Tongeren sociaal
Dienst Welzijn Maastrichterstraat 10 - 3700 Tongeren - 012 39 02 21 -
[email protected] www.tongeren.be Openingsuren: Maandag tot woensdag 08.30 - 12.00 uur en 13.00 - 17.00 uur Donderdag 08.30 - 12.00 uur en 13.00 - 18.30 uur Vrijdag 08.30 - 12.00 uur - namiddag gesloten Tijdens de maanden juli en augustus geldt een andere uurregeling. Personen die zich moelijk kunnen verplaatsen kunnen op afspraak een huisbezoek aanvragen. Parkeren kan in de onmiddellijke nabijheid: Vermeulenstraat.
OCMW Dijk 124 - 3700 Tongeren - 012 45 92 50 -
[email protected] www.tongeren.be Openingsuren: Maandag tot vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur Geen oplading budgetmeter op vrijdag
MOBIEL SOCIAAL HUIS Dijk 124 - 3700 Tongeren - 012 45 92 51 - 0479 17 34 73 -
[email protected] www.tongeren.be Openingsuren: Maandag tot donderdag op locatie van 09.00 - 12.00 uur
Dienstencentum De Piepel Piepelpoel 13 - 3700 Tongeren - 012 74 34 49 -
[email protected] www.seniorentongeren.be Openingsuren: Maandag 13.00 - 16.30 Dinsdag tot vrijdag 09.00 - 12.00 uur en 13.00 - 16.30 uur
voorwoord
Beste Tongenaar, Tongeren sociaal informeert je over het welzijnsbeleid. Het is belangrijk dat de Tongenaar gebruik maakt van zijn sociale rechten. Vaak zijn die voordelen niet gekend of is het niet duidelijk hoe je er gebruik van kan maken. In deze brochure vind je veel informatie over sociale dienstverlening in het algemeen. Lees hiervoor onze rubrieken ‘goed om te weten’ en ‘tips’. Ook bij onze medewerkers kan je altijd terecht met je vragen of problemen. Voor elke vraag, voor elk probleem bestaat een oplossing, daar zijn we zeker van. In elke editie van Tongeren sociaal plaatsen we een thema extra in de kijker. Deze keer gaat de aandacht naar schulden. Hierrond bestaat nog steeds een taboe. Uit ervaring weten we dat alle Tongenaren in geldproblemen kunnen komen. Dikwijls wordt te laat hulp gezocht. Heb je geldzorgen? Aarzel dan niet, en kom jouw financiële situatie in alle discretie met onze medewerkers bespreken. Zij maken tijd voor jouw verhaal. Verder maak je kennis met de juridische dienst van het OCMW, de seniorenverenigingen en het activiteitenprogramma voor het najaar van “De Piepel”. Veel leesplezier! Johnny Noirhomme Voorzitter OCMW en schepen Sociale Zaken
Enkele getuigenissen Lieve, 38 jaar: “Hoe heb ik schulden gekregen? Rekeningen legde ik ongeopend in de schuif. Ik besteedde ons geld liever aan andere dingen. Na een tijdje kwamen er aanmaningen gevolgd door deurwaarders. Gevolg: onbetaalde rekeningen stapelden zich op, intresten en kosten schoten de hoogte in en uiteindelijk kon ik onmogelijk alles nog terugbetalen.” Kevin, 21 jaar: “Door een weekendongeval liep ik een dubbele schedelbreuk op. Ik heb drie weken in coma gelegen en er kwamen heel wat chirurgen aan te pas. De ziekenhuiskosten moest ik zelf ophoesten omdat ik niet in orde was met mijn ziekenkas. Ik was ten einde raad en liet die rekeningen gewoon liggen. Het ziekenhuis schakelde een advocaat in. Al mijn centen gebruikte ik om mijn ziekenhuisrekening te kunnen betalen. Natuurlijk bleven daardoor alle andere rekeningen liggen en werden mijn schulden steeds groter.” René, 45 jaar: “Door alle schulden die ik had zag ik geen uitweg meer. Ik zit nu in budgetbeheer bij het OCMW. Sinds ik die stap gezet heb voel ik mij veel beter. Ik word er met respect behandeld. Mensen beseffen niet hoe snel men soms in de problemen kan geraken. Het is dan ook zonde dat mensen met geldproblemen niet naar het OCMW gaan. Schaamte is echt nergens voor nodig!”
