Jaarverslag 2013
Don Bosco Hij had het lef niet om het niet te doen Hij had het lef niet om de stenen van tegenslagen te ontwijken noch om de zeilen maar te strijken en zich te laten drijven op de stroom. Hij had het lef niet om de kleinen te verachten of te vergeten, hun honger en tranen niet te weten of ze te wijten aan de wil van God. Hij had het lef niet om het niet te doen. Hij had het lef niet om gewoon zich enkel braaf van zijn plicht te kwijten en enkel niet te doen wat Hij verbood. Hij had gewoon het lef niet om zijn brood – hoe zuur verdiend – alleen te eten. Hij had het lef niet om voor overmacht te buigen, het onrecht en het leed voorbij te gaan. Hij kon het niet over zijn hart verkrijgen zijn dagen aan elkaar te rijgen met ‘ik ben ik’ en ‘jij bent jij’. Hij had het lef niet om te zien, te horen en te zwijgen.
Voorwoord Als SAMEN kijken we terug op een zeer geslaagd 2013. We zijn dit jaar opnieuw bezig geweest met professionalisering van de organisatie. Structuur is aangebracht door middel van een handboek, draaiboeken en veiligheidsprotocollen. Door deze ontwikkelingen hebben we onze positie kunnen verbeteren voor de komende jaren. De vrijwilligers op die afgelopen jaar via samen op straatkinderenprojecten in Afrika, Latijns Amerika en Azië hebben gezeten kijken allen terug op een goed verblijf. En ook de groepsreis naar Kenia en Tanzania was een succes. We zien dit ook terug in de betrokkenheid van vrijwilligers na hun verblijf op een project. Er boden zich veel vrijwilligers aan actief te blijven binnen SAMEN.
Ook hebben we onze website en promotiemateriaal in een mooie huisstijl kunnen gieten, waardoor we hiermee een professionele indruk achterlaten bij geïnteresseerde jongeren. PR heeft ook dit jaar veel aandacht gekregen en op deze manier hebben we de terugloop van aanmeldingen enigszins kunnen opvangen en zijn 39 enthousiaste jongeren via SAMEN naar het buitenland vertrokken. Door de inzet van jongeren zijn de doelstellingen van SAMEN gerealiseerd. In dit jaarverslag blikken we terug op 2013. Aan bod komt de organisatie, de verblijven van jongeren voor langere tijd, de groepsreis, de activiteiten in Nederland en de financiën. Amsterdam, maart 2014
Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave 1. SAMEN
2.
1.1
Achtergrond
1.2
SAMENstelling 2013
1.3
Organogram
SAMEN activiteiten
2.1 Vrijwilligers voor langere tijd 2.1.1
Op de projecten
2.1.2
De voorbereiding, begeleiding en terugkomst
2.2 Groepsreis SAMEN naar Kenia en Tanzania 2.2.1
Oriëntatiereis en voorbereiding
2.2.2
SAMEN in Kenia en Tanzania
2.3 SAMEN in Nederland 2.3.1
Organisatie – Vergaderingen, beleidsweekend en kerngroep
2.3.3
Communicatie en PR
2.3.5
Weekenden: de andere kant van Nederland
2.3.6
Koninginnedag: Don Bosco Plein
2.3.7
3. 4.
Vrijwilligersbarbecue
2.3.8
Buitenlandse Zaken en SBOS
2.3.9
Subsidie Commissie PIN
2.3.10
Relatiebeheer Zuid
2.3.11
Relatiebeheer Noord
Financiën Contact
1. SAMEN 1.1 Achtergrond SAMEN is een organisatie voor jongeren door jongeren. SAMEN wordt gedragen door een brede groep jonge vrijwilligers en biedt jongeren de mogelijkheid om voor korte of langere tijd deel te nemen aan straatkinderenprojecten in andere delen van de wereld. De doelstellingen van SAMEN zijn: Het in contact brengen van jongeren met leeftijdsgenoten in nood in binnen- en buitenland door ze mee te laten leven en werken op een straatkinderenproject. Dit verwezenlijken door vrijwilligers te werven, begeleiden en op te leiden en voor/met hen verschillende activiteiten te organiseren, ongeacht hun (religieuze) achtergrond. Het bieden van mogelijkheden voor jongeren om zich na hun buitenland ervaring in te blijven zetten voor SAMEN/straatkinderen in Nederland, en voor ontwikkelingssamenwerking in bredere zin. Bijna 30 jaar geleden is SAMEN ontstaan vanuit de wens van jongeren die wilden meeleven op een straatkinderenproject in het Zuiden. Inmiddels is SAMEN uitgegroeid tot een jongerenorganisatie die gedragen wordt door tientallen teruggekeerde jongeren. Zij leveren vanuit hun enthousiasme en betrokkenheid vrijwillig een bijdrage aan de organisatie. Zowel voor, tijdens als na hun verblijf in het Zuiden, raken jongeren door SAMEN en haar partnerorganisaties geïnspireerd om zich in te zetten voor internationale samenwerking en het draagvlak hiervoor in de samenleving. Inmiddels stelt SAMEN jaarlijks meer dan veertig jongeren in staat om voor een korte of langere periode mee te leven en werken op een straatkinderenproject. Daarnaast worden nog jaarlijks honderden jongeren en anderen bereikt via informatieweekenden, presentaties en media. Via SAMEN raakten op deze wijze honderden jongeren geïnspi-
reerd en actief betrokken bij vraagstukken van armoede en ontwikkeling. Het zijn deze jongeren die de kern vormen van de organisatie. Behoudens de taken van de coördinator, zijn het deze jongeren die de organisatie en uitvoering vrijwillig op zich nemen omtrent de voorbereiding, begeleiding en het na-traject van deelnemers. SAMEN biedt jongeren hiermee de kans om zich na hun verblijf in het Zuiden actief te blijven inzetten voor jongeren en straatkinderen. In toevoeging hierop zijn een aantal aparte stichtingen ontstaan van jongeren die zich inzetten en fondsen werven voor straatkinderenprojecten in het Zuiden. Begin 2011 kreeg SAMEN te horen dat zij een vierjarige subsidie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken toegekend kreeg, de zgn. SBOS subsidie gericht op het versterken van mondiaal burgerschap. Dit maakt dat SAMEN voor de periode 20112014 ook financieel doorgang kan vinden. Het subsidiekader van SBOS geeft SAMEN de kans om een volgende stap te zetten in de verdere versterking van de organisatie en haar programma's.
