Voordelig reizen met bus en tram Louis-Paul Boon Emotionele intelligentie

Ngiftekantoor

I i Brussel 5 I

t

•

• Voordelig reizen met bus en tram • Louis-Paul Boon 1912-1979 • Emotionele intelligentie

o.II.l~

:,

2

SOCAAL Voordelig reizen met bus en tram voor personen met een gewaarborgd inkomen voor bejaarden Begeleiderspas voor gehandicapten ir Limburg "Eenvormig oproepstelsel 100" voor doven, slechthorenden spraakgestoorden

3 4-5 en 5

VOOR U GELEZEN De Kapellekensbaan, of de 1ste illegale roman van Boontje Zomer te Ter-Muren Pieter Daens

6 6 6

GEZOND SPORTEN Pétanque, kent u deze sport??? Midweek "De ruqschool" - Liberty te Blankenberge

7 7

CULTUUR Brailleliga - tentoonstelling "Technische aanpassingen" Zenith 99: nieuwe producten maken het leven aangenamer Keizer Karel 1500-2000: Gent waar de zon soms ondergaat De schatkamer van Alamire - Leuven Musical "The King and I" - Koninklijk Ballet van Vlaanderen te Antwerpen Willemsfonds: fotowedstrijd 1999-2000 Hoge Hakken Roze Billen - Museum voor Volkskunde - Gent Louis Paul Boon (1912-1979): Fabriekstad Aalst VOEDING Plantaardige esters zouden een verlagende invloed hebben op het cholesterolgehalte Gepocheerde kabeljauwfilet en Benecol® met tuinkruiden op een bedje van gebakken groenten Op zijn Italiaans: Ministrone op de wijze van Genova PSYCHOLOGIE Emotionele intelligentie

8 8 10 11-12 12 13 14 16-17

18 18 19

20-22

GEZONDHEID Een goede voethygiëne voor suikerzieke patiënten

22

TIPS Welk geschenk bij welke huwelijksverjaardag CURSIEFJE Marraine UIT DE PROVINCIES Antwerpen, Brabant, Limburg Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen

!

23

24

25-31

á~t\AAL

3

VOORDELIG REIZEN MET BUS EN TRAM VOOR PERSONEN MET EEN GEWAARBORGD INKOMEN VOOR BEJAARDEN Vanaf 1 september 1999 biedt De Lijn aan al de personen met een gewaarborgd inkomen voor bejaarden de mogelijkheid om met de verminderingskaart VG voordelig te reizen met de bussen en trams van De Lijn. Welk voordeel biedt deze kaart? De verminderingskaart VG geeft u het recht om voor slechts 20 BEF per rit gebruik te maken van alle bussen en trams van De Lijn. De kaart is geldig gedurende een volledig kalenderjaar. (van 1 januari tot en met 31 december) Wie heeft recht op een verminderingskaart? Alle gepensioneerden die in Vlaanderen wonen en die recht hebben op het Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden. Ook de samenwonende echtgeno(o)t(e) en de inwonende schoolgaande kinderen kunnen een dergelijke verminderingskaart bekomen. Hoe de verminderingskaart bekomen? Om de verminderingskaart VG te bekomen, heeft u een geldig attest nodig van de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP). Jaarlijks zullen alle gepensioneerden die op 1 januari effectief aanspraak maken op het Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden automatisch het attest toegestuurd krijgen. Heeft u een samenwonende echtgeno(o)t(e) die niet vermeld staat op het attest van de RVP en/of heeft u nog inwonende schoolgaande kinderen?

• In dit geval heeft u ook een attest van gezinssamenstelling nodig (te bekomen bij uw gemeente). • Voor schoolgaande kinderen boven de 18 jaar heeft u een schoolattest nodig (aan te vragen bij de school van uw kind) Met deze attesten gaat u dan naar het OCMW in uw gemeente dat u de verminderingskaart VG zal uitreiken. Hoe de verminderingskaart gebruiken? • Op vertoon van uw verminderingskaart VG kan u bij de chauffeur of in onze Lijnwinkels een VG 2 Rittenkaart kopen. Deze VG 2 rittenkaart kost 40 BEF en is goed voor 2 ritten. Telkens u opstapt, steekt u de VG 2 rittenkaart in het gele ontwaardingsapparaat. De chauffeurs helpen u daarbij graag een handje. • Voor een heen- en terugreis binnen de toegelaten reistijd wordt slechts 1 rit aangerekend. • De VG 2 ritten kaart is alleen geldig op de bussen en trams van De Lijn. Belangrijk: De VG 2 ritten kaart mag enkel gebruikt worden door personen die in het bezit zijn van een geldige verminderingskaart VG.

Waar kunt u terecht voor meer informatie? Voor informatie kan u bellen naar het infonummer van uw provincie: De Lijn Antwerpen: 03/218.14.06 De Lijn Oost-Vlaanderen: 09/210.94.91 De Lijn Vlaams-Brabant: 02/526.28.28 De Lijn Limburg: 011/85.03.03 De Lijn West-Vlaanderen: 059/56.53.53

\

'\

"':"

4

BEGELEIDERSPAS VOOR GEHANDICAPTEN IN LIMBURG ,

1. Wat is een begeleiderspas? Iedere persoon in het bezit van deze kaart heeft recht op een kosteloze begeleider wanneer hij of zij een sport of cultuurevenement van de participerende Limburgse verenigingen wenst bij te wonen waarvoor inkomgeld gevraagd wordt m.a.w. één persoonlijke begeleider mag gratis binnen. 2. Waarom een begeleiderspas? Wanneer een persoon met een handicap een evenement wenst bij te wonen moet hij of zij zich meestal laten vergezellen door iemand bij het in- en uitstappen van een auto, bij het kopen van een ticket, bij het betreden en verlaten van de infrastructuur, wanneer het toilet moet gebruikt worden, enz. Het feit dat men zich moet laten begeleiden brengt een belangrijke meerkost met zich mee, er moet immers steeds voor twee personen betaald worden. Met het lanceren van deze begeleiderspas wensen wij tegemoet te komen aan deze meerkost. Bovendien draagt het bij tot de integratie van de persoon met een handicap die op deze wijze gemakkelijker de weg naar allerlei evenementen zal vinden. Daarenboven is het voor de participerende verenigingen een gelegenheid om meer volk te lokken. 3. Wie heeft recht op een begeleiderspas? Iedere persoon met een handicap die woonachtig is in de provincie Limburg, kan een begeleiderspas aanvragen op voorwaarde dat hij een algemeen attest van het Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu, Bestuursdirectie van de uitkeringen aan gehandicapten kan voorleggen waaruit blijkt dat men getroffen is door een blijvende ongeschiktheid van tenminste 80%.

•

•

•

•

•

•

•

• 4. De procedure tot het bekomen van de begeleiderspas • De begeleiderspas dient persoonlijk afgehaald te worden tijdens de kantooruren (elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur en van 13.30 tot 15.30 uur)

•

op de Provinciale Sportdienst, Universiteitslaan 1, 3500 HASSELT De beleid erspas is gratis en uitsluitend te verkrijgen via de Provinciale Sportdienst. De aanvrager bezorgt een kopie van zijn identiteitskaart, een kopie van het attest van het Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu waaruit blijkt dat men getroffen is door een blijvende ongeschiktheid van tenminste 80% en een recente pasfoto aan de Provinciale Sportdienst. De Provinciale Sportdienst registreert de naam en het adres van de aanvrager in een bestand en bezorgt deze lijst aan de participerende verenigingen, instellingen en/of organisaties. De aanvrager ondertekent een overeenkomst waarmee hij of zij zich akkoord verklaart met deze regeling. De begeleiderspas is strikt persoonlijk en is slechts geldig indien er een stempel van de provincie Limburg opstaat. Een vaste begeleider hoeft niet vermeid te worden. De begeleider vergezelt de gehandicapte van bij het binnenkomen, tijdens het evenement, tot het verlaten van de infrastructuur. Bij misbruik heeft de Provinciale Sportdienst het recht om de begeleiderspas onmiddellijk in te trekken. De Provinciale Sportdienst stuurt desgevallend een aangepaste lijst naar de participerende verenigingen, instellingen en/of organisaties. De begeleiderspas is één jaar geldig. Bij wijze van experiment zal de eerste begeleiderspas geldig zijn van 1 januari tot 31 december 1999. Na een positieve evaluatie met de participerende verenigingen, instellingen en/of organisaties zal de begeleiderspas verlengd worden voor een periode van 5 jaar. De begeleiderspas is alleen geldig voor evenementen die in Limburg plaatsvinden. De participerende verenigingen, instellingen en/of organisaties zorgen voor veilige, comfortabel (o.a. voldoende zicht, ruimte, beschutting bij slecht

weer) en behoorlijk toegankelijke (o.a. berijdbare wegen en toegangen voor rolstoelgebruikers) plaatsen voor de gehandicapte en zijn begeleider. • Diegenen die niet in een tribune kunnen plaatsnemen, dienen zich 24 uur op voorhand te melden op het secretariaat van de betrokken vereniging, organisatie of instelling zodanig dat men de nodige voorbereidingen kan treffen. • Iedere bezitter van een begeleiderspas moet minstens een half uur voor het evenement aanwezig zijn. Deelnemende culturele verenigingen 1. Basilica Concerten Festival van Vlaanderen Limburg 2. Cultureel Centrum MeeuwenGruitrode 3. Cultureel Centrum Hasselt 4. Cultureel Centrum 'De Kroon' Bocholt 5. Cultureel Centrum "De Markthallen" Herk de Stad 6. Cultureel Centrum "De Velinx" Tongeren 7. Cultureel Centrum MaaseikNeeroeteren 8. Cultureel Centrum "Termolen" Zonhoven 9. Culturele Centra Beringen 1O. Cultuurcentrum Heusden-Zolder 11. Limburgs Toneelverbond Hasselt 12. Museum van het Kamp van BeverloLeopoldsburg 13. Porvinciaal Centrum voor Muziek Casino Beringen 14. Provinciaal Centrum voor Theater Dommelhof Neerpelt 15. Provinciaal Gallo-Romeins Museum Tongeren 16. Cultureel Centrum Ter Kommen Hoeselt 17. Museum Kempenland Lommel 18. Cultureel Centrum Opglabbeek 19. Stedelijke Musea Hasselt (Jenevermuseum, Modemuseum, Stellingwerff-Waerdenhof) Hasselt 20. Het Domein Bokrijk Genk 21. Cultureel Centrum De Kimpel Bilzen 22. Cultureel Centrum Maasmechelen 23. Cultureel Cenrum Lanaken 24. Break-Away (o.a. BRBF)Peer

á~t\AAL

25. Club 9 Koersel-Beringen 26. Cultureel Centrum Palethe Overpelt

Deelnemende sportverenigingen: Voetbal: K.F.C.Lommelse SK K.R.C. Genk Handbal: K.B.C. Meeuwen Initia H.C. HASSELT R.K. Tongeren Basketbal Echo Houthalen Volleybal Noliko Maaseik Mevoc Bilzen Motorcross VBM (Vrije Belgische Motorsportverenigingen) Hechtel-Eksel VLM (Vlaamse Liefhebbers Motorrijders) Arendonk Atletiek AV Toekomst Tessenderlo Wielrennen Kon. Belg. Wielrijdersbond deling Peer

Limburgse af-

De lijst met evenementen zijn te verkrijgen bij de bovenstaande verenigingen.

o Monique

5

"EENVORMIG OPROEPSTELSEL 100" VOOR DOVEN, SLECHTHORENDEN EN SPRAAKGE· STOORDEN DOOR IN GEBRUIKNAME VAN EEN SYSTEEM VAN "NOODFAX 100" Het systeem "100" ook voor doven, slechthorenden en spraakgestoorden Het systeem van het oproepstelsel "100" waarborgt aan elke burger in België een dringende en snelle hulpverlening zowel op medisch vlak als voor tussenkomst vanwege de brandweer. Tot heden kon echter niet iedereen op dat systeem beroep doen; met name is dit het geval voor de relatief grote groep van doven, slechthorenden en spraakgestoorden. De communicatie tussen deze groep en de centralisten van de 100-centrales was quasi onmogelijk. Een fax-noodnummer 100 Om voor deze groep daaraan te verhelpen werd beslist om vanaf 9 juni 1999 voor deze groep een systeem van "noodfax 100" in gebruik te nemen. Het systeem bestaat erin dat vanaf dan de betrokkene waar ook in België - via fax het nummer "100" dringend kan bereiken. Er werd gekozen voor het faxsysteem omdat heel wat betrokkenen van deze doelgroep momenteelover een faxtoestel beschikken, waarvan de aankoop kan gesubsidieerd worden door de gewesten.

Muës Werkwijze Om de "100" met noodfax te kunnen oproepen, dient de oproeper gebruik te maken van een voorafgedrukt formulier. Voor het gebruik van die formulieren is afzonderlijk een nota toegevoegd met instructies voor het gebruik en het invullen ervan. Op de keerzijde bevindt zich daarenboven enige informatie over de betekenis en de werking van de "100". De betrokkene kruist, ingeval hij beroep wenst te doen op dringende hulpverlening via de "100", de overeenstemmende vakjes van het voorgedrukte formulier in en vult deze, zo mogelijk, aan met bijkomende informatie op de stippellijn. Daarna faxt hij het formulier naar het

nummer 100. In elke 100-centrale werd daartoe een nieuwe fax geïnstalleerd die enkel voor het systeem van noodfax mag gebruikt worden en dus steeds bereikbaar is. De verantwoordelijken en aangestelden van de 100-centrales werden voorzien van de nodige instructies voor het behandelen van deze oproepen. De centralist(e) die de 100-oproep via fax ontvangt, behandelt de aanvraag - op basis van de gegevens vermeld op de fax - onmiddellijk op dezelfde wijze als een gewone telefonische oproep naar de "100", met andere woorden hij/zij doet het nodige om de passende hulp zo snel mogelijk ter plaatse te sturen. Heel belangrijk is dat hij/zij daarenboven aan de oproep(st)er bevestigt, door middel van een antwoordfax, dat de oproep door de "100" ontvangen is en dat de nodige hulp onderweg is. Een snelle interventie kan heel wat mensenlevens redden. In 1998 ontvingen de 11 centrales "100" ruim 825.000 oproepen waarvan 273.000 geleid hebben tot het sturen van minstens 1 ziekenwagen op de plaats van het onheil. De 552.000 andere oproepen hadden o.m. betrekking op bijstand van de brandweer en politie. Het invulformulier "noodfax 100", de instructies voor het invullen van het formulier en de informatie over de werking van de "100" alsmede een model van de antwoordfax kunnen bekomen worden bij: De Minister van Pensioen, Veiligheid, Maatschappelijke Integratie en Leefmilieu Koningsstraat 180 (3e verdieping), 1000 Brussel Tel.: 02/210.19.11 Fax: 02/217.33.28

o Monique

Muës

6

_____

V~~R \A 6ElEZEtI

_

door Guido Verbrugghe wirwar toevoegt. Het "onfatsoenlijke boek" dat zo ontstaat geldt als een onbetwist hoogtepunt van de Nederlandse literatuur van deze eeuw. De Kapellekensbaan is inmiddels in een groot aantal landen in vertaling verschenen.

guur in onze letteren in die zin met hem vergelijkbaar is Multatuli." Amsterdam Uitgeverij de Arbeiderspers Em. Querido's Uitgeverij B.V. PIETER DAENS

Dit eerste deel in de Boon-werkuitgave van Uitgeverij de Arbeiders-pers is tot stand gekomen in samenwerking met het Documentatie Centrum voor de Wetenschappelijke studie van het werk van L.P. Boon van de Universitaire Instelling Antwerpen, onder leiding van Paul de Wispelaere.

