk, thuisbegeleidingsdiensten… ); - informatie uit basisonderwijs verzamelen.
LEREN THUIS LEREN - 25
Bijlage Bijlage 1 1 GEZIN Algemeen: We zijn op zoek naar ouders/gezinnen uit de kansarmoede of met een maatschappelijk kwetsbare achtergrond, die noden en behoeften hebben rond de ondersteuning, opvoeding en begeleiding van hun kind en waar een proces rond ouder-kind betrokkendheid mogelijk is. Specifiek: Welke factoren wijzen op maatschappelijke kwetsbaarheid/kansarmoede in een gezin of bij de ouders? -
lage scholingsgraad; slechte economische situatie (financieel, huisvesting, …); mindere of anders- taligheid; negatieve schoolse ervaringen; lage maatschappelijke status; beperkte kennis over onderwijs en weinig vertrouwd met onderwijs; weinig geloof en inzicht in eigen vaardigheden met betrekking tot (onderwijs)ondersteuning van hun kind; - lage betrokkenheid bij het schoolleven en weinig ondersteuning van hun kinderen; - lage betrokkenheid op de school; - negatieve beeldvorming ten aanzien van onderwijs. Tegenindicaties: - (multiproblem-)gezinnen waar teveel factoren zijn die een mogelijk proces in de ouderkind relatie belemmeren: bv. één oudergezin waar ouder alcoholverslaafd is; bv. gezin waar een ernstig vermoeden van kindermishandeling is; bv. een lopende vechtscheiding; - ouders die hun kind heel goed ondersteunen m.b.t. onderwijs en opvoeding; - kansrijke ouders: ouders die in de positie zijn of de capaciteiten hebben om zelf hun kind “maximaal” te ondersteunen of hierin te voorzien; - situaties waar geen proces met de ouders afgelegd kan worden: bv. ouders hebben eigen zaak, zijn pas om 22u thuis, kinderen worden opgevoed door buren of oudere zoon/dochter; bv. geplaatste kinderen die geen contact hebben met de ouders; bv. ouders die voortdurend in het buitenland verblijven; In deze gezinnen verblijven soms kinderen die ook heel veel hulp nodig hebben, maar onze begeleiding vormt hier zeker niet het (beste) antwoord. Voorwaarden: de ouders stemmen toe in de begeleiding aan huis en engageren zich om aanwezig te zijn en actief deel te nemen aan de begeleiding.
LEREN THUIS LEREN - 24
Beoogde Beoogde competenties competenties bij de bij studenten de studenten diedie deelnemen deelnemen aanaan Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren
1.
1. Planmatig Planmatig begeleiden begeleiden van leerlingen van leerlingen met met specifieke specifieke onderwijsnoden onderwijsnoden
1.1. 1.1. Een positieve Een positieve grondhouding grondhouding hebben hebben met met betrekking betrekking tot de totmogelijkheden de mogelijkheden en toeen toekomstkansen komstkansen van de vanleerlingen de leerlingen • • Geloof tonen in ontwikkelingskansen van iedere leerling. Geloof tonen in ontwikkelingskansen van iedere leerling. • • Op zoek gaan naar kennis en advies omtrent de ontwikkelingsmogelijkheden van kwetsOp zoek gaan naar kennis en advies omtrent de ontwikkelingsmogelijkheden van kwetsbarebare leerlingen. leerlingen. • • Het recht op communicatie en sociaal contact erkennen als fundamentele behoefte en Het recht op communicatie en sociaal contact erkennen als fundamentele behoefte en als voorwaarde als voorwaarde tot leren. tot leren. • • Actief op zoek gaan naar ontwikkelingskansen via observatie, interactie en via gebruik Actief op zoek gaan naar ontwikkelingskansen via observatie, interactie en via gebruik van beschikbare van beschikbare hulpmiddelen. hulpmiddelen. 1.2. 