Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout Tel.: 014 40 60 11 Fax: 014 40 68 71
Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout Tel.: 014 44 41 11 Fax: 014 44 41 09
AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be
2011
jaarverslag
2011
jaarverslag
2011
2
Inhoud voorwoord
4
01
AZ Turnhout op weg
7
02
gespecialiseerde zorg dicht bij huis
13
03
kwalitatieve patiëntenzorg in een veilige omgeving
29
04
onze medewerkers, onze kracht
41
05
samen sterk
49
06 AZ Turnhout bouwt aan uw gezondheid
57
07 bestuur
65
08 jaarresultaten
69
3
voorwoord
Beste lezer,
4 Bijna 2.000 mensen helpen dag in dag uit om elke patiënt van AZ Turnhout kwaliteitsvolle en veilige zorg te bieden, met aandacht voor zijn welzijn en met respect voor zijn eigenheid. In de meeste gevallen blijft de plichtsgetrouwe vervulling van ieders taken - honderdduizenden patiëntencontacten per jaar, 24/7, 365/365 en daarnaast zovele jobs van zovele medewerkers waarmee de patiënt niet rechtstreeks in aanraking komt - onopgemerkt en buiten de schijnwerpers. Met dit jaarverslag willen we een aantal realisaties van onze medewerkers toch even belichten, ook al besef ik dus ten gronde dat we alles behalve volledig kunnen zijn. Ik heb de voorbije maanden met bewondering mogen vaststellen dat sinds de fusie van de twee Turnhoutse ziekenhuizen in september 2009 reeds enorm veel stappen vooruit werden gezet (de nu volgende opsomming
is zeker niet exhaustief!) : een nieuwe financiële en algemene regeling tussen artsen en ziekenhuis, integratie van de privé-praktijken van een belangrijke groep artsen binnen de muren van het ziekenhuis, samensmelten van artsenassociaties, uitbreiding van medische diensten, belangrijke bouwprojecten en renovaties, verhuisbewegingen, harmonisatie en verdere implementatie van diverse informaticatoepassingen, harmonisatie van een aantal loon – en arbeidsvoorwaarden, start van twee nieuwe revalidatieafdelingen, uitbouw van een structurele samenwerking met AZ St.-Elisabeth Herentals, externe audit door de Vlaamse overheid met een goed resultaat, de ontwikkeling van een eigen innoverend meet- en verbeterinstrument voor kwaliteit van zorg dat genomineerd werd voor de prijs van excellentie in ziekenhuismanagement 2011, enzovoort. Het realiseren van de fusie ‘op het terrein’, zoals dat heet, heeft in 2011 heel wat inspanningen van iedereen gevergd. Meest in het oog hierbij springt de uitvoering van de campusindeling die werd goedgekeurd door de raad van bestuur in 2011. Campus Sint-Elisabeth wordt een campus voor intensieve en spoedgerelateerde opnames. Campus Sint-Jozef wordt een campus voor planbare opnames. In 2011 hebben we ook de fundamenten gegoten voor de uitbouw van een volwaardig kwaliteits- en veiligheidsmanagement systeem. Om binnen enkele jaren in aanmerking te komen voor externe accreditering, zijn we gestart met het systematisch voeren van interne audits en het voorbereiden van een zelfevaluatie. Dank aan alle artsen, medewerkers en vrijwilligers voor hun blijvende inzet en strijdvaardigheid, hun doorzet-
tingsvermogen en engagement, ook al kon het werk door de fusieperikelen niet steeds in de best mogelijke omstandigheden gebeuren. Het werk is uiteraard niet (nooit) af. We kijken de toekomst echter hoopvol tegemoet. Hierbij houden we steeds de uitspraak van de Franse schrijver Georges Bernanos in het achterhoofd : “On n’attend pas l’avenir comme on attend le train. L’Avenir, on le fait.” Veel leesgenot Hans Ramaekers Algemeen directeur
5
01
op weg
AZ Turnhout op weg Keuze van campusprofielen
Naar de realisatie van twee campusprofielen
De begeleidingscommissie, samengesteld uit artsen en directieleden, werkte een korte termijn masterplan uit voor de verdere concrete realisatie van de campusindeling, zoals in 2009 in het fusieprotocol vastgelegd. De campusindeling werd goedgekeurd door de raad van bestuur op 25 mei 2011.
De verhuis van afdelingen en diensten brengt veel interne verschuivingen met zich mee. Elke dienst is namelijk afhankelijk van het werk dat op andere afdelingen gebeurt. Dat maakt van de verhuisbeweging een grote puzzel. Bovendien ging de ingebruikname van ruimtes gepaard met tal van verbouwingen en nieuwbouwprojecten (cfr. hoofdstuk 06).
• campus Sint-Elisabeth wordt een campus voor intensieve en spoedgerelateerde opnames • campus Sint-Jozef wordt een campus voor plan bare opnames De uitvoering van het korte termijn masterplan duurt tot begin 2013. De begeleidingscommissie volgt de verschillende verhuisbewegingen op via werkgroepen. Elke verhuisbeweging die plaatsvindt in AZ Turnhout, is geënt op bovenstaande indeling en gebeurt gefaseerd. Een aantal diensten waaronder gynaecologie, pediatrie en de raadpleging cardiologie werden reeds in 2009 en 2010 gecentraliseerd op één campus.
Enerzijds moesten heel wat verpleegafdelingen van verdieping of locatie binnen de eigen campus verhuizen. Anderzijds werden sommige diensten en hun medewerkers letterlijk verhuisd naar de andere campus. Een greep uit de verhuisbewegingen in 2011 : • In februari werden enkele administratieve diensten waaronder MKG (minimale klinische gegevens), patiëntenadministratie en boekhouding samengevoegd op campus Sint-Jozef. • Op 1 maart verhuisde de verpleegafdeling cardiologie volledig naar campus Sint-Elisabeth. De afdeling telt sindsdien 56 patiëntenkamers en beschikt bovendien over een CCU (Coronary Care Unit) met 8 kamers. • Vanaf 1 september vinden alle raadplegingen pneumologie plaats op campus Sint-Elisabeth. Na deze verhuis volgde half december de verhuis
7
8
9
“1+1=3! Het bundelen van de krachten heeft ervoor gezorgd dat er geen enkel Kempens ziekenhuis zo’n volledige dienstverlening cardiologie kan aanbieden als AZ Turnhout.” Bruno Reynders – cardioloog
Afstemming van werkwijzen en procedures Naast de fysieke verhuis van sommige diensten, vond ook een organisatorische integratie plaats waarbij in 2011 heel wat richtlijnen, procedures en werkwijzen op elkaar werden afgestemd.
10
van de verpleegafdeling pneumologie van campus Sint-Jozef naar campus Sint-Elisabeth. • In 2011 werden de twee diensten orthopedie versmolten tot het Orthopedisch Centrum Turnhout. De gloednieuwe poliklinieken verankeren het centrum op beide campussen waarbij op Sint-Elisabeth vooral de aandacht gaat naar traumatologie en prothesechirurgie en op Sint-Jozef gekozen wordt voor een dagziekenhuis en kortverblijf met aandacht voor kindvriendelijkheid. • Op 19 september werd de eerste stap gezet in de centralisatie van de dienst spoedgevallen op campus Sint-Elisabeth, waarbij patiënten enkel tijdens de daguren nog op de spoed van campus SintJozef terecht konden. • De afdeling microbiologie van het klinisch labo verhuisde naar campus Sint-Jozef in december 2011.
11
• Medewerkers MKG gingen ziekenhuisbreed werken en kunnen zich zo verder specialiseren in codeerregels voor welbepaalde specialismen. • De personeelsdienst voerde een éénvormige tijdsregistratie door en ging naar een uniforme aanpak voor het invullen van externe vacatures. • In beide keukens werd één gezamenlijke menucyclus samengesteld en er werd werk gemaakt van de uniformisering op vlak van leveranciers en basisproducten. • Op beide campussen werden éénvormige richtlijnen en procedures uitgewerkt rond valpreventie en fixatie.
• Na de centralisatie van cardiologie werden alle werkprocedures van beide campussen op elkaar afgestemd. • Er werd een uniforme procedure uitgewerkt betreffende de verpleegkundige aspecten van het toedienen van bloed en bloedderivaten. • … Al deze veranderingen konden enkel slagen door de inzet van onze mensen waarbij kwaliteit, veiligheid en vriendelijkheid van de zorg voor onze patiënt steeds primeerde!
02
gespecialiseerde zorg
gespecialiseerde zorg dicht bij huis Door de schaalvergroting kan AZ Turnhout de patiënt dicht bij huis een volledige en gespecialiseerde zorg bieden. De participatie van de artsen in het ziekenhuisbeleid is een noodzaak om die medische specialisaties te kunnen uitbouwen, naast het op de voet volgen van wetenschap en nieuwe technologieën. In 2011 werd heel wat tijd besteed aan de vorming van campusoverschrijdende associaties van artsen. Op enkele uitzonderingen na hebben de verschillende disciplines nu één associatie gevormd. Binnen deze associaties wordt de medische activiteit over de campussen heen georganiseerd en gebeurt een financiële pooling.
Nieuwe artsen in AZ Turnhout In 2011 verwelkomde het ziekenhuis 10 nieuwe artsen • Isabelle Cadron : dienst gynaecologie • Tine Carels : dienst geriatrie • Kristien Clerinx : dienst neurologie • Lynn De Coster : dienst pneumologie • Tomas De Keyzer : dienst oogziekten • Claudia De Valck : dienst neus-keel-oorziekten • Jeroen De Wachter : dienst orthopedie • Alexandra De Waele : dienst nucleaire geneeskunde
• Veerle Mertens : dienst geriatrie • Nico Mollet : dienst medische beeldvorming Daarnaast hebben 5 artsen afscheid genomen van AZ Turnhout.
13
Goedkeuring nieuwe algemene regeling De algemene regeling beschrijft en regelt de rechtsverhoudingen tussen de ziekenhuisartsen en het bestuur van het ziekenhuis en omvat het reglement inzake de organisatie en coördinatie van de medische activiteit. Een werkgroep samengesteld uit bestuurders van het ziekenhuis, leden van de medische raad en directie schreef dit document uit. Gezien de participatie van artsen in het ziekenhuisbeleid in AZ Turnhout, werd het een moderne en vooruitstrevende regeling. De regeling werd in het najaar 2011 goedgekeurd door de medische raad en de raad van bestuur.