4
Schulden ... Wat kan het OCMW voor je doen? Eenmalige bemiddeling Heb je een schuld of een onverwachte factuur die je niet direct kan betalen? Weet je niet wat te doen en wil je hierbij graag snel hulp? Onze maatschappelijk werkers kunnen bemiddelen bij een schuld die je niet in één keer kan afbetalen. Ze nemen contact op met de schuldeiser en spreken een afbetalingsplan af. Je regelt zelf je betalingen.
Budgetbegeleiding Heb je meerdere onbetaalde facturen? Wil je hulp bij het contacteren van schuldeisers voor een afbetalingsplan, maar zelfstandig je afbetalingen doen? Bij budgetbegeleiding geeft de maatschappelijk werker advies, informatie en praktische tips over hoe je best je inkomen beheert. Je blijft zelf vrij beschikken over je inkomen en bent zelf verantwoordelijk voor jouw uitgaven en het uitvoeren van eventuele afbetalingen.
5
Budgetbeheer Je weet niet meer wat je eerst moet betalen. De druk van schuldeisers wordt je teveel? Het OCMW beheert, in samenspraak met jou, tijdelijk jouw geld. Samen wordt een budgetplan opgesteld. Je krijgt een leefgeld voor het betalen van voeding, kleding, medische kosten, huishoudelijke kosten, ... De grootte van het leefgeld hangt af van je inkomen, de vaste kosten en de schuldenlast.
Collectieve schuldenregeling Jouw schuldenlast is zo groot dat er geen haalbare afbetaling meer mogelijk is? Je hebt geen geld meer om rond te komen? De collectieve schuldenregeling biedt mensen met een veel te grote schuldenlast de kans om na enkele jaren opnieuw schuldenvrij te worden. Dit gebeurt via een gerechtelijke procedure. Collectieve schuldenregeling probeert jouw belangen en die van de schuldeisers in evenwicht te brengen. Het OCMW helpt je bij het opstellen van je dossier voor de rechtbank.
6
Wat als je een factuur niet betaalt? Wie zijn rekeningen niet betaalt, stapelt de schulden al gauw op. Kosten die gepaard gaan met het niet betalen van facturen, bedragen dikwijls meer dan het oorspronkelijke factuurbedrag.
Een voorbeeld uit de praktijk: de algemene milieubelasting bedraagt 70 euro. Je betaalt deze niet binnen de gestelde termijn. Wat zijn de gevolgen? Je ontvangt eerst een kosteloze betalingsherinnering. Je betaalt nog niet. Je ontvangt een aangetekende betalingsherinnering. De kosten van de aangetekende zending (ca 6 euro) moet je bijkomend betalen. Je betaalt nog niet. Jouw factuur wordt overgemaakt aan de deurwaarder die je een dwangbevel brengt. De kosten hiervan worden doorgerekend en bedragen tussen de 75 en 100 euro. Als je nog niet betaalt, is het mogelijk dat beslag wordt gelegd op je inkomsten en/of inboedel.
Rekensommetje
belasting ....................................................... 70 euro aangetekende betalingsherinnering ......... 6 euro dwangbevel deurwaarder .......................... 85 euro totaal ............................................................ 161 euro Je ziet, een factuur van 70 euro kan al snel hoog oplopen. Dit jaar betaalden 388 Tongenaren hun milieubelasting nog steeds niet. Deze dossiers zijn intussen overgemaakt aan de deurwaarder. Dit kunnen we vermijden!
Advies:
Neem onmiddellijk contact op met de schuldeiser voor een afbetalingsplan of vraag raad bij het OCMW. Schulden stapelen zich heel snel op door facturen weg te moffelen!
7
Wie zijn papieren in orde heeft, kan alles gemakkelijk terugvinden. Ruim best wekelijks je post op. Het heeft geen zin om de post niet te openen, rekeningen moeten toch betaald worden. Reageer op elke brief. Gooi nooit zomaar brieven weg. Zet nooit je handtekening op een document dat je niet begrijpt. Lees altijd de kleine lettertjes! Als je een brief niet begrijpt, kom ermee naar één van onze diensten en vraag uitleg en raad.
Sluit geen overbodige verzekeringen af Belangrijke verzekeringen zijn een ziektekostenverzekering, een autoverzekering, een brandverzekering en een familiale verzekering. Sluit geen verzekeringen af onder druk van media of verkopers.
