Voorwoord. Beste Lezer

JAARVERSLAG Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden penitentiair landbouwcentrum Ruiselede – 2012

Voorwoord Beste Lezer Voor u ligt het vierde jaarverslag hulpen dienstverlening in het penitentiair landbouwcentrum te Ruiselede. Dit rapport geeft de weerslag van de samenwerking tussen verschillende partners die elk vanuit hun eigen organisatie een aanbod brengen binnen de gevangenis. Ik heb het genoegen om te kunnen samenwerken met medewerkers die bereid zijn om zich in te zetten voor de burgers achter tralies. Ik wil hen bedanken voor deze inzet en voor hun toewijding waarmee ze dit doen. Dank ook aan de justitiële partner binnen wiens kader we moeten werken en op wiens samenwerking we steeds kunnen rekenen. Tot slot wil ik ook mijn voorgangers Natalie Aga en Martine Van Gierdeghom bedanken die voor mij het pad hebben geëffend.

Jeroen Van Luchene Beleidsmedewerker Vlaamse overheid April 2013

3

Inhoudstafel Voorwoord................................................................................................. 2 Inhoudstafel .............................................................................................. 3 Lijst met afkortingen................................................................................... 4 Inleiding.................................................................................................... 5 Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis ..................................................... 6 Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) ....................................................... 9 1. PMD-werking .................................................................................. 9 2. Actoren betrokken bij de hulpen dienstverlening ............................. 13 Hoofdstuk 3: uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) ...................... 16 1. Welzijn ........................................................................................ 17 2. Gezondheid .................................................................................. 19 3. Onderwijs..................................................................................... 19 4. Tewerkstelling .............................................................................. 21 5. Sport ........................................................................................... 21 6. Cultuur ........................................................................................ 23 7. Ontspanning + overkoepelende initiatieven ...................................... 24 Hoofdstuk 4: profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod (strategie 2) 28 Hoofdstuk 5: verkrijgen en vergroten van het draagvlak (strategie 4) ............. 30 Hoofdstuk 6: een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid (strategie 5) .......... 32 Hoofdstuk 7: algemene conclusie ............................................................... 34 Bijlagen .................................................................................................. 36

jaarverslag 2012 hulpen dienstverlening aan gedetineerden in het penitentiair landbouwcentrum Ruiselede

4

Lijst met afkortingen BD = buitendienst (JWW) BM = beleidsmedewerker (Vlaamse overheid) CAW = centrum voor algemeen welzijnswerk CDRGA = centrale dienst regie der gevangenisarbeid CGG = centrum geestelijke gezondheidszorg CVO = centrum voor volwassenonderwijs DRA = de rode antraciet DSO = directe sociale omgeving GOS = gedetineerden opvolg systeem GPA = gezamenlijk plan van aanpak (JWW-BM) IBL = interbibliothecair leenverkeer JWW = justitieel welzijnswerk (CAW) KOS = kick op sport OC = onderwijscoördinator (Consortium comenes) OLC = Open leercentrum OLAT = open leren achter tralies OO = organisatieondersteuner (JWW) PA = penitentiair assistent PCB = penitentiair centrum Brugge PLC = penitentiair landbouwcentrum PMD = planningsteam maatschappelijke dienstverlening PSD = psychosociale dienst RLB = rijks landbouwbedrijf SCW = sociaal cultureel werker (DRA) TB = trajectbegeleider (JWW) TG = therapeutische gemeenschap UV = uitgangsvergunning VI = voorwaardelijke invrijheidstelling VLABUS = Vlaams bureau voor sportbegeleiding vzw VLOT = Vlaams lokaal overleg team VLV = voorlopige invrijheidstelling VTE = voltijds equivalenten WEVO = werkgroep vorming en opleiding (Vlaamse overheid)


5

Inleiding Sinds 2008 is het ‘Vlaams strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden’ in werking in alle gevangenissen in Vlaanderen en Brussel. In 2009 heeft de Vlaamse Regering beslist om de hulpen dienstverlening aan gedetineerden in een decreet te verankeren. De missie en de strategische doelstellingen van het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden zijn integraal behouden en worden hierbij decretaal verankerd. De inwerkingtreding van dit decreet wordt verwacht in de loop van 2013. De missie van de Vlaamse Gemeenschap staat centraal bij de uitvoering van het strategisch plan: “De Vlaamse Gemeenschap waarborgt het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving.” Deze -

missie vertaalt zich in 5 strategische doelstellingen: Uitbouwen van een kwalitatief aanbod Profileren van het hulpen dienstverleningsaanbod Ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen - Verkrijgen en vergroten van het draagvlak bij de actoren van de Vlaamse Gemeenschap, bij de stakeholder Justitie en bij de samenleving - Ontwikkelen en implementeren van een HRMen Organisatieontwikkelingsbeleid

De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening voor gedetineerden stoelt op een optimale samenwerking. Zowel op bovenlokaal niveau als in de lokale gevangenis zijn structuren uitgebouwd ter bevordering van de samenwerking tussen de verschillende Vlaamse partners en van de samenwerking met Justitie. Dit jaarverslag richt zich op de lokale ontwikkelingen op vlak van hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Het rapport kwam tot stand i.s.m. de Vlaamse partners aanwezig in de gevangenis en werd gecoördineerd door de beleidsmedewerker. Ieder hoofdstuk stemt overeen met één van de 5 strategieën van het Vlaams strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Naast een omschrijving van de gerealiseerde initiatieven, wordt ook de samenwerking, wisselwerking en inspanningen van alle Vlaamse actoren om tot een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening aan gedetineerden te komen toegelicht. Op basis van deze situatieschets worden tot slot conclusies en toekomstperspectieven geformuleerd.


6

Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis Het Penitentiair Landbouwcentrum (PLC) te Ruiselede is één van de drie strafinrichtingen die West-Vlaanderen rijk is. Zoals de term het aangeeft is de gevangenis tevens een landbouwbedrijf. Gelegen tussen de bossen en de akkers in het Sint-Pietersveld, een gehucht tussen Beernem, Ruiselede, Wingene en Aalter. Werken in de landbouw maakt van oudsher een belangrijk deel uit van het leven in deze gevangenis. Tot 1934 vormde het huidig gebouw één geheel met de gemeenschapsinstelling voor bijzondere jeugdzorg, nu gekend als ‘De Zande’. De jongeren werkten er vroeger tijdens hun detentie in de landbouw. Na de afscheiding herbergde het Bestuur der Strafinrichtingen er mensen die eveneens op de velden gingen werken. Eerst maakten ‘landlopers’ deel uit van de populatie en vanaf 1945 werden die aangevuld met ‘collaborateurs’ en ‘personen die een kleine gevangenisstraf dienden uit te boeten’. Ook toen de populatie in 1990 werd omgevormd tot ’mensen die een strafrestant hebben tot 5 jaar’, bleef de link met de landbouw behouden. Aan de inrichting is nu nog steeds een boerderij verbonden die in totaal 145 ha beslaat, bestaande uit cultuurgrond, gebouwen en erven en beboste oppervlakten. Gedetineerden kunnen er worden ingeschakeld in de akkerbouw (maïs, wintergranen en voederbieten), de bosbouw en in de melkveehouderij. Het PLC is een open inrichting, de gedetineerden worden ook buiten de inrichting tewerkgesteld en de veiligheidsvoorzieningen zijn er beperkt. De open inrichting kenmerkt zich ook door een sterke re-integratie- en opvoedingsgedachte. Het PLC is voor veel gedetineerden de laatste schakel in hun detentieplan. De plaats waar zij zich op een intensieve manier moeten voorbereiden op hun terugkeer naar de maatschappij. Gedetineerden die in aanmerking komen voor het PLC moeten aantonen dat ze met bepaalde vrijheden kunnen omgaan. Zo mogen ze niet vluchtgevaarlijk zijn, moeten ze kunnen leven in groep, moeten ze instemmen met verplichte arbeid en moeten ze drug- en medicatievrij leven. De re-integratie gedachte in het PLC steunt op vier pijlers. Het niet respecteren van de eerste drie pijlers leidt onmiddellijk tot een verwijdering uit de instelling en tot een terugkeer naar een gesloten instelling. • De eerste pijler is de verplichte tewerkstelling. Alle gedetineerden moeten bereid zijn om te werken. Naast diverse taken in het landbouwbedrijf, kunnen ze ook in de huishoudelijke diensten (wassen, poetsen, koken ect.) of in de ateliers aan de slag. Het werk in de ateliers wordt aangeleverd door private aannemers. • De tweede pijler van het regime is het drug- en medicatievrije leven. Medicatievrij leven betekent dat de gedetineerden geen psychofarmaca (opwekkende of kalmerende medicatie) worden voorgeschreven. De gedetineerden geven hun toestemming om zich op regelmatige basis aan urineen alcoholcontroles te onderwerpen. • Een derde pijler is het leven in gemeenschap (nultolerantie op agressie). De gedetineerden hebben geen cellen maar slapen op chambrettes. De gedetineerden kunnen zich vanaf 19.30 uur terugtrekken op hun chambrette.


