VOORWOORD In 2011 hebben werkgevers en werknemers elkaar weten te vinden op pensioengebied. Er is een pensioenakkoord gesloten; een akkoord waarin de risico’s voor de hoogte van de pensioenuitkeringen meer worden verschoven naar werknemers. Het bereikte akkoord heeft zijn sporen achtergelaten. Binnen de grootste vakbond heerst momenteel een fundamentele discussie over de toekomst van de vakbond. Directe aanleiding voor deze discussie is de vraag wat er als uitvloeisel van het pensioenakkoord moet gebeuren met de door werknemers opgebouwde ‘oude’ onvoorwaardelijke rechten. Andere belangrijke ontwikkelingen in 2011 waren het afschaffen van het spaarloon, wat al een tijdje in de lucht hing, en het na ruim 5 jaar afschaffen van de levensloopregeling. Met name het afschaffen van de levensloopregeling roept de vraag op in hoeverre de waan van de dag regeert. Terwijl het onderwerp pensioen nu juist gebaat is bij een consistent beleid.
voort op zijn langjarige ervaring op de grens van arbeidsen ondernemingsrecht. Hij procedeert en publiceert regelmatig over pensioenkwesties. Anne-Marie Roth-Verweij is vanaf maart 2007 werkzaam als pensioenjurist bij de adviesgroep juridische en fiscale zaken van AEGON Levensverzekering N.V. te Den Haag en is hiervoor vijf jaar werkzaam geweest als advocaat in de arbeidsrecht- en pensioenpraktijk. Ben Schuurman is werkzaam bij de Belastingdienst. In die hoedanigheid is hij o.a. voorzitter van het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen. Hij is als docent verbonden aan meerde master-opleidingen, publiceert en wordt met regelmaat gevraagd als spreker. Theo Willemssen is als pensioenfiscalist verbonden aan Fiscount. Hij publiceert en doceert met enige regelmaat.
De redactie hoopt u met de 11e editie van de pensioenalmanak een goede ondersteuning te bieden. Daarbij staat uiteraard de dagelijkse praktijk voorop. april 2012 mr. A.E. de Voogd van der Straten Mr. A.E. de Voogd van der Straten is als pensioenfiscalist aangesloten bij Fiscount. Hij publiceert regelmatig en verzorgt cursussen op pensioengebied.
Hans Buijze is werkzaam bij de Belastingdienst. In die hoedanigheid is hij o.a. secretaris van het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen. Hij publiceert en wordt met regelmaat gevraagd als spreker. Yvette van Gemerden is werkzaam als advocaat bij DLA Piper N.V. Zij is partner bij de praktijkgroep Arbeidsrecht, Pensioenen & Benefits. Zij publiceert regelmatig in vakbladen en wordt met regelmaat gevraagd als spreker. Albert van Marwijk Kooy is pensioenrechtadvocaat en partner bij Van Doorne NV. Hij bouwt in zijn pensioenspecialisatie ISBN 97890352 5003 1 © 2012 Reed Business bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthebbende. Alle in Elsevier Pensioen Almanak opgenomen informatie is naar beste kunnen samengesteld en verwerkt. De juistheid en volledigheid van deze informatie kunnen echter niet worden gegarandeerd. De uitgever aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Eindredactie: mw. drs. K.M. Beukers, I.J.P.M. Hartendorp > Uitgever: T. de Jong > Vormgeving binnenwerk en omslag: Studio Jos Willemse, Diemen > Druk: Kon. Wöhrmann, Zutphen Tot onze spijt kunnen individuele vragen niet worden beantwoord. Schriftelijke suggesties zijn echter welkom (Reed Business bv, Postbus 152, 1000 AD Amsterdam). Elsevier Pensioen Almanak 2012 is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij Reed Business bv via telefoonnummer 0314–35 83 58 en via www.elsevierfiscaal.nl. Meer informatie over de Elsevier Pensioen Almanak 2012 en andere producten van Elsevier Financieel en Fiscaal kunt u vinden op www.elsevierfiscaal.nl.
