Voorbeelden hulpmiddelen voor dagelijks gebruik in en rond uw huis Deze informatie is afkomstig van het Reuma Centrum Twente, onderdeel van het Medisch Spectrum Twente in Enschede en kunt u ook vinden op http://reumacentrumtwente.nl
Hulpmiddelen voor persoonlijke verzorging Hieronder ziet u een aantal voorbeelden van hulpmiddelen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven op het gebied van persoonlijke verzorging (aan- en uitkleden, toiletgebruik, douchen). Aankleedstok Een aankleedstok is een stok waaraan haken zitten van verschillende vormen en grootten. Soms is de aankleedstok aan het uiteinde voorzien van een rubber dopje. Er zijn opvouwbare aankleedstokken verkrijgbaar die gemakkelijker meeneembaar zijn. Een aankleedstok zorgt voor vergroting van de reikwijdte en extra grijpvermogen, die nodig zijn bij het hanteren van moeilijk bereikbare kleding. Met een aankleedstok kunt u een jas of trui over de schouders halen, een ritssluiting open of dicht trekken, de sokken optrekken en de schoenveters los maken. Een aankleedstok kan ook handig zijn om moeilijk bereikbare ramen te openen. Een aankleedstok is een geschikt hulpmiddel voor mensen die een beperkte schouder- of handfunctie hebben. Knopenhaak Een knopenhaak bestaat uit een handvat met daaraan een metalen, lusvormige draad. Er bestaan verschillende vormen handvatten, zoals cilinder- en bolvormig. Een knopenhaak is een oplossing voor mensen die problemen hebben met de fijne motoriek van de handen die nodig is om knoopjes dicht te maken. De metalen lus wordt door het knoopsgat gestoken en om de knoop gelegd. De knoop wordt met een draaiende beweging van het knopenhaakje door het knoopsgat getrokken. Daarna wordt de knoop losgelaten uit de lus. Kousenaantrekker Een kousenaantrekker bestaat uit een kunststof gedeelte waaraan twee staven of banden bevestigd zijn. U kunt de kous over het kunststof gedeelte schuiven. Hierna legt u de kousenaantrekker met de kous op de grond en u steekt de voet in de kous. De kousenaantrekker wordt met de banden of staven omhoog getrokken, waardoor de kous om de voet glijdt. De kousenaantrekker wordt gebruikt door mensen die niet of slecht hun voeten kunnen bereiken, doordat ze slecht kunnen bukken. Er is wel een bepaalde kracht in de armen nodig om de banden omhoog te trekken. Verlengde schoenlepel Een lange schoenlepel van metaal of kunststof, soms voorzien van een rond of cilindervormig handvat. Er zijn verlengde schoenlepels met aan het uiteinde een haak, zodat de schoenlepel ook gebruikt kan worden als aankleedstokje. Door een verlengde schoenlepel te
gebruiken hoeft u niet te bukken om de schoenen aan te trekken. Trekhulp ritssluiting Een trekhulp voor de ritssluiting bestaat uit een ring met een oogje, dat u aan de wagen van de ritssluiting bevestigt. Door een trekhulp aan de ritssluiting te bevestigen, kunnen mensen die de fijne motoriek missen om het kleine lipje van een ritssluiting te gebruiken, toch de ritssluiting open en dicht maken. Elastische schoenveters Een schoenveter van elastiek, verkrijgbaar in verschillende lengten, dikten en kleuren. Ook verkrijgbaar in spiraalvorm. Een elastische schoenveter hoeft u slechts eenmalig door de schoen te rijgen en vast te maken. Doordat de veter rekt, kunt u de schoen uittrekken zonder de strik los te maken. Een elastische schoenveter geeft minder steun dan een gewone schoenveter, de schoen zit losser. Een elastische schoenveter met spiraalvorm hoeft niet gestrikt te worden, de spiraal kan in elkaar gedraaid worden, waardoor hij vast zit. Toiletverhoger Er bestaan gewone kunststof toiletzittingen met een zacht oppervlak en toiletverhogers met een zacht oppervlak. Beide oplossingen vervangen de bestaande toiletzitting. Wanneer u alleen een zachte toiletzitting wilt, kunt u kiezen voor de losse overtrekken. Indien u moeite heeft met het opstaan van het toilet kan een toiletverhoger met een zachte zitting een oplossing zijn. Verhoogd toilet Een verhoogd