7 Tussen 7.30 uur en 19.30 uur brengen ze hun tijd door op het werk, met het volgen van cursussen of in de gemeenschappelijke leefruimte. • Een vierde pijler van het regime is het bevorderen van de contacten met de familie en belangrijke derden. De ervaring leert dat re-integratie de grootste slaagkans heeft als (ex-)gedetineerden kunnen rekenen op familiale steun. De opvoedingsgedachte veruitwendigt zich in diverse projecten en initiatieven die de gevangenis op maat van de gedetineerden oprichtte. • ‘B.leave’ (sinds 1995) is een intensief aanbod voor 16 druggebruikers dat tot doel heeft om via vorming, therapie en sport hen klaar te stomen voor een drugsvrij leven. Het PLC doet hiervoor een beroep op de Kiem, Groep Intro vzw en privépersonen. Het project loopt jaarlijks van begin oktober tot eind mei. • ‘Schakels’ (sinds 2009) is een aanbod voor druggebruikers die nog niet of niet meer deelnemen aan B.leave. De gedetineerden worden onderricht op vlak van terugvalpreventie en sociale vaardigheden. Groep Intro vzw en de Kiem staan in voor de uitbouw. • ‘Work-out’ (sinds 2000) is een samenwerkingsverband met de VDABopleidingscentra. Aan 8 gedetineerden wordt de mogelijkheid geboden om een beroepsgerichte opleiding bij de VDAB te volgen tijdens hun detentie. Het PLC staat in voor het vervoer naar de opleidingscentra van Roeselare en Gits. Bij het vervolledigen van de opleiding krijgen de gedetineerden een attest. Om in aanmerking te komen voor de opleiding moet men minstens 3 maanden in het PLC verblijven, minstens 1 uitgangsvergunning hebben genoten en nog maximum 1 jaar verwijderd zijn van de toelaatbaarheid voor de VI. • ‘Uitweg’ (sinds 2010) is een samenwerkingsverband met de psychiatrische kliniek Sint-Amandus Beernem, afdeling Fides (Forensisch initiatief voor deviante seksualiteit). Concreet biedt men de zedendelinquenten in het PLC een pre-therapeutisch programma aan waarbij zij worden klaargestoomd voor het volgen van een therapie na invrijheidsstelling. De medewerkers van Fides organiseren iedere week een gespreksnamiddag in groep die doorgaat in het PLC. Het PLC heeft slechts een beperkte capaciteit. In de inrichting is er plaats voor 56 gedetineerden binnen het gewoon regime en 4 gedetineerden die onder het regime beperkte detentie vallen. Het PLC kent een publiek dat veroordeeld is tot relatief zware straffen. Twee derden van de gedetineerden zijn veroordeeld tot een straf van meer dan 3 en minder dan 7 jaar, met een piek van straffen tussen de 5 en de 7 jaar. Er is een tendens dat het aantal kortgestraften in het PLC verder blijft dalen. Mensen met een korte straf belanden vlugger in het systeem van elektronisch toezicht of worden via een VLV-maatregel in vrijheid gesteld. Naar de aard van het delict toe bestaat 3/4de van de populatie uit personen die drugsdelicten hebben gepleegd. Inherent aan de aard van de feiten is de populatie in het PLC relatief jong te noemen. Twee derden van de gedetineerden zijn jonger dan 35 jaar. De zedendelinquenten vormen binnen het PLC een afzonderlijke groep. In 2012 zijn er 133 ‘unieke gedetineerden’ over de vloer gekomen. Daarvan verbleven er al 56 in het PLC in 2011 en werden er 87 nieuwe gedetineerden verwelkomt. Het jaarlijkse B.leave programma en de instroom van gedetineerden die in hun laatste fase voor vrijlating zitten verklaren het relatief hoge verloop.


8

Conclusies en toekomstperspectieven De organisatie van de hulpen dienstverlening in het PLC wordt sterk beïnvloed door de verplichte tewerkstelling en de kleine populatie. De beschikbare tijd voor het hulpen dienstverleningsaanbod wordt beperkt door de tewerkstelling en de therapeutische sessies en cursussen van de justitieprogramma’s. Activiteiten kunnen tijdens de week ingepland worden tussen 16u en 21u of tijdens het weekend. Door de verplichte tewerkstelling is er op deze momenten veel vraag naar ontspannende activiteiten. Bepaalde kortdurende opleidingen kunnen wel tijdens de werkuren georganiseerd worden maar dan is de capaciteit een hindernis. Van de 60 gedetineerden kunnen we vaak slechts 32 gedetineerden bereiken (4 BD, 8 VDAB en 16 B.leave). Tijdens de schoolvakanties (wanneer de VDAB sluit) en van juni tot eind september (geen B.leave) kunnen we een grotere groep aanspreken. Naast deze numerieke hindernis is de organisatie van een aanbod voor een gemengde groep (=zedendelinquenten en andere gedetineerden) en het aanspreken van mensen die een ‘vaste’ tewerkstellingsplaats hebben geen evidentie. Ondanks dit alles proberen we een aanbod uit te werken dat gevarieerd is, een zekere continuïteit waarborgt en een goede verhouding tussen ontspanning en ‘inspanning’ nastreeft.


9

Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) Om een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenissen, is er nood aan het ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Hierbij is er aanhoudend aandacht voor de grootst mogelijke efficiëntie en effectiviteit van een integrale hulpen dienstverlening. Er wordt tevens gestreefd om de samenwerkings- en overlegstructuren zo transparant mogelijk te maken.

1. PMD-werking


10

Beleidsniveau Planningsteam maatschappelijke dienstverlening / Welzijnsteam Het planningsteam maatschappelijke dienstverlening (PMD) is het overleg waarbij de medewerkers hulpen dienstverlening en de justitie-actoren samenkomen om de werking van Justitie en de hulpen dienstverlening in het PLC op elkaar af te stemmen. Het PMD wordt onder de noemer ‘Welzijnsteam’ opgenomen in het operationeel plan van het PLC. De beleidsmedewerker zit dit overleg voor en heeft volgende actoren tot zijn leden: directie van de gevangenis (aanspreekpersoon voor de Vlaamse Gemeenschap), attaché zorg, PSD, PA, organisatieondersteuners, onderwijscoördinator, therapeut van CGG, detentieconsulent VDAB, moreel consulent en aalmoezenier. Op het Welzijnsteam wordt het activiteitenaanbod geëvalueerd en wordt het nieuwe aanbod voorgesteld. Overleg met directie Maandelijks komt de beleidsmedewerker samen met de aanspreekpersoon voor de Vlaamse Gemeenschap binnen het directieteam om nieuwe initiatieven binnen de hulpen dienstverlening te bespreken. De beleidsmedewerker kan hiervoor ook steeds aansluiten op het voorrapport. De verdere uitwerking van deze initiatieven gebeurd in het VLOT-overleg of binnen thematische werkgroepen. VLOT+ Tweemaal per jaar wordt het VLOT-overleg uitgebreid tot alle samenwerkingspartners van de Vlaamse Gemeenschap (CGG, VDAB en eventueel bibliotheek) om de bestaande samenwerkingsverbanden te bekrachtigen en nieuwe initiatieven mogelijk te maken. Het VLOT+ kan gezien worden als het Hulp- en dienstverleningsteam binnen het PLC. Stafvergadering De ‘staf’ is het maandelijks overleg met de beleidsmedewerkers van Brugge en Ruiselede en de coördinatoren van het team trajectbegeleiding en het team organisatieondersteuning-buitendienst, binnen de dienst Justitiëel Welzijnswerk van het CAW regio Brugge. Het justitieel welzijnswerk wordt als een speciale partner gezien en de samenwerking wordt structureel vastgelegd in een gemeenschappelijk plan van aanpak (GPA)1. Beleidsmedewerkers West Vlaanderen Overleg tussen de drie beleidsmedewerkers van de West-Vlaamse gevangenissen (Ieper, Brugge en Ruiselede). Hier worden gemeenschappelijke projecten en samenwerking met gemeenschappelijke partners besproken.

1

Zie bijlage


11

Intermediair niveau Werkgroep affectieve relaties In deze werkgroep gaan organisatieondersteuner, coördinator organisatieondersteuning-buitendienst, iemand van de buitendienst, directie, PSD en beleidsmedewerker op zoek naar mogelijkheden om de affectieve relaties van gedetineerden te versterken. Naast het kinderbezoek wordt ook gekeken naar activiteiten die gedetineerden samen met hun directe sociale omgeving kunnen doen. Lokale werkgroep herstelfonds Deze werkgroep bestaat uit leden van PSD, JWW, de dispatcher van Halte-R (werkstraffen), bemiddelaar van Suggnomè en de beleidsmedewerker. Het overleg wordt voorgezeten door de directie (aanspreekpersoon Vlaamse Gemeenschap). Deze werkgroep had initieel als doel om de opstart van het Herstelfond in het PLC te begeleiden, nu komt ze slechts sporadisch bijeen om de bestaande werking te evalueren en bij te sturen. Comité H (opstart) In West-Vlaanderen neemt de Provincie de secretariaatswerking voor het Herstelfonds op zich. Bij de opstart van het comité H, dat de tussenkomsten van het Herstelfonds goedkeurt, werd ook een beleidsmedewerker betrokken. Stuurgroep Open Leren achter tralies Het OLAT-project genereert middelen voor de begeleiding van het Open leercentrum in de drie West-Vlaamse gevangenissen en wordt gesubsidieerd door de Provincie West-Vlaanderen. Na de opstart in 2012 en een verlenging voor 2013, zullen er vanaf 2014 geen middelen meer komen van de provincie (departement Welzijn). In deze stuurgroep wordt momenteel gezocht naar middelen om het project alsnog te financieren na 2013. Naast de beleidsmedewerkers en onderwijscoördinatoren worden ook de directies van de drie gevangenissen uitgenodigd. Het overleg wordt voorgezeten door de coördinator van het centrum voor basiseducatie. Stuurgroep ‘Levenslang sporten’ In 2012 ging het project ‘Levenslang sporten’ van start. De Provincie WestVlaanderen voorziet jaarlijks 400u sportbegeleiding via VLABUS voor de drie West-Vlaamse gevangenissen. De sportfunctionaris van de Rode Antraciet zorgt samen met de drie beleidsmedewerkers voor de invulling en spreiding van deze uren over de drie gevangenissen. De stuurgroep komt tweemaal per jaar samen en volgt de besteding van het budget op. Naast de sportfunctionaris en de beleidsmedewerkers zit er iemand van VLABUS en iemand van de provincie mee aan tafel.