14
Oprichting bekkenbodemkliniek Op 1 september opende de multidisciplinaire bekkenbodemkliniek AZ Turnhout haar deuren voor de diagnose en behandeling van bekkenbodemgerelateerde klachten. De bekkenbodemkliniek is multidisciplinair samengesteld. Patiënten worden onderzocht door de uroloog, de gynaecoloog en de bekkenbodemkinesist(e). Indien nodig ook door de gastro-enteroloog en/of de abdominale chirurg voor een optimale diagnose en behandeling. Dit multidisciplinair team heeft als voordeel dat de patiënt tijdens één bezoek aan het ziekenhuis onmiddellijk onderzocht wordt door en advies krijgt van verschillende specialisten wat het comfort verhoogt en een tijdsbesparing oplevert. Dit initiatief kon op veel
appreciatie van patiënten en huisartsen rekenen.
Mammotoombiopsie spoort borstkanker in een vroeg stadium op De dienst medische beeldvorming van AZ Turnhout is, in samenwerking met AZ St.-Elisabeth Herentals, in het najaar 2011 gestart met een nieuwe toepassing om borstkanker in een vroeg stadium op te sporen : de mammotoombiopsie. Op een gewone radiografie van de borst worden soms groepjes kleine verkalkingen aangetroffen. Op basis van de mammografie is vaak niet duidelijk of dit groepje verkalkingen het begin is van een kwaadaardige tumor, dan wel dat het gaat om ouderdomsverkalkingen in de borst. Via de innovatieve procedure van mammotoombiopsie (stereotactische vacuüm geassisteerde borstbiopsie) kan dit onderscheid wel worden gemaakt. Dr. Isabel Eerens en dr. Veerle Mol, mammo-radiologen AZ Turnhout : “Op het mammografietoestel wordt een stereotactische unit geplaatst. Met dit toestel kunnen we het groepje verkalkingen sterk uitvergroot in beeld brengen en met een precisie van minder dan 0,5 mm lokaliseren. Door deze exacte weergave kunnen we op verkalkingen een uiterst nauwkeurige biopsie uitvoeren en dit weefsel vervolgens laten onderzoeken op een al dan niet kwaadaardig karakter. Indien kanker wordt vastgesteld, kunnen we de behandeling al in een zeer vroeg stadium starten en verhogen de genezingskansen van de patiënt aanzienlijk. Bovendien is de therapie voor borstkanker in dit stadium ook veel minder belastend voor de patiënt.”
15
AZ Turnhout is het eerste ziekenhuis in de Kempen dat deze nieuwe procedure toepast. Dit betekent ook dat borstkankerpatiënten hiervoor niet meer hoeven uit te wijken naar een universitair ziekenhuis, maar gespecialiseerde zorg krijgen dicht bij huis.
Dienst nucleaire geneeskunde werkt met nieuwe SPECT-CT
16
De dienst nucleaire geneeskunde van AZ Turnhout heeft in 2011 een grondige facelift ondergaan door verbouwingen én de installatie van nieuwe apparatuur. Op een academische zitting in december stelde het artsenteam trots de nieuwe SPECT-CT scanner voor, waarmee ze in staat zijn om in één onderzoek twee dingen te combineren : een scintigrafie (vb. een botscan) samen met een CT-scan.
17
“Innoverende initiatieven versterken de nood aan expertise. Het aantrekken van medische, verpleegkundige en andere experten om deze ontwikkelingen mogelijk te maken, blijft een grote uitdaging.” Jo Leysen – medisch directeur
18
“Vroeger moesten patiënten hiervoor soms twee aparte onderzoeken krijgen. Nu kan de dienst nucleaire geneeskunde voor sommige probleemstellingen (bv. bepaalde soorten lage rugpijn) met slechts één onderzoek, niet alleen zeggen of er iets aan de hand is, maar ook preciezer zeggen waar het probleem zich bevindt en wat het zou kunnen zijn. Aangenamer en tijds- en kostenbesparend voor de patiënt dus.” zo stelt Koen De Vis, medisch diensthoofd nucleaire geneeskunde. De onderzoeken gebeuren in nauwe samenwerking met de collega-artsen van de dienst medische beeldvorming.
Meer comfort en beweging voor dialysepatiënten De afdeling dialyse van AZ Turnhout is toonaangevend in de regio en staat in voor de behandeling van acute en chronische patiënten met terminale nierinsufficiëntie, zowel door hemodialyse als peritoniaal dialyse. In 2011 werd er ook op campus Sint-Elisabeth gestart met de behandeling van acute dialysepatiënten op intensieve zorgen. Hiervoor werden op de afdeling intensieve zorgen een hoogtechnologische waterbehandelingsinstallatie en 4 dialysetoestellen geplaatst. Om het comfort van dialysepatiënten te verhogen, die vaak meerdere keren per week 4 uur durende behandelingen ondergaan, werden er op campus Sint-Jozef naast 10 nieuwe zetelbedden ook 2 fietselementen in gebruik genomen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat fietsen tijdens de dialyse een gunstig effect heeft op de bloeddruk en bloeddoorstroming waardoor patiënten minder te kampen krijgen met krampen.
Opening van de stroke unit op verpleegafdeling neurologie In oktober 2011 werd binnen de afdeling neurologie/ neurochirurgie een stroke unit opgericht met voorlopig 4 bedden. Het doel van de stroke unit is om patiënten met een beroerte of hersenbloeding zo snel en optimaal mogelijk te behandelen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat hierdoor de kansen op overlijden of een blijvende handicap sterk worden verminderd. Permanente monitoring Op de stroke unit worden de meest vitale lichaamsfuncties van patiënten zoals hartritme, bloeddruk, temperatuur en andere belangrijke parameters, 24u op 24u gemonitord. De patiënten worden ook continu geobserveerd via camerabewaking. Dit is belangrijk voor een
goede opvolging van de stroke-patiënt. Pas na stabilisatie van de toestand mag de patiënt naar de klassieke verpleegafdeling.
19
20
Behandeling door een multidisciplinair team Een andere belangrijke meerwaarde bestaat erin dat patiënten intensief worden behandeld door een multidisciplinair team van neurologen/neurochirurgen, verpleegkundigen, kinesisten, ergotherapeuten, logopedisten, diëtisten en maatschappelijk assistenten. Via multidisciplinair overleg wordt een goede opvolging van de patiënt gegarandeerd en wordt de behandeling bijgestuurd waar nodig.
Stereotactische bestraling van longkanker
Nieuwe funduscamera en netvliesscanner op dienst oogziekten
Zowel voor als na de bestraling wordt er een controle CT-scan genomen op het bestralingstoestel om de patiënt tot op de millimeter nauwkeurig te installeren. Om tot een uiterst precieze positionering te komen wordt de bestraling voorbereid d.m.v. een 4D-CT-scan. Hiermee wordt zelfs de beweging van de tumor bij de ademhaling in kaart gebracht. Het gevolg is dat het te bestralen deel van het lichaam kan verkleind worden en de stralenbelasting voor de gezonde weefsels tot een minimum beperkt wordt.
In 2011 nam de dienst oogziekten op campus Sint-Jozef een nieuwe funduscamera in gebruik. Met dit toestel worden beelden gemaakt van het netvlies. Het bijzondere aan het toestel is dat hiervoor geen oogdruppels meer ingebracht moeten worden, die de pupillen verwijden. Op die manier kan de patiënt onderzocht worden, zonder nadien hinder te ondervinden om bijvoorbeeld auto te rijden, wat met de oude onderzoeksmethode wel het geval was. Vooral bij onderzoek van diabetici met regelmatige oogcontroles en bij de opvolging van mensen met een afwijking op het netvlies als gevolg van ouderdom, is dit een hele stap vooruit. Daarnaast heeft de dienst oogziekten ook de nieuwste generatie van netvliesscanner in gebruik genomen (de spectrale OCT) met toegenomen precisie en betrouwbaarheid. Met deze scanner kan een patiënt nu op enkele minuten een heel precieze analyse krijgen van de netvliestoestand, zonder zelf enige hinder van het onderzoek te ondervinden.
In maart 2011 werd op de oncologische afdeling van AZ Turnhout gestart met stereotactische bestraling voor de behandeling van longkanker. Dit is een vorm van precisiebestraling waarbij een hele hoge stralingsdosis wordt toegediend in een beperkt aantal sessies (bijvoorbeeld 3 of 5 maal i.p.v. dagelijks gedurende 6 à 7 weken).
21
22
23
24
De techniek kan gebruikt worden voor kleine longtumoren (< 5 cm diameter) en voor 1 à 2 uitzaaiingen in de longen van ondermeer darmtumoren. De therapie wordt goed verdragen.
Nieuw doorvoertoestel maakt laboratorium voor pathologische anatomie efficiënter De samensmelting van de labo’s anatomopathologie van twee campussen maakte een reorganisatie van de werking en herziening van de toevoer van stalen noodzakelijk. Dit leidde tot de aanschaf van een nieuw doorvoertoestel, de Xpress van de firma Sakura Finetek Belgium, het eerste in zijn soort in België. In een doorvoertoestel ondergaat het weefsel een aantal behandelingen om het van een waterig milieu – de fixatievloeistof – naar een paraffinepreparaat te kunnen overbrengen. Het voordeel van het nieuwe toestel is dat er met een constante en gelijkmatige toevoer van weefsel kan gewerkt worden, in tegenstelling tot een traditionele werking waarbij gebruik wordt gemaakt van een doorvoersysteem dat al het weefsel in één lading ’s nachts verwerkt. Met dit nieuwe systeem kan sneller gewerkt worden : biopsies die bijvoorbeeld ’s avonds afgenomen worden en ’s morgens worden aangeleverd op het laboratorium, worden diezelfde dag nog verwerkt. Met de traditionele manier van werken, zou de diagnose 24 uur later pas bekend zijn.
Ook de werking van de dienst werd hieraan aangepast. Alles start namelijk bij een constante toevoer van stalen. Zowel de laboranten als de pathologen krijgen, in tegenstelling tot vroeger, een kleinere, maar continue hoeveelheid werk verspreid over de hele dag. Er is dus niet alleen voordeel voor de aanvragende arts en de patiënt, maar ook voor het laboratoriumpersoneel brengt dit een aangenamere manier van werken met zich mee.
