Voorouders te Water Klaasjan Visscher 12 november 2012
Agenda • Vissers • Beurtschippers, Veerlieden en Trekschuiten • Grote vaart en Oorlogsvloot • VOC
Vissers • Riviervissers – Arm – Gevaarlijk leven (verdrinking) – Vaak pachters van visgronden
• Zeevissers – Ook vol armoede en gevaar – Haring, walvissen
Stamreeks Visscher I. Marten Visscher, geboren te Veecaten op 28 januari 1848, visser, overleden te Veecaten op 3 april 1891 (aan een longontsteking na het omslaan van zijn boot), trouwt te IJsselmuiden op 31 januari 1876 met Margje Stoffers, dr. van Gerrit Stoffers en Lambertje Boxem, geboren te Oldebroek op 5 december 1850, dienstmeid, overleden te Zwolle (in de Akkerstraat) op 1 juli 1911. II. Jan Visscher, geboren te Veecaten op 19 mei 1816, visser, landbouwer, overleden te Veecaten op 30 juni 1899, trouwt te Zalk op 6 juli 1844 met Dirkje Doorneweerd, dr. van Gerrit Hermsen Doorneweerd en Grietje Everts Vlesse, geboren te Oldebroek op 10 november 1822, boerenwerkster, overleden te Veecaten op 17 mei 1902. III. Gerrit Harms Visscher, geboren te Veecaten op 1 januari 1792, gedoopt te Zalk op 8 januari 1792 (get: Aaltje Derks, vrouw van Hendrik Gerrits, zv den overleden Gerrit Harms zijnde ook visschers), visser, wonend op de Pol aan de Veecaterdijk, redt drenkelingen tijdens de watersnood van 1825, overleden te Veecaten op 12 maart 1863, trouwt te Zalk op 15 juli 1814 met Marrigje Stevens Meuleman, dr. van Steven Goossens Meuleman en Johanna Asjes Linthorst, geboren te 's-Heerenbroek op 4 februari 1780, belijdenis te Mastenbroek op 20 mei 1803, met attestatie naar Zalk, overleden te Veecaten op 7 september 1859. IV. Harm Jans Visscher, gedoopt te Zalk op 30 november 1755, visser, wonend aan de Veecaterdijk te Veecaten, overleden te Veecaten op 10 augustus 1820, trouwt (1) met Harmpje Jans, ondertrouwt (2) te Wilsum op 14 maart 1788, trouwt te Zalk in maart 1788 met Aaltje Wolters, dr. van Jan Matthijs Wolters en Anna Gerrits Bastiaan, geboren te Wilsum op 13 juni 1764, visserse, landbouwster, overleden te Veecaten op 27 april 1844. V. Jan Jansen Visscher, j.m. van Veessen, visser, overleden te Veecaten op 31 januari 1786, trouwt (1) te Zalk op 26 april 1734 met Hermpje Gerrits Bastiaan, dr. van Gerrit Jans Bastiaen en Gerrigje Gerrits, gedoopt te Zalk op 6 mei 1711, overleden te Zalk op 6 januari 1750, trouwt (2) te Zalk op 4
Beurtschippers, veerlieden en trekschuitschippers
Bronnen (1) • Almanaks – Jacob Ossewaarde is beurtschipper van de Oude- en Nieuwe Kraaijert op Rotterdam [Naamwijzer Goes en Noord- en ZuidBeveland]
• Transportregisters – 17-7-1714: Adriaen Cornz Huyser levert aan Antony Eeuwoutsz de Boot een poonschuit met kooiwant en schuttingwant voor 575 Carolus guldens contant, onder de conditie dat de verkoper Adriaen Huyser nooit ofte ooit van Wemeldinge niet zal mogen varen met een open of gesloten vaartuig [RAZE 3599; Transportregister Wemeldinge].
• Rechterlijk archief – 3-3-1730: Cornelis Anthonisse Ossewaarde eist van Cornelis Marinusse Maas £ 0-1-6 omdat hij hem heeft onttrokken het overbrengen van 3 passagiers naar het eiland Wolphaartsdijk
Bronnen (2) • Resoluties van de stadsregering – 16-2-1789: Cornelis Wijnvoorden mag opnieuw voor 3 jaren de kampertrekvaart pachten, voor de oude pacht van 120 gulden [Resol. Schepenen en Raden, p.430]. – 30-10-1790: Cornelis Wijnvoorden heeft ‘zig wederom zodanig in den drank verlopen […] dat hij met zijn schuit te Campen komende zeer dronken was, en zulks niettegenstaande een ongeluk dien morgen zijn knegt overkoomen dubbele attentie op die reise van hem vorderde’. De schepenen en raden laten hem weten van hun hoogste ongenoegen over zijn ‘aanhoudend ergerlijk gedrag door geduirige dronkenschap’, met de uitdrukkelijke waarschuwing dat zij maatregelen zullen nemen als hij weer dronken is. [Resol. Schepenen en Raden, p. 335]. – 10-12-1790: Enkele dagen geleden is Cornelis ‘ zodanig op zijne reis van Campen na herwaarts dronken […] geweest, dat [hij] tot niets bequaam was, zo zelfs dat door eene der passagiers de schuit heeft moeten worden overgestuurt’. Om ongelukken te voorkomen gelast men Cornelis om een bekwame vervanger te zoeken. Verder wordt hem nadrukkelijk verboden om zich direct of indirect met de schuit te bemoeien, of om zelfs maar met de schuit naar Kampen te varen. Dit
De grote vaart en de oorlogsvloot
Bronnen Zeevaart • Tollen – Yersekeroord; Sontregisters (www.soundtoll.nl)
• Brieven – zeebrieven – (http://www.gekaaptebrieven.nl/)
• Kranten – Teunis Giet komt op 9-12-1733 terug vanuit Bordeaux. Op 11 januari keert zeilt hij vanuit Texel weer naar Bordeaux en op 19-3-1734 keert hij terug [Amsterdamse Courant].
