Voorloper 34, najaar 2010

Voorloper 34, najaar 2010

INHOUD: Blz. 2 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 5 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 8 Blz. 9 Blz. 10 Blz. 11 Blz. 12 Blz. 13 Blz. 14 Blz. 15 Blz. 16 Blz. 17 Blz. 18 Blz. 19 Blz. 20 Blz. 21 Blz. 22 Blz. 23 Blz. 24

Secretariaatswijziging, Mijn tijd als secretaresse Belangrijk Nieuwe regiovertegenwoordiger Vervolg regiovertegenwoordiger, Richtlijnen voor IVN gidsen Vervolg Richtlijnen voor IVN gidsen IVN Natuurgidsencursus IVN Natuurgidsencursus Groene Cursus Verslag Fiets-Vaartocht 2010 Vervolg Verslag Fiets-Vaartocht 2010 Vervolg Verslag Fiets-Vaartocht 2010 Excursie voor een Inburgeringsgroep Excursie voor een Inburgeringsgroep Verslag Kinderexcursie Verslag Kinderexcursie Verslag Kinderexcursie Belevenis van Els Nieuws van het MEC Nieuws van het MEC Goese Sasdag Goese Sasdag Goese Sasdag Tot slot

1

OORLOPER Nieuwsblad IVN, afd. De Zeeuwse Delta 17e jaargang, nr 34

Beste mensen Het is weer herfst, tijd voor de Voorloper! In dit nummer zoals gewoonlijk verslag van diverse activiteiten, maar ook belangrijke mededelingen en aankondiging van de nieuwe Natuurgidsencursus, weet je iemand die hier geschikt voor is: maak ze enthousiast! Secretariaatwijziging: Tijdens de jaarvergadering van maart 2010 heeft Mieke Renard de functie van secretaresse overgenomen van Jannie van Os. Zie voor de adreswijziging op het achterblad van deze Voorloper. Jannie heeft haar taak secretaresse altijd heel serieus uitgevoerd, het was heel fijn samenwerken met haar! Persoonlijk heb ik de ervaring dat wanneer ik via de mail een vraag aan haar stelde, zeker tav de Voorloper en de ledenadministratie ik vaak per omgaand antwoord kreeg, ik had wel eens het idee dat Jannie altijd achter de computer zat! Dit was natuurlijk niet zo, want Jannie deed en doet nog steeds veel andere dingen. Ik heb Jannie gevraagd of zij een stukje over haar tijd als secretaresse wil schrijven, en dat heeft ze gedaan. Hieronder haar verhaal. Mijn tijd als secretaris Wanneer je tegen Dineke zegt dat je wel iets voor de “Voorloper” wilt schrijven, heeft ze haar antwoord altijd klaar. “Schrijf je dan iets over je secretaressetijd?” Ja, en dan moet je gaan nadenken. Wat moet ik daar nu over schrijven? Goed, het begon heel onbevangen. In 1992 dezelfde gidsencursus als Dineke gedaan. Een aantal jaren gegidst bij de Keihoogte op Noord Beveland, wat korte cursussen gedaan en begeleid. Henk, mijn man, heeft in die tijd in het bestuur gezeten en inmiddels gestopt.

2

We hadden goed contact met Ineke Bruk, de toenmalige secretaris, over tuinplantjes en wat daar allemaal bij komt kijken. Zij begon een studie en wilde er stoppen met haar werkzaamheden als secretaris en kon niemand vinden die het van haar wilde overnemen. Zo ben ik er dus ingerold. Het was toen nog hoofdzakelijk een papieren archief, maar van lieverlee ging het over naar het computerwerk. Dat vond ik wel leuk om te doen en ging een cursus, schrik niet, WP 5.1 volgen, om het tekstverwerken wat beter onder de knie te krijgen. Toen werd de computer mijn ding. Ik ging steeds meer uit proberen. Nieuwe computer, weer nieuw systeem en ga zo maar door. Alles werd opgeslagen in de PC en het papierenarchief bevat alleen nog de officiële stukken. Naast dit archief bevat de functie natuurlijk nog meer. Vergaderen, verslagen maken contact met derden onderhouden, enz. Nu en dan wisselde een bestuurslid, maar we hadden steeds een leuke groep. Toen mijn derde periode er aan kwam, waren we net bezig met de nieuwe opzet van de afdeling. We moesten een nieuwe groep formeren uit de 4 regio’s en Loek en ik hebben ons toen nog beschikbaar gesteld voor een volgende periode. Wel heb ik gezegd, bij de eerste mogelijkheid ga ik eruit. Dat was dus afgelopen jaarvergadering. Gelukkig had ik tijdens het begeleiden van de laatste gidsencursus Mieke Renard leren kennen. Haar heb ik gevraagd of zij mijn werk wilde overnemen. En dat is dus gebeurd. Maar omdat ik toch iets voor het IVN wilde blijven doen, heb ik me beschikbaar gesteld om de ledenadministratie te doen. De afdeling is door de reorganisatie bijna verdubbeld en ik hield het al zo’n beetje bij, samen met Dineke en Loek. Ook blijf ik beschikbaar voor cursussen e.d., dus jullie zijn nog niet van me af. Groeten, Jannie van Os.