12

Operationeel niveau VLOT (coördinatieteam) Om de zes weken zit de beleidsmedewerker het VLOT-overleg voor. Daarin worden de voorbije activiteiten geëvalueerd en de komende activiteiten besproken. Dit is ook het forum waar de planning en afstemming van activiteiten op korte termijn plaatsvindt. In het VLOT zit een trajectbegeleider, twee organisatieondersteuners, de coördinator van de organisatieondersteuners (gezien haar lange ervaring), de sportfunctionaris, de sociaal cultureel werker en de onderwijscoördinator. Cliëntoverleg Drie keer per jaar worden alle cliënten besproken met zowel de attaché zorg, de PSD, de trajectbegeleiders en de psycholoog van het CGG. Ad hoc overleg Eigen aan onze kleine inrichting waar er beperkt VTE wordt ingezet zijn de afspraken die informeel gemaakt worden tussen verschillende medewerkers om op deze manier de werking van de hulpen dienstverlening zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Voorbeelden hiervan zijn de heropstart van het E-leren (VDAB, OC, BM), planning socio-culturele activiteiten (OO, SCW), attest gerichte opleidingen en VDAB (OC, VDAB) ect. Gedetineerden overleg Het gedetineerden overleg vindt viermaal per jaar plaats. Naast afgevaardigden van de gedetineerden sluit directie, PA en iemand van de boekhouding aan op het overleg. Vanuit ‘het VLOT’ krijgen we de kans om een half uur voor het gedetineerdenoverleg samen te zitten met de afgevaardigden van de gedetineerden. De beleidsmedewerker probeert hier steeds op aan te sluiten. Overleg binnen justitie Beleidsmedewerker wordt niet uitgenodigd maar krijgt wel toegang tot de verslagen (DIR-PA, personeelsvergadering ect.).

Conclusies en toekomstperspectieven Gezien de kleine populatie en de afgelegen ligging zal er blijvend ingezet moeten worden op samenwerkingen over de gevangenissen heen. Dat kan naar analogie van ‘Levenslang sporten’ & OLAT op niveau van de provincie West-Vlaanderen maar mag daar niet toe beperkt blijven. We voorzien de opstart van het nieuwe decreet hulpen dienstverlening aan gedetineerden in de loop van 2013. Dit nieuwe decreet zal de algemene overlegstructuur in het PLC veranderen. Het decreet verwacht de oprichting van een beleidsteam dat gemandateerden van elke actor samenbrengt om gezamenlijk te komen tot een actieplan voor de volgende beleidsperiode. De


13 concrete uitwerking van dat actieplan (2014-2015) zal opgenomen worden door het coördinatieteam (in het PLC is dat het VLOT). Het is een uitdaging om in het PLC een gezonde verhouding te vinden tussen de beperkte VTE inzet van medewerkers (zie hieronder) en de nood aan overleg en communicatie.

2. Actoren betrokken bij de hulpen dienstverlening Coördinatie Functie Beleidsmedewerker Organisatieondersteuner Trajectbegeleider Sociaal-cultureel werker Sportfunctionaris Onderwijscoördinator

VTE 1 2*0.25 2*0.4 project 0.1-0.2 0.4

Organisatie Vlaamse overheid JWW JWW DRA DRA Consortium Comenes

Standplaats gevangenis PLC/PCB/CAW PLC/PCB/CAW mobiel PLC/PCB/Ieper PLC

De beleidsmedewerker is een personeelslid van de Vlaamse overheid en is tewerkgesteld binnen de afdeling Welzijn en Samenleving van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De beleidsmedewerker leidt samen met de gevangenisdirectie en de verantwoordelijken van de verschillende hulpen dienstverleningsorganisatie het geheel aan hulpen dienstverlening in goede banen. Hij coördineert de hulpen dienstverleningsinitiatieven in de gevangenis en zorgt ervoor dat de verschillende actoren samenwerken en hun werking plannen, bijsturen en op elkaar afstemmen. De beleidsmedewerker vertegenwoordigt de Vlaamse overheid en de hulpen dienstverleners bij de gevangenisdirectie en tracht in overleg het aanbod af te stemmen op de penitentiaire context en de noden van de doelgroep. Vanaf 2008 is er een beleidsmedewerker voorzien voor het PLC. Door personeelswissels was er geen continuïteit in de bezetting van deze functie. Na een onderbreking van acht maanden is in juli 2012 de derde beleidsmedewerker begonnen in het PLC. De organisatieondersteuner is een medewerker van de dienst Justitieel Welzijnswerk (JWW) binnen het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). In samenwerking met de beleidsmedewerker zorgen zij ervoor dat de hulpen dienstverleners hun werk goed kunnen doen. De organisatieondersteuner staat in voor de praktische organisatie van de hulpen dienstverlening in de gevangenis zoals bekendmaking van activiteiten, het peilen naar verwachtingen van gedetineerden ect. Daarnaast staan zij ook in voor het voorbereiden van nieuwe initiatieven en het evalueren van het bestaande aanbod. In Ruiselede heeft men ervoor gekozen om twee OO’s in te zetten die elk een dag in de week aanwezig zijn in het PLC.


14 Ook de trajectbegeleiders zijn medewerkers van de dienst JWW binnen het CAW. Ze wijzen de gedetineerden de weg doorheen de waaier aan hulpen dienstverlening tijdens en na de detentie en motiveren de gedetineerden om aan hun persoonlijke situatie te werken. Ze gaan na welke vragen, noden en behoeften de gedetineerden hebben. Ze informeren hen over het bestaande aanbod binnen de gevangenis, oriënteren hen en leiden hen naar het aanbod toe. Ze volgen het verloop van het hulpen dienstverleningstraject en evalueren het. Bovendien kan de trajectbegeleider gedetineerden helpen bij de uitbouw van hun reclassering. Bij dat alles werkt de trajectbegeleider nauw samen met de PSD en met andere relevante diensten van de gevangenis. In Ruiselede heeft men ervoor gekozen om twee TB’s in te zetten die elk anderhalve dag aanwezig zijn in het PLC. Vanuit het consortium volwassenenonderwijs, Comenes, is een onderwijscoördinator tewerkgesteld in de gevangenis. Zij heeft als taak een behoeftedekkend onderwijsaanbod uit te bouwen. Daarvoor werkt zij samen met het VLOT, de directie en het RLB. Zij onderzoekt en verzamelt de opleidingsbehoeften van de gedetineerden, geeft informatie over het aanbod en onderhandelt met de centra2 over de uitbouw van een aanbod. Daarnaast ondersteunt ze de leerkrachten en gedetineerden bij hun zelfstudie. De onderwijscoördinator verzorgt ook de rapportering en de registratie van het onderwijsgebeuren. De OC is twee dagen per week aanwezig in het PLC. De sportfunctionaris van De Rode Antraciet streeft ernaar om zoveel mogelijk gedetineerden in de gevangenis aan te zetten om gezond te bewegen of te sporten in kwaliteitsvolle omstandigheden. In samenwerking met interne (beambten en sportmonitoren) en externe partners staat de sportfunctionaris in voor de uitbouw van een continu, duurzaam en kwaliteitsvol sportaanbod. Zij zet samenwerkingsverbanden op met externe sportorganisaties, werkt vernieuwde sportinitiatieven uit, staat mee in voor het goede verloop van grote activiteiten en geeft advies bij de (her)inrichting van de sportinfrastructuur. Sinds 15 oktober 2012 werd het contract van de sportfunctionaris opgetrokken van 0.5 naar 1VTE voor de drie West-Vlaamse gevangenissen. Hierdoor kan ze zich een dag in de week inzetten voor het PLC. De sociaal-cultureel werker van De Rode Antraciet begeleidt binnen de gevangenis de ontwikkeling van een evenwichtig en gediversifieerd sociaalcultureel aanbod. Hij doet dat door deel te nemen aan diverse overlegmomenten en aan de hand van een aantal duidelijk omlijnde projecten. In 2012 heeft hij voor Ruiselede 6 projecten gerealiseerd in samenwerking met OO.

2

Centra Basiseducatie en Centra voor Volwassenonderwijs.


15

Samenwerkingspartners De VDAB stelt 0.4VTE detentieconsulent ter beschikking voor het PLC. De detentieconsulent is, gespreid over twee weken, 2,5 dagen aanwezig in het PLC. Aangezien de gedetineerden in hun laatste fase voor vrijlating zitten concentreert ze zich vooral op het zoeken van werk voor de gedetineerden. Fronta, het forensisch team, is een samenwerkingsverband tussen CGG Mandel en Leie en CGG Largo. CGG Mandel en Leie stelt vanuit Fronta twee dagen in de week een psycholoog in het PLC ter beschikking van de gedetineerden. Ze neemt er de psychotherapeutische hulp op zich. Er is een samenwerking met de bibliotheek van Aalter-Ruiselede om de collectie van de bibliotheek in het PLC te verzorgen. De bibliotheek zorgt voor twee vrijwilligers die wekelijks elk een uitleenmoment voorzien.

Medewerkers Naast de vaste samenwerkingspartners kunnen we ook nog een beroep doen op diverse medewerkers die een specifiek aanbod brengen in het PLC. Zo verzorgt een medewerker van CBE het Open leercentrum en de lessen theoretisch rijbewijs. Lesgevers vanuit PCVO en CVO Roeselare staan in voor het overige onderwijsaanbod. Sportmonitoren van VLABUS staan in voor het sportaanbod en vrijwilligers van Crefi verzorgen het maandelijkse kinderbezoek. Daarnaast kunnen we een beroep doen op een particulier kunstenaar voor het Keramiek atelier. Vanuit de dienst Suggnomè is er een dader-slachtofferbemiddelaar die naar het PLC komt. De Rode Antraciet levert naast SCW en sportfunctionaris ook begeleiders voor diverse vormingen.

