de waarde van werk
de waarde van werk
Voorwoord
Beste lezer, WSD ondersteunt mensen met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt in hun ontwikkeling naar zo regulier mogelijk werk. We doen dit al jaren én succesvol. Met onze WSD Academie, ons maatwerk in persoonlijke ontwikkeling, onze jobcoaches en de 600 werkgevers waar we zaken mee doen. Werken is in de eerste plaats van waarde voor het individu, onze medewerkers. Inkomen, onafhankelijkheid, structuur, collega’s, trots; genoeg redenen om te leren en je te ontwikkelen. Maar werken is ook van waarde voor de maatschappij als geheel. Het kost de samenleving immers geld als arbeidsvermogens onbenut blijven. Met de nieuwe Wet Werken naar Vermogen staan gemeenten en WSD voor een nieuwe grote uitdaging om met substantieel minder middelen meer mensen naar werk te bemiddelen. Een uitdaging zonder precedent, maar WSD is er klaar voor! Met trots stelt WSD u 11 van onze medewerkers voor die vanuit hun eigen perspectief “de waarde van werk” tastbaar maken. Stuk voor stuk collega’s die, met een steun in de rug van WSD, weer een baan hebben gevonden. Namens alle geïnterviewden en de andere WSD-collega’s wens ik u veel leesplezier toe!
Jan Simons Algemeen directeur WSD-Groep
‘Iets bereiken in het leven, vooruitgaan, leuke collega’s en financieel onafhankelijk zijn’
de waarde van werk
Natascha Dimitriadi uit Oisterwijk
WSD biedt mij precies wat ik nodig heb Leuke collega’s, een fijne werkplek, uitdagend werk en waardering; Natascha Dimitriadi uit Oisterwijk raakt er maar niet over uitgepraat. Drie jaar geleden startte zij bij WSD als productiemedewerker en maakte sindsdien een grote ontwikkeling door. “Het is fijn om zo’n kans te krijgen en weer mee te draaien in de maatschappij.”
Natascha zat maar liefst tien jaar thuis. “Door mijn ziekte kon ik niet meer werken. Ik werd afgekeurd en kwam in de Wao terecht. Mijn wereldje werd steeds kleiner en ik miste het contact met mijn collega’s. Ik zat de hele dag thuis en werd steeds dikker. Natascha wilde niets liever dan weer aan de slag, maar op een baan bij een regulier bedrijf hoefde ze niet meer te rekenen. “De gemeente Oisterwijk bracht mij toen in contact met WSD. Samen met mijn begeleider van WSD keken we naar mijn mogelijkheden en wat ik zelf leuk vond. Binnen zes weken was ik weer aan het werk!”, vertelt ze stralend. Werken met aangepaste middelen Natascha startte als productiemedewerker op de afdeling Industrie van WSD. “Ik vond het erg leuk, maar miste een beetje de uitdaging. Toen WSD een introductiedag organiseerde over werken in de schoonmaak wist ik het: dit is iets voor mij! Ik dacht altijd dat schoonmaken heel zwaar was, maar dat beeld klopte niet. We werken met aangepaste middelen om de belasting 5
de waarde van werk
‘Het is fijn om weer aan de slag te zijn en je nuttig te voelen’
zo laag mogelijk te houden. Daarnaast heb ik een speciale praktijkopleiding gevolgd bij de WSD Academie, over hoe je het beste kunt schoonmaken. En we worden ook getraind in klantvriendelijkheid en veiligheid.” Na een inwerkperiode van een maand ging Natascha aan de slag op het gemeentehuis in Oisterwijk. Deze gemeente biedt plaats aan een groep WSD’ers die ter plekke wordt aangestuurd door een werkleider. Samen met vier andere collega’s is Natascha nu verantwoordelijk voor het schoonhouden van in totaal 48 kantoren, vergaderruimten, toiletten en keukens. Daarnaast neemt ze nieuwe collega’s onder haar hoede om ze klaar te stomen voor het praktijkdiploma schoonmaken. Dit diploma kunnen ze dan vervolgens halen bij de WSD Academie. Je telt weer mee “Ik heb het heel erg naar mijn zin bij de gemeente Oisterwijk. Het is fijn om na zoveel jaren weer aan de slag te zijn en je nuttig te voelen. Je telt weer mee en dat is goed voor je eigenwaarde. Ik heb leuke collega’s en de mensen van de gemeente zijn ook erg aardig. Ze moesten eerst wel even aan ons wennen omdat we gewoon tijdens kantooruren schoonmaken. Gelukkig krijgen we nu allemaal complimentjes over ons werk. Dat geeft mij veel vol-
6
Naam: Natascha Dimitriadi Leeftijd: 46 jaar Woonplaats: Oisterwijk In dienst bij WSD: 3 jaar Functie: medewerker schoonmaak Werkvorm: werken op locatie Locatie: gemeentehuis in Oisterwijk Hobby’s: volkstuin, fietsen, wandelen, opleiden politiehonden
doening”, vertelt ze met enige trots. Het werktempo van Natascha is aangepast aan haar eigen kunnen. “Wat in tien minuten kan, mag ook in een half uur. En dat is fijn, want ik wil mijn werk goed doen zodat mensen tevreden zijn.” Ook een bijdrage leveren Behalve haar werk op het gemeentehuis, maakt Natascha in dienst van WSD ook nog elke morgen een aantal gymzaaltjes schoon in Oisterwijk. En sinds kort is ze ook nog via WSD begonnen in de thuiszorg. Een druk leven, want thuis zit Natascha ook niet stil. “Ik heb een eigen volkstuin en eet dus altijd lekkere verse groente. Daarnaast zit ik in het bestuur van de Brabantse afdeling van de Koninklijke Nederlandse Politiehond Vereniging. Die wordt geleid vanuit Oisterwijk. Dat doe ik vrijwillig, want ik vind het belangrijk om een bijdrage te leveren aan een goed doel. Elk weekend trainen we met de honden in de bossen bij Oisterwijk. Het is leuk om te zien hoe enthousiast deze dieren zijn en hoeveel plezier hun baasjes hebben.” Betrokkenheid De betrokkenheid van Natascha blijkt ook uit haar werk in de thuiszorg. Bij de WSD Academie volgde ze een speciale opleiding hiervoor. “Het is heel wat anders dan kantoren schoonmaken. Je komt echt bij de mensen thuis en dat vond ik in het begin erg spannend. Het gaat niet alleen om het schoonmaken, maar vooral om het sociale contact. Sommige ouderen zijn erg eenzaam. Met mijn bezoek haal ik ze uit hun isolement, want ze zien soms dagen geen mens. Ik vind het fijn dat ik ook voor hen iets kan betekenen behalve alleen een schoongepoetst huis.” Op de vraag wat haar volgende carrièrestap is antwoord Natascha dat ze helemaal tevreden is. “Ik zit aan de top van de ‘schoonmaakladder’. Voor mij is het goed zo.” 7
‘Onder de mensen zijn, complimenten krijgen, er samen iets moois van maken’
de waarde van werk
Andjon van den Besselaar uit Vught
Ik zit hier helemaal op mijn plek Een bezige bij, zo zou je Andjon van den Besselaar het beste kunnen omschrijven. Naast zijn baan als beheerder van maar liefst drie sporthallen, heeft hij ook nog een druk sociaal leven. Hij begeleidt jongeren bij scouting en is ook nog vrijwilliger bij het Rode Kruis en de Kindervakantieweek. “Ik ben een echte doener en werk graag met mijn handen. En ik vind het fijn om anderen te helpen.”
Een beetje druk is het wel, dat geeft Andjon zelf ook toe. “Ik vind het gewoon leuk om mij in te zetten voor verschillende goede doelen. Zes keer per jaar ben ik als EHBO’er betrokken bij grote evenementen zoals de Sinterklaasintocht in Vught. En ik ben al vijftien jaar vrijwilliger van de Kindervakantieweek. Wij geven de kinderen in Vught een onvergetelijke week. Wie wil daar nu niet aan meewerken? Maar ik ben niet altijd weg hoor. Als ik thuis ben, mag ik graag een beetje knutselen.” Een geweldige kans “Van jongs af aan wist ik al wat ik wilde worden. Ik interesseer mij erg voor hout en mooie dingen maken. Als kind was ik altijd al samen met mijn opa aan het knutselen in de schuur. Het lag dus voor de hand dat ik meubelmaker zou worden. Nadat ik het voorgezet speciaal onderwijs (vso) had afgerond, kwam ik bij WSD terecht. Via de WSD Academie volgde ik de opleiding machinaal meubelmaker. Een geweldige kans! Het was een deeltijdopleiding en ik kon gelijk aan de slag op de toenmalige houtafdeling van 9
de waarde van werk
WSD. Ik had het ontzettend naar mijn zin. We maakten van alles, maar vooral stoelen, tafels en kapstokken. Helaas was er te weinig omzet en moest de afdeling sluiten. Erg jammer.”