Belangrijk Aan–/ en afmelden lidmaatschap IVN, afdeling De Zeeuwse Delta kan via de website: www.IVN.nl/zeeuwsedelta of via de mail ivnzeedel. [email protected] of per post : Pruimenlaan 3, 4484 TG Kortgene

3

Nieuwe regio vertegenwoordiger Zeeuws Vlaanderen De redactie heeft me uitgenodigd om mij nader bij de lezers van de Voorloper te introduceren, nu ik in april 2010 lid ben geworden van het bestuur van IVN/De Zeeuwse Delta. De regio Zeeuws Vlaanderen kreeg voor het IVN weer betekenis met het opzetten van een nieuwe IVN Gidsencursus, die inmiddels met 27 enthousiaste cursisten van start is gegaan. Ik ben geboren (1950) en opgegroeid in de Noordbrabantse Kempen. Zeker als je, net als ik, op het platteland woonde, was het contact met de natuur in die tijd een min of meer vanzelfsprekend gebeuren. Als kind struinde je op vrije middagen en in vakanties de beken, de bossen en heide af. Dit eerste contact maakte bij mij later een grotere belangstelling los: het willen kunnen benoemen van de vogels en de bomen/planten in je omgeving. Je koopt je eerste flora, leest over Jac P Thijsse en wordt lid van Natuurmonumenten. Vakantiebestemmingen worden meestal gekozen op ‘natuur’gehalte. Het blijft ook niet bij de namen alleen: bijzondere eigenschappen en meer begrip over de onderlinge samenhang/afhankelijkheid van de soorten maken het allemaal nog boeiender. Je wordt daarmee ook een ‘bewuste’ getuige van de aantastingen (verkaveling, kanalisatie) van het landschap in je vertrouwde omgeving. ‘’Beken in Brabant, hoe houden wij dit bezit”, een uitgave van de Brabantse Milieufederatie(1976), staat nog steeds op deboekenplank en is illustratief voor de aanslag die door schaalvergrotings- en waterbeheersingsdoelstellingen ook elders in Nederland (incl. Zeeuws Vlaanderen) werd gepleegd. Na afronding van mijn studie ben ik in 1976 naar Zeeuws Vlaanderen verhuisd om te gaan werken bij DOW Chemical. Daar heb ik medio 2009 mijn loopbaan, die zich de laatste 4 jaar vnl. in het buitenland afspeelde, afgesloten. Ik ben getrouwd met Dilia, we hebben 3 kinderen en we wonen al ruim 30 jaar naar volle tevredenheid in de buurtschap Pyramide onder IJzendijke. De keuze voor West Zeeuws Vlaanderen was een bewuste keuze en o.a. de nabijheid van een stuk (vrijwel) ongerepte en zeer dynamische natuur heeft daar zeker een rol bij gespeeld: strand, zee, tij, zand, wind, zon en/of wolken . Mijn eerste educatie over de voor Zeeuws Vlaanderen specifieke natuur, kreeg ik door het volgen van een cursus van de Steltkluut. In die tijd verhuisden we van Terneuzen naar het buitengebied van IJzendijke en zo kwam het dat torenvalknestkast #72 van de Steltkluut in West Zeeuws Vlaanderen belandde. Het werd een succes, er werden veel jonge torenvalken geboren! In die tijd heb ik me ook geschoold als imker: de ‘natuursport met een diepere inhoud’. Deze liefhebberij kwam door mijn werkzaamheden in de laatste jaren wat op de achtergrond terecht, maar ik ben nog steeds met het bijen-bacil besmet en ben de draad weer aan het oppakken.