Conclusies en toekomstperspectieven Het is een uitdaging om alle medewerkers die in het PLC de hulpen dienstverlening vorm geven te verenigen als een team. De aanwezigheid van medewerkers in het PLC is beperkt en moet over de week worden gespreid om voor iedereen een werkplek te voorzien. Daarbij komt nog dat iedere medewerker in de eerste plaats lid is van een team binnen de eigen organisatie. Via gemeenschappelijke initiatieven (VLOT+, teamdag, welzijnsdag ect) zullen we blijven inzetten op de vorming van een hulpen dienstverleningsteam in het PLC. De beleidsmedewerker zal vanaf de zomer van 2013 niet meer exclusief voor het PLC werken. Hij zal in overleg met de beleidsmedewerker in het PCB beleidsvoorbereidend werk opnemen voor Brugge. Er wordt wel gestreefd om een maximale aanwezigheid in het PLC te behouden. Zodat hij verbindend kan blijven optreden in het PLC.


16

Hoofdstuk 3: (strategie 1)

uitbouw

van

een

kwalitatief

aanbod

Binnen dit derde hoofdstuk volgt een omschrijving van het huidige hulpen dienstverleningsaanbod. Een gedetailleerd overzicht van de verschillende activiteiten is terug te vinden in bijlage (activiteitenfiches).

Welzijn

individuele trajectbegeleiding

Gezondheid

individueel aanbod CGG

Onderwijs

E-leren

kinderbezoek slachtofferdader bemiddeling Suggnomè herstelfonds

Werk

Open leercentrum

individueel aanbod detentieconsulent VDAB

Schakels

bibliotheek

omnisport

keramiekatelier

Workshop Raku fitness

voetbalwedstrijd externen

rijbewijs B

film

volleybalwedstrijd externen

groententeelt

optredens

(justitie) kick op sport tuinonderhoud

Work out

(B.leave)

(justitie)

lezing Mensanabus

buren bij kunstenaars

klimmen (B.leave)

workshop filmmontage

Uitweg (justitie)

juridisch spreekuur

Voetbal training

theater

buitendienst

Infosessie

Cultuur

B.leave (justitie)

cursus DRA: •Omgaan met eigen agressie •omgaan met moeilijke situaties (B.leave)

Sport

heftruck

*(justitie): verwijst naar projecten die door Justitie worden ingericht *(B.leave): verwijst naar aanbod dat exclusief toegankelijk is voor B.leave


17

Cijfergegevens Het PLC heeft een capaciteit van 60 gedetineerden (54 op sectie en 4 in beperkte detentie). In de loop van 2012 verbleven er 133 gedetineerden in het PLC. Daarvan waren er 87 nieuwe gedetineerden in de loop van 2012. Dit is de achtergrond waartegen we de cijfers van onze partners kunnen houden. Een loutere kwantitatieve benadering geeft echter geen correct beeld over de kwaliteit van de hulpen dienstverlening.

1. Welzijn Het Welzijnsaanbod komt grotendeels tot stand door de samenwerking met het CAW regio Brugge, justitieel welzijnswerk. Vanuit deze dienst doen zowel de TB, OO als BD een inspanning om binnen het PLC een volwaardig aanbod te creëren. Individueel aanbod trajectbegeleiding De twee TB’s zijn samen drie dagen per week aanwezig in het PLC. Zij bieden in de eerste plaats een ‘vindplaatsgericht algemeen welzijnswerk onthaal’ aan in de gevangenis. Daarnaast bieden ze ook ‘individuele integrale begeleiding in detentiecontext’ aan en staan ze in voor de hulpen dienstverleningscoördinatie ten opzichte van de individuele gedetineerde. In 2012 hebben ze samen 71 gedetineerden (89%) begeleid. Naast de gesprekken met gedetineerden sluiten ze ook aan op een aantal overlegmomenten binnen het PLC (VLOT, cliëntoverleg, lokale werkgroep herstelfonds ect). Kinderbezoek Iedere maand wordt er door OO een speciaal kinderbezoek georganiseerd op zaterdagnamiddag. Twee animatoren van Crefi begeleiden deze namiddag. Naast de kinderbezoeken voorzien ze ook er kinderanimatie tijdens de familiemaaltijden die de gevangenis organiseert (Pasen, 21 juli, 1 november en Kerstdag). In 2012 werden elf kinderbezoeken gepland, waarvan er twee niet doorgingen wegens te weinig inschrijvingen. Het kinderbezoek bereikte in 2012 gemiddeld 3,5 kinderen per activiteit. Het aantal kinderen op het kinderbezoek kan sterk schommelen, afhankelijk van de populatie in het PLC. We staan er echter op dat het maandelijks kinderbezoek blijft doorgaan ook als er weinig gedetineerden met kinderen zijn. Op deze manier kunnen de bezoekregelingen, opgelegd door de jeugdrechtbank of comité, gecontinueerd worden. De animatoren van Crefi worden gefinancierd vanuit het Steunfonds. Slachtoffer-daderbemiddeling vzw Suggnomè en Herstelfonds Het aanbod slachtoffer-daderbemiddeling van Suggnomè geeft aan de gedetineerden in het PLC de mogelijkheid om een vrijwillige dialoog op gang te brengen met het slachtoffer met het oog op het realiseren van herstel. Het Herstelfonds schept hierin bijkomende mogelijkheden. Mits goedkeuring van het slachtoffer en van het Herstelfonds kan de gedetineerde door het


18 presteren van vrijwilligerswerk een som geld verdienen waarmee een gedeelte van de burgerlijke partij kan vergoed worden aan het slachtoffer. Bij de totstandkoming van de aanvragen voor het Herstelfonds is er een nauwe samenwerking tussen PSD, TB, Suggnomè, het comité H en de lokale tewerkstellingsplaatsen. In 2012 werden vanuit het PLC 19 aanvragen gedaan in het kader van het herstelfonds. Slechts één dossier leidde tot een effectieve tewerkstelling, bij drie dossiers zocht men eind 2012 nog naar een geschikte tewerkstelling en de overige 15 dossiers zijn onderweg gestrand.3 Cursus DRA: Omgaan met lastige situaties Een cursus rond communicatie, conflicthantering en omgaan met eigen agressie. Deze vierdaagse cursus is doorgegaan in april, 7 gedetineerden namen er aan deel. De cursisten waren enthousiast en het vervolg ‘Omgaan met eigen agressie’ werd in oktober ingepland. De cursus werd gefinancierd door het steunfonds. Cursus DRA: Omgaan met eigen agressie (B.leave) De cursus is een vervolg op ‘Omgaan met lastige situaties’ en werd dit jaar om organisatorisch redenen enkel aangeboden aan de mensen van B.leave. Doordat het een succes was kijkt men nu om deze cursus standaard in het B.leave programma op te nemen. De cursus werd gefinancierd door het steunfonds. Buitendienst De Buitendienst biedt onthaal en ondersteuning aan de naastbestaanden van gedetineerden aan. Naastbestaanden uit het gerechtelijk arrondissement Brugge kunnen een beroep doen op hun dienst. In het PLC hebben ze geen gestructureerd aanbod, hun werking wordt in het PLC kenbaar gemaakt door brochures en via de trajectbegeleiders. In 2012 werden (ruw geschat) 5 naastbestaanden begeleid, daarvan werden er 3 doorverwezen door TB. De buitendienst neemt deel aan de werkgroep affectieve relaties om hun werking nog beter af te stemmen op het PLC. Infosessie Het is de gewoonte om jaarlijks een of meerdere infosessies in te richten rond een welzijnsthema. In 2012 is er een korte infosessie doorgegaan in de refter in verband met het herstelfonds. Dit sloot aan bij een meer uitgebreide infosessie over dit thema binnen B.leave. Juridisch spreekuur Het juridische spreekuur was een samenwerking met de Balie van Brugge. In 2012 kon dit enkel nog telefonisch tijdens hun algemeen spreekuur.

3

De redenen zijn zeer divers: slachtoffer werd reeds uitbetaald door het slachtofferfonds; UV niet goedgekeurd; slachtoffer reageert niet; gedetineerde blijft weg na UV; transfert; voorrang voor andere UV’s (intake therapie/familiaal); VI; adres burgerlijke partij klopt niet; eerst gewone bemiddeling daarna pas Herstelfonds.


19

2. Gezondheid Individueel aanbod CGG De psycholoog vanuit Fronta is twee dagen per week aanwezig in het PLC. De cijfers voor 2012 waren nog niet voorhanden, we geven u ter illustratie de gegevens van 2011. In 2011 waren er 72 lopende dossiers. Daarvan waren er 38 reeds opgestarte en 34 nieuwe dossiers. Het gemiddeld aantal gesprekken per dossier lag voor 2011 op 7,9. In 2011 werden er 39 dossiers afgesloten, bij 12 daarvan werd de behandeling als volledig afgesloten en in 27 dossiers werd de behandeling voortijdig afgesloten. De drie belangrijkste redenen voor het voortijdig afsluiten waren: transfer (9), geen hulpvraag (8) en einde straf (3). Naast haar gesprekken met gedetineerden sluit zij aan op een aantal overleg momenten in het PLC (VLOT+ & cliëntoverleg). B.leave Pre-therapeutisch drugsproject, valt volledig onder het beheer van Justitie, de attaché zorg volgt dit op (zie ook p.7). Schakels Project voor drugsverslaafden buiten B.leave, valt volledig onder het beheer van Justitie, de attaché zorg volgt dit op (zie ook p.7). Uitweg Pre-therapeutisch project voor seksueel delinquenten, valt volledig onder het beheer van Justitie, PSD volgt dit op (zie ook p.7).