‘Ik werk erg zelfstandig en kan mijn eigen taken indelen’
Droombaan WSD ging op zoek naar een andere geschikte werkplek voor Andjon. Op detacheringsbasis werkte hij bij verschillende bedrijven en deed hij veel ervaring op. “Ik bleef gewoon in dienst van WSD, maar verrichte mijn werkzaamheden bij een ander bedrijf. Ik werkte onder andere als assistentmeubelmaker, maar ook bij een attractieverhuurbedrijf, op de afdeling Industrie van WSD in Boxtel en als schoonmaker op het Maurick College. Dat laatste heb ik twee jaar gedaan, met heel veel plezier. Dat had meer te maken met de werkplek dan met het werk zelf. Nu is mijn droombaan conciërge op een school. Daar hoef je niet al te zwaar voor te tillen, want ik ben afgekeurd wegens rugklachten. Een baan als meubelmaker zit er voor mij niet meer in, maar een baan als conciërge is zeker haalbaar.” Geen moment getwijfeld Andjon brengt bijna al zijn vrije tijd door bij Scouting Jeep Vught-Zuid. Als
Naam: Andjon van den Besselaar Leeftijd: 33 jaar Woonplaats: Vught In dienst bij WSD: 16 jaar Functie: beheerder sporthal Werkvorm: werken op locatie (WOL) Locatie: 3 sporthallen in Berlicum, Den Dungen en Sint-Michielsgestel Hobby’s: scouting, vrijwilliger Rode Kruis, Kindervakantieweek, muziek, knutselen 10
kind werd hij lid en nu begeleidt hij wekelijks een groep van 30 welpjes. “Bij de scouting werk ik veel met kinderen en ik heb gemerkt dat ik dat erg leuk vind. Toen ik als schoonmaker op het Maurick College werkte, vond ik dat ook al geweldig. De sfeer, de kinderen, leerkrachten, dat sprak mij erg aan. Mijn moeder werkt ook in het onderwijs, dus het zit wel een beetje in de familie. Toen de functie van sporthalbeheerder voorbij kwam, heb ik geen moment getwijfeld. Het is dan wel geen school, maar het lijkt er wel een beetje op.” Afwisselend en leuk Inmiddels is Andjon alweer twee jaar beheerder en voelt zich helemaal op zijn plek. Hij werkt in totaal 36 uur per week bij drie verschillende sporthallen in Den Dungen, Berlicum en Sint-Michielsgestel. En dan ook nog in ploegendienst. Niet echt een regelmatig leventje. “Ik vind het geen probleem om af en toe ’s avonds en in het weekend te werken. Alle collega’s doen het en het hoort er nu eenmaal bij. We hebben een leuk team en een hoop plezier. Ik werk erg zelfstandig en kan mijn eigen taken indelen.” Andjon zorgt ervoor dat de sportzaal schoon en netjes is. Ook houdt hij toezicht op de gebruikers. “Het is verantwoordelijk werk, want je krijgt veel verenigingen en scholen over de vloer die gebruik willen maken van onze faciliteiten. En als gebruikers niet weten hoe ze onze spullen moeten hanteren, komen ze bij mij. Ook als er iets stuk is, ben ik de eerste die het hoort. Eigenlijk ben ik een soort van vraagbaak en aanspreekpunt in een”, zegt hij lachend.
11
‘Voldoening, complimenten krijgen en financieel onafhankelijk zijn’
de waarde van werk
Dennis van der Meijden uit Boxtel
Ik werk om te leven Dennis van der Meijden verkeert het hele jaar in een vakantiestemming. Hij zorgt er namelijk voor dat alle inruilcaravans bij Coppens Rekreatie weer spik en span de showroom in gaan. Klaar voor de verkoop. “En dan te bedenken dat ik zelf nog nooit met een caravan op vakantie ben geweest.”
Coppens Rekreatie in Best verkoopt nieuwe en gebruikte caravans en campers. En ze knappen occasions op die mensen inruilen voor een nieuw exemplaar. “Ik heb al heel wat tweedehands caravans voorbij zien komen. Mijn taak is om ze van binnen en buiten schoon te maken en kleine reparaties uit te voeren. Bijvoorbeeld een bumper verwisselen, kastdeurtjes plaatsen en lampen vervangen. De grotere reparaties doen mijn collega’s, dat is nog iets te hoog gegrepen voor mij.” Dennis is gedetacheerd via WSD en werkt alweer twee jaar bij Coppens Rekreatie. Beeld compleet veranderd “Mijn beeld van WSD’ers was eigenlijk best wel negatief. Ik zag ze in Boxtel alleen maar schoffelen. Ik had geen idee dat WSD zoveel verschillende banen heeft en mensen echt helpt in hun zoektocht naar passend werk. Niets ten nadele van mijn collega’s in de groenvoorziening, want ik heb er zelf ook een aantal maanden gewerkt. Nu ik zelf bij WSD werk, is mijn beeld compleet veranderd. Ze hebben mij heel goed gecoacht en echt verder geholpen.” 13
de waarde van werk
‘Nu zit ik hier helemaal op mijn plek en de collega’s zijn aardig en behulpzaam’
Eigen jobcoach Dennis had een eigen jobcoach die hem hielp om zijn weg te vinden in zijn werk. “De eerste gesprekken gingen over koetjes en kalfjes, maar daarna zijn we al snel de diepte ingegaan. Het was voor mij een weg van vallen en opstaan. Ik heb geleerd om anders naar mezelf te kijken en mensen wat meer toe te laten in mijn leven. Daardoor ben ik minder onzeker en zit ik beter in mijn vel. Dankzij mijn jobcoach heb ik de baan bij Coppens Rekreatie gekregen.” Twee jaar geleden zag Dennis bij het mobiliteitscentrum van WSD de vacature bij Coppens Rekreatie. “ De functie sprak mij meteen aan, maar mijn eerste gedachte was: dit is veel te moeilijk voor mij. Samen met mijn jobcoach ben ik toen een kijkje gaan nemen bij het bedrijf. Gewoon heel vrijblijvend om de sfeer te proeven. Ik was meteen enthousiast. En nu zit ik hier helemaal op mijn plek en de collega’s zijn aardig en behulpzaam.“ Geen uitkering aanvragen “Door mijn werk bij WSD heb ik de afgelopen zeven jaar geen uitkering hoeven aanvragen bij de gemeente. En daar ben ik trots op.” Dennis woont in Boxtel en huurt een woning van de woningcorporatie. “Het is
Naam: Dennis van der Meijden Leeftijd: 34 jaar Woonplaats: Boxtel In dienst bij WSD: 7 jaar Functie: medewerker werkplaats Werkvorm: individuele detachering Locatie: Coppens Rekreatie in Best Hobby’s: tekenen, schilderen, fotografie, knutselen, ambassadeur dyslexie 14
een fijn huis en ik ben blij dat ik in mijn eigen levensonderhoud kan voorzien. Mijn woning is niet groot, maar voor mij alleen is het prima. Soms is het een beetje te klein voor mijn hobby’s; ik teken en schilder heel graag. Maar dat doe ik dan gewoon in de woonkamer. En komt er bezoek, dan verhuis ik tijdelijk alles even naar de schuur.” Frustrerend Na het voorgezet speciaal onderwijs (vso) volgde Dennis een tweejarige horecaopleiding. Hij had verschillende uitzendbanen, maar kon niet goed meekomen in zijn werk. “Dat komt onder andere omdat ik een zware vorm van dyslexie heb. Lezen is heel moeilijk voor mij en daardoor word ik erg onzeker. Mensen hebben vaak geen geduld en denken dan dat je dom bent of niet gemotiveerd. Dat is erg frustrerend.” Ambassadeur dyslexie Om meer aandacht te vragen voor dyslexie en laaggeletterden zet Dennis zich naast zijn werk in voor deze groep mensen. “Lezen en schrijven lijkt zo vanzelfsprekend, maar voor velen is dat niet zo. Als ambassadeur word ik soms uitgenodigd om te spreken bij bedrijven. Ik vertel dan wat het in de praktijk betekent voor mij en waar ik tegenaan loop. Dat heb ik ook gedaan bij WSD. Ik sta zelfs nog in een folder. Ook zit ik af en toe in een leespanel. Dan beoordeel ik samen met anderen of bijvoorbeeld folders en brieven goed leesbaar zijn. Dat heb ik onder andere gedaan voor een woningcorporatie. En die zijn met onze tips verder aan de slag gegaan.”
15
‘Een goed gevoel, waardering van anderen en sociale contacten’
de waarde van werk
Ellen Geraerts uit Best
Ik voel mij nuttig en gewaardeerd Ellen Geraerts heeft haar 12,5-jarig jubileum als medewerker schoonmaak bij WSD inmiddels gevierd. En als het aan Ellen ligt, komen daar nog heel veel jaren bij. Ze heeft het erg naar haar zin bij basisschool De Heydonck in Best. “Het is fijn om onder de mensen te zijn. Ik heb leuk contact met de leerkrachten en de leerlingen zijn heel erg aardig.”
In het verleden had Ellen verschillende banen. Door gezondheidsklachten lukte het haar maar niet om een baan lang vol te houden. “Met als gevolg dat ik veel thuis zat en afstompte. Werkgevers willen toch liever gezonde mensen. En als je afgekeurd bent, zoals ik, is het moeilijk om zelf een baan te vinden. Ik wilde niets liever dan weer aan de slag. Maar dan wel bij een werkgever die rekening houdt met mijn beperkingen.” Meteen enthousiast “Op advies van mijn familie ben ik naar een informatieochtend van WSD gegaan. Ik was onder de indruk van de sfeer, de mensen en het bedrijf. Ze vertelden over het werk en welke mogelijkheden ze mij konden bieden. Ik was meteen enthousiast; hier wilde ik werken! Vervolgens heb ik een Wsw-indicatie aangevraagd. Met mijn begeleider van WSD kwam ik er al snel achter dat ik in de schoonmaak wilde werken. Ik heb vroeger huishoudschool gedaan en als huisvrouw had ik ook al de nodige schoonmaakervaring. En het leek mij gewoon het leukste. We hebben de uren langzaamaan opge17
de waarde van werk
bouwd rekening houdend met mijn mogelijkheden. Zo heb ik meer plezier in mijn werk en houd ik het langer vol. Nu draai ik weer helemaal mee en voel me weer nuttig en gewaardeerd”, vertelt een enthousiaste Ellen.