4

Het zal uit bovenstaande duidelijk zijn dat er in huize Timmers veel plezier wordt beleefd aan de natuur en dat het alleszins de moeite waard is om voor die natuur, die dat niet voor zichzelf kan doen, op te komen. De volgende generaties moeten er ook van kunnen genieten; educatie, bescherming en herstel zijn van groot belang om het duurzaam te maken. Graag wil ik daar mijn steentje aan bijdragen en dat doe ik sinds maart 2010 als voorzitter van Natuurbeschermingsvereniging ’t Duumpje (West Zeeuws Vlaanderen) en inmiddels dus ook als regiovertegenwoordiger voor Zeeuws Vlaanderen in het bestuur van IVN/De Zeeuwse Delta. Jo Timmers

Richtlijnen voor het IVN-gidsenwerk Als afgestudeerde IVN-gids wil je natuurlijk gelijk aan het werk. Je zou kunnen gaan gidsen bij een terreinbeheerder zoals bij Natuurmonumenten, bij Staatsbosbeheer of bij St.Het Zeeuws Landschap. Je kunt ook zelf excursies gaan verzorgen als IVN-gids, maar je kan ook iets voor je eigen IVN-afdeling of vereniging doen. Belangrijk is wel om te weten dat indien je als IVN-natuurgids wilt inzetten dat je aan een aantal gedragsregels kunt voldoen, bv. Ik ben IVN-natuurgids namens IVN-De Zeeuwse Delta want: a. daar heb ik mijn opleiding gehad b. daar krijg ik nascholing c. daar krijg ik ondersteuning d. daar ben ik verzekerd e. dan help ik mee IVN-De Zeeuwse Delta(o.a. opleiding gidsen) in stand te houden Het IVN-De Zeeuwse Delta moet een eigen gezicht hebben en het moet voor eigen vrijwilligers en voor buitenstaanders duidelijk zijn welke activiteiten wel of niet onder verantwoordelijkheid van de afdeling worden georganiseerd.

5

Hoe zit het nu b.v. met betaling, verzekering of verantwoordelijkheden? A.

Gidsen voor een externe organisatie.

Met derden kunnen afspraken gemaakt worden voor vergoedingen. IVN-De Zeeuwse Delta hanteert een tarief van € 25,00, waarvan € 16,00 voor de gids als onkostenvergoeding en € 9,00 voor afdracht aan de afdeling (administratiekosten, bijscholing, verzekering etc.). Gaan er twee gidsen mee op een excursie met minder dan 25 deelnemers dan wordt de € 16 gedeeld. De organisatie heeft samen met het IVN een overeenkomst of een contract samengesteld waarin vastgesteld wordt wanneer en waar de excursies plaatsvinden. De organisatie is o.a. verantwoordelijk voor de excursies, de Pr en vergoedingen voor de gidsen. Het IVN is verantwoordelijk voor de gidsen. De IVN-gidsen zijn onder het IVN verzekerd. B.

Zelf excursies organiseren namens het IVN

Je kunt als IVN-gids zelf excursies voor derden verzorgen. Doe je dit onder IVN-vlag dan ben je verzekerd en krijg je ondersteuning (bv. de pr of andere gidsen) en krijg je evt. scholing. Voorwaarde is wel dat je ‘onder contract’ staat met de IVN-afdeling, d.w.z. afspraken hebt gemaakt over bv. vergoeding en deelnamekosten. En mits je natuurlijk IVN-lid bent. Contacten over aan te bieden activiteiten zullen via de contactpersoon gidsenwerk en het bestuur IVN-Zeeland moeten lopen. Bijvoorbeeld heeft een gids een idee of plan en weet dat er ergens mogelijkheden liggen dan wordt dit besproken met de contactpersoon en vervolgens onderhandelt de contactpersoon over de voorwaarden (soort activiteit, aantal uitvoeringen, kosten/vergoeding etc.). C.