3. Onderwijs De onderwijscoördinator, vanuit het consortium Comenes is de stuwende kracht achter het onderwijsaanbod in het PLC. Dit schooljaar kwam het aanbod tot stand door de samenwerking met het CBE en 2 CVO’s (PCVO en CVO Roeselare). Voor de uitwerking van de beroepsgerichte opleidingen kan zij, via het RLB, een beroep doen op middelen van het CDRGA. Daarnaast voorziet het CDRGA ook gratificaties4 voor gedetineerden die deelnemen aan beroepsgerichte opleidingen. E-leren In de ‘stille ruimte’5 staan drie computers waar het aanbod E-leren (cursussen van de VDAB) steeds toegankelijk is. Gedetineerden kunnen op deze manier op hun eigen tempo aan een cursus naar keuze werken. Het is de bedoeling dat gedetineerden op zelfstandige basis de cursus verwerken. Na de cursus te hebben doorlopen kunnen ze een attest van deelname krijgen (dit is echter geen getuigschrift).

4

Om het volgen van een opleiding te stimuleren wordt een bedrag voorzien om het loonverlies, door het volgen van een cursus, van gedetineerden te compenseren. 5 De ‘stille ruimte’ is de tweede televisiezaal, waar er niet gerookt en niet gepraat mag worden. ‘Stille ruimte’ staat tussen aanhalingstekens omdat het daar nooit stil is. Er worden wel hoofdtelefoons voorzien voor mensen die willen werken.


20 Open leercentrum In het OLC kan elke gedetineerde terecht bij een begeleider van het CBE met individuele leervragen. In 2012 zijn er twee reeksen OLC doorgegaan. De eerste reeks van november (2011) tot juni ging elke dinsdag- en donderdagavond door. De tweede reeks van september tot juni (2013) gaat enkel door op donderdagavond. Op deze manier blijft er ruimte om op dinsdag specifieke cursussen aan te bieden zoals rijbewijs (zie hieronder). Het gemiddelde aantal deelnemers per sessie lag voor 2012 op 5,4 gedetineerden. De middelen voor het OLC komen van het OLAT project, gesubsidieerd door de provincie West Vlaanderen. Theoretisch rijbewijs Een lespakket vanuit CBE dat gedetineerden voorbereidt op het behalen van het theoretisch rijbewijs. Deze reeks van 15 sessies wordt tweemaal per jaar gegeven (april-juli en september-januari). Tijdens de eerste reeks in 2012 namen 10 gedetineerden deel waarvan er uiteindelijk 8 hun theoretisch rijbewijs haalden. In de tweede reeks slaagden 6 van de 11 deelnemers. De gedetineerden kunnen op het einde van deze reeks hun examen afleggen in het examencentrum. Het theoretisch rijbewijs blijft 3 jaar geldig. Groententeelt Iedereen die in ‘den hof’ wil werken is verplicht om deze opleiding tot een goed einde te brengen. De deelnemers ontvangen na afloop een deelcertificaat groententeelt. In 2012 zijn er twee reeksen doorgegaan van elk 15 sessies. Er was een reeks van februari tot juni en een van september tot april (2013). Na de eerste reeks hebben 8 gedetineerden hun attest behaald. De Tweede reeks is nog lopende. Er nemen momenteel 9 gedetineerden aan deel. De opleiding wordt ingericht door het PCVO en wordt mede gefinancierd door het RLB/CDRGA. Tuinonderhoud De cursus tuinonderhoud wordt tweemaal ingericht, twee reeksen van elk 20 sessies. De eerste reeks liep van september (2011) tot februari en was toegankelijk voor iedereen. Van de 9 initiële deelnemers hebben er 3 hun attest behaald. De tweede reeks van oktober tot juni 2013 wordt opgenomen in het B.leave programma. Het kadert in de aanloop naar een meer TG-gerichte aanpak van het B.leave programma (gedetineerden staan zelf in voor het onderhoud van de tuinen bij de huizen waar ze therapie zullen volgen). De cursus wordt ingericht door PCVO en mede gefinancierd door het RLB/CDRGA. Heftruck Opleiding van 1 week die tweemaal per jaar wordt gegeven, eenmaal in oktober (voorrang niet B-leavers) en eenmaal in juni (voorrang B.leavers). Na afloop van de cursus kunnen ze een attest behalen waarmee ze zowel binnen als buiten de muren met een heftruck mogen werken. In de eerste reeks hebben 9 van de 10 gedetineerden een attest behaald. In de tweede reeks was dat 8 van de 10. De opleiding wordt ingericht door CVO Roeselare en mede gefinancierd door de CDRGA en het steunfonds.


21

4. Tewerkstelling Detentieconsulent VDAB De detentieconsulent staat in voor de individuele begeleiding van gedetineerden die op zoek zijn naar werk. De detentieconsulent gaat actief op zoek naar werk en legt contacten met potentiële werkgevers zodat gedetineerden met een UV effectief kunnen gaan solliciteren. Daarnaast doet ze ook aan vraagverheldering bij gedetineerden die zich willen inschrijven voor het E-leren. In 2012 heeft de consulente 88 gedetineerden begeleid (66%). Gemiddeld heeft ze 1,9 gesprekken per gedetineerde. De uitstroom naar werk bedroeg 50%.6 Work-out Extramurale beroepsopleiding in het competentiecentrum van de VDAB in Roeselare en Gits. Valt volledig onder het beheer van justitie, PSD volgt dit op (zie ook p.7).

5. Sport De sportfunctionaris (DRA) plant de beschikbare middelen vanuit ‘Levenslang sporten’ (130u VLABUS) en Bloso7 (50u) in in het PLC. Ze werkt hierbij samen met OO om het aanbod praktisch te organiseren. Daarnaast zorgt ze samen met het VLOT voor de uitwerking van een sportbeleid in het PLC. Voetbaltraining Vanaf april tot september wordt er elke zaterdagvoormiddag twee uur voetbaltraining verzorgd door een sportmonitor van VLABUS. De deelname is vrij8, hierdoor beschikken we voor 2012 niet over gegevens betreffende het aantal deelnemers. Omnisport Vanaf april tot september wordt er elke woensdagavond anderhalve uur omnisport gegeven door een VLABUS medewerker. De deelname is ook hier vrij maar om de doucheregeling te kunnen organiseren worden hier wel gegevens bijgehouden. In 2012 namen er gemiddeld 10 deelnemers deel per sessie. Personal trainer fitness Van oktober tot maart (2013) wordt er op woensdagavond voor anderhalf uur een personal trainer van VLABUS voorzien in de fitness. De personal trainer is aanwezig in de fitness9 en geeft advies waar hij kan. Door deze manier van werken is het moeilijk om gegevens te verzamelen.

6

De cijfers van VDAB zijn onder voorbehoud, hun registratie staat nog niet helemaal op punt. 7 Bloso komt voor 25u tussen in een surfstage voor B.leave. De overige middelen kunnen ingezet worden voor de ganse populatie, maar werden in 2012 niet ingezet. 8 Op het moment zelf vraagt de sportmonitor op sectie wie er wil deelnemen. 9 De fitness is dagelijks vrij toegankelijk vanaf 16u.


22 Voetbal wedstrijd externen In 2012 werden er twee voetbalwedstrijden tegen externe ploegen georganiseerd op zondagnamiddag (in juni en juli)10. Gemiddeld namen er 17 gedetineerden deel aan deze wedstrijden. Deze wedstrijden vervangen de wekelijkse wedstrijden die de gedetineerden onderling kunnen spelen (begeleid door beambten). Minivoetbaltornooi In juli ging er een minivoetbaltornooi door op zaterdag. Dit tornooi, met externe ploegen, werd georganiseerd door de OO en de sportfunctionaris (verdere gegevens ontbreken). Volleybalwedstrijd externen In 2012 is er in juli een volleybalwedstrijd met externen doorgegaan. Van de 16 gedetineerden die hadden ingeschreven hebben er 10 deelgenomen. Kick op sport Jaarlijks strijkt het tweedaagse evenement ‘Kick op sport’ neer op het domein van het PLC en De Zande. Als tegenprestatie kunnen de gedetineerden ’s avonds deelnemen aan een selectie van vier activiteiten. De mensen van B.leave waren verplicht om deel te nemen aan deze activiteit. In totaal hebben er 17 gedetineerden meegedaan met de ‘Kick op sport’-activiteiten. Tijdens KOS krijgen we de gelegenheid om de gevangenis voor te stellen aan de leerlingen van de lagere school die tijdens deze twee dagen deelnemen aan de activiteiten. Het VLOT en de PSD verzorgd op twee dagen samen 16 infosessies van vijftig minuten. Op deze manier wordt bijgedragen aan een correctere beeldvorming van ‘de gevangenis’ en ‘de gedetineerden’. Mensanabus Vanuit de Provincie West-Vlaanderen hebben we gratis gebruik kunnen maken van de Mensanabus. Deze bus komt ter plaatse om de conditie te testen. De mensen van B.leave waren verplicht om deel te nemen aan deze activiteit in het kader van hun training voor de halve marathon die ze op 27 april 2013 lopen. In totaal hebben er 18 gedetineerden en 3 personeelsleden (Justitie en Vlaamse Gemeenschap) meegedaan aan de conditietesten. Na de testen kreeg iedereen een uitgebreide analyse van zijn conditiepeil. Klimmen (B.leave) In november werd er een eenmalige kliminitiatie georganiseerd binnen B.leave. De sportfunctionaris en een VLABUS sportmonitor begeleidde de groep van 16 deelnemers.

10

Bij wedstrijden met externen wordt er een officiële scheidsrechter voorzien.