I N HOUD 1
2
3
4
5
6
7
A. EERSTE PIJLER PENSIOEN WETGEVING EN FISCAAL-JURIDISCHE ONTWIKKELINGEN 1.1 Bevoegdheid tot het vervaardigen van wetgeving 1.2 Pensioenwetgeving 1.3 Het idee van de oudedagsparaplu 1.4 De kredietcrisis 1.5 De toekomst van het Nederlands pensioenstelsel HOOFDLIJNEN SOCIALE ZEKERHEID 2.1 Driepijlersysteem 2.2 Hoofdlijnen sociale zekerheid PENSIOENRECHTELIJKE ASPECTEN VAN SOCIALE ZEKERHEID 3.1 Ziektekosten 3.2 Inkomen bij ziekte 3.3 Inkomen bij arbeidsongeschiktheid 3.4 Inkomen bij werkloosheid 3.5 Inkomen bij ouderdom 3.6 Inkomen bij overlijden 3.7 Samenloop van uitkeringen
11 11 11 11 13 14 15 15 15 19 19 19 19 19 19 20 20
B. TWEEDE PIJLER PENSIOEN (CIVIEL RECHT) CIVIELRECHTELIJKE ASPECTEN VAN HET TWEEDEPIJLERPENSIOEN 4.1 Wat is pensioen? 4.2 Vrijheid en regelgeving 4.3 De Pensioenwet DE PENSIOENOVEREENKOMST 5.1 Het begrip pensioenovereenkomst 5.2 Werkgevers- en werknemersbegrip 5.3 Zelfstandige 5.4 Gelijkstelling met pensioenovereenkomst 5.5 De totstandkoming van een pensioenovereenkomst 5.6 Verplichting tot aangaan pensioenovereenkomst 5.7 Vormvoorschriften pensioen overeenkomst 5.8 Inhoud pensioenovereenkomst 5.9 Vaststelling uitkering, kapitaal of premie 5.10 Verlening van toeslagen 5.11 Nadere eisen ouderdomspensioen 5.12 Nadere eisen partnerpensioen 5.13 Betalingsvoorbehoud werkgever 5.14 Verlaging pensioen 5.15 Startbrief 5.16 Evenredige verwerving pensioenaanspraken 5.17 Evenredig doorberekenen kosten bij premieovereenkomst DE UITVOERINGSOVEREENKOMST 6.1 Uitvoeringsovereenkomst 6.2 Onderbrengingsplicht werkgever 6.3 Uitvoeringsreglement 6.4 Eisen inzake inhoud uitvoeringsovereenkomst 6.5 Eisen inzake premiebetaling 6.6 Toepasselijk recht 6.7 Verbod verpanding en andere handelingen 6.8 Uitbesteding HET PENSIOENREGLEMENT 7.1 Pensioenregeling 7.2 Pensioenreglement 7.3 Basispensioenregeling en vrijwillige pensioenregeling 7.4 Aanleveren pensioenreglement aan DNB
22 22 22 22 28 28 28 28 29 29 31 31 32 33 33 33 33 33 33 34 35 35 36 36 36 37 37 38 38 38 39 40 40 40 40 41
INHOUD
8
9
10
11
12
13
PENSIOENUITVOERDERS EN HUN SPECIFIEKE KENMERKEN 8.1 Begrippen 8.2 Algemene taak pensioenuitvoerder 8.3 Pensioenreglement 8.4 Waarborging goed bestuur 8.5 Uitbesteding werkzaamheden pensioenuitvoerder 8.6 Bestuur pensioenfondsen 8.7 Medezeggenschap pensioenfondsen 8.8 Melding oprichting van een pensioenfonds 8.9 Bescherming leden pensioen fondsbestuur, deelnemersraad en verantwoordingsorgaan 8.10 Eisen ten aanzien van beleid, deskundigheid en betrouwbaarheid 8.11 Vereisten bestuur pensioenfondsen 8.12 Deelnemersraden 8.13 Taakafbakening 8.14 Pension fund governance 8.15 Beroepspensioenfondsen 8.16 Algemene Pensioeninstelling – API 8.17 Premiepensioeninstelling – PPI 8.18 Multi-ondernemingspensioenfonds BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDSEN 9.1 