De oprichter van SAMEN was Harrie Kanters sdb. SAMEN laat zich inspireren door de visie van Don Bosco op jeugd en jongeren en zijn benaderingswijze van jonge mensen. Don Bosco is ervan overtuigd dat elk jong mens een onschatbare waarde heeft; dat elke mens kan groeien, dat een mens die zijn leven zelf in handen neemt iets kan betekenen voor anderen. Niet op eigen kracht, maar SAMEN.
1.2 SAMENstelling 2013 Begin 2013 bestond het kernteam van SAMEN uit programmacoördinator Michael Baumeister, voorzitter Gerard Wieffer, en verder Renske Bolder, Charlotte van de Lagemaat, Gerjan Ekenhorst, Ludo Glimmerveen, Leonie Leus, Floor Schuiling, Willem van Sermondt, Marjolein van Geest en Jan Jetze Beitler.
1.3 Organogram 1: Organogram van SAMEN
In 2013 heeft het SAMEN team afscheid genomen van Lotte van der Zwet. Echter zijn er 5 nieuwe kerngroepleden bij gekomen: Reina Veenhof, Fleur Antonides, Chris Kleijne, Sarah Nieuwenhuizen en Loes Scheepers mogen verwelkomen om het SAMEN team te versterken.
2. SAMEN activiteiten De SAMEN activiteiten kunnen opgedeeld worden in 3 onderdelen. SAMEN bemiddelt voor jongeren die voor enige tijd (3 tot 8 maanden) op een straatkinderen project in Latijns Amerika, Afrika of Azië willen werken en meeleven. Deze jongeren worden intensief voorbereid en begeleid. Ook organiseert SAMEN jaarlijks een groepsreis voor
jongeren die voor kortere tijd kennis willen maken met straatkinderenprojecten in de zomermaanden. Daarnaast is SAMEN in Nederland actief op het gebied van voorlichting en communicatie, de coördinatie van vrijwilligers, het organiseren van straatkinderen- en meeleefweekenden, relatiebeheer, themadagen, promotie activiteiten enz.
2.1 Vrijwilligers voor langere tijd In 2013 heeft SAMEN met de begeleidersgroep, bestaande uit ervaringsvrijwilligers, zich actief bezig gehouden met het voorbereiden van jongeren voor hun verblijf op een project voor straatkinderen. Aan het einde van deze voorbereiding wordt een SAMENwerkingsovereenkomst ondertekend, waarna de jongeren op pad gaan. Het contact met de begeleiders houdt dan echter niet op, de begeleiders houden tijdens het verblijf contact met de jongeren. Na terugkomst van de jongeren vindt er een formeel evaluatiegesprek en vaak ook nog informele contacten plaats.
SAMEN hecht veel waarde aan een goede voorbereiding. Jongeren die goed zijn voorbereid kunnen zich over het algemeen gemakkelijk aanpassen en nuttig maken op een project. SAMEN gaat uit van een voorbereidingstijd zes maanden. Het contact tussen de jongere en SAMEN begint met een gesprek met de coördinator van SAMEN en een aanmeldingsformulier. Aan de hand hiervan wordt gekeken wat het doel en de verwachtingen van de jongeren zijn. Als de kerngroep het idee heeft dat de jongere op een goede manier tegenover het vrijwilligerswerk staat, wordt in overleg met de jongere een project en zo mogelijk een maatje gezocht.
2.1.1 Op de projecten SAMEN heeft in 2013 23 jongeren voor een langere termijn naar een straatkinderenproject bemiddeld. Dit gebeurde veelal in tweetallen, naar projecten voor straatkinderen in Latijns Amerika, Afrika of Azië. Ieder koppel krijgt twee begeleiders toegewezen voor de begeleiding en voor het vertrek krijgen de vrijwilligers een intensieve voorbereiding. 21: SAMEN vrijwilligers 2013
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Vrijwilliger Ghylaine Esther Marion Nikki Linde Mireille Eva Nienke Rebecca Emmie Sam Lies Marieke Kristin Anne Eva
Land Kenia Kenia Peru Colombia India India India India Tanzania Tanzania India India India India India Bolivia
Vertrek Maart Maart Januari Januari Februari Februari Januari Januari Januari Januari April April April Augustus Augustus Augustus
Begeleiders Leonore Melissen en Jan Jetze Beitler Leonore Melissen en Jan Jetze Beitler Gerjan Ekenhorst Gerjan Ekenhorst Jeske Hagenaars en Vera Zanting Jeske Hagenaars en Vera Zanting Sarah Nieuwenhuizen en Marjolein van Geest Sarah Nieuwenhuizen en Marjolein van Geest Mareike Brons en Sanne van der Meer Mareike Brons en Sanne van der Meer Eefje Opbroek en Merel Keijsers Eefje Opbroek en Merel Keijsers Charlotte van de Lagemaat Fleur Antonides en Jeske Hagenaars Fleur Antonides en Jeske Hagenaars Leonie Leus en Dorine Zijlstra
17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.
Sara Nienke Geertjan Eveline Mareike Edit Vera
Ecuador Ecuador Tanzania Kenia Ghana Peru India
September September Oktober Maart Juli April Januari
Gerjan Ekenhorst en Reina Veenhof Gerjan Ekenhorst en Reina Veenhof Merel Keijser en Mareike Brons In samenwerking met Bosco boys Op eigen gelegenheid Via Los Cacorros Op eigen gelegenheid
We zien enigszins een terugloop in het aantal jongeren die voor langere duur naar een project willen. De redenen die we terug hoorden van jongeren die wel interesse hebben getoond en uiteindelijk besloten hebben niet te gaan is vaak de onzekerheid over de kabinetsplannen over studiefinanciering. Uit contacten tijdens netwerkbijeenkomsten met vergelijkbare organisaties blijkt dit een trend te zijn die meerdere organisaties ervaren.