23

6. Cultuur De SCW’er van DRA heeft een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van het cultureel aanbod in het PLC. Vooraleer hij tewerkgesteld was als SCW’er heeft hij als OO’er pionierswerk verricht in het PLC. Tot op vandaag heeft hij in samenwerking met OO een trekkende rol op het gebied van cultuur. Door de invoering van de projectwerking van DRA (2012) staat hij enkel nog in voor projectwerking en volgt hij het VLOT en VLOT+ overleg. Bibliotheek Iedere woensdagavond en zaterdagmorgen worden er ontleenmomenten voorzien in het PLC. Deze worden verzorgd door vrijwilligers van de bibliotheek van Aalter-Ruiselede. Tijdens deze momenten kan men ontlenen uit de eigen collectie van het PLC (boeken), uit de collectie van de bibliotheek van Aalter (boeken & cd’s) en via het systeem van interbibliothecaire leenverkeer (boeken & cd’s)11. In de ‘stille ruimte’ staat een computer waarop de catalogus van de bibliotheek geraadpleegd kan worden. In 2012 werden er 3930 ontleningen geregistreerd. Van deze ontleningen waren er 403 boeken uit de eigen collectie (PLC) en 612 boeken uit andere collecties (Aalter en IBL). De grote slokop zijn echter de 2680 cd’s die werden ontleent uit andere collecties (Aalter en IBL). Daarnaast werden er ook 235 dvd’s ontleent door de tv-fatiek.12 In 2012 heeft de bibliotheek 72% van de gedetineerden bereikt, dit is een stijging ten opzichte van 2011 (66%)13. Dit is zonder meer een goed resultaat gezien de fysieke beperkingen van de bibliotheekwerking binnen het PLC. Keramiek atelier Op dinsdagavond begeleidt een particulier kunstenaar het keramiekatelier in het PLC. In 2012 waren er gemiddeld 4 deelnemers. OO houdt contact met de kunstenaar en volgt het atelier op. Het keramiekatelier wordt gefinancierd door het steunfonds. Workshop Raku De workshop, ontstaan vanuit het keramiek atelier, besloeg vier namiddagen in augustus en een ‘bakdag’ in september. Voor deze workshop kwamen vier externe kunstenaars afgezakt, 6 gedetineerden hebben de workshop gevolgd. Deze workshop werd gefinancierd door het steunfonds. Film In de loop van 2012 werden twee culturele films geprogrammeerd door SCW. Een daarvan (in het kader van cinema Novo) werd geannuleerd wegens te weinig deelnemers. Een tweede film met nabespreking (in het kader van Buiten Beeld) had met 10 deelnemers meer succes. Daarnaast werd er ook een ontspannende film geprogrammeerd door OO, waar 9 gedetineerden naar kwamen kijken.

11

De kosten voor IBL worden gedragen door de bibliotheek van Aalter. Dvd’s kunnen niet ten persoonlijke titel worden ontleent. 13 In 2011 ging het om 65 leners (op 99 gedetineerden) en in 2012 om 96 leners (op 133 gedetineerden). 12


24 Theater In 2012 werden twee voorstellingen geprogrammeerd door OO. Het betrof twee delen van een theatermonoloog gebracht door een ex-verslaafde. Het eerste deel trok 17 gedetineerden en het tweede deel, dat verplicht was voor B.leave, kon rekenen op 21 deelnemers. Deze twee stukken werden gefinancierd door het steunfonds. Optredens Tweemaal per jaar organiseert OO een muziekoptreden. In 2012 waren er 23 gedetineerden aanwezig op het eerste optreden en 21 op het tweede optreden. Optredens werden betaald door het steunfonds. Lezing De SCW heeft in samenwerking met de bibliotheek in mei een lezing georganiseerd waar zowel gedetineerden als mensen van buiten konden aansluiten. Op deze lezing waren 16 gedetineerden en vijf mensen van buiten aanwezig. De mensen van buiten konden zich via de bibliotheek van Aalter inschrijven. De bibliotheek stond in voor de financiering van deze lezing. Buren bij kunst Provinciaal project waar kunstenaars de deuren van hun atelier openzetten voor geïnteresseerden. Het PLC deed mee met zijn keramiekatelier en met de resultaten van de Raku workshop. Voor de gelegenheid werd er een tentoonstelling opgebouwd, een video vertoont en op de binnenplaats waren de gedetineerden, die deelnemen aan het keramiekatelier, aan het werk. Op deze dag zijn ongeveer 200 mensen onze tentoonstelling en het tijdelijk atelier komen bezoeken. OO en SCW hebben hiervoor de handen ineengeslagen. Workshop filmmontage Binnen het kader van Cinema Novo werd er door SCW een eenmalige workshop filmmontage georganiseerd op maandagavond. Er waren aanvankelijk geen spontane inschrijvingen, na mondelinge reclame kwamen er 5 inschrijvingen, waarvan er 4 zijn komen opdagen de avond zelf. Het steunfonds zorgde voor de financiering van de workshop.

7. Ontspanning + overkoepelende initiatieven Gaming In 2012 zijn er drie gaming-avonden doorgegaan. De OO zorgt voor drie spelconsoles waar gedetineerden een aantal games kunnen spelen. Gemiddeld waren er op elke avond 12 deelnemers. Tornooi op sectie In 2012 werden er twee tornooien (met onder andere: darts, biljart, kaarten en ping-pong) georganiseerd. Deze lopen op sectie gedurende een bepaalde periode (vakantieperiode of sluiting werkhuizen). Een eerste tornooi werd opgestart door de OO, hier namen 40 gedetineerden aan deel.


25 Een tweede tornooi werd, binnen het participatieproject van SCW, bewust niet opgestart door OO. Het initiatief werd bij de gedetineerden gelegd en uiteindelijk heeft 1 gedetineerde dit getrokken. De OO en SCW zorgden wel voor de praktische ondersteuning zodat deze gedetineerde dit tot een goed einde kon brengen. Summerbattles In augustus werd door OO een aanbod uitgewerkt met diverse proeven voor de zondagnamiddag. Door het uitzonderlijk warme weer hebben er, van de 12 ingeschrevenen slecht 4 gedetineerden deelgenomen. Dit was een van de aanleidingen om met het participatie project van start te gaan. Het steunfonds stond in voor de financiering van de summerbattles. Zomerfeest Eind juni werd er door het VLOT een zomerfeest georganiseerd. Tijdens het zomerfeest werden de diploma’s en getuigschriften uitgereikt aan de gedetineerden die het afgelopen jaar een cursus succesvol hadden afgerond. Er werd ook gezorgd voor randanimatie en voor een speciale maaltijd (pizza). Het zomerfeest werd gefinancierd door het steunfonds. Participatieproject In het najaar 2012 werd bekeken hoe we de gedetineerde kunnen laten participeren bij de uitbouw van activiteiten. Hiervoor werd op een VLOT overleg een brainstorm georganiseerd rond dit thema. De resultaten werden gebundeld en vertaald naar een concreet actieplan, dat in 2013 verder zal worden uitgevoerd.

Conclusies en toekomstperspectieven Binnen het PLC is er sprake van een tweesporenbeleid ten opzichte van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Enerzijds bestaan er een aantal programma’s die georganiseerd worden door Justitie (B.leave, Schakels, Work-out en Uitweg) en anderzijds heb je de hulpen dienstverlening georganiseerd vanuit de Vlaamse Gemeenschap. De justitie-projecten kennen reeds een lange geschiedenis en worden ofwel gefinancierd door Justitie (B.leave, Schakels, Uitweg) of doen een beroep op specifieke diensten zoals gevangenen transport (Work-out). Vanuit de Vlaamse Gemeenschap streven we er enerzijds naar om ons aanbod voor iedereen open te stellen, anderzijds zullen we de vraag naar een specifiek aanbod voor B.leave proberen te integreren binnen onze reguliere werking. De uitdaging zal erin bestaan om verder te groeien naar een gezamenlijk beleid voor het volledige hulpen dienstverleningsaanbod voor de gedetineerden in het PLC. De beleidsmedewerker, en met uitbreiding het VLOT, heeft geen eigen budget en kan bijgevolg enkel een beroep doen op organisaties die gesubsidieerd worden


26 door de Vlaamse Gemeenschap, in wiens werkingsgebied de gevangenis ligt.14 Onze schone doch afgelegen ligging speelt hierbij niet in ons voordeel. We zijn hierdoor beperkt in het aantal organisaties die we kunnen betrekken in de hulpen dienstverlening. Toch zijn er nog een aantal pistes die we verder kunnen verkennen: samenwerking met LOGO, Vorming Plus, de gemeente Ruiselede, lokale sportdienst ect. Gezien de beperkte VTE inzet over de vele domeinen krijgen we een sterk versnipperd hulpen dienstverleningslandschap. Niet de verbreding van ons aanbod maar de verhoging van de samenhang van ons aanbod zal de uitdaging vormen voor de komende jaren. Vanaf 2013 zullen we starten met de registratie van het volledige aanbod (op sport na) in het GOS15. Dit is een eerste stap om het aanbod te kunnen evalueren en bijsturen. Voor 2013 voorzien we een aantal nieuwe acties/initiatieven: Welzijn:  Vanuit de werkgroep affectieve relaties worden een aantal activiteiten georganiseerd waarbij de directe sociale omgeving van de gedetineerde wordt betrokken (voorleesproject en tapas avond).  De proclamatie wordt losgekoppeld van het Zomerfeest, zo krijgt de directe sociale omgeving van de gedetineerde de kans om dit moment samen met de gedetineerde te beleven.  In de loop van 2013 zal de buitendienst zijn werking heroriënteren. We kijken er al naar uit om met de hernieuwde werking tot een goede samenwerking te komen.  De beleidsmedewerker wordt centraal aanspreekpersoon binnen het PLC voor de tewerkstellingsorganisaties van het Herstelfonds. Onderwijs:  Een vrijwilliger vanuit het CAW zal het E-leren begeleiden.  Opstart van een nieuwe opleiding schilderen.  Lanceren van OLAT+ (korte cursussen Word, Excel en PowerPoint die tijdens het Open Leren worden aangeboden).  Gedetineerden met een leervraag zullen een beroep kunnen doen op de Leerwinkel in Kortrijk. Tewerkstelling:  Er zal systematisch een infosessie VDAB gekoppeld worden aan een attestgerichte opleidingen. Sport:  De personal trainer voor fitness zal ook de omnisport begeleiden zo zal hij het ganse jaar door een sportaanbod hebben in het PLC.  De sportfunctionaris zoekt uit hoe de sportwedstrijden tegen externen structureel kunnen verankerd worden. 14

Tenzij we zelf zoeken naar een vorm van financiering (‘Levenslang sporten’, OLAT of diverse project subsidies). 15 Gedetineerden Opvolg Systeem.


