Voorwoord 3-4. Handboek 2016: Direct aan de slag! 5 Campagne 2016: Oeganda 6 Oeganda in een notendop 10

Handboek Vastenaktie 2016

Inhoud Voorwoord 

3-4

Handboek 2016: Direct aan de slag!  Campagne 2016: Oeganda  Oeganda in een notendop 

5

6 10

Inspiratie 

12

Campagne voeren 

17

Projecten en ondersteuning vrijwilligers 

22

Vrijwilligerscoördinatoren Vastenaktie 

24

Praktisch 

27

Missiesecretariaten 

31

Samen bij de bron: leven gevend water  Thema ‘Water, bron van alle leven’  De hongerdoek 

Een Vastendag in uw parochie  Verspreid vastenzakjes  Vastenaktie meer digitaal  Pelgrimstocht  Een ‘Pelgrimstocht in Spijkerbroek’ 

Projecten  Eigen Doelen 

We zijn er om u te helpen!  Vastenaktie voor Scholen 

Schenken aan Vastenaktie en Belastingaftrek  Bestellijst campagnemiddelen  Fotopagina  Over de Stichting Bisschoppelijke Vastenaktie  Het team van de Stichting Bisschoppelijke Vastenaktie 

2

12 14 15

17 17 18 20 21

22 22

24 25

27 28 29 30 30

Voorwoord Beste mensen, Hier is het nieuwe handboek. Deze keer richten wij onze aandacht aan het campagneland Oeganda. Het thema voor dit jaar is: Water, bron van alle leven. Wij weten hoe belangrijk water is, vooral voor ons bestaan als mens. Nog dieper gedachte, de betekenis van het water in ons geloof is heel rijk. Het wijst ons op de Heilige Geest.Voor deze campagne vragen we om inspiratie, zoals de Geest levengevend is. We vragen weer om, zoals elk jaar, de Vastenaktie met nieuw élan tot een echte actie te maken en hopen zo met inspiratie en nederige pogingen, om het koninkrijk van God vorm te geven. Graag willen we u daarbij van dienst zijn.Vandaar weer een nieuw boek dat, naar we hopen, u helpt om deze doelstellingen te kunnen realiseren. U hoeft natuurlijk niet alles te doen wat in dit boek beschreven staat. Uw eigen creativiteit, ideeën, en vindingrijkheid zijn even zeer, zo niet van groter belang.Wij zijn er om u te ondersteunen en u kunt dan ook te allen tijde een beroep op ons doen.We hopen dat u ook dit jaar weer met enthousiasme en inzet de Vastenaktie in ons bisdom tot een teken maakt van solidariteit met mensen die dat verdienen. Wij willen u ook uitnodigingen voor de landelijke Startdag van de Vastenaktie op zaterdag 7 november 2015. Deze zal plaatsvinden in Vergadercentrum Domstad, Koningsbergerstraat 9, Utrecht. Als bijlage in dit handboek ontvangt u ook het Vastenaktie nieuws. Hier kunt u niet alleen informatie over ons campagneland vinden maar ook trouwens mooi en inspirerende verhalen. Wij wensen u veel succes en bijvoorbaat dank. Laten we samen de Heer vragen dat onze inzet de vervulling is van Zijn Wil en dat Zijn koninkrijk zo weer een beetje meer vorm krijgt. Marc Calo Missiesecretaris Ton Storcken Vicaris Missiezaken

3

Voorwoord Vastenaktie is volop in beweging. Oftewel, wij, u en ik, zijn volop in beweging. Het afgelopen jaar hebben we gerend voor en stilgestaan bij Sri Lanka. Bij de mensen in de theeplantages. Meer concreet bij Nadeeka en Raj. Samen hebben we ervoor gezorgd dat de projecten van SETIK doorgang kunnen blijven vinden. Financieel gezien was het wederom een goed jaar. Alles wijst erop dat we soortgelijke inkomsten hebben ten opzichte van het jaar ervoor.

vrijwilligersgroepen en scholen. Allemaal hebben ze hun eigen unieke inbreng in de wereld die wij hier in Nederland vaak Missie en Ontwikkeling noemen. We hopen dan ook dat u ons veel gaat zien dit jaar. Fysiek. En altijd gewapend met de vraag: wie kunnen we nog meer vragen mee te doen met jullie initiatief? En wat kunnen wij doen om jullie daarin te ondersteunen? Daarnaast willen we jullie praktisch nog beter van dienst zijn. Hiertoe hebben we een eerste aanzet gegeven met het introduceren van een nieuw systeem waardoor we gegevens beter kunnen vastleggen. Een volgende stap in dit proces is het lanceren van een nieuwe website die nog beter voorziet in uw en onze behoeften.

Dit jaar verleggen we onze aandacht naar Oeganda, de parel van Afrika. In dit schitterende land leven de mensen helaas nog steeds in erbarmelijke omstandigheden, dit keer veroorzaakt door extreme weersomstandigheden. Eigenlijk hebben de mensen maar weinig nodig om een weg in te slaan die ze een veel meer rooskleurige toekomst kan bieden. Maar, het moet ze wel aangereikt worden. Hierom werkt Vastenaktie tijdens de campagne samen met caritas-instelling SOCADIDO. Deze organisatie voorziet de mensen van kennis en materialen om beter om te gaan met de periodes van droogte afgewisseld met periodes van extreme regenval.

Het wordt dus weer een jaar waarin we rennen... en stilstaan. Samen. U en alle medewerkers van Vastenaktie. Hartelijke groet,

Ook komend jaar wordt het dus weer “hollen en stilstaan”. Voor velen van jullie blijven het spannende tijden. Veel groepen wordt gevraagd samenwerking aan te gaan met andere groepen door de nieuwe structuren binnen de kerk. Hier liggen uitdagingen maar tegelijkertijd ook heel veel schitterende kansen. Want waar werken we nu ook alweer voor? Het ondersteunen van gemeenschappen. En dat zijn we natuurlijk zelf ook. Hier in Nederland. Eén grote gemeenschap.

Johan Compier Campagneleider Vastenaktie en Adventsactie

Vastenaktie zet dan dit jaar ook stevig in op het samenbrengen van de verschillende groepen, pastores, pastoraal werkers,

4

handboek 2016

Direct aan de slag! Dit handboek is het startpunt voor uw Vastenaktie 2016. U leest hier alles over de komende campagne, het centrale project en de beschikbare campagnemiddelen. Op de website leest u altijd het laatste campagnenieuws.

Kies en bestel

U ontvangt alleen het handboek automatisch. Alle overige materialen, zoals posters, folders en de vastenzakjes, kunt u bestellen via de webshop op de website of met het bijgevoegde formulier. Neem het handboek door met uw groep en maak een keuze uit de aangereikte campagnesuggesties. Zoek eventueel aanvullende informatie en liturgie- en campagnesuggesties op de website. Hebt u uw keuze gemaakt? Bestel dan de materialen die u nodig heeft via de webshop of via het bestelformulier achterin dit handboek. De bestelde materialen worden vanaf 7 november verzonden.

Veel extra’s op de website

Op de Vastenactiewebsite vindt u veel foto’s, kant-en-klare campagneteksten, een film en achtergrondinformatie over het campagneproject en een landkaart van Oeganda. Dit jaar zendt de KRO een documentaire uit over Oeganda en het werk van Socadido. De datum waarop de documentaire wordt uitgezonden, is nog niet bekend. Houd daarom de website en onze facebookpagina goed in de gaten, zodat u uw achterban tijdig kunt laten weten wanneer de film wordt uitgezonden. Vanaf de Startdag op 7 november staan veel van de extra materialen ook op de website, zodat u ze kunt downloaden. Na de Startdag kunt u ook materialen bestellen.

Campagnekrant

De gratis campagnekrant VastenaktieNieuws verschijnt vanaf heden twee keer per jaar. Daarin leest u altijd het laatste campagnenieuws.. Leest niet iedereen

uit uw groep VastenaktieNieuws? Geef uw groepsleden dan op voor een gratis abonnement! U kunt dat gemakkelijk regelen door een e-mail te sturen naar [email protected]. Vermeld daarin naam, parochie/MOVgroep en adres van de betreffende vrijwilliger.

Digitale servicebrief

Naast de tweejaarlijkse papieren versie stuurt Vastenaktie ook een aantal maal per jaar een digitale servicebrief, die u op de hoogte brengt van de meest recente stand van zaken. Bent u nog niet aangemeld voor deze digitale servicebrief, schrijf u dan in via de website, of stuur een mail aan info@ vastenaktie.nl. Vermeld daarin ook om welke parochie/MOVgroep het gaat. Hebt u vragen over de Vastenaktiecampagne, de materialen of uw bestelling? Neem dan contact op met onze Servicedesk, per e-mail via [email protected] of telefonisch: 070 779 60 08.

materiaal bestellen? Via de webshop op www.vastenaktie.nl of met het bestelformulier dat u achterin dit Handboek vindt, kunt u aanvullende actiematerialen bestellen, zoals posters, vastenzakjes, folders en het koffiestoppakket. De materialen kunnen vanaf de Startdag op 7 november worden besteld.

www.vastenaktie.nl

5

Campagne 2016: Oeganda Hello, vyema kukutana na wewe! Oftewel: Hallo, leuk om met u kennis te maken! Maar dan in het Swahili. We gaan volgend jaar namelijk naar het Afrikaanse Oeganda, volgens Winston Churchill de ‘parel van Afrika’. Maar ook een van de armste landen ter wereld. Beroemd vanwege de geheimzinnige oorsprong van de Nijl, de oerwouden en de imposante berggorilla’s, berucht vanwege Idi Amin en het Leger van de Heer: volgend jaar staat Vastenaktie in het teken van Oeganda. We gaan naar het noordoosten, naar het district Katakwi in de Teso-regio. Het is een gebied met een bewogen geschiedenis. De mensen (en hun dieren!) hebben in het recente verleden zwaar te lijden gehad onder de terreur van het Leger van de Heer en van de rooftochten van een inheemse nomadenstam, de Karomojong. De lokale bevolking heeft zelfs jarenlang in kampen geleefd, zodat de overheid de rebellen gemakkelijker kon bestrijden. Het laatste kamp is pas in 2008 verlaten! Deze zwarte bladzijde in de geschiedenisboeken heeft een wrange erfenis achtergelaten.