ZOMER TE TER-MUREN

DE KAPELLEKENSBAAN, OF DE 1STE ILLEGALE ROMAN VAN BOONTJE In het besef dat de wereld zich niet langer leent tot "fatsoenl ijke boeken", verscheurt Boon eind 1945 het manuscript van een roman waaraan hij sinds september 1943 vol enthousiasme werkt, "Madame Odile". De schrijver vernietigt zijn boek evenwel niet maar recycleert het. De snippers ervan vult hij aan met kanttekeningen bij onze wereld van vandaag, verhaaltjes, bittere bedenkingen, parabels... kleine geschiedenissen. Door dit alles heen loopt als een feuilleton het verhaal van Odile, die nu Ondineke Bosmans heet en die in de vorige eeuw geboren is. Dit arme, maar sluwe en felle meisje gebruikt al haar charmes om hogerop te komen. Daarvoor wendt ze zich in eerste instantie tot de haast nog feodale machthebbers ten tijde van het opkomende socialisme. Haar lotgevallen worden voortdurend becommentarieerd door een bont gezelschap van personages: de Kantieke Schoolmeester, Mossieu Colson van tminnesterie, Tippetotje de schilderes, Kramiek, en het evenbeeld van de schrijver, de dichter en dagbladschrijver Johan Janssens,die zelf nog een pastiche van het middeleeuwse Reinaert-verhaal aan deze

Naar inhoud en naar constructie aansluitend op De Kapellekensbaan zou men dit werk de bijbel van de anarchist kunnen noemen. Het zet de Ondine-roman voort, afgewisseld door de commentaren van Boontje en zijn vrienden, zodat het is of tegelijkertijd met de schrijver ook zijn personages de historie die zij meemaken vertellen bepraten. Boon heeft zelf over Zomer te Ter-Muren gezegd: I/Dit is dan het tweede boek over de Kapellekensbaan - het tweede boek over Ondine en Oscarke, over haar broer Valeer en al de andere helden die ge in het eerste boek over de Kapellekensbaan hebt ontmoet .... Met nog een heleboel anderen erbij, als daar zijn de dochter van Ondine, Judith en Mariette met haar grote mond, en hun broers Maurice en Leopold".

Allen groeien op rondom Ondine en Oscarke die oud worden en een bril moeten dragen en een breukband of iets in die aard. Gelijk paddestoelen schieten ook nog andere vreemde dingen op: techniek en mechaniek, werkloosheid, fascisme en oorlog. Dit boek alleen al rechtvaardigt de lof die Boon in de Moderne encyclopedie der wereldliteratuur krijgt toegezwaaid: "Een als gedrevene en om zijn weergaloze scheppingskracht unieke verschijning in de moderne Nederlandse literatuur. De enige fi-

Vele malen bekroond, vele malen herdrukt en nu ook verfilmd: het opus magnum van Louis Paul Boon, Pieter Daens. In deze monumentale klassieker van onze letteren vertelt Boon in de persoon van Pieter Daens over de strijd van priester Adolf Daens en zijn radicaal-christelijk-sociale beweging voor Vlaamse arbeiders. Boon heeft zich voor dit boek jarenlang uitvoerig gedocumenteerd. Toen hij met het uiteindelijke schrijven ervan begon moest hij eerst door zo'n zestienhonderd dichtbeschreven vellen met aantekeningen heen ploegen. Pieter Daens werd bekroond met de Multatuliprijs van de stad Amsterdam, de literaire prijs van de stad Aalst, de Driejaarlijkse Staatsprijs voor het proza en de Achiel van Ackerprijs. Amsterdam Uitgeverij de Arbeiderspers Em. Querido's Uitgeverij B.V.

7

PETANQUE, KENT U DEZE SPORT??? Pétanque (of jeux de boules) is een snel opkomende, ideale sport voor senioren. Het succes van deze sport is dan ook inherent aan de beleving ervan. Het is vrij eenvoudig aan te leren en het plezier dat men eraan beleeft is benijdenswaardig. Sociaal contact, concentratie, overleg, inzicht, zelfvertrouwen, techniek, een beetje geluk,,,. zijn ingrediënten die het spel boeiend en leerrijk maken. Daarom is het misschien eens interessant om stil te staan bij de juiste reglementen en benodigdheden om deze sport op een juiste manier te beoefenen. Pétanque is meer dan alleen een balletje werpen!!! Wat hebben wij nodig ? Terrein: vrij of afgebakend met koord = 250 cm op 1250 cm. zand, grind (liefst geen gras). Ballen: metaal, gewicht tussen 650 gr. en 800 gr., diameter tussen 7,05 cm en 8 cm. Doel: het mikballetje of doel kogel moet van hout zijn en de diameter moet begrepen zijn tussen de 25 mmo en 35 mmo Pin: om de cirkel te tekenen of zelfs een terrein (hiervoor gebruikt men ook soms een nagel).

MIDWEEK THEMA "DE RUGSCHOOL" HOTEL "LIBERTV" TE BLANKENBERGE VAN 11/10 TOT 15/10/99

Koord: om het terrein af te bakenen Lintmeter: om bij betwisting de afstand van de bal tot het mikballetje te meten. Hoe wordt het beoefend? In ploegen: 1 tegen 1 = elk 3 ballen 2 tegen 2 = elk 3 ballen (dupletten) 3 tegen 3 = elk 2 ballen (tripletten) 4 tegen 4 = elk 2 ballen Varianten zijn steeds mogelijk. Belangrijk is dat iedereen kan meespelen. Hoe wordt pétanque gespeeld? - Ploegen maken - Ploeg A die de toss won mag beginnen met een cirkel te trekken van minimum 35 cm. en maximum 50 cm. Daar gaat iedereen die meespeelt en aan de beurt is met twee voeten instaan en werpt zo zijn bal. Ploeg A gooit het mikballetje tussen 6 en 10 meter ver en werpt zijn eerste bal zo dicht mogelijk hierbij. • Ploeg B gooit nu een bal en probeert dichter bij het mikballetje te komen. • Is dit niet gelukt dan zal men blijven spelen tot men een punt heeft, en dan is het terug aan ploeg A om punt te maken. Zo speelt men tot alle ballen gespeeld zijn. Hoe telt men de punten en hoe spelen we verder? Nadat alle ballen gespeeld zijn, gaat men kijken wie er een punt heeft. Men telt zoveel punten als dat er ballen van 1 ploeg dichter bij het doel liggen voordat men een bal van de tegenstrever tegen komt. De ploeg die het laatst gescoord heeft mag terug het mikballetje gooien. De ploeg die het eerst 13 punten heeft, is gewonnen.

o Steven Dutry

Dagelijks zijn er sessiesover de rugschool. Naast de theoretische uiteenzettingen wordt er uitgebreid aandacht besteed aan houdingscorrectie en het aanleren van rugvriendelijke oefeningen. De midweek gaat van start op maandagnamiddag 11 oktober (aankomst in het hotel omstreeks 14.00 uur) en eindigt op vrijdagnamiddag 15 oktober (na het middagmaal). Prijs (verblijf in vol pension): • Gepensioneerde leden van het liberaal ziekenfonds: 8.000 BEF/persoon • Niet-leden van het Liberaal Ziekenfons: 10.500 BEF/persoon • Opleg éénpersoonskamer: 1.500 BEF Inschrijving en bijkomende informatie: BLIJFAKTIEF vzw Steven Dutry Livornostraat 25 - 1050 BRUSSEL Tel.: 02/542.87.15 Rugoefeningen " Regelmatige rugoefeningen houden uw rugspieren sterk en soepel.

ttALT\AREEL

8

BRAILLELIGA TENTOONSTELLING TECHNISCHE AANPASSINGEN WOENSDAG 13/10 · ZATERDAG 16/10/1999 De Brailleliga organiseert van woensdag 13 oktober tot zaterdag 16 oktober 1999 een breed opgezette informatiebeurs met uitsluitend de allernieuwste technische hulpmiddelen en aangepaste informatica die de blinde en slechtziende personen toegang verschaffen tot geschreven of geïnformatiseerde gegevens. De Brailleliga wil alzo haar doelpubliek in een gemakkelijk toegankelijke omgeving de mogelijkheid bieden om kennis te maken met die verschillende technische aanpassingen. Alle gespecialiseerde leveranciers zullen er de TV-Ieesloepes, vergrotingsprogramma's, brailleleesregels, spraakweergaven, scanners, notitieblokjes momenteel beschikbaar op de Belgische markt voorstellen. Bovendien zal het gespecialiseerd personeel van de Brailleliga zich ter beschikking houden om vragen omtrent al de administratieve stappen, de bestaande financiële tussenkomsten en dergelijke te beantwoorden. Deze tentoonstelling richt zich evenwel ook tot de diverse partners betrokken bij de sociale en professionele integratie van personen met een visuele handicap, zoals geneesheren, werkgevers, sociale partners en publieke instanties. Het zal hen in staat stellen om op een overzichtelijke manier een goed beeld te krijgen van de technologische vooruitgang op het vlak van de eerder vermelde hulpmiddelen. Deze grootse happening richt zich eveneens tot de bredere sociale kring van de persoon met een visuele handicap: zijn familie en vrienden, de mensen die een rol spelen bij zijn opleiding en beroep, ... Maar ook iedereen die nieuwsgierig is om te weten hoe deze technologie een essentiële rol speelt voor de autonomie van de persoon met een visuele handicap is van harte welkom.

Praktische informatie Plaats: Brailleliga vzw Engelandstraat 57 1060 BRUSSEL Data en openingsuren: • Woensdag 13 tot vrijdag 15 oktober: 10.00-17.00 uur • Zaterdag 16 oktober: 11.00-16.00 uur

Prijs: Ingang is gratis Hoe bereiken: Per trein: Zuidstation (200m) Metro: Hallepoort of Zuidstation Voor bijkomende informatie: Informatiedienst voor technische aanpassingen Thérèse Lowagie Tel: 02/533.32.11 • Fax: 02/53764.26

ZENITH 99: NIEUWE PRODUCTEN MAKEN HET LEVEN AANGENAMER De zesde editie van Zenith, de beurs voor de actieve senior, gaat dit jaar door van 30 november tot 4 december in paleis 1 en 3 van het Tentoonstellingspark, Brussel. Naast bijzondere aandacht voor gezondheid focust Zenith 99 in op twee nieuwe, boeiende thema's: sport en innoverende producten. Zenith 99, een goed idee Zenith dankt zijn succes aan het evenwicht tussen het commerciële gedeelte en het informatieve en animatie aanbod. Tijdens Zenith 99, zal de bezoeker opnieuw antwoorden vinden op heel wat vragen die hem of haar bezighouden. Bovendien zal hij/zij er een schat aan ideeën vinden die het leven aangenamer kunnen maken. Ontdekken Senioren en nieuwe technologie. Het cliché wil dat de twee niet erg goed samengaan. Uit de praktijk en uit studie blijkt echter het tegendeel. Vijftigplussers zijn bereid te investeren in nieuwe hoogtechnologische producten. Voorwaarde is dat deze producten hen ook een reële vooruitgang verschaffen en het dagelijkse leven aangenamer maken. In samenwerking met Onze Tijd/Notre Temps Magazine wordt op Zenith 99 een aparte ruimte gereserveerd voor innoverende producten onder de vlag Technologie 2000. Hier zal de bezoeker op een interactieve manier kennis kunnen maken met een breed gamma aan nieuwe producten: van internet tot nieuwe textielvezels, van GSM tot DVD ... Gezond genieten Aan de vooravond van het derde millennium

blijft gezondheid de voornaamste bekommernis van de senior. Net als tijdens de twee vorige edities van Zenith zullen in het Gezondheidsdorp alle disciplines uit de medische wereld aanwezig zijn. Huisartsen, specialisten, kinesisten, verplegers, apothekers beantwoorden op een discrete manier de vragen van de bezoekers. Naast de ernstige thema's als kanker of osteoporose als lichaamsverzorging en schoonheidszorg. Sportief bewegen Vaak lijkt het alsof de sportieve activiteiten van de senior zich noodzakelijkerwijze moeten beperken tot wandelen en fietsen. Niets is minder waar. Zeilen, kanovaren, mountainbiken, trekking, klimmen, skiën, skeelen en tal van andere 'jonge en nieuwe 'sporten behoren tot de mogelijkheden van de gezonde vijftigplusser. Dankzij de deelname van BLOSO en een groot aantal sportverenigingen aan Zenith 99 kan de bezoeker proeven van een brede waaier van sportdisciplines. ZEN/TH PRAKTISCH • dinsdag 30 november tlm zaterdag 4 december 1999 • van 10.00 tot 18.00 uur • Paleis 1 & 3 v/h tentoonstellingspark Brussel • Inkom: 300 BEF • Courant-leden krijgen een korting van 150 BEFop vertoon van de ingesloten reductiebon op blz. 9 • voor wie met het openbaar vervoer komt, zijn speciale arrangementen voorzien • Info voor het publiek: 02/672.22.07

Reizen Vrije tijd Verenigingsleven

Advies & Beleggingen

Multimedia: Internet. ..enz.

Voeding Gezondheid & schoonheid Co itie

REDUCTIEBON

Met dele bon volledig ingevuld. betaalt u als lid van LBG slechts 150 fr. i.p.v. 300 fr. aan de kassavan Zenith 99 (1 bon per persoon). NAAM: VOORNAAM: _ . NR: PLAATS:

ttALTtAREEl

10

KEIZER KAREL 1500-2000 STELTVOOR

GENT, WAAR DE ZON SOMS ONDERGAAT In de avond van 24 februari 1500 kondigden klokgelui en kanonschoten te Gent de geboorte aan van een prins, de zoon van de Bourgondische hertog Filips de Schone en Johanna van Castilië. Deze kleine Gentenaar zou heerser worden over een rijk "waar de zon nooit ondergaat". Reden genoeg om zijn verjaardag een heel jaar lang te herdenken.

- Tierra-Tierra; De Nieuwe wereld - voeding en gewassen Hortusmuseum: 19 september 1999 december 2000 • - Het klank en lichtspel Keizer Karel Schoolmuseum Michel Thiery - Gestoorde vorsten Guislainmuseum: 26 november 1999-31 mei 2000

Tijdens het openingsweekend in september werden Keizer Karel V en de fascinerende 16de eeuw herdacht op zij n Gents waardig, geestig en origineel. De bittere vernedering van de Gentse opstand in 1540 wordt niet uit het collectieve geheugen gewist, maar omgezet in een positief signaal. De "stroppendragers" maken iedereen erop attent dat er in Vlaanderen de volgende maanden iets bijzonders staat te gebeuren en dat de stad Gent een levendige, eigenzinnige, ruimdenkende

- Carolus Sint Pietersabdij: 6 november 1999-30 januari 2000

metropool is waar altijd iets te beleven valt, zeker op de drempel van de 21ste eeuw. Welkom in Gent. In diverse Vlaamse steden en Brussel wordt een cultureel themajaar georganiseerd. "Keizer Karel 1500-2000" loopt van september 1999 tot ver in 2000. Hieronder geven wij een overzicht van de herdenkingsevenementen voor 1999. TENTOONSTELLINGEN - Museumschip Mercator aan de Rigakaai Van 8 oktober tot en met 5 november 99 - Tierra- Tierra; ontdekkingsreizen anders Schoolmuseum Michel Thiery: 19 september 1999-december 2000

- Werken van Gerrit Rietveld Witte Zaal, Posteernestraat: 23 november18 december 1999 - Mise-en-scène: Keizer Karel en de verbeelding van de 1ge eeuw Museum voor Schone Kunsten: 1 december 1999-19 maart 2000 - Gentse Floraliën archieven en schatten Aula Universiteit Gent: 10 december 1999-15 januari 2000

MUZIEK - Festival van Vlaanderen - Gent 2de weekend september tot half november 1999 - Vlaamse Opera: Concertante Opera 'Ernani', Victor Hugo-G. Verdi Bijloke Festivalhal: zaterdag 30 oktober 1999 om 20.00 uur - Eigen Stem: concertreeks met pop- en rockmuziek, chanson, jazz, volks en etnische muziek: Groenzaal Sint-Bavo: van 9 oktober t.e.m. 1 mei 2000 - Van Schelp tot Sax: luis Marquez en Christel Stefens Burgcentrum: 8 en 22 oktober 1999 PODIUMKUNSTEN - Keizer Karel de komiek: monoloog van Jo Decaluwé Theater Tinnenpot: 7, 9 en 16/10/1999; 19, 20 en 27/11/1999 - 5 legenden van Keizer Karel door Volkstheater vzw VOGT Minardschouwburg: van 9 tot en met 29 december 1999 COLLOQUIA - Culturele Conferentie VlaanderenNederland Aula Universiteit Gent: plenaire zitting 27 november 1999 om 14.00 uur. - De grenzen van EU uitbreiding: politieke en juridische dimensie, Europees Instituut van de UG Aula: 10 december 1999

SPORT - Belgisch Kampioenschap marathon 3 oktober 1999 - Belgisch Kampioenschap Powerlifting TIC Rooigem: 28 november 1999 FILMS - Internationaal Filmfestival van Vlaanderen - Gent: De 20ste eeuwen 3de millennium in beeld 5 - 16 oktober 1999

- Internationaal Filmfestival van Vlaanderen - Gent: De Pelgrimstocht van de mensheid; een cinematografische terugblik op 2000 jaar geschiedenis Decascoop/Studio Skoop/SphinxJFilmplateau/NTG: 17oktober - 31 december 1999

het

Voor inlichtingen kan u terecht bij: - Vzw Gent 1500-200 Sint Baafsplein 2A - 9000 Gent Tel.: 09/266.56.00 Fax: 09/266.56.29 - Keizer-Karellijn 070/233 888

o Marc Van

Hoey

ttALT\AREEl

11

KEIZER KAREL 1500-2000 STELTVOOR

DE SCHATKAMER VAN ALAMIRE onder het pseudoniem Petrus Alamire (ca. 1470-1536). Deze naam koos hij uit het muziektheoretisch vocabulaire van die tijd. Afkomstig uit Zuid-Duitsland zocht Alamire de economisch groeiende en cultureel bloeiende havenstad Antwerpen op. Later vestigde hij zich in de nabijheid van het Mechelse hof, wa'ar hij als 'garde et escripvain de livres' in dienst trad van Philips de Schone, Margaretha van - Oostenrijk en aartshertog Karel. Voor de Bourgondisch-Habsburgse vorsten verPredikherenkerk, Leuven vaardigde hij, samen met zijn scribenten 25 september - en verluchters, tal van handschriften, prachtig geïllustreerd in de Gent-Brugse 5 december 1999 stijl. Erasmus noemde deze 'brievenbezorger' een 'niet ongeestig man'. Petrus A-Ia-mi-re: componist, koDoor hun verfijnde afwerking behoren piist, muzikant en spion deze muziekhandschriften tot de mooiste Petrus Imhoff uit Nürenberg, wiens naam van Europa. in onze streken werd vertaald in Van den Vele van die manuscripten waren vorstelijHove, was een fascinerende figuur en arke diplomatieke geschenken en belandtiest. Een grote reputatie verwierf hij I'

I

Bourgondisch-Habsburgse hofkapel van Margaretha van Oostenrijk en van de latere Keizer Karel.