1.2. Gegevens Gegevens verzamelen, verzamelen, selecteren selecteren en ethisch en ethisch correct correct hanteren hanteren als basis als basis voorvoor een een goede goede beeldvorming beeldvorming van de vanleerling de leerling en herkenning en herkenning van zijn van noden zijn noden • • Signalen zien van problemen bij leerlingen. Signalen zien van problemen bij leerlingen. • • Herkennen van signalen van leer- en studieproblemen bij de leerling. Herkennen van signalen van leer- en studieproblemen bij de leerling. • • Beluisteren van het beeld dat CLB, leraren en ouders geven van een leerling met speciale Beluisteren van het beeld dat CLB, leraren en ouders geven van een leerling met speciale noden. noden. • • Bevragen van diagnostische gegevens, schoolloopbaan en andere relevante informatie Bevragen van diagnostische gegevens, schoolloopbaan en andere relevante informatie betreffende betreffende de leerlingen. de leerlingen. • • In alle omstandigheden deontologisch correct omgaan met de gegevens van individuele In alle omstandigheden deontologisch correct omgaan met de gegevens van individuele leerlingen leerlingen en hun en omgeving. hun omgeving. • • Benoemen van signalen van leer-, studieproblemen of ontwikkelingskansen bij de leerBenoemen van signalen van leer-, studieproblemen of ontwikkelingskansen bij de leerling. ling. • • Herkennen en benoemen van kansen en problemen in de brede context. Herkennen en benoemen van kansen en problemen in de brede context. • • Actief op zoek gaan naar informatie om zich een totaalbeeld te kunnen vormen van een Actief op zoek gaan naar informatie om zich een totaalbeeld te kunnen vormen van een leerling leerling met een met specifieke een specifieke ondersteuningsvraag. ondersteuningsvraag. • • Selecteren van de meest relevante gegevens als basis voor een voorlopige beeldvorming Selecteren van de meest relevante gegevens als basis voor een voorlopige beeldvorming van de vanleerling. de leerling. • • Rapporteren van relevante gegevens die kunnen bijdragen in de beeldvorming. Rapporteren van relevante gegevens die kunnen bijdragen in de beeldvorming. • • In overleg hypothesen formuleren omtrent de oorzaken en de aard van de leer- en In overleg hypothesen formuleren omtrent de oorzaken en de aard van de leer- en studieproblemen, studieproblemen, rekening rekening houdend houdend met alle metbeschikbare alle beschikbare gegevens. gegevens. • • De ondersteuningsvraag steeds verder verfijnen, rekening houdend met het kind in zijn De ondersteuningsvraag steeds verder verfijnen, rekening houdend met het kind in zijn context, context, beperkende beperkende en beschermende en beschermende factoren factoren inbegrepen. inbegrepen. • • Ondersteuningsvragen kunnen afleiden uit de beeldvorming. Ondersteuningsvragen kunnen afleiden uit de beeldvorming.
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 17 - 17
Bijlage Bijlage 3 3 1.3. Individuele doelen formuleren en gebruiken als basis voor de planning, uitvoering en opvolging van de begeleiding van de leerling met leer- en studieproblemen • Bereid zijn doelen aan te passen aan de individuele noden van leerlingen. • De nood erkennen aan systematische begeleiding van individuele leerlingen. • Op zoek gaan naar voorschriften en tips omtrent de aanpak van leerlingen met speciale noden.
Selectie Selectie vanvan leerlingen/gezinnen leerlingen/gezinnen
1.4. Planmatig handelen ten aanzien van leerlingen met leer- en studieproblemen • Zich verantwoordelijk voelen voor een systematische opvolging van leerlingen met speciale noden. • Op klassenraden en bij informeel overleg een correcte en gepaste formulering geven van de specifieke onderwijsnoden, de mogelijkheden en beperkingen van de leerling. • Het planmatig werken verantwoorden in een logboek dat de beeldvorming, de doelen, de aanpak en de opvolging weergeeft.