Armoede

De mensen in Katakwi zijn afhankelijk van

de landbouw voor hun voedselvoorziening, maar de opbrengsten van het land zijn laag, te laag vaak. Dat heeft een aantal oorzaken. De boeren hebben ossen en ploegen nodig om de grond te kunnen bewerken. Daar is echter een groot gebrek aan: veel vee en landbouwmaterialen zijn in het verleden geroofd; het gebied is in een isolement geraakt door de gewelddadige conflicten en de lokale bevolking had niet de mogelijkheden en middelen om weer een nieuwe veestapel op te bouwen. Verder is de bevolkingsopbouw scheef: 70% van de Oegandezen is 24 jaar of jonger; bijna 50% is jonger dan 14. De oudere, ervaren generatie is dus relatief klein. Dit heeft verschillende oorzaken. De mensen op het platteland willen veel kinderen, zodat ze verzekerd zijn van zorg op hun oude dag, maar ook aids eist zijn tol: naar schatting is ruim zeven procent van de Oegandese bevolking geïnfecteerd en zijn er een miljoen aidswezen. Zo verwerd Teso vanaf de jaren ’80 tot de straatarme regio die het nu is. Inmiddels wordt de bevolking ook geconfronteerd met een steeds extremer klimaat: de oogsten mislukken vaak vanwege langdurige hitte en droogte of vanwege een overvloedige

regenval die de landerijen in een moeras verandert. Dit betekent dat mensen soms maar één maaltijd per dag hebben, of zelfs dat niet eens. Dan eten ze de blaadjes van de bomen.

Hulp van Socadido

Onze projectpartner Socadido helpt de mensen in Katakwi op verschillende manieren. De mensen worden gestimuleerd om in actie te komen voor betere leefomstandigheden. Er worden informatiecentra ingericht en de boeren krijgen onderricht in landbouw- en irrigatietechnieken. Ze worden op weg geholpen met bijvoorbeeld ossen, zaden, een ploeg en andere materialen. Als er eenmaal wat productie is, worden de boeren geholpen met de verkoop van hun producten. Ook de oprichting van business& loangroepen - in feite kleine coöperaties – wordt gestimuleerd en ondersteund. Uit ervaring weet Socadido dat deze aanpak werkt: veel mensen waarmee Socadido werkt, kunnen inmiddels in hun onderhoud voorzien. Waar ze vroeger misschien één maaltijd per dag hadden, hebben de meeste families in deze gebieden nu twee of drie maaltijden per dag en kunnen ze bijvoorbeeld hun huizen verbeteren en investeren in kippen, geiten en koeien.

Onze partner Socadido Socadido (Soroti Catholic Diocese Integrated Development Organization) is de ontwikkelingsorganisatie van het bisdom Soroti. Het werkgebied van Socadido beslaat alle districten van de Teso-regio in het noordoosten van Oeganda. Het campagneproject van Vastenaktie 2016 richt zich op het Katakwi-district. Socadido wil het leven van de mensen in het district verbeteren.Veel mensen hebben nu weinig of niets te eten doordat de oogsten vaak mislukken of te weinig opbrengen. Onder andere via de bouw van informatiecentra, trainingen in landbouw- en irrigatiemethoden, een kleine startlening en een span ossen en een ploeg, worden boeren en hun gezinnen op weg geholpen.

Directeur father Silver Opio: “De Iteso zijn een trots en gemotiveerd volk, dat zichzelf in principe wil én kan redden. Wij geven ze een duwtje in de goede richting en dan trekken ze vervolgens hun eigen plan!” 6

Gabriel Opio (23) leerde van Socadido landbouw- en irrigatietechnieken. Zijn grote droom is over vijf jaar een echt trainingscentrum op te richten en met ‘school drop outs’ (jongeren die hun opleiding niet hebben afgemaakt) te werken: “Ik weet nog goed hoe moeilijk we het vroeger hadden: mijn moeder was gehandicapt, dus ik moest al jong meehelpen om geld te verdienen. Ik ben daardoor nauwelijks naar school geweest. Dankzij Socadido kan ik nu voor mijn moeder en mijn gezin zorgen. Ik wil mijn kennis en ervaring met meer jongeren delen. Zij zijn uiteindelijk de toekomst van Oeganda!”

Boer William Odongo is getekend door de moeilijke geschiedenis van de regio. Hij herinnert zich maar al te goed de terreur van het Leger van de Heer en de agressieve veediefstallen van de Karamojong: : “We leden honger en werden door de regering in een kamp gezet. Ook in het kamp was het leven hard: we hadden te weinig eten en het ontbrak aan vers water. Er waren nauwelijks sanitaire voorzieningen, dus mensen werden ziek en stierven. Toen we weer naar huis konden, was daar helemaal niets meer.Van Socadido leerde ik onder meer groenten kweken. Ook leerde ik van hen dat het belangrijk is bomen te planten: toen we terugkwamen uit de kampen, hebben we bijna alle bomen gekapt om brandhout te hebben en om hutten te bouwen. Dat veroorzaakte enorme erosie en waterproblemen. Nu zijn we weer bomen aan het planten.” William heeft nu tien koeien en een grote groentetuin. Hij doet zijn best het verleden achter zich te laten en vooruit te kijken: “Mijn huis is nu een plaats van rust en vrede,” zegt hij.

De dood is verslonden, de overwinning is behaald! Dood, waar is je overwinning? Dood, waar is je angel? De angel van de dood is de zonde, en de kracht van de zonde is de wet. Maar God zij dank: Hij geeft ons de overwinning door onze Heer Jezus Christus. Daarom, geliefde broeders en zusters, wees standvastig en onwankelbaar, aldoor druk bezig met het werk van de Heer; u weet toch dat uw inspanning dankzij Hem niet vergeefs is. 1 Korintiers 15,12-58 Het massagraf in Obalanga uit 2003. Hier liggen meer dan 300 mensen begraven die werden vermoord door het Leger van de Heer. 7

8

Wat kunnen we bijdragen? • V  oor 15 euro kan een school op hun terrein 15 fruitbomen planten.Voor hetzelfde bedrag kan een gezin een energiezuinig kookstel kopen.

• V  oor 150 euro kan een groep boeren een voet-aangestuurde irrigatiepomp aanschaffen.

• Voor 30 euro ontvangt een gezin een zak met zaden.

• V  oor 300 euro kan een groep boeren worden getraind in landbouw- en irrigatietechnieken.

• V  oor 50 euro kan een gezin 5 lokaal gebouwde bijenkorven kopen.

• V  oor 500 euro kan een groep vrouwen starten met een business & loangroep.

• Voor 75 euro krijgt een gezin twee geiten.

• V  oor 6.000 euro kan een landbouwinformatiecentrum worden gebouwd.

9

Oeganda in een notendop ren maakt er inmiddels gebruik van. Er zijn nog relatief weinig middelbare scholen, zeker op het platteland. Er is bovendien een groot tekort aan leraren, overigens ook voor het basisonderwijs. Daardoor volgt slechts zo’n 20% van de jongeren middelbaar onderwijs.

Oeganda is ongeveer 3,5 keer zo groot als Nederland en België samen. Het land is verdeeld in districten in plaats van provincies. Het zijn er 111, plus Kampala, de hoofdstad. Alle districten staan onder leiding van een ‘local council’. Er leven ongeveer 39 miljoen mensen. De gemiddelde levensverwachting voor mannen is 51 jaar, die voor vrouwen is 53 jaar. Het geboortecijfer is hoog: gemiddeld 6,9 kind per vrouw. Dat verklaart voor een deel de scheve bevolkingsopbouw: 48.1% van de bevolking is jonger dan 15 jaar en 25.1% is tussen de 25-64 jaar. De groep 15-24 is 21.5% van de totale bevolking. Aan de ene kant levert dat een groot arbeidspotentieel, dat het land kan helpen bij de opbouw. Aan de andere kant vraagt dit enorme inspanningen en investeringen van de overheid in onder meer onderwijs.

Het overgrote deel van de Oegandese bevolking is christelijk: 49% is katholiek, 35% protestant. Ongeveer 12% is moslim en ongeveer 4% van de bevolking hangt een inheemse godsdienst aan. Er is een kleine gemeenschap hindoe’s. Oeganda is rijk bedeeld met zeer afwisselend natuurschoon: droge en natte savannen, tropisch regenwoud, meren, hooggebergte: Oeganda heeft het allemaal. Het beroemde Victoriameer vormt de zuidgrens met Tanzania en Kenia. Het immense meer is na het Titicacameer het grootste zoetwatermeer ter wereld! Nabij Jinja is de bron van de Nijl te vinden, waar ooit zoveel ontdekkingsreizigers naar zochten. Er zijn met name in het zuiden verschillende populaire natuurparken, waar de berggorilla’s een beroemde toeristische attractie vormen.

De bevolking van Oeganda bestaat uit 36 volken, die allemaal hun eigen taal hebben. Er zijn twee talen die de meeste mensen wel spreken: Engels en Swahili. Alle kinderen leren al Engels op de basisschool. Onder de volwassen bevolking is analfabetisme nog groot. De laatste cijfers uit 2008 spreken over ruim 32% van de bevolking ouder dan 15 jaar. De overheid geeft veel aandacht aan het gratis basisonderwijs en het overgrote deel van de kinde-

Een korte geschiedenis

Vanaf 1893 werd Oeganda een Brits protectoraat, waarbij in

10

de daaropvolgende jaren steeds meer gebieden (lees: voormalige koninkrijken) aan het Britse gezag werden toegevoegd. In 1962 wordt het land onafhankelijk, met Apollo Milton Obote als premier en sir Walter Fleming Coutts als gouverneur-generaal. In 1963 wordt het ambt van gouverneur-generaal afgeschaft en Edward Matese II wordt president. Obote oefent echter feitelijk de macht uit; in 1966 roept hij zichzelf uit tot president. Er breken onlusten uit; Obote bestrijdt die met behulp van het leger. Dat staat onder aanvoering van Idi Amin Dada Oumee. Amin pleegt in 1971 een militaire coup en grijpt de macht. Zijn schrikbewind kost zeker 300.000 mensen het leven. Tanzania grijpt in en in 1979 gaat Amin in ballingschap in Saoedi-Arabië. In 1986 wordt Yoweri Museweni president. Hij zorgt voor stabiliteit en economische groei en hij is tot op heden president van Oeganda.

ten. Het leger groeide uit tot 3000 man, maar werd uiteindelijk bij Jinja door het regeringsleger verslagen. De geest van Lakwena verliet Alice na de nederlaag en ze ging in ballingschap in Kenia, waar ze in 2007 overleed. Haar oom Joseph Kony was ooit gedeserteerd uit het leger van Alice. Hij beweerde in contact te staan met God en hij noemde zijn leger dan ook ‘Het Leger van de Heer’ (‘the Lords Resistance Army’). Hij voerde jarenlang een waar schrikbewind in het noorden van Oeganda. Het Leger van de Heer roofde kinderen en vee. De kinderen werden ingezet als kindsoldaat of als ‘echtgenote’. Alleen al tussen mei 2002 en juni 2003 zijn naar schatting 9.000 kinderen geroofd. Gedurende de twintig jaar van hun terreur, zijn er waarschijnlijk zo’n 60.000 kinderen ontvoerd. Mensen sloegen op de vlucht of werden door de overheid gedwongen in kampen te gaan wonen, zodat ze beter te beschermen waren. De omstandigheden in de kampen waren erbarmelijk: veel mensen moesten dicht op elkaar leven, zonder goede voorzieningen. In 2006 werd een wapenstilstand getekend. De rebellen trokken zich terug in de oerwouden in de grensgebieden met Congo. De laatste kampen zijn in 2008 verlaten. Ze doen nu dienst als markt of als ‘gewoon’ dorp.