Wel hebben we gezien dat steeds meer jongeren voor een stage naar het buitenland gaan. Het afgelopen jaar zijn er dan ook een aantal vrijwilligers naar projecten geweest met als doel hun stage daar af te ronden. Voorbereiding heeft plaats gevonden volgens het SAMEN traject. Een voorbeeld hiervan is onderstaande stukje geschreven door een studente muziektherapie.
“Afgelopen vrijdag was het zover. Ik kon mijn eerste muziekles geven. Om iedereen kennis te laten maken met de instrumenten organiseerde ik een inloop voor de kinderen die zin hadden om te komen, niet wetende dat er meer dan 70 kinderen zouden komen. Het was één groot gekkenhuis. We zijn begonnen met een beginlied die ik alle kinderen heb aangeleerd. Daarna was het tijd om de instrumenten uit te proberen. De kinderen konden niet wachten tot ze aan de beurt waren en er ontstond als snel een chaos. En om het nog erger te maken viel de stroom uit! Ik besloot toen mijn gitaar te pakken en een liedje voor ze te spelen. En tot mijn verbazing werd iedereen stil en waren ze aan het luisteren. Ze genoten ervan en ze zochten elkaar op. Dit vond ik persoonlijk een heel mooi moment. Zo kun je zien wat muziek met elkaar doet. Na afloop van de les kwamen allemaal kinderen naar mij toe en ze bedankten mij voor ‘the music class’,
een groot compliment. Hier doe ik het allemaal voor.” Blog Anne Studente muziektherapie, tijdens haar stage in India
3: Foto gemaakt door Anne tijdens een van haar muzieklessen
2.1.2 De voorbereiding, begeleiding en terugkomst SAMEN hecht veel waarde aan een intensief voorbereidingstraject. Vrijwilligers die zelf via SAMEN op een project voor straatkinderen hebben gewerkt, begeleiden de nieuwe jongeren die nog gaan vertrekken. Om het begeleidingsproces te sturen en te stimuleren wordt er gewerkt vanuit een vast plan; dit gebeurt aan de hand van het begeleiderhandboek. De jongeren die naar een project gaan worden begeleid door een begeleidersduo. Bij het koppelen van de begeleiders aan de jongeren wordt er naar gestreefd dat één van de begeleiders in hetzelfde land is geweest. Op
deze manier kan er vanuit een algemene voorbereidingsroute gewerkt worden en kan één van begeleiders specifieke informatie geven over het land. De begeleiders zijn niet op hetzelfde project geweest om te voorkomen dat het beeld en de ervaring van de jongeren te veel beïnvloed wordt door de ervaringen van eerdere vrijwilligers van hetzelfde project. Wel vindt er soms nog een gesprek plaats met een vrijwilliger die wel op hetzelfde project heeft gewerkt, dit om kort een idee te krijgen over het project waar de jongeren heen gaan.
Tijdens het verblijf houden de begeleiders contact met de jongeren op het project. Door middel van het volgen van de blog en met het sturen van af en toe een mail houden we contact met de jongeren en zo kunnen we ze proberen te ondersteunen bij eventuele moeilijkheden die de jongeren tegen komen. Belangrijk voor SAMEN zijn de evaluatieformulieren van teruggekeerde vrijwilligers, evenals de terugkomdag. Zij geven SAMEN feedback over het voorbereidingstraject, begeleiding ter plekke en het project waar zij meegeleefd hebben. Deze feedback wordt gebruikt om het voorbereidingstraject te verbeteren en in de contacten met de projecten. Daarnaast is de terugkomdag een leuke mogelijkheid voor jongeren om hun ervaringen met SAMEN en met elkaar de delen.
Jaarlijks organiseert SAMEN een begeleidersdag. Op deze dag worden begeleiders en vrijwilligers die aan hebben gegeven te willen gaan begeleiden uitgenodigd. De begeleidersdag is bedoeld om ervaringen uit te wisselen en het begeleiden te evalueren. In 2013 waren op de begeleidersdag veel nieuwe begeleiders aanwezig. Tijdens deze bijeenkomst zijn de belangrijkste aandachtspunten van het begeleiden besproken. Wat verder werd besproken op deze begeleidersdag van 2013 was het begeleiden op afstand. Er is gesproken over de verschillende manieren van begeleiden op afstand en het doel ervan. SAMEN had in 2013 ongeveer 40 actieve begeleiders op haar begeleiders lijst staan, waarvan 12 nieuwe begeleiders.
2.2 Groepsreis SAMEN naar Kenia en Tanzania In de zomer van 2013 organiseerde SAMEN een groepsreis naar Kenia en Tanzania. De groepsreis is bedoeld voor jongeren tussen de 18-25 jaar om hen kennis te laten maken met de wereld van straatkinderen en de problematiek in ontwikke-
lingslanden. Willem van Sermondt, Pedro Ayala en Ianthe Schouten begeleidden afgelopen jaar 13 jongeren langs verschillende straatkinderenprojecten in Kenia en Tanzania .
2.2.1 Oriëntatiereis en voorbereiding In 2012 werden Willem en Ianthe benaderd als begeleiders voor de groepsreis. Zij zijn op zoek gegaan naar projecten om te bezoeken in Kenia en Tanzania. In februari 2013 hebben zij een voorbereidingsreis gemaakt, waarin ze de mogelijke projecten hebben bezocht, om zo het programma af te stemmen met de verschillende projecten. Tijdens de voorbereidingsreis werden in 14 dagen bijna alle steden en projecten bezocht die ook voor de zomer op het plan stonden. In elke stad werden Willem en Ianthe rondgeleid door Salesianen langs verschillende projecten en hebben zij de fathers van de projecten ontmoet. Zij hebben in overleg met de fathers na de voorbereidingsreis een dag tot dag programma opgesteld voor de groepsreis in de zomer. Op 20 januari 2013 was er een informatiedag over de groepsreis. Hier waren 27 geïnteresseerden voor de groepsreis aanwezig. Zij kregen praktische informatie en konden al in de sfeer komen voor de reis. Verder was er ruimte om vragen te stellen. Met de geïnteresseerden die niet op de informatiedag waren is een individueel gesprek gevoerd. Op basis van deze ontmoetingen en een aanmeldingsformulier zijn uiteindelijk 13 jongeren geselecteerd.