Inleiding 9.2 Verplichtstelling 9.3 Naleving statuten en reglementen 9.4 Doorsneepremie 9.5 Oneerlijke concurrentie 9.6 Toezicht op de inhoud van statuten en reglementen 9.7 Vrijstellingen en ontheffingen: algemeen 9.8 Toezicht en sancties 9.9 Rechtsvordering INFORMATIEVERSTREKKING 10.1 Inleiding 10.2 Informatieverplichtingen werkgever 10.3 Informatieverplichtingen pensioenuitvoerder 10.4 Informatie op verzoek 10.5 Wijze van informatieverstrekking 10.6 Civielrechtelijke aspecten van informatieverstrekking 10.7 Gevolgen van onduidelijke informatieverstrekking 10.8 Gevolgen van foutieve informatieverstrekking GELIJKE BEHANDELING EN PENSIOEN 11.1 Onderscheid op basis van persoonskenmerken 11.2 Onderscheid naar geslacht 11.3 Onderscheid op andere gronden 11.4 Functieonderscheid 11.5 Pensioenopbouw en overwerk 11.6 Pensioen en indexatie RUIL VAN PENSIOENEN 12.1 Ontstaansgeschiedenis 12.2 Wettelijk recht op ruil van nabestaandenpensioen voor ouderdomspensioen 12.3 Ruil van ouderdomspensioen voor partnerpensioen 12.4 Andere vormen van ruil van pensioensoorten 12.5 Fiscale aspecten van ruil 12.6 Actuariële gelijkwaardigheid en ruilvoet 12.7 Actuariële gelijkwaardigheid en opbouwkeuzevoet 12.8 Actuariële gelijkwaardigheid en beschikbarepremieregelingen ONTSLAG EN PENSIOEN 13.1 Wat is pensioenbreuk? 13.2 Ontslag zonder pensioenbreuk 13.3 Pensioenbreuk zonder ontslag 13.4 Ontslagrechten bij einde deelneming 13.5 Premievrije aanspraak 13.6 Evenredig ouderdomspensioen
42 42 42 42 42 42 43 43 44 45 45 46 47 49 50 52 53 54 55 57 57 57 58 58 58 59 59 61 61 62 62 62 63 65 65 66 66 66 68 68 69 73 75 75 75 76 76 76 78 78 78 78 79 79 80 80 80 80 80 80 81
INHOUD
14
15 16 17
18
19
20
21
22
13.7 Financiering evenredig pensioen 13.8 Affinanciering en afvloeiingsregeling 13.9 Premievrije aanspraak en bestaande tijdelijke pensioenen 13.10 Informatieverplichting inzake premievrije aanspraken INDEXATIE EN TOESLAGEN OP PENSIOENRECHTEN 14.1 Nominale aanspraken of indexering 14.2 Het begrip ‘toeslagen’ onder de PW 14.3 Informatieverstrekking 14.4 Gelijke behandeling gewezen deelnemers WERKLOZE WERKNEMERS EN PENSIOENOPBOUW 15.1 FVP WAARDEOVERDRACHT VAN PENSIOENRECHTEN 16.1 Algemeen overzicht (ECHT)SCHEIDING EN PENSIOEN 17.1 Bijzonder nabestaandenpensioen 17.2 Positie van de dga 17.3 Verdeling ouderdomspensioen; Boon/Van Loon 17.4 Wet verevening pensioenrechten bij scheiding 17.5 Fiscale gevolgen FUSIE EN PENSIOEN 18.1 Inleiding 18.2 Fusie; juridische vormen 18.3 Aandelenfusie 18.4 Bedrijfsfusie 18.5 Juridische fusie 18.6 (Af)splitsing 18.7 Overige fusiegevolgen 18.8 Fusie: wat gebeurt er met de vrijstelling? 18.9 Vut-aanspraken 18.10 Invloed ondernemingsraad bij fusie FAILLISSEMENT EN PENSIOEN 19.1 Veiligstelling pensioengeld 19.2 Premiebetaling en melden achterstand 19.3 Voorrechten aan vorderingen 19.4 Pensioen als boedelschuld 19.5 Overnemen betalingsverplichting door UWV 19.6 Voorbehoud premiebetaling 19.7 Geen premie, toch pensioen? 