Geheel zelfstandig excursies verzorgen

Verzorg je alles zelf, is het een eigen initiatief (en dus geen IVN-activiteit) dan valt dat onder eigen verantwoording en niet onder de IVN-vlag (dus geen IVNlogo, geen IVN-pr en niet IVN-verzekerd). D. Gidsen voor eigen afdeling In principe doe je dit vrijwillig. Doe je dit voor eigen leden of afdeling dan is dit gratis. Samengevat: Je krijgt een vergoeding als je voor derden gidst namens de afdeling. In alle andere gevallen krijg je geen vergoeding tenzij afspraken zijn gemaakt over bijv. reiskosten. Loek de Bruijn 6

IVN Natuurgidsencursus gaat weer van start Ben jij ook iemand die warm loopt voor natuur en landschap in de eigen omgeving? Wil je er meer van weten en je er samen met anderen actief voor inzetten in je eigen regio? Dan is de IVN- Natuurgidsencursus misschien iets voor jou! IVN afdeling De Zeeuwse Delta heeft een cursusteam geformeerd dat de nieuwe gidsencursus gaat voorbereiden. We starten op maandag 17 januari 2011 met de eerste les. Deze cursus is bedoeld voor mensen met hart voor de natuur, die graag meer willen leren over hun eigen omgeving en die het leuk vinden om kennis en ervaring met anderen te delen. Het IVN is een vereniging van vrijwilligers. Er zijn 176 lokale afdelingen. In Zeeland zijn dat IVN Walcheren en IVN De Zeeuwse Delta. Zij organiseren zelf educatieve en voorlichtende activiteiten over natuur, milieu en landschap, maar zetten zich ook in voor organisaties als Staatsbosbeheer, Het Zeeuwse Landschap en Natuurmonumenten. IVN De Zeeuwse Delta werkt bijvoorbeeld samen met MEC De Bevelanden in Goes. Om steeds over voldoende vrijwilligers te kunnen beschikken voor alle cursussen, excursies en jeugdactiviteiten in de provincie, leiden de IVN- afdelingen zelf enthousiaste mensen op tot natuurgids. Heb je de opleiding na anderhalf jaar succesvol afgerond dan krijg je het landelijk erkende diploma IVN- Natuurgids en kun je op allerlei manieren actief worden voor de natuur op de Bevelanden, Schouwen Duiveland of Tholen.

7

De cursus in het kort: Duur: 1½ jaar Start: 17 januari 2011 Afronding: mei 2012 Tijd: theorie maandag 19.30-22.00 uur/ excursies zaterdag 10.00-12.00 uur Locatie: centraal op Schouwen Duiveland, Zierikzee Kosten: € 200 (incl. materialen, praktijkweekend en 1 jaar lidmaatschap) Deelnemers:25, in volgorde van aanmelding Geïnteresseerd maar wil je meer weten? Kom dan naar de informatieavond op maandag 8 november 2010 in Ecoscope te Renesse Dan hoor je alle bijzonderheden en maak je kennis met het cursusteam. Direct aanmelden kan ook, bij: Secr. Mieke Renard tel. 06-23514578 of e-mail [email protected]

8

Groene cursus Dit jaar weer met succes gehouden, er waren zoveel aanmeldingen dat er nog 14 mensen op de wachtlijst staan! In februari 2011 wordt de cursus herhaald, deze cursus bestaat uit 6 avonden en 6 excursies. Onderwerpen zijn: Theorie Ontstaan van Zeeland Excursie Ontstaan van Zeeland

07-02-2011 12-02-1011

Theorie Schelpen en fossielen Excursie Schelpen en fossielen

07-03-2011 12-03-2011

Theorie Bomen Excursie Bomen

28-03-2011 03-04-2011

Theorie Vogels Excursie Vogels

11-04-2011 17-04-2011

Theorie Waterdieren Excursie Waterdieren

09-05-2011 15-05-2011

Theorie Planten Excursie Planten

23-05-2011 29-05-2011

Theorieavonden worden in het MEC gehouden. Aanmelden kan bij Mieke Renard

9

Wat is geweest: Fiets/ vaartocht Oosterschelde 2010 Voor de vierde keer hebben we dit jaar als IVN–afdeling deze tocht georganiseerd. De belangstelling was bijzonder groot. Op woensdag en donderdag zelfs het maximum aantal deelnemers. Ook het weer was uitstekend, soms wel een straffe wind. Maar ja dat weet je wanneer je in Zeeland iets onderneemt. Dinsdag 1 juni hebben we de tocht Sint Annaland– Bergse Diepsluis gefietst met 39 personen. Dit traject deden we vorig jaar ook, maar dan in tegengestelde richting. Verbazend hoe anders zo’n tocht dan is. De gidsen Sjak en George wisten ons weer veel interessants over natuur en geschiedenis te vertellen. Op de “Adriana” werd ons een goede lunch aangeboden en we konden heerlijk buiten zitten om van de vaartocht te genieten.