Voorafgaand aan de reis zijn er vier voorbereidingsweekenden georganiseerd waarin het leren kennen van elkaar, het kennis maken met de thematiek van straatkinderen en de persoonlijke voorbereiding centraal stonden. Eén van deze weekenden was het straatkinderenweekend in april. Tijdens het laatste weekend waren op de afsluitende zondag familie en vrienden van de deelnemers welkom om te horen over de plannen van de reis. De begeleiders zorgden met behulp van andere vrijwilligers voor de inhoud van de bijeenkomsten. Tijdens Koninginnedag werden voor het Don Bosco huis diverse acties gehouden waarmee geld werd ingezameld om mee te nemen voor de projecten. De dag werd georganiseerd door groepsreisdeelnemers en andere SAMEN vrijwilligers. Door het voor geld aanbieden van een toilet, het verkopen van koffie/thee, cake en spullen werd er een bedrag van € 3.851,97 opgehaald. Door individuele acties van de deelnemers bij familie, scholen en kerken werd tijdens de maanden voor de reis ook sponsorgeld opgehaald. Dit zorgde voor een totaal bedrag van € 14.316,-. (Zie ook hoofdstuk 3 voor de financiële details.)
2.2.2
SAMEN in Kenia en Tanzania
4: SAMEN in Afrika Tijdens de reis maakten de jongeren kennis met verschillende straatkinderenprojecten van Don Bosco in Nairobi, Moshi en Dar es Salaam.
batiek, speeches e.d. Een eer voor ons om eens mee te maken. Ook moesten we deze dag afscheid nemen van het project, dus de kindjes. Dit voelde toch raar voor ons allemaal: we hadden heel wat vriendjes en vriendinnetjes gemaakt die we nu moesten achterlaten. Toch ook met een goed gevoel, want we laten ze achter op een mooi project, waar iedereen de kans krijgt om te leren en zich te ontwikkelen. Ook hebben we nog iets heel moois achter gelaten. Don Bosco had even geleden in de eetzaal nieuwe tafels neergezet, maar de banken waren erg oud. Wij hebben met elkaar overlegd en ervoor gekozen om van een deel van het sponsorgeld nieuwe banken voor in de eetzaal te kopen voor dit project.”
Reisprogramma SAMEN naar Kenia en Tanzania 2013 Kenia 15 juli – 21 juli: Nairobi 22 juli – 27 juli: Nyahuru (Ianthe +7 deelnemers) en Makuyu (Willem, Pedro + 6 deelnemers) 28 juli – 30 juli: Naivasna (uitrusten en evaluatie) Tanzania 31 juli – 5 aug: Moshi 6 aug– 12 aug: Dar es Salaam (in drie groepen) 13 aug – 14 aug: Bagamoyo (Uitrusten) Een kleine indruk van de reis, zoals verwoord in een van de groepsreis nieuwsbrieven: “Op het Don Bosco project hebben we zaterdag een sportdag georganiseerd voor de straatjongens. Ze moesten even loskomen en wennen aan de Nederlandse spelletjes, zoals snoephappen, zaklopen, flessenvoetbal, touwtrekken etc., maar het werd uiteindelijk een geslaagde middag die werd afgesloten met medailles! Dat vonden de jongens helemaal geweldig, ook al was het 'fake gold'. De volgende dag op het afscheidsfeest van een van the fathers op Don Bosco had iedereen zijn medaille bij zich. Leuk om te zien! Tijdens het afscheidsfeest waren er allerlei optredens: zingen, dansen, acro-
5: foto uit een van de reisverslagen van de groepsreis
Na de reis vindt er vanuit SAMEN nog eenmaal een evaluatie weekend plaats. Hierin werd teruggeblikt en uitgewisseld wat deze ervaring met de jongeren heeft gedaan. Tijdens het evaluatieweekend is gebleken dat het aantal projecten wat dit jaar bezocht is veel is. Volgend jaar tijdens de groepsreis gaan we dan ook minder projecten bezoeken. Verder wordt de deelnemers van de groepsreis bij thuiskomt nadrukkelijk verzocht hun verhaal te vertellen. Dit mede door middel van presentaties op verschillende locaties. Dit om het draagvlak voor mondiale vraagstukken ook in Nederland te vergroten.
2.3 SAMEN in Nederland SAMEN onderneemt in Nederland veel activiteiten op het gebied van coördinatie, voorlichting en publiciteit, informatieweekenden, organisatieontwikkeling en verdieping, en relatiebeheer.
2.3.1
Organisatie – Vergaderingen, beleidsweekend en kerngroep
De activiteiten van SAMEN worden gecoördineerd vanuit de kerngroep, zie ook SAMENstelling. Activiteiten daaromheen worden door hen en door een grote groep andere vrijwilligers gedragen. SAMEN vergadert elke laatste woensdag van de maand. De vergaderingen zijn gestructureerd volgens agenda waarin vaste punten naar voren komen, zoals aanmeldingsformulieren van nieuwe kandidaten, de begeleiding, evaluaties van teruggekeerde vrijwilligers, activiteiten in Nederland, PR en andere bestuurlijke zaken. Na elke vergadering wordt een notulen opgesteld door Leonie Leus. Aan het begin van het jaar vindt een beleidsweekend met de kerngroep plaats. Hierin wordt het vorige jaar geëvalueerd en vooruitgeblikt op het komende jaar. Ook is er tijdens dit weekend gelegenheid om na te denken over zaken waar we gedurende het jaar niet aan toekomen. In 2013 hebben we nagedacht over de missie en visie van SAMEN. De volgende Missie en Visie zijn naar aanleiding van dit weekend geformuleerd: Missie “SAMEN biedt Nederlandse jongeren een meeleefervaring met kinderen en jongeren in ontwikkelingslanden die zijn opgegroeid in een situatie van armoede en uitsluiting. Ze maken kennis met pro-
2.3.2
jecten die zich voor deze groep inzetten en ervaren het leven in een voor hen vreemde samenleving. SAMEN werkt vanuit het gedachtegoed van Don Bosco, dat zich richt op vrijheid, verantwoordelijkheid, verbondenheid en zingeving van jongeren. SAMEN is een organisatie voor en door jongeren; in al haar activiteiten wordt zoveel mogelijk ruimte gegeven aan de capaciteiten van haar vrijwilligers.” Visie “SAMEN ziet een generatie van jongeren die leeft vanuit een open en betrokken houding naar de wereld om zich heen. Een houding die uitgaat van verbondenheid met het lot van de ander, in het bijzonder van hen die blootstaan aan situaties van armoede en uitsluiting. Een houding waarin diversiteit op waarde wordt geschat en respect wordt getoond voor denkbeelden van anderen. Jongeren hebben vanuit een basaal zelfvertrouwen de wil en de mogelijkheid om niet weg te kijken bij onrecht, maar binnen de eigen mogelijkheden verantwoordelijkheid te nemen en eigen initiatief te ontplooien. Op deze wijze draagt SAMEN bij aan de ontwikkeling van verantwoordelijke en bij de wereld betrokken jongeren.”