Bronnen Oorlogsvloot • Notariële akten – 8-10-1665: Cornelis Ariens, matroos onder commandeur Jacob Pieters Swart, jongman, benoemt tot zijn erfgenaam zijn vader Arien Ariens… [ONA Rotterdam, not. Duyfhuysen; inv.nr.223, p.262].
• Admiraliteit – 25-1-1593: Aen Clara weduwe wijlen Corn Diricxz Colve zoo voor haere als voor Cleeuwart Jacobsz schipper driendertich ponden zes schell(inge)n acht groo(te)n vlaems over die eerste vierde paeyement van viii c gulden hun by accoorde toegekent over seecker huedeschip inden jaere Lxxij bij die vander Veere aengehouden ende ten dienste vande gemeene saecken emploieert blyckende bij copie auctentyck vande acte van xxv january xciii. Ende quitan. [Admiraliteit in
V.O.C.
Bronnen • Opvarenden VOC – (http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl/)
• Dutch Asiatic Shipping – (http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/DAS)
• Notariële Archieven 4-1653: Willem Jan Lamse, wonend te Yerseke, getrouwd met Martijnken Gillisse Hooft [en anderen], allen erfgenamen van Cornelis Gillisz Hooft, overleden in Oost Indië, hebben procuratie gegeven aan Pieter Houck, bode van Amsterdam op Goes, om uit hun naam te ontvangen van de Ed.Mog. Heeren Bewindhebbers van de Oost Indische Compagnie ter Camere van Amsterdam, zodanige somme van penningen als hun broeder, van verdiende maandgelden en anderszinds te goed heeft [ONA Goes; not. Van der Straten; RAZE 2089, fol.24].
VOC opvarenden uit Enschede (1724-1740) Naam
Functie
In dienst
Uit dienst
Gerrit Gerritsz
Soldaat
3-5-1724
4-9-1724 overleden aan boord
Daniel Wink
Adelborst
18-10-1724
1726 gerepatrieerd
Hendrik Nieuwhoff
Konstabel
7-11-1726
20-1-1727 overleden aan boord
Dirck Grevinck
Onderkuiper
30-1-1727
1732 gerepatrieerd
Everijn Romp
Adelborst
30-1-1727
12-10-1728 overleden
Daniel Wink
Adelborst
30-1-1727
2-1-1729 overleden
Willem Stempel
Jongmatroos
1-5-1727
1738 gerepatrieerd
Hendrik Huijgelinck
Onderkuiper
2-11-1727
1733 gerepatrieerd
Hendrik Wijnk
Soldaat
19-3-1729
25-4-1730 overleden
Hendrik Heuvel
Opperkuiper
21-2-1738
1744 gerepatrieerd
Willem Abramse
Soldaat
2-4-1739
24-9-1740 overleden
De korte VOC loopbaan van Teunis Giet 6-1778: Schout en regenten van Egmond stellen Teunis Giet voor om naar Oost-Indië te gaan, omdat men hem niet als arme wilde ondersteunen. Hij legt een proef af voor een bewindhebber van de Hoornse kamer van de VOC en wordt aangenomen als huistimmerman. Teunis Giet maakt problemen om aan boord te gaan en de schout van Egmond komt persoonlijk op zijn vertrek toezien. Door de VOC werd een transportbrief voor 200 gulden opgemaakt, in verband met de kosten voor presentering, aanmonstering en uitrusting. Dit ging om: kostgeld, drank (bier en een fles wijn) en in zijn kist 20 lb tabak, 3 paar schoenen, 1 gros pijpen, ½ anker genever met accijns, een hangmat, matras, deken en kussen, 4 bonte hemden, etc., in totaal 116-4-6 gulden. 13-6-1778: Teunis vertrekt met een lichter van Hoorn naar de rede van Texel. 17-8-1778: Teunis vertrekt met het schip Hindeloopen van schipper Jan Tromp, een schip van 850 ton dat op zijn eerste uitreis is. 3-7-1779: Het schip komt aan in Batavia.