Het Leger van de Heer

De leefomstandigheden in het noorden van Oeganda zijn moeilijk, moeilijker dan in het zuiden. De Engelsen hebben daarom weinig gedaan aan de ontwikkeling van het gebied: ze bleven er liever vandaan. Ook de periode voorafgaand aan de Engelse overheersing was moeilijk: in de 19e eeuw ontvoerden slavenhandelaren uit het noorden duizenden mensen uit het gebied. Ze werden verkocht op slavenmarkten.

Karamojong

De mensen in de regio voelden zich achtergesteld en verwaarloosd en dat gevoel zou blijven bestaan toen de regering van Museweni de aanhangers van dictator Idi Amin isoleerde. Die kwam uit het noorden en had mensen van zijn eigen volk om zich heen verzameld en op belangrijke posten gezet. Het sociale en economische isolement vormde de voedingsbodem voor het ontstaan van het beruchte rebellenleger: ‘Het Leger van de Heer’.

De Karamojong zijn een nomadenstam in het noordoosten van Oeganda. Ze zijn - net als de verwante Masai uit buurland Kenia - afhankelijk van hun vee. Omdat de Karamojong het vee in hun gebied beschouwen als hun vanzelfsprekend eigendom, gebaseerd op een eeuwenoud, heilig recht, zijn er de afgelopen decennia regelmatig gewelddadige confrontaties geweest met de boeren uit de regio als de Karamojong vee kwamen roven. Zeker na de val van Idi Amin werden de conflicten grimmiger: veel wapendepots van de dictator bleven onbeheerd achter en de Karamojong grepen hun kans. Ze verruilden hun traditionele speren voor AK47’s. De omvang van hun kuddes vormen voor de Karamojong een belangrijk statussymbool en koeien zijn een essentieel onderdeel van de onderhandelingen over de bruidsschat. De afgelopen jaren zijn de veediefstallen afgenomen: de overheid heeft de Karamojong weten te bewegen de wapens neer te leggen en is er regelmatig overleg.

Het begon allemaal in de jaren ’80 met Alice Auma. Ze was ervan overtuigd dat ze werd bezeten door de geest van een Italiaanse soldaat, genaamd Lakwena. Ze veranderde daarom haar naam in Alice Lakwena. Rebellenleider generaal Tito Akello streed tegen het centrale gezag en hij besloot Alice in te zetten. Zo werd de geest van Lakwena, in de gedaante van Alice, de leider over een grote rebellenmacht. Alice kreeg in 1986 echter opdracht van Lakwena om een eigen leger op te richten onder de naam ‘Holy Spirit Mobile Forces’ (HSMF). Ze moest ten strijde trekken tegen het kwaad en tegen onrecht, vooral het onrecht dat het achtergestelde noorden in de loop der jaren was aangedaan. Een aantal mannen uit het leger van Akello sloot zich bij haar aan.

Tip!

Alice hing een eigen religie aan, een mix van katholieke en inheemse opvattingen en magie. Ze predikte onschendbaarheid en vooral onkwetsbaarheid voor vijandige kogels, op voorwaarde dat haar aanhangers zich strikt hielden aan haar religieuze voorschrif-

Op de website van Vastenaktie - www.vastenaktie.nl vindt u kant-en-klare artikelen die u kunt gebruiken voor uw eigen campagne.

11

Inspiratie

Samen bij de bron: leven gevend water Water in de Bijbel

Vooraleer er licht was en het licht van de duisternis gescheiden was (Gen. 1,3-4), was er al water.

In de Bijbel is water een belangrijk woord. De term komt in liefst 517 verzen voor. De vermelde functie van water kan divers zijn. Bronnen, die leven geven: Leven is je laven aan het water dat God zoet maakt (Ex. 15,25). Maar het water kan ook bitter zijn, in meerdere opzichten, als dat bittere water gebruikt wordt als toets om overspel van vrouwen vast te stellen (Num. 5,14-31). Water om rein te worden (Lev. 11,36; Ez. 36,25), niet alleen lichamelijk, maar ook om gereinigd van zonden voor God te kunnen staan. Maar ook het water als zondvloed en straf voor de mensheid omdat die weigert zijn zondig bestaan op te geven en zich te bekeren (Gen. 6).

God scheidt het water als volgende scheppingsdaad (Gen. 1,67). Eén deel behoort tot het uitspansel, dat God ‘hemel’ noemt, het andere tot de aarde, waar God dat water naar één plaats laat samenvloeien: de zee. Water krijgt zo een dubbele betekenis, het wordt een brug tussen aarde en hemel, een symbool en ‘bron van eeuwige redding’ (Hebr. 5,91). Water als bron van aards leven is een symbool voor een leven, gebaseerd op geloven in God. Solidariteit met medemensen is de band met God op het spoor komen en je zo laven aan het water dat God zoet maakt.

Water als verbinding tussen hemel en aarde Chemisch gezien heeft water unieke eigenschappen zonder welke aards leven niet mogelijk is. Water is als het ware een oergegeven. De schrijver van ons scheppingsverhaal is zich daarvan terdege bewust als hij beschrijft hoe Gods geest aan het begin van die Schepping zweeft over de wateren (Gen. 1,2).

Het is deze ‘brugfunctie’, waarop Jezus zinspeelt in het gesprek met de Samaritaanse vrouw bij de bron van Jacob (Joh. 4,5-42). Jezus ziet zichzelf als het ‘levend water’. In Hem geloven is geloven in het Koninkrijk Gods dat nabij is. Is geloven in het goede leven, waar niet alleen de dorst naar water, maar ook de dorst naar gerechtigheid gelaafd is.Voor de vrouw aan de bron, die zowel als Samaritaanse als ook als vrouw iedere dag in beslag genomen is door de strijd om het noodzakelijke water, moet dat als heel bevrijdend in de oren geklonken hebben. Ook voor ons, als christenen van nu, geeft dat bemoediging. Het zet ons aan om ons gezamenlijk in te zetten voor dat goede leven voor iedereen: samen bij de bron van gerechtigheid. ‘Moge zachte regen je verkwikken’ is een van de mooie zinsneden uit de zegen waarmee pelgrims naar Santiago of andere oorden uitgezwaaid worden. Zeker in warme en droge tijden kan een verfrissende regenbuitje gezien en ervaren worden als een geschenk uit de hemel, een geschenk van God. Hoe nijpender de droogte, hoe noodzakelijker het water, des te intenser zal die ervaring kunnen zijn. Dat geldt zeker voor Oeganda, waar mensen moeten leren omgaan met veranderende klimatologische omstandigheden vanwege de opwarming van de aarde. Maar er is ook een omgekeerde beweging tussen het water van de hemel en dat van de aarde. Mensen, zowel in Oeganda als in Nederland of waar ook ter wereld, moeten zich inspannen om

Een boer met een cassavewortel. Cassave is voor veel mensen een laatste redmiddel in de strijd tegen de honger omdat de plant goed tegen de droogte kan. De wortels worden uitgehakt en gedroogd.

1

12

 ieuwe Bijbelvertaling. Sommige vertalingen zoals de Willibrordvertaling geven N hier ʻoorzaak van eeuwige reddingʼ.

samen een betere wereld op te bouwen. Een wereld waarin het goede leven voor iedereen in het vizier komt. Je inspannen kost kracht, die het lichaam opwarmt. Om de lichaamstemperatuur in balans te houden, transpireren we. Door te verdampen zorgt dat zweet voor afkoeling. En dat transpiratievocht wordt als het ware weer opgenomen in de wateren van de hemel.

Paus Franciscus over water In zijn op 18 juni 2015 verschenen encycliek Laudate Si ziet paus Franciscus de inzet voor een beter milieu als een ‘heilige plicht’ en pleit hij voor wat hij noemt een ‘integrale ecologie’ met een viertal basisprincipes, te weten 1) de oproep om beschermers te zijn is integraal en de gehele schepping omvattend; 2) de zorg voor de schepping is een deugd in zichzelf; 3) we moeten zorgen voor hetgeen we liefhebben en vereren; en 4) we zijn geroepen tot dialoog en een hernieuwde mondiale solidariteit. De huidige paus bouwt voort op het kerkelijk denken over milieu dat al door paus Johannes Paulus II in de steigers is gezet en dat stoelt op een spiritualiteit van de Schepping: we moeten onze aarde en alles wat erop leeft zien als een geschenk van God. Als goede beheerders van dit geschenk moeten we er zo mee omgaan dat iedereen menswaardig op deze aarde kan leven. Ook water is een gift van God. Als zodanig mogen we het niet reduceren tot enkel een gebruiksartikel, maar mogen we het ook geen goddelijke status geven.

veroorzaakt door fabrieksafval. Maar ook wasmiddelen en andere chemische producten die mensen gebruiken hopen zich op in rivieren, meren en zeeën (29). Bijkomend probleem is de tendens om de toegang tot water te privatiseren en water tot een ‘product, onderworpen aan de wetten van de markt’ te maken. Dat gaat in tegen de mensenrechten, aldus Franciscus. Toegang tot goed drinkwater is immers een onvervreemdbaar en fundamenteel mensenrecht, verankerd in de waardigheid die ieder mens als schepsel van God in zich draagt. Mensen de toegang tot water ontzeggen, is hen de toegang tot het leven weigeren. Wie dat doet, laat een grote morele schuld op zich. Daarnaast wordt er veel water verspild. Mensen zijn zich nauwelijks bewust dat hun waterverbruik en zeker hun waterverspilling grote gevolgen heeft en leidt tot wereldwijde ongelijkheid. (30).