AZ Turnhout start met locomotorische en neurologische revalidatie Een SP-dienst is een doorstromingsafdeling tussen het ziekenhuis en thuis of een andere zorginstelling voor een relatief korte periode van intensieve en individueel afgestemde revalidatie. In 2011 startte het ziekenhuis, naast de bestaande revalidatiebehandelingen, met 20 bedden SP neurologie en 20 bedden SP locomotorisch. De SP-afdeling neurologie richt zich op patiënten met neurologische aandoeningen zoals CVA, Parkinson of hersentrauma. Op de SP-afdeling locomotorisch kunnen patiënten terecht voor revalidatie na een amputatie, gewrichtsprothese of patiënten met een sterk verzwakte conditie of meervoudige letsels. Een heel team van verpleegkundigen, kinesisten, logopedisten, ergotherapeuten, maatschappelijk assistenten en artsen werkt aan de optimale zelfredzaamheid van deze patiënten.
25
Opstart van diëtisten oncologie In kader van het kankerplan is AZ Turnhout in het voorjaar van 2011 gestart met de participatie van diëtisten voor het zorgprogramma oncologie. Zij geven individueel voedingsadvies aan patiënten die als gevolg van de behandeling, problemen hebben met voedselopname of gastro-intestinale ongemakken zoals misselijkheid, smaakveranderingen, braken, slikproblemen, constipatie. De diëtiste geeft advies in de vorm van kleine tips die echter soms grote verbeteringen teweeg brengen. Dit gebeurt vanzelfsprekend steeds in overleg met betrokken artsen en andere disciplines.
26
vende fluorescentietechniek gebruikt bij het bestrijden van kwaadaardige hersentumoren. De techniek maakt gebruik van het product 5-ALA (5-amino-levulinic-acid) en zorgt ervoor dat kwaadaardig tumorweefsel onder blauw licht (via een aangepaste microscoop) begint te fluoresceren en daardoor beter en vollediger kan verwijderd worden. Zowel dr. Koen Engelborghs als dr. Jens Deckers zijn hierin opgeleid en gebrevetteerd. Zij gebruikten de techniek al eerder in het Ziekenhuis Oost-Limburg. Nadat de aanpassing van de operatiemicroscoop werd goedgekeurd en uitgevoerd, hebben zij eind juni 2011 de eerste ingreep met deze techniek in Turnhout kunnen doen.
Gebruik van echo-endoscopie op dienst maag-, darm- en leverziekten Sinds midden 2011 beschikt de dienst maag-, darm- en leverziekten van AZ Turnhout over zowel de apparatuur als de expertise voor het uitvoeren van echoendoscopie (EUS). Deze techniek is de laatste jaren aan een sterke opmars bezig en ook de Kempen kon niet achterblijven.
Vooruitstrevende fluorescentietechniek op dienst neurochirurgie In juni 2011 is door de dienst neurochirurgie van AZ Turnhout voor de eerste keer een nieuwe vooruitstre-
De medische discipline maag-, darm- en leverziekten kan nu als enige in de regio gastro-enterologische onderzoeken doen via een echo-endoscopie. Deze onderzoeken hebben als voordeel dat hiermee nauwkeuriger de aard en omvang van bepaalde letsels in en rond het spijsverteringskanaal kan nagegaan worden. Vooral in het domein van oncologie, bij kanker van de slokdarm,
27
maag, rectum, pancreas en galwegen heeft de echoendoscopie al veel nut bewezen. Een echografie van binnenuit Een echo-endoscopie is een onderzoek van een deel van het spijsverteringskanaal met een combinatie van een echografische (maakt gebruik van geluidsgolven) en een endoscopische (inwendig kijken) techniek. Het toestel bestaat uit een flexibele buis waarbij op de tip een kleine echografiesonde is bevestigd. Zo kan een echografie van binnenuit uitgevoerd worden. Dit laat enerzijds toe om verschillende lagen van het spijsverteringskanaal en
naburige organen in beeld te brengen. Anderzijds kunnen via deze weg tegelijk ook weefselstalen (biopsie) worden genomen. In de nabije toekomst zal de techniek niet alleen voor diagnose gebruikt worden maar ook voor behandeling door het lokaal inbrengen van chemotherapie of lokale bestraling.
03
kwalitatieve zorg
kwalitatieve patiëntenzorg in een veilige omgeving Een kritische blik op onszelf resulteert in verbeteracties De Vlaamse overheid inspecteert AZ Turnhout In april 2011 ontving AZ Turnhout een auditteam van de Zorginspectie en het Agentschap Zorg en Gezondheid. Tijdens deze 5-jaarlijkse audit werd de werking van het ziekenhuis grondig onder de loep genomen om een verlenging van erkenning te kunnen geven. Het auditteam ging na of AZ Turnhout de wettelijke normen naleeft en een doeltreffend kwaliteitsbeleid voert. Het ziekenhuis kreeg een goed rapport : er werden heel wat sterke punten en aanbevelingen opgesomd. Daarnaast formuleerde het auditrapport ook tekortkomingen en enkele non-conformiteiten (niet in orde met de wetgeving). Uit de audit mochten we ondermeer concluderen dat onze initiatieven ter verbetering van kwaliteit en patiëntveiligheid, betrokkenheid en participatie van de artsen bij het beleid van het ziekenhuis en de uitgebreide samenwerking met de huisartsen positief werden geëvalueerd. De erkenning van AZ Turnhout werd verlengd. Tege-
lijkertijd worden een aantal processen opgezet om de mindere punten weg te werken en te verbeteren. Check it Out AZ Turnhout! wordt genomineerd In november 2011 werd AZ Turnhout genomineerd met het unieke project ‘Check it Out AZ Turnhout’ voor de Prijs voor Excellentie in Ziekenhuismanagement. Hiermee werd ons project door het Rode Kruis en het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap bekroond als een excellent voorbeeld van duurzaam kwaliteitsvol ziekenhuismanagement. ‘Check it Out’ is een duurzaam instrument voor zelfreflectie en verbetering binnen afdelingen en diensten. Dit gebeurt door middel van een geautomatiseerde vragenlijst. De afdeling wordt dus als het ware door de
29
eigen mensen onder de loep genomen met de focus op kwaliteit en veiligheid. Aan de gemeten resultaten worden verbeteracties gekoppeld (Do it!). Of om het met enkele woorden uit het juryrapport te omschrijven : “De jury is er nog niet helemaal uit in welk vakje van de instrumenten- en methodenbox van het ziekenhuismanagement dit project moet worden gecatalogeerd. Wellicht omdat het die traditionele vakjes overstijgt. ….. Het is erg procesgestuurd, brengt geen zware extra werkbelasting mee, combineert top-down met bottom-up….” (uit een citaat van professor Vleugels van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap).
30
Op weg naar accreditering AZ Turnhout heeft gekozen om van start te gaan met een accrediteringstraject. Een ziekenhuis dat kiest om te accrediteren, zal de kwaliteit van zorg en de organisatie ervan regelmatig door externen laten evalueren. Er worden normen voorop gesteld waaraan het ziekenhuis moet voldoen. Bij accreditering ligt de nadruk expliciet op het creëren van een cultuur van continue verbetering van de zorg. Op een symposium in mei 2011 voor artsen en leidinggevenden van AZ Turnhout, werden ervaringen uitgewisseld met andere Vlaamse ziekenhuizen die reeds een accreditatie behaald hebben of volop in de voorbereidingsfase zitten. De eerste interne audit was een succes AZ Turnhout heeft in het najaar van 2011 met de opleiding van interne auditoren en geslaagde audits op vier diensten (verloskwartier/ materniteit, pediatrie, cardiologie en radiotherapie), een eerste belangrijke stap ge-
zet in het accrediteringstraject. Interne audits vormen een belangrijk instrument om inzicht te verschaffen in het functioneren, de doelmatigheid en efficiëntie van een organisatie en van afzonderlijke diensten. Dat inzicht is van belang om alert te blijven voor knelpunten en mogelijkheden voor verbetering te zien. In september kregen de eerste interne auditoren van AZ Turnhout (artsen, hoofdverpleegkundigen, apothekers en andere leidinggevenden) een uitgebreide theoretische en praktijkopleiding van het organisatieadviesbureau Kerteza over hoe je interne audits organiseert en uitvoert. In een auditrapport werden de sterke en zwakkere punten van de dienst vermeld, die tijdens de audit naar voor kwamen. De diensten gebruiken het rapport als uitgangspunt voor het opstarten van verbeterprojecten. Ook in 2012 worden nieuwe interne auditoren opgeleid en zullen andere diensten geaudit worden. Klinisch labo behaalt ISO 15189 accreditatie Op campus Sint-Jozef worden sinds 2008 moleculaire testen uitgevoerd om humaan papillomavirus (HPV) te detecteren. Het opsporen van HPV is belangrijk omdat bepaalde virustypes geassocieerd zijn met baarmoederhalskanker, een traaggroeiende kanker die bijna volledig te genezen is als hij tijdig wordt opgespoord. De Belgische wetgever eist dat vanaf 1 juli 2011 deze testen alleen nog uitgevoerd worden door laboratoria die een ISO 15189 accreditatie bezitten. Alleen onder die laatste voorwaarde kan de patiënt voor dit onderzoek terugbetaling bekomen.
31
32
De ISO 15189 is een internationale norm, die eisen specificeert, die gesteld worden aan de competentie en kwaliteit van medische laboratoria. Na een audit door een erkend orgaan werd aan het laboratorium een ISO 15189 accreditatie toegekend in de zomer van 2011. Het laboratorium is dus op basis van deze erkenning gemachtigd HPV testen uit te voeren. Jaarlijks vindt er een controle plaats om te zien of het aan de opgelegde kwaliteitscriteria blijft beantwoorden.
Succesvolle externe audit op de afdeling radiotherapie In het kader van het nationaal Kankerplan werd in december 2011 de radiotherapie-afdeling van AZ Turnhout doorgelicht door drie auditoren van het College van Radiotherapie. Het bestaande kwaliteitssysteem werd van dichtbij bekeken door een radiotherapeut, een stralingsfysicus en
een radiotherapie verpleegkundige. De bedoeling van de audit was enerzijds om de bestaande procedures van dichterbij te bestuderen en anderzijds om mogelijke verbeterpistes aan te duiden. Naast de infrastructuur en de globale aanpak werden de verschillende processen, gaande van CT-simulatie tot en met de eigenlijke bestraling en voorziene controles, volledig en kritisch doorlopen. De auditoren waren over het algemeen zeer tevreden. Vanzelfsprekend stelden ze ook een aantal verbeteracties voor. De inspanningen op vlak van het kwaliteitssysteem werden erg geapprecieerd. Ook de moderne en goed uitgeruste infrastructuur, de patiëntvriendelijke aanpak en de samenhorigheid binnen het team lieten een diepe indruk na bij de auditoren.
Sensibiliseringscampagnes maken mensen bewust van het belang van kwaliteitszorg AZ Turnhout draagt kwaliteitsvolle en veilige patiëntenzorg hoog in het vaandel. In alles wat we doen, zijn we bekommerd om het welzijn van de patiënt. Elk jaar opnieuw besteden we dan ook veel aandacht aan sensibiliseringscampagnes rond griepvaccinaties of het belang van handhygiëne zowel bij het personeel als bij de patiënten en bezoekers. U bent in goede handen : februari-maart 2011 Onder het motto “een goede handhygiëne redt mensenlevens” informeerde AZ Turnhout personeel en patiënten tijdens de jaarlijkse nationale campagne voor handhygiëne in zorginstellingen. Een correcte handhygiëne staat immers garant voor een daling van het aantal ziekenhuisinfecties.
In ons ziekenhuis worden regelmatig metingen georganiseerd op de diensten. Zo werden er registraties van de handhygiëne uitgevoerd bij het contact met de patiënt en zijn omgeving. Op de meeste diensten werd een handhygiënecompliantie van 75 % bereikt. Daarnaast werden de basisvereisten van handhygiëne gecontroleerd, zoals het niet dragen van polshorloge, armband, ring, nagelverlenging, nagellak en het toezicht op propere, korte nagels. Voor dit item werd een score van meer dan 90% behaald op de deelnemende diensten. Griepvaccinatie voor iedereen : oktober 2011 Griepvaccinatie van medewerkers in de gezondheidszorg is naast het vaccineren van risicopersonen en een goed handhygiënebeleid een essentiële maatregel om het uitbreken van influenza in het ziekenhuis te voorkomen. Om de medewerkers en artsen hiervan te overtuigen werd in oktober door het team ziekenhuishygiëne via de wekelijkse Nieuwsflash telkens een ander aspect van de griepvaccinatie in de kijker gezet bij de mede-
33
34
“Het is onze permanente zorg erover te waken dat alle diensten een hoog kwaliteitsniveau bereiken. In alles wat we doen zijn we bekommerd om het welzijn van de patiënt.” Jacques Rutten – diensthoofd kwaliteit & patiëntveiligheid
35
werkers. Verdere inspanningen blijven nodig, want een gemiddeld globaal vaccinatiecijfer van 55% kan zeker nog beter.
36
Week van de patiëntveiligheid : november 2011 De derde week van november vindt elk jaar de ‘Nationale week van Patiëntveiligheid’ plaats waar ook AZ Turnhout aan mee doet. Zo kreeg elke patiënt bij opname een patiëntveiligheidskaart met daarop 6 concrete tips om zijn veiligheid tijdens en na zijn verblijf in het ziekenhuis mee in acht te nemen. Deze tips werden ook geafficheerd op de verpleegafdelingen. Voor de medewerkers van het ziekenhuis werden tijdens deze week infosessies georganiseerd over incidentmelding. Als kers op de taart organiseerde de dienst kwaliteit en patiëntveiligheid op 24 november 2011 een symposium in samenwerking met het ziekenhuis van Herentals. Naar 100% identificatie van patiënten én medewerkers Een belangrijk project in 2011 is de 100% identificatie van patiënten. Elke patiënt moet een identificatiearmband dragen met naam en geboortedatum om vergissingen te voorkomen. De interne sensibilisatie deed zijn werk. In 2011 was er een verbetering te noteren en kwamen we uit op een ziekenhuisbrede score van 97%.
Daarnaast was er ook extra aandacht voor de identificatie van medewerkers door het dragen van een badge met de naam. We streven er naar dat iedereen werkzaam in het ziekenhuis dergelijke badge draagt zodat onze patiënten en bezoekers altijd weten wie hij of zij voor zich heeft. We zien dit als een belangrijke vorm van patiëntvriendelijkheid.
Standaardisatie van isolatiebeleid op beide campussen In 2011 heeft het team voor ziekenhuishygiëne alles in het werk gesteld om het isolatiebeleid op de beide campussen op elkaar af te stemmen. Dit resulteerde in een standaardisatie van de toe te passen isolatieprocedures, de te gebruiken hulpmiddelen bij isolaties en de uitlijning van een screeningsbeleid. Het eindresultaat is een uniform isolatiebeleid voor AZ Turnhout dat in 2012 op beide campussen wordt geïmplementeerd.
Bloedtransfusieprocedure geüniformiseerd op beide campussen In 2010 werd de kwaliteit van het bloedtransfusieproces vanaf het laboratorium tot aan de eigenlijke toediening geëvalueerd, zowel op campus Sint-Jozef als op campus Sint-Elisabeth. Deze resultaten werden besproken in een werkgroep met de bedoeling om een nieuwe uniforme procedure op te stellen voor het toedienen van bloedderivaten. Deze nieuwe transfusieprocedure werd
37
sen, verpleegkundigen, paramedici en ondersteunende diensten worden op elkaar afgestemd om de behandeling van deze patiënten zo optimaal en efficiënt mogelijk te maken met maximale aandacht voor kwaliteit. In 2011 werden enerzijds twee nieuwe klinische paden ontwikkeld en geïmplementeerd : ‘verwijderen van wijsheidstanden’ en ‘ondervoeding bij de geriatrische patiënt’. In het kader van de borstkliniek werd ook gewerkt aan het klinisch pad ‘borstcarcinoma’ (zie pag. 49). Anderzijds werd ook verder gewerkt aan klinische paden die reeds in 2010 werden opgestart zoals ondermeer ‘Proximale femurfractuur’ en ‘COPD’.
38
door het transfusiecomité goedgekeurd en in december 2011 geïmplementeerd na een opleiding van de verpleegkundigen. Het opstarten van deze PDCA-cyclus (Plan-Do-Check-Act) leidt tot een transparant proces dat constant gecontroleerd, geëvalueerd en bijgestuurd wordt.
Ontwikkeling van klinische paden Een klinisch pad is een uitgewerkt zorgplan voor een welbepaalde patiëntengroep. Alle activiteiten van art-
Klinisch pad ‘verwijderen van wijsheidstanden’ Jaarlijks worden er in AZ Turnhout 1.200 patiënten geopereerd door de mond-, kaak- en aangezichtschirurgen om de wijsheidstanden te verwijderen. De vraag naar een uniforme en op elkaar afgestemde procedure werd alsmaar groter. Sinds augustus 2011 wordt in het chirurgisch dagziekenhuis gewerkt volgens het klinisch pad ‘extractie van wijsheidstanden’ en worden er regelmatig evaluaties uitgevoerd en metingen gedaan ondermeer o.v.v. patiëntenidentificatie, wachttijden en postoperatieve pijnintensiteit. Klinisch pad ‘ondervoeding bij de geriatrische patiënt’ Ondervoeding is een reëel probleem bij ouderen. Maar liefst 35,9% van de Belgische patiënten op geriatrie is ondervoed en 41,9% loopt risico op ondervoeding. Een gebrek aan aandacht voor ondervoeding kan zware gevolgen hebben zoals infecties, verslechteren van de fysieke en mentale toestand en een hoger sterftecijfer. AZ Turnhout koos voor een gestructureerde aanpak van
dit probleem in de vorm van een klinisch pad. Zo wordt vanaf november 2011 elke patiënt op de geriatrische afdeling gescreend via een specifieke vragenlijst. Een multidisciplinair team van geriaters, verpleegkundigen, diëtisten, koks, ergotherapeuten,... volgen de voedingstoestand van de patiënt op.
getroffen om de ingreep veilig te laten verlopen. We willen hiermee ook de communicatie binnen het team stimuleren en werken aan een efficiënter verloop van de ingreep. Een eerste evaluatie bij 25 ingrepen is bevredigend : bij de 25 gecontroleerde patiënten werd de checklist steeds ingevuld. 20 lijsten waren volledig en 5 kunnen nog vollediger.
‘Time out’ vergroot veiligheid van patiënt tijdens de operatie
Het project ‘time-out’ kadert binnen een wereldwijd WGO-programma ‘Safe Surgery Saves Lives’ dat operatieteams wil helpen incidenten te verminderen.
De ‘time-out’ is een procedure die bij operaties plaatsvindt om de veiligheid van de patiënt tijdens het operatief proces te vergroten en de kans op fouten zo klein mogelijk te maken. De ‘time-out’ procedure wordt toegepast bij alle patiënten die een heelkundige ingreep ondergaan. Na een pilootproject in één operatiekwartier, werd op 1 april 2011 het project uitgerold in alle operatiekwartieren van AZ Turnhout. Met een checklist worden kritieke punten (Gaat het om de juiste patiënt? Juiste zijde van de ingreep?…) systematisch gecontroleerd door verschillende leden van het chirurgisch team en dit op de drie belangrijkste momenten van elke ingreep : • Sign in : vlak vóór de anesthesie • Time-out : voor de start van de ingreep/voor het insnijden • Sign out : na de ingreep Concreet betekent dit dat op deze drie momenten het voltallige operatieteam het werk even stillegt om gedurende maximaal één minuut alle details nog eens te controleren en te bekijken of alle voorbereidingen zijn
39
04
onze kracht
onze medewerkers, onze kracht In AZ Turnhout engageren ruim 1.800 personeelsleden en 160 artsen zich elke dag om samen de beste zorg aan onze patiënten te bieden. Dit betekent samenwerken. Kwaliteitsvolle zorg kunnen we maar bieden als er een goede samenwerking is tussen artsen, administratie, schoonmaak, techniekers, verplegend personeel, logistiek en keuken,… één voor één zijn zij allemaal onmisbare schakels. 2011 was zeker voor onze medewerkers een druk en bewogen jaar. De verhuisbewegingen, centralisatie van diensten en uniformisering van procedures en richtlijnen brachten veel veranderingen op een korte tijd met zich mee. Deze veranderingen zijn geslaagd door de bereidwillige en doorgedreven inzet van alle artsen en medewerkers van AZ Turnhout. Wij trachten van ons ziekenhuis een stimulerende werkomgeving te maken zodat we ook in de toekomst op onze medewerkers kunnen blijven rekenen en nieuwe competente medewerkers kunnen aantrekken.
Naar een herinrichting van de personeelsdienst Na de samensmelting van de twee personeelsdiensten in 2010, werd in 2011 de structuur van de personeels-
dienst alsook de werkwijze verder afgestemd op de groeiende noden van een alsmaar groter wordend ziekenhuis. Overschakeling naar één loonadministratiepakket en tijdsregistratiesysteem De aankoop en installatie van de softwaretoepassing HR Access gebeurde reeds in 2010. 1 januari 2011 was een spannend moment. Voor de eerste keer werden alle lonen via HR Access uitbetaald. Ondertussen werken we volop verder aan de extra mogelijkheden van HR Access op gebied van personeelsbeleid en talent management. In de loop van 2011 werd ook gradueel
41
overgeschakeld naar één centraal tijdsregistratie- en uurroosterplanningspakket. Beide overschakelingen zijn de eerste stap om toekomstgericht de service naar de medewerkers verder te verbeteren. Vlottere dienstverlening via zes dossierbeheerders Om een vlotte dienstverlening voor onze medewerkers mogelijk te maken, kreeg in mei 2011 elke medewerker van AZ Turnhout één vast aanspreekpunt binnen de personeelsdienst : de dossierbeheerder. In totaal zijn er zes dossierbeheerders voor 1.800 personeelsleden. Onze medewerkers kunnen met al hun vragen over personeelsaangelegenheden terecht bij hun dossierbeheerder.
42
Toenemend aantal vacatures De toenemende vraag naar verpleegkundig personeel maakte het noodzakelijk naar een uniforme aanpak van interne en externe aanwerving over te schakelen. In 2011 werden er in totaal over de verschillende departementen 327 vacatures opengesteld, waarvan 82 intern. In totaal werden 251 vacatures ingevuld wat ongeveer neerkomt op een vacature per werkdag. Ook voor jobstudenten was 2011 een vruchtbaar jaar : in de zomermaanden werden maar liefst 212 jobstudenten ingeschakeld wat meer is dan alle voorgaande jaren.
Blijven groeien in AZ Turnhout Als groeiende organisatie stimuleren wij permanente ontwikkeling van onze medewerkers. Daarom bieden we ruimte voor persoonlijke wensen en ambities om zo het beste in onze mensen naar boven te halen. De dienst VTO2 : zuurstof nodig? Na de opstart van de dienst VTO2 (vorming, training en opleiding) in 2010, werd in april 2011 het nieuwe vormingsbeleid in praktijk omgezet. Sindsdien hebben we in AZ Turnhout drie vormingscoördinatoren. Zij voeren regelmatig overleg waarbij onder andere gestreefd wordt naar eenzelfde aanpak voor alle departementen. De centrale VTO2-dienst is een onderdeel van de dienst Human Resources en werkt ter ondersteuning van de departementale VTO2-coördinatoren.
“Verpleegster dat word je niet, dat ben je. Verplegen doe je met je hart, ogen en oren. Je moet luisteren, motiveren en handelen op maat.” Greet Verkoeyen - diabeteseducator
43
44 foto : Siemens
Opleiding van nieuwe medewerkers Voor elke nieuwkomer is er sinds 2011 een aangepast opvang- en inscholingsprogramma én begeleiding door een ervaren collega voorzien via peter- en meterschap. Voor verpleegkundigen gebeurt de opvang en inscholing onder begeleiding van één van de twee begeleidingsverpleegkundigen. Zij zorgen ervoor dat nieuwe medewerkers zich snel thuis voelen en kwaliteitsvolle zorg volgens de standaarden van onze organisatie aan de patiënt kunnen bieden. Op regelmatige tijdstippen worden rondleidingen voor nieuwelingen in het ziekenhuis voorzien. Elk kwartaal wordt er bovendien door de personeels-
dienst een algemene onthaaldag voorzien voor alle nieuwe medewerkers : een soort korte ‘wegwijs’ in onze organisatie. Organisatiebrede en dienstgebonden opleidingen Gedurende de hele loopbaan bieden we ondersteuning om professioneel te groeien door middel van ruime mogelijkheden tot vorming, training en opleiding. Sommige daarvan worden organisatiebreed gepromoot en georganiseerd zoals : rugklachtpreventie, brandveiligheid, documentbeheer, auditoren opleiding NIAZ, enzovoort. Zo startten in januari 2011 12 hoofdverpleegkundigen met Clinical Leadership Project met als doel de persoonlijke ontwikkeling van de leidinggevenden te stimuleren.
Daarnaast kregen de medewerkers ook tal van mogelijkheden om dienstspecifieke opleidingen te volgen.
Activiteiten van de personeelsvereniging zijn een succes De boog hoeft niet altijd gespannen te staan. Filip Goyens : “De personeelsvereniging is in het leven geroepen om onze medewerkers en artsen dichter bij mekaar te brengen. Jaarlijks organiseren wij enkele activiteiten, buiten de werkuren, waardoor iedereen de kans krijgt om elkaar wat beter te leren kennen. En met succes.” De personeelsvereniging organiseerde in 2011 verschillende activiteiten voor jong en oud. In maart gingen een 50-tal medewerkers als VIP naar de hilarische musical ‘Eén voor allen, allen voor Spamelot’ in Antwerpen. In mei mocht de personeelsvereniging 450 personeelsleden en hun gezin ontvangen op de familiedag in Bobbejaanland. Tijdens het hemelvaartweekend van 2011 fietsten drie ploegen en één gynaecoloog (als éénmansploeg) mee in de nationale wedstrijd ‘De 1000 km van Kom op Tegen Kanker’. Per ploeg ging er 5000 euro naar kankeronderzoek. De quizploeg De Gezwellige Stralers mocht op 21 oktober trots de wisselbeker in ontvangst nemen van de tweede quizavond van AZ Turnhout. Om het jaar af te sluiten konden medewerkers met hun gezin genieten van de animatiefilm “Puss in Boots” in Utopolis.
45
46
47
“Ik kan mijn job aan iedereen aanraden! Je werkt dicht bij huis en toch heb je alle voordelen van een grote organisatie.” Lea Broeckx - schoonmaakster
05
samen sterk
samen sterk Ziekenhuis Herentals en Turnhout werken gestructureerd samen als vzw HETU Na de oprichting van een ziekenhuisgroepering in 2009, gingen AZ St.-Elisabeth Herentals en AZ Turnhout in 2011 nog een stap verder : op 30 mei 2011 werd de vzw HETU opgericht. Deze vzw heeft tot doel om de bestaande samenwerkingsinitiatieven tussen de twee ziekenhuizen te coördineren en nieuwe tot stand te brengen. Op die manier wordt de zorg nog beter afgestemd op de behoeften van de patiënt in de Kempense regio. De samenwerking behelst zowel tweedelijns als derdelijns gespecialiseerd zorgaanbod. Daarnaast zal gezocht worden naar synergie op andere, niet-medische domeinen, zoals informatica, investeringen (samenaankoop), opleidingen, enzovoort. De vereniging wordt bestuurd door een raad van bestuur, samengesteld uit vier vertegenwoordigers van elk ziekenhuis. Bestaande samenwerkingsinitiatieven van vzw HETU Op onderstaande gebieden van het zorgaanbod werken AZ St.-Elisabeth Herentals en AZ Turnhout samen : • Gezamenlijke uitbating NMR Herentals • Gezamenlijk zorgprogramma borstcarcinoma • Oncologische samenwerking : de medisch onco-
logen en hematoloog van AZ Turnhout hebben een consulentfunctie in AZ St.-Elisabeth Herentals • Samenwerking en gezamenlijke wachtdienst urologie • Samenwerking en gezamenlijke wachtdienst vasculaire heelkunde • Pneumologie : gezamenlijke uitbouw expertfunctie echo-endoscopie van de longen • Neurologie : de dienst neurologie van AZ Turnhout organiseert een raadplegingsactiviteit en consultfunctie in AZ St.-Elisabeth Herentals • Gezamenlijke organisatie symposium ‘week van de patiëntveiligheid’ Herentals en Turnhout bundelen de krachten in de Borstkliniek De Borstkliniek Turnhout-Herentals bestaat uit multidisciplinaire teams van artsen, borstverpleegkundigen en psychologen, die voor elke patiënt een zorgtraject op maat uitstippelen en haar gezondheidstoestand nauwgezet opvolgen. Dr. Dirk Servaes, borstchirurg AZ Turnhout : “In de Borstkliniek komen verschillende disciplines zoals heelkunde, gynaecologie en radiologie samen in één multidisciplinair team. Zodra de diagnose van borstkanker wordt gesteld, komt het team bij elkaar,
49
werkt een behandeling uit op maat en volgt de patiënt ook tijdens en na dit zorgtraject multidisciplinair op. Door deze gestructureerde vorm van samenwerking in de beide ziekenhuizen, zijn wij in staat om borstkankerpatiënten kwalitatief hoogstaande zorg dicht bij huis te bieden.” Naast het medisch luik, besteedt de Borstkliniek ook aandacht aan de psychosociale opvang van de patiënt : borstverpleegkundigen en psychologen begeleiden de patiënt en zijn of haar familie en zorgen voor de emotionele opvang of geven meer informatie over de behandelingen en sociale aspecten als borstprothesen en sociale tegemoetkomingen.
50
Samen met de huisartsen hebben de ziekenhuizen van Turnhout en Herentals een transmuraal klinisch pad rond borstkanker ontwikkeld. In dit klinisch pad, dat het verloop van het zorgtraject van een borstkankerpatiënt nauwgezet omschrijft, speelt de huisarts een belangrijke rol. Al van bij het begin wordt hij nauw bij het zorgproces betrokken.
Een Hart voor Werk Een Hart voor Werk is een uniek project in Vlaanderen dat mensen met een hartziekte opnieuw aan een job helpt. Op initiatief van hartpatiënt Paul Bols, sloegen verschillende partners, waaronder AZ Turnhout, de handen in elkaar. Het project kreeg begin februari 2011 het startschot vanuit Europa. Er werd een nieuwe aanpak ont-
wikkeld die toelaat dat mensen met een hartziekte opnieuw kunnen functioneren op de arbeidsmarkt. Cardiologen screenen patiënten die in aanmerking komen voor het project Op 14 februari 2011 zijn onze cardiologen gestart met de rekrutering van patiënten die mogelijks in aanmerking kwamen voor deelname aan het proefproject. De screening gebeurde op basis van een aantal medische indicatoren. “We richting ons op patiënten die een groot deel van de hartfunctie definitief of voor lange tijd kwijt zijn”, zo stelt Eric Willems, trekker van het project in AZ Turnhout. “De cardiologen meten de pompfunctie van het hart en bekijken vanaf welk resultaat er medisch gezien minder problemen optreden om fysiek werk te herstarten. Het is namelijk wetenschappelijk aangetoond dat hartpatiënten die actief blijven, zich over het algemeen ook beter voelen.” Begeleiding naar werk wordt vanaf het begin mee ingebouwd in de cardiale revalidatie Tijdens en na de cardiale revalidatie worden de hartpatiënten nauwgezet opgevolgd. Zij krijgen begeleiding van ondermeer een cardioloog, kinesitherapeut en sociaal verpleegkundige. Daarnaast zullen ook trajectbegeleiders van GTB (Gespecialiseerde dienst voor Trajectbepaling en –Begeleiding van personen met een arbeidshandicap) enkele dagdelen mee in het ziekenhuis aanwezig zijn om hartpatiënten vanaf dag één van de revalidatie te ondersteunen bij de voorbereidingen voor de reactivering naar de arbeidsmarkt. Na één jaar werking via dit partnership konden al meer dan 25 hartpatiënten terug aan de slag.
51
“Door de oprichting van de vzw HETU zal het gespecialiseerde zorgaanbod voor de patiënt in de regio Kempen nog verder kunnen uitgebreid worden en kan het zorgaanbod in beide ziekenhuizen optimaal op elkaar afgestemd worden.” Hans Ramaekers - algemeen directeur
Stad en AZ Turnhout voeren samen campagne voor orgaandonatie Beldonor 2011 Tussen half oktober en half november 2011 moedigde de stad Turnhout zoveel mogelijk inwoners aan om zich te laten registreren als orgaandonor. Deze actie paste binnen de jaarlijkse campagne Beldonor en de Europese dag voor orgaandonatie op 22 oktober 2011. AZ Turnhout zette actief zijn schouders onder het project gezien de jarenlange actieve donorcoördinatie door de dienst anesthesie. In oktober werden op beide campus-
sen infostandjes voorzien waar men zich als Turnhoutenaar onmiddellijk kon laten registreren. De registratiecampagne van de stad Turnhout was succesvol en het streefdoel dat minstens 5% van de inwoners zich positief zouden laten registreren als mogelijke orgaandonor, werd bereikt. Participatie aan GIFT-project Op de afdeling intensieve zorgen van AZ Turnhout is orgaandonatie bij hersendode patiënten een actief aandachtspunt. Dit blijkt ondermeer uit de participatie aan het nationale GIFT-project. In 2011 werd in AZ Turnhout een lokale functie ‘donorcoördinatie’ uitgebouwd. In 2011 werden vanuit ons ziekenhuis 11 orgaandonoren aangeboden aan het transplantatiecentrum van UZ Leuven, wat leidde tot 9 succesvolle orgaanprelevaties.
52
Palliatieve eenheid AZ Turnhout viert 10-jarig bestaan De palliatieve eenheid van AZ Turnhout bevindt zich op campus Sint-Elisabeth, telt in totaal 8 bedden en is uniek in het arrondissement Turnhout. De eenheid biedt totaalzorg aan patiënten die ongeneeslijk ziek zijn en niet meer thuis, in het ziekenhuis of in het rusthuis kunnen worden begeleid. Op 1 oktober 2011 vierde de palliatieve eenheid uitgebreid haar 10-jarig bestaan met een symposium voor eigen personeel en artsen, huisartsen regio Turnhout en partnerorganisaties. Eerder in het jaar mocht de palliatieve eenheid ook reeds een schenking van Dexia Foundation Belgium vzw in ontvangst nemen waarmee de infrastructuur van enkele kamers gemoderniseerd werd.
53
Jaarlijkse campagnes in samenwerking met zorgpartners Wereldnierdag : ‘Bescherm je nieren en red je hart’ Dat is de campagneslogan van de internationale Wereldnierdag in maart 2011. Het aantal patiënten met chronische nierziekte is de laatste jaren drastisch gestegen. Ook AZ Turnhout wil aandacht vragen voor de zorg voor onze nieren. In de centrale inkomhal van campus Sint-Jozef verwelkomden de medewerkers van de afdeling dialyse iedereen aan een infostand met folders, gadgets en een quiz. De nierpatiënten en hun vervoerdiensten werden extra in de watten gelegd.
Werelddag zonder tabak Naar aanleiding van de Werelddag zonder tabak, die jaarlijks plaatsvindt op 31 mei, organiseerden AZ Turnhout en het Preventiecentrum regio Turnhout samen met Logo Kempen, een tweede rookstopinfodag in ons ziekenhuis. Tabakologen uit de regio waren een hele dag aanwezig om vragen te beantwoorden en de schadelijke effecten van roken te meten. Rokers konden ondermeer
54
hun longleeftijd of nicotine-afhankelijkheid laten testen. Ook konden rokers deelnemen aan de nationale campagne ‘Rokers verdienen ’n beloning… als ze 24 uur niet roken’. Verwensessies voor kankerpatiënten op de Dag tegen Kanker Op 15 september 2011 was het Dag tegen Kanker. Op beide campussen werden kankerpatiënten door vrijwilligers van ons ziekenhuis, VLK en van het Heilig Graf
Instituut in de watten gelegd met voet- en handmassage, gelaatsverzorging en make-up en kleur- en stijladvies. Naar jaarlijkse gewoonte speldden vrijwilligers van VLK aan het onthaal gele lintjes op bij iedereen die het ziekenhuis binnenkwam als teken van steun aan alle kankerpatiënten. Pijnmeting in de kijker tijdens de week tegen pijn Van 10 tot 14 oktober vond de Europese week tegen pijn plaats. AZ Turnhout en AZ St.-Elisabeth Herentals
steunden met een gezamenlijke actie deze internationale sensibiliseringscampagne. Beide ziekenhuizen werkten deze week samen rond acties om het pijnbeleid in de kijker te zetten bij onze patiënten en zorgverleners. Tijdens de week tegen pijn richtten we graag alle aandacht op het beter (h)erkennen van pijn, door de patiënt regelmatig te bevragen en hem een score aan de pijn te laten toekennen met behulp van een pijnmeetinstrument.
Kennisuitwisseling via verschillende symposia en academische zittingen Pentalfasessies in AZ Turnhout In het voorjaar van 2011 gingen er in AZ Turnhout 6 Pentalfasessies door : • 7 april : Multidisciplinaire aanpak van de lymfe klieren bij prostaatkanker • 12 mei : Klinische farmacologie bij kinderen • 19 mei : Infectieproblemen in de orthopedie • 19 september : Residents Seminar Heelkunde • 24 november : Management van ernstig cranio cerebraal trauma • 15 december : De professionele autonomie van de arts Het doel van het Pentalfa-project is het postgraduaat onderwijs van de Faculteit Geneeskunde van de K.U. Leuven op een interactieve wijze in de eigen regio aan te bieden. Infosessies voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie Op 19 en 26 mei 2011 organiseerden de lokale multidis-
ciplinaire netwerken van Turnhout en de Zuiderkempen samen met AZ Turnhout gratis infosessies ‘Gezond leven met ongezonde nieren’ voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie. Op de infosessies spraken dr. Miranda Zeegers, nefrologe van AZ Turnhout, en diëtiste Bieke Verheyen. Congres Oncologie Kempen 2011 Dit congres, dat jaarlijks in oktober wordt georganiseerd, is een initiatief van het Centrum voor Oncologie van AZ Turnhout, in nauwe samenwerking met de oncologische zorgprogramma’s van de andere ziekenhuizen in de regio en de huisartsenvereniging. Eén van de centrale thema’s in 2011 was de multidisciplinaire zorg voor borstkankerpatiënten. Symposium ICT en E-Health : bits and brains voor een betere zorg Dit symposium, een coproductie van HVRT en AZ Turnhout, wilde de huisartsen en specialisten informeren over het E-Health project van de overheid, de implicaties voor de eerste, tweede en derde lijn en de status van de verschillende ICT-projecten opgezet binnen (samen met) de huisartsenwachtpost, het preventiecentrum en het ziekenhuis. Academische zitting nucleaire geneeskunde Naar aanleiding van de verhuis naar nieuwe ruimtes en de ingebruikname van het nieuwe SPECT-CT toestel, organiseerde de dienst nucleaire geneeskunde in december een academische zitting en rondleiding op de afdeling.
55
06
uw gezondheid
AZ Turnhout bouwt aan uw gezondheid Omdat we als ziekenhuis blijven groeien en om te kunnen beantwoorden aan de hedendaagse normen op vlak van infrastructuur en technologie wordt er bijna continu gerenoveerd en vernieuwd op beide campussen van AZ Turnhout. In 2011 werden er tal van bouwprojecten verder afgewerkt en werden ook verschillende nieuwe bouwprojecten opgestart.
Campus Sint-Elisabeth Afbraak tijdelijke containers In januari 2011 verhuisden op campus Sint-Elisabeth de verpleegafdelingen heelkunde en neurologie/neurochirurgie van het tijdelijke containerziekenhuis naar hun definitieve locatie op dezelfde campus met als resultaat meer comfort voor de patiënt én voor de verpleegkundigen. Het tijdelijk ziekenhuis vervulde enkele jaren met glans de overgangsfunctie zodat de renovatie van de gebouwen op campus Sint-Elisabeth vlot kon verlopen. Op de afdeling neurologie werden bovendien de nodige infrastructurele aanpassingen gedaan om de stroke unit, waar patiënten in kritieke toestand permanent gemonitord worden, onder te brengen.