Contracten
Pas op met veranderen van leverancier voor energie, internet, GSM, … Dit kan kosten met zich meebrengen! Handteken nooit onmiddellijk een nieuw contract bij een deur aan deur verkoop. Vraag raad en advies!
8
© Dag zonder Krediet
Papieren op orde
Winkelen Laat reclame en media niet bepalen wat je koopt, bepaal zelf wat je echt nodig hebt. Maak een onderscheid tussen noodzaak en luxe. Doe je maandelijkse inkopen in de voordeligste winkels en houd je aan je boodschappenlijstje. Probeer de huismerken, deze zijn vaak veel goedkoper en niet slechter. Kijk je kasticket na voor je de winkel verlaat. Bewaar garantiebewijzen samen met de aankoopbonnen. Wees voorzichtig met deur aan deur verkoop.
Kasboek Kom je vaak geld te kort? Houd dan een tijd een kasboek bij. Dan weet je waar je geld naar toe gaat. Vervolgens kan je beslissen waarop je zou kunnen bezuinigen. In het Mobiel Sociaal Huis kan je gratis een budgetplanner afhalen.
9
Schulden, wat nu? Schulden worden alleen maar groter als je er niets mee doet, nooit kleiner. Je kunt je geld maar één keer uitgeven. Op is op. Ga zeker geen nieuwe lening aan om je bestaande schulden of kredieten af te betalen. Als je een afbetalingsplan hebt bij een schuldeiser, stop dan niet zomaar met afbetalen. Blijf niet zitten met je geldzorgen, vraag tijdig hulp. Meer info? www.eerstehulpbijschulden.be
Let op! Schulden zijn gekoppeld aan de domicilie van de persoon die de schuld heeft gemaakt. Concreet betekent dit dat bijvoorbeeld schulden die een inwonend kind of familielid maakt opgeëist kunnen worden bij de ouders.
10
Schoolkosten Wie?
Er hebben meer mensen recht op een financiële tussenkomst in de schoolkosten van hun kinderen dan je denkt. Misschien ook jij? Vroeger noemde men deze tussenkomst een ‘studiebeurs’, nu spreekt men over ‘schooltoelagen’. Een schooltoelage kan je ook ontvangen voor je kleuter, al gaat hij pas voor het eerst naar school in de loop van het schooljaar.
Wanneer
Voor het schooljaar 2011 – 2012 kan je een aanvraag indienen tot 31 mei 2012. Wacht echter niet te lang. Hoe sneller de aanvraag, hoe sneller je de toelage ontvangt.
Hoe?
De aanvraagformulieren kan je in elke school krijgen. Op de website www.schooltoelagen.be kan je een elektronische aanvraag doen. Voor hulp bij het invullen van de aanvraag kan je terecht bij het secretariaat van de school of bij onze medewerkers.
Advies:
Twijfel je of je in aanmerking komt. Aarzel niet en doe een aanvraag. Niet schieten is altijd mis!
11
Goed om te weten Woon langer zelfstandig, veilig en handig De meeste Tongerse senioren willen graag zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Voor een aantal kleine woningaanpassingen vindt men echter vaak geen vakman omdat de opdracht te klein is ofwel omdat de prijs voor de senioren niet betaalbaar is. Met het project ‘kleine woningaanpassingen’ kunnen 75-plussers snel en eenvoudig een aantal kleine woningaanpassingen in hun woning laten uitvoeren, zoals: • Plaatsen van wandbeugels, handgrepen of een extra leuning • Drempelhulp • Losliggende vloerbedekking vastleggen • Klemmende deuren en ramen schuren • Loszittende stopcontacten vastzetten Voor de uitvoering van een woningaanpassing betaalt u 7 euro per uur als u een inkomen heeft boven het omnio-statuut. Heeft u een inkomen beneden het omnio-statuut, dan is deze dienst gratis. Meer informatie? Gemeentelijke wooncel, Sabrina Dendas - 012 39 02 81
12
Juridische dienst OCMW
Foto: VDS Robby