Unieke verzameling handschriften

De tentoonstelling brengt ca. 40 handschriften samen, die bewaard worden in Belgische en buitenlandse archieven, inclusief enkele fragmenten, ooit gebruikt als boekversteviging. Met deze 'verzameling' brengt de Alamire-expositie ongetwijfeld een wereldprimeur. De indrukwekkende, lijvige perkamenten koorboeken bevatten een representatieve staalkaart van de Vlaamse polyfonie. Er zijn werken vertegenwoordigd van grootmeesters als Johannes Ockeghem en zijn tijdgenoten, van Pierre de La Rue, Josquin Desprez, van Adriaan Willaert en van 'illustere' anonymi. Met meer dan 800 composities (missen, motetten, Magnificats, Vlaamse liederen, Franse chansons, Italiaanse en Spaanse werken) van meer dan 50 componisten vormt dit geheel de meest uitgebreide collectie polyfonie ooit vervaardigd in de Lage Landen. Zonder deze manuscripten zou het oeuvre van vele polyfonisten niet gekend zijn.

Miniaturen kwaliteit

den aan het hof in Engeland (Hendrik VIII), in Wenen (Maximiliaan van Oostenrijk), in de pauselijke kapel (Leo X) en in Wittenberg (keurvorst Frederik de Wijze van Saksen). Ze werden ook gebruikt door de uitmuntende zangers van de

r-----------------------------------------,

Z

o

m w

••••

U ~

L

C w r:IC:

DE SCHATKAMER VAN ALAMIRE

Deze bon geeft max. vier personen recht op een reductie van 80F op de normale toegangsprijs van 280 F. De bon dient te worden ingewisseld voor een ticket van 280F Stad Leuven - K.U.Leuven - Davidsfonds

van uitzonderlijke

Omdat deze handschriften bedoeld waren als relatiegeschenk van het BourgondischHabsburgse hof voor politieke topfiguren, zijn de verluchtingen (penwerk, initialen, miniaturen) van een uitzonderlijk hoog niveau. De miniaturen werden vervaardigd door kunstenaars uit de ateliers van Bening en Horenbout. Iedere zondag zal tijdens de tentoonstelling een kalligraaf van de vzw Kalligrafia illustreren hoe handschriften worden gemaakt.

Bloeiperiode Vlaams Polyfonie

Van 25 september tot 5 december 1999 in de Predikheren kerk te Leuven

Organisatie:

muziek-

~--~

De tentoonstelling evoceert de politieke, economische en religieus-culturele leefwereld van Petrus Alamire. De bloeiperiode van de Vlaamse polyfonie in de Lage Landen (1470-1540) wordt in al haar facetten weergegeven: de compositietechnieken, de genres, het renaissance-instrumentarium, de uitvoeringspraktijk. Via een audiogids kunnen de bezoekers genieten van deze polyfone muziek.

ttJ1lT~REEl

12

PRAKTISCHE INFORMATIE Openingsuren • dinsdag, woensdag en donderdag: 9.30-17.30 uur • vrijdag: 9.30-21.30 uur • zaterdag en zondag: 13.30-18.30 uur • maandag en 1 november gesloten Toegangsprijzen • individuele bezoekers: 280 BEF • bezoekers met korting (o.a. Davidsfonds leden, personeel Stad Leuven en K.U.Leuven, studenten): 200 BEF • groepen: 150 BEF (min. 15 personen) • kinderen tot 12 jaar: gratis onder begeleiding van ouders/grootouders

MUSICAL "THE KING AND 1" KONINKLIJK BALLET VAN VLAANDEREN TE ANTWEREN Aanvang: 15.00 uur Wanneer: Maandag 27/3/2000 Dinsdag 28/3/2000 Dinsdag 04/4/2000 (volledig voorbehouden voor Oost-Vlaanderen) Woensdag 05/04/2000 (volledig voorbehouden voor West-Vlaanderen)

Een voordelig evenementenbiljet is verkrijgbaar in elk Belgisch Station. Houders van een ticket genieten een reductie van 100 BEF op een polyfonieconcert van het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant. Zij kunnen op een vrijdagavond naar keuze een 'labo-concert' bijwonen in de exporuimte Predikherenkerk. Rondleidingen Met gids zijn alle dagen, behalve maandag, mogelijk. Voor groepen: 2.000 BEF. Algemene informatie Tentoonstellingssecretariaat Brusselsestraat 63 3000 Leuven Tel.: 016/22.45.64 Fax: 016/29.12.15 Toeristische informatie Dienst voor Toerisme Grote Markt 9 - 3000 Leuven Tel.: 016/21.15.39 Fax: 016/2115.49

o Christine

Moreau

Reservatie kaarten: • Voor 27,28/3/2000: inschrijven op het nationaal LBV-secretariaat Livornostraat 25 - 1050 Brussel Tel.: 02/538.59.05

Drie jaar na de première "The sound of Music" brengt de musicalafdeling van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen met "The King and I" opnieuw een familiemusical. De vele kinderen spelen een belangrijke rol in deze verrukkelijke musical, die nog extra aantrekkelijk wordt door de Oosterse sfeer en de meeslepende melodieën. Een familiespektakel bij uitstek met Jef Demedts en Linda Lepomme in de hoofdrollen. Zij doen Yul Brynner en Deborah Kerr vergeten in deze rijk gekostumeerde en wervelende uitvoering van de musical "The King and I". De Liberale Beweging voor Volksontwikkeling heeft met het Koninklijk Ballet van Vlaanderen een overeenkomst om deze vertoningen voor hun leden te reserveren aan de helft van de normale inkomprijs, nl.: 600 BEF/persoon. PRAKTISCHE INFORMATIE Waar: Theater 't Eilandje Kattendijkdok - Westkaai 16 2000 Antwerpen

De kaarten worden u dan opgestuurd. • Voor 04/04/2000 dient u rechtstreeks in te schrijven bij: - LBG OOST-VLAANDEREN Brabantdam 109 - 9000 Gent Tel.: 09/223.19.79 - LBG DE VOORZORG Hoogpoort 37 - 9000 GENT Tel.: 09/225.18.17 • Voor 05/04/2000 dient u rechtstreeks in te schrijven bij: LBV WEST-VLAANDEREN Groeningelaan 40 - 8500 KORTRIJK Tel.: 056/25.72.61 IEDEREEN IS WELKOM - OOK DE KLEINKINDEREN!!!

o Anny

Vernimmen

ttA LT\AREEl

13

WILLEMSFONDS FOTOWEDSTRIJD "1999-2000 IN BEELD GEBRACHT. KUNST TEGEN ONRECHT" Het Willemsfonds lanceert in 2000 een project getiteld "In Beeld Gebracht. Kunst tegen Onrecht". Het is de bedoeling d.m.v. het medium kunst in al zijn facetten situaties van onrecht aan te kaarten en de kijker/luisteraar aan te zetten tot reflectie en eventueel sociale actie. Het project kent een aanloop met de organisatie van een fotowedstrijd die op 7 september 1999 van start gaat. Iedereen kan deelnemen. Op technisch vlak is quasi alles vrij. Enkel het onderwerp ligt vast: onrecht. Hieronder vindt u het wedstrijdreglement.

REGLEMENT Algemeen Het Willemsfonds wil met zijn project "In Beeld Gebracht. Kunst tegen Onrecht" d.m.v. het medium "kunst" de aandacht vestigen op situaties van onrecht waartegen moet gereageerd worden. Fotografie is ook een kunstvorm, vandaar deze fotowedstrijd. Deze nationale fotowedstrijd wordt uitgeschreven door het Willemsfonds te Gent en staat open voor iedereen, ongeacht zijn/haar leeftijd of specialiteit. Het thema van deze wedstrijd is "onrecht". Het is de bedoeling bepaalde situaties of momenten die getuigen van onrecht op een zodanige manier in beeld te brengen, dat de kijker onmiddellijk de boodschap begrijpt en zelfs reageert in de zin van "dit zou niet mogen zijn" en "hier zou toch iets tegen gedaan moeten worden". Pakkende beelden dus, van kleine onrecht jes tot grote onrechtvaardigheid, waar de kijker niet onverschillig aan kan voorbij gaan en die kunnen uitmonden in een of andere vorm van bezinning of engagement. De foto's die worden ingediend mogen nog niet eerder gepubliceerd of bekroond

zijn. De jury evalueert de artistieke, technische, inhoudelijke en communicatieve aspecten van de werken. De laureaten ontvangen een geschenkbon. Met de geselecteerde werken wordt een rondreizende tentoonstelling samengesteld. Er wordt ook een fotoboek uitgegeven. Een artikel aan de tentoonstelling wordt gewijd in het literair-culturele tijdschrift De Vlaamse Gids. Deelname Iedereen die in België zijn woonplaats heeft, kan deelnemen. Er bestaat geen leeftijdsgrens. Zowel amateurs als professionelen kunnen deelnemen. Het deelnemingsrecht bedraagt 200 BEF/deelnemer, ongeacht het aantal ingezonden foto's. Het dient tegen 1 november betaald te worden door storting op rekeningnummer 290-0529045-28 van het Willemsfonds Algemeen Bestuur, Ham 133, 9000 Gent met als vermelding "fotowedstrijd". Inzending Om het risico op schade te beperken, vragen we aan de deelnemers dat zij hun werk persoonlijk komen afgeven op het secretariaat van het Willemsfonds Algemeen Bestuur vzw, Ham 133, 9000 Gent uiterlijk op 15/12/99. Zij hebben op dat moment reeds het deelnamerecht van 200 BEF betaald (uiterlijk op 1/11/99) en vermelden op de foto's en de dia's het deelnamenummer. Welke tegemoetkoming mag de deelnemer van het Willemsfonds verwachten? 1 Prijzen • De eerste prijs bestaat uit een geschenkbon ter waarde van 50.000 BEF. • De tweede prijs bestaat uit een geschenkbon ter waarde van 30.000 BEF. • De derde prijs bestaat uit een geschenkbon ter waarde van 20.000 BEF. Alle deelnemers worden uitgenodigd op de prijsuitreiking.

2 Tentoonstelling De door de jury geselecteerde werken worden opgenomen in een rondreizende tentoonstelling die tussen 1 april 2000 en 1 maart 2001 op een zestal plaatsen in Vlaanderen zal te zien zijn, beginnende in Gent op een nog nader te bepalen plaats. Gedurende deze periode blijven de foto's beschikbaar voor het Willemsfonds. Op alle werken zal steeds de naam van de maker en de titel van het werk worden vermeld. 3 Fotoboek Indien er genoeg interessant materiaal voorhanden is, stelt de jury een fotoboek samen op basis van de geselecteerde werken. De jury beslist hierover. Het fotoboek zal in maart 2000 gedrukt worden. Alle deelnemers ontvangen een exemplaar van dit fotoboek dat op 1 april 2000 klaar zal zijn. Bijkomende exemplaren kunnen tegen betaling afgenomen worden. 4 Publicatie in het algemeen cultureel tijdschrift De Vlaamse Gids In de Vlaamse Gids wordt een artikel aan de fotowedstrijd gewijd. Dit literaircultureel tijdschrift heeft een oplage van 8.000 exemplaren en wordt verspreid over heel Vlaanderen. De wedstrijdvoorwaarden, het deelnameformulier en bijkomende informatie kunnen aangevraagde worden bij: Willemsfonds Algemeen Bestuur vzw Ham 133 9000 Gent Tel.: 09/224.10.75 Fax: 09/233/10.65

aAlTtAREEl

14

VAN ANTONIUSVARK NS TOT PIGS I CYBERSPACE 17 JULI· 26 NOVEMBER 1999 MUSEUM VOOR VOLKSKUNDE · GE T municatiewetenschapper en een socioloog? De voorliggende essaybundel geeft op deze vragen een boeiend antwoord.

Dickens ooit na een bezoek aan New Vork. Hij bedoelde het letterlijk. Wij ook. PRAKTISCHE INFORMATIE

Een tentoonstelling over varkens?! Het idee was nog niet goed en wel gerijpt of het Museum voor Volkskunde werd overspoeld door reacties. Pretoogjes, een schaterlach, een bedenkelijke blik... Hoezo varkens? Wat valt er nu over deze knorrende viervoeter te vertellen? Wat maakt hem zo anders dan andere dieren in onze omgeving? Wie de tentoonstelling Hoge Hakken, Roze Billen bezoekt, kan niet anders dan vaststellen dat er héél veel over deze diertjes te vertellen valt. Meer zelfs dan men op het eerste gezicht zou vermoeden. Hoewel het varken allengs uit ons straatbeeld is verdwenen, blijft het ook nu meer dan ooit Jin the picture'. Zo mag blijken uit deze tentoonstelling over het varken in de volkscultuur, van vroeger tot nu. Of met een boutade: van Antoniusvarkens tot Pigs in Cyberspace. Hoe men vanuit diverse disciplines het varken en de relatie mens-varken bekijkt, kan veelal niet gevisualiseerd worden in een tentoonstelling. Wat betekent het varken bijvoorbeeld voor een archeoloog? Of voor een taalkundige, een psychoanalyticus, een sprookjesdeskundige, een com-

Een tentoonstelling over varkens is meteen ook een tentoonstelling over mensen. Met name over de manier waarom mensen door de tijden heen met dit dier hebben omgegaan. Het begint al in onze kindertijd. Wie kreeg er als kind niet een spaarvarken cadeau? En wie kent er niet het verhaal van de drie biggetjes? Of, in een modernere uitvoering, Miss Piggy en Babe? Het varken is alomtegenwoordig, zoveel is duidelijk. Vaak verguisd, maar evenzoveel bejubeld - denken we maar aan de varkensliefhebber die zijn fascinatie of voorliefde veruitwendigt in een verzameling. Aangezien volkscultuur leeft buiten de muren van een museum, gingen we naar deze verzamelaars op zoek. De respons was onverwacht groot. Mensen van diverse pluimage, jong en oud, bestookten ons met telefoons en leidden ons binnen in de ontstaansgeschiedenis van hun passie. Achter menige Vlaamse gevel, in livings, slaapkamers en kelders ontdekten we, zeer tot onze verbazing, de meest fascinerende en uiteenlopende collecties. De verhalen die achter deze verzamelingen schuilgaan, lieten ons toe te onderzoeken wat het varken zoal voor mensen kan betekenen. Eén ding staat vast: varkens intrigeren en beroeren 's mens geest. Tijdens deze vier maanden zal het varken niet alleen het museum maar ook het leven van iedere museummedewerker roze kleuren. Varkens bezetten als het ware het museumgebouw. Vanuit alle hoeken en kanten begluren ze de bezoeker. Geen afzonderlijke tentoonstelling deze keer, maar een tentoonstelling waarbij onze permanente collectie als décor fungeert. Antoniusvarkens, feestvarkens, spaarvarkens, marsepeinen varkens, cybervarkens ... ze zijn er allemaal en u kan ze in het museum tegen het roze lijf lopen! "Beware of the pigs," schreef Charles

Plaats: Museum voor Volkskunde Kraanlei 65, 9000 Gent Tel.: 09/223.13.36 - 09/225.59.86 Fax: 09/233.13.03 E-mail: [email protected] Periode: Van 17 juli tot en met 26 november 1999 Openingsuren: Alle dagen open, behalve op maandag van 10.00 tot 12.30 en van 13.30 tot 17.00 uur. Toegangsprijs: Individueel: 100 BEF Groepen/Gentenaars: 50 BEF

Maffiabazen mogen dan al imponerende types zijn, diep binnenin voelen ze zich ook soms klein ... Paul Vitti (Robert De Niro), één van de grootste gangsters in New Vork, werd door zijn vader én zijn mentor Manetta opgevoed in het maffiaschap. Maar wanneer hij eindelijk zijn taak als leider moet opnemen, valt hij ten prooi aan oncontroleerbare angsten, telkens hij geconfronteerd wordt met gewelddaden. Hij kan niet meer slapen, is overdreven bezorgd om zijn vrouwen heeft geen interesse meer voor zijn minnares. Zoals het een goede Amerikaan betaamt, gaat hij naar Ben Sobol (Billy Crystal), een psychiater. Maar hoe moet hij zijn probleem uitleggen, zonder de geheime en misdadige praktijken van zijn bende te onthullen?