Woensdag 2 juni verzamelen in Wemeldinge en een prachtige route via de boomgaarden van Kapelle naar de koffie in Wilhelminadorp. Deze route was 10

gekozen omdat er nog steeds werkzaamheden op de dijk werden uitgevoerd en naar de mening van de gidsen, Addy en Bram, met een groep van 47 deelnemers niet veilig genoeg kan zijn. Na de koffie via de Wilhelminapolder naar de Zandkreekbrug en via Kats naar Colijnsplaat. Helaas kwam bij het stopmoment in Kats een van de deelneemster ten val. Vriendelijke dorpelingen kwamen te hulp en zij werd met begeleiding naar huis gebracht. De fietsen konden daar achter blijven en zijn later weer opgehaald. Zij had een gekneusde schouder en zere knie. Inmiddels gaat het weer beter met haar. Zo zie je maar, dat een ongelukje in dit geval om het hoekje lag. De rest van de groep heeft de tocht voortgezet en nog een gezellige tocht op de “Onrust “ terug naar Wemeldinge gemaakt. Donderdag 3 juni, alweer de laatste van deze drie fijne dagen. Het vertrekpunt was Zierikzee. Het doel Bruinisse. Schouwen heeft veel geleden van de Ramp in 1953. Dat komt op heel veel plaatsen nog tot uitdrukking. De gidsen Ine en Angelique vertelden daar veel over. We fietsten langs het gehucht Capelle. Vlak voor de Watersnood van 1953 was het gehucht niet veel meer dan anderhalve straat met een twintigtal arbeidershuis jes, enkele boerderijen en een cichoreifabriekje. Tijdens de stormvloed braken op drie plaatsen de dijken van de Vierbannenpolder, zodat het water van drie kanten op Capelle afkwam. Door de slechte staat van de huizen, er werd zelfs in onbewoonbaar verklaarde huizen gewoond, en de door de wind en aanhoudende eb en vloed aangevoerd hout stortten in het "centrum" van Capelle op twee na alle huizen in. Ook van de rondom het centrum liggende arbeidershuisjes en boerderijen stortten verschillende in. Uiteindelijk zijn in Capelle 42 van de ruim 100 inwoners bij deze ramp omgekomen, zodat Capelle behoort tot de verhoudingsgewijs zwaarst getroffen nederzettingen.

11

In de nacht van 6 op 7 november 1953 wordt bij Ouwerkerk het laatste dijkgat van de Vierbannenpolder, en gelijk het laatste dijkgat van de Watersnood, gedicht. We fietsten langs de ontstane kreken naar de dijk. Bij het restaurant “De Vierbannen”, vlak naast het Watersnoodmuseum, hebben we koffie gedronken. Vandaar naar Bruinisse. Ook hier kon door de dijkwerkzaamheden niet de geplande route worden genomen en moesten wat we omrijden. Bij Bruinisse konden we nog zien hoe de hangcultuur mosselen gekweekt worden. Met de “Frisia” legden we het laatste stuk van onze tocht af, de terugtocht naar Zierikzee. Voor volgend jaar zijn de plannen al weer in de maak. De data zijn in ieder geval al bekend, nl. 21, 22 en 23 juni 2011. Die kunnen de liefhebbers alvast noteren. Uitgebreide gegevens komen in januari . Jannie van Os.