‘Je voelt je veel beter wanneer je onder de mensen bent’
Thuis in Best Het feit dat Ellen zo dicht bij haar werk woont, draagt ook bij aan haar enthousiasme. “Ik kan op mijn fiets naar school. Ideaal! Ik ben opgegroeid in Best en voel me hier helemaal thuis. Mijn familie woont hier ook en die kan ik echt niet missen. Ik moet er niet aan denken om te verhuizen. Hier heb ik mijn wortels. Ik woon ook nog eens in een hele fijne buurt met veel groen. Dat is erg rustgevend na een dagje werken tussen de kinderen”, zegt ze lachend. Maar ook zingen zorgt voor de nodige ontspanning. “Ik heb nogal een muzikale familie en als we samen zijn, maken we graag muziek met z’n allen.” Schoonmaakster van de maand Een tijdje geleden is Ellen door de leerlingen in hun krantje uitgeroepen tot schoonmaakster van de maand. Iets waar ze erg trots op is. “Dat is erg lief van ze. Mensen denken soms te gemakkelijk over schoonmaken, maar
Naam: Ellen Geraerts Leeftijd: 54 jaar Woonplaats: Best In dienst bij WSD: 12,5 jaar Functie: medewerker schoonmaak Werkvorm: werken op locatie (WOL) Locatie: basisschool De Heydonck in Best Hobby’s: zingen, zwemmen en handwerken 18
het is echt een vak. Ik dacht ook dat ik aardig kon poetsen, maar bij WSD heb ik de fijne kneepjes pas echt geleerd.” Ellen haalde twee vakdiploma’s. Ze leerde niet alleen waar ze allemaal op moet letten bij het schoonmaken, maar ook over zaken als veiligheid, Arbo-regels, gebruik van schoonmaakmiddelen en klantvriendelijkheid. Visitekaartje WSD “Ik vind het belangrijk dat De Heydonck tevreden is over mijn werk. Als opdrachtgever betalen zij voor het schoonhouden van de school en daar mogen ze natuurlijk wel wat voor verwachten. Eigenlijk ben ik het visitekaartje van WSD, want als de school tevreden is over mij, dan is ze dat ook over WSD. In het begin vond ik het erg spannend, want je moet op veel dingen letten en je hoofd er goed bijhouden. Maar nu heb ik mijn draai helemaal gevonden.” Ellen werkt samen met twee collega’s. Met zijn drieën zijn ze verantwoordelijk voor het schoonhouden van de hele school. “We werken heel zelfstandig, aan de hand van werkroosters. We kunnen dus zelf ons werk indelen. Dat vraagt natuurlijk wel wat discipline, maar dat gaat ons goed af.” Ook schoonmaker worden Ellen is blij dat ze niet meer thuis hoeft te zitten. “Je voelt je veel beter wanneer je onder de mensen bent. Je hebt anderen nodig voor je sociale contacten. Werken op een school vind ik geweldig. We hebben een leuk team en iedereen is heel behulpzaam. En sommige kinderen zeggen dat als ze later groot zijn, ze ook schoonmaker willen worden. Dat vind ik een mooi compliment.”
19
‘Een ‘normaal’ leven, meedoen in de maatschappij, structuur en dienstbaarheid’
de waarde van werk
Françoise van Luxemborg uit Oirschot
Iedereen wil meedoen in de maatschappij De burgemeester en wethouders van de gemeente Vught hebben hun eigen gastvrouw. Iemand die speciaal voor hen op de gasten let. Françoise van Luxemborg geeft alle bezoekers van het college een warm welkom. Zelf woont ze in Oirschot, maar ze vindt het geen probleem om voor deze leuke baan naar Vught te komen.
Françoise staat midden in de samenleving. Een leuke baan als gastvrouw, vrijwilligster bij museum ‘De Vier Quartieren’ in Oirschot en leuke sociale contacten. Maar ooit zag het er heel anders voor haar uit. “Ik heb al een groot deel van mijn leven last van een obsessief compulsieve stoornis, ook wel dwangneurose genoemd. Tijdens mijn studie logopedie kreeg ik steeds meer klachten op het gebied van angst en dwangmatigheid. Na mijn opleiding zocht ik hulp, maar ik kwam juist in een neerwaartse spiraal terecht. Het gevolg was een opname in een psychiatrisch ziekenhuis. Een heftige en nare periode waarin ik veel over mezelf heb geleerd. Ik heb toen keihard gevochten om mijn ziekte onder controle te krijgen. Uiteindelijk is me dat gelukt. En ik ben ondanks alles toch nog afgestudeerd als logopediste,” vertelt ze trots. Passend werk Maar er is meer om trots op te zijn. Het lukte Françoise om uit de Wao te komen. Ze had daarbij hulp van verschillende instanties zoals het UWV 21
de waarde van werk
‘Ieder mens kan naar eigen vermogen een bijdrage leveren aan onze maatschappij.’
WERKbedrijf en een re-integratiebureau. Uiteindelijk heeft ze zelf contact gezocht met WSD omdat ze dacht dat WSD haar zou kunnen helpen. “Bij WSD werd ik goed begeleid naar een passende baan. Er werd echt naar mij als persoon gekeken. Hierdoor kan ik mijn werk veel beter doen en komt er meer uit mijn handen. De consulenten en coach van WSD zijn altijd erg betrokken en luisteren echt naar mij. En ik ben ontzettend blij dat de gemeente Vught deze werkplek mogelijk maakt.” Iedereen een normaal leven “Ik werk nu 15 uur per week als gastvrouw van de burgemeester en drie wethouders. Ik zorg voor de gasten, breng ze naar de juiste vergaderruimte en voorzie ze van een kopje koffie. Maar ik doe nog veel meer. Ik ondersteun de secretaresses met kopiëren, scannen en mailings én ik doe allerlei boodschappen. Nu ben ik bezig met het inpakken van de cadeaus voor de gepensioneerdendag. Het maakt mij niet uit, als ik mij maar nuttig kan maken. Dat vind ik erg belangrijk, want ik wil binnen mijn eigen mogelijkheden ook gewoon een steentje bijdragen. Net als ieder ander. Uiteindelijk willen we toch allemaal een normaal leven en daar hoort werken bij. Denk alleen maar aan de sociale contacten en een stukje waardering.”
Naam: Françoise van Luxemborg Leeftijd: 46 jaar Woonplaats: Oirschot In dienst bij WSD: bijna 3 jaar Functie: gastvrouw B&W Werkvorm: individuele detachering Locatie: gemeentekantoor Vught Hobby’s: kunst en cultuur, gedichten schrijven, zingen in een koor, dansen, vrijwilligerswerk 22
Actief in haar gemeente Deze waardering haalt Françoise ook uit haar vrijwilligerswerk. Zij geeft rondleidingen in museum ‘De Vier Quartieren’ en af en toe werkt ze ook als suppoost. “Het is een fantastisch museum waar je het Brabantse leven uit grootmoederstijd kunt herbeleven. Ik draag dit museum een erg warm hart toe. Bij de jaarlijkse markt voor amateurkunst in Oirschot help ik met de organisatie. Ik sta daar met mijn koffer met gedichten, want dichten is namelijk ook nog een passie van mij.” Maar Françoise let goed op dat ze haar rust krijgt. “Ik wil niet dat mijn werk eronder lijdt. Als ik goed uitgerust ben, heb ik minder last van mijn stoornis. En kan ik mijn werk ook beter doen.” Naar eigen vermogen bijdragen Françoise is erg open over haar stoornis en praat er gemakkelijk over. “Ik ben wie ik ben. Het is niet eerlijk dat je wordt beoordeeld op basis van je tekortkomingen of je uiterlijk. Je bent een uniek individu dat er ook mag zijn. Ieder mens kan naar eigen vermogen een bijdrage leveren aan onze maatschappij. En mensen met een beperking kunnen juist iets extra’s toevoegen. Hun inzet is hun kracht. Ze willen meestal graag werken en meedoen in de samenleving. Daar kunnen anderen misschien nog iets van leren. Mensen zoals ik hebben vaak heel veel meegemaakt. Daardoor hebben ze een groot inlevingsvermogen. Ik zou dan ook tegen bedrijven willen zeggen: maak gebruik van deze enthousiaste mensen. En het is ook nog eens financieel aantrekkelijk een WSD’er in dienst te nemen”, lacht ze.
23
‘Mensen helpen, voldoening, ontwikkelen, leuke collega’s en gezelligheid’
de waarde van werk
Hein van Esch uit Esch
Ik leer elke dag weer wat nieuws Hein van Esch heeft in zijn werk al heel veel mensen blij gemaakt. Hij is gedetacheerd bij Buro Sociaal Raadslieden in Boxtel en helpt mensen met het invullen van hun belastingaangifte. “Het is fijn om anderen te helpen. Soms krijgen ze dankzij mijn hulp een flink bedrag terug van de belasting. Geld dat ze vaak goed kunnen gebruiken. Dat geeft mij veel voldoening.”