In welk jaar verscheen de roman Pieter Daems van louis Paul Boon? Stuur uw antwoord vóór 15 november 1999 op een gele briefkaart naar: Courant, algemene redactie, Livornostraat 25, 1050 Brussel. Door middel van loting wordt bepaald wie een leuke filmavond kan beleven. De winnaars krijgen hun ticket thuis gestuurd.

t\ALTtAREEl

16

OVERZICHTTENTOONSTELLING FABRIEKSTAD AALST: LOUIS PAUL BOON (1912-1979) ,

9 MEI · 31 OKTOBER 1999 schilderen van auto's wanneer die het rijtuig verdrongen. Boontje voltooide intussen zijn lagere schoolopleiding, waarna hij de Vrij Technische School in Aalst bezocht. Het was de bedoeling dat hij er het vak van autoschilder zou aanleren om in de toekomst zijn vader te helpen. Begin 1928 werd Louis zonder pardon van school gestuurd omdat hij "verboden boeken" in zijn bezit had en "het gif" onder zijn klasgenoten verspreidde. Dit was een zware klap voor de familie Boon, die zich zware offers heeft getroost om hun zoon te laten voortstuderen. Louis zelf heeft er vermoedelijk minder zwaar aan getild. Hij wou kunstschilder worden en schreef zich in aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten, waar hij zich op last van zijn vader evenwel toelegde op sierschilderen, "houten" en "marmeren". Hij volgde avondlessen om overdag zijn vader te kunnen helpen. Rijtuigof reclameschilder zou hij worden, die grote dromer!

Op 10 mei 1979 werd Louis Paul Boon getroffen door een hartaanval en overleed aan zijn werktafel. Twintig jaar later houdt de stad Aalst eraan om door middel van een aantal manifestaties hulde te brengen aan hun "schrijver". Op 15 maart 1912 werd Louis Paul Boon geboren als zoon van Josephus Boon en Stella Verbestel, beide oorspronkelijk afkomstig uit Aalst. Zijn vader was rijtuigschilder, doch hij schakelde over op het

In 1930 verhuisde de familie Boon van het "armernensenhuis" naar een typisch kleinburgerlijke wijk in Aalst, waar Louis beschikte over een eigen kamer. Hier begon hij te schrijven aan een roman. Enkel het fragment "Onbekende Stad" is bewaard gebleven. Nadat Louis in 1936 met Jeanette De Wolf in het huwelijk was getreden en intussen werkte aan enkele zelfportretten, schreef hij ook aan zijn eerste grote roman: "Het brood onzer tranen". In 1942 werd zijn roman "De voorstad groeit" bekroond met de Leo J. Krijnprijs. Direct na afloop van de tweede wereldoorlog kreeg hij een aanstelling als mede-

werker van het communistisch blad "De Rode Roos". In dit blad verscheen onder de titel "Wereld-vandaag" de voorpublicaties van het grote werk-in-uitvoering dat jaren onder de titel "De Kapellekensbaan" zou verschijnen. Wegens een reeks moeilijkheden werd hij ontslagen maar kon meteen aan de slag als redactiesecretaris van het weekblad Front. In 1947 nam hij zelf ontslag bij het weekblad en ongeveer een jaar later verscheen wekelijks zijn bijdrage aan de krant Vooruit. Onder pseudoniem, kon hij eveneens meewerken aan de krant Het Laatste Nieuws en het weekblad De Zweep. In 1949 werd een stukje brouwgrond gekocht in Erembodegem, deelgemeente van Aalst. Het gezin Boon (samen met zoon Jozef, roepnaam Jo werd geboren op 12.03.1939) nam in 1952 intrek in een gebouwd huis, Vogelzang geheten. Intussen schreef hij aan zijn tweede boek over de Kapellekensbaan "Zomer te TerMuren". In juni 1954 werd Menuet voltooid, op dat moment had Boon al het plan opgevat voor zijn grote roman "De Paradijsvogel". In die periode zette Boon ook zijn Fenomenale Feminateek op, die zou uitgroeien tot een 144 hoofdstukken tellende verzameling van uiteindelijk meer dan 24.000 gerubriceerde en becommentarieerde foto's van schaars geklede dames, aangevuld met een zestigtal begeleidende teksten van grotere omvang. Bij de Arbeiderspers verscheen in definitieve versie van "De bende de Lichte". "De kleine Eva" werd later bekroond met de H. Holstprijs.

1957 de van Jan een jaar Roland

ttALTtAREEl Op 17 oktober 1961 hield Boon voor het eerst zijn voortaan wekelijks praatje voor Radio Oost-Vlaanderen, onder de titel "Het Zoutvat". Op 27 oktober 1962 zetelde hij voor het eerst in het panel van de BRT-quiz "t'ls maar een woord", waardoor hij in zeer korte tijd populair werd. In 1969 I ijkt de kunstenaar het schrijven beu en legde hij zich toe op schilderen, waarna hij verschillende tentoonstellingen verzorgde, zowel in binnen- als buitenland. Doch de schrijfpen moet zijn, waar ze thuishoort en in november 1971 verscheen de roman Pieter Daens of hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht. Boon zal er vijf prijzen voor ontvangen, waaronder de Driejaarlijkse Staatsprijs voor Proza. Hij dreigde opgenomen te worden in het mausoleum van de Vaderlandse Letteren. Een drietal jaren later nam de tegen wil en dank gecanoniseerde schrijver Boon, die nu ook werd voorgedragen voor de Nobelprijs, wraak op de publieke opinie: hij publiceert zijn satirisch pornoverhaal Mieke Maaike's obscene jeugd. Boon gaat met vervroegd pensioen bij Vooruit, maar blijft Boontjes publiceren. Voortaan zal hij 's morgens schilderen en 's namiddags schrijven. Als echte Aalstenaar ging hij zich meer toeleggen op het schrijven van grote documentaires. Hij kende zijn stad en haar geschiedenis ook door en door. Met de publicatie van "Chapel Rood" werd een begin gemaakt aan een lange reeks vertalingen van Boons werken in onder meer het Frans, Zweeds, Engels, Spaans, Noors, Duits en Hongaars. Een grotere ode aan deze schrijver/kunstenaar kon niet gebracht worden, dan de verfilming van Daens. Een op Pieter Daens gebaseerde film van Stijn Coninx, o.a. opgenomen in Aalst. Een film die zowel in België als in het buitenland de filmzalen deed vollopen.

TENTOONSTELLINGEN Centraal in het L.P.Boonjaar staat de grote Boontentoonstelling Fabrieksstad Aalst. Verspreid over drie locaties in de Aalsterse

binnenstad wil Fabriekstad Aalst meer zijn dan enkel een tentoonstelling over het leven, het werk van de volksschrijver Boon. In het Belfort op de Grote Markt keert de bezoeker terug naar tijden uit de vorige eeuw, toen Aalst nog een middeleeuws ogend stadje was, gelegen aan de kronkelige Dender. Het is het Aalst dat aan de vooravond van de industriële revolutie reikhalzend uitkijkt naar de komst van de eerste trein. Zodra dit stalen monster echter de beslotenheid van net stadje binnenstroomt, breken er andere tijden aan. Fabrieksschoorstenen schieten als paddestoelen uit de grond en de machine bepaalt vanaf nu het ritme van de dag. Dagelijks trekken duizenden arbeiders naar het mythische fabriekseiland Chipka. Het is de tijd van de gebroeders Daens, van de anarchistische bende van de Zwarte Hand en ergens in een verre achterbuurt groeit het kleine Ondineke op ... Wanneer de bezoeker na het Belfort vervolgens het Museum Oud-Hospitaal binnenwandelt, laat hij het geloei van fabriekssirenes en het sociale strijdgevoel van Chipka ver achter zich. Klokgelui, in de verte repeteert de plaatselijke fanfare. Hier in de Sint-Jozefsparochie brengt Boon zijn kindertijd door en beleeft hij zijn eerste verkenningstochten in de schilderkunst, literatuur en film. Aansluitend wordt de geboorte van Boon als schrijver en als journalist in beeld gebracht. Binnenkijkend in het alledaagse leven van het gezin Boon, tegen de achtergrond van de nationale geschiedenis, is de bezoeker getuige van het ontstaan van Boons Magnum opus De Kapellekensbaan. Terwijl zijn illegale roman in druk is, trekt Boon zich terug in zijn nieuwe villa te Erembodegem. Het derde deel van de tentoonstelling staat opgesteld in De Werf. We schrijven inmiddels jaren vijftig. In een ware vooruitgangseuforie wordt België volgegoten met beton. Televisie-antennes kronen de daken van de huizen en in Brussel wordt naarstig gewerkt aan het Atomium, de stalen ode aan een decennium van elektriciteit en glimmend metaal. Van tussen het groen rond zijn huis in Erembodegem observeert Boon deze wereld met een kritische bi ik. En hij schrijft. Over de Hollywood-dictatuur die het optimisme propageert. OVer het failliet van die nieuwe ideologieën en de vlucht in de Lsd-cultuur van de jaren zeventig. Over priester

17

Daens, over Mieke Maaike, over de geuzen en over zichzelf. Te midden van een nooit eerder samengebrachte verzameling manuscripten, foto's en beeldend werk treedt Boon de bezoeker tegemoet van achter verschillende maskers. Het lollige Boontje, het sympathieke Beukebointje, het bittere meneerke Boin, het zijn maar enkele van de alter ego's die de schrijver tot leven wekte en waarmee de verwarring rond zijn schrijverschap alleen maar groter werd. Het stramien

van de tentoonstelling aan de Boonbiografie van Kris Humbeek Gelijk een vis zwemt moet ik schrijven (De Arbeiderspers,2000). Bij de tentoonstelling hoort de catalogus Onder de giftige rook van Chipka (Ludio/Querido, 1999)

Fabrieksstad Aalst is ontleend

PRAKTISCHE INFORMATIE Plaats: Belfort: Grote markt Museum Oud-Hospitaal: Oude Vismarkt 13 c.c. De Werf: Molenstraat 51 Periode: Van 9 mei tot en met 31 oktober 1999. Openingsuren: Van 10.00 tot 18.00 uur Woensdag tot 21.00 uur. Maandag gesloten. Toegangsprijzen: 250 BEF 200 BEF:(reductie en groepstarief) gratis: kinderen tot 12 jaar 30% korting: B-dagtripformule Informatie, nocturnes, ticketverkoop reservaties: Dienst Toerisme Stad Aalst Grote Markt 3 - 9300 Aalst Tel.: 053/73.22.70

en

Organisatie: v.z.w. Dirk Martenscomité, de Stad Aalst en het L.P. Boon-documentatiecentrum (UA/UIA)

o Mark

Van Hoey

V~ED\W6

18

PLANTAARDIGE ESTERS ZOUDEN EEN VERLAGENDE INVLOED HEBBEN OP HET CHOLESTEROLGEHALTE Nieuwe producten op de markt.

I

Plantaardige esters, waarvan stanol het meest efficiënte zou zijn, maken in zeer kleine hoeveelheden deel uit van onze natuurlijke voeding. We vinden ze terug in tarwe, rogge, graan en olijfolie. Onlangs ontdekten wetenschappers een efficiënte manier om die stanolen om te zetten in een vorm die oplosbaar is in vet. Op basis daarvan werd een nieuwe soort van minarine samengesteld. Het is in het kader van het Finse project tegen hart- en vaatziekten dat deze minarine voor het eerst werd uitgetest. Gedurende een periode van 16 maanden werd aan een goed gescreende groep van proefpersonen gevraagd de minarine te gebruiken ter vervanging van ander vet broodsmeersel. De resultaten van de studie die verschenen in "The new England Jounal of Medecine" (1995;333:pp1308-1312) wezen op een verlaging van 10% van het totaal cholesterol gehalte. Het gehalte aan lipoproteïnen met lage dichtheid (LDL), was gemiddeld met 14% gedaald. Triglyceriden en HDL cholesterol werden niet beïnvloed en bleven constant.Volgens de studie werden er geen bijwerkingen vastgesteld. Het is op basis van deze resultaten die achteraf ook via andere studies geverifieerd werden, dat de firma Johnson en Johnson beslist heeft om deze minarine te commercialiseren. Deze minarines verrijkt met stanoten worden in Finland ondertussen meer dan drie jaar gebruikt. Meerdere studies over de invloed van de substitutie van de dagelijkse vetinname door met stanol verrijkte plantaardige vetten, hebben ondertussen de resultaten van de eerste onderzoeken bevestigd. Bij patiënten met matige hypercholesterolemie is de impact volgens Prof. Dr. Blaton, Voorzitter van de Belgissche Lipid Club, zeer effectief.

De nieuwe minarine is sedert juli gecommercialiseerd in België onder de naam Benecol. Tot de Benecol voedinqsrniddelen behoren een smeer-, bak- en braadproduct, minarine en smeerbaar broodbeleg. Dit laatste is verkrijgbaar in twee varianten: naturel en knoflook en kruiden. Alle producten zijn arm aan verzadigde vetzuren. Benecol is nu verkrijgbaar in alle grote warenhuizen of dieetwinkels. Twee opmerkingen: 1. de bewaartijd is kort 2. de prijs is aan de hoge kant. De kuipjes kosten 155 BEFper stuk. Lezers die over het product meer inlichtingen wensen, kunnen terecht op een gratis klanten lijn van Johnson en Johnson: 080073923.

o Guido

Verbrugghe

GEPOCHEERDE KABELJAUWFILET EN BENECOL® MET TUINKRUIDEN

OP EEN

BEDJE VAN GEBAKKEN GROENTEN (Voor 4 personen) 2 koffielepels Benecol® bak-, braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet 4 kabeljauwmoten van 180g elk 4 koffielepels Benecol® bak-, braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet om te mengen met de tuinkruiden (bieslook, tijm, rozemarijn, bazielkruid) 1 middelgrote ui 1 preiwit 1 selderijstengel 1 wortel - 8 maïskolf jes 1/2 courgette 2 cm gember (geraspt) peper en zout Pocheer de kabeljauw gedurende 10 minuten in weinig water met peper en zout (het water moet net onder het kookpunt blijven). Opzij zetten. Meng tuinkruiden, peper en zout onder "Benecol® bak-, braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet". Verhit "Benecol® bak-, braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet" op een hoog vuur en bak er de grof gehakte groenten in gedurende 1 minuut. Schep de groenten op de borden, leg de vis er bovenop en eindig met een plakje "Benecol® bak-, braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet" met tuinkruiden. Tip: Verpak "Benecol® bak-. braad- en smeerproduct met 70% plantaardig vet" met tuinkruiden in plasticfolie en leg in de koelkast (dat snijdt straks gemakkelijker).