In Leren In Leren ThuisThuis LerenLeren kan elke kan elke secundaire secundaire school school over over een bepaald een bepaald aantal aantal studenten studenten beschikbeschikken. ken. Er moet Er moet dus een dus keuze een keuze gemaakt gemaakt worden worden uit potentiële uit potentiële leerlingen leerlingen en gezinnen. en gezinnen. We zoeWe zoeken daarbij ken daarbij naar naar de maatschappelijk de maatschappelijk kwetsbare kwetsbare leerlingen leerlingen en gezinnen en gezinnen die het diemeest het meest gebaat gebaat zijn bij zijndebijondersteuning de ondersteuning die de diestudent de student in hetinkader het kader van ons van project ons project kan bieden. kan bieden. Het gaat Het gaat dus dus niet automatisch niet automatisch om de omkinderen de kinderen en gezinnen en gezinnen die het diemeeste het meeste hulphulp nodig nodig hebben, hebben, wel om wel om diegene diegene die wij diehet wijbest het best kunnen kunnen helpen. helpen. In het Indraaiboek het draaiboek bespraken bespraken we de wekenmerken de kenmerken van de van de gezinnen gezinnen en leerlingen. en leerlingen. In ditIndocument dit document beschrijven beschrijven we de wedoelgroep de doelgroep uitgebreider uitgebreider en geven en geven we suggesties we suggesties met betrekking met betrekking tot het totpraktische het praktische verloop verloop van het vankeuzeproces. het keuzeproces.
2.
BESCHRIJVING BESCHRIJVING DOELGROEP DOELGROEP
Partner van ouders, leerlingen en een ruim team van betrokkenen uit de omgeving van de leerling met specifieke onderwijsnoden, vanuit een maatschappelijke verbondenheid
2.1. In de samenwerking model staan voor een realistische en emancipatorische begeleiding • Opkomen voor kwetsbare leerlingen. • Herkennen van problematische opvoedingssituaties. • Openstaan voor vragen en bekommernissen van alle partijen rond leerlingen met specifieke onderwijsnoden. • Een brede kijk hebben op problematische thuissituaties met betrekking tot leren en studeren. • Op de hoogte zijn van de maatschappelijke structuren van achterstelling. • Dromen en toekomstplannen beluisteren die ouders voor hun kinderen koesteren. • Erkennen en waarderen van het geloof dat ouders tonen in de mogelijkheden van hun kind. • Een positieve kijk hebben op de eigen inbreng van ouders en leerlingen. • De kansen om ouders en leerlingen weerbaar te maken tegen achterstelling, zien en benutten. • Informatie kennen en ter beschikking stellen omtrent schooleigen procedures, netwerken en andere vormen van ondersteuning. 2.2. Planmatig werken aan ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie • (In)formele contacten met ouders aangaan. • Moeilijk bereikbare ouders betrekken bij een oudercontact. • Toegankelijk maken van mondelinge en schriftelijke informatie voor ouders.
LEERLINGEN LEERLINGEN Algemeen: Algemeen: leerlingen leerlingen met moeilijkheden met moeilijkheden of problemen of problemen omtrent omtrent studiemethode, studiemethode, studiehouding studiehouding of stuof studiemotivatie. diemotivatie. Specifiek: Specifiek: - schoolresultaten - schoolresultaten komen komen niet overeen niet overeen met capaciteiten met capaciteiten leerling; leerling; - slechte - slechte studiehouding, studiehouding, weinig weinig studiemotivatie; studiemotivatie; - negatieve - negatieve schoolloopbaan schoolloopbaan (vb. waterval, (vb. waterval, zittenblijven); zittenblijven); - leermoeilijkheden: - leermoeilijkheden: niet weten niet weten hoe te hoe leren, te leren, slechte slechte studiemethode studiemethode hanteren; hanteren; - karakter, - karakter, negatief negatief zelfbeeld zelfbeeld vertonen, vertonen, moeilijke moeilijke relatie relatie met medeleerlingen; met medeleerlingen; - leerstoornissen, - leerstoornissen, concentratieproblemen; concentratieproblemen; - taalachterstand - taalachterstand vertonen; vertonen; - weinig - weinig deelname deelname aan reguliere aan reguliere vrijetijdsaanbod vrijetijdsaanbod & vrienden. & vrienden. Tegenindicaties: Tegenindicaties: - leerlingen - leerlingen die een die achterstand een achterstand vertonen vertonen op één op bepaald één bepaald vak; vak; - leerlingen - leerlingen die psychische die psychische problemen problemen hebben; hebben; - leerlingen - leerlingen die enkel die enkel gediagnosticeerde gediagnosticeerde leerstoornis leerstoornis hebben. hebben. Voorwaarde: Voorwaarde: - de-leerling de leerling wil en wilisen gemotiveerd is gemotiveerd om deel om deel te nemen te nemen aan project, aan project, - de-leerling de leerling moetmoet een leereen leeren studiemotivatie en studiemotivatie vertonen vertonen is zeker is zeker geengeen voorwaarde voorwaarde tot deeltot deelname, name, het ishet netiseen net doelstelling een doelstelling van de vanbegeleiding de begeleiding dit tedit stimuleren. te stimuleren.