19.8 Positie van het pensioenfonds 19.9 Positie van de verzekeraar 19.10 Positie van de deelnemer 19.11 Faillissement/insolventie van de werknemer 19.12 Faillissement uitvoerder GRENSOVERSCHRIJDEND PENSIOENVERKEER 20.1 Afbakening: begrippen en indeling 20.2 De pensioenovereenkomst 20.3 De uitvoeringsovereenkomst 20.4 Relatie deelnemer–uitvoerder 20.5 Uitbesteding 20.6 Rol toezichthouder 20.7 Salarissplitsing TOEZICHT 21.1 Vormen van toezicht 21.2 Toezichthouders 21.3 Instrumentarium 21.4 Verzekeraars en tussenpersonen: Wft GESCHILLEN EN PROCEDURES 22.1 Inleiding 22.2 Pensioengeschillen bij de rechter 22.3 Pensioengeschillen anders oplossen
81 81 81 82 83 83 84 85 85 87 87 88 88 92 92 92 92 93 95 97 97 97 97 97 99 100 100 102 103 103 104 104 104 105 106 106 107 107 108 109 109 110 111 112 112 112 113 113 114 114 115 116 116 116 116 119 121 121 121 123
INHOUD
C. TWEEDE PIJLER PENSIOEN (FISCAAL RECHT) 23 FISCALE ASPECTEN VAN PENSIOEN 23.1 Fiscale behandeling pensioenen 24 DE FISCALE PENSIOENDEFINITIE 24.1 Plaats in de Wet LB 1964 24.2 Pensioenrechten 24.3 Restbegunstiging 24.4 Inkomensvoorziening 24.5 Oneigenlijke handelingen 24.6 Pensioenuitvoerders 24.7 Premie 25 PENSIOENOPBOUWSYSTEMEN 25.1 Inleiding 25.2 Eindloonsystemen 25.3 Middelloonsystemen 25.4 Beschikbarepremiesysteem 25.5 Staffelbesluiten 2003, 2007 en 2009 25.6 Overige onderwerpen CPP2009/1487M 26 SAMENLOOP VAN VERSCHILLENDE PENSIOENSYSTEMEN 26.1 Kwalificatie pensioenregeling 26.2 Besluit staatssecretaris 26.3 Samengevat 27 OVERGANG VAN VERSCHILLENDE SYSTEMEN 27.1 Omzetting van een pensioensysteem 28 PENSIOENRECHTEN 28.1 Pensioenvormen 28.2 Ouderdomspensioen (OP) 28.3 Partnerpensioen (PP) 28.4 Wezenpensioen (WZP) 28.5 Arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP) 28.6 Tijdelijk ouderdomsoverbruggingspensioen (TOP) 28.7 Tijdelijk nabestaandenoverbruggingspensioen (TNP) 29 HOOGTE VAN DE PENSIOENRECHTEN 29.1 Pensioengevend loon (PGL) en beloningen 29.2 Overhevelingstoeslag 29.3 AOW-inbouw 29.4 Maximale opbouwpercentages en maximumpensioenniveau 29.5 Pensioenleeftijd en pensioendatum 29.6 Dienstjaren 29.7 Inbouw van elders verzekerd pensioen 29.8 Samenloop WIA- of WAO-uitkering en vóór de 65-jarige leeftijd ingaand OP 30 INDEXATIE VAN PENSIOENRECHTEN 30.1 Vormen van na-indexatie 30.2 Aspecten van na-indexatie 30.3 Voorindexatie 31 FLEXIBILISERING 31.1 Uitruilen van pensioenrechten 31.2 Variabiliseren van de pensioenuitkeringen 31.3 Vervroegen van de pensioendatum 31.4 Uitstellen van de pensioendatum 31.5 Complicatie 31.6 Wijzigingen pensioenregeling door ex-werknemers 32 INDIVIDUELE PENSIOENMODULES 32.1 Extra individuele stortingen 32.2 Formulering optimaliseringsmogelijkheden 32.3 Inkoop ontbrekende diensttijd 32.4 Optimaliseren verstreken en toekomstige diensttijd 32.5 Systeemkeuze 32.6 Modulering optimaliseringsmogelijkheden 32.7 Inhaalmogelijkheden 32.8 Inhaal en inkoop van pensioen 32.9 Individuele modules en lijfrenteaftrek