V~ED'~6

19

OP ZIJN ITALIAANS MINESTRONE OP DE WIJZE VAN GENOVA Minestrone is een bijzonder lekker , Italiaans gerecht dat al naar gelang de streek, een eigen kleur en pikant heeft. Alhoewel het bij ons veel meer als soep wordt geserveerd, is minestrone eigenlijk een gerecht op zichzelf. Voor onze lezers geven we hier een basis recept zoals het in de streek van Genova wordt klaargemaakt. Wees echter creatief! U kan de ingrediënten aanpassen naar smaak, kleur en consistentie. Het geheim van een goede minestrone? De pesto natuurlijk. U presenteert die aan uw genodigden na het opdienen van het gerecht. Elkeen kan dan naar eigen smaak deze bijzonder kruidige mengeling toevoegen in het bord. (Voor 8 personen) 1/4 kop olijfolie 1 kleine geplette bol look 1 fijn gehakte ajuin 1 prei gewassen en in fijne stukjes versneden 1 soeplepel ruw gehakte peterselie 1 boeketje tijm 1 soeplepel tomatenextract 4 gehakte tomaten (gepeld en ontpit) 2 gehakte takjes selder 2 flinke wortelen versneden in blokjes 3 aardappelen versneden in blokjes 200 gram prinsessenboontjes 1,5 liter vleesbouillon 1 tas macaroni 1 tas gaar gekookte en uitgelekte witte bonen Fijn geraspte parmezaan Pesto naar smaak De olijfolie opwarmen in een grote kookpan. De look, de ajuin, de prei de peterselie en de tijm toevoegen. Alles even laten doorsudderen tot wanneer de ajuin doorzichtig is. Het tomatenextract, de tomaten, de selder, de worteltjes, de aardappelen, de prinsessenboontjes en het bouillon toevoegen. De kookpan afdekken en een uurtje laten zachtjes stoven. Het vuur iets hoger zetten en de macaroni 8 à 10 minuten laten gaar worden. De witte bonen bijvoegen. Peper en zout naar smaak toevoegen. De borden opwarmen en serveren.

Bijsmaken met de geraspte parmezaan en de pesto. Smakelijk eten! Voor de pesto: 200 gr. gestoofde en fijngehakte en goed uitgelekte spinazie 1 soeplepel fijngehakte basiliekkruid 2 bollen geplette look 1 soeplepel fijngehakte peterselie 4 soeplepels olijfolie 2 soeplepels boter of margarine 1 tas parmezaan. Alle ingrediënten mengen in een mixer tot het bekomen van een homogene pasta. Minstens een uur laten rusten in de koelkast. Een kleine tip: Voorzie iets meer bouillon zodanig dat u de consistentie kan aanpassen naar believen.

o Christine

Moreau

Deze twee nieuwe brochures zijn te verkrijgen op het "Centrum voor Gezondheidspromotie" vzw. Livornostraat 25 - 1050 Brussel

20

EMOTIONELE INTELLIGENTIE door Guido Verbrugghe

De manier waarop mensen zich op plastische wijze aanpassen aan veranderende situaties of gevarieerd en creatief problemen

oplossen,

hangt af van verschillende factoren. Daarom stellen psychologen zich al lang de vraag welke factoren een rol spelen wanneer mensen met een hoge intelligentiescore

misluk-

ken en diegenen met een gemiddelde score het opmerkelijk

goed doen.

Ze ontdekten

dat zelfbe-

heersing, geestdrift,

door-

zettingsvermogen motivatie

en

hierin een

bijzonder belangrijke

rol

spelen. Daniel Goleman, professor in de pedagogiek aan de Havard universiteit, omvat deze typisch menselijke capaciteiten onder de term "emotionele intelligentie". Uit zijn onderzoeken blijkt dat de emotionele manier waarop mensen met probleemsituaties omgaan, minstens even belangrijk is dan de rationele aanpak ervan.

Geïnformatiseerde

reconstructie

de stalen staaf op de schedel H. Damasio).

Emotionele vaardigheden zouden volgens hem doorslaggevend zijn voor relationeel succes en algeheel lichamelijk welbevinden. Hoge rapportcijfers zouden dus weinig te maken hebben met betere zelfkennis, invoeling van anderen en vermogen tot samenwerking. Meer nog, efficiënt omgaan met emoties kan volgens Goleman geleerd worden waardoor alzo de persoonlijkheid optimaler kan functioneren. Het is dankzij de nieuwe ontdekkingen over de emotionele architectuur van de hersenen dat we in de psychologie nu een betere kijk hebben op de relatie tussen rationeel en emotioneel gedrag bij mensen. Omdat we nu in de hersenen kunnen kijken weten we dat emotionele centra en rationele centra met elkaar in verbinding staan. We weten dat ons gedrag niet is los te koppelen van onze onderliggende neurologische structuren. Het begrijpen van deze wisselwerkingen die onze ogenblikken van razernij en angst en van passie en vreugde beheersen, maakt volgens Goleman veel duidelijk over hoe we de emotionele gewoonten aanleren. Als we dit beter inzien, dan kunnen we onszelf ook intelligenter managen. Het emotionele brein:

en

rationele

Een van de vroegste observaties van de wisselwerking tussen emotie en rationeel denken is te danken aan een Amerikaans geneesheer, John Harlow, die de arts was van Phineas Gage. Deze laatste is onder-

tussen, buiten zijn wil om, in de neuropsychologie een beroemde case geworden. Phineas Gage werkte voor een belangrijke spoorwegcompagnie. Hij was verantwoordelijk voor een grote ploeg van arbeiders. Bij de directie van het bedrijf stond hij aangeschreven als een bijzonder competent en sociaal man. In de zomer van 1848 werd hij het slachtoffer van een ernstig ongeval. Dit was het gevolg van een vroegtijdige ontploffing van een springlading waardoor een stalen staaf door zijn hoofd werd geslagen. Een gedeelte van de voorhersenen werd hierdoor gekwetst. Buiten alle verwachtingen om, overleefde Gage dit ongeval. Twee maanden later werd hij als genezen beschouwd. Dokter John Harlow was door dit voorval zodanig geïntrigeerd, dat hij bijna dag op dag een gedetailleerde beschrijving van de evolutie van de genezing optekende. Behalve het feit dat Gage ontsnapte aan de ontstekingen van de wonde, noteerde de geneesheer tevens de gedragsveranderingen van zijn patiënt die bijna onmiddellijk na het voorval reeds optraden. Harlow sprak van een totale persoonlijkheidsverandering. Van een doelbewuste, zorgzame en hardwerkende man veranderde Gage in een koude rationalist en later een dronken lanterfanter. Hij werd een verschrikkelijk dwars persoon, grillig en onzeker, die geen enkel toekomstplan afwerkte. Wegens zijn dierlijke hartstocht kregen vrouwen de raad zijn gezelschap te vermijden. Hij werd volslagen onbekwaam om zichzelf te sturen en zich te beheersen. Na een uiterst bewogen leven, stierf Gage op 21 mei 1861 ten gevolge van continue convulsies. Op dat ogenblik was in Amerika de successieoorlog aan de gang. Dokter Harlow kwam daardoor pas vijf jaar later op de hoogte van het overlijden van zijn vroegere patiënt waarvan alleen nog een dodenmasker bestond. Omdat in die tijd zeer controversieel gediscuteerd werd over hersen lokalisatie en gedrag en omdat Harlow er van overtuigd was dat deze casestudie hierin een bijzondere bijdrage betekende, vroeg hij de toestemming om de schedel van Gage te recupereren.

van de impact van

en de

hersenen (door Dodenmasker

van Phineas Gage.

Samen met de medische observaties werden de stalen staaf en de schedel later toe-

21

vertrouwd aan het Medical Warren museum van de universiteit van Harvard. Zowat honderd twintig jaar later visten Hanna en Antonio Damasio deze casestudie terug op. Deze twee neurologen analyseerden alle \ gegevens met de meest moderne middelen en de kennis waarover de neurologie nu beschikt. Dank zij deze technieken konden ze op gedetailleerde wijze de juiste plaats van het hersen letsel opnieuw lokaliseren. Het betreft duidelijk een gedeelte van de linker frontaalkwab, meer bepaald de orb itc-frontale cortex. (zie figuur 1). Dit gedeeltè belemmert inadequate handelingen. Daardoor worden wij niet beheerst door onze natuurlijke behoeften en kunnen we afzien van onmiddellijke beloning ten gunste van een voordeel op lange termijn. De frontaalkwabben zijn via talrijke zenuwbanen enerzijds verbonden met andere delen van de hersenschors en anderzijds met het limbische systeem (zie figuur 2). Dit laatste is de zetel van onze emoties. Als we overmand worden door begeerte of woede, als we tot over onze oren verliefd zijn of terugdeinzen van angst, dan houdt het limbische syteem ons in zijn greep. Tijdens onze evolutie tot "homo sapiens", die miljoenen jaren duurde, heeft dit systeem zich tevens verfijnd tot een centrum dat én het leervermogen én het geheugen reguleert.

I)

OrbilofrontaJe

cortex: dit

eebied belemmert delinaen, waardoor den beheerst

beioninB

een voordeel

2) Dotsoloterale hier

lI'orden

H'Of-

door onze natuurlijke

onmiddellijke I'on

wij niet

en
behoifren

han-

inadequate

"on

zren ten

Bunne

op Janoe termijn. prEfrontale

cortex:

aedachten

';n

zaken

aehouden' en zodania aemonipuJeerd dot ze plannen rormen. Dit aebied beslissen

en ideeën schijnr ook ce

Hoe hoger men zich op de ladder van de Fornix evolutie van dier tot mens bevindt, des te meer zijn er connecties. Dit verklaart waarom mensen een groter palet van emoties hebben en die ook normaal gezien beter kunnen managen. Hoe complexer het sociale systeem, hoe belangrijker de flexibiliteit in onze reacties. Amygdala De ontdekking van de lokalisaties van Figuur 2: Het Iymtisch systeem met de belangrijkste structuren betrokken bij de de menselijke ge- geheugen functies (Rosenzweig & Leimon, 1989) dragingen (percepringen die ons in het leven het meest hebtie, denken, taal, emotie, enz.) is voor de ben aangegrepen, hoe onuitwisbaarder psychologie en de pedagogiek van uiterst het geheugenspoor. Ons eerste afspraakje groot belang. vergeten we dus nooit! Voor het terrein van de emotionele intelligentie zijn het vooral de onderzoeken van Ons limbisch syteem, meer bepaald de LeDoux, een eminent neuroloog, die de ontamandelkernen (amygdala), zijn dus een dekkingen van Damasio nog vervolledigen. soort vergaarbak van emoties. Onderzoek LeDoux ontdekte dat de hersenen gebruik heeft aangetoond, dat in de eerste millisemaken van een bijzonder uitgekiende meconden waarin we iets waarnemen, we thode om emotionele herinneringen met kracht te registreren. Het betreft dezelfde niet alleen begrijpen wat het al dan niet is, maar dat we de dingen ook onmiddelsystemen als diegenen die in levensbedreilijk leuk of onleuk vinden. Onze emoties gende omstandigheden de mens verplichkunnen perfect onafhankelijk van ons ten om te reageren met vechten of vluchdenken een bepaalde mening over de dinten. gen hebben. Belangrijk voor het goed Hoe krachtiger dus de indruk van de ervaemotioneel functioneren is echter dat onze emotionele herinneringen geen misleidende gidsen worden. Het kan volledig verkeerd aflopen als we op een tegenwoordige situatie die iets of wat op een belevenis uit het verleden lijkt op dezelfde wijze reageren. Uit onderzoeken weet men nu dat, zelfs als er slechts een klein aantal elementen uit die twee situaties met elkaar gelijkenis vertonen, er toch een bijzonder hevige reactie kan ontstaan.

wel en wat niet

OI'U WOl

worde. Bedaan. 3) l'cntromediaJe

rorter: hier wor-

den emoties erveren en krijnen onze

woarneminaen

+) Coreex einBu/' de aandacht

stemmen'

betekenis.

anterior:

richten

en

help'

'q[ te

op onze eietn 8~dachcen.

Figuur 1: Velen van de Cortex die betrokken zijn bij de regeling van emotioneel (R. Carter, 1998)

en rationeel gedrag.

Bepaalde hersenstructuren bieden dus een bijzonder snelle manier om emotief te reageren. Maar volgens neuroloog LeDoux hebben die structuren het nadeel dat ze ook erg onnauwkeurig zijn. Dit leidt dan tot overhaast emotioneel concluderen en tot onaangepast reageren. Aan onze denkstructuren laten we dan niet de tijd om de dingen juist te evalueren en om ons te helpen om ons rationeel te gedragen.

6EZ~~D#E\D

22

Dit klopt met de stelling van Damatio dat onze emotionele hersendelen evengoed bij redeneren betrokken zijn als de denkende hersendelen. Als de controle over het gevoelsleven minder goed functioneert, als we regelmatig van slag zijn, dan baadt ons iritellectueel vermogen in ontreddering en draait het dus op een lager pitje. Moderne onderzoeken over de invloed van hyper-emotiviteit op het cognitief functioneren bevestigen dit. De stelling van de Franse filosoof René Descartes is fout, zegt Damasio : We kunnen ons niet zomaar van emotie ontdoen en onszelf aan het denken zetten. Het evenwicht tussen beiden maakt de gezonde persoonlijkheid. In een volgend nummer gaan we dieper in op de aard van de emotionele intelligentie en op de toepassing ervan in de praktijk. Bibliografie: - Carter, R.: Het brein in kaart, Unipers Abcoude, 1998 - Damasio, A. R.: Descartes' Error, Emotion, Reasoning and the Human Brain, Picador, London, 1994. - Damasio, H. et ai.: The return of Phineas Gage: C/ues about the brain from the skull of a famous patient. Science, 264: 1102-1105,1994. - Goleman D.: Emotionele intelligentie, emoties als sleutel tot succes, uitgeverij Contact, Amsterdam/Antwerpen, 1998. - LeDoux, 1.: Emotion, Memory and the Brain, Scientific American, juni 1994. - Rosenzweig: Physiological Psychology Second Edition, Décarie Éditeur, 1989

o Guido

Verbrugghe

EEN GOEDE VOETHYGIENE VOOR SUIKERZIEKE PATIENTEN Suikerzieke patiënten hebben zeer gevoelige voeten. Het is van groot belang dat de patiënt ze ontziet. Gun daarom uw voeten voldoende rust en raadpleeg vroegtijdig uw arts in geval van problemen. Algemene raadgevingen Sommige suikerzieke patiënten krijgen gemakkelijk letsels op de voeten. Deze letsels hebben de neiging moeilijk te helen en blijven soms heel lang aanslepen. Enkele zeer simpele regels kunnen letselvorming voorkomen. 1. Dagelijkse hygiëne Voeten wassen met lauwwarm water en zachte zeep. Goed drogen, vooral tussen de tenen. Dagelijks de huid verzorgen door de voetzool met lanoline of vaseline in te wrijven: dit voorkomt kloven. Eeltplaatsen met een ponssteentje verwijderen (vooral niet met een schaar of mesje). Nagels recht en niet te kort knippen. Bij schimmelinfecties uw arts raadplegen voor een behandeling. Dagelijks de voeten onderzoeken (indien nodig door iemand van de familie of door een verpleegkundige). Elk wondje, ook al is het klein, ontsmetten en drogen. De arts roepen als het wondje niet snel verbetert of als de wond er niet goed uitziet. Heeft u een wond, gebruik uw verwonde voet dan niet (loopstokken ...). Gehele ontlasting van uw gewonde voet is een van de belangrijkste elementen van de behandeling.

2. Sokken Synthetisch materiaal liever niet gebruiken, wel katoen. Dagelijks sokken wisselen. Gebruik sokken zonder naden of elastiek en strijk ze goed glad over de voeten (geen plooien). 3. Schoenen Schoenen moeten voldoende breed en lang zijn en ook hoog genoeg aan de tip.