12

Excursie van Vaete naar Gasjeshoek voor een Inburgeringgroep Afgelopen zomer werden wij (Mieke en Nel) benaderd door de Stichting WAarde (www.waarde.nl) die in het kader van hun project “ de wAerdebon” op zoek waren naar een excursie t.b.v. ca. 20 cursisten van een inburgeringcursus. De bedoeling is om hen kennis te laten maken met de natuur in hun eigen leefomgeving. De wandeling “Van Vaete naar Gasjeshoek”leek hiervoor erg geschikt. Op dinsdag 20 juli, een prachtige zomerse dag, ontvingen wij een zeer gemêleerd gezelschap van 22 personen op het plein bij de Geerteskerk te Kloetinge, mensen o.a. afkomstig uit Vietnam, Kroatië, Roemenië, Niger, Zuid Afrika, Amerika en Dominicaanse Republiek. Met deze goedgeluimde groep gingen we op stap en bereikten al snel een hoogtepunt van de excursie, n.l. het Jachthuis met de tuin van de ambachtsvrouwe van Kloetinge waar we -vooraf gevraagd natuurlijk- deze keer vrije toegang hadden. Als je daar rondloopt ben je even in een andere wereld, het fraaie huis met de prachtig bloeiende klimrozen tegen de muur, de grote tuin waar van alles bloeide, de vijver met de zwanen en de aangrenzende jonge boomgaard met hoogstamfruit, echt een plaatje en iedereen wilde daar natuurlijk op de foto. Van de vijver weten wij dat het een restkreek is uit vroeger tijden, maar de loop van deze kreek vinden we ook weer terug in de buurt van Gasjeshoek, ons verhaal hierover wekte diepe indruk.

Ook de molen bleek weer een toeristische attractie, waar we veel foto’s moesten nemen. Toch bleek ook de groep geïnteresseerd te zijn in wat er in de natuur groeide en bloeide. Dat er meestal dicht bij een brandnetel ook weegbree staat kwam goed van pas toen iemand daarmee in aanraking kwam, ijverig ging iedereen op zoek. De kroosjespruimen op de hoek richting Gasjeshoek hingen geelrood te glanzen aan de boom en iedereen wilde er wel even van proeven. Daar kwamen we ook Adri Hoogstrate tegen, de eigenaar van de boomgaard uit Gasjeshoek, die was op pad naar huis voor de lunch maar beloofde terug te keren met wat lekkers.

13

Eenmaal in de boomgaard zochten we een koele plek onder de bomen en schonken Zeeuws appelsap. Tot onze verrassing kwamen er uit alle tassen trommeltjes te voorschijn met broodjes en zelfgebakken lekkernijen, al of niet uit het land van herkomst en er werd royaal gedeeld. Als toetje arriveerde Adri Hoogstrate met 2 kistjes kersen uit eigen boomgaard, die werden met gejuich ontvangen. Na de lunch wandelden we weer terug naar Kloetinge, onderweg kregen we ook verhalen te horen over verlangen en heimwee naar achtergebleven familieleden, de strijd om een nieuw bestaan. Toen we bij de Geerteskerk aankwamen werd deze net geopend door een van de kerkgidsen en onze groep zag opnieuw een buitenkansje: Mogen we daar naar binnen? Iedereen ging mee de kerk in, lieten zich rondleiden door de kerkgids, trokken zich terug in een stiltehoek of gingen zitten en genoten van de aangename koelte in het gebouw. Eenmaal weer buiten nam de docente het woord en bedankte ons voor de rondleiding. Dankzij onze inzet, meende zij, was dit niet zomaar een wandeling maar voor iedereen een geweldig uitstapje geworden. Ook wij hebben van deze groep erg genoten. Dat ze, na het verhaal bij aanvang over het ontstaan van Kloetinge, ons gevraagd hadden uit te beelden wat nu precies schapenmest was, waren we inmiddels bijna vergeten………………… Mieke Renard Nel van der Velden IVN-gidsen

14

Verslag kinderexcursie ‘Speuren in het heden en het verleden’ Datum: 22 september 2010 Locatie: Bergweg, Vliedberg en weitje van Jet Tijd: van 14.00 tot 16.00 uur Voor onze 3e kinderexcursie dit jaar hebben zich 22 kinderen aangemeld! Zoveel hebben we nog niet eerder gehad. Het weer zat mee: zonnig en weinig wind. Een aantal kinderen kwamen mee met een verjaardagsfeestje, een aantal kwam afzonderlijk. Een van de kinderen van een verjaardagsfeestje had haar been in loopgips. We twijfelden of ze beter weg kon blijven of toch mee laten gaan. Is wel sneu, als ze niet mee zou kunnen. We hebben haar mee laten gaan. Telefoonnummers uitgewisseld mocht het helemaal mis gaan. Maar het ging best goed. Na een inleiding over de excursie door Jet, kregen de kinderen een doos die ze eerst zelf in elkaar moesten zetten. Hierin konden ze van alles verzamelen wat we onderweg aan vruchten tegen kwamen, maar ook andere dingen die ze mooi vonden