Onze juristen Nele Penders en Karin Vandendyck staan gratis ter beschikking voor alle inwoners van Tongeren. Zij geven je informatie en advies over allerlei juridische aangelegenheden (huurcontracten, huwelijksproblemen, onderhoudsgeld, verloop procedure rechtbanken, …). Tijdige en juiste informatie over rechten en plichten is immers heel belangrijk voor men verdere stappen onderneemt. Onze juristen zijn elke werkdag te bereiken, na afspraak. OCMW – Dijk 124 – 3700 Tongeren – 012 45 92 50
13
De Piepel Wegwijs in de activiteiten van De Piepel Dit seizoen organiseren we weer een groot seniorenfeest met Win Van Coren en Joke Martens. Een uitstap naar een sfeervolle kerstmarkt staat ook op het programma. De seniorenkwis met Frans Vanhove en Leon Vanhees was vorig jaar een schot in de roos. In januari komen ze terug! De Piepel schenkt vanaf dit najaar extra aandacht aan onze mantelzorgers. We nodigen ze elke maand uit om enkele aangename en ontspannende uurtjes met ons door te brengen. Tijdig de batterijen opladen is nodig. Volgende infonamiddagen zijn zeker en vast aanraders: • Verlies en rouw een plaats geven in je leven Niet enkel voor mensen die onlangs iemand verloren hebben, maar voor iedereen die begaan is met dit thema, of een steun wil zijn voor anderen. In samenwerking met het Huis van de Mens. • Rekening in het rood Over schulden voorkomen of wat te doen bij financiële problemen. Van pagina 18 tot 21 vind je de volledige activiteitenkalender. Wil je inschrijven of meer informatie, een telefoontje naar De Piepel volstaat.
14
Vrijwilligers De Piepel
Tongerse senioren, actieve vrijwilligers
Foto: Savenay H.
Om de tomeloze inzet van vrijwilligers in de bloemetjes te zetten werd 2011 uitgeroepen tot Europees Jaar van de vrijwilliger. In Tongeren springen 25% van de ouderen geregeld in de bres voor een zieke, een familielid, kennis of buur, 36% vangt de kleinkinderen op en meer dan 16% is vrijwilliger binnen de socio-culturele sector. Hun engagement versterkt onze samenleving en geeft ook de vrijwilligers zelf veel voldoening en positieve energie. De seniorenraad en De Piepel wil deze vrijwilligers van harte danken voor hun inzet en bijdrage aan een warmere samenleving.
vrijwilligerswerk, een goed recept om oud mee te worden! 15
Seniorenverenigingen in de kijker Op pensioen gaan verandert je hele leven. Hoe ga je ermee om? Moedeloos in de zetel gaan zitten helpt alvast niet. Gelukkig ouder worden vraagt dat je actief op zoek gaat naar een nieuwe invulling van je dagelijkse leven samen met je partner, familie en kennissen. Waarom geen nieuwe vrienden maken? Sluit je aan bij een vereniging: een wandel- of fietsclub, een culturele vereniging … en waarom niet een seniorenvereniging? De deuren van deze verenigingen staan wagenwijd open voor iedereen die op zoek is naar nieuwe sociale contacten en een zinvolle vrijetijdsbesteding. Elke vereniging heeft zijn eigen programma, ga zeker eens kennismaken.
16
Vrijwilligers De Piepel
Tongerse seniorenverenigingen op een rijtje: Arm in Arm Vreren: contactpersoon Moors Ghislain, 012 23 42 32 Bond Diets-Heur: Jackers Albert, 012 26 32 79 Bond Nerem: Bex Paula, 012 23 20 49 Bond Widooie: Poismans Jeanette, 012 23 56 50 De Klik Riksingen: Ghysens Jean, 012 23 45 97 G.O.S.A.: Van Craesbeek Marie-Louise, 012 23 32 10 Katarakt Mal: Wauters Caroline, 012 23 10 68 NEOS: Van Kan J.Harry, 012 39 33 17 OKRA: Slechten Annie, 012 23 04 01 Senioren Broek: Bronckaers Gust, 012 39 39 25 S-Plus: Falla Walthère, 012 23 87 97 Sommige dorpen hebben geen seniorenvereniging. Maar wat niet is kan nog komen! De gemeentelijke Seniorenraad staat klaar om elk nieuw initiatief met raad en daad te ondersteunen. Ken je senioren die samen met jou een nieuwe vereniging of club willen opstarten? Geef ons een seintje, wij helpen je op weg.