toilet is een normaal toilet met een extra hoge pot. De toiletpot is verkrijgbaar met verschillende zithoogte, zoals 43, 45, 46 en 50 cm. een normaal toilet is 40 cm hoog. Indien men groot van postuur is kan een verhoogde toiletpot ook een oplossing zijn. Let er bij het kiezen van de hoogte van de toiletpot goed op dat u met de voeten aan de grond komt. Wanneer de pot namelijk te hoog is gaat het maken van de ontlasting moeilijker. Ook is een hoge toiletpot geschikt voor rolstoelgebruikers. Zij kunnen gemakkelijker van de rolstoel naar het toilet overschuiven wanneer het toilet op dezelfde zithoogte is als de rolstoel. De hoogte van de pot is afhankelijk van de lichamelijke (on)mogelijkheden of de hoogte van de zitting van de rolstoel. Toilet met onderdouche en -droger De toilet met onderdouche en -droger heeft een sproeigedeelte en een blaasgedeelte. U kunt de sterkte en de temperatuur van de waterstaal en de temperatuur van de warme lucht regelen via een bedieningspaneel. De onderdouche komt naar voren wanneer u dit wenst. Met de onderdouche- en droger kunt u toch zelfstandig uw onderlichaam reiningen, ook al kunt u de handen moeilijk gebruiken. Douchekruk Een douchekruk is een kruk van staal met een coating of kunststof, die waterbestendig is. De zitting is gemaakt van geperforeerd
kunststof, zodat het water niet op de zitting blijft staan. Bij douchekrukken met een opening aan de voorzijde van de zitting is het mogelijk het onderlichaam te wassen zonder op te staan. Door een douchekruk te gebruiken kunt u zittend douchen. Een douchekruk kunt u ook gebruiken om te zitten aan de wastafel. Een douchekruk met een arthrodesezitting is geschikt voor mensen die de heup niet kunnen buigen. Sommige douchekrukken zijn voorzien van armleuningen, waaraan u steun kunt nemen bij het opstaan. Badplank Badplanken kunnen gemaakt zijn van hout, kunststof of metaal met een coating. De meeste badplanken zijn instelbaar zodat ze op verschillende maten baden te gebruiken zijn. U kunt de badplanken kopen in verschillende afmetingen. Een badplank ligt boven op de badrand, waardoor u zich in feite zittend kunt douchen in het bad. Daarnaast vergemakkelijkt de badplank het in- en uitstappen doordat men op de badplank kan gaan zitten wanneer u naast het bad staat. Om een badplank zelfstandig te kunnen gebruiken moet u wel de benen over de badrand kunnen tillen. Bad/douchemat met antislip De kunststof anti-slipmat heeft een enigszins stroef oppervlak waardoor uitglijden op de natte en droge oppervlakken minder snel mogelijk is. Een anti-slipmat is eenvoudig te leggen op de bestaande vloer of in de douchebak of het bad. De mat kunt u gewoon oppakken bijvoorbeeld tijdens het schoonmaken van de badkamer. Verlengde gebogen badborstel Badborstel met een lange gebogen steel. Door een badborstel met een gebogen steel te gebruiken kunt u gemakkelijk de rug wassen, zonder de arm te heffen.
Nagelknipper/vijl Een nagelknipper en een vijl die op een plankje bevestigd zijn. De nagelknipper werkt met een hefboom. Het plankje wordt d.m.v. zuignappen op een tafel of rolstoelwerkblad bevestigd. Met een nagelknipper en nagelvijl die op de tafel bevestigd zijn, is het mogelijk om met een verminderde handfunctie toch de nagels te knippen. Verlengde kam/borstel Het handvat van de kam of borstel is verdikt en langer dan normaal. Een kam of borstel met een verdikt en verlengd handvat is een oplossing voor mensen met verminderde kracht of beweeglijkheid in de armen en handen. Enige grijpfunctie is wel vereist.
Hulpmiddelen voor het huishouden Hieronder vindt u een overzicht van verschillende hulpmiddelen voor het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten. Aangepaste beker De beker heeft in plaats van oren één of twee handvatten. De beker kan gemaakt zijn van porselein of kunststof. De beker met één of twee handvatten heeft een zodanige vorm dat hij voor u in de meeste gevallen gemakkelijker vast te houden is dan een gewoon oor.