126 126 127 127 127 127 128 129 131 132 134 134 134 136 137 137 150 153 153 154 155 156 156 157 157 157 157 158 158 159 162 163 163 168 168 170 173 174 178 179 180 180 180 180 182 182 183 185 187 188 188 189 189 189 189 189 190 190 191 191 191
INHOUD
33 DE DGA EN EIGEN BEHEER 33.1 Algemeen 33.2 Premie 33.3 Opbouwsystemen 33.4 Pensioengevend loon 33.5 Opbouwpercentage 33.6 Maximaal TOP 33.7 Vervroegen en uitstellen 33.8 Individuele modules 33.9 Risico-elementen 33.10 Pensioenverevening 33.11 Dividendpolitiek 33.12 Prijsgeven 33.13 Afkoop 33.14 Aanpassing pensioenregeling: knip in de opbouw? 33.15 Modelpensioenovereenkomsten 34 VUT EN PREPENSIOEN 34.1 Vut 34.2 Prepensioen (PreP) 35 WET VUT, PREPENSIOEN EN LEVENSLOOPREGELING (WET VPL) 35.1 Vut 35.2 Prepensioen 35.3 Tijdelijk overbruggingspensioen 35.4 Ouderdomspensioen 35.5 40-deelnemingsjarenpensioen 35.6 Flankerende maatregelen 35.7 Diversen 36 FORMALITEITEN 36.1 Vastlegging formaliteiten 37 RECHTSBESCHERMING 37.1 Rechtsbescherming 38 FISCALE GEVOLGEN VAN VERBODEN PENSIOENHANDELINGEN 38.1 Verboden pensioenhandelingen en hun gevolgen 39 OVERGANGSRECHT PENSIOENREGELINGEN 39.1 Complicatie 39.2 Aanpassing pensioenregeling en premievrijstelling 40 STELLIG VOORNEMEN PENSIOENTOEZEGGINGEN 40.1 Historisch perspectief 40.2 Enkele overwegingen 41 GRENSOVERSCHRIJDEND PENSIOENVERKEER 41.1 Inleiding 41.2 Woonplaatsbepaling 41.3 Verblijfsduur (183-dagen regeling) 41.4 Verdragsverklaring 41.5 Inhouding Zvw-bijdrage 41.6 Nederlands fiscaal beleid grensoverschrijdende pensioenregelingen 41.7 Salarissplitsing 41.8 Uitkeringsfase 41.9 Belastingverdragen 41.10 Conserverende aanslag 41.11 Civielrechtelijke aspecten van grensoverschrijdend pensioenverkeer 41.12 Europese pensioenfondsen richtlijn van 23 september 2003 42 ANDERE ARBEIDSVOORWAARDEN: DE LEVENSLOOPREGELING 42.1 De levensloopregeling D. DERDE PIJLER PENSIOEN 43 INLEIDING - DERDE PIJLER PENSIOEN 43.1 Beknopt overzicht per deel 44 CIVIELRECHTELIJKE ASPECTEN VAN OVEREENKOMSTEN VAN LEVENSVERZEKERING 44.1 Algemene eisen voor verzekeringsovereenkomsten 44.2 De overeenkomst van levensverzekering 44.3 De bij een levensverzekering betrokken personen
193 193 194 194 194 195 195 196 196 196 197 197 197 198 198 200 202 202 203 208 208 209 210 211 213 215 216 217 217 218 218 220 220 221 221 221 222 222 222 224 224 224 225 226 226 228 237 238 238 240 242 243 245 245
250 250 251 251 253 255
INHOUD
45
46
47
48