Toeslagen, voorlopige teruggaven, bezwaarschriften en aftrekposten; de belastingwet kent voor Hein geen geheimen. “Mensen komen hier soms met een vuilniszak aan administratie. Of ik die dan even wil doorsnuffelen. Hun hele leven leggen ze letterlijk op mijn bureau. Vaak komen ze er zelf niet meer uit omdat ze veel te lang gewacht hebben met hulp zoeken. Ik probeer dan alles weer op een rijtje te zetten en ze te helpen met het invullen van hun belastingaangifte”, vertel Hein enthousiast. Een enorme uitdaging waarvoor een flinke dosis creativiteit nodig is! Buro Sociaal Raadslieden verleent gratis sociaal juridische hulp aan alle inwoners van de gemeente Boxtel. “We zijn er in principe voor iedereen: arm, rijk, hoog- of laagopgeleid, autochtoon of allochtoon, maar we richten ons vooral op de meest kwetsbare burgers. Dat zijn vooral mensen met weinig opleiding, een laag inkomen en beperkte zelfredzaamheid.”
25
de waarde van werk
‘Nu vind ik het ontzettend leuk en geeft dit werk mij heel veel voldoening.’
Gelijk een stempel Hein werkt sinds 1996 bij WSD. Hij moest maar liefst tweeënhalf jaar wachten op een arbeidsplaats. “In die tijd was het nog heel normaal dat je op de wachtlijst kwam te staan. Ik wilde graag bij WSD aan de slag omdat ik bij een gewoon bedrijf niet aan de bak kon komen. Ik ben honderd procent afgekeurd en kreeg een Wajong-uitkering. Dan heb je gelijk een stempel en je bent daardoor niet meer aantrekkelijk voor de arbeidsmarkt. Maar ik had niet voor niets met veel pijn en moeite mijn Meao-diploma gehaald. Ik was goed geschoold en dat wilde ik ook in de praktijk brengen. Ik moet er niet aan denken om thuis te zitten. Werk is een belangrijk onderdeel van mijn leven. Ik heb leuke contacten en elke dag leer ik weer iets nieuws.” Inzetten voor anderen Ook in zijn privéleven vindt Hein het belangrijk om leuke contacten te hebben. “Ik organiseer voor onze buurtvereniging in Esch de jaarlijkse fietstocht. Tijdens de tocht gaan we ook altijd iets bekijken. Wat dat is, blijft tot het laatste moment geheim. Ik houd zelf ook heel erg van uitstapjes en probeer samen met mijn vrouw zoveel mogelijk van het leven te genieten. Daarom
Naam: Hein van Esch Leeftijd: 42 jaar Woonplaats: Esch, gemeente Haaren In dienst bij WSD: 16 jaar Functie: administratief medewerker Werkvorm: individuele detachering Locatie: Buro Sociaal Raadslieden in Boxtel Hobby’s: verre reizen maken, computeren en de buurtvereniging 26
vind ik het zo leuk om mij vrijwillig hiervoor in te zetten. Ook al is dat soms lastig door mijn lichamelijke klachten.” Binnen grenzen blijven Hein heeft een spieraandoening waardoor hij sneller vermoeid raakt. “Ik moet wat meer rekening houden met mijn grenzen. Als ik die overschrijd, kost het mij soms dagen om weer aan te sterken. Vooral bij flinke lichamelijke inspanning. Ook heb ik aan het eind van de ochtend last van concentratieproblemen. Maar zolang ik binnen mijn grenzen blijf, kan ik prima functioneren”, legt Hein uit. Buro Sociaal Raadslieden houdt rekening met Hein zijn beperking. Hij werkt 18 uur per week verspreid over halve dagen. En als er iets is, kan hij altijd een beroep doen op zijn collega’s. “Omdat stress funest voor mij is, heb ik met mijn leidinggevende afgesproken om op tijd aan de bel te trekken. En dat is fijn, want zo voorkom ik dat ik mij ziek moet melden.” Verantwoordelijk werk “Toen ik begon bij Buro Sociaal Raadslieden bestond mijn baan uit eenvoudig administratief werk. Dat was prima, maar na een tijdje miste ik toch de uitdaging. Wilde ik binnen mijn huidige werkplek verder groeien, dan moest ik ook cliënten gaan helpen. Dat zag ik helemaal niet zitten. Ik vond dat ontzettend verantwoordelijk werk en dacht niet dat ik dat kon. Na een goed gesprek met mijn leidinggevende, heb ik toch de stap gezet. Hij overtuigde mij ervan dat ik het kon en gaf mij het vertrouwen. Nu vind ik het ontzettend leuk en geeft dit werk mij heel veel voldoening. Het is fijn om mensen te helpen. Zij zijn vaak erg blij en ik dan natuurlijk ook. Het werkt dus twee kanten op!”
27
‘Sociale contacten, geaccepteerd worden en gelijkheid’
de waarde van werk
Irma van Lamoen uit Sint-Oedenrode
Ik voel me geaccepteerd Dat werken bij WSD tot iets moois kan leiden, bewijst Irma van Lamoen. 21 jaar geleden ontmoette zij haar man op haar werkplek en inmiddels zijn ze alweer 17 jaar gelukkig getrouwd. Maar er is meer moois te melden. Een maand geleden kreeg Irma een contract bij Hutten Catering. Een mooie beloning na al die jaren van inzet en hard werken.
“Eigenlijk heb ik mijn ontslag gekregen bij WSD. Dat klinkt negatief, maar dat is het niet. Ik werk nu bij een ‘echt’ bedrijf en ben niet meer afhankelijk van WSD. Het geeft een goed gevoel om op eigen benen te staan. Het is wel fijn om te weten dat WSD mij een vangnet biedt als er iets misgaat. Ik kan gelukkig altijd terug. Ook komt mijn consulent nog steeds geregeld langs om te kijken hoe het gaat. Als ik ergens tegenaan loop, kan ik dat met hem bespreken. Dat is een prettig idee.” Pittige opleiding Voordat Irma in dienst kwam, werkte ze eerst drie maanden via WSD voor Hutten Catering. Dat deed ze op haar huidige werkplek in het bedrijfsrestaurant van DHL in Veghel. “Hutten heeft drie maanden aan mij kunnen snuffelen. Ze wisten wat ze aan mij hadden en wat ik kon. Ik heb jarenlang in het bedrijfsrestaurant van de WSD locatie in Boxtel en Schijndel gewerkt. Na mijn middelbare school heb ik de koksopleiding gedaan. Via de WSD Academie heb ik ook nog verschillende cursussen gevolgd, onder andere de cursus 29
de waarde van werk
Catering en Hospitality. De opleiding duurde een jaar en was best pittig. Maar ik heb nu wel mooi mijn diploma op zak!”
‘De collega’s zijn erg aardig en ik voel me echt geaccepteerd.’
Baan dankzij diploma Al deze inspanningen waren niet voor niets. Juist deze opleiding zorgde ervoor dat Hutten Irma een baan aanbood. ”Ik mag nu veel meer doen dan bij WSD, bijvoorbeeld weekmenu’s samenstellen. Ook zit ik achter de kassa en vul ik allerlei formulieren in. Best verantwoordelijk werk. Maar er moeten natuurlijk ook gewoon snacks worden gebakken. Verder maak ik de salades en ik zorg dat alles wordt aangevuld. En dan is er natuurlijk de afwas. Gelukkig hebben we daar een spoelkeuken voor. Binnenkort gaat mijn leidinggevende mij ook uitleggen hoe ik op de computer bestellingen moet doen. Dat is iets wat ik heel graag wil leren.” Vrijwilliger computerclub Irma is blij dat ze bij Hutten ook met computers mag werken. “Ik zit namelijk vrijwillig in het bestuur van de computerclub van WSD. We komen iedere twee weken bij elkaar om van elkaar te leren. De een weet iets meer van Word en de ander bijvoorbeeld van Photoshop.
Naam: Irma van Lamoen Leeftijd: 42 jaar Woonplaats: Sint-Oedenrode In dienst bij WSD: 22 jaar Functie: medewerker catering Werkvorm: begeleid werken Locatie: Hutten Catering in Veghel Hobby’s: computeren, kaarten maken 30
Het is heel laagdrempelig en iedereen mag meedoen. Ook als je niet bij WSD werkt. Het lidmaatschap is maar tien euro per jaar en daar krijg je ook nog een barbecue voor.” Zelfstandigheid Samen met drie collega’s zorgt Irma ervoor dat 80 medewerkers van DHL dagelijks van de lunch kunnen genieten. “Het is heel leuk werk. De collega’s zijn erg aardig en ik voel me echt geaccepteerd. Ik ben blij dat Hutten mij de kans geeft om mijzelf verder te ontwikkelen. Ook al ga ik er financieel een heel klein beetje op achteruit doordat ik onder een andere CAO val; als je leuk werk hebt, dan maakt dat niet uit. Uiteindelijk heb ik toch nog, na al die jaren én met hulp van WSD, een baan bij een regulier bedrijf gevonden. Iets wat ik twintig jaar geleden niet voor mogelijk had gehouden.” Beter tot haar recht Door haar traag werkende schildklier praat Irma wat moeilijker. Bij het zoeken naar werk was dit een struikelblok. “Mijn cv zag er prima uit en vaak werd ik ook uitgenodigd voor een gesprek. Helaas viel ik daarna altijd af. Omdat ik wat langzamer en moeilijker praat, betekent het niet dat ik niet hard kan werken”, benadrukt ze. “Toen het niet lukte om zelf een werkplek te vinden, heeft de gemeente mij doorverwezen naar WSD. Daar kwam ik eerst in de schoonmaak terecht. Dat vond ik niet zulk leuk werk, maar ik ontmoette er wel mijn man. Toen er uiteindelijk een plekje vrijkwam in een van de bedrijfsrestaurants van WSD, vroegen ze mij. Mijn begeleider wist dat ik daar met mijn horecaopleiding beter tot mijn recht kwam. En dat klopte.”