Voor paus Franciscus is de aarde het huis dat ons de mogelijkheid en de geborgenheid geeft om als mensen te kunnen leven. In het eerste hoofdstuk van Laudate Si beschrijft de paus de risico’s die dat huis onleefbaar dreigen te maken. De tweede paragraaf (27-31) gaat over de waterkwestie. Allereerst constateert Franciscus dat het verbruik van goederen, het consumeren, in de ontwikkelde landen en onder de rijkste lagen van de wereldbevolking een nog nooit vertoond niveau heeft bereikt en soms de grenzen van wat de aarde toelaat al heeft overschreden (27).

Waterschaarste veroorzaakt ook een stijging van de voedselprijzen en van andere goederen waarvan de productie afhankelijk is van water. Niet uit te sluiten is dat de toegang tot water nog in deze eeuw conflicten en zelfs oorlog teweeg zal brengen. Het zoeken naar oplossingen voor de waterkwestie is dus urgent, aldus paus Franciscus (31).

Zuiver drinkwater is onontbeerlijk voor het menselijk leven. Zowel de gezondheid van mensen, maar ook de landbouw en de industriële productie zijn ervan afhankelijk. De paus constateert dat goed water schaars wordt.Vooral in delen van Afrika, zo zegt hij, hebben mensen niet voldoende toegang tot veilig drinkwater en lijden ze onder droogteperioden (28).

Laten we aan de oproep van de paus gehoor geven. Door mensen in Oeganda te ondersteunen bij het beheer van het schaarse water. Maar zeker ook door zelf spaarzaam en doordacht om te gaan met water en met de gehele Schepping, Gods geschenk aan ons.

Een groot probleem is dat de kwaliteit van het water dat arme mensen genoodzaakt zijn te gebruiken vaak slecht is. Zo slecht dat mensen er ziek van worden en zelfs overlijden.Vuil water is een belangrijke factor bij kindersterfte.Veel vervuiling wordt

13

Thema ‘Water, bron van alle leven’ Een Vastenaktie voor Oeganda van de paus om ons bewust te zijn van ons watergebruik en verspilling tegen te gaan, ons na aan het hart liggen. Jezelf trainen op een zo spaarzame mogelijke manier met water om te gaan, kan een goede invulling van de Vastentijd zijn. Met wat nadenken zult u zeker een aantal goede bespaarmanieren kunnen vinden. En anders helpt een zoekprogramma op internet wel verder. Samen aan de bron staan en samen nadenken over hoeveel water waarvoor nodig is.

Klimaatverandering en opwarming van de aarde leiden in Oeganda tot steeds meer waterschaarste. Mensen moeten op een nieuwe manier leren omgaan met het beschikbare water, hun grond en de landbouw om op een waardige manier voort te kunnen leven. Vastenaktie ondersteunt de organisatie Socadido die landbouwers en hun familie in de regio Teso stimuleert in actie te komen voor betere leefomstandigheden en hen leert omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering. Solidariteit betonen aan mensen in Oeganda in deze ‘waterkwestie’ is inhoud geven aan de brugfunctie tussen hemel en aarde, die water vanuit de Bijbel heeft. Samen aan de bron van leven gevend water staan.

Maar om u al een beetje op weg te helpen: ongeveer 85% van alle drinkbare water op deze wereld wordt gebruikt voor de productie van voedingsmiddelen en drinkproducten. Een iets ander en soberder menu haalt veel meer uit dan het verhelpen van een lekkende kraan (al moet u die laatste zeker ook repareren). Geen of minder vlees eten is van oudsher een manier van vasten die door de kerk wordt gepropagandeerd. En er wordt een hoop water mee bespaart. De productie van één kilo varkensvlees kost 4.800 liter water, één kilo rundvlees zelfs het meer dan drievoudige daarvan: 15.500 liter. Voor een kopje koffie is 140 liter water nodig. Veel van die liters water, veel van die oerkracht van leven, wordt onttrokken aan bronnen en aan watervoorraden in het zuiden van deze wereld. Goed om u te realiseren als we tijdens de veertigdagentijd in 2016 gaan vasten met in gedachten een beter leven voor iedereen, in Nederland, in Oeganda, of waar ook ter wereld.

De mensen in Oeganda moeten vaak voldoende en kwalitatief goed water ontberen. Ons steuntje in de rug voor een beter waterbeheer en betere landbouwmethodes zijn een bijdrage aan de waardigheid van mensen in Oeganda. Ook hier staan we samen aan de bron van gerechtigheid en waardigheid. Waterschaarste en andere problemen in Oeganda worden veroorzaakt door de klimaatverandering en de opwarming van de aarde. Een klimaatverandering waaraan de gemiddelde Oegandees nauwelijks bijdraagt. Wij in het rijke Westen des te meer. Het is een beetje kort door de bocht maar je zou kunnen zeggen dat mensen in Oeganda opgezadeld worden met de problemen die wij hier veroorzaken. Als gelovigen moet de oproep

14

DE HONGERDOEK God of Goud – Hoeveel is genoeg? De menselijke hebzucht naar goud en bezit heeft het water, de aarde en de hemel grijs gekleurd. Gods schepping is niet meer zo als ze door God bedoeld is. We staan op een kritisch en moreel keuzemoment: ‘Niemand kan twee heren dienen’ (Mt. 6,24).

Tijdens de Vastenaktiecampagne van 2016 biedt Vastenaktie de hongerdoek 2015 God of Goud – Hoeveel is genoeg?, geschilderd door de Chinese kunstprofessor Dao Zi, opnieuw aan. Door zijn abstracte vormgeving werpt de hongerdoek een drempel op voor wie de doek wil gebruiken. Maar de meer dan tachtig parochies die tijdens de Vastenaktie van 2015 over die drempel heen zijn gestapt, hebben enthousiast gereageerd. Neem de hobbel en laat u verrassen door de rijkdom aan symboliek, die deze hongerdoek in zich bergt.

De zwarte dwarsbalk van het kruis benadrukt het lijdensperspectief en de gebrokenheid van het menselijk bestaan. Maar deze dwarsbalk is tevens een horizon van hoop. Er lijken barsten in te zitten. En juist door deze barsten komt er licht, aarzelend, in kleine streepjes.

Korte omschrijving

De doek is gebaseerd op Mattheüs 6, 19-24, ‘Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn. Niemand kan twee heren dienen’. De grote goudklomp staat enerzijds symbool voor de geïncarneerde Christus. Maar de klomp belichaamt ook het goud en het geld in al zijn economische verschijningsvormen, een ware afgod met magische aantrekkingskracht. Jezus vraagt een duidelijk antwoord van ons: Wie is jouw Heer? Wie wil je dienen? God of het goud?

De bloedrode stempels rechtsboven dwarsbalk staan symbool voor de bij de kruisiging gebruikte spijkers. Het aantal van drie verwijst echter ook naar de dynamiek van de drie-ene God en naar Christus als de openbaring van deze liefhebbende God. De hongerdoek nodigt uit het goud te zien in het afstand doen van hebzucht en eigengewin. Vanuit de erkenning dat de goudklomp en het toekomstperspectief van lijdende mensen een kruis

De MISEREOR-hongerdoek 2015 ‘God en Goud - hoeveel is genoeg?’ door Dao Zi © MISEREOR. 15

vormen. Vanuit de erkenning dat Jezus aan dat kruis sterft en dat we in Hem de waarheid van God kunnen zien (Fil. 2, 5-11). De kleine goudklompjes, links zes en rechts één, zijn datgene wat genoeg is van alles wat God ons gegeven heeft om menswaardig en in volheid te leven (Joh. 10,10). Gemakkelijk om met elkaar te delen: in het delen maken we Jezus waar. Het aantal van zeven verwijst naar de volmaaktheid en de sacramentaliteit van Gods Schepping. De hongerdoek stelt de vraag naar het goede leven voor iedereen zonder uitzondering op deze aarde. Het beantwoorden van die vraag is niet gemakkelijk en roept vele spanningen op. Maar het antwoord moet iedere christen na aan het hart liggen. De heelheid van Gods Schepping bewaren en opkomen voor arme mensen, kort bij en veraf, vormen een begin van die beantwoording.

Gebruik van de doek

Door zijn opbouw met weinig vormen en kleuren kan de afbeelding op de hongerdoek ook van grote afstand en bij minder goede belichting duidelijk waargenomen worden. De doek leent zich esthetisch uitstekend om in kerkgebouwen gebruikt te worden. De doek kan een herkenningspunt zijn voor de thematiek van het vasten en de daarmee verbonden oproep tot wereldwijde solidariteit.

Een handleiding met werkvormen om te gebruiken bij groepen volwassenen in de parochie.

Ook in kleinere ruimtes is de doek goed bruikbaar. In afstemming met de kunstenaar is het kleine formaat van de hongerdoek zo veranderd dat de rode stempels duidelijk zichtbaar blijven.

Een meditatieve viering in vijf onderdelen, met Bijbellezingen, gebeden, korte overwegingen en liedsuggesties.

Nieuw. Een tweetal suggesties om met kinderen aan de slag te gaan, bij voorbeeld tijdens een kindernevendienst, in een godsdienstles of bij vormselkatechese.

Nieuw. In acht stappen de hongerdoek God of Goud: Hoeveel is genoeg?: 1. Alles is vreemd; 2. Zijn Gezicht; 3. Vanuit het donker naar het licht; 4. In zevenvoud; 5. God, zo nabij, zo ver..; 6. Bloedrode wonden, bloedrode zegels; 7. De leegte en 8. Alles is Eén. Iedere stap bestaat uit de onderdelen – zien, – horen, – verbazen, – concreet worden en – verinnerlijken. ‘In acht stappen’ is goed te gebruiken bij de thematische invulling van een Vastendag of als invulling van een serie bijeenkomsten rond de hongerdoek.

Zowel het grote als het kleine formaat alsmede A4-afbeeldingen van de doek zijn bij Vastenaktie te bestellen.