Organisatie ontwikkeling
Organisatie ontwikkeling heeft in 2013 ook extra aandacht gekregen. Zo hebben we hard gewerkt aan een handboek met de methodiek en zijn er draaiboeken van onze activiteiten ontwikkeld. Dit met het oog op duurzaamheid en kwaliteit. Verder zijn er protocollen ontwikkeld met betrekken tot veiligheid. Dit is gedaan na contact met andere vergelijkbare organisaties. We hebben een protocol voor langetermijnuitzendingen en een apart protocol voor de groepsreis. Zo hebben we duidelijkheid over hoe te handelen in geval van nood. Zoals al eerder aangegeven draait SAMEN op inzet van vrijwilligers die na hun reis blijven hangen bij SAMEN. Dit is de kracht van SAMEN, maar tegelij-
kertijd ook een kwetsbaarheid. We hebben besloten om de kerngroep te blijven vernieuwen door jaarlijks twee nieuwe leden erbij te vragen. Hierdoor houden we voldoende doorstroom en een frisse kijk op SAMEN. Ook hebben we onder de vrijwilligers een werkbelevingsonderzoek afgenomen. Door hervorming van het bestuur van stichting Don Bosco Amsterdam is er in 2013 een betere aansluiting vanuit dit bestuur met SAMEN. Ludo Glimmerveen is vanuit SAMEN nu formeel bestuurslid en neemt deel aan de vergaderingen van het stichtingsbestuur.
2.3.3
Communicatie en PR
Evenals in 2012 is er in 2013 veel aandacht geweest voor PR. In 2013 heeft SAMEN een eigen huisstijl ontwikkeld. Waardoor folders, flyers en de website overeenkomen en een mooi geheel vormen. Ook hebben we een SAMEN Facebook pagina aangemaakt, met succes: in vier maanden tijd is het aantal likes van 0 naar 355 gestegen. Van veel activiteiten zijn van SAMEN is er een bericht gepost op Facebook, waarna deze gedeeld en geliked zijn. Met de Facebook bereiken we dus veel jongeren en maken we onszelf zichtbaar. De SAMEN website blijkt wederom erg belangrijk voor SAMEN. De jongeren vinden via deze weg SAMEN voor haar verschillende activiteiten. Dit jaar is de site opnieuw verbeterd en geschikt gemaakt voor mobiele gebruikers. Op de website staat informatie over SAMEN, de informatieweekenden die SAMEN organiseert, de projecten, nieuws berichten en -brieven en ervaringen van de jongeren. Onder leiding van Michael Baumeister en Jessica van Vugt wordt de website up to date gehouden met foto’s, verhalen en nieuwsberichten. Vrijwel alle jongeren houden tijdens hun vrijwilligersverblijf een blog bij over hun ervaringen. Deze zijn via de SAMEN website toegankelijk. Het aantal hits op de samen.org is gemiddeld 1000 per maand. Zoals elk jaar gaf SAMEN in 2013 nieuwsbrieven uit. Dit wordt gecoördineerd door Marjolein van Geest en Fleur Antonides. In januari, april, september en december verspreidde SAMEN de reguliere
nieuwsbrieven met updates over de SAMEN activiteiten, de jongeren op de projecten en andere nieuwsfeitjes. De nieuwsbrieven worden digitaal naar jongeren en geïnteresseerden verzonden en kent een gemiddeld aantal van 988 ontvangers. Daarnaast kwamen er tijdens de groepsreis wekelijkse nieuwsbrieven uit die gevuld werden met ervaringen van de deelnemers. Deze ging gemiddeld naar 1468 ontvangers. Het bereik via directe voorlichting is ongeveer 800. Hierbij kan ook vergroting van draagvlak onder SAMEN jongeren worden waargenomen doordat zich in 2013 veel vrijwilligers inzetten voor SAMEN in Nederland, als begeleider, lid van de kerngroep en anderszins. SAMEN heeft dit jaar veel aandacht geschonken aan het werven van nieuwe jongeren om een buitenland ervaring op te doen. Vrijwilligers van SAMEN zijn te zien geweest op verschillende voorlichtingsdagen zoals de Wereldwijzerdag in april en november en tijdens de introductieweek voor nieuwe studenten in Amsterdam. Verder hebben we als SAMEN het afgelopen jaar een groeiend aantal e-mails ontvangen van jongeren die meer informatie wilden over straatkinderen, bijvoorbeeld voor een werkstuk. Deze 16 mails zijn beantwoord door de vrijwilligers. Ook worden de jongeren gestimuleerd hun ervaringen te delen, dit is weer veelvuldig gedaan. In Tabel 6 een greep uit de presentaties die gegeven zijn.