Schoenen passen kan beter 's middags gebeuren. Vergeet niet dat u misschien niet altijd voelt dat uw schoenen wrijven of drukken op sommige plaatsen. Schokopvangende zolen zijn ideaal. Het zou kunnen dat u speciale schoenen moet laten maken. Uw arts kan u hierover inlichten. Een patiënt met suikerziekte moet niet op blote voeten lopen: het risico op verwondingen is te groot. Rubberlaarzen niet te lang aanhouden (onvoldoende verluchting). 4. Orthopedische inlegzolen Heeft u vervormingen van uw voeten dan zijn aangepaste inlegzolen absoluut nodig. Hiermee voorkomt u wrijvingen en ontlast u de risicoplaatsen voor wonden van druk. Raadpleeg uw arts. 5. Andere U moet irritatieveroorzakende contacten vermijden op de huid: geen pleisters direct op de huid aanbrengen. Opletten op warmte-afgevende kachels of radiatoren: hieraan kunt u zich verbranden. Om dezelfde reden: opletten met warme kruiken en geen elektrische kussens of dekens gebruiken.

o Christine

Moreau

T\P~

23

WELK GESCHENK BIJ WELKE HUWELIJKSVERJAARDAG ! Koper staat voor een 121/2 - jarig huwelijk, zilver voor 25 jaar en goud voor 50 jaar. Alleen déze feestelijke jubilea worden traditioneel uitgebreid gevierd, maar eigenlijk is elk gelukkig huwelijksjaar een aanleiding voor het geven van een "symbolisch cadeau"! . En ook voor een verjaardag kan het materiaal, dat bij een bepaald jaar hoort, een verrassende inspiratiebron zijn voor een leuk geschenk. Hierna volgt de huwelijkskalender

1 jaar: katoen 2 jaar: papier 3 jaar: leer 4 jaar: was 5 jaar: hout 6 jaar: blik 7 jaar: wol 8 jaar: klaproos 9 jaar: aardewerk 10 jaar: tin 11 jaar: koraal 12 jaar: zijde 12 1/2 jaar: koper 13 jaar: lelietjes van-dalen 14 jaar: lood 15 jaar: porselein 16 jaar: saffier 17 jaar: roos 18 jaar: turkoois 19 jaar: cretonne 20 jaar: kristal 21 jaar: opaal 22 jaar: brons 23 jaar: beryl 24 jaar: satijn

van 1 tot 80 jaar:

25 jaar: 26 jaar: 27 jaar: 28 jaar: 29 jaar: 30 jaar: 31 jaar: 32 jaar: 33 jaar: 34 jaar: 35 jaar: 36 jaar: 37 jaar: 38 jaar: 39 jaar: 40 jaar: 41 jaar: 42 jaar: 43 jaar: 44 jaar: 45 jaar: 46 jaar: 47 jaar: 48 jaar: 49 jaar:

zilver jade mahonie nikkel fluweel parel bezaanleer tarwe porfier amber robijn mousseline vermiljoen kwikzilver crêpe smaragd ijzer parelmoer flanel topaas verguld zilver lavendel kasjmier amethist cederhout

Hebt

50 jaar: 51 jaar: 52 jaar: 53 jaar: 54 jaar: 55 jaar: 56 jaar: 57 jaar: 58 jaar: 59 jaar: 60 jaar: 61 jaar: 62 jaar: 63 jaar: 64 jaar: 65 jaar: 66 jaar: 67 jaar: 68 jaar: 69 jaar: 70 jaar: 75 jaar: 80 jaar:

goud camelia toermalijn wilde kers sabelbont orchidee lapis lazuli azalea esdoorn nerts diamant plataan ivoor sering astrakan palissander jasmijn chinchilla graniet lariks platina albast eik

o Anny

Vernimmen

reflex?

Liberaal Reflex is het dritlmaandel.;;1121:;UJS1'JS:i.t/::si

i:mnWWrri'

het CLSB, de Liberale Cultuurkoe~j·f ... neven organisaties. (ACL VB-Werkn."'.,·'.n "", ••;;:.,,, FELlM, IVK, Liberaal Archief, LBV, ','.:./ .•'",or"""" LlVOS, LVV, L VZ, Sporttevak. •..••..•..•••...••••••• " ..•. Willemsfonds, Zomerzon)

Ij

"~"?""C:<"'''?:.':}''}

Liberaal Reflex wil vanuit een schappijbeeld een platforrn bieden .••. en standpunten om het sociale, pOlilW' ~K~ erJçUltlJ debat in Vlaanderen levendig toh

'.::>\ /;;:?:))\,'({i ,: dan vandaag

-.:« )(/::')

Hebt u de goede Reflex? nog op Liberaal Reflex.

on neme nt (4 nummers per jaargang) Liberaal Reflex, kost slechts 300 Btr. overschrijven op rekeningnummer -: 1-65 van het CLSB, Eburonenstraat 33

•.•:

000 Brussel,

op

met vermelding

ABO LR.

aARb\Ef"E

24

MARRAINE "Ik voelde mij plots zo licht worden als een veertje en het leek wel of ik door een donkere tunnel getrokken werd: een prachtig gevoel eigenlijk. Op het einde kwam ik in een stralend licht terecht en daar stond iemand in het wit, hoe zal ik het zeggen, een engel, en hij wenkte mij om met hem mee te komen. Ik knikte van nee: 'Nee, ik wil nog wat blijven! Ik moet terug!' Toen werd ik teruggezogen en ik werd wakker in het ziekenhuisbed, met \ allemaal dokters en verpleegsters naast mijn bed ... " Het vervolg kenden we: het was die namiddag in het ziekenhuis, halverwege de jaren '80, dat mijn grootmoeder - marraine noemden we haar - door het oog van de naald is gekropen. Het verhaal van haar bijna-doodervaring vertelde ze me meer dan tien jaar later, met enige aarzeling, alsof ze er eerst wel zeker van wilde zijn dat ik het niet zou weglachen. "Maak je geen zorgen!" stelde ik haar gerust. Ik geloofde het verhaal meteen, omdat marraine op spiritueel vlak erg nuchter was - en absoluut niet godsdienstig. Vermits er in die tijd heel wat minder over bijna-doodervaringen werd gesproken dan nu, leek de kans mij ook niet groot dat ze het verhaal ergens uit een boekje zou opgediept hebben. Ik moet er weer aan denken, als ik van de schok bekomen ben, nadat mijn echtgenote mij op het werk opbelde om te zeggen dat mijn moeder en mijn zus marraine thuis dood aangetroffen hadden. Dit keer is het dus nièt gelukt, ze is niet teruggekeerd, maar met het lichtgevend wezen meegegaan. Misschien wel in gezelschap van haar echtgenoot, haar broers, haar vriendinnen, want het schijnt dat je na je dood opgewacht wordt door bekenden die je zijn voorgegaan. Het schijnt, het schijnt, tenminste als ik dat boek over de dood en het leven daarna mag geloven ... Nèt geen 89 was ze. Vijf dagen voordien had ik haar nog levend gezien, als laatste van de familie. "Ik ga niét naar een rustoord!" riep ze, "Nooit van mijn leven. Ik sterf thuis!" Waarop ze ging zitten en naar haar hartstreek tastte: "Ik moet mij rustig houden van de dokter!" De scène flitst mij door het hoofd als ik 's avonds in slaap probeer te raken. We hadden haar tevergeefs trachten te overtuigen van

het feit dat ze niet lang meer alleen zou kunnen wonen. Ze was diabetes- en hartpatiënte: het afgelopen jaar was ze al drie keer gevallen en niet op eigen kracht overeind geraakt, twee keer moest de deur geforceerd worden, en de laatste keer, nauwelijks twee maanden voordien, belanddé ze zelfs in het ziekenhuis. De laatste maanden sprak ze haast bij elk bezoek over sterven, alsof ze het voelde aankomen. Ik sterf liever thuis: geen van ons dierf ook maar vermoeden hoe nabij dat moment was. Ze is in haar appartement gestorven, eenzaam en alleen en zonder dat we afscheid hebben kunnen nemen. 's Anderendaags ga ik haar groeten in het mortuarium. Ik bel aan en de verantwoordelijke vraagt me om even te wachten. Ik hoor haar in een kamer ernaast een berrie binnenschuiven. Even later wenkt ze me om mee te komen. Hoewel ik voorbereid ben, is het toch even slikken als ik marraine zie liggen: haar kaken ingevallen, gelig en haar lippen lichtjes open. Ze heeft een lang, donkergroen kleed aan: ik heb het haar nooit weten dragen tijdens haar leven. Voorzichtig streel ik over haar wang en houd even haar handen vast, zoals ze vroeger ook bij ons deed. Ze voelt akelig koud aan net zoals de kamer zelf met zijn donkere doeken tegen de muren en zonder een enkel lichtje. Tranen schieten mij in de ogen. "Bedankt voor de 42 jaren!" stamel ik. Ik heb reden om het te doen, maar vergeet dat er ook redenen zijn om het niet te doen. Ik wilde graag nog een foto maken: verschillende mensen raadden het mij af. Wie gaat er nu een lijk fotograferen? Het is geen lijk, het is mijn grootmoeder. De dood is een deel van het leven. Kwestie van een allerlaatste herinnering. Het lijkt alsof ze slaapt en de sprei is tot net boven haar buik gevouwen. Met het kleed aan straalt ze een waardigheid uit, die ik de laatste jaren, toen ze werkelijk hulpbehoevend was geworden, niet meer bij haar gezien heb, hoewel ze steeds een fiere, kraaknette vrouw is geweest. Het fototoestel steekt in mijn boekentas: ik hoef me slechts te bukken, maar mijn arm weigert dienst. Hadden ze dan toch gelijk? Het voelt helemaal an-

ders nu, bizar: de persoon in de kist is tegelijkertijd mijn grootmoeder en ze is mijn grootmoeder niet. Niet zonder moeite probeer ik me los te rukken. Ik kijk op mijn uurwerk: 18 uur 22. Mijn laatste blik op marraine. In gedachten blik ik hem helemaal in: elke seconde, elk beeld van het laatste ogenblik. Dan draai ik me om en slenter naar buiten. Wanneer de verantwoordelijke de deur voor mij wil openen, aarzel ik nog even: "Wat zoudt u doen, mevrouw? Zoudt u een foto maken?" "Tja, dat moet u zelf beslissen, hé mijnheer ... " Ik knik even, ze heeft gelijk. "Bedankt." De krop schiet me in de keel en ik krijg er geen woord meer uit. Ik heb afscheid genomen: het is allemaal voorbij. Buiten schijnt de zon. Ik voel me compleet uitgeblust en ga even op het pleintje zitten. Er lopen kinderen te spelen, een hummeltje van een jaar of vijf lijkt zich af te vragen wat ik op die bank zit te doen. Auto's, fietsers en voetgangers: het leven gaat verder - met, maar even goed ook zonder ons. De crematie is reeds voorzien voor de volgende namiddag. De week nadien beginnen we met het ontruimen van het appartement. Het is een drukte van belang en ik rijd af en aan naar het containerpark, de kringloopwinkel, mijn ouders en ons eigen huis. Plots doe ik een akelige ontdekking: mijn grootmoeder verzamelde poppetjes, die we steeds van her en der op reis voor haar mee brachten. Ze droeg er zeer goed zorg voor en uit respect voor haar, wil ik ze kost wat kost in de familie houden. Wanneer ik de zak met poppetjes thuis wil afzetten, merk ik dat hij verdwenen is - uit de auto gestolen in het containerpark! Ik moet die zak terughebben ft! Als een gek, spoed ik me er terug heen en ik raak er nog nèt voor sluitingstijd. De bediende helpt mij mee zoeken, maar tevergeefs. "Hier wordt wel meer gestolen, mijnheer!" Wanneer ik terugrijd, lijkt het wel of marraine een tweede keer gestorven is.

o FRANS

______

~'T DE PR~V,~t,Eb

ANTWERPEN LBG - LVSW ACTIVITEITENKALENDER Infonamiddagen over "Rechten en plichten van de invaliden". Invaliditeit brengt heel wat rechten en \ plichten met zich mee, maar eveneens sociale en fiscale voordelen. Hoe wordt mijn invaliditeitsvergoeding berekend, wanneer gebeurt de betaling van de invaliditeitsvergoeding, wat is hulp van derden, heb ik recht op sociale voordelen? Op al deze vragen krijgt u een antwoord tijdens volgende infonamiddagen:

Waar: Echt Antwaarps Theater Arenbergstraat 8-10 2000 Antwerpen Prijs: Leden: 375 BEF/persoon Niet-leden): 475 BEF/persoon Zenith 99 Het salon voor de actieve senior woensdag 1 december Dit jaar vindt de 6de editie van Zenith plaats, voor de actieve sénior. Wij organiseren dan ook terug een daguitstap waarin een bezoek aan Zenith is vervat. Programma 09.30 uur: vertrek Antwerpen - Van Straelenstraat. 11.00 uur: geleid bezoek aan het Vlaams Parlement. Tijdens dit anderhalf uur durende bezoek krijgt u uitleg over de structuur, de rol en de werking van het parlement maar ook de architectuur en de kunstcollectie lonen de moeite. 13.00 uur: verzorgd middagmaal op de HeizeI. 15.00 uur: vrij bezoek aan Zenith. 18.00 uur: einde.

Dinsdag 21/09/1999: Liberale Mutualiteit Dorpstraat 72 2950 Kapellen Maandag 27/09/1999: Zaal "De Meirminne" Lange Nieuwstraat 109 2000 Antwerpen Donderdag 30/09/1999: Liberale Mutualiteit Kolveniersvest 35 2500 Lier Maandag 04/10/1999: Liberale Mutualiteit Antwerpsestraat 50 2850 Boom Donderdag 07/10/1999: Liberale Mutualiteit Fr. de Merodestraat 78 2800 Mechelen Maandag 11/10/1999: Liberale Mutualiteit Collegestraat 6 2200 Herentals

Prijs: 975 BEF/persoon (inbegrepen: inkom en gids Vlaams Parlement, middagmaal, inkom Zenith en busvervoer) Inlichtingen en reservaties bij: Lauwrijs Petra LBG Antwerpen Lange Nieuwstraat 109 2000 Antwerpen tel. 03/203.76.91

Aanvang: telkens om 14.00 uur Prijs: 100 BEF/persoon (koffie en gebak inbegrepen)

BRABANT LBG - LVSW ACTIVITEITEN 4E KWARTAAL 1999

Toneelvoorstelling "Daar bij die Molen" Naar jaarlijkse traditie richten wij ook in het najaar weer een zeer plezierige toneelvoorstelling in van Ruud De Ridder in het Echt Antwaarps Theater. "Daar bij die Molen" is een blijspel en tevens ook het 50ste theaterstuk van Ruud De Ridder. En het belooft weer een knaller te worden. En zoals de titel reeds laat blijken, heeft het blijspel een Nederlands tintje. Wanneer: vrijdag 29 oktober 15.00 uur

1999 om

Woensdag 13 oktober Provinciale daguitstap Hoeilaart, de druivenstreek, het Zoniënwoud - 850 BEF Vrijdag 15 oktober Provinciale daguitstap Hoeilaart, de druivenstreek, het Zoniënwoud - 850 BEF LVSW-afdelingen: Diest, Aarschot, Tienen. Vrijdag 22 oktober 10.30 uur: bezoek Rioolmuseum, Anderlechtsepoort Brussel - 50 BEF (max. 20 pers.) Vrijdag 29 oktober 15.00 uur: matineevoorstelling in het "Echt Antwaarps Theater" te Antwerpen

_

25

van het toneelstuk "Daar bij die Molen" van Ruud De Ridder. Prijs, busvervoer inbegrepen: 675 BEF(niet-leden + 100 BEF). Verschillende opstapplaatsen mogelijk. Woensdag 3 november 10.00-16.00 uur: deelname aan "Sportkriebels" in Zuidpaleis Brussel. Tijdens deze kriebeldag kan men proeven van verschillende sporten, aangepast aan senioren. Het aanbod bestaat uit de volgende bewegingsdisciplines: Afrikaans- , Orientaalse-, Salon- , Volks- en Jazz-dans, Stoel-aërobic, Step-aërobic, New games, Badminton, Onderhoudsgym en Volkssporten. In de voor- en namiddag zijn er eveneens wandeltochten met een gids door Brussel voorzien. Voor de kleinkinderen (4 - 10 jaar) is er opvang voorzien. Woensdag 17 november 10.45 uur: rondleiding in het Omroepcentrum VRT, A. Reyerslaan, Brussel (max. 40 pers.): 100 BEF. Zondag 21 november 15.00 uur: gratis matineevoorstelling voor onze gepensioneerde leden. Opvoering van "Romeo en Julia" van Shakespeare in een bewerking en regie van Ronny Waterschoot, door de Koninklijke Rederijkerskamer "De Goudbloem" in het cultureel centrum "Bolwerk", Bolwerkstraat Vilvoorde. Donderdag 2 december Nog in voorbereiding: voormiddag: bezoek aan "Zenith 99", het salon voor de actieve senior, Heizelpaleizen te Brussel: 300 BEF. Namiddag: bijwonen van voorstelling IMAX: "Egypt", Kinepolis: 200 BEF. Woensdag 8 december 14.15 uur: gegidst bezoek aan de unieke tentoonstelling "Indian Summer", over de eerste naties in Noord-Amerika, in het Koninklijke Museum voor Kunst en Geschiedenis te Brussel(max. 15 pers.): 300 BEF. Donderdag 30 december Bijwonen matineevoorstelling HolidayOn-Ice show, Vorst Nationaal. Nog in voorbereiding (prijs vorig jaar 890 BEF). Indien voldoende belangstelling zal er busvervoer voorzien worden. Gelieve interesse begin september kenbaar te maken. Voordrachtenpakket LBG-LVSW "Het geheugen" Hoe werkt het? Vergeetachtigheid, niet te verwarren met dementie Geheugenstrategieën "Mobiliteit bij senioren"

26

_____

Veiligheid als voetganger Senioren achter het stuur "Olijfolie en mediterrane voeding op onze wijze" "Voeding en kanker" Inlichtingen en reservaties: Liliane Vannieuwenborgh Tel.: 02/209.49.05 Gelieve steeds bij deelname te verwittigen.