44.4 Begunstigde en begunstiging 44.5 Problematiek van beleggingsverzekeringen 44.6 Wft-regelgeving en gedragstoezicht AFM KAPITAALVERZEKERINGEN EN BANKSPAARVORMEN 45.1 Verzekeringstechnische aspecten 45.2 Fiscaal kader 45.3 KEW en bancaire aflossingsvormen 45.4 Levensverzekeringen bij eigen bv 45.5 Overgangsrecht oude polissen LIJFRENTEN 46.1 Civielrechtelijke aspecten 46.2 Fiscaalrechtelijke aspecten 46.3 Lijfrente bij de eigen bv 46.4 Overgangsrecht 46.5 Schematisch overzicht fiscale regimes van lijfrente STAMRECHTEN 47.1 Civielrechtelijke aspecten 47.2 Fiscaalrechtelijke aspecten 47.3 Periodieke uitkering bij arbeidsongeschiktheid 47.4 Alimentatiestamrechten ERF- EN SCHENKBELASTING EN OUDEDAGSVOORZIENINGEN 48.1 Algemeen 48.2 Echtgenoten en ongehuwde partners 48.3 Schenkbelasting 48.4 Erfbelasting en levensverzekering 48.5 Erfbelasting over pensioen en lijfrenten 48.6 Aandelen in pensioen- en lijfrentelichamen
E. WAARDERINGSVRAAGSTUKKEN IN DE WINSTSFEER 49 WAARDERINGSVRAAGSTUKKEN 49.1 Vennootschappelijke winstbepaling 49.2 De fiscale winstbepaling 49.3 De ondernemer en de oudedagsreserve 49.4 Waardering van de kapitaalverzekering bij de eigen bv 49.5 Waardering van de kapitaaldekkingspolis 49.6 Waardering van saldolijfrenten bij de eigen bv 49.7 Waardering van gefacilieerde lijfrenten bij de eigen bv 49.8 Waardering van pensioenverplichtingen bij de eigen bv van gewone werknemers 49.9 Waardering van pensioenverplichtingen van de dga bij de eigen bv 49.10 De kostenegalisatiereserve/ stellig voornemen 49.11 Directiepensioenlichamen (extern eigen beheer) 50 VENNOOTSCHAPPELIJKE WINSTBEPALING 50.1 Inleiding 50.2 Aanspraken van werknemers 50.3 Financieringsstelsels 50.4 Lastenallocatie 50.5 Pensioenvoorzieningen in de jaarrekening 50.6 Grondslagen voor waardering 50.7 Richtlijn 271.3 51 FISCALE WINSTBEPALING 51.1 Inleiding 51.2 Goed koopmansgebruik 51.3 Indexatie van pensioenen 51.4 Toekomstige loon- en prijsstijgingen 51.5 Coming-backservice 51.6 Rekenrente pensioenvoorzieningen 51.7 Waarderingsfictie 51.8 Overdrachtswaarde voorwaardelijk open geïndexeerde pensioenen 51.9 Het Besluit van 3 juli 2008 (CPP2008/447M) 51.10 Doelvermogen 51.11 Opbouw van het doelvermogen 51.12 Extra pensioendotaties
256 257 260 262 262 264 266 275 275 278 278 280 298 299 305 306 306 306 313 315 317 317 317 317 317 320 321
322 322 322 322 322 322 322 322 322 323 323 323 324 324 324 324 325 325 326 327 329 329 329 329 329 330 331 331 331 332 332 333 333
INHOUD
52 WAARDERING VAN DE OUDEDAGSRESERVE 52.1 Inleiding 52.2 Voorwaarden 52.3 Afname van de oudedagsreserve 52.4 Zelfstandig ondernemer en de levensloopregeling 52.5 Vrijwillige voortzetting pensioenopbouw 53 WAARDERING VAN KAPITAALVERZEKERINGEN BIJ DE EIGEN BV 53.1 Inleiding 53.2 Het begrip ‘levensverzekering’ 53.3 De verzekering in materiële zin 53.4 Kapitaalverzekeringen met ingang van 1 januari 2001 54 WAARDERING VAN DE KAPITAALDEKKINGSPOLIS 54.1 Inleiding 54.2 Kapitaaldekkingspolis 54.3 Waardering