6: Presentaties SAMEN ervaring
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Wat - Presentatie Groenmarktkerk Haarlem - Oecumenische Musicalgroep Jakob - Katholieke kerk Tollebeek - Goede herder kerk - Noordelijke hogeschool, Leeuwarden - Openingsdienst De Wereld, Rutten - Happietaria groepsreis - St. Lambertusschool, Asten - De grote kerk, Hilversum - Afdeling bedrijfsvoering Ministerie Volksgezondheid, welzijn en sport, Den Haag - NGK tabernakelkerk
Wanneer 27 januari 19 april 1 juni 9 juni 11 juni 26 juni 10 juli 27 augustus 8 september 10 september 15 september
12. 13. 14. 15. 16.
-
Hogeschool Arnhem en Nijmegen Drie Ranken kerk, Apeldoorn Mensen met een Missie, Den Haag Haagse Hogeschool Albert Heijn Castellum
2.3.4
18 september 22 september 9 oktober 1 november 10 november
Straatkinderenweekend
Twee keer per jaar in april en in november organiseert SAMEN een weekend over werken met straatkinderen met het thema ‘Are you streetwise?´
delen. De weekenden worden geleid door een (wisselende) werkgroep, waar leden van SAMEN en twee of drie andere jongeren in zitten. Een kookploeg van ex-vrijwilligers verzorgt de groep gedurende het weekend. In 2013 was er weer grote belangstelling voor de straatkinderenweekenden. In april waren er 25 deelnemers en in november 14. Het verschil is te verklaren door de deelnemers van de groepsreis die in het weekend van april deelnemen. De coördinatie van het weekend in april lag in handen van Willem van Sermondt. Voor straatkinderenweekend in november was Anke Meulendijks de verantwoordelijke.
7: flyer straatkinderenweekend november Het weekend is bedoeld voor jongeren die geïnteresseerd zijn in de problematiek van straatkinderen en voor jongeren die zich voorbereiden op een verblijf op een straatkinderenproject in Latijns Amerika, Afrika of Azië. Het straatkinderenweekend geldt ook als een van de voorbereidingsweekenden voor de groepsreis. Jongeren die net terug zijn, geven tijdens deze weekenden presentaties om hun ervaringen te
2.3.5
Uit de evaluatie van de straatkinderenweekenden hebben we gehaald dat het belangrijk is jongeren vanaf het eerste moment al te laten nadenken over hun eigen rol in de wereld. Hiervoor hebben we een in maart een fragment laten zien uit het NOS journaal over kledingfabrieken in derde wereldlanden. In november hebben we hierna een sessie toegevoegd waarin nagedacht wordt welke gevolgen jouw gedrag heeft op de wereld en hoe je vanuit Nederland al een steentje kan bijdragen. Ook vinden we het belangrijk jongeren vanaf het begin te laten nadenken over hun doelstelling voor het verblijf in een ontwikkelingsland. Hiervoor hebben we in het weekend van november een zondagochtendspel toegevoegd waar op een speelse manier aan de deelnemers gevraagd wordt wat er verwacht wordt van een eventuele ervaring op een straatkinderenproject. Beide sessies hebben we geëvalueerd en we zullen deze blijven uitvoeren in de komende straatkinderenweekenden.
Weekenden: de andere kant van Nederland
SAMEN faciliteerde in 2013 zes maal een weekend ‘de andere kant van Nederland’. Deze weekenden worden georganiseerd voor jongeren die langere tijde naar een project gaan als onderdeel van hun voorbereiding. We hebben in 2013 24 jongeren ontvangen in deze weekenden. Het doel van deze weekenden is de jongeren te laten zien wat ar-
moede in Nederland is voordat ze naar een ontwikkelingsland gaan. In dit weekend werken zij op een project voor daklozen, helpen mee op een bijeenkomst voor drugsverslaafden en bezoeken een aantal instellingen op de wallen.
2.3.6
Koninginnedag: Don Bosco Plein
Ook dit jaar was SAMEN weer actief met voorlopig de laatste Koninginnedag. Met 50 vrijwilligers hebben we ons ingezet om geld en aandacht te vragen voor de straatkinderen in Kenia en Tanzania. De kelder heeft nog nooit zo vol met kleding, speelgoed, boeken en spullen gestaan, en op 30 april ging alles het plein op voor de verkoop. Er was koffie, thee en taart, kinderen konden zich laten schminken of ballondieren laten maken door onze clown, en zelfs het kalligraferen was weer mogelijk. Ook zijn de toiletten in het Don Bosco huis weer veelvuldig gebruikt. We kijken terug op een zeer geslaagde dag met opnieuw een record opbrengst van 3.833,90 euro.
8: Don Bosco Plein op Koninginnedag 10: vorstelijk kakken in het Don Bosco huis
9: Ballondieren en schminken op het plein
2.3.7
Vrijwilligersbarbecue
SAMEN draait op vrijwilligers. Om de betrokkenheid van deze vrijwilligers bij SAMEN te vergroten hebben we op 26 juni onze eerste vrijwilligersbarbecue georganiseerd. Deze avond was bedoeld om de vrijwilligers te bedanken voor hun inzet en kennis te laten maken met elkaar. In totaal waren er 60 uitnodigingen verstuurd waarvan 24 vrijwilligers aanwezig waren. Uit de evaluatie is gebleken dat
het wellicht beter is deze avond in het weekend te laten plaatsvinden, dit omdat de vrijwilligers doordeweeks andere verplichtingen hebben en omdat een aantal vrijwilligers reistijd hebben om naar het Don Bosco huis te komen. Wel kijken we terug op een zeer geslaagde en gezellige avond.
2.3.8
Buitenlandse Zaken en SBOS
Sinds januari 2011 kan SAMEN rekenen op een subsidie van het ministerie van buitenlandse zaken, de SBOS subsidie (Subsidiefaciliteit voor Burgerschap en Ontwikkelingssamenwerking). Dit is gericht op de bevordering van mondiaal burgerschap. SAMEN draagt via haar activiteiten bij aan mondiaal burgerschap onder Nederlandse jongeren en deze subsidie sluit nauw aan bij de doelstellingen van SAMEN. Om het vierjarige programma onder deze subsidie professioneel vorm te geven heeft SAMEN in geïnvesteerd in kennisopbouw rondom het begrip ‘mondiaal burgerschap’. Ook heeft SAMEN een nulmeting uitgevoerd en een monitoringsprotocol ontwikkeld om bij te houden in hoeverre wij deze vier jaar bijdragen aan de bevordering van mondiaal burgerschap. Door het jaar heen houdt SAMEN gegevens bij om te laten zien hoe wij bijdragen aan de doelstellingen. Zo worden bij alle vrijwilligers vragenlijsten afgenomen voor en na vertrek zodat verschillen in houding, kennis en gedrag inzichtelijk worden.