31
‘Bezig zijn, doen wat je graag doet en plezier in je werk’
de waarde van werk
Maickel van den Heuvel uit Schijndel
Ik doe wat ik graag doe Als er niets tussendoor komt, sloopt Maickel van den Heuvel twee tot drie auto’s op een dag. Alle bruikbare onderdelen worden netjes bewaard of verkocht. Als demonteur bij Autodemontage en Bergingsbedrijf Mettler in Schijndel heeft Maickel zijn droombaan gevonden. Niet zo raar, als je helemaal gek bent van auto’s.
“Als jongetje van tien sleutelde ik al aan auto’s van een taxibedrijf bij ons in het dorp. Dat vond ik geweldig. En ook tijdens mijn opleiding aan het voortgezet speciaal onderwijs (vso) werd al snel duidelijk dat ik iets met auto’s moest gaan doen. Ik heb toen ook stage gelopen bij Mettler. Vooral het demonteren van auto’s vind ik een uitdaging. Ik heb niet zoveel met repareren. Eigenlijk zou ik ook niet weten hoe dat moet, dus automonteur zou niets voor mij zijn. Laat mij maar slopen”, zegt hij lachend. Uit de hand gelopen Maickel’s hobby is inmiddels aardig uit de hand gelopen. “Ik heb een loods moeten huren omdat ik thuis geen plek meer heb. In de loods staat nu een aantal wagens die ik helemaal heb gesloopt. Alles wat eraf kan en nog bruikbaar is, haal ik er af.” Maickel heeft een voorkeur voor oude Mercedessen. “Dat zijn mijn lievelingsauto’s. Een Mercedes demonteren geeft echt een kick. De onderdelen bewaar ik. Die komen nog wel eens van pas.” 33
de waarde van werk
‘Ik heb zelfs mijn groot rijbewijs gehaald zodat ik zelf met de vrachtwagen schadeauto’s kan ophalen.’
Hobby is werk Maickel werkt inmiddels zes jaar bij Mettler. “Ik ben blij dat ik hier zit. Als je echt wilt, kun je natuurlijk altijd wel een baan vinden, maar nu doe ik iets wat ik heel graag doe. Mijn hobby is mijn werk geworden, beter kan niet. Ik kan mij ook niet voorstellen dat er mensen zijn die niet willen werken. Terwijl er ook zoveel anderen zijn die dat wel heel graag willen, maar niet kunnen. Denk maar aan mensen die ziek zijn of afgekeurd. Thuiszitten en niets doen is echt heel vervelend. Je wilt je nuttig maken en leuk werk doen. Gelukkig doe ik dat.” Veel cursussen en opleidingen “Ik ben gedetacheerd via WSD, maar werk heel zelfstandig. Eén keer per jaar heb ik een functioneringsgesprek met mijn begeleider. Dat is niet vaak, maar voor mij is dat prima. Ik kan tijdens het gesprek aangeven hoe het gaat en waar ik tegenaan loop. En mocht er iets zijn, dan kan ik natuurlijk altijd contact met hem opnemen. Ik word bij Mettler ook goed opgevangen. Alles wat ik over het vak moest leren, heb ik hier geleerd. De afgelopen jaren heb ik ontzettend veel cursussen en opleidingen gevolgd. Vooral op
Naam: Maickel van den Heuvel Leeftijd: 26 jaar Woonplaats: Schijndel In dienst bij WSD: 6 jaar Functie: demonteur Werkvorm: begeleid werken Locatie: Autodemontage en Bergingsbedrijf Mettler in Schijndel Hobby’s: oude auto’s uit elkaar halen 34
het gebied van techniek, veiligheid en milieu. Ik heb zelfs mijn groot rijbewijs gehaald zodat ik zelf met de vrachtwagen schadeauto’s kan ophalen. Daar stonden ze bij de WSD wel even van te kijken”, vertelt hij trots. Rijp voor de sloop Wanneer auto’s beschadigd raken door een botsing haalt Mettler ze op. Maickel wordt er dan op uitgestuurd met een grote vrachtwagen die is voorzien van een takel. “Het gaat vaak om een botsing tussen auto’s of een ander ongeluk. Bijvoorbeeld een wagen die tegen een boom is gereden of in de sloot ligt. Dat zijn natuurlijk best wel nare situaties, maar gelukkig heb ik nog nooit een dodelijk ongeluk meegemaakt. Wanneer de hulpdiensten klaar zijn, nemen wij de auto mee op onze vrachtwagen. Het gaat om auto’s die total loss zijn verklaard en dus rijp zijn voor de sloop. Vaak zitten er nog heel veel goede onderdelen aan zo’n auto. Zonde om weg te doen, want die kun je nog heel goed gebruiken. Bij Mettler worden eerst alle vloeistoffen afgetapt zodat er niets in het milieu terechtkomt. Vervolgens haal ik de auto uit elkaar. Alle bruikbare onderdelen bewaren we in ons magazijn. Klanten kunnen werkelijk alles bij ons krijgen, van elk type auto hebben we onderdelen. Je kunt het zo gek niet bedenken of wij hebben het.”
35
‘Financieel onafhankelijk zijn, plezier in je werk hebben en bezig zijn’
de waarde van werk
Wilbert Huijberts uit Sint-Michielsgestel
Ik wil graag iets betekenen voor anderen Wilbert Huijberts werkte altijd buiten. Hij was sloper in de bouw en gewend aan zijn vrijheid. Toen hij door lichamelijke klachten een binnenfunctie kreeg, zag hij dat eerst helemaal niet zitten. “Maar na twee dagen had ik helemaal mijn draai gevonden bij WSD. Ik kwam echt tot rust.”
Wilbert werkt nu op de productieafdeling van WSD in Vught. Veel mensen kennen deze locatie als Blizo. “Ik ben drie jaar geleden begonnen als productiemedewerker. Dat was iets anders dan mijn werk in de bouw. Ik ben jarenlang sloper geweest. Zwaar en gevaarlijk werk, maar wel altijd in de buitenlucht. Ik dacht dat ik nooit zou kunnen wennen aan een baan binnen, maar dat viel me honderd procent mee. Er kwam een rust over mij. Niet meer hoeven presteren, je eigen tempo. Maar je vooral geaccepteerd voelen om wie je bent.” Leidinggevende capaciteiten Tijdens zijn intakegesprek bij WSD bleek al snel dat Wilbert over leidinggevende capaciteiten beschikte. “Ik stuurde in mijn vorige werk mensen aan. Mijn werkleider had dat al snel door. We hebben toen samen naar de mogelijkheden gekeken. Van mij hoefde een leidinggevende functie niet zo, want ik was de stress van leidinggeven behoorlijk beu. Daarom hebben we afgesproken dat ik eerst aan de slag zou gaan in de productie. 37
de waarde van werk
En daar heb ik met heel veel plezier gewerkt. De mensen die er werken zijn heel positief en behulpzaam. Ik voelde me er meteen helemaal thuis.”
‘Als je werkt, word je juist gemotiveerd om ook andere dingen op te pakken.’
Bijdragen aan werkplezier “Tijdens gesprekken met mijn werkleider, hebben we samen een Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP) gemaakt. Hierin staat welke stappen ik in de toekomst nog kan en wil nemen. Uit het plan bleek dat ik toch wel wilde doorstromen naar een leidinggevende functie. Ik heb toen een speciale training gevolgd waarin je leert waar je op moet letten als leidinggevende. Na een jaar kwam er een plek vrij en kon ik de stap zetten. Nu houd ik mij bezig met het aansturen van mensen en het verdelen van werk. Ook observeer ik veel. Ik heb geleerd om goed te kijken en zo te achterhalen of iemand lekker in zijn vel zit. Als ik denk dat dat niet zo is, ga ik met diegene in gesprek. Ik bied hem of haar een luisterend oor en probeer samen naar oplossingen te zoeken. Maar ik zorg ook voor een stukje rust op de afdeling en een leuke werksfeer. Ik vind het belangrijk dat mijn collega’s zich prettig voelen en dat ik kan bijdragen aan hun werkplezier.”