Suggesties om met de doek aan de slag te gaan

Vanaf begin november 2015 zijn via de website van Vastenaktie verwerkingssuggesties rond de hongerdoek beschikbaar. U kunt gebruik maken van het volgende aanbod. Een korte beschrijving en een uitgebreide theologische onderbouwing. Een presentatie van twaalf dia’s met animaties en bijbehorende tekst, met uitleg van de doek en het waarom van het abstracte karakter.

Een presentatie in uw parochie

Onze regio-coördinatoren zijn beschikbaar voor nadere informatie en voor het verzorgen van een bijeenkomst rond de hongerdoek in uw parochie. U vindt hun contactgegevens op pagina 23.

Nieuw. Per Vastenzondag een tekst met uitleg over de hongerdoek in aansluiting op de lezingen van die zondag.

16

Campagnevoeren

Een Vastendag in uw parochie Wanneer u een Vastendag in uw parochie wilt houden, kunt u op onze website www.vastenaktie.nl allerlei suggesties vinden voor de opzet van een dergelijke dag en voor activiteiten die er gepland kunnen worden. U vindt er presentaties over de ontwikkeling van het fenomeen vasten en de Bijbelse wortels ervan of een Vasten-stellingenspel, die op een Vastendag te gebruiken zijn. Nieuw is de suggestie om de Vastendag in te vullen via de hongerdoek God of Goud, Hoeveel is genoeg?, via een achttal, min of meer meditatieve, stappen. Er zijn allerlei ideeën en teksten te vinden voor meer vierende onderdelen tijdens een de Vastendag of om doe-activiteiten te houden. Mocht u niet vinden wat u zoekt of wilt u meer informatie, neem gerust contact op met uw regio-coördinator. U vindt hun contactgegevens op pagina 23. Het bespreken van een hongerdoek kan een goed onderdeel van een vastendag zijn.

Verspreid vastenzakjes Verspreid het vastenzakje met het parochieblad en ga na een week weer langs om de zakjes op te halen. Daarmee ben je als parochie zichtbaar, maar je maakt ook je persoonlijke betrokkenheid duidelijk. Denk hierbij ook aan verzorgingstehuizen! Veel bewoners stellen deze persoonlijke benadering erg op prijs.

Natuurlijk wilt u zoveel mogelijk geld inzamelen voor uw campagneproject. Het vastenzakje is nog altijd een effectief middel om dit te doen. Gebruik ze creatief: de zakjes zijn bedoeld om drie keer rond te gaan, namelijk op de eerste, derde en vijfde zondag van de vasten. Je brengt immers meer dan een keer een vastenoffer! Omdat mensen tegenwoordig niet meer elke zondag naar de kerk gaan, is het zinvol deze oude traditie te handhaven. U bereikt dan meer mensen. Parochies die collecteren, behalen over het algemeen goede resultaten.

Wilt u huis-aan-huis collecteren in uw dorp of stad? Vraag dan eerst vooraf toestemming aan uw gemeente. Vergeet ook niet voor al uw lopers een legitimatiekaart te bestellen. Deze is verplicht voor iedereen die collecteert. U bedankt uw vrijwilligers natuurlijk met de speciale vrijwilligersattentie, die u kunt bestellen via de webshop.

Het werkt het beste om de wijkcontactpersonen in te schakelen of bijvoorbeeld de mensen die de parochiebladen verspreiden.

17

Vastenaktie meer digitaal In zijn encycliek Laudate Si wijst Paus Franciscus ons op onze morele verantwoordelijkheid voor het milieu. Deze verantwoordelijkheid is iets waar wij ons bij Vastenaktie via onze projecten dagelijks mee bezig houden. Onze projecten en initiatieven zijn vaak doordrenkt van niet alleen de zoektocht naar gerechtigheid voor de mens, maar ook het behoud van Zijn schepping.

gers, een zakje dat u in het parochieblad stopt ten behoeve van uw parochianen, er zijn niet echt alternatieven te verzinnen om de mensen om u heen met deze materialen in aanraking te laten komen. Andere onderdelen, zoals het VastenaktieNieuws, zijn minder vanzelfsprekend. In deze tijd, waarin we eigenlijk niet meer zonder een digitaal alternatief kunnen, wil Vastenaktie hier beginnen een verschil te maken. Betekent dit dat wij u helemaal niets meer op papier gaan toezenden? Nee, absoluut niet! Maar wel met minder grote regelmaat. Deze verandering geldt overigens niet alleen voor Vastenaktie, maar ook voor de Adventsactie. Stelt u zich eens voor hoeveel het al scheelt als we een VastenaktieNieuws minder op papier zouden uitsturen. Duizenden vellen papier die we niet gebruiken. Om nog maar niet te spreken over de kosten die we besparen die weer direct ten goede kunnen komen aan onze projecten!

Vastenaktie probeert in de informatievoorziening naar haar achterban een gulden middenweg te vinden, enerzijds tussen deze oproep en anderzijds tussen de behoefte van onze vrijwilligers. U, als vrijwilliger, wenst met zekere regelmaat voorzien te worden van informatie. Wij, als campagne, willen u met regelmaat voorzien van deze informatie. Hierin bemerken we echter een bepaalde gewoonte die in strijd is met onze goede bedoelingen.

VastenaktieNieuws, folders en vastenzakjes

Vanuit een nog niet zo digitaal tijdperk is er de gewoonte ontstaan dat Vastenaktie alle materialen op papier aanlevert. In veel gevallen kan dit niet anders. Een folder om achter in de kerk te leggen om mee te geven aan kerkgan-

Digitale Servicebrief

Om deze reden gaat Vastenaktie vanaf 2016 minder op papier versturen. U ontvangt van ons nog twee keer in het jaar een VastenaktieNieuws op papier. Daarnaast ontvangt u van ons een aantal maal per jaar een digitale servicebrief via de mail waar andere informatie in staat dan in de papieren variant. Het is dus

WS VASTENAKTIE NIEUINHO UD nr. 48, juni 2015

Beste vrijwilligers, camWe kijken terug op een zeer geslaagde we aan pagneperiode. Ook dit jaar merkten dat de berichtjes en foto’s die we ontvingen van vrijwilligers overal in het land weer flink bezich hebben laten horen. Veel van die op richtjes hebben we gebruikt om te delen ook onze Facebookpagina zodat vrijwilligers land van elkaar konden zien wat er in het zoal gaande was. Elders in dit Vastenaktiesuccesdeze nieuws leest u over twee van volle initiatieven. Op zaterdag 25 april werd Nepal getroffen door een zware aardbeving. Samen met onze kerkelijke partner Caritas Nepal in kwamen we in actie voor de slachtoffers Nepal. We deden op verschillende manieren een oproep om Caritas Nepal te steunen. we Op verzoek van bisschop Punt openden er in werd en r rekeningnumme speciaal een

2

• Aanmelden Eigen Doel Vastenaktie 2015 • Ondertussen in Sri Lanka

de parochies een speciale collecte gehoueen den. We begonnen een online actie met via speciale actiepagina en we voerden actie naar Facebook. Ook stuurden we een brief extra onze donateurs met een verzoek om steun. Samen met donaties uit een aantal bisdommen leverde dat tot nu tot bijna

425.000 euro op! Tot op heden is door parochies en donaruim teurs, inclusief de noodhulp aan Nepal, 2,1 miljoen euro ingezameld.

• Hongerdoek God of Goud scoort goed

3

• Campagneland 2016: Oeganda

dekens en Kanchi Rama krijgt in Nepal een zeil, wat eens een slaapmat om mee te nemen naar haar huis was.

en Kortom: er is dit voorjaar weer veel Dat hard gewerkt voor prachtige projecten. betekent dat Vastenaktie dankzij uw inzet geven weer heel veel mensen een kans kan op een betere toekomst! voorbereide met slag de aan nu Wij gaan en dingen voor de Adventsactie van 2015 kijken ook alvast vooruit naar Vastenaktie

Landelijke Startdag 7 november 2015 in Utrecht

We zijn Startdag van Vastenaktie plaats. Op 7 november vind de jaarlijkse congrescenbekende locatie in Utrecht: het weer te gast op de inmiddels 2016, Oeganom ons campagneproject van trum Domstad. De dag draait landbouw en water. da, en de daarbij behorende thematieken

Colofon

Voor de bezoekers, vrijwilligers, docenten en donateurs, maken we een inhoudelijk programma met gastsprekers in het plenaire twee programma en diverse workshops op u momenten op de dag. Uiteraard maakt cultuur. ook alvast kennis met de Oegandese ontDaarnaast is er ruimte voor onderlinge om begint dag De spiritualiteit. en moeting 10.30 uur en eindigt om 16.00 uur. van Hebt u ideeën of suggesties voor invulling ie.nl. de Startdag? Mail dan naar: info@vastenakt

voor2016. Op pagina 3 vindt u alvast een ◆ proefje van het campagneland voor 2016. Hartelijke groet,

• Nieuw schoolmateriaal

4

• Pelgrimstocht in Spijkerbroek

• Pelgrimstocht 2016 rondom Schiedam - Vlaardingen Maassluis

Johan Compier Campagneleider Vastenaktie en Adventsactie

Persoonlijk Graag stel ik me even kort aan u voor. Ik ben in december 2014 gestart bij de Vastenaktie als relatiebeheerder Scholen. In de afgelopen maanden heb ik met veel scholen kennis gemaakt en hun behoeften geinventariseerd. Hieruit is een nieuw aanbod voor scholen ontstaan, waarover u elders in deze krant meer kunt lezen. Ik heb Cultureel Maatschappelijke Vorming en Algemene Sociale Wetenschappen gestudeerd en vervolgens gewerkt als locatiemanager van een kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. In die functie had ik veel contact met scholen.

nog voor Maak uw parochieopbrengst de zomer over! gul gedoneerd hebben.

weer zo We bedanken alle parochies die - hebben diverse parochies al Als we dit schrijven - begin juni t. Nog niet alle opbrengsten zijn hun opbrengsten overgemaak een kloppend opbrengstenechter binnen. Wilt u in september van belang dat deze gelden voor overzicht ontvangen dan is het Misschien kunt u bij uw penning1 augustus bij ons binnen zijn. de Vastenaktie-opbrengst parochie uw of informeren meester sters hebben in april een al heeft overgemaakt. Alle penningmee betaalinformatie. Deze informatie brief ontvangen met daarin de websites. kunt ook terugvinden op onze

Vastenaktie werkt aan een wereld waarin iedereen een menswaardig bestaan kan leiden. Het hebben van middelen of een ontmoeting met de juiste mensen kan werkelijk het verschil maken en iemands eigenwaarde doen groeien.Vanuit deze bevlogenheid hoop ik dat veel kinderen de juiste handvatten aangereikt krijgen om te groeien en van daaruit iets doen voor een ander. Daar zet ik mij heel graag voor in! Ik zie het als een voorrecht om mijn ervaring te kunnen inzetten voor Vastenaktie.

Wilt u eens van gedachten wisselen, schroom dan niet om contact met me op te nemen via email ([email protected]) of ◆ telefonisch op 070 – 779 6008. Angelique Steysel Relatiebeheerder scholen Vastenaktie

18

van groot belang dat u zich ook hiervoor aanmeldt! Dit kan via de website www.vastenaktie.nl of via [email protected]. En laten we dan stiekem ook maar eens gaan nadenken over dit Handboek. Wellicht dat we ook die in 2016 via de digitale route kunnen versturen!

In oktober kunt u een Digitale Servicebrief verwachten met onder andere aandacht voor: • • • •

Liturgie in de vastentijd Het succes van uw campagne vergroten via internet De vastenestafette Organiseren van een koffiestop

De moeite waard dus om u aan te melden via onze website of via het bestelformulier! Om op de hoogte te blijven is het ook handig om ons te volgen op Facebook (www.fb.com/vastenaktie) en Twitter (www.twitter.com/ vastenaktie).

19

Pelgrimstocht Vastenaktie 2016 in regio Vlaardingen donderdag 17 maart tot en met zaterdag 19 maart 2016 centraal. Het polderlandschap met zijn vele boezems en afwateringen, de Nieuwe Waterweg, de kanalen en vaarten, zij nodigen als van zelf uit om na te denken over de rol van het water in ons en andermans leven. Paus Franciscus besteedt in zijn encycliek Laudate Si de nodige aandacht aan water. Water wordt schaars, concludeert de paus, en ook de kwaliteit is soms zo slechts dat de gezondheid van mensen, vooral armen, gevaar loopt. Vooral Afrika heeft te lijden onder lange droogteperiodes. Het gebrek aan goed water leidt niet alleen tot hogere voedselprijzen, maar mogelijk ook tot conflicten. De toegang tot veilig en gezond drinkwater is een fundamenteel mensenrecht, zegt de paus. We moeten alle zeilen bijzetten om dit noodzakelijk basisrecht van ons mens-zijn voor iedereen te waarborgen.

De Pelgrimstocht Vastenaktie heeft inmiddels als bezinnend én fondsenwervend event een vaste plek veroverd in de veertigdagentijd. En de tocht kent de nodige ‘spin-offs’: door parochies en MOV-groepen georganiseerde plaatselijke pelgrimages, voor zowel volwassenen als ook voor vormelingen en jongeren. Ook in 2016 zal er drie dagen worden gewandeld, van donderdag 17 maart tot en met zaterdag 19 maart, iedere dag ongeveer 20 kilometer. De regio Vlaardingen biedt, ondanks alle verstedelijking en industrialisatie, verrassende wandelmogelijkheden door het polderlandschap en door lieflijke dorpjes als Schipluiden en Maasland. En ook een bezoek aan de Liduina-basiliek in Schiedam staat op het programma.

Naast het verzamelen van geestelijke brandstof heeft de pelgrimage ook een concreet en materieel doel: inzamelen van geld ten behoeve van het project van Vastenaktie in Oeganda. Omgang met het schaarse water en waterbeheersing vormen een toenemend probleem. Deelnemers aan de pelgrimage kunnen iedere gelopen kilometer door familie, vrienden en kennissen laten verzilveren: een ware sponsorloop voor harde valuta om mensen in Oeganda een steuntje in de rug te geven om hun waterproblemen om te lossen en hun voedselvoorziening te verzekeren.

Vertrekpunt is iedere dag het Buitenhotel De Vreemde Vogel dat goed bereikbaar is met het openbaar vervoer. De tochten zijn bezinnend van aard. De routes voeren langs zowel traditionele religieuze als ook natuurlijke pleisterplaatsen, waar rust- en gebedsmomenten zullen worden gehouden en waar gegeten en gedronken kan worden. Gesprek, bezinning en ontmoeting vormen de voornaamste ingrediënten van dit pelgrimsmenu. In de tochten staat het water

20

Diverse medewerksters en medewerkers van Vastenaktie zijn van plan mee te lopen. Dat biedt Vastenaktievrijwilligers een unieke kans om nader kennis te maken en in gesprek te gaan met hen.

De leden van de MOV-groep Vlaardingen-Schiedam-Maasluis zijn hard bezig de routes en het programma uit te zetten en uit te werken. Vanaf medio november 2015 staat meer informatie op onze website.

vragen, ter bestrijding van de onkosten, wel een kleine bijdrage van E 10,- per pelgrim per dag. We bieden pelgrims die van woensdag 16 (aankomst) tot en met zondag 20 maart 2016 (Palmzondag, vertrek) aan het programma deelnemen een arrangement aan met vier overnachtingen inclusief ontbijt, lunchpakketten en warme avondmaaltijden. Deelnemers die slechts één of enkele dagen willen deelnemen, sturen we op verzoek graag informatie toe over verblijfs- en overnachtingsmogelijkheden. Boeken van het arrangement kan vanaf medio november 2015 tot 1 maart 2016. Vanaf medio november 2015 is ook duidelijk wat we aan verblijfs- en overnachtingsmogelijkheden kunnen bieden aan deelnemers die slechts één of twee dagen willen deelnemen.

Deelname staat voor iedereen open, ook voor mensen die slechts één of enkele dagen willen deelnemen, niet willen overnachten of een eigen overnachtingsmogelijkheid hebben. We

Op www.vastenaktie.nl is vanaf medio november 2015 meer informatie te vinden over het programma, de prijzen voor een arrangement of overnachting en over de manier van aanmelden.

Op zaterdag 19 maart 2016 zijn ook leden van M25-groepen en vormelingen van harte welkom om mee te wandelen. Dan wordt het een pelgrimstocht met een ontmoeting van jong en oud: samen voor Oeganda.

Een ‘Pelgrimstocht in Spijkerbroek’ Activiteit voor vormelingen en jongeren Ongeveer 40 vormelingen en jongeren namen, samen met een aantal ouders en een enkele grootvader, tijdens de Vastenaktie van 2015 deel aan de Pelgrimstocht in Spijkerbroek, die was opgezet door de parochies van Delft, Nieuw-Vennep en Hoofddorp. Plaats van handeling was Buitenkaag en Kaag-dorp. De viering aan het begin van de dag kreeg een heel positieve waardering van de jonge deelnemers, die zich voorbereiden op hun ‘volwassen worden’ als gelovige. Afwisselend, met aansprekende teksten, liedjes en gebeden. Ook de rest van de dag kon op instemming rekenen. De speurtocht met ‘denk’-vragen. Het samen delen van je boterhammen. Het fotograferen van de natuur op het Laarzenpad. Het samenstellen van een eigen ‘hongerdoek’ met die foto’s. ‘Behoud de Schepping’ was een van de thema’s. De vormelingen uit de diverse parochies werden gemengd. Zo werden grenzen beslecht. ‘Voor herhaling vatbaar’ concludeerden de organisatoren. ‘Een goed model voor andere parochies en bisdommen’, dachten wij als Vastenaktie. Zeker ook omdat de klacht van vele oudere Vastenaktievrijwilligers is dat er zo weinig jongeren bij Vastenaktie betrokken zijn.

denken?, – met wie moet je samenwerken?, – hoe kom je tot een thematische invulling?, – wat doen we als het regent? Maar ook besteden we aandacht aan de vraag waarom het belangrijk is vormelingen en jongeren bij Vastenaktie te betrekken en hoe je anderen kunt overtuigen om daaraan mee te werken. Wanneer u een Pelgrimstocht in Spijkerbroek organiseert in uw parochie, laat het ons dan weten. Uw ervaringen kunnen wij weer verwerken in het draaiboek voor een dergelijke activiteit. Andere parochies en groepen kunnen weer profiteren van uw ervaringen.

En die gedachte hebben we waargemaakt. Op onze website vindt u vanaf half november 2015 een draaiboek met de ins en outs van een dergelijke activiteit voor jongeren. In het draaiboek worden vragen beantwoord als - waar moet je aan

21

Projecten en ondersteuning vrijwilligers Projecten Dit centrale project in Oeganda is slechts een van de vele projecten die Vastenaktie wereldwijd uitvoert. Wilt u actievoeren voor Oeganda? Dan kunt u gebruik maken van de campagnematerialen die Vastenaktie heeft ontwikkeld. Met posters, folders en vastenzakjes ondersteunt u uw activiteiten en fondsenwerving. Op de bestellijst achterin het Handboek vindt u een overzicht van de belangrijkste materialen. Op de website vindt u er nog meer.

Waar gaat het geld heen dat Vastenaktie ontvangt? De overige 50 projecten zijn allemaal sociaaleconomische projecten, wereldwijd verspreid, gericht op het ondersteunen van mensen die leven in de marge van de samenleving. In 2014 ondersteunde Vastenaktie de bouw van een kraamkliniek in Mindourou, Kameroen en startte een zorgproject voor ouderen in Armenië. U vindt elk jaar een overzicht van alle ondersteunde projecten in ons jaarverslag. Het jaarverslag wordt gepubliceerd op onze website. Zie hiervoor de pagina Over Vastenaktie.

Scholen Voor scholen is eigen materiaal en een eigen website ontwikkeld. U leest er op elders in dit handboek meer over.

Samenwerking met Cordaid

Eigen Doelen

Cordaid voert een aantal diensten uit in opdracht van Vastenaktie. Zo voorziet Cordaid alle projecten van een inhoudelijk advies, sluit de contracten in opdracht van Vastenaktie, verwerkt de projecten administratief en monitort het verloop van de projecten. Ook de lokale consultants van Cordaid worden ingezet om te adviseren over projecten. Hiermee wordt de kwaliteit van alle projecten van Vastenaktie gewaarborgd.

Naast het campagneproject van Oeganda kunt u er ook voor kiezen actie te voeren voor een eigen project: een Eigen Doel. Voor een Eigen Doel onderhoudt u zelf, direct of via een Nederlandse stichting, een relatie met het project. Juist die persoonlijke relatie vormt een grote stimulans voor de acties die de parochie opzet. Parochianen worden immers vaak erg geïnspireerd door persoonlijke verhalen uit de eerste hand. In 2015 heeft Vastenaktie ruim 40 Eigen Doelen ondersteund en hebben ruim 234 parochies en geloofsgemeenschappen zich voor een eigen project ingezet.

Centraal projectland 2016: Oeganda Het werk van ontwikkelingsorganisatie Socadido op het platteland van noordoost Oeganda vormt het campagneproject 2016. U leest er meer over in dit Handboek en op de website.

22

Hoe kunt u uw Eigen Doel indienen?

kunt u tijdens de Vastentijd actie voeren voor uw project.Vastenaktie heeft de inhoudelijke advisering, monitoring en afhandeling van de Eigen Doelen uitbesteed aan Cordaid. Cordaid stuurt u een contract toe, regelt de betalingen aan het project en vraagt bij u voortgangsrapportages op.

Een uitgebreide handleiding en het aanmeldformulier vindt u op www.vastenaktie.nl De belangrijkste punten op een rij: • U verzamelt een groep mensen om uw Vastenaktie mee op te zetten. • U dient uw project in vóór 1 oktober 2015 via het speciale aanvraagformulier op de website. • U onderhoudt zelf, direct of via een Nederlandse stichting, de relatie met de organisatie in het projectland. • Bij goedkeuring van het project, voert u tijdens de Vastenaktie 2016 actie voor uw Eigen Doel onder de naam van Vastenaktie. • Uw uiteindelijke opbrengsten worden door Vastenaktie met maximaal 50% aangevuld.

Waaraan moet uw project voldoen? Uw project wordt beoordeeld aan de hand van het projectenbeleid van Vastenaktie. Zo vindt Vastenaktie het belangrijk dat het project lokaal geïnitieerd is en ten goede komt aan de gemeenschap ter plaatse. Er wordt daarnaast ook gekeken naar een kloppende begroting, een erkenning van het project door de lokale bisschop en een goede partnerorganisatie. Een overzicht van alle criteria staat in de handleiding. Eigen Doelen en scholen Als u samenwerkt met scholen voor uw Eigen Doel, kan de school zowel meedoen met het Eigen Doel als met het Vastenaktie lesmateriaal. Wilt u hierover meer informatie? Neem dan contact op met Vastenaktie.

Een rekenvoorbeeld: Het totaalbedrag van een projectaanvraag is E 15.000. U verwacht zelf E 10.000 op te halen.Van Vastenaktie ontvangt het project dan E 5.000 (50% van E 10.000).

Tot slot Houd er rekening mee dat het campagne voeren voor een Eigen Doel extra werk vergt. Dat zit vooral in het verzamelen van informatie en het ontwikkelen van materialen. Tegelijk krijgt u er mooie verhalen uit de eerste hand voor terug, wat vaak resulteert in veel inspiratie en hogere opbrengsten.

De definitieve hoogte van de subsidie is afhankelijk van de werkelijke parochieopbrengsten.Verschillende rekenvoorbeelden zijn te vinden in de handleiding op de website van Vastenaktie. Procedure voor de Eigen Doelen Alle Eigen Doelen die worden ingediend gaan langs de projectencommissie van Vastenaktie. Na een positief besluit voert Vastenaktie een (telefonisch) kennismakingsgesprek met u en

Hebt u nog vragen? Neem dan contact op met Eliane Bavinck, medewerker projecten.

23

Regiocoördinatoren Vastenaktie We zijn er om u te helpen!

Het team ‘Vrijwilligersondersteuning en relatiebeheer’ wil MOV-groepen en vrijwilligers die zich inzetten voor projecten van de bisschoppelijke Vastenaktie ondersteunen. Medewerkers van het team komen graag bij uw groep op bezoek. Ze zijn beschikbaar voor het houden van inleidingen bij informatieavonden, maar ook voor het geven van praktische tips. We willen gezamenlijk met MOV-groepen en vrijwilligers kijken naar de diverse mogelijkheden die er zijn om de boodschap van Vastenaktie in de parochie over te brengen en om geld in te zamelen voor de projecten van Vastenaktie. Daarnaast helpen we scholen invulling te geven aan de vastenperiode. Daarvoor is lesmateriaal beschikbaar dat niet alleen aandacht besteed aan het Vastenaktieproject, maar ook aan een goede uitwerking van het thema’s vasten en solidariteit.

Elvira Mollee-Drummen, regiocoördinator voor de bisdommen Haarlem en Rotterdam Telefoon: 06-55057733 E-mail: [email protected]

Guus Prevoo, regiocoördinator voor de bisdommen Den Bosch en Breda en contactpersoon voor het bisdom Roermond Telefoon: 06-27553005 E-mail: [email protected]

Best practice

Voor de komende tijd zijn een aantal belangrijke speerpunten bepaald. Zo willen we onze contacten met parochies en geloofsgemeenschappen intensiveren. We willen groepen en parochies ondersteunen die moeite hebben om invulling te geven aan Vastenaktie, bijvoorbeeld omdat vrijwilligers ontbreken. Maar we willen ook contact met groepen en parochies bij wie het goed gaat. We kunnen veel van hun successen leren en, wie weet, samen met de groep of parochie die prestaties op een nog hoger niveau tillen. Dat werkt naar ons idee ook inspirerend voor buurparochies; aanhaken bij de ‘best practice’, het goede voorbeeld, van de buurman.

Gerrie Conen, regiocoördinator voor de bisdommen Groningen en Utrecht Telefoon: 06-37282363 E-mail: [email protected]

Voor de basisscholen is nieuw lesmateriaal ontwikkeld dat nog beter aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen. Daarnaast komen we graag langs bij scholen om zelf lessen te verzorgen. En tijdens de Vastenaktie van 2016 willen we, samen met hopelijk veel basisscholen, een poging doen om een plekje te krijgen in het Guinness Book of Records.

Angelique Steysel, relatiebeheerder Scholen voor scholen in geheel Nederland. Telefoon: 06-37386687 E-mail: [email protected]

Hebt u ondersteuning nodig in uw parochie of geloofsgemeenschap? Wilt u eens met Vastenaktie van gedachten wisselen? Of kunt u ons inspireren met uw ideeën en activiteiten? Neem dan contact op met een van onze coördinatoren.

24

Vastenaktie voor Scholen Vernieuwd lespakket

Wij hebben goed geluisterd naar alle opmerkingen, tips en ervaringen die we hebben ontvangen van de scholen die ons materiaal gebruiken en op basis daarvan hebben wij een nieuw lespakket en een nieuwe website ontwikkeld. Het nieuwe lesmateriaal; • sluit aan bij de huidige (geloofs-)beleving van de kinderen; • heeft een vrolijke, eigentijdse vormgeving; • bestaat uit kant-en-klare lessen, in modules toepasbaar; • vraagt weinig voorbereidingstijd van leraren; • bestaat uit lessen voor onder- en bovenbouw die gemakkelijk te combineren zijn; • desgewenst actieve ondersteuning door medewerkers van Vastenaktie.

De reis naar vriendschap en vrede

In de veertigdagentijd 2016 gaan we met elkaar op reis naar vriendschap en vrede. Het lespakket is een programma voor vijf weken waarin elke week ons bij een andere stap brengt. We staan even stil,

onderzoeken waar het over gaat, doen een spel, lezen een verhaal, knutselen iets moois of worden letterlijk even stil. Verder is een viering opgenomen die goed gebruikt kan worden bij het paasontbijt of op een actiedag. Met het scholenpakket bieden we een programma met kant en klare werkvormen waaruit de leerkracht zelf een keuze kan maken, waarin de leerlingen kennis maken met de veertigdagentijd en Pasen. Het lesmateriaal kan ook voor een kortere periode gebruikt worden of voor een eigen project.

Lesmaterialen

Bij het nieuwe lesmateriaal horen: • een klassenposter waarmee de reis naar vriendschap en vrede ook in de klas zichtbaar wordt; • werk- en informatiebladen voor leerlingen die samen een reisverslag vormen; • een begeleidershandleiding waarin de werkvormen, achterliggende gedachtegang en informatie overzichtelijk bij elkaar staan. Dit nieuwe lesmateriaal is vanaf november

gratis te downloaden via de website. Het materiaal is ook in gedrukte vorm verkrijgbaar en kan tegen betaling via de webshop op www.vastenaktie.nl worden besteld. De vastendoosjes, posters voor op de gang en de scholenfilm (zie ook verderop) en placemats zullen ook weer beschikbaar gesteld worden via de website.

De scholenfilm

De scholenfilm van dit jaar is een heel bijzondere: twee kinderen van Nederlandse bodem, Samuel en Elise, gaan naar Oeganda om de kinderen van ons campagneproject persoonlijk te ontmoeten! De ontmoeting tussen de kinderen dáár en de kinderen hier wordt via de film dicht bij de kinderen in de klas gebracht. Samuel en Elise zullen de Oegandese kinderen vragen stellen over hun manier van leven (school, werk, familie en vriendschap) en over de vastentijd. Deze vragen komen terug in het nieuwe lesmateriaal waardoor de ervaringen van de kinderen uit de klas en de Oegandese kinderen kunnen worden uitgewisseld. Op deze manier gaan niet alleen Samuel en Elise op reis naar vrede en vriendschap in Oeganda, maar alle kinderen die meedoen aan Vastenaktie!

Flessenactie

De campagne 2016 wordt afgesloten met een grote actie waarmee we misschien wel het Guinness Book of Records gaan halen! Speciaal voor scholen organiseren we een landelijke flesseninzamelingsactie. Doel van deze flesseninzamelingsactie is het bewustzijn voor het belang van recycling te versterken. Gebrek aan recycling heeft wereldwijde gevolgen voor natuur en klimaat. Het statiegeld van de flessen komt ten goede aan de gemeenschap in Oeganda die van deze klimaatsverandering de gevolgen aan den lijve ondervindt en die dit jaar onze steun krijgt. We hopen ook daarom op het ophalen van zoveel mogelijk flessen!