pensioenverplichting in eigen beheer inclusief dekkingspolis 55 WAARDERING VAN SALDOLIJFRENTEN BIJ DE EIGEN BV 55.1 Inleiding 55.2 Bestaande saldolijfrenten (situatie tot 2001) 55.3 Ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen (vanaf 2001) 56 WAARDERING VAN GEFACILIEERDE LIJFRENTEN BIJ DE EIGEN BV 56.1 Inleiding 56.2 Balanswaardering 56.3 Geruisloze terugkeer uit de bv 56.4 Loonstamrechten 56.5 Stakingsstamrechten 57 WAARDERING VAN PENSIOENVERPLICHTINGEN BIJ DE EIGEN BV VAN GEWONE WERKNEMERS 57.1 Inleiding 57.2 Pensioentoezegging aan oudere werknemers 57.3 Pensioentoezegging aan werknemers buiten Nederland 57.4 Pensioentoezeggingen op de pensioeningangsdatum 57.5 Vut-voorzieningen 57.6 De oneigenlijke verplichting 57.7 Waardering 57.8 Voorwaardelijke pensioentoezegging 58 WAARDERING PENSIOENVERPLICHTINGEN BIJ DE EIGEN BV VAN DE DGA 58.1 Voorwaarden 58.2 Consequenties in de loonsfeer 58.3 Waardering in de opbouwfase 58.4 Waardering in de afbouwfase 59 WAARDERING VAN DE KOSTEN EGALISATIERESERVE/STELLIG VOORNEMEN 59.1 Inleiding 59.2 KER voor pensioen 59.3 Stellig voornemen in plaats van pensioentoezegging 59.4 Pensioentoezegging wordt omgezet in stellig voornemen 59.5 KER voor kosten- en winstopslagen 59.6 Geen KER voor vut van de dga 59.7 Alternatieven voor de KER 60 DIRECTIEPENSIOENLICHAMEN (EXTERN EIGEN BEHEER) 60.1 Inleiding 60.2 Directiepensioenlichamen (extern eigen beheer) 60.3 Belastingplicht 60.4 Waardering openingsbalans 60.5 Dotaties 60.6 Rentestandkorting 60.7 Depotrekening 60.8 Jaarwinst 60.9 Soorten dotaties 60.10 Waardeoverdracht naar directiepensioenlichaam (dpl) 60.11 Pensioenverplichting binnen fiscale eenheid 60.12 Directiepensioenlichaam (dpl) en overgangsrecht 60.13 Emigratie en zetelverplaatsing
337 337 337 338 341 341 343 343 343 343 343 346 346 346 346 349 349 349 349 351 351 351 353 353 354 355 355 355 355 356 356 357 357 357 359 359 364 380 390 393 393 393 393 394 394 395 395 396 396 396 396 396 397 397 397 398 398 398 399 400 400
INHOUD
F. PRAKTIJKVRAAGSTUKKEN 61 BEOORDELING EN UITLEG IN DE PRAKTIJK 61.1 Inleiding 62 BEOORDELEN OFFERTES INDIVIDUELE PENSIOEN-, STAMRECHT-, LIJFRENTE- EN KAPITAALVERZEKERINGEN 62.1 Inleiding 62.2 Wet op het financieel toezicht (Wft) 62.3 Inhoud Financiële Bijsluiter 62.4 Voorbeelden van offertevergelijking op basis van de Bijsluiter 63 BEOORDELING OFFERTES VOOR COLLECTIEVE PENSIOENVERZEKERINGEN 63.1 Inleiding 63.2 Netto actuarieel tarief 63.3 Bruto actuarieel tarief 63.4 Winstdeling 63.5 De invloed van prijsbepalende factoren 63.6 Een eindvergelijking 64 ACTUARIËLE ASPECTEN EN FINANCIERING VAN PENSIOEN 64.1 Inleiding 64.2 Financiële rekenkunde 64.3 Actuariële rekenkunde 64.4 Voorbeelden 64.5 Financiering van pensioenen REGISTER
405 405 406 406 406 406 410 414 414 415 419 421 424 424 426 426 426 427 427 428 433