2.3. Planmatig samenwerken aan een duurzame interactie met de schoolomgeving • Bewust zijn van de risico- en beschermende factoren van de betrokken partijen. • Doelgericht informele en formele contacten onderhouden met de betrokken partijen. LEREN THUIS LEREN - 18
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 23 - 23
Hogeschool
Secundaire school
CLB
Welzijnspartner
Opvolgen en ondersteunen van leerling en gezin
• •
2.4. Constructief samenwerken met de externe partners van het project Indien het zich aandient… • Zich informeren over betekenisvolle relaties voor de leerling. • Bereid zijn tot samenwerking. • Zich informeren over de rol van paramedici, vakcollega’s, ondersteuners en andere professionelen in de begeleiding van leerlingen met leer- en studieproblemen. • Begrijpen van weerstand bij leerlingen en ouders bij veranderingsprocessen.
Overleg tussen partners organiseren
3.
op
Tekenen voor akkoord:
Hogeschool
Secundaire School
CLB
Welzijnspartner
LEREN THUIS LEREN - 22
Zichzelf sturende en geëngageerde persoon die voortdurend leert uit eigen en andermans ervaringen en uit meerdere bronnen.
3.1. Bereid zijn zich voortdurend te informeren met betrekking tot de thema’s van het project. • Actief op zoek gaan naar actuele informatie met betrekking tot relevante thema’s in verband met het project.
Evalueren van de begeleiding
Opgemaakt te
De principes van open communicatie kennen. Communicatievaardigheden bezitten die een constructieve samenwerking ondersteunen.
3.2. Bevragen, overleggen en voortdurend bijsturen van het eigen handelen • De noodzaak erkennen van open communicatie over het eigen handelen als middel tot leren in de praktijk. • Geloven in het eigen aandeel in de ontwikkeling van de leerling. • De eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van specifieke noden op leerling-, klas- en schoolniveau zien. • Bereid zijn om de verworven expertise te integreren in de klas. • Vanuit introspectie over de eigen biografie, referentiekader en normen zich inleven en respect tonen voor anderen. • Voortdurend bevragen van het eigen handelen ten aanzien van de leerlingen via mentoring en intervisie. • Het eigen aandeel zien in het tot stand komen van moeilijk of positief gedrag van de leerlingen. • Openstaan voor en aanvaarden van collegiale ondersteuning. • Handelen in voortdurend overleg, open voor tips en kritische bemerkingen van andere partijen. • Bereid zijn om de expertise van anderen te integreren in het eigen functioneren. • Bewust en kritisch kijken naar de eigen begeleidingsstijl. • Het eigen handelen bijsturen vanuit een reflectie over het eigen aandeel in het begeleidingsproces.
LEREN THUIS LEREN - 19
Bijlage Bijlage 22 Samenwerkingsovereenkomst Samenwerkingsovereenkomst Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren schooljaar schooljaar 2020.. ..– 20 – 20.. .. ElkElk schooljaar schooljaar leggen leggen de de verschillende verschillende partners partners hunhun engagement engagement vast vast en en maken maken ze concrete ze concrete afspraken afspraken omtrent omtrent de de organisatie organisatie vanvan Leren Leren Thuis Thuis Leren. Leren. DitDit gebeurt gebeurt op op initiatief initiatief vanvan de de ho-hogeschool geschool en en vindt vindt plaats plaats in het in het begin begin vanvan elkelk schooljaar. schooljaar. Kort Kort geven geven wewe weer weer watwat de de algealgemene mene verwachtingen, verwachtingen, taken taken en en engagementen engagementen vanvan de de partners partners zijn.zijn. Vervolgens Vervolgens worden worden er er concrete concrete afspraken afspraken gemaakt gemaakt welke welke taken taken door door welke welke partner(s) partner(s) worden worden uitgevoerd. uitgevoerd.