17
seniorenkalender
18
Vrijdag 9 september
Het beemd in Wellen, stevige natuurwandeling 13.30 uur - De Motten - carpooling - gratis inschrijven
Vrijdag 16 september
Wintertuin O.L.V. Waver, een pareltje Art Nouveau 09.54 uur - NMBS - 6 euro - met gids
Dinsdag 20 september (+ 25/10, 22/11, 20/12 en 24/01)
Bloemschikken, met Anja 10.00 uur - Jeugddienst - 10 euro
Dinsdag 20 september
Rekening in het rood 10.00 uur - Jeugddienst - gratis inschrijven
Donderdag 22 september (+ 20/10, 24/11, 22/12 en 26/01)
Bijeenkomsten Mantelzorgers 14.00 uur - Piepel - 2 euro per sessie
Vrijdag 23 september
Gent binnenste buiten, onder begeleiding van Doris en Leo 08u39 uur- NMBS - gratis inschrijven
Vrijdag 30 september
De mooiste plekjes in St.Truiden, onder begeleiding van Lizzy 13.00 uur - De Lijn - gratis inschrijven
Dinsdag 4 oktober (+ 25-10 en 8-11)
Verlies en rouw een plaats geven in je leven 14.00 uur - Huis van de Mens, Vlasmarkt - gratis inschrijven
Vrijdag 7 oktober
Toetanchamon in Brussel 09.07 uur - NMBS - inkom ter plaatse te betalen 13,5 euro
Vrijdag 14 oktober
Herfst in het Zoniënwoud 09.39 uur - NMBS/De Lijn - gratis inschrijven
Maandag 17 oktober
Bezoek aan het Radarcentrum van Glons 09.15 uur - Motten carpooling - gratis inschrijven met Id.-kaart
Woensdag 19 oktober
Met theater op de koffie: Confidenties van een seriemoordenaar Jef Demedts 14.00 uur - Velinx - 6 euro
Vrijdag 21 oktober
Opgravingen en vondsten in de Vermeulenstraat, door Alain Vanderhoeven 14.00 uur - A.C. Praetorium - 2 euro (incl. koffie en taart)
Maandag 31 oktober
Opera in de Cinema: Don Giovani van Mozart 12.51 uur - De Lijn - inkom ter plaatste te betalen 12 euro
Donderdag 3 november
Namen zonder Citadel, onder begeleiding van Alice en co 09.07 uur - NMBS - gratis inschrijven
Zaterdag 6 november
Mineralenbeurs te Luik 13.18 uur - NMBS - inkom ter plaatse 5 euro
Woensdag 9 november
Met muziek op de koffie: Canzonissima, met Andrea Croonenberghs, Marc Dex en Jan Muës 14.00 uur - Velinx - 6 euro
Dinsdag 14 november
Concept Raf Verjans, maak kennis met de kunstenaar en zijn werk. 14.00 uur - atelier - 8 euro
Donderdag 17 november
Seniorenfeest met Win Van Coren en Joke Martens 14.00 uur - Velinx - kaarten vanaf 3 oktober - 6 euro
Maandag 21 november
Bezoek aan het Flagey-gebouw 09u07uur - NMBS - 6 euro
19
seniorenkalender
20
Vrijdag 2 december (+ 9/12 en 16/12)
Maria Magdalena in de kunst met Monique Niesten 14.00 uur - Piepel - 8 euro
Dinsdag 6 december (+13/12)
Migraine, door de Europese academie voor Natuurgeneeskunde 14.00 uur - Piepel - 4 euro
Donderdag 8 december
Ijssculpturenfestival Brugge 08.39 uur - NMBS - 8 euro
Maandag 12 december
Opera in de Cinema: ‘Faust’ van Gounod 12.51 uur - De Lijn - inkom ter plaatste te betalen 12 euro
Woensdag 14 december
Kerstuitstap Monschau en Aken 9.00 uur - De Motten - kaarten vanaf 3 november - 7 euro
Woensdag 21 december
Kerstparty met ruilhapjesbuffet en creamarkt 14.00 uur - Piepel - gratis inschrijven
Vrijdag 6 januari
Lokale armoedebestrijding, diensten stellen zich voor 14.00 uur - A.C. Praetorium - gratis inschrijven
Donderdag 12 januari
African Queen met inleiding door Lizzy 14.00 uur - Jeugddienst - 2 euro (koffie en taart inbegrepen)
Dinsdag 17 januari
Sagalassos in Tongeren 14.00 uur - Provinciaal Museum Tongeren - 5 euro (gids inbegrepen)
Vrijdag 27 januari
De slimste mens, Kwis voor 55-plussers met Vanhove en Vanhees 13u30 - brandweerkazerne - 2 euro (koffie/taart inbegr.)
Dinsdag 31 januari
Met theater op de koffie: Minnevozen, door Ensemble Leporello 14.00 uur - Velinx - 6 euro
Vrijwilligers De Piepel
weekkalender senioren Maandag
Tongers 14.00 - 16.00 uur - Piepel Cijfers en Letters 13.30 - 16.00 uur - WZC Wijkstraat
Dinsdag
Engels (gevorderden) 13.30 - 15.30 uur - Poverello Begijnhof Engels (3de jaar) 13.30 - 16.00 uur - Piepel Italiaans (gevorderden) 13.30 - 16.00 - Piepel Gezondheidswandeling 14.00-16.00 uur - vertrek Paspoel
Woensdag
Engels (1ste jaar) 9.00 - 11.30 uur - Piepel Kandidaten moeten zich aanmelden bij de Piepel Italiaans (gevorderden) 9.00 - 11.30 uur - Piepel Crea-activiteiten 13.30 - 16.00 uur - Piepel Kalender verkrijgbaar op aanvraag
Donderdag
Gezondheidswandeling 14.00 - 16.00 uur vertrek Kevie - Bakkerij Leuraers Kaarten 13.00 - 16.00 uur - Piepel
Vrijdag
Schaken 14.00 - 16.00 uur - Piepel Italiaans (1ste jaar) 13.30 - 16.00 uur: indien voldoende interesse! Kandidaten moeten zich aanmelden bij de Piepel
Zondag
Gezondheidswandeling 10.00 - 12.00 uur vertrek Legioenenlaan, bushalte
W!
NIEU
21
Tips Betaal één keer per jaar minder huur. Heb je minstens 2 kinderen ten laste of heeft een gezinslid een handicap, dan kan de eigenaar van de woning een vermindering van de onroerende voorheffing krijgen. De eigenaar kan deze vermindering één keer per jaar aftrekken van de huurprijs. Huurders op de private woningmarkt dienen samen met hun eigenaar een aanvraag in. Voor sociale huurders regelt hun verhuurmaatschappij dit. Contacteer onze medewerkers voor meer informatie en hulp bij jouw aanvraag.
Schoolverlater? Opgelet! Je bent toch ingeschreven bij de VDAB als werkzoekende? Bij de inschrijving start de wachttijd voor een uitkering. Tijdens de wachttijd blijf je via je ouders verzekerd bij het ziekenfonds en loopt de betaling van het kindergeld gewoon door.
Met al je vragen over studierichtingen, opleidingen, … voor je kind, kan je terecht bij het Centrum voor Leerlingen Begeleiding (CLB). - Vrij CLB: Dirikenlaan 4 te Tongeren, 012 39 83 40 - CLB van het gemeenschapsonderwijs: Sacramentstraat 70, Tongeren, 012 23 12 39 - Provinciaal CLB: Willekensmolenstraat 16, Hasselt, 011 23 81 20
22
Heb je een budgetmeter voor aardgas? Laad je kaart voldoende op in de zomer, als het verbruik minder is. Zo bouw je een mooi tegoed op voor verwarming tijdens koude wintermaanden.
Energiezuinige apparaten zijn duurder in aankoop, maar goedkoper in verbruik. Personen met het statuut van beschermde afnemer kunnen een kortingsbon krijgen van 150 euro voor de aankoop van een wasmachine met AAA-label of een koelkast met A+ of A++ label. Aanvraagformulieren vind je op www.infrax.be of bij het Mobiel Sociaal Huis.
Lage inkomsten? Hoge medische kosten? Omnio kan je helpen. Met het omnio-statuut krijg je ook korting op bus en trein. Vraag ernaar bij je ziekenfonds.
Energietips:
• Zet de verwarming een half uur voor je ‘s avonds naar bed gaat op nachtstand. • Gebruik spaarlampen, ze verbruiken vijf maal minder dan gloeilampen en gaan tien maal langer mee.
23
Tongeren sociaal - NAJAAR 2011 - verantwoordelijke uitgever: Johnny Noirhomme i.s.m. stad Tongeren en OCMW Tongeren