Naam: Wilbert Huijberts Leeftijd: 47 jaar Woonplaats: Sint-Michielsgestel In dienst bij WSD: 3 jaar Functie: voorman Werkvorm: beschut binnen Locatie: Blizo/WSD in Vught Hobby’s: met de hond trainen op hondenschool 38
Welkome afwisseling Ook in zijn privéleven vindt Wilbert het belangrijk dat hij anderen kan helpen. Hij trekt er regelmatig op uit met zijn dochter die meervoudig gehandicapt is. En elke week gaat hij op visite bij een blinde man die in een woongroep woont in Vught. “Iedere woensdagavond ga ik op bezoek en dan doen we leuke dingen samen. Maar soms gaan we ook gewoon boodschappen doen. Voor deze man ben ik een welkome afwisseling in zijn leven. Elke week zit hij trouw op mij te wachten. Ik vind het fijn dat ik iets voor anderen kan betekenen. Ondanks mijn gezondheid kan ik gelukkig nog goed meedoen in de maatschappij, maar dat geldt helaas niet voor iedereen.” Een doordouwer Een nekhernia, stoflongen, overbelasting en rugklachten zorgden ervoor dat Wilbert zijn baan als sloper niet meer kon volhouden. Alsof dat nog niet genoeg was kreeg hij ook nog eens een longembolie en de ziekte van Lyme. Ondanks alles is hij niet kapot te krijgen. “Ik ben een doordouwer en zolang het gaat, wil ik blijven werken.” Wilbert kwam ruim vijf jaar geleden thuis te zitten. Dat was één grote ellende. Je gaat je steeds lamlendiger voelen en je pakt niets meer op. Toen ik eenmaal wat hersteld was, wilde ik zo snel mogelijk weer aan de slag. Als je werkt, word je juist gemotiveerd om ook andere dingen op te pakken. Je hebt meer energie en je blijft actief.” Terug in de sloop kon Wilbert niet meer, maar dat hij weer iets wilde doen, stond voor hem vast. “Ik ben toen naar een introductieochtend geweest van WSD in de hoop dat zij iets voor mij konden betekenen. Uiteindelijk bleek dat ook zo te zijn. En nu ben ik alweer drie jaar aan de slag, met leuk werk en aardige collega’s.”
39
‘Bezig zijn, anderen helpen, gezelligheid en meedraaien in de maatschappij’
de waarde van werk
Jolanda Hack uit Son en Breugel
Ik heb mij kunnen ontwikkelen Sinds Jolanda Hack bij WSD werkt, heeft ze al flink wat carrièrestappen gemaakt. Ze schopte het van productiemedewerker naar eerste medewerker en keurder. “Ik had nooit verwacht dat ik zulk verantwoordelijk en leuk werk zou gaan doen. Ik voel me hier helemaal thuis.”
Jolanda is gedetacheerd bij Atlant Groep in Helmond. Dit is net als WSD een organisatie die zich inzet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Samen met een groep WSD-collega’s en begeleiders werkt ze in een van de productiehallen van Atlant. Ze maken er vooral Maxi-Cosi’s. Er zat meer in “Toen ik een tijdje bij Atlant werkte, zagen de werkleiders dat er meer in mij zat. Daarom volgde ik de cursus eerste medewerker aan de WSD Academie. Je leert hoe je collega’s begeleidt, gesprekken voert en observeert.” Ook werkt Jolanda nieuwe collega’s in. “Dat doen we volgens de Mensontwikkel methode (SIM). We houden precies bij welke ontwikkeling medewerkers doormaken met als doel dat ze doorstromen naar een andere plek waar ze zich verder kunnen ontplooien. En daarmee maken ze weer een plekje vrij voor een nieuwe collega.”
41
de waarde van werk
‘Thuiszitten is niets voor mij, laat mij maar lekker werken.’
Werken naar vermogen In totaal zijn er drie productielijnen met ongeveer 27 mensen per lijn. Elke medewerker is verantwoordelijk voor een klein deeltje van het eindproduct. “De een zet de schroefjes vast, de ander de beugels en weer iemand anders bevestigt de dekjes. Voor de afwisseling wisselen we regelmatig van plek en er wordt rekening gehouden met wat je kunt. Ik zorg ervoor dat mijn collega’s hun werk goed kunnen doen en dat ze zich prettig voelen. Dat laatste doe ik vooral door te observeren. Dat is heel belangrijk, omdat mensen niet altijd willen vertellen waar ze mee zitten.” Mensen opleiden “Elke Maxi-Cosi krijgt een uitgebreide keuring. Met een speciale training en examen op de werkplek heb ik geleerd waar je op moet letten bij het keuren. Het is belangrijk voor de veiligheid van de Maxi-Cosi om te checken of alles erop en eraan zit. Wordt de Maxi-Cosi goedgekeurd, dan komt er een sticker op. Vervolgens gaat hij in de doos, klaar voor de verkoop. We kunnen altijd keurders gebruiken en daarom mag ik mensen opleiden voor het examen. Dat is best wel spannend. Als mijn collega slaagt, ben ik natuurlijk extra blij.”
Naam: Jolanda Hack Leeftijd: 46 jaar Woonplaats: Son en Breugel In dienst bij WSD sinds: 8 jaar Functie: eerste medewerker Werkvorm: werken op locatie Locatie: Atlant Groep in Helmond Hobby’s: computeren en wandelen met de hond 42
Tot rust komen Jolanda werkt nu fulltime en heeft het heel erg naar haar zin. “Juist de afwisseling in mijn baan vind ik fijn, maar het is soms ook wel een beetje druk. Gelukkig kan ik thuis prima tot rust komen. Ik heb een hond en wandel graag met hem in ons dorp. Ik woon al 21 jaar in Son en Breugel, maar kom eigenlijk uit Den Haag. Ik zou voor geen goud terug willen naar deze grote stad. Veel te druk en veel te veel mensen. Nee, geef mij maar de Brabantse gezelligheid en rust. En als ik niet buiten ben met de hond, speel ik graag een spelletje op de computer.” Lekker werken Jolanda begon zelf ook in de productie. “Ik heb eerst acht maanden op de afdeling Industrie in Boxtel gewerkt. Om weer wat structuur en ritme in mijn leven te brengen. Het is heerlijk om weer aan de slag te zijn. Thuiszitten is niets voor mij, laat mij lekker werken,” zegt ze lachend. Door haar beperkingen kon Jolanda geen passend werk vinden. Ze is aan één oog blind en ze heeft een geboorteafwijking aan haar voet. “Ik heb jarenlang als uitbeenster in een slachthuis gewerkt, maar dat ging niet meer. Ik heb toen nog wel andere dingen geprobeerd, maar mijn gezondheid zat mij in de weg. Uiteindelijk heeft de gemeente mij doorverwezen naar WSD. Ik heb van het UWV WERKbedrijf een indicatie voor sociale werkvoorziening gekregen. Bij WSD kreeg ik alle aandacht en ze luisterden echt naar mij. Nu heb ik een baan waarin ik helemaal tot mijn recht kom en waarin ik mij verder heb kunnen ontwikkelen zodat ik ook anderen kan helpen. Dat geeft erg veel voldoening.”
43
‘Sociale contacten, een bijdrage leveren aan de samenleving, er zijn voor anderen’
de waarde van werk
Toon van de Donk uit Nuenen
Ik word gewaardeerd om wie ik ben Boodschappen halen, de was doen en afwassen; Toon van de Donk zorgt dat alles goed draait bij kinderopvang Kids Society Erica in Nuenen. “Ik ben ondersteunend in mijn werk, want de pedagogisch medewerkers verzorgen natuurlijk de kinderen. Maar we hebben elkaar wel nodig, we moeten het samen doen.”
Twintig jaar geleden vroegen ze bij Kids Society Erica een vrijwilliger voor de functie van conciërge. Toon zat toen al een aantal jaren thuis en wilde niets liever dan weer aan het werk. Hij trok de stoute schoenen aan en werd aangenomen. “Ik ging eerst 20 uur per week werken, maar al snel werd dat het dubbele.” Later kreeg Toon een arbeidscontract bij Kids Society Erica. Weliswaar gesubsidieerd, maar daarmee kon hij wel weer deelnemen aan het arbeidsproces. “Daar was ik ontzettend blij mee, want ik had weer een stukje zekerheid en leuke collega’s om mij heen.” Gewaardeerd Toen de subsidie stopte, heeft Toon samen met het arbeidsbureau gekeken naar zijn mogelijkheden. De kinderopvang wilde hem graag houden en Toon wilde niets liever dan blijven. “Ik voel me daar op mijn gemak. De mensen zijn erg aardig en ik word gewaardeerd om wie ik ben.” Toon is soms onzeker en heeft last van faalangst. Dat maakt het lastig voor hem om werk te vinden. “Je moet altijd maar presteren en de lat ligt erg hoog. 45
de waarde van werk
Dat is behoorlijk stressvol.” Hij kreeg een indicatie sociale werkvoorziening en kwam daarmee in aanmerking voor begeleid werken. Dat betekent dat Toon in dienst is van Kids Society Erica en dat WSD hem begeleidt.
‘Daar was ik ontzettend blij mee, want ik had weer een stukje zekerheid en collega’s om mij heen.’