Aangepast bestek Aangepaste lepels zijn er in verschillende uitvoeringen. Er zijn lepels met verdikte of anatomisch gevormde handvatten. De handvatten zijn gemaakt van harde of zachte kunststoffen. Ook zijn er lichtgewicht lepels. Doordat het handvat verdikt is kunt u mogelijk het bestek toch vasthouden ondanks de verminderde grijpfunctie. Lichtgewicht bestek kan voor u een oplossing zijn wanneer het bestek te zwaar is tijdens het nuttigen van de maaltijd. Aangepaste messen zijn er in verschillende uitvoeringen. Er zijn messen met verdikte of ergonomisch gevormde handvatten. Ook zijn er messen waarbij het verdikte handvat haaks op het snijvlak staat. Tot slot zijn er kiepmessen met een rond scherp snijvlak. Een mes met een verdikt of ergonomisch gevormd handvat kunt u gebruiken als u te weinig kracht of mobiliteit in de vingers heeft om een gewoon mes te gebruiken. Het mes met het haakse handvat is bedoeld voor mensen met reuma, waarbij de beweeglijkheid van de pols verminderd is. Het kiepmes moet u over het voedsel kantelen en gelijktijdig druk op de greep uitoefenen. Het mes is bedoeld voor eenhandig gebruik. Verder zijn er ook andere aangepaste gereedschappen voor in de keuken verkrijgbaar, zoals kaasschaven of aardappelschillers. Afbeelding www.reumafonds.nl Afgietdeksel Een afgietdeksel is een half deksel met gaatjes dat op de rand van een pan geklemd kan worden. Het afgietdeksel past op de meeste pannen. Door een afgietdeksel op de pan te klemmen, kan het water afgegoten worden zonder dat de deksel tegengehouden moet worden. Het afgieten kan zo eenhandig gebeuren of met verminderde kracht. Gehoekt keukenmes Gekarteld mes om bijvoorbeeld brood te snijden, waarbij het voorgevormde handvat haaks op het snijvlak staat. Doordat het handvat haaks op het snijvlak staat is er minder kracht nodig om te snijden. Hierdoor is het mes een bruikbaar hulpmiddel als u minder kracht in de handen heeft. Het haakse handvat zorgt er ook voor dat de pols recht blijft bij het snijden en dus minder belast wordt. Hierdoor is het mes erg geschikt voor personen met reuma. Het mes met haaks handvat kan gebruikt worden in combinatie met een snijplank met pennen of een snijplank met instelframe.
Schaar veermechanisme Schaar met een veer tussen de twee handgrepen, waardoor de handgrepen samengeknepen moeten worden om te knippen. De schaar opent vanzelf. De schaar is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar. De schaar is geschikt voor mensen die te weinig kracht hebben om een gewone schaar te bedienen. Afwasborstel Afwasborstel die met een zuignap op de bodem van de spoelbak, of met een klem om de uitloop van de kraan bevestigd wordt. Door de afwasborstel vast te zetten kunt u met één hand afwassen. U beweegt dan het servies langs de borstel. Wringer (mechanisch/elektrisch) Een miniwringer bestaat uit 2 rollen, waartussen een vaatdoek of dweil geperst kan worden. De rollen worden mechanisch of electrisch aangedreven. Een miniwringer gemonteerd u op het aanrechtblad. Er is ook een uitvoering op een emmer. Door een miniwringer te gebruiken kunt u een vaatdoekje of zeem uitwringen zonder dat daar veel kracht voor nodig is. Ook is een miniwringer geschikt voor eenhandig gebruik. Stoffer en blik op lange steel Stoffer en blik met een steel van ongeveer één meter die verticaal op het blik en de veger staan. Door een stoffer en blik te gebruiken met een lange steel hoeft u niet te bukken om het afval op te vegen. 'Helping Hand' Een helping hand is een verlengde grijptang met aan de onderzijde een magneetje. De helping hand is verkrijgbaar in verschillende lengten en met diverse knijpmechanismen. Ook zijn er opvouwbare helping hands in de handel. Met de helping hand kunt u voorwerpen van de vloer oprapen zonder te hