Najaar 2010
De Bossewaardkrant Nieuws en achtergrondinformatie over Abrona boerderij De Bossewaard in Cothen
De complete winkel voor biologische voeding, ook in de winter geopend
Eerst op de Solex en dan aan tafel
Kijk & Lees Van ’t erf Astrid aan het woord
3
Mensen & Mutaties Wie ging en wie kwam?
3
Dagje uit naar Pampus Enkele Bossewaarders verkennen het eiland
4/5
Onze schapen Al zo'n 10.000 jaar tam
6
Rondritten op originele Solexen Stukje rijden én een stukje eten
7
Taarten van Pilar Zo maak je ze héél erg lekker
8/9
Tom op werkvakantie Aan de slag in Roemenië
10
Alle tijd is vrije tijd Een gedicht van Paul Schröer
11
Als een varken zo vrij Plus verjaardagen en colofon
12
Op zo'n heerlijk baksel uit eigen keuken mag je best trots zijn
2
Van ‘t (woon)erf Voor jullie ligt de nieuwste uitgave van De Bossewaardkrant. Deze uitgave zal gaan over vrije tijd. De reden dat ik het voorwoord mag schrijven is, omdat ik sinds juli de functie van Marianne van Kaam heb overgenomen als vrijetijdsfunctionaris. Voor deze functie organiseer ik nu de volgende activiteiten: de disco, het eetcafé en de creatieve avonden. Hiernaast ben ik voor Abrona de contactpersoon met GSV Wijk bij Duurstede. Zij geven op maandag avond altijd een sportavond in Cothen en op vrijdag wordt er gezwommen in Wijk. De activiteiten die ik organiseer vinden allemaal 1 keer per maand plaats en worden voornamelijk gedragen door vrijwilligers die ik via deze weg dan ook heel erg wil bedanken voor hun hulp en grandioze inzet. Op de activiteiten komen cliënten van verschillende locaties, bijvoorbeeld: De Loever, Langbroek, het Damhert en De Bossewaard. Er is een nieuwe ontwikkeling gaande, namelijk dat er ook personeelsleden op deze avonden komen om mee te dansen, eten en knutselen. Dit tot ieders tevredenheid. Er zijn altijd meer ideeën en wensen rondom het uitbreiden van vrijetijdsbesteding. We hopen alle wensen en ideeën van cliënten uit te laten komen en gaan ons hier dan ook hard voor maken. Ook in tijden waarin er veel aandacht uitgaat naar bezuinigingen proberen we creatief te blijven. Hopelijk genieten jullie van het lezen van de krant en zie ik eenieder snel. Astrid Haans Evb-er De Bossewaard
Mensen & Mutaties Op deze plek willen we even speciaal stilstaan bij het vertrek van een heel speciale vrijwilliger/ medewerker van De Bossewaard, namelijk Roderick. Per 1 juli is Sam Lorwa bij ons komen wonen en werken. Per 1 nov. stopt Hans als Evb-er in het woonteam. Voor zijn functie zijn wij op zoek naar een enthousiaste nieuwe medewerker, bij voorkeur een man. In de tussenliggende periode komt Simon hem regelmatig vervangen.
3
4
Dagje uit naar Pampus
Dinsdag 21 september was het voor een aantal cliënten die op De Bossewaard wonen, een leuk dagje uit. Dit waren Leonie, Emanuel, Tom, Sam en Wouter. En als begeleiding ging Hans ook mee. Ze gingen naar Muiden. In Muiden aangekomen lag er een prachtige zeilboot gereed om mee uit te varen. Ook kwamen er nog twee andere groepen aan boord. Eén groep kwam van Sterrenberg uit Huis ter Heide en de andere uit Veenendaal. Toen we de haven verlieten zagen we het Muiderslot. Nadat we daar voorbij waren, kwamen we op het Markermeer uit. Samen gingen we toen alle zeilen hijsen. Ons vaartempo was vrij langzaam want de wind was vrij zwak. Daarom hebben we na een tijdje varen de motor maar weer gestart en de zeilen weer laten zakken. Dat moest ook wel, want we waren het eilandje Pampus al aan het naderen. Toen we waren aangemeerd, kreeg onze groep een korte rondleiding en een uitleg om een puzzel te maken. Daarmee kon je namelijk een kleine prijs winnen. Met ons allen is dit gelukt, vier van ons hebben deze prijs in ontvangst genomen. De andere twee hadden er geen interesse voor. De prijs is namelijk 'Het Junior Fortwachter Certificaat'. Daarmee mag je, als je het laat zien, op eigen vervoer het eiland Pampus betreden. Later zijn we weer aan boord gegaan en op de motor de terugreis afgelegd. In de haven hebben we afscheid genomen van elkaar en zijn we met de auto weer naar De Bossewaard gereden.
5
Tom op werkvakantie in Roemenie Tom en zijn familie zijn nauw betrokken bij de vrije evangelische gemeente van Hendrik Ido Ambacht. In 2003 is er voor het eerst een groep gevormd die naar Roemenie is gegaan om in de vakantie met elkaar te werken aan een opvangplek voor kinderen. Dit is inmiddels zeven jaar geleden en sindsdien is de groep er elk jaar terug geweest om de opvangplek verder op te bouwen. Roemenie, op de kaart roodgekleurd, ligt op ongeveer 1.700 kilometer rijden vanuit Nederland. De wegen in Roemenie zijn slecht en er zijn nog grote stukken ongerepte natuur; de oerbossen. Er komen diersoorten voor zoals wilde beren, wolven, lynxen en gemzen. De grootste bevolkingsgroep is de Roma. De Roma’s, ook wel zigeuners genoemd, zijn erg arm. Tom heeft in Roemenie gezien dat sommige mensen heel arm zijn en weinig bezittingen hebben. “Het is moeilijk uit te leggen”, zegt Tom, “maar als je daar bent voel je je rijk en ben je blij met wat je thuis hebt.” “Soms maken we muziek met zijn allen of gaan we voet ballen met de kinderen. De kinderen vinden het heel leuk als we komen. Ik voel me er altijd thuis als ik daar ben. Het is fijn om iets voor hen te kunnen doen.”
6
Onze schapen
Schapen zijn net als geiten de langst bij de mens levende landbouwhuisdieren. Ze zijn zo’n 10.000 jaar geleden getemd. Daarvoor waren het wilde schapen. Maar ook als wild schaap waren het rustige dieren. Schapen leven in kuddes. Je kunt niet één schaap houden, dan zou het wegkwijnen. Op De Bossewaard hebben we Zwartblesschapen. Dit ras is nog geen eeuw oud. Schapen fokken op ras kwam in het algemeen pas in de loop van de negentiende eeuw op gang. Daarvoor gebruikte men elke geschikte ram uit de buurt om de ooien (vrouwtjes schapen) te dekken. Dit maakte dat het ras sterk streekgebonden was. Men noemde de schapen in Oost-Nederland “Brikken” om aan te duiden dat ze geen duidelijke raskenmerken hadden. Uit deze brikken is in de negentiende eeuw onder andere de Schoonebeeker ontstaan als ras en dit was weer de basis voor de Zwartblesschapen. De Zwartbel is tussen 1920 en 1930 in Friesland ontstaan uit een kruising tussen de