Hogeschool
Secundaire school
CLB
Welzijnspartner
Informatie over leerling verzamelen
Informatie over gezin verzamelen
VERWACHTINGEN VERWACHTINGEN VAN VAN DEDE PARTNERS PARTNERS -
alle - alle partners partners verklaren verklaren zichzich akkoord akkoord metmet de de doelstellingen doelstellingen vanvan Leren Leren Thuis Thuis Leren; Leren; alle - alle partners partners engageren engageren zichzich omom de de afgesproken afgesproken taken taken uit uit te voeren; te voeren; alle - alle partners partners zijnzijn medeverantwoordelijk medeverantwoordelijk voor voor hethet welslagen welslagen vanvan Leren Leren Thuis Thuis Leren; Leren; alle - alle partners partners nemen nemen deel deel aanaan de de overlegmomenten overlegmomenten metmet betrekking betrekking tottot Leren Leren Thuis Thuis Leren. Leren.
Selecteren van leerlingen/gezinnen
Taken Taken en en engagementen engagementen voor voor de de hogeschool: hogeschool: - de - de hogeschool hogeschool is de is de hoofdverantwoordelijke hoofdverantwoordelijke voor voor de de begeleiding, begeleiding, opvolging opvolging en en evaluatie evaluatie vanvan de de student; student; - de - de hogeschool hogeschool biedt biedt de de studenten studenten voldoende voldoende inzichten inzichten en en achtergrond achtergrond over over kansarmoede/ kansarmoede/ maatschappelijke maatschappelijke kwetsbaarheid kwetsbaarheid en en leren leren leren; leren; - de - de hogeschool hogeschool zorgt zorgt voor voor de de algemene algemene coördinatie coördinatie vanvan hethet project project metmet betrekking betrekking tottot haar haar studenten. studenten.
Informeren en engageren van leerlingen en ouders
Taken Taken en en engagementen engagementen voor voor de de secundaire secundaire school: school: - de - de secundaire secundaire school school kadert kadert Leren Leren Thuis Thuis Leren Leren in het in het algemeen algemeen zorgbeleid zorgbeleid en/of en/of gelijke gelijke onderwijskansenbeleid; onderwijskansenbeleid; - de - de secundaire secundaire school school is de is de hoofdverantwoordelijke hoofdverantwoordelijke voor voor de de begeleiding, begeleiding, opvolging opvolging en en evaevaluatie luatie vanvan de de leerlingen. leerlingen. Taken Taken en en engagementen engagementen voor voor hethet CLB: CLB: - het - het CLBCLB treedt treedt op op als als hethet eerste eerste aanspreekpunt aanspreekpunt indien indien eeneen doorverwijzing doorverwijzing naar naar andere andere hulpverlening hulpverlening nodig/aangewezen nodig/aangewezen is; is; - het - het CLBCLB zoekt zoekt mee mee naar naar oplossingen oplossingen als als er zich er zich gedurende gedurende de de begeleiding begeleiding problemen problemen bij bij de de leerling leerling of in of het in het gezin gezin aandienen, aandienen, bv.bv. socio-emotionele socio-emotionele moeilijkheden, moeilijkheden, problemen problemen metmet studiekeuze, studiekeuze, ... ; ... ; - het - het CLBCLB neemt neemt dit dit project project op op in zijn in zijn bijzondere bijzondere bepalingen/afsprakennota bepalingen/afsprakennota metmet de de secunsecundaire daire school. school.
LEREN LEREN THUIS THUIS LEREN LEREN - 20 - 20
Matchen van student-leerling
Informeren en vormen van de studenten
Opvolgen en ondersteunen van studenten
LEREN THUIS LEREN - 21