LIMBURG LBG \

lBG lommel gaat de sportieve toer op en zal elke vrijdag een zwempartijtje houden in het stedelijk zwembad Plaats: stedelijk zwembad lommel. Zondag 3 oktober lBG Tongeren Herfstwandeling o.l.v. gids Woensdag 6 oktober lBG Riemst Koken met vis: gebruik en voedingswaarde. Theorie en praktijk. Plaats: lokaal lemmekes Aanvang: 14.00 uur. Vrijdag 8 oktober lBG Wellen De Rugschool: problematiek, anatomie, basisprincipes. Praktische tips: zitten, liggen, huishoudelijke activiteiten. Plaats: Ontmoetingscentrum Wellen. Aanvang: 14.00 uur. Maandag 11 oktober lBG Stokkem Engeltjes maken op stramien. Theorie en praktijk. Plaats: 't Paviljoentje, Stockheim Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 13 oktober lBG Provinciaal Kaderdag over "Gepensioneerden en rusthuizen" met bezoek aan een rusthuis. Donderdag 14 oktober lBG Beringen Anders koken I: vleesvervangers. Theorie en praktijk. Plaats: Taverne Modern Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 20 oktober lBG Velm Bloemschikken: Allerheiligen Hoe zelf een bloemstuk maken? Theorie en praktijk. Plaats: Gem. Basisschool Aanvang: 14.00 uur.

~\T DE PR~V\Wt\~ Maandag 25 oktober lBG Groot-Borgloon Op mobiliteit staat geen leeftijd. Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur. Donderdag 28 oktober en Woensdag 10 november lBG Hobby-Borgloon Keramiek: hoe bewerken? Theorie en praktijk. Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur. Donderdag' 4 november lBG landen Koffietafel + kaartwedstrijd Plaats: Zaal Argus Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 16 november lBG Maaseik Pergamano: aanleren van de techniek Plaats: Cultureel Centrum Aanvang: 14.00 uur. Maandag 22 november lBG Groot-Borgloon Koken met vis: soorten, voedingswaarde en gebruik. Theorie en praktijk. Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 24 november lBG Hobby-Borgloon Boek verharden: aanleren van de techniek Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur. Donderdag 25 november lBG Beringen Anders koken 11 Plaats: Taverne Modern Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 30 november lBG Maaseik Kaas 111: Soorten en gebruik. Theorie en praktijk. Plaats: Cultureel Centrum Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 1 december Zenith Brussel Workshop - Marsepein 10.30 tot 12.00 uur. Woensdag 8 december lBG Hobby-Borgloon Barbecue 111: hoe een gezonde barbecue organiseren? Theorie en praktijk. Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur. Maandag 13 december lBG Groot-Borgloon Barbecue 111: hoe een gezonde barbecue organiseren? Theorie en praktijk. Plaats: Burgerwelzijn Aanvang: 14.00 uur.

_ Zaterdag 18 december lBG landen, Waasmont, Walshoutem vieren hun plaatselijk kerstfeest. Plaats: Traiteur Marcel Aanvang: 14.00 uur. Zondag 19 december lBG Tongeren Operette "Rose Marie" Aanvang: 14.30 uur Dinsdag 21 december lBG Eisden Kerststuk maken. Theorie en praktijk. Plaats: Cultureel Centrum Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 22 december lBG Provinciaal Werking seniorenraden: "Naar een samenleving voor alle leeftijden". Namiddag: Workshop - marsepein. Plaats: Provinciehuis Aanvang: 9.30 uur.

LIMBURG MI VAL Maandag 4 oktober Mival Visclub Hengelwedstrijd in competitieverband Aanvang: 12.00 uur. Dinsdag 5 oktober Mival Beringen Medicatie: een bewuste keuze! Gebruik en misbruik van geneesmiddelen. Plaats: Breugelhof Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 6 oktober Mival Alken De Euro: het invoeren en de gevolgen voor de gebruiker Plaats: Rijksbasisschool Alken Aanvang: 14.00 uur. Donderdag 7 oktober Mival Maasmechelen leesboek versieren: creatief een boek versieren Plaats: Maasvallei Aanvang: 14.00 uur. Maandag 11 oktober Mival Tongeren Bezoek aan het wijnkasteel van Genoelselderen. Dinsdag 12 oktober Mival Neerpelt-Overpelt Barbecue 111: hoe en gezonde barbecue organiseren? Theorie en praktijk. lokaal: Cheers Aanvang: 13.30 uur.

-Donderdag 14 oktober Mival Halen Depressie: wat is een depressie? Hoe preventief optreden en behandelen? Plaats: Harmonie - De Koorgalmen Aanvang: 14.00 uur. Zaterdag 16, zondag 17 en maandag 18 oktober \ Kortessem Grote Hobby tentoonstelling Aanvang: 10.00 tot 19.00 uur Maandag 18 oktober Mival Hoepertingen De Euro: het invoeren en de gevolgen van de gebruiker. Plaats: Dorpshuis Aanvang: 13.30 uur. Donderdag 21 oktober Mival Maasmechelen Bloemschikken - Allerheiligen: zelf een bloemstuk ontwerpen. Theorie en praktijk. Plaats: De Maasvallei Aanvang: 14.00 uur. Zaterdag 23 oktober Mival Aktief Kaarten versieren Theorie en praktijk. Plaats: Dorpshuis Hoepertingen Aanvang: 13.30 uur. Maandag 25 oktober Mival Leopoldsburg Blindgeleide honden: wanneer en op welke wijze kan men een beroep doen op een geleide hond Plaats: Cultureel Centrum - lokaal I Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 26 oktober Mival Tessenderlo Bloemschikken Allerheiligen: zelf een bloemstuk ontwerpen Theorie en praktijk. Plaats: Speeltuin Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 27 oktober Mival Bilzen Exotische vruchten: soorten, gebruik en voedingswaarde. Theorie en praktijk. Plaats: De Kimpel Aanvang: 13.30 uur. Donderdag 4 november Mival Maasmechelen Educatieve kwis Plaats: De Maasvallei Aanvang: 14.00 uur. Dindag 9 november Mival Beringen De Rugschool: problematiek, anatomie, basisprincipes.

\A'T DE PR~V'~t'~ Praktische tips: zitten, liggen, huishoudelijke activiteiten. Plaats: Breugelhof Aanvang: 14.00 uur. Woensdag 10 november Mival Bilzen Voetzoolreflex: wat is voetzoolreflexologie, hoe en wanneer toepassen? Plaats: De Kimpel Aanvang: 13.30 uur. Donderdag 18 november Mival Halen Rad der Fortuin Plaats: Harmonie - De Koorgalmen Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 23 november Mival Tessenderlo Popjes maken uit gastendoekjes Plaats: Speeltuin Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 30 november Mival Herk Angst: wat is angst? Hoe behandelen? Plaats: The Gilis Touch Aanvang: 13.30 uur. Woensdag 1 december Zenith Brussel Workshop - marsepein Aanvang: 10.30 - 12.00 uur. Dinsdag 7 december Mival Beringen Programmering Marsepein: hoe marsepein maken? Zelf figuurtjes maken. Theorie en praktijk. Plaats: Breugelhof Aanvang: 14.00 uur. Dinsdag 14 december Mival Tessenderlo Barbecue deel 111: hoe een gezonde barbecue organiseren? Theorie en praktijk. Plaats: Speeltuin Aanvang: 14.00 uur. Maandag 20 december Mival Leopoldsburg Bloemschikken: Kerststukje maken Plaats: Cultureel Centrum - lokaal I Aanvang: 14.00 uur.

_

27

OOST-VLAANDEREN LBG Daguitstap naar Kortrijk en leper Donderdag 17 juni 1999 Een volle bus 55 plussers van de Liberale Mutualiteit Waasland trokken op 17 juli, onder leiding van De Coeyere Frans, op daguitstap. Om 8.30 uur pikte een bus, met de sympathieke chauffeur Jules, ons op en reed ons langs de E17 naar Kortrijk. Daar werden we verwacht in het linnenen kantmuseum. Op de 1ste verdieping keken we onze ogen uit naar de levensechte taferelen uit de 19 de eeuw rondom het thema "van geboorte tot dood". Er was ook een zaal met een rijk Oudenaards tapijt uit de 17de eeuwen rondom schilderijen over vlasteelt en vlasbewerking. Op het gelijkvloers was er tijd tekort om alle kantwerk, stuk voor stuk te bewonderen. Dan de bus in die ons via de A 19 tot op de markt van leper bracht. In restaurant 't Sweerd werd ons een keurig maal opgediend. Rond 14 u. kwam een stadsgids ons in de bus vervoegen en leerde ons heel wat. Gelegen aan de leperlee en aan de voet van de West-Vlaamse heuvels is leper de voornaamste stad van de Westhoek. Een stad met een rijk historisch verleden (centrum van lakennijverheid 14de - 15de eeuw) en van strategisch belang gedurende de Franse bezetting (17de eeuw). Tijdens de 1ste wereldoorlog 1914-18 lag leper in de frontlijn en werd volledig verwoest. Daarna werd de stad stilaan heropgebouwd. We verlieten de stad langs de Rijselpoort (overblijfsel van de 17de eeuwse versterkingen). De sporen van de 1ste wereldoorlog (waar tussen 1914-18 méér dan een half miljoen jonge mensen sneuvelden) hebben van het platteland rond leper 1 grote necropool gemaakt. Op een meer dan 2.00 uur durende rondrit reden we langs militaire kerkhoven, en herdenkingsmonumenten van Canadezen, leren, Nieuw-Zeelanders, Fransen, Belgen. We bezochten "The Tyne Cot Cemetery" te Passendale. Het grootste Brits oorlogskerkhof in Europa. Meer dan 11.000 witte grafzuiltjes staan er geschaard rond "The stone of Remembrance" en de altaarsteen met "The Cross of Sacrifice" beiden met zinspreuken van Kipling. De kransen met

28

_____

rode kollebloemen herinneren ons aan het beroemd geworden gedicht van John Mac Crae: "In Flanders fields the poppies blow between the crosses, row on row". In Langemark betraden we, door een monumentale ingang uit rode steen het "Deutsche Soldatenfriedhof" met 10.000 studentengraven, 4 grote bronzen beelden houden de erewacht over de sobere donkere grafstenen. We reden nog rond het bos van Houthulst of Vrijbos (thans militair domein: Kwartier De wouters) waar ook herinneringen naleven aan de bende van Baekelandt. Dit Vlaamse land met weinig industrie was tot aan de 1ste wereldoorlog "Arm Vlaanderen" waar vele mannen seizoenarbeiders waren die met hun "baluchon" naar Frankrijk gingen werken. Nu heeft leper industriezones langs het kanaal (leperlee-lJzer) en in de kasteelwijk en leper is klaar voor de 21ste eeuw met het Megacomplex "Flanders language valley" van Lernout en Hauspie. Terugkerend naar het centrum reden we voorbij de Menenpoort, Brits oorlogsmonument. Het is een indrukwekkende neobarokke zegeboog, waar iedere avond om 20 u. "The Last Post" geblazen wordt. Terug op de markt bedankte Frans de gids. We konden op een terrasje nog genieten van een frisse pint voor we weer in 't Sweerd het avond brood aten. Daarna reed Jules ons weer veilig naar St-Niklaas. Bedankt Frans, 't was een leerrijke, gezellige, zonnige dag. WANDELDAG '99 ZONDAG 10 OKTOBER

~\T DE PR~V\tJt\~ Provinciale dagen LBG Oost-Vlaanderen "Adriaen Brouwer" en "Keizer Karel" samen op de affiche te Gent 13, 14, 16 en 17 december '99 In de voormiddag worden aan de LBG-afdelingen 2 keuze-activiteiten aangeboden: 1. Bezoek aan de tentoonstelling "Keizer Karel en de verbeelding van de 1ge eeuw" in het Museum voor Schone Kunsten te Gent 2. "het klank- en lichtspel Keizer Karel" in het Schoolmuseum Michel Theirry. s' Middags wordt u vanzelfsprekend een typische Gênts menu aangeboden. In de namiddag voorstelling van "Het levensverhaal van Adriaen Brouwer". "Het leven is een soep met 4 mergpijpen: drank, tabak, liefde en kunst." Dat was de levensfilosofie van de 17e eeuwse schilder Adriaen Brouwer. Hij stierf versleten en vergeten in een Antwerps armengasthuis toen hij amper 33 jaar was. Hij had geleefd en genoten. Het geld en het bier, alles was op. Ongeveer 300 jaar later schreef Felix Timmermans het levensverhaal van Adriaen Brouwer. Dit werk ligt aan de basis van de levendige vertelling en het hallucinante spektakel over Brouwers turbulente leven. Dit levensverhaal, opgevoerd door het MMT met René Verreth die de glansrol speelt, vindt plaats in een prachtig décor van het museum "De Bijloke" te Gent.

BRAKEL LIBERALE MUTUALITEIT

_ LBG DE VOORZORG Verslag reis Wight - 25 tot 28 mei 1999 Rond nieuwjaar werden opnieuw plannen gemaakt om een minitrip te ondernemen. Ook dit jaar terug een nieuwe bestemming namelijk het eiland Wight. Op 25 mei 99 zijn we om 7 uur vertrokken op het St. Pietersplein naar Calais waar we met de Eurotunnel de overtocht maakten naar Folkestone. Vanaf hier begon reeds onze reis want onze eerste halte was in Brighton, een prachtige Engelse badplaats. Vanuit Portsmouth hadden we dan opnieuw de overtocht naar Fishbourne met de ferry om op het eiland Wight aan te komen. Vanuit ons hotel gelegen in Shanklin maakte we diverse uitstappen: we bezochten GodshilI en Osborne House, het lievelingsoptrekje van Koningin Victoria. We brachten een bezoek aan de Needies, waar we een mooi overzicht kregen op de 6 km brede vaargeul tussen Wight en Engeland en waar we de kabellift over de rotsen heen afdaalden tot op het strand. We bezochten een typische Engelse Inn met een heuse whiskykaart en brachten een bezoek aan de legendarische Stonehenge. Op 28 mei keerden we naar huis terug. Het was een prachtige reis, het weer was uitstekend want we hadden hier echt al een microklimaat. Palmbomen en prachtige tuinen en bloemen maakten deze reis tot een meevaller. Onbekend is onbemind was hier zeker van toepassing. Met dank aan alle deelnemers die trouw ieder jaar opnieuw inschrijven voor deze minitrips.

OOST-VLAANDEREN

Vanaf 13.00 uur start wandelnamiddag 8 of 16 km in zaal Liberty Marktplein 15 te Brakel. GRATIS DEELNAME Vanaf 17.00 uur broodplank met Gandaham ® of kaas met muzikale omlijsting door Willy Aelvoets New Orleans Jazz Band In Gemeenschapsschool "De Rijdtmeersen" Kasteelstraat 32

Meer informatie hierover: LBG Oost-Vlaanderen Marc Van Hoey Brabantdam 109 - 9000 Gent Tel.: 09/223.19.76

Kaderdag 12 augustus 1999 Op donderdag 12 augustus had een prachtige kaderdag plaats te Gent. 49 deelnemers waren in de voormiddag naar de salons Carlos Quinto gekomen om een programmatie van activiteiten bij te wonen.