25

Hoe werkt het? Iedere leerling van een deelnemende school krijgt vijftien zakken om uit te delen aan familie en vrienden, maar natuurlijk ook om zelf flessen te verzamelen. De zakken worden met etiket bij de school aangeleverd en de gevulde zakken worden ook weer bij de deelnemende scholen opgehaald. De flessen van alle deelnemende scholen worden voor deze Guinness Book of Records-poging in een grote hal in een lange rij opgesteld. Per school mag een delegatie van leerlingen uit groep 7 of 8 meehelpen! Voor de school die gemiddeld per kind de meeste flessen ophaalt (dus ook kleine scholen maken kans om te winnen!) stellen we een mooie prijs beschikbaar. Natuurlijk proberen we zoveel mogelijk media-aandacht te krijgen. We hebben bijvoorbeeld al eerste verkennende gesprekken gevoerd met één van de grote omroepen.

Een bijzondere kans Vastenaktie On Tour!

Scholen die meedoen aan de flessenactie bieden we een heel bijzondere kans. Vastenaktie gaat namelijk On Tour! Samen met een groep kinderen gaan we lessen verzorgen over het campagneland Oeganda en

over vasten. Daarbij maken we gebruik van muziek en dans. Er kunnen slechts veertig scholen meedoen, dus mocht een van de scholen in uw parochie interesse hebben, meld u dan snel aan!

Goed rentmeesterschap

God vertrouwde de aarde toe aan onze zorg. Wij kregen de opdracht een goede rentmeester te zijn. Het is goed om kinderen daar op een speelse en aantrekkelijke wijze al vroeg bewust van te maken. Daarin willen we als Vastenaktie graag een rol spelen. Onze opdracht is immers niet alleen het inzamelen van geld voor projecten, maar ook de katholieke gemeenschap in Nederland uit te dagen in actie te komen voor het welzijn van anderen. Met de flessenactie kunnen katholieke scholen in Nederland daaraan samen met de kinderen vorm geven.

Meedoen?

Wij hopen dat parochies die goede contacten hebben met scholen, daarin een rol willen spelen. Denkt u dat een school in uw parochie mee wil doen aan de actie? Laat het ons weten! Stuur een e-mail naar: [email protected].

26

In de e-mail graag vermelden: • of de school in uw parochie geïnteresseerd is in de scholentour en/of de flessenactie; • wat de naam van de school is; • het telefoonnummer waarop u bereikbaar bent, zodat wij na de zomervakantie contact met u kunnen opnemen; • of het contact via u moet lopen of rechtstreeks via de school; • wie eventueel de contactpersoon van de school is. Ook voor andere vragen kunt u via bovenstaand emailadres of via telefoonnummer 070-7796008 contact opnemen met Angelique Steysel.

praktisch

Schenken aan Vastenaktie en Belastingaftrek Erfenis

Veel mensen zijn bereid om Vastenaktie ook buiten de Vastenperiode op andere manieren te steunen. Het loont dan ook de moeite om tijdens uw campagne mensen te wijzen op alternatieve manieren van schenken. We lichten ze hieronder kort toe. Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Beate Gloudemans.

Een testament weerspiegelt vaak wie er belangrijk in iemands leven waren. Dit kunnen familie en vrienden zijn, maar ook medemensen die het minder hebben dan wij. Door Vastenaktie op te nemen als begunstigde in een testament, draagt iemand bij aan een groei die niet gebaseerd is op meer welvaart, maar op solidariteit. Vastenaktie ondersteunt projecten in ontwikkelingslanden die de lokale bevolking helpen bij het opzetten van kleinschalige projecten om zo hun levensomstandigheden blijvend te verbeteren.

Belastingvrij schenken

Als iemand Vastenaktie al een aantal jaren steunt, is het misschien een idee om hem of haar te tippen dit schriftelijk vast te leggen. De Belastingdienst betaalt namelijk graag een gedeelte van schenkingen aan goede doelen. Dit doet de Belastingdienst alleen als iemand kan aantonen dat hij of zij schriftelijk heeft vastgelegd voor een periode van vijf jaar of meer een goed doel te willen steunen. Dit schriftelijk vastleggen gaat heel eenvoudig via een formulier. Op de website van Vastenaktie vindt u meer informatie en kunnen donateurs direct hun periodieke schenking gemakkelijk en kosteloos regelen.

Als iemand erover nadenkt om Vastenaktie op te laten nemen in zijn of haar testament en hij of zij wenst aanvullend advies, dan kunt u hen doorverwijzen naar Beate Gloudemans. Haar contactgegevens vindt u achterin dit handboek.

De hoogte van het bedrag en het moment dat de schenking plaatsvindt, zijn volledig vrij. Belastingvrij schenken kan dus al bij een bedrag van € 5,00 per jaar. Het jaarlijkse bedrag hoeft iemand niet in één keer te voldoen. Dit kan ook in termijnen betaald worden: per maand, per kwartaal of per half jaar. Ook de wijze waarop iemand de periodieke schenking wil doen, staat vrij: dit kan via een automatische incasso, maar donateurs kunnen dit ook zelf via de bank overmaken. Wat de hoogte is van iemands belastingvoordeel is afhankelijk van zijn inkomen. Op de website vindt u onder de kopjes “Kom in actie”, vervolgens “Donatiemogelijkheden” en dan “Periodieke schenking”, een link naar de Schenkcalculator. Daarmee kunnen belangstellenden uitrekenen wat hun belastingvoordeel kan zijn als zij kiezen voor een periodieke schenking.

27

Bestellijst campagnemiddelen S.V.P. invullen in blokletters

Naam parochie:

Wij vallen onder bisdom Roermond: ja/nee*

Naam werkgroep:

Straat:

Postcode/woonplaats:

Telefoon:

E-mail: Ja, schrijf mij in voor de Digitale Servicebrief

Handtekening:

Stuur dit formulier naar: Vastenaktie Postbus 95408 2509 CK Den Haag Bestellen gaat snel en eenvoudig. Ga naar www.vastenaktie.nl en klik op de knop ‘webshop’ om uw materialen te bestellen. U kunt ook telefonisch bestellen via de Vastenaktie Servicelijn: 070 779 6008.Via de website kunt u ook veel campagnematerialen downloaden.

Materiaal

Aantal Bedrag

Materiaal

Aantal Bedrag

Handboek 

gratis

DVD campagneproject Oeganda (inclusief scholenfilm)

gratis

Poster A2

gratis

Hongerdoek ‘God of goud?’ A4 

gratis

Vertelposter A2 

gratis

Legitimatiekaart 

gratis

Folder A5

gratis

Vrijwilligersattentie

gratis

Vastenaktiezakje

gratis

Koffiestoppakket 

gratis

U kunt via dit bestelformulier alleen de gratis materialen bestellen. Alle betaalde campagnematerialen en schoolmaterialen kunt u via de webshop op www.vastenaktie.nl bestellen.

28

29

Over de Stichting Bisschoppelijke Vastenaktie De Vastenaktie-campagne wordt namens de bisschoppen uitgevoerd door de Stichting Bisschoppelijke Vastenaktie, de Stichting die ook de Adventsactie uitvoert. De Stichting BVA is gevestigd in Den Haag. Bent u geïnteresseerd in wat de Stichting precies doet en hoe het geld wordt besteed dat is opgehaald met Adventsactie en Vastenaktie? Via de website van Vastenaktie kunt u de jaarverslagen downloaden. Kijk op www.vastenaktie.nl bij ‘Over Vastenaktie’.

Elvira Mollee, regiocoördinator E-mail: [email protected] Telefoon: 06-55057733

Het team van de Stichting Bisschoppelijke Vastenaktie

Linda Klumpkens, medewerker projecten E-mail: [email protected]

Angelique Steysel, relatiebeheer scholen E-mail: [email protected] Eliane Bouwes Bavinck, projectenbeheer E-mail: [email protected]

Contactgegevens secretariaat Telefoon: 070-7796008 E-mail: [email protected]

Beate Gloudemans, donateursbeheer E-mail: [email protected] Margot de Zeeuw, hoofd communicatie E-mail: [email protected]

Peter van Hoof, directeur E-mail: [email protected]

Chantal Tieleman, medewerker communicatie en online media E-mail: [email protected]

Johan Compier, campagneleider Vastenaktie en Adventsactie E-mail: [email protected]

Catrina Hindriks, medewerker front-office & campagne E-mail: [email protected]

Gerrie Conen, hoofd relatiebeheer/regiocoördinator E-mail: [email protected] Telefoon: 06-37282363

Maike Marks, office manager E-mail: [email protected]

Guus Prevoo, missionair veldwerker/regiocoördinator E-mail: [email protected] Telefoon: 06-27553005

30

Missie-secretariaten • Missiesecretariaat van het Aartsbisdom Utrecht | mw. Ina van de Bunt-Koster Kerklaan 22, 3828 EB Hoogland | telefoon (030) 693 14 34; e-mail: [email protected]. website: www.dkci-utrecht.nl en www.aartsbisdom.nl • Missiesecretariaat van het bisdom Breda | dhr. Ben Hartmann Veemarktstraat 48, 4811 ZH Breda | telefoon (076) 522 34 44; e-mail: [email protected]; website: www.bisdombreda.nl • Pastorale Dienstverlening bisdom Groningen/Leeuwarden | mw. Agaath Erich Ubbo Emmiussingel 79, 9711 BG Groningen | telefoon (050) 40 65 888; e-mail: [email protected], website: www.bisdomgl.nl • Missiesecretariaat van het bisdom Haarlem-Amsterdam | Contactpersoon: Anita Witte Postbus 1053, 2001 BB Haarlem | telefoon (023) 5112 6 00; e-mail: [email protected], website: www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl • Missiesecretariaat van het bisdom ’s-Hertogenbosch | Vicaris-generaal Van den Hout Postbus 1070, 5200 BC ’s-Hertogenbosch | telefoon (073) 61 25 488; e-mail: [email protected], website: www.bisdomdenbosch.nl • Missiesecretariaat van het bisdom Roermond | pr. Marc Calo Postbus 198, 6040 AD Roermond | telefoon (0475) 38 68 80; e-mail: [email protected], website: www.bisdom-roermond.nl • Missiesecretariaat van het bisdom Rotterdam | dhr. Jan Maasen Koningin Emmaplein 3, 3016 AA Rotterdam | telefoon (010) 2815184; e-mail: [email protected], website: www.bisdomrotterdam.nl

Colofon Het Handboek is een uitgave van de St. Bisschoppelijke Vastenaktie, Postbus 95408, 2509 CK Den Haag

Teksten: Vormgeving: Drukwerk: Fotografie:

31

St. Bisschoppelijke Vastenaktie Novente Vormgevers, Lunteren Printman B.V., Made Vastenaktie