Waar dienden vroeger deze heggen voor? Natuurprikkeldraad. Dat is slim. Na een tijdje kwamen we aan bij de Vliedberg waar Jannie vertelde over de geschiedenis van dit soort bergen. De groep luisterde aandachtig. Hadden ook vragen. Daarna zijn we er op geklommen. Bovenop gekomen hebben we rond 15

om ons gekeken. Wat voor dorpen zien we allemaal? Nisse, ’s-Heer Abtskerke, Kloetinge, Goes. Best hoog, zo’n Vliedberg (6 meter). De distels vermijdend zijn we verder gelopen. Even met het trekvlotje heen en weer, altijd spannend! Sommigen wilden verder lopen en over de brug die verderop lag terug. Onderweg kwamen we nog veldchampignons tegen.

Weer een stuk verder was goed te zien hoe hollebollig het weiland is. Hoe komt dit? De meeste kinderen zaten er een beetje doorheen, hadden niet zo’n zin meer om mee te denken. Maar dat je met zout vlees lang goed kunt houden, dat was nieuw. Snel maar weer verder.

Dorst!! Wanneer gaan we wat drinken? In het weitje van Jet. Bij een poel hebben we even onze dorst kunnen lessen en daarna……..waterdiertjes vangen! Er werd van alles gevangen, waaronder een geelgerande watertor. Die is groot! Stekelbaarsjes, salamanders, waterschorpioen, groene kikker, libellenlarven, slakjes, bootsmannetjes, noem maar op.

16

De tijd vloog om. Al snel was het vier uur en kwamen de ouders hun kinderen weer ophalen. Nog even snel kijken wat ze allemaal onderweg verzameld hadden: rozenbottels, meidoorn, - en sleedoornbesjes, bramen (meeste waren al opgegeten), veertjes, braakbal, vogelpoep, rups, rietpluimen, van alles dus.

Het was een geslaagde middag. Deze excursie is zeker voor herhaling vatbaar. Femke Deelstra

17

Belevenis van Els Puur natuur In april van dit jaar logeerden wij een week in een huisje in Bemmel, onder de rook van Nijmegen. Bij aankomst vielen al gelijk een paar dingen op. Een insectenhotel bijvoorbeeld, en een heerlijk natuurlijke tuin van waaruit de eigenaar tevoorschijn kwam om voor ons ter verwelkoming koffie te maken. Bent u misschien een IVN-er, vroeg ik. Jawel hoor en nog een heel actieve ook, bleek later. Het was een heerlijk huisje waarin we verbleven, met veel ramen en een fijne kachel voor de frisse dagen. Maar het mooiste ontdekten we al snel. In een grote notenboom naast het huis was een uilenkast geïnstalleerd. En toen wij na de eerste nacht ’s ochtends vanuit bed een blik naar buiten wierpen zat daar op zijn tak naast de kast een steenuiltje naar ons te kijken. Wow! We hebben hem daarna nog heel wat keren kunnen bekijken als hij vanuit de boom zijn jachtgebied overzag, de mooie oude boomgaard met de bloeiende perenbomen. Het rivierengebied is een prachtig stukje Nederland. Heerlijk om te fietsen en wandelen. We maakten een wandeling in het Maasheggengebied, waar veel vlechtheggen die als veekering dienen, zijn opgeknapt en er prachtig bij staan. De weilanden zagen lila van de pinksterbloemen. Ik wist niet dat het nog bestond in ons land. En omdat het zulk prachtig weer was vlogen er honderden oranjetipjes rond! We waren precies op het goede moment op de goede plaats om dat allemaal te zien., want toen we enkele dagen later een fietstocht op de Veluwe maakten waanden we ons in Siberië, zo koud. Maar wat een ervaring! Als je meer wilt weten over de plek, kijk op www.doornikshof.nl. Mooi weer kan ik je niet beloven, maar dat uiltje is er vast nog wel! Els Hendrikse.