2.3.9
11: Logo Buitenlandse Zaken
De SBOS subsidie gaf ons ook ingangen bij andere organisaties die van dezelfde subsidiefaciliteit gebruik maken. SAMEN nam hierdoor bijvoorbeeld deel aan kennisuitwisselingsprogramma’s voor deze organisaties, gefaciliteerd door NCDO in Amsterdam.
Subsidie Commissie PIN
Naast de nauwe band met de Don Bosco organisatie onderhoudt SAMEN ook goed contact met veel andere congregaties in Nederland en in het buitenland. In 2013 had SAMEN regelmatig overleg met andere organisaties die voortkomen uit de congregaties in Nederland. SAMEN is dan ook bijzonder blij met een financiële solidariteitsbijdrage van de
gezamenlijke religieuzen in Nederland via de commissie PIN (onderdeel van de KNR). Deze bijdrage zien we als waardering voor het werk van SAMEN. Daarnaast is deze financiële ondersteuning van belang om het activiteitenbudget te kunnen dekken.
Figuur 12: logo KNR PIN
2.3.10 Relatiebeheer Zuid SAMEN hecht veel waarde aan het onderhouden van contacten, zowel in als buiten Nederland. In het zuiden gaat het hierbij met name om het contact met projecten waar jongeren naartoe bemiddeld kunnen worden. SAMEN maakt onderscheid
tussen warme contacten en koude contacten. De projecten onder ‘warme contacten’ kunnen zonder introductie worden aangeschreven en staan enthousiast tegenover SAMEN jongeren.
13: Warme contacten SAMEN
Land
Stad
Project
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Bolivia Ecuador Ecuador Fillipijnen Fillipijnen Ghana India India India India India India India India
La Granja Moglia / Hogar Don Bosco / Mano Amiga Chicos de la Calle "Chicos de la Calle" Mi Caleta DB Training Center for out-of-school-youth Nino Street Children project Kumasi Bosco Bangalore Bosco Bombay Don Bosco Kolkata Anbu Ilam Karunalaya Kavarapettai Don Bosco Anbu Illam Navajeevan
15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
India India India India Kenia Peru Uganda Colombia Tanzania Tanzania Tanzania Tanzania Kenia Kenia
Santa Cruz Guayaquil Quito Cebu Manilla Kumasi Bangalore Bombay Calcutta Chennai Chennai Chennai Coimbatore Hyderabad / Secundarabad Pondicherry Salem Vilathikulam Vijayawada Nairobi Ayacucho Jinja Cartagena Dar es Salaam Dar es Salaam Dar es Salaam Moshi Nyahururu Makuyu
Pondicherry Anbu Ilam Vembu Navajeevan Bosco Boys Los Cachorros Kisoboka La Vecina Upanga Youth Centre Sisters Amani St. Martin Don bosco
‘Koude contacten’ behoeven wat meer investering om als vrijwilligersproject te kunnen dienen, maar zijn in potentie zeer interessant. 14: Koude contacten SAMEN
Land 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Argentinië Bolivia Colombia Peru Peru Roemenië Rwanda Sierra Leone Sierra Leone Zuid-Afrika
Stad Rio Negro Cochabamba Medellin Cusco Lares Brasov Kigali Freetown Lungi Kaapstad
2.3.10 monitoringsreis Uit de evaluaties van vrijwilligers is gebleken dat de vrijwilligers die terug komen uit Zuid-Amerika hun werk op het project anders hebben ervaren dan vrijwilligers die naar andere landen zijn geweest. Ze hebben het idee meer onderdeel van het team te zijn en hebben daardoor het gevoel een grote verantwoordelijkheid te hebben. Om dit te objectiveren heeft in 2013 monitoringsreis naar ZuidAmerika plaatsgevonden. SAMEN coördinator Michael Baumeister is eind oktober naar Bolivia gevlogen en is verder in Ecuador geweest waar vrijwilliger Gerjan Ekenhorst is aangesloten. De belangrijkste conclusie die we uit deze reis kunnen trekken is dat de inzet van vrijwilligers op projecten in Zuid-Amerika inderdaad anders is dan in
andere landen. In Zuid-Amerika krijgen vrijwilligers meer verantwoordelijkheden en maken zij deel uit van het team. Ook is de opzet van de projecten anders, er is meer aandacht voor geleidelijke terugkeer in de maatschappij. We zullen deze punten meenemen bij het voorbereidingstraject en selectie van vrijwilligers naar Zuid-Amerika. Wat we ook hebben terug gehoord is dat de Nederlandse vrijwilligers als toegewijd en goed voorbereid gezien worden.
2.3.11 Relatiebeheer Noord SAMEN onderhoudt goede contacten en samenwerkingsrelaties met een aantal organisaties in Nederland en Europa. Nederland • Stichting Don Bosco Amsterdam: Sinds 2007 is de Stichting Don Bosco Amsterdam de overkoepelende organisatie van de Amsterdamse projecten van Don Bosco, waaronder SAMEN. • Provinciale Raad: De raad van bestuur van Don Bosco Nederland en Vlaanderen Missieprocuur Don Bosco: dit is het centrale bureau dat contact houdt met DB-projecten in ontwikkelingslanden. Er is regulier overleg, en een goede samenwerking met de Procurator. • Don Bosco Assel: De straatkinderenweekenden van november en maart vinden plaats in Don Bosco Assel. • Don Bosco Huis Amsterdam: SAMEN heeft haar kantoor in het Don Bosco Huis. Voor verschillende jongeren die via SAMEN weg gingen of terugkwamen is dit een ontmoetingsplek. Ook verbleven verschillende Salesianen van diverse projecten in dit huis. • Don Bosco Jonathan (DBJ): Richt zich op dak- en thuislozen in Amsterdam. Evenals SAMEN een project van Don Bosco Amsterdam, waarmee dagelijks contact en uitwisseling is. • Don Bosco Spirit – Utrecht: SAMEN organiseert hier bijeenkomsten zoals de stichtingendag.