27

Cultuur:  Opstarten van ‘Lets talk about’, een gespreks- en discussie groep in het PLC.  Vervolg van het participatieproject: hoe kunnen we gedetineerden ondersteunen zodat ze, mits begeleiding, zelf hun ontspanning kunnen organiseren?  Om het systeem van interbibliothecair leenverkeer, waarvan we afhangen om een grote collectie aan te bieden, niet in gevaar te brengen wordt een campagne opgezet om de bestaande regels nog eens duidelijk in de verf te zetten.  Zoektocht naar een afzonderlijk lokaal om de goede werking van de bibliotheek te blijven garanderen.


28

Hoofdstuk 4: profilering van dienstverleningsaanbod (strategie 2)

het

hulp-

en

In hoofdstuk 4 staat de profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod centraal. De bekendmaking van het aanbod is essentieel om gedetineerden ervan gebruik te laten maken. Hiervoor dienen de gedetineerden geïnformeerd, geadviseerd, gesensibiliseerd en gemotiveerd te worden. In het PLC valt alles wat met hulpen dienstverlening te maken heeft onder de naam van ‘het VLOT’. Het VLOT is goed ingeburgerd in het PLC, het beschikt over een eigen bureau en een eigen logo. Alle rapportbriefjes voor ‘het VLOT’ komen bij de beleidsmedewerker terecht die ervoor zorgt dat ze bij de juiste persoon terechtkomen. De beleidsmedewerker houdt het overzicht bij van alle VLOT-medewerkers en verspreidt die op geregelde tijdstippen binnen het PLC. De medewerkers van het VLOT bepalen - naast de organisatie en planning van de activiteiten - ook de wijze waarop de activiteiten aan de gedetineerden, het personeel van justitie en aan de collega’s van het VLOT worden bekend gemaakt. Dit gebeurt meestal door het verspreiden van affiches (met VLOT-logo). Hiervoor hebben we een prikbord ter beschikking op sectie, vier displays op verschillende locaties en een bord in het VLOT-bureau.16 Per semester wordt er aan elke gedetineerde een overzicht van het onderwijsaanbod bezorgd. Vanuit het VLOT wordt bij het begin van iedere maand een activiteitenkalender opgesteld. Deze wordt uitgehangen op sectie en breed wordt verspreid in het PLC, zowel binnen het VLOT als bij de justitie collega’s. De activiteitenkalender wordt opgesteld aan de hand van een Google-agenda waar alle VLOT medewerkers toegang tot hebben. In de kleinschalige instelling zijn de VLOT-medewerkers makkelijk bereikbaar: ze gaan vaak op sectie en gedetineerden komen gemakkelijk op de deur van het bureau kloppen. We kunnen ook gebruik maken van het gemeenschappelijke middagmaal, waar alle gedetineerden aanwezig zijn, om voor de maaltijd een korte toelichting te geven. Men vraagt wel om dit forum niet te vaak te gebruiken. Een half uur voor elk gedetineerdenoverleg krijgen we de kans om samen te zitten met de afgevaardigden van de gedetineerden. Daar kan nieuw aanbod voorgesteld worden of kunnen vragen gesteld worden. Niet enkel de VLOT medewerkers zorgen voor de toeleiding. Ook de collega’s van de PSD en de zorg worden geïnformeerd over het aanbod en worden gevraagd om actief gedetineerden toe te leiden naar bepaalde activiteiten.

16

Afhankelijk van de soort activiteit kunnen we ook gebruik maken van het prikbord voor het personeel en het prikbord in de wachtzaal bezoekers.


29

Conclusies en toekomstperspectieven Het is belangrijk om te blijven inzetten op de herkenbaarheid van de hulpen dienstverlening. Het gebruik van het VLOT-logo is hierin een eerste stap. Op deze manier wordt het kluwen aan medewerkers die instaan voor de hulpen diensterlening eenvoudig voorgesteld aan de gedetineerde. In onze kleine inrichting met gemeenschapsregime is de mond-totmondreclamereclame zeer belangrijk. Vanuit het participatieproject zoeken we hoe we gedetineerden kunnen inschakelen om de vragen van gedetineerden tot bij ons te laten komen. En hoe we gedetineerden kunnen inschakelen om het aanbod beter bekend te maken. De ‘sectie’ waar gedetineerden in groep verblijven kunnen we nog meer benutten om onze hulpen dienstverlening te profileren. Het is de bedoeling dat alle medewerkers die instaan voor het groepsaanbod frequent aanwezig zijn op de sectie. Naar het voorbeeld van het semester overzicht vanuit onderwijs komt er tegen de zomer 2013 een ‘semesterboekje’ voor de gehele hulpen dienstverlening. Dat zou driemaal per jaar verspreid worden onder de gedetineerden en de justitie collega’s (januari, juli en september). Het zal een overzicht bevatten van het bestaande aanbod en van alle nieuwe activiteiten. Op deze manier kunnen we zowel de gedetineerden als het justitie personeel nog beter op de hoogte houden van ons aanbod. Er wordt momenteel gewerkt aan een nieuw nulnummer van Krant X. In deze brochure staat een overzicht van de belangrijkste actoren die in het PLC een aanbod verzorgen. Het is de bedoeling om deze Krant X aan iedere gedetineerde te bezorgen bij het onthaal.


30

Hoofdstuk 5: verkrijgen en vergroten van het draagvlak (strategie 4) Een draagvlak creëren gebeurt nooit vanzelf. Het is bovendien niet vanzelfsprekend om een draagvlak te vergroten en uit te bouwen. Dit hoofdstuk staat stil bij de initiatieven die de Vlaamse partners ondernemen om deze 4e strategie te realiseren. Er wordt aan een draagvlak gewerkt bij de lokale medewerkers door de kennismakingsgesprekken die de nieuwe beleidsmedewerker met alle medewerkers had bij zijn start. Tijdens deze kennismakingsgesprekken kwam meermaals de vraag om de hulpen dienstverlening verder te formaliseren. Hiervoor werd een overzicht van alle medewerkers opgesteld en verspreid, werd een draaiboek activiteiten opgesteld en werd de Begroting voor 2013 goedgekeurd. Tevens nam hij het voorzitterschap van het VLOT opnieuw op. Naast het VLOT-overleg, waar vooral de focus ligt op het groepsaanbod, werd ook het VLOT+ geïnstalleerd om TB, VDAB en CGG meer te betrekken binnen de gehele hulpen dienstverlening. Als kennismaking en in aanloop van het nieuwe decreet werden bezoeken afgelegd bij alle verantwoordelijken van de actoren die vanuit de Vlaamse Gemeenschap actief zijn in het PLC. Tijdens deze gesprekken werd de participatie aan het beleidsteam vanuit deze actoren besproken. Met het CAW en meer bepaald de dienst JWW is er een speciale band, deze wordt onderhouden door de maandelijkse staf-vergadering. De belangrijkste manier om aan een draagvlak te werken bij het justitie personeel is het leveren van kwaliteit. Dit zowel op het gebied van het aanbod als op gebied van de organisatie en communicatie. Binnen het PLC doen we een extra inspanning om de verschillende actoren (directie, RLB, PA, TA, kwartierchef sectie ect) die betrokken zijn bij ons aanbod persoonlijk aan te spreken. Verder verzorgen we onze communicatie via onze maandelijkse activiteitenkalender die aan al deze mensen wordt bezorgd. Om de organisatie vlotter te laten verlopen hebben we een VLOT-map op sectie geïntroduceerd zodat alle VLOT informatie bij elkaar blijft. Indien mogelijk proberen we de collega’s van justitie te betrekken bij bepaalde activiteiten. Zo was de Mensanabus in december ook toegankelijk voor het personeel. Om de nabijheid en aanspreekbaarheid te vergroten eet de beleidsmedewerker ’s middags zoveel mogelijk in de personeelsrefter. Bij diverse activiteiten komt men vanuit het PLC met ‘de buitenwereld’ in contact. Deze contacten zijn belangrijk voor zowel de gedetineerden (band met de buitenwereld) als voor de samenleving (meer genuanceerd, menselijker beeld van ‘de gevangene’ en ‘de gevangenis’). Binnen het Work-out project worden gedetineerden ingeschakeld in de VDAB opleidingscentra Roeselare en Gits; met het Herstelfonds kunnen gedetineerden worden tewerkgesteld als vrijwilliger in diverse organisaties; doormiddel van een lezing in de gevangenis kunnen lezers vanuit de gemeentebibliotheek aansluiten; bij Buren bij kunstenaars staat het keramiekatelier open voor geïnteresseerden en tijdens Kick op sport krijgen lagere schoolkinderen een uitleg over het leven in het PLC.