Meer zelfvertrouwen De afgelopen jaren heeft Toon flink aan zijn zelfvertrouwen kunnen werken. “Ik ben lang niet meer zo verlegen als vroeger. Ik sloeg vaak dicht en wist dan niet meer wat ik moest zeggen. Dat heb ik hier op mijn werkplek overwonnen, met hulp van mijn leidinggevenden en collega’s. Een keer per jaar komt mijn consulent van WSD langs voor een functioneringsgesprek. Dan bespreken we hoe het gaat en waar ik het komende jaar aan wil werken.” Verantwoordelijk werk “Ik doe van alles bij Kids Society Erica. Vooral boodschappen, want er gaat hier heel wat eten doorheen. Wel 50 broden per week. Daarnaast doe ik allerlei kleine reparatieklusjes zoals een gootsteen ontstoppen, lampen verwisselen en lekkages verhelpen.” Maar Toon is ook verantwoordelijk voor het brand- en inbraakalarm. Hij volgde een speciale opleiding en kreeg het certificaat Brandmeldinstallatiebeheerder (BMI). “Ik mag dus zelf testen om
Naam: Toon van de Donk Leeftijd: 54 jaar Woonplaats: Nuenen Begeleid door WSD sinds: 7 jaar Functie: conciërge Werkvorm: begeleid werken Locatie: Kids Society Erica in Nuenen Hobbys: PSV en Raad van Elf 46
te kijken of alles nog goed werkt. En ik controleer ook de brandblussers. Best een verantwoordelijke taak en ik vind het heel bijzonder dat Kids Society Erica mij dit vertrouwen geeft. En ik heb ook nog op hun kosten mijn BHV-diploma (Bedrijfshulpverlening) gehaald.” Vrijwilligerswerk voor PSV Dat BHV-diploma komt ook nog eens van pas bij het vrijwilligerswerk dat Toon doet voor voetbalclub PSV. Hij is een echte fan en slaat geen wedstrijd over.“Ik ben steward, ook wel gastheer, tijdens thuis- en uitwedstrijden. Ik moet tijdens de wedstrijden het publiek in de gaten houden. Natuurlijk zijn PSV-supporters heel netjes, maar soms gebeurt er wel eens iets en moet ik eerste hulp verlenen.” Maar ook rolstoelgebruikers kunnen op zijn ondersteuning rekenen en speciaal voor de kleinste supporters heeft hij een aparte kinderhoek opgezet. “Deze is vooral voor kinderen die hun ouders zijn kwijtgeraakt. Dat komt nogal eens voor. In de kinderhoek kunnen ze dan even tot rust komen en wat spelen, totdat wij hun ouders weer hebben gevonden.” Toon’s hobby is ook doorgedrongen op zijn werk. Tijdens zijn 12,5-jarig jubileum kreeg hij een grote taart met PSV-logo. “Dat vond ik fantastisch. Iedereen weet dat ik een groot fan ben. De kinderen droegen eigengemaakte PSV-shirtjes, heel aandoenlijk. Kids Society Erica waardeert wat ik doe voor de voetbalvereniging en ik krijg altijd alle medewerking. Maar dat werkt twee kanten op, want als ik eens iets extra’s moet doen, vind ik dat ook geen probleem.”
47
de waarde van werk
de waarde van werk
de waarde van werk Het hebben van werk heeft (in)direct veel meer effect op onze samenleving dan je zou verwachten. Mensen die werken zijn namelijk gelukkiger in de meest brede zin van het woord. Gelukkiger in hun leven, relaties en sociale omgeving.
Betekenis voor anderen Het hebben van werk heeft naast waarde voor het individu zelf, ook heel veel waarde voor de maatschappij. Dit wordt nog wel eens over het hoofd gezien. Werkende mensen blijken bijvoorbeeld beter in staat te zijn om een bijdrage te leveren aan onze samenleving in de vorm van vrijwilligerswerk maar ook door het verzorgen van zieke en hulpbehoevende familieleden. In de interviews kunt u ook teruglezen hoe belangrijk dit wordt gevonden. De geïnterviewden geven aan hoeveel waarde ze hechten aan het vrijwilligerswerk dat ze buiten hun werk verrichten. Voor bijvoorbeeld verenigingen en voor medemensen met een zorgbehoefte. Waarde van werk Het hebben van werk heeft invloed op verschillende belangrijke aspecten in ons leven en op de mate waarin wij ons gelukkig voelen. Diverse onderzoeken hebben dit ook aangetoond. We kunnen dit bijvoorbeeld teruglezen in de resultaten van onderzoeken die het Centraal Planbureau (CPB) met enige regelmaat uitvoert. Het CPB maakt economische beleidsanalyses en onderzoekt daarbij onder meer de waarde van werk voor werkenden, niet-werkenden en werkzoekenden. Onderstaande onderzoeksresultaten zijn afkomstig uit onderzoeken die tussen 1982 en 2007 door het CPB zijn uitgevoerd. 50
Tevreden Terwijl negen van de tien werkenden (zeer) tevreden is met het leven dat ze op dit moment leiden, is dit voor slechts de helft van de niet-werkende arbeidsongeschikten en werklozen (in deze context betreft het de groep die werk zoekt) het geval. De geringe tevredenheid van niet-werkenden is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de door hen ervaren slechtere gezondheid. Ook over andere aspecten van het leven, zoals hun dagelijkse bezigheden en het contact met hun vrienden zijn niet-werkenden minder tevreden. Hier spelen beperkte middelen en minder behoefte aan sociale participatie een rol. Structuur Werk zorgt voor structuur in je leven. Als er geen werk is, is er ook geen verplichting om op vaste dagen en tijden ergens te zijn. Werk helpt om structuur te geven aan je dag of aan je week. In de gesprekken gebruiken de geïnterviewden woorden als “structuur” en “regelmaat” om aan te geven wat de betekenis van werk voor hen is. Het gaat vaak om hele praktische dingen: dat je je bed weer uitkomt en dat er weer ritme komt in je leven. Het wegvallen van een structuur in tijd en een zinvolle tijdsbesteding leidt vaak tot een gevoel van moedeloosheid. De overvloed van tijd zorgt ervoor dat men alles langzamer gaat doen en daardoor uiteindelijk tot weinig meer komt.
51
Krijgen en houden van sociale contacten Als je geen werk hebt (betaald of vrijwillig), heb je ook geen plek waar je bekend bent en anderen kent. Door het ontbreken hiervan voelen mensen zich vaak sociaal buitengesloten. Arbeidsongeschikten hebben door hun vaak slechtere gezondheid ook minder mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen. Dit belemmert ook de mogelijkheden van sociale integratie. In de ogen van de omgeving stuit dit wel eens op onbegrip omdat ze denken dat deze groep juist veel vrije tijd heeft. Ook heeft de groep werkzoekenden vaker een onzeker gevoel over welke toegevoegde waarde ze nog kunnen hebben. Mensen zonder werk gaan dan ook minder uit en hebben minder contact met anderen. Ook het hebben van een inkomen vergemakkelijkt sociale contacten. Je kunt bijvoorbeeld makkelijker lid worden van een vereniging, sporten, je mooi kleden, uit eten gaan etcetera. Een bijdrage leveren, van nut zijn; een rol spelen In onze samenleving hechten wij een bepaalde waarde aan het hebben van werk. Iemand die op een feestje zegt dat hij geen werk heeft, zonder zichtbare gezondheidsklachten, maakt al snel een wat minder gunstige indruk. Mensen hebben behoefte om een maatschappelijke bijdrage te leveren. Ze willen een plek in de samenleving hebben, nuttig bezig zijn en gewaardeerd worden.
52
de waarde van werk
De interviews en onderzoeken laten dit ook zien. Werk is goed voor je gevoel van eigenwaarde en status; je ontvangt respect door het werk. Met eigenwaarde bedoelen we het beeld dat je van jezelf hebt, bij ‘status’ gaat het meer om ideeën over hoe ‘de buitenwereld’ tegen je aankijkt. Werk zorgt dat je ergens bij hoort, een vaste plek hebt in een organisatie, je steentje bijdraagt en gewaardeerd wordt voor wat je kunt en doet. Persoonlijke ontwikkeling: ontwikkelen van competenties en vaardigheden Wanneer je werkt heb je meer kans op het leren van nieuwe dingen en het aangaan van uitdagingen. Dit helpt je om je verder te ontwikkelen. Als je de mogelijkheid hebt om je te ontwikkelen, creëer je ook meer mogelijkheden om andere mensen van dienst te zijn en dit heeft vervolgens weer een positieve werking op het verkrijgen van sociale contacten. Met collega’s om je heen krijg je feedback op je functioneren. Hier groeien mensen van. Werken betekent vooruitgaan. Als mensen in een sociaal isolement raken, krijgen ze ook geen terugkoppeling op hun functioneren. Ontwikkeling kan daardoor wel eens stil blijven staan. Werken naar vermogen, vermogen om te werken De heer Frans Nijhuis is sinds mei 2011 Bijzonder hoogleraar Atlant leerstoel “Inclusieve (Arbeids)organisaties”, bij Maastricht University. De rede die hij tijdens zijn de inauguratie heeft uitgesproken, heeft als titel “Werken naar vermogen, vermogen om te werken”. Hierin bekrachtigt hij ook bovenstaande onderzoeksresultaten: 53
Citaat Frans Nijhuis: “Belangrijk is het om op te merken dat de bevordering van de arbeidsparticipatie niet alleen vanuit economische motieven plaatsheeft. Bekend is dat een hogere maatschappelijke participatie en deelname aan arbeid leidt tot een betere kwaliteit van leven voor diegenen die gaan participeren en tot een betere gezondheid. Er is voldoende evidentie dat het participeren aan arbeid, ook als er sprake is van gezondheidsklachten of een specifieke aandoening, leidt tot een vergroting van het fysiek en psychisch welbevinden. Ook klassieke studies laten zien dat arbeid meer functies heeft dan het genereren van inkomen. Arbeid structureert de tijd, levert sociale contacten op, geeft een eigen identiteit en sociale status en vergroot de vaardigheden. Het is dan ook niet vreemd dat internationale verdragen en patiënten- en gehandicaptenorganisaties de nationale overheden ‘dwingen’ om onder meer een gelijkwaardige arbeidspositie te creëren voor mensen met en zonder beperkingen. De uitsluiting van mensen met beperkingen van de arbeidsmarkt wordt maatschappelijk gezien dan ook niet meer geaccepteerd. In Nederland is in lijn met dit soort ontwikkelingen ook in de sociale zekerheidswetgeving in de afgelopen jaren meer nadruk gelegd op participatie, resulterend in een samenhang tussen het recht op een uitkering en de plicht om te werken naar vermogen”.