18

NI EUWS VAN MEC DE BEVELANDEN Natuuroudercursussen Voor de zomervakantie zijn er twee natuuroudercursussen afgerond. Eén voor de gemeente Noord-Beveland/Goes en één voor de gemeente Reimerswaal. In totaal waren er 25 deelnemers. IVN'er Sylvia de Groot heeft 1 cursus gegeven. Na de zomervakantie is er weer een natuuroudercursus gestart met maar liefst 21 enthousiaste ouders van 6 verschillende scholen uit de gemeente Borsele. Het thema is “Natuur rond de Oosterschelde”. De cursus bestaat uit 4 bijeenkomsten in de ochtend waarbij de deelnemers vooral veel veldwerkopdrachten krijgen. De bedoeling is dat ze hiermee op de basisschool aan de slag gaan. Twee IVN'ers, Mieke Tinge en Jet Remijn, geven de cursus.

IVN Natuurkoffer voor ouderen Vorig jaar is er een oproep gedaan om natuurgidsen bij elkaar te krijgen voor de uitvoer van het ouderenproject van het IVN. Er kwamen 7 aanmeldingen binnen! In maart kwam Jan Westera, bedenker van de natuurkoffer, helemaal uit Zwolle langs te demonstreren hoe de koffer gebruikt kan worden. We waren daarbij te gast in het Gasthuis in Goes waar uiteraard de IVN'ers ook aanwezig waren. Tijdens deze activiteit liet Jan prachtige natuurfoto's zien van de lente en liet de bewoners van het Gasthuis herinneringen ophalen. Leuk om te merken dat de mensen direct begonnen te praten over vroeger. Iedereen vond het een nuttige demonstratie.

19

In maart heeft het MEC alle zorgcentra aangeschreven op de Bevelanden en er zijn al 5 aanvragen binnen. Mieke Renard heeft het spits mogen afbijten en is vóór de zomervakantie naar de Erasmusflat gegaan met de natuurkoffer “Zomer”. Ze kwam enthousiast terug. Voor de komende herfst zijn er staan er nog 4 centra in de planning. De IVN'ers zijn al ingedeeld.

20

Oproep: Mieke Renard zou graag nog foto's in de natuurkoffers willen hebben van herkenbare plekken in dorpen en steden op de Bevelanden en/of SchouwenDuiveland waarbij ook de natuur zichtbaar is in een bepaald seizoen. Bijvoorbeeld een kerk in een dorp met een mooie boom ervoor. Of een vijver in de stad met verschillende vogels erbij. Maar ook een grenslinde of vliedberg. De foto's kunt u digitaal sturen naar het MEC ([email protected]). Wilt u zo vriendelijk zijn om erbij te zetten waar de foto genomen is, wat er te zien is en in welk seizoen. Wij zorgen ervoor dat de foto vergroot en geplastificeerd wordt en in de juiste koffer terecht komt. Er zijn 4 natuurkoffers: zomer, herfst, winter, lente.

Kinderactiviteit 15 december is er nog een activiteit voor kinderen in het MEC: nl groenstukjes maken. Eerst wordt er buiten materiaal verzameld en daarmee wordt in het MEC een mooi groenstukje gemaakt. De activiteit is voor kinderen van 6-12 jaar, kosten zijn € 2. Wel van te voren aanmelden bij het MEC, telefoon 0113-252628 Goese Sasdag 12 september 2010

Samen met de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB), het IVN De Zeeuwse Delta en MEC De Bevelanden wordt er jaarlijks de Goese Sasdag georganiseerd. De opkomst was groot (100 deelnemers, waarvan 20 kinderen). Zowel volwassenen als kinderen mochten zelf op het slik en in het water op zoek gaan

21

naar zoutwaterschatten van de Oosterschelde. Schepnetten, loeppotjes en zoekkaarten van het MEC lagen klaar voor gebruik. Twee IVN-natuurgidsen waren aanwezig om uitleg te geven over de vondsten. Op de dijk stonden grote aquaria en bakken klaar waar de duikers van de NOB hun vondsten uit dieper water van de Oosterschelde hadden gedaan. Ook zij gaven uitleg over deze vondsten. Zo kreeg men een mooi overzicht van wat er zoal aan leven in en rond de Oosterschelde voorkomt. Het was een fijne, zonnige en warme zondagmiddag ! Astrid Meijer

22

23

Tot slot Iedereen hartelijk dank voor het insturen van alle stukjes en foto’s. In maart 2011 verschijnt de volgende Voorloper, als je een artikel hebt voor het volgende ummer, graag insturen voor 15 februari 2011. Hartelijke groet, ook namens het bestuur, Dineke Lubbers

24