Schoonebeeker, Texelaar en het melkschaap. De Zwartbles wordt ook wel “verbeterde Schoonebeeker” genoemd. Het Zwartblesschaap is naar verhouding een groot en goed gespierd schaap. Het staat hoog op de benen en heeft geen hoorns. Het is bruin-zwart met een witte bles op de kop. Ook de voeten en het puntje van de staart van het schaap zijn meestal wit. De wol van het schaap is grof en was in de jaren ’70 populair onder de Hippies die de wol spinden en er zelfgebreide truien van maakten. Ook werd er mee geknoopt (macramé) Het Zwartblesschaap werd in die jaren erg gewild onder fokkers. Tegenwoordig wordt het Zwartblesschaap vooral om het vlees gehouden. Ook op De Bossewaard worden de schapen als slachtvee beschouwd. Met de wol kunnen wij niets. We mogen blij zijn dat de schaapscheerder de wol meeneemt, anders zouden we ermee blijven zitten. Volwassen ooien krijgen gemiddeld 2 à 3 lammeren per jaar. Hoewel het goede moeders zijn, is het derde en kleinste lam moeilijk te voeden. Op De Bossewaard betekent dat soms de fles geven. Maar soms mislukt dat en overlijdt het lammetje. Het Zwartblesschaap is een erg productief schaap. Zwartbleslammeren groeien erg snel en bij goede voeding van de moeder (de moederooien geven ruim melk) kan het lam wel 600 gram per dag aankomen. Op De Bossewaard betekent dit, dat wij de ooien moeten bijvoederen. Onze weilandjes leveren te weinig op. We moeten de moeders extra kuilvoer en brok voeren. Wij houden de lammeren van het voorjaar tot het najaar. Daarna gaan de lammeren, waar we niet mee door willen fokken, naar de slacht. Dit zijn vooral rammetjes. De slachtkwaliteit van de lammeren is zeer goed. Het levert behoorlijk wat kilo’s vlees van een niet al te vette kwaliteit op. Dit vlees verkopen we in de boerderijwinkel van De Bossewaard. Paul Schröer
7
De taarten van Pilar Pilar is een bijzondere vrijwilligster op De Bossewaard. Pilar bakt de meest uiteenlopende creaties. Over de recepten deed ze nogal eens geheimzinnig maar voor deze keer zal zij enkele recepten onthullen. Belangrijk is volgens Pilar dat de houten lepel danst in de pan. Dat houdt in dat de lepel geen snelle rondes draait maar zachtjes heen en weer walst door de pan. Pilar kookt met gevoel.
STAP1: DE BODEM
Elke taart van Pilar heeft een zelfde bodem. Ingrediënten: 200 gram bloem, 1 ei, 100 zachte boter, 1eetlepel melk, 2 theelepel zout. Bereiding: Leg het meel op het werkblad. Maak in het meel een kuiltje. Leg in het kuiltje de overige ingrediënten en start met rustig kneden. Kneed tot een mooie bal. Leg de bal in plastic verpakt een half uur in de koelkast. Kneed het deeg tot een bodem met opstaande rand.
STAP 2: DE CRÈME
Stap 2 is een stap die je kunt nemen. Het hoeft niet, je kunt ook een gewone taart maken. Het is de stap die elke taart extra culinair maakt. Die er voor zorgt dat mensen je recept proberen na te maken, maar er niet in slagen dezelfde smaak te krijgen. Het gaat om een crèmelaag. Een crème gemaakt van caramelcrème. In Colombia waar Pilar vandaan komt, heet deze crème ‘arequipe’ (spreek uit arrikieppe). Ingrediënten (voor een flinke hoeveelheid): 2 liter melk, 100 gram suiker, snufje kaneel, 2 eetlepels maïzena, 2 eetlepels meel,1 theelepel bakpoeder. Bereiding en bewaren: In een pannetje op laag vuur laat je de ingrediënten langzaam heen en weer dansen ( zeker een kwartier) en wacht tot de substantie ongeveer zo dik is als yoghurt. De crème kun je in de koelkast bewaren en kun je (naast op de taartbodem) ook heerlijk op een boterham smeren en er daarna bijvoorbeeld plakjes fruit op leggen.