54
de waarde van werk
“In zijn arbeid realiseert de mens zichzelf” (Karl Marx)
Bronvermelding •
Een baanloos bestaan, De betekenis van werk voor werk, werklozen, arbeidsongeschikten en werkenden, Patricia van Echtelt, maart 2010’ Onderzoeksverslag naar de betekenis die Nederlanders hechten aan het niet hebben van en zoeken naar betaalde arbeid. Daartoe analyseerde de onderzoekster de statistische gegevens van het Sociaal en Cultureel Planbureau uit 1982 en vergeleek die met 1995 en 2007
• Werken naar vermogen, vermogen om te werken, inauguratierede prof.dr. Frans Nijhuis •
Werkloosheid in goede banen, bijdragen aan de SCP studiemiddag 2010, Patricia van Echtelt
•
Interviews gehouden met 11 WSD-medewerkers 55
over WSD
de waarde van werk
Over
WSD
De missie van WSD is: • Het ontwikkelen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar zo regulier mogelijk werk; • Door middel van uitvoering van gesubsidieerde arbeid, in de meest brede zin, voor gemeenten van de gemeenschappelijke regeling; • Onder de voorwaarde van het duurzaam realiseren van een positief exploitatieresultaat.
58
WSD van en voor gemeenten WSD is een moderne, resultaatgerichte, maatschappelijke uitvoeringsorganisatie op basis van een gemeenschappelijke regeling tussen 11 gemeenten. Steeds meer medewerkers vinden ook een geschikte werkplek bij één van de aangesloten gemeenten. Zo wordt bij vrijwel alle gemeenten de schoonmaak en catering bij WSD ingehuurd. In de strategienota 2010-2013 “Doorontwikkeling van mens en organisatie”, ligt een sterke nadruk op mensontwikkeling als primair proces binnen WSD. De komst van de Wet Werken naar Vermogen en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen leiden tot onzekerheid over de toekomst van de sociale werkvoorziening. Mede hierom zet WSD de invoering van mensontwikkeling als primair proces versneld door. De strategie van WSD vormt daarmee het antwoord op de bezuinigingen en de economische crisis. WSD Academie WSD heeft twee activiteiten ondernomen om hier concrete invulling aan te geven. Er is gestart met het programma “Succes in Mensontwikkeling” en binnen de WSD Academie is veel aandacht besteed aan het verbeteren van de bestaande producten. Tevens is het aanbod uitgebreid met nog meer cursussen die een bijdrage kunnen leveren aan het ontwikkelen van de medewerkers. En zijn er faciliteiten bijgekomen om trainingen te kunnen geven.
59
Succes in mensontwikkeling Begin 2010 is gestart met het programma Succes in Mensontwikkeling. Het doel van het programma luidde: “mensen effectief en efficiënt, zo regulier mogelijk plaatsen, leidend tot een beter financieel resultaat”. Binnen het programma is een nieuw mensontwikkelproces ontworpen en zijn een mensontwikkelmethodiek, meetsystemen en instrumenten aangepast aan het nieuwe proces en verbeterd. Begin 2012 is het programma afgerond en overgedragen aan de nieuwe lijnorganisatie. De mensontwikkel methode die gericht is op het instromen in zo regulier mogelijk werk is namelijk maatschappelijk gewenst, leidt tot een grotere medewerkertevredenheid en leidt bovendien financieel tot de beste resultaten. Stappen in mensontwikkeling Als een werkzoekende bij WSD binnenkomt krijgt hij een trajectconsulent toegewezen. Deze zorgt dat alle mogelijkheden worden ingezet om vorm te geven aan de ontwikkeling van deze werknemer. Bij elke stap wordt opnieuw gekeken wat de werknemer kan, en hoe we dit het beste kunnen bereiken. Met deze trajectconsulent gaat een werkzoekende aan de slag om het beste uit zichzelf naar boven te halen! Om de mogelijke stappen in dit traject inzichtelijk te maken wordt onder andere gebruikgemaakt van de re-integratieladder. Het zijn de verschillende stappen die een medewerker kan zetten om uiteindelijk het maximale doel te bereiken; een zo regulier mogelijke plek op de arbeidsmarkt.
60
de waarde van werk
regulier
werk
begeleid
werken
individuele
detachering / groen / dienstverlening edg
beschut buiten / wol beschut
binnen
Reguliere baan Een werknemer is dan in dienst bij een reguliere werkgever zonder loonkostensubsidie en zonder bekostiging van begeleiding of werkplekaanpassing via Wsw, gemeente of UWV. De CAO en arbeidsvoorwaarden van de reguliere werkgever zijn van toepassing. Begeleid werken Een werknemer is in dienst bij een reguliere werkgever en valt onder de CAO en arbeidsvoorwaarden van die werkgever. Deze werkgever ontvangt vanuit het Wsw-budget of andere budgetten van de gemeente of het UWV voor betrokken werknemer een loonkostensubsidie en/of een vergoeding voor de noodzakelijke aanpassingen van de werkplek.
61
De medewerker krijgt ook begeleiding op de werkplek. Medewerkers behouden op grond van de Wsw hun Wsw-indicatie. Individuele detachering De werknemer werkt bij een reguliere werkgever en heeft een arbeidsovereenkomst met het SW-bedrijf. De inlenende werkgever betaalt een inleenvergoeding aan het SW-bedrijf voor de verrichte werkzaamheden door de werknemer. De reguliere werkgever draagt zorg voor de directe leiding en aansturing op de werkplek. De werkzaamheden worden verricht voor rekening en risico van de inlenende werkgever. Groepsdetachering Bij groepsdetachering werkt een groep van minimaal 3 personen bij een reguliere werkgever. De werknemers hebben een arbeidsovereenkomst met het SW-bedrijf. De directe leiding en aansturing op de werkplek wordt verzorgd door of namens de inlenende organisatie. Het SW-bedrijf kan wel begeleiding bieden in de vorm van werkleiding. De opdracht en werkzaamheden worden uitgevoerd voor rekening en risico van de inlenende werkgever. Werken op locatie De werknemer(s) werken op een externe locatie. Werknemers hebben een arbeidsovereenkomst met het SW-bedrijf. De werkzaamheden worden uitgevoerd onder leiding van
62
de waarde van werk
het SW-bedrijf. (voorbeelden groen, catering en schoonmaak op een externe locatie). Het werk gebeurt voor rekening en risico van het SW-bedrijf. Beschut intern De werknemer werkt in het SW-bedrijf. Werknemers hebben een arbeidsovereenkomst met het SW-bedrijf. Het werk gebeurt voor rekening en risico van het SW bedrijf.
63
WSDAcademie De WSD Academie biedt cursussen aan zowel staf- en kadermedewerkers als aan SWmedewerkers en alle andere mensen die in een traject van WSD actief zijn (o.a. WWB). Vanuit de visie dat iedereen ontwikkelbaar is, staat het aanbod voor iedereen open. Vanwege het belang om direct voorbeelden uit de praktijk van WSD te kunnen toepassen, wordt gewerkt met vijf eigen trainers. Daarnaast zijn er samenwerkingsverbanden met partners als het Koning Willem I College, Helicon en Hogeschool Avans+. In totaal werden in 2011, ruim 700 opleidingstrajecten uitgevoerd waarvan 144 in Mbo-verband. Dit geeft goed aan dat er behoefte is aan een groter aanbod en dat steeds meer medewerkers de Academie weten te vinden. In toenemende mate maken gemeenten ook voor eigen trajecten gebruik van de WSD Academie. In 2011 werd een aantal deelnemers vanuit de gemeenten binnen de taaltrajecten verwelkomd. Gemeenten zien steeds meer het gemak van de WSD Academie, namelijk de mogelijkheid om op verschillende momenten in het jaar te kunnen starten met een cursus en de mogelijkheid om ook kleine aantallen (soms individueel) aan te kunnen melden. De WSD Academie probeert ook in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Zo werd samen met een gemeente en het Nibud een leergang Omgaan met Geld ontwikkeld. De WSD Academie biedt de gemeenten ook de mogelijkheid om aan te sluiten bij opleidingen voor kaderpersoneel. Zo worden nu al voor zeven gemeenten trainingen rondom de gedragscode Flora- en Faunawet door WSD ingekocht en georganiseerd. 64
de waarde van werk
Bijlage: Facts & figures
Best Boxtel Haaren Nuenen Oirschot Oisterwijk Schijndel St. Michielsgestel Sint-Oedenrode Son & Breugel Vught
Aantal inwoners* Aantal SWindicaties eerste kwartaal 2012
Waarvan werkend bij WSD
28.698 30.280 13.622 22.214 17.845 25.827 22.991 28.122 17.821 15.706 25.819
123 434 9 51 123 187 288 213 118 33 225
175 482 107 88 153 218 329 273 145 59 282
*inwonersaantallen zijn afkomstig van de website van de desbetreffende gemeente
65
Colofon Uitgave van WSD-Groep Eindredactie: Neeltje van Urk Redactie en interviews: Sophie Kracht Fotografie Jan Zandee Concept en ontwerp: Kippenvel Ontwerp Drukwerk: Drukkerij Tielen Copyright WSD-Groep © 2012
de waarde van werk is een uitgave van:
WSD-Groep Schouwrooij 20 5281 RE Boxtel Postbus 173 5280 AD Boxtel T 0411-650 111 F 0411-650 290
[email protected] www.wsd-groep.nl