______ Er werd een voordracht gegeven over: "Participatie van de senioren in het beleid". Verder werd een voorstelling gedaan van de Rugschool, ADL hulpmiddelen, Gezonde Voeding, knutselactiviteiten en bloemschikken, Reizen Rantour en Schotland en uw LBG afdeling. Na een smakelijke lunch werden alle deelnemers meegenomen door de Kuip van Gent naar de Recolettenlei waar de Golden River op ons lag te wachten. Onder leiding van een stadsgids werd een boottocht gemaakt rondom de Gentse stadsomwallingen, dit als voorbereiding op het naderende Keizer Kareljaar. Van Dijck Antwerpen Nadat we vernomen hadden dat de tentoonstelling van Van Dijck niet zou verlengd worden hebben wij dan ook beslist om op vrijdag 13 augustus weliswaar, toch nog maar een trip in te lassen naar Antwerpen om. deze unieke tentoonstelling niet te missen. Ondanks de vakantieperiode waren er toch 50 kunstliefhebbers die deze trip meemaakten. Het loonde echt wel de moeite om dit evenement te bezoeken. Achteraf werd nog een beetje nagekaart op de terassen vlakbij het Stadhuis van Antwerpen. Agenda komende Maanden Oktober 99 Oktober wordt traditiegetrouw een maand van koffietafels met diverse activiteiten, mosselsoupers in diverse afdelingen, en nu reeds gepland op 5 oktober een bezoek aan het Vlaams Parlement. November 99 In november zullen we terug kunnen inspelen op de weken van de Derde Leeftijd, die steeds in de maand november heel wat activiteiten aanbieden. Ondertussen blijven ook in de afdelingen de diverse activiteiten georganiseerd. December 99 Hou nu reeds de data van 6 en 7 december vrij. Dan hebben we opnieuw ons Sinterklaasfeest in de Mantovani te Oudenaarde met een optreden van lia Unda. In december zal ook in diverse bonden opnieuw aan bloemschikken worden gedaan. Meer over deze activiteiten kunt u bekomen bij - uw plaatselijk kantoor of - De Voorzorg, Hoogpoort 37, 9000 Gent Tel.: 09/225.18.17

lA\T DE PR~V\~t\Eá WEST-VLAANDEREN LBV Cursus "Wijn beter leren kennen" Waar: WLZ-center Revillpark 1 8000 Brugge Wanneer: woensdag 6, 20 en 27 oktober 1999 telkens van 14 tot 17 uur. Wat: een inwijding in de boeiende wereld van de wijn: de druiventeelt, de groei, de bereiding en de productie van wijn. De verschillende wijnsoorten met bijzondere aandacht voor enkele Frans wijnen: Chablis, Bordeaux en Zuid-Franse wijnen. Per les worden 6 à 8 verschillende wijnen geproefd. Lesgever: Mevr. A. Calens, rnaître-sommelier. Prijs: 990 BEFvoor WLZ klanten, niet WLZ klanten betalen 1.200 BEF- inclusief: koffie, documentatie en degustatie. Cursus "Rugschool" Waar: WLZ Wervik - Recital Vlamingenstraat9 8940 Wervik Wanneer: dinsdag 23 november, dinsdag 7 en 14 december 1999 van 14 tot 16.30 uur. Wat: cursus waarbij de problematiek over "mijn rug en ik" uitgebreid aan bod komt. Er wordt een aantal oefeningen aangeleerd ter preventie van rugklachten (voornamelijk praktijkgericht). Lesgever: Steven Dutry (Lic. lichamelijke opvoeding) i.s.m. Blijf Aktief vzw Prijs: 950 BEFvoor WLZ klanten, niet WLZ klanten betalen 1500 BEF. Cursus "Koken met de microgolfoven" Waar: De Golf Doorniksestraat 224 8580 Avelgem Wanneer: dinsdag 26 oktober 1999 dinsdag 9 november 1999 dinsdag 23 november 1999 van 14 tot 17 uur. Wat: achtergrond omtrent het correct en voordelig gebruik van de microgolfoven. Diverse gerechten gaande van voorgerecht, hoofdgerecht, dessert worden bereid en gedegusteerd. Recepten en documentatie inclusief. Lesgever: Mevr. C. Lefever, voedingsspecialiste. Prijs: 990 BEFvoor WLZ klanten, 1200 BEF voor niet WLZ klanten - inclusief: koffie, documentatie en degustatie.

_

29

Cursus "Leven met een zieke partner" Waar: WLZ-center Revillpark 1 8000 Brugge Wanneer: woensdag 15 september, woensdag 22 september, donderdag 30 september, donderdag 14 oktober en donderdag 21 oktober 1999 telkens van 14 tot 17 uur. Wat: een cursus over liefde en ziek zijn, sociale voorzieningen en tegemoetkomingen, positief denken, aromatherapie, het inrichten van de ziekenkamer, ... Diverse lesgevers. Prijs: 500 BEFvoor WLZ klanten - 750 BEF voor niet WLZ klanten - inclusief: koffie en documentatie. Info en inschrijvingen: Bij elke cursus wordt het aantal deelnemers beperkt, spoedig inschrijven is dus de boodschap. Detail van de cursus kan opgevraagd worden. Eventueel kunnen sessies apart gevolgd worden. LBV provinciaal secretariaat, Groeningelaan 40, 85 Kortrijk Tel. 056/25.72.61 - 25.71.52 Fax. 056/22.96.26 Provinciaal feest LVSW Vrijdag 10 december 1999 Op vrijdag 10/12 gaat het jaarlijkse provinciaal feest van LVSW West-Vlaanderen door. Iedereen wordt verwacht in Zaal De Boussemaere in Eernegem vanaf 13.30 u. Zijn te gast: Mimi en Didi: een accordeonensemble. Na een koffietafel met pannekoeken, kunnen de lachspieren gepijnigd worden bij het showgedeelte met de "Lach-je-te-pletter-show" met Gert Boullart en zijn buiksprekersacts. De namiddag wordt rond 17.30 u. afgerond. De toegangsprijs bedraagt 250 BEF voor WLZ-Ieden en 350 BEF voor niet-WLZleden. Inschrijvingen vooraf bij het plaatselijk bestuur of op het Provinciaal Secretariaat (056/25.71.52). Deze lopen tot ten laatste 1 december. ACTIVITEITENKALENDER LBG Maandag 4 oktober LBG Veurne: Creatief koken voor senioren LBG Wevelgem: Voordracht "Diensten van het OCMW" LBG Wervik: Voordracht "Medische en nutritionele voordelen van soja" LBG Gullegem: Dia-voordracht Madagascar

30

-

SO-Actief Oostende: Voordracht brandpreventie Dinsdag S oktober LBG Zedelgem: Dia-voordracht Andorra LBG Harelbeke: Creatief met de diepvries: een koud kunstje LBG Ouden burg: Voordracht en degustatie: "Warme winterdrankjes" Maandag 11 oktober LBG Roeselare: Filmvoorstelling Titanic LBG Waregem : Voordracht: "Liefde op leeftijd" . LBG Kuurne : Uiteenzetting "Erfenis en testament" LBG Houthulst : Creatief koken voor senioren Dinsdag 12 oktober LBG Oostkamp : Voordracht "Omtrent het goed gebruik van olijfolie" LBG Kortrijk: Voordracht "Creatief met de diepvries: een koud kunstje" Donderdag 14 oktober LBG Zwevegem : Kaas en wijn Maandag 18 oktober LBG leper: Voordracht "Wijn" met degustatie LBG Kortemark : Seniorenmodeshow SO-Actief Oostende : Begeleide strandwandeling Dinsdag 19 oktober LBG Middelkerke : Videoprojectie "Hoe zit het met jouw darmflora"? LBG Diksmuide: Creatief koken voor senioren LBG Kortrijk Korenbloem : Voordracht "Depressie: de ziekte van de volgende eeuw" Woensdag 20 oktober LBG Mesen: Voordracht "Warme winterdrankjes" en degustatie LBG Avelgem: Dia-voordracht Madagascar Donderdag 21 oktober LBG Blankenberge: Creatief koken voor senioren LBG Eernegem : Dia-voordracht "Urine-incontinentie: wat is dat"? Info over pelvische reëducatie LBG Ingelmunster : Voordracht "Warme winterdrankjes" en degustatie Maandag 2S oktober LBG Wervik : Uiteenzetting "Pensioenen: heden, verleden en toekomst" Dinsdag 26 oktober LBG Menen: Voordracht "Voetverzorging en voethygiëne" LBG Kortrijk: Oude Volksspelen Donderdag 28 oktober SO-Actief Kortrijk: Voordracht "Omtrent het brugpensioen"

tA\T DE PR~V\~t\Eá Dinsdag 2 november LBG Zedelgem : Filmvoorstelling "Seven Years in Tibet" LBG Heist: Videoprojectie "Hoe zit het met jouw darmflora"? SO-Actief Oostende: Voordracht "Nalatenschap en erfenis" LBG Waregem : Dia-voordracht "WestVlaamse spreuken en gezegden" LBG Kuurne : Madagascar LBG Gullegem: Filmvoorstelling Titanic LBG Kortrijk Korenbloem : Voordracht "Leven tot in de dood" Dinsdag 9 november LBG Oostkamp : Videoprojectie "Hoe zit het met jouw darmflora"? LBG Kortrijk Korenbloem: Dia-voordracht "Tussen Leie en Schelde" Vrijdag 12 november LBG De Haan: Dia-voordracht "De tijd van toen" Maandag 1S november LBG Houthulst : Filmvoorstelling LBG Torhout : Dia-voordracht "WestVlaamse spreuken en gezegden" LBG Lauwe: Seniorenmodeshow LBG Ardooie : Filmvoorstelling "Le huitième jour" Dinsdag 16 november LBGDiksmuide: Dia-voordracht Madagascar LBG Avelgem: Creatief koken voor senioren LBG Mesen: Videoprojectie "Hoe zit het met jouw darmflora"? Woensdag 17 november LBG Poperinge: Dia-voordracht "Medische en nutritionele voordelen van soja" Donderdag 18 november LBG Eernegem : Dia-voordracht Java en Bali LBG Ouden burg : Dia-voordracht" Als wateren niet altijd van een leien dakje loopt" LBG Blankenberge: Seniorenmodeshow Maandag 22 november LBG Kortemark : Videoprojectie "Hoe zit het met jouw darmflora"? Dinsdag 23 november LBG Kortrijk: Voordracht "Zuinig omgaan met energie" Donderdag 2S november SO-Actief Kortrijk: Voordracht "De medische en nutritionele voordelen van soja" LBG Gistel: Voordracht "Diensten van ortho-shop, WLZ en uitleendienst WLZ" LBG Torhout: Voordracht "Fytotherapie" Dinsdag 30 november LBG Kortrijk Korenbloem : Filmvoorstelling "Daens" LBG Menen: Dia-voordracht Rwanda

_ Maandag 6 december LBG leper: Dia-voordracht "West-Vlaamse spreuken en gezegden" SO-Actief Oostende : Voordracht over de werking van artsen zonder grenzen LBG Wevelgem : Uiteenzetting "Wijn" met degustatie LBG Moorsele : "Evenwichtige voeding met soja" Dinsdag 7 december LBG Zedelgem : Educatieve kwis LBG Kortrijk Korenbloem: Bloemschikken ifv kerst Donderdag 9 december SO-Actief Kortrijk: Bloemschikken ifv kerst Maandag 13 december LBGBrugge: Creatief koken met proevertjes LBG Knokke: Kersdecoratie in huis en tuin Dinsdag 14 december LBG Kortrijk Korenbloem: Creatief koken voor senioren met proevertjes Woensdag 1S december LBG Avelgem: Educatieve kwis Donderdag 16 december LBG Blankenberge: Oude Volksspelen Zaterdag 18 december LBG Koekelare : Voordracht "evenwichtige voeding met soja" Maandag 20 december LBG Torhout : Dia-voordracht Ijsland en zijn wol LBG Knokke: Bloemschikken ifv kerst LVSW Maandag 4 oktober LVSW Eernegem : Voordracht: "winterhanden en -voeten" door geneesheer Maandag 11 oktober LVSW Oostende: Bezoek aan tapijtenfabriek Heylen LVSW leper: Voordracht: "Spaarzaam omgaan met energie" LVSW Bredene : Voordracht: "Hoe rugklachten voorkomen"? Dinsdag 12 oktober LVSW Menen: Oude Volsspelen LVSW Torhout: Voordracht: "Spaarzaam omgaan met energie" LVSW Roeselare : Voordracht: "Veilig in het verkeer" Donderdag 14 oktober LVSW Kortrijk: Voordracht: "Hoe zit het met jouw darmflora"? Met proevertjes Dinsdag 19 oktober LVSW Wervik : Voordracht: "spaarzaam omgaan met energie" Vrijdag 22 oktober LVSW Brugge : Bezoek aan De Pretere Orthopedie

______

I

Dinsdag 26 oktober LVSW Zedelgem : Voordracht: Fitotherapie Donderdag 28 oktober LVSW Blankenberge : Voordracht met proevertjes: "Kaas en wijn" Zaterdag 6 november LVSW Bredene: Daguitstap naar Kortrijk Maandag 8 november LVSW Oostende: Educatieve kwis LVSW leper: St-Maartensfeest LVSW Eernegem : Demonstratie: herfstversiering Dinsdag 9 november LVSW Menen : Demonstratie: Koken met electrische toestellen. Met proevertjes LVSW Torhout: Diareportage: De tijd van toen LVSW Roeselare: Voordracht: "Spaarzaam omgaan met enegie" Dinsdag 16 november LVSW Wervik : Voordracht: "Goed gebruik van microgolfoven". Met proevertjes Donderdag 18 november LVSW Kortrijk: Bezoek aan sigarenfabriek Cortès LVSW Brugge: Voordracht: "Omgaan met afscheid, verlies en verdriet" Dinsdag 23 november LVSW Zedelgem : Demonstratie: kerstveriering Donderdag 2 december LVSW Kortrijk: Voordracht: "Kruiden van tuin naar keuken". Kruidengebruik bij kleine kwaaltjes Dinsdag 7 december LVSW Zedelgem : Educatieve kwis Maandag 13 december LVSW Oostende : Voordracht: "Goed gebruik van microgolfoven". Met proevertjes Dinsdag 14 december LVSW Torhout: Demonstratie: kerstversiering LVSW Roeselare: Diareportage: Egypte Donderdag 16 december LVSW Kortrijk: Demonstratie: Bloemschikken LVSW Brugge: Diareportage: Te voet naar Rome Dinsdag 21 december LVSW Wervik : Voordracht met proevertjes: "Kaas en wijn" Inschrijvingen en info • LBG - Nadine Fiems 056/22.72.61 • LVSW - Katrien Forrez 056/25.71.52 Groeningelaan 40 8500 Kortrijk Fax.: 056/22.96.26

lA\T DE PR~V\~t\Eá

_

31

Marie-Louise is niet meer...

Dankbaar om alles wat Marie-Louise voor LBV deed, hebben we van haar afscheid genomen op 27 april 1999. Geboren te Torhout op 21 september 1922 en plots en onverwacht overleden. Het doet ons pijn want je was een trouwe medewerker.

Sociaal, creatief bedrijvig en eerlijk als u was, ontbrak u nooit op provinciale en landelijke activiteiten. Ook de stedelijke seniorenraad en de culturele raad te Torhout waren voor u geen onbekenden. U verdedigde er ten allen tijd het liberale standpunt.

Sedert je pensioen was je actief in het bestuur van de Liberale Bond van Gepensioneerden te Torhout. Niets was u teveel, dag na dag was u begaan met het welzijn van uw leden. U bleef bescheiden de functie van secretaris dragen, terwijl u na het vertrek van mevrouw Goethals Maria de taak van voorzitter waarnam. Na jaren LBG nam u eveneens de taak van LVSW voorzitter te Torhout. U was één van de eerste LBG-medewerkers die het belang en de noodzaak van een LVSW-werking inzag in uw gemeente. Ook daar bracht u vele leden samen in een gezellige kamer en ... met oog voor detail. Want dit was nu eenmaal uw sterke kant.

Beste Cecile, we wensen u te steunen bij dit grote verlies. Langs deze weg wensen we onze deelneming aan de familie over te maken.

Passend bij dit afscheid wensen we deze vers aan te halen van M. Vasalis:

"zoveel soorten van verdriet Ik noem ze niet Maar één, het afstand doen en scheiden En niet het snijden doet zo'n pijn maar het afgesneden zijn".

WEDSTRIJD KINEPOLIS COURANT NR 2 - 1999

ANTWOORD: taal en volkskundige, vertaler, journalist en redacteur van tijdschriften Een 60-tal personen ontvingen een GRATISticket voor een film naar keuze. Wij wensen hen alvast veel filmgenot

:OURANT is het driemaandelijks tijdschrift van de .z.w. Liberale Beweging voor Volksontwikkeling Redactie A. DE Vos, C. MOREAU,N. FIEMS,P. LAUWRIJS,K. FORREZ M. MUES, L. VAN NIEUWENBORGH, R. VAN HEE, M. VAN HOEY, G. VERBRUGGHE, A. VERNIMMEN Hoofdredacteur Guido VERBRUGGHE Zetwerk - Lay-out en abonnementenbeheer Christine MOREAU Briefwisseling en verzendadministratie Alle briefwisseling in verband met de redactie, de abonnementen en de advertenties dienen gericht aan: Courant, Livornostraat 25, 1050 Brussel Telefoon: 02/538.59.05 Fax: 02/538.20.82 Abonnementen 200 BEF (1,98 €) door betaling op het rekeningnummer 310-0005171-19 van de L.B.V. Prijs per afzonderlijk nummer: 80 BEF (1,98 €) Verantwoordelijke uitgever Frans Dereze, Leuvensebaan 55, 3300 Tienen Druk Drukkerij

Diederik,

Adegem

- 050/71.23.26