Verbouwingswerken gelijkvloers Vanaf begin februari 2011 konden patiënten en personeelsleden terecht in de splinternieuwe cafetaria op campus Sint-Elisabeth. Er werd gekozen voor een aparte cafetaria voor patiënten en bezoekers met daarachter een aparte eetzaal voor het personeel. Vervolgens werd op het gelijkvloers achter het onthaal ook de nieuwe gang voor de personeelsdienst in gebruik genomen. Hier bevinden zich sindsdien ook twee multifunctionele vergaderruimtes.
57
58
59
Groen licht voor het parkeergebouw Rond de jaarwisseling 2010-2011 kreeg AZ Turnhout groen licht van de overheid voor de bouwvergunning van een bovengrondse parking. De officiële toewijzing van de bouw van het project aan de aannemer Vanhout volgde einde 2011. De werken zelf startten in 2012. Het ziekenhuis zal tegen het najaar van 2012 gloednieuwe parkeergelegenheid hebben voor 600 auto’s en 300 fietsen.
60
Intensieve zorgen neemt intrek in nieuwe afdeling De afdeling intensieve zorgen van AZ Turnhout verhuisde in april 2011 naar de B-vleugel op de 3e verdieping op campus Sint-Elisabeth. Alle patiëntenkamers op de dienst werden voorzien van de noodzakelijke monitoring en beademingsapparatuur om een hoogwaardige zorgverlening voor de kritieke patiënten mogelijk te maken. In 2011 was er een beddencapaciteit om 12 patiënten intensieve zorgen toe te dienen. In de toekomst is een uitbreiding voorzien naar 15 bedden. De oude ruimtes van intensieve zorgen werden ingenomen door de pijnkliniek, wat op zijn beurt weer wat ruimte creëerde in het operatiekwartier. Verbouwingswerken afdelingen radiotherapie en nucleaire geneeskunde De diensten radiotherapie en nucleaire geneeskunde werden in 2011 infrastructureel opgesplitst. Dit bracht de nodige verbouwingswerken met zich mee op het gelijkvloers. De werken moesten in fases gebeuren omdat de diensten continu operationeel moesten blijven. In augustus 2011 kon de dienst nucleaire geneeskunde op het gelijkvloers voor een deel verhuizen naar zijn nieuwe stek en in november volgde de rest. De eerder
61
“Participatie van de artsen in het ziekenhuisbeleid, is uitermate belangrijk voor de uitbouw van gespecialiseerde zorg. Door deelname in structurele overlegorganen, werken onze artsen mee aan de toekomst.” Jo Leysen - medisch directeur
62
“Donkere gangen en verouderde kamers hebben plaats gemaakt voor brede gangen, frisse kleuren en grotere patiëntenkamers uitgerust met het nodige comfort en alle denkbare technische snufjes. Dat maakt een verblijf in het ziekenhuis aangenamer.” Het Nieuwsblad - 26-01-2011
versnipperde ruimtes van radiotherapie werden einde 2011 gecentreerd rond één centraal secretariaat.
lokalen, 2 consultatieruimtes en een nieuw onthaal. Tijdens de tweede fase (maart 2012) zal op deze dienst o.a. een cone beam CT geplaatst worden.
Campus Sint-Jozef
Renovatie verpleegafdelingen Sinds 2009 worden op campus Sint-Jozef systematisch alle verpleegafdelingen gerenoveerd. Na de verhuis van de verpleegafdelingen cardiologie en pneumologie naar campus Sint-Elisabeth stonden er in 2011 twee gangen leeg wat het ideale moment was om deze afdelingen grondig te renoveren. In de tweede helft van 2011 werd gestart met de vernieuwing en omvorming van deze twee gangen tot een grote kindvriendelijke pediatrieafdeling. Op de nieuwe kinderafdeling zal er plaats zijn voor 12 bedden in het dagziekenhuis en daarnaast zullen er nog 44 bedden zijn voor opnames.
Nieuwe raadplegingsruimte orthopedie In het voorjaar van 2011 werd gestart met de afbraakwerken van de vroegere consultatieruimtes van gynaecologie. Op deze vrijgekomen plaats werd de nieuwe raadpleging orthopedie gebouwd die in september 2011 in gebruik werd genomen. Deze raadpleging omvat ondermeer 8 onderzoekslokalen, 2 gipslokalen, een aantal stille werkboxen, gesprekslokalen en een ruim onthaalen secretariaat. Uitbreiding fysiotherapie Door het toenemend aantal patiënten in de oefenzaal voor cardiale revalidatie, was het aangewezen een afzonderlijke oefenzaal te bouwen voor locomotorische revalidatiepatiënten. Samen met de bouw van deze nieuwe oefenzaal werd ook de volledige dienst fysiotherapie gerenoveerd vanaf april tot augustus 2011. Uitbouw raadpleging mond-, kaak-, en aangezichtschirurgie Gezien de uitbreiding van het aantal artsen op de dienst MKA in 2010 met als gevolg een tekort aan ingrepen- en behandelingslokalen werd in 2011 gestart met een totale renovatie en uitbreiding van deze dienst. Omdat de dienst tijdens de renovatie moest blijven werken, was het noodzakelijk om deze werken gefaseerd uit te voeren. Eind 2011 was de eerste fase van deze renovatie uitgevoerd en kon de dienst beschikken over 2 ingrepen-
Nieuw winkeltje In 2010 werd de nieuwe inkomhal geopend en werden de plannen uitgetekend om een nieuw winkeltje in de nabijheid van deze nieuwe inkomhal te voorzien. In 2011 werd de verbinding tussen nieuwe en oude inkomhal verder afgewerkt en werd een nieuw winkeltje geopend. De winkel werd ruimer, lichter en overzichtelijker.
63
07
bestuur
bestuur Raad van Bestuur Voorzitter :
Bert De Bakker
Ondervoorzitter :
Karel Van Eynde en Marc Peeters sinds 01/01/2012
Leden :
Erwin Bormans Guido Helsen Guy Peeters Walter Sermeus Francis Stijnen Bart Van Daele
Karel De Busser Dirk Maes Frank Rademakers Marc Smout Robert Stouthuysen Rob van den Oever
Directiecomité Algemeen directeur : Medisch directeur : Directeur financiën en ICT : Directeur administratie : Directeur patiëntenzorg : Directeur verpleging : Directeur facilitair management : Directeur human resources : Samenstelling directiecomité op 31/12/2011.
Felix Vanbel (tot 15/09/2011) Hans Ramaekers (vanaf 15/09/2011) Jo Leysen Guy Tormans Jef Lauwers Geert Debbaut Eric Willems Jeroen Hendrickx Keyne De Backer
Paul Emsens Luc Op de Beeck Peter Segers Tonnie Steeman Michel Stroobants
65
SPEC (Strategisch Paritaire Executieve Commissie) Om het beleid in het fusieziekenhuis mee vorm te geven en te ondersteunen, werd de Strategisch Paritaire Executieve Commissie of kortweg SPEC opgericht. Deze commissie heeft een beleidsvoorbereidende en uitvoerende opdracht. Ze telt twaalf leden en is paritair samengesteld uit zes artsen en zes directieleden. Voorzitter : Hans Ramaekers Leden : Geert Debbaut Koen De Vis
66
Ludo Hansen (vervangen door Michel Martens op 27/02/2012) Jeroen Hendrickx Jo Leysen Luc Pattyn Johan Schurmans Guy Tormans Maggy T’Syen Vic Van den Bergh Eric Willems
67
08
resultaten
jaarresultaten Financieel resultaat AZ Turnhout heeft 2011 afgesloten met een positief financieel resultaat van 8,6 miljoen euro. Liquiditeit (1,6), solvabiliteit (34,5%) en vooral rendabiliteit (resultaat is 4,5% van de omzet) liggen ruim boven het sectorgemiddelde. Door de grote infrastructuurwerken zowel op campus Sint-Jozef als op campus Sint-Elisabeth, merken we dat de kosten voor afschrijvingen, alsook de financiële kosten (intresten op langlopende kredieten) sterk gestegen zijn ten opzichte van 2010. Goede financiële ratio’s blijven in de toekomst een prioriteit. Immers, een financieel gezonde organisatie vormt de absolute basis voor de verdere uitbouw van kwaliteitsvolle patiëntenzorg.
69
Balans
70
ACTIVA 31.12.2011 VASTE ACTIVA 135.087.379 I. OPRICHTINGSKOSTEN 1.465.547 II. IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 2.029.525 III. MATERIËLE VASTE ACTIVA 131.496.268 IV. FINANCIËLE VASTE ACTIVA 96.039 VLOTTENDE ACTIVA 92.797.111 V. VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR 0 VI. VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING 2.385.683 VII. VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 55.554.151 VIII. GELDBELEGGINGEN 11.375.981 IX. LIQUIDE MIDDELEN 22.291.218 X. OVERLOPENDE REKENINGEN 1.190.078 TOTAAL DER ACTIVA 227.884.490 PASSIVA 31.12.2011 EIGEN VERMOGEN 78.577.484 I. DOTATIES, INBRENG EN GIFTEN IN KAPITAAL 4.567.425 III. RESERVES 54.417.212 IV. OVERGEDRAGEN RESULTAAT 6.951.061 V. INVESTERINGSSUBSIDIES 12.641.786 VOORZIENINGEN 4.221.072 VI. VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN 4.221.072 SCHULDEN 145.085.934 VIII. SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR 91.248.827 IX. SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 53.788.843 X. OVERLOPENDE REKENINGEN 48.264 TOTAAL DER PASSIVA 227.884.490
31.12.2010 134.153.292 1.771.285 1.710.341 130.575.627 96.039 69.060.049 593 2.353.532 43.367.269 780.900 21.772.410 785.345 203.213.341
VERSCHIL 934.087 -305.738 319.184 920.642 0 23.737.062 -593 32.151 12.186.882 10.595.082 518.808 404.733 24.671.149
31.12.2010 71.146.614 4.567.425 45.846.913 6.951.061 13.781.215
VERSCHIL 7.430.870 0 8.570.299 0 -1.139.429
3.882.302 3.882.302
338.769 338.769
128.184.424 74.576.171 53.524.268 83.985 203.213.341
16.901.510 16.672.656 264.576 -35.721 24.671.149
Resultatenrekening RESULTATENREKENING I. BEDRIJFSOPBRENGSTEN A. OMZET B. GEACTIVEERDE INTERNE PRODUCTIE C. OVERIGE BEDRIJFSOPBRENGSTEN
31.12.2011 222.370.368 189.922.718 21.179 32.426.471
31.12.2010 192.416.455 177.182.966 220.918 15.012.571
VERSCHIL 29.953.913 12.739.753 -199.739 17.413.899
II. BEDRIJFSKOSTEN -212.731.172 A. VOORRADEN EN LEVERINGEN -39.317.335 B. DIENSTEN EN BIJKOMENDE LEVERINGEN -83.421.536 C. BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN -76.143.866 D. AFSCHRIJVINGEN EN WAARDEVERMINDERINGEN -13.369.719 G. OVERIGE BEDRIJFSKOSTEN -478.715 BEDRIJFSWINST 9.639.196 IV. FINANCIËLE OPBRENGSTEN 1.634.178 V. FINANCIËLE KOSTEN -3.519.075 COURANTE WINST 7.754.299 VII. UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 2.032.009 VIII. UITZONDERLIJKE KOSTEN -1.216.009 WINST VAN HET BOEKJAAR 8.570.299
-182.894.413 -37.841.299 -60.874.575 -70.592.700 -13.246.558 -339.281
-29.836.759 -1.476.036 -22.546.961 -5.551.167 -123.161 -139.434
9.522.043 2.139.586 -2.687.403
117.154 -505.408 -831.672
8.974.225 1.785.597 -2.001.368
-1.219.926 246.411 -785.359
8.758.454
-188.155
71
Ziekenhuisactiviteit in cijfers Het aantal klassieke opnames (patiënt verblijft minimum één nacht in het ziekenhuis) in 2011 bedraagt 25.635, en is licht gestegen ten opzichte van 2010.