• Don Bosco Rijswijk Enkele voorbereidingsweekenden van “SAMEN naar Zuid-Amerika” hebben hier plaats gevonden. • Don Bosco Werken Nederland: De uitnodigingen vanuit deze groep komen in de vergadering aan de orde. • Supportstichtingen: Raja (India); Kindia (India); Vrienden van Navajeevan (India); Karunalaya (India); Anbu Illam (India); Kinderfonds Bolivia (Bolivia); Bosco Boys (Kenia); Five4projects (India); Stichting Pater Schlooz (India); Los Cachorros (Peru) Mensen met een Missie Dare2go Cross Your Borders. We wijzen vrijwilligers op het houden van presentaties via CYB. Zusters van moeder Theresa, Amsterdam Drugspastoraat, Amsterdam Europa Don Bosco België – Via Don Bosco Don Bosco Duitsland – Don Bosco Mission Ook met de centrale organisatie van Don Bosco in Rome is goed contact. De coördinator regelmatig overleg met Don Bosco Network, en met de het ontwikkelingsbureau van het hoofdkantoor.
3. Financiën In 2013 is SAMEN gestart met een herziening van de financiële verslaglegging, waarbij meer aandacht besteed is aan kwartaalrapportages, de juiste weergave van baten en lasten en een opschoning van het boekhoudsysteem. Dit proces is in de loop van het jaar ingezet, waarbij zorgvuldig gekeken is of elke verandering de verslaglegging aan SBOS verheldert. Tot en met 2014 zal SAMEN op een bepaalde manier verslag moeten uitbrengen aan SBOS van de financiële stand van zaken, pas daarna kunnen eventuele structurele wijzigingen aangebracht worden. SAMEN heeft het jaar 2013 afgesloten met een positief saldo van €8.972. Hierbij moet aangetekend worden dat de originele begroting 2013 niet sluitend was, maar een (onterecht) overschot van ruim 20.000 euro incalculeerde. De baten in 2013 waren overeenkomstig met begroting, met uitzondering van een extra bijdrage van DBWN van 2.500 euro en een lagere stroom aan donaties. De lasten lagen boven de begrote hoeveelheden, maar onder de baten, met als gevolg een positief saldo. 15: Baten 2013
Baten Gerealiseerd 2013
Begroting 2013
Verschil
Subsidie algemeen SBOS DBWN Algemeen PIN DBWN Huur Totaal
€ € € € €
100.000 6.500 5.375 17.147 129.022
€ € € € €
100.000 4.000 5.375 16.640 126.015
2.500 507 3.006
Eigen opbrengsten Deelnemersbijdragen Overige opbrengsten Totaal
€ € €
80.235 80.235
€ € €
80.000 80.000
235 235
Donaties Donaties reis Donaties Totaal
€ € €
13.720 3.089 16.809
€ € €
15.000 5.000 20.000
(3.191)
Financiële baten en lasten Rente baten
€
(12)
€
750
(762)
Totaal Baten
€
€
226.765
(821)
Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Algemene kosten Projectkosten (zie tabel hieronder)
Gerealiseerd 2013 € 63.877 € 20.620 € 4.636 € 726 € 127.868
€ € € € €
Begroting 2013 61.000 20.000 5.000 3.500 114.800
Totaal Lasten
€
€
204.300
225.944
16: Lasten 2013
Lasten
217.726
Verschil (2.877) (620) 364 2.774 (13.068) (13.426)
17: Activiteiten 2013
Projecten 2013 Uitzendingen Werving jongeren Straatkinderen weekend Begeleidingstraject jongeren Weekenden: De andere kant van Nederland Reis en verblijf Terugkomdag Totaal
€ € € € € € €
Gerealiseerd 1.148 3.613 1.532 1.651 59.203 241 67.388
€ € € € € € €
Begroot 1.000 3.000 3.000 1.000 52.500 300 60.800
Verschil (148) 613 1.468 (651) (6.703) 59 (6.588)
Groepsreis 2013 Voorbereidingsweekenden Oriëntatiereizen Werving Voorlichting en publiciteit Uitvoering groepsreizen Totaal
€ € € € € €
Gerealiseerd 2.033 2.175 47 855 29.392 34.501
€ € € € € €
Begroot 2.500 2.000 400 100 28.000 33.000
Verschil 467 (175) 353 (755) (1.392) (1.501)
Coördinatie voorlichting en organisatieontwikkeling Coaching kerngroep Monitoring en evaluatie Relatiebeheer en monitoringreizen Voorlichting en publiciteit algemeen Verdiepingsdagen Publicaties Totaal
€ € € € € € €
Gerealiseerd 1.337 695 3.327 2.964 202 8.525
€ € € € € € €
Begroot 1.200 500 1.500 2.000 800 6.000
Verschil (137) (195) (1.827) (964) 598 (2.525)
Donaties diverse projecten Donaties Donaties groepsreis Totaal
Gerealiseerd 3.248 14.316 17.564
€ € €
Begroot 5.000 10.000 15.000
Verschil
€ € €
Totaal projecten
€
€
114.800
(13.068)
Via SAMEN worden er ook donaties gedaan aan projecten waar vrijwilligers heen gaan. Traditiegetrouw is het sponsorgeld van de groepsreis met ruim 14.000 euro de grootste donatie. De andere donaties zijn gelabeld voor een specifiek project of ongelabeld, waarbij SAMEN een doel zoekt voor de donatie.
127.868
(2.564)
Hoewel het niet een directe doelstelling is, draagt SAMEN ook op deze manier bij aan de projecten.
4. Contact SAMEN Apollolaan 91 1077 AM Amsterdam Telefoon: 020-6792095
[email protected] www.samen.org