31

Conclusies en toekomstperspectieven Het doel van het nieuwe beleidsteam, zoals bepaald in het nieuwe decreet, is het opstellen van een gezamenlijk actieplan dat gedragen wordt door de verschillende actoren. Op deze manier willen we komen tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid bij alle actoren voor de gehele hulpen dienstverlening in het PLC. De concrete samenstelling van het beleidsteam voor het PLC ziet er als volgt uit: twee coördinatoren van JWW (een van OO & BD en een van TB), gemandateerde vanuit Consortium Comenes (de coördinator van de leerwinkel), gemandateerde vanuit VDAB (de expert specifieke klantenwerking), coördinator van Fronta (CGG), gemandateerde van DRA (vormingswerker), aanspreekpunt Vlaamse Gemeenschap bij directie en de beleidsmedewerker17. Op het VLOT+ begin 2013 zullen de medewerkers de kans krijgen om bottom-up suggesties te doen voor dit actieplan 2014-2015.

17

Die met de inwerkingtreding van het nieuwe decreet de titel ‘beleidscoördinator’ zal krijgen.


32

Hoofdstuk 6: een HRMOrganisatieontwikkelingsbeleid (strategie 5)

en

Met deze vijfde strategie trachten we te komen tot een HRM- en organisatieontwikkelingsbeleid om alle interne en externe medewerkers van de Vlaamse Gemeenschap te motiveren, te ontplooien en optimaal in te zetten in hun opdracht voor hulpen dienstverlening in de Vlaamse gevangenissen. Bij het de opstart van de nieuwe beleidsmedewerker werden er verkennende gesprekken gehouden met alle medewerkers en met hun directe leidinggevenden. Voor alle nieuwe medewerkers wordt er standaard een introductie voorzien door de beleidsmedewerker. De beleidsmedewerker kan ook ingeschakeld worden in de selectieprocedure van nieuwe kandidaat medewerkers. Alle medewerkers hebben regelmatig overleg binnen de eigen organisatie en/of met collega’s uit andere gevangenissen. Om te komen tot een hulpen dienstverleningsteam werd het VLOT+ opgericht om het VLOT open te trekken tot alle hulpen dienstverlening in het PLC. Het VLOT+ doet dienst als een forum om gezamenlijke initiatieven te bespreken of te initiëren. Als enige voltijdse kracht binnen de hulpen dienstverlening heeft de beleidsmedewerker de taak om verbindend te werken. Hij zorgt ook voor de dagdagelijkse ondersteuning van medewerkers in het VLOT bureau. De dagdagelijkse ondersteuning van externe medewerkers gebeurd in regel door de domeinverantwoordelijken (OO, OC, sportfunctionaris en SCW). Zij houden een introductiegesprek, begeleiden de lesgevers/begeleiders bij hun eerste bezoek en houden een tussentijdse evaluatie en een eindevaluatie die wordt teruggekoppeld op het VLOT-overleg. De externe medewerkers worden voorgesteld aan de beleidsmedewerker en kunnen ook steeds bij hem terecht. Vanuit de WEVO wordt jaarlijks een driedaagse introductiecursus georganiseerd. Die wordt bekendgemaakt aan alle medewerkers hulpen dienstverlening binnen de gevangenissen in Vlaanderen. Vorig jaar volgde een medewerker van Ruiselede deze opleiding. Daarnaast krijgen de medewerkers vanuit de eigen organisaties de kans om bijkomende opleidingen te volgen. Bij medewerkers die we met andere gevangenissen ‘delen’ hebben we onderling overleg tussen de beleidsmedewerkers. Voor JWW (OO en TB) is er overleg tussen de beleidsmedewerker van het PLC en de beleidsmedewerker van het PCB. Voor DRA (sport) is er overleg met de beleidsmedewerkers van zowel het PLC als het PCB als de gevangenis van Ieper.


33

Conclusies en toekomstperspectieven Door de beperkte VTE inzet van medewerkers speelt de beleidsmedewerkers een belangrijke rol in het verbinden van de verschillende actoren binnen de hulpen dienstverlening. Deze rol mag niet uit oog worden verloren wanneer de beleidsmedewerkers zijn ondersteunende functie voor het PCB zal opnemen. Begin 2013 zal er een teamdag doorgaan voor het VLOT+. Jaarlijks wordt er een dag voor de hulpen dienstverlening georganiseerd. Dit kan opnieuw een ‘teamdag’ worden of een ‘welzijnsdag’, waar alle mensen die zich binnen de hulpen dienstverlening inzetten worden op uitgenodigd. Wanneer de beleidsmedewerker een jaar in dienst is zullen er opvolggesprekken ingepland worden met alle medewerkers van het VLOT+.


34

Hoofdstuk 7: algemene conclusie Het PLC is een open gevangenis met beperkte veiligheidsvoorzieningen waar een kleine populatie in gemeenschap leeft en verplicht wordt tewerkgesteld. Het aanbod hulpen dienstverlening van de Vlaamse Gemeenschap werd hieraan aangepast. Het merendeel van de cursussen, sociaal-culturele activiteiten en sportaanbod worden ’s avonds en in het weekend ingepland om de tewerkstelling/therapie niet te doorkruisen. Er is een goede samenwerking met het landbouwbedrijf en de CDRGA om beroepsgerichte opleidingen te organiseren in het PLC. De samenwerking tussen onderwijs en ‘tewerkstelling in de gevangenis’ is een interessante piste die volgens mij nog verder uitgewerkt kan worden18. Ook de integratie van hulp en dienstverlening in het B.leave programma verloopt vrij vlot. In 2012 werd gewacht op de komst van een vrijwilliger (CAW) om het E-leren nogmaals op te starten. Dankzij het OLAT budget loopt het Open leercentrum in het PLC goed. Er wordt echter nog gezocht naar een oplossing voor 2014, wanneer de subsidiëring vanuit de provincie West-Vlaanderen afloopt. Binnen de rubriek welzijn werd het GPA (2010-2012) met het CAW in 2012 verlengd tot eind 2013. In deze periode zal gezocht worden naar een manier om de vernieuwde werking van de buitendienst te integreren in het PLC en zal men verder onderzoeken hoe men vrijwilligers kan inzetten in het PLC. De trajectbegeleiders gaan na hoe ze aan de slag kunnen met het boek ‘Herstel vanuit de cel’. Vanuit de culturele hoek zijn er extra inspanningen gedaan om de ‘buitenwereld’ binnen te brengen. Zo werd er voor het eerst een lezing georganiseerd met ‘gemengd publiek’. Bezoekers van de bibliotheek van Aalter-Ruiselede konden samen met de gedetineerden een lezing met debat volgen. Vanuit de werkgroep affectieve relaties zoekt men naar activiteiten waaraan DSO en gedetineerden samen kunnen deelnemen. Met het VLOT werd een proces opgestart om gedetineerden meer te laten participeren bij de uitbouw van ons aanbod. We verwachten dat deze nieuwe manier van werken een beter zicht geeft op de behoeften van de gedetineerden en dat het motiverend werkt ten opzichte van andere gedetineerden. Er werd binnen het VLOT-overleg een draaiboek activiteiten opgesteld. Dit draaiboek omvat een kader om activiteiten te organiseren en om externe lesgevers/begeleiders te onthalen en op te volgen. In het kader daarvan werd een gemeenschappelijke VLOT-agenda in gebruik genomen en zullen we vanaf 2013 alle VLOT-activiteiten registreren in het GOS. Hierdoor zullen we een beter zicht krijgen op het bereik van onze activiteiten. Begin 2012 is de sportfunctionaris van DRA halftijds opgestart in de drie WestVlaamse gevangenissen. In oktober werd dit opgetrokken tot een voltijdse tewerkstelling. Haar eerste bekommernis is het inzetten van de middelen van 18

Verplichte opleiding groententeelt om te mogen werken in ‘den hof’.


35 ‘Levenslang sporten’ over de drie gevangenissen. In juli startte de nieuwe beleidsmedewerker en werd Sarah Maere de nieuwe aanspreekpersoon voor de Vlaamse Gemeenschap binnen de directie van het PLC. Met onze vaste ploeg van 9 deeltijdse medewerkers19 en 1 voltijdse medewerker20 gaan we de uitdaging aan om als team de hulpen dienstverlening in het PLC vorm te geven. Hiervoor werd het VLOT+ opgericht, het forum om bestaande samenwerkingen te bestendigen en nieuwe samenwerkingen te laten ontstaan. Vanuit het VLOT-overleg wordt gewerkt aan de herkenbaarheid van de hulpen dienstverlening door een consequent gebruik van het VLOT-logo en wordt er onderzocht hoe we de aanspreekbaarheid van de medewerkers, door de gedetineerden, nog kunnen vergroten. Dit jaarverslag, met daarin de stand van zaken van de hulpen dienstverlening in het PLC anno 2012, is het vertrekpunt voor de werkzaamheden van het beleidsteam. Vanaf 2013 stelt het beleidsteam van het PLC elke beleidsperiode een actieplan op voor de hulpen dienstverlening aan gedetineerden in het PLC. Hiervoor werken alle Vlaams partners en de directie van het PLC samen. Hopelijk kunnen we op deze manier in de toekomst nog een stapje verder gaan in de gezamenlijke uitbouw van alle hulpen dienstverlening voor het PLC, over de grenzen van Justitie en de Vlaamse Gemeenschap heen.

19 20

JWW (4), DRA (2), Consortium (1), VDAB (1), CGG (1) Vlaamse Gemeenschap


36

Bijlagen Bijlage 1: GPA met Justitieel Welzijnswerk, CAW regio Brugge Bijlage 2: registratiegegevens van het aanbod in het PLC


Voorwoord. Beste Lezer

Recommend Documents