Aantal klassieke opnames 26.500
72
26.098
26.000
25.385
25.500
25.447
25.439
2009
2010
25.635
25.000 24.500
24.399
24.565
2005
2006
24.181
24.000 23.500 23.000 22.500 22.000 2004
2007
2008
2011
Aantal chirurgische daghospitalisaties 9.000 8.112
8.000 7.000 6.000
6.083
5.933
2004
2005
7.135
7.283
7.578
7.513
2007
2008
2009
2010
6.465
5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2006
2011
73
74
75
Het aantal verpleegdagen in 2011 (dit is het aantal dagen dat de patiënten in het ziekenhuis verbleven) is licht gedaald ten opzichte van 2010.
Aantal verpleegdagen 190.000
76
187.205
185.000 181.359 180.000
177.368
175.000 169.362
170.000
166.079
165.000
164.072
163.315
2010
2011
159.870
160.000 155.000 150.000 145.000 2004
2005
2006
2007
2008
2009
De gemiddelde ligduur in 2011 bedraagt 6,37 dagen.
Gemiddelde ligduur 8
7.74
77
7.43
7,5
7.22
6.87
7
6.50
6,5
6.45
6.37
2010
2011
6.28
6 5,5 5
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Het aantal bevallingen in AZ Turnhout schommelt sinds 2001 tussen 1.500 en 1.600.
Aantal bevallingen 2.500
78 2.000
1.967 1.956 1.904 1.903 1.794 1.824
1.706
1.617
1.617 1.555 1.660 1.591 1.632 1.593 1.550 1.595 1.562
1.500
1.000
500
0
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Sinds 2002 is het aantal dialyses in AZ Turnhout aanzienlijk gestegen. Deze stijging is enerzijds te verklaren door de uitbreiding van de infrastructuur, anderzijds door de vergrijzing van de bevolking en de daarmee toenemende nood aan dialyse. In 2011 voerde het dialysecentrum van AZ Turnhout 13.985 dialyses uit.
Ook de alternatieve dialyses kennen sinds enkele jaren een sterke stijging. Sinds 2004 voert de overheid immers een actief beleid op het vlak van alternatieve vormen van dialyse (thuisdialyse, oprichting autodialysecentrum te Mol, enz.). Ook financieel worden deze initiatieven door de overheid gesteund.
Aantal dialyses 18.000 15.598
16.000
79
14.776
14.000 12.000
12.5778 12.578 10.284
10.000 8.000 6.000
10.387
10.343
13.985
11.1355
9.219 8.358
MOEDERCENTRUM
4.000 1.746
2.000 346
0
13.289
401
385
375
935
2.265
2.857 2.750 3.023 2.522 2.364
ALTERNATIEVE
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Het afgelopen jaar is het aantal medewerkers in AZ Turnhout gestegen. Het aantal voltijds equivalenten in 2011 bedraagt 1.442. Door de voortdurende uitbreiding
van het activiteitsniveau blijft AZ Turnhout op zoek naar bijkomende medewerkers.
Aantal voltijds equivalenten (FTE) 1.600
80
1.400 1.200
1.142
1.159
1.133
1.158
1.187
2005
2006
2007
2008
2009
1.378
1.442
2010
2011
1.103
1.000 800 600 400 200 0
2004
81
Klinische performantie-indicatoren Kwaliteit van zorg wordt meer en meer opgevolgd via indicatoren. Naast structuurindicatoren bestaan er ook proces- en resultaatindicatoren. Vanuit het Vlaams Ziekenhuisnetwerk Leuven participeerde AZ Turnhout in een pilootproject. Hierbij werden cardiologische (2), neurologische (1) en orthopedische (3) indicatoren gedefinieerd en opgevolgd. Enerzijds was het de bedoeling om de praktische haalbaarheid en werklast van de registratie van verschillende indicatoren te evalueren, anderzijds was het de bedoeling om de kwaliteit van de zorg zichtbaar te maken.
82
In de loop van 2011 was deze werkgroep ‘klinische indicatoren’ van het Vlaams Ziekenhuisnetwerk mede oprichter van het ‘Quality indicator forum’, samen met de ziekenhuiskoepels (Zorgnet Vlaanderen en Icuro) en de Vlaamse Verenging van Hoofdartsen. Binnen dit forum wordt in 2012 een basisset van kwaliteitsindicatoren van de Vlaamse ziekenhuizen ontwikkeld. KP1 Acuut Myocard Infarct – aspirine voorgeschreven bij ontslag Hoeveel procent van de patiënten die na een opname voor hartinfarct ontslagen worden uit het ziekenhuis, krijgen een voorschrift voor aspirine mee? KP2 Acuut Myocard Infarct – beta-blokker voorgeschreven bij ontslag Hoeveel procent van de patiënten die na een opname voor hartinfarct ontslagen worden uit het
ziekenhuis, krijgen een voorschrift voor een betablokker mee? KP3 CVA : herseninfarct – antitrombotische behandeling voorgeschreven bij ontslag Hoeveel procent van de patiënten die na een opname voor een herseninfarct ontslagen worden uit het ziekenhuis, krijgen een voorschrift voor bloedverdunner mee? KP4 Chirurgie – starten profylactische antibiotica volgens richtlijnen bij heup- of knie-arthroprothese Hoeveel procent van de patiënten die geopereerd werden voor een heup- of knieprothese kregen één uur voor de start van de operatie preventief antibiotica toegediend? KP5 Chirurgie – stoppen profylactische antibiotica volgens richtlijnen bij heup- of knie-arthroprothese Bij hoeveel procent van de patiënten die geopereerd werden voor een heup- of knieprothese werd toediening van het preventieve antibiotica gestopt na 24 uur? KP6 Chirurgie – percentage heupfractuur geopereerd binnen kalenderdag Hoeveel procent van de patiënten met een heupfractuur wordt binnen de 24 uur geopereerd?
%100 95
83
90 85 80 75 70 65 60 55 50
KP1
KP2
KP3
KP4
% AZT
% gemiddeld
KP5
KP6
84
Enkele opmerkelijke cijfers • In AZ Turnhout werden in 2011 maar liefst 513.465 maaltijden bedeeld (cafetaria’s niet meegeteld). • 453 patiënten of hun familie deden in 2011 beroep op de ombudsvrouw. Dit is één op de 1000 patiëntencontacten. De helft van die patiënten uitten een gegronde klacht waarvoor ook concrete verbetervoorstellen volgden. • In 2011 werden vanuit AZ Turnhout 11 orgaandonoren aangeboden aan het transplantatiecentrum van het UZ Leuven, wat leidde tot 9 succesvolle orgaanprelevaties. • De personeelsdienst van AZ Turnhout heeft in 2011 251 vacatures ingevuld. Dit komt neer op bijna elke dag een ingevulde vacature. • In de maanden juli, augustus en september zijn er 212 jobstudenten ingeschakeld waarvan de meesten in het facilitair en verpleegkundig departement. • Er werden in AZ Turnhout in 2011 niet minder dan 20.964,35 uren vorming gevolgd. • Op de dienst medische beeldvorming gebeurden in totaal 180.316 onderzoeken in 2011 waarvan ondermeer 31.805 CT-scans, 27.391 echografische onderzoeken 8.970 MRI-onderzoeken in Turnhout en 6.899 in Herentals. • In AZ Turnhout werkten op 30 december 2011 ruim 1.800 (1.442 FTE) werknemers en 153 artsen • AZ Turnhout heeft 15 operatiezalen goed voor jaarlijks 19.000 operaties. • Tegen het einde van 2011 stonden er 2.435 docu-
menten in ons intern documentbeheersysteem van Infoland. • Sinds de lancering van de nieuwe website www.azturnhout.be begin maart 2011 bezochten 79.541 unieke bezoekers de website (tot eind december 2011). • In 2011 verscheen AZ Turnhout 118 keer in de pers, zowel op de regionale radio- als tv-zenders als in kranten, gemeentebladen, magazines en vakpers.
85
Verantwoordelijke uitgever Hans Ramaekers, algemeen directeur AZ Turnhout vzw, Steenweg op Merksplas 44, 2300 Turnhout Redactie & coördinatie Dienst communicatie AZ Turnhout. Met dank aan iedereen die aan het jaarverslag heeft meegewerkt Fotografie Heidi Rombouts – dienst communicatie – Siemens Opmaak ADworks Campus Blairon 115, 2300 Turnhout Druk Drukservice Hagelberg 11, 2250 Olen
jaarverslag
2011
Campus Sint-Elisabeth Rubensstraat 166 2300 Turnhout Tel.: 014 40 60 11 Fax: 014 40 68 71
Campus Sint-Jozef Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout Tel.: 014 44 41 11 Fax: 014 44 41 09
AZ Turnhout vzw www.azturnhout.be
2011