STAP 3: DE VULLING
Hier volgen ‘slechts’ twee van Pilar’s overheerlijke taartvullingen. Maar ze heeft er natuurlijk nog veel meer op haar repertoire! Ingrediënten voor een bieten-chocolade taart: 500 gram bieten, 125 gram witte chocolade, 125 gram melk, 100 gram suiker, 250 gram boter , 150 gram bruine suiker, 3 eieren, 350 gram bloem, 400 gram amandelen, 1 eetlepel gist. 8
Bereiding: Doe de suiker samen met de boter en de eieren in een kom. Alles goed kneden. Zet een pan water op het vuur en breng aan de kook. Hang een steelpannetje boven de pan en zorg dat de pan het water niet raakt. Smelt hierin de chocolade samen met de suiker en de melk. Schaaf de rauwe bieten in kleine stukjes. Meng boter suiker en eieren door de chocolade, langzaam roeren! Nu roer je, ook langzaam, de bloem door het mengsel. Voeg de gist toe. Meng de bieten door het chocolade mengsel. Stort dit mengsel in de taartvorm. Ingrediënten voor een zoete pompoentaart: 1 pompoen, 100 gram suiker, snufje kaneel, snufje nootmuskaat, 2 glazen water. Bereiding: Schil de pompoen. Snijd het vruchtvlees in blokjes. Kook de blokjes in 2 glazen water ongeveer een half uur. Pureer de blokjes met een stamppot stamper. Voeg de suiker en kruiden toe. Stort dit mengsel in de taartvorm
STAP 4: DE AFWERKING
Van een restje deeg kun je een traditioneel ruitjespatroon maken. Rol het overige deeg tot een lap en snijd hier repen van. Leg de repen eerst in rechte lijnen. Leg nog een rij met repen diagonaal over de lijnen heen. Je kunt ook een bloem knutselen door een recht stukje deeg op te rollen en in het midden een druppel jam te doen, of met stukjes deeg 2 ogen, een neus en een mond vormen. Pilar verzint ’t waar je bij staat!
9
Solexverhuur Op De Bossewaard staat een waar Solexpark. Deze originele brommers zijn te huur, per dag of halve dag om een rondrit te maken door de omgeving. Daarna kunnen de deelnemers gezellig aanschuiven voor een maaltijd, die wordt bereid door de keuken van de boerderij. Bel voor meer informatie: T (0343) 56 12 47
Na een rondrit op een originele Solex...
...schuif je met z'n allen gezellig aan
10
Alle tijd is vrije tijd Alle tijd is vrije tijd. Vermits ik geen slaaf ben van mijn eigen eerzucht van mijn eigen prestatiedwang van mijn eigen begeerte van mijn eigen ijdelheid en van al die andere eigen behebtheden waar ik zo mee kan worstelen. Alle tijd is vrije tijd. Het is tijd die me is geschonken vanaf mijn geboorte tot mijn dood om te gebruiken in vrijheid om in vrijheid gehoor te geven aan wie het maar wil. Gehoorzaamheid maakt vrij. Alle tijd is vrije tijd. Al zat ik in de gevangenis: nog zijn mijn gedachten vrij, al boeit men mij aan handen en voeten: ik blijf van mijn vrijheid genieten. Mij krijgen ze niet te pakken! Al laat ik me soms door een ander bepalen, ik kan me daar in vrijheid los van maken. Alle tijd is vrije tijd. in het nu leef ik een eeuwigheid, want het eeuwig nu: vrije tijd die me in vrijheid is geschonken. Paul Schröer
11
Zo vrij als een varken... Jarige Joppen: Oktober 4 Margot (vrijw.) 5 Dorena 13 José 26 Cor November 11 Annet Dick (vrijw.) 13 Hans 20 Bas 22 Han (vrijw.) December 7 Didi 24 Pepeij 28 Masja
Colofon De Bossewaardkrant Deze editie werd gemaakt door: Wouter Jaspers Paul Schröer Tom v.d. Staaij Erik Timmer (vrijw.) Monique Meijer
Op De Bossewaard krijgen de varkens alle ruimte om te scharrelen waar ze willen
Abrona Boerderij De Bossewaard Ossenwaard 9 • 3945 PG Cothen T (0343) 56 12 47 • E
[email protected] • I www.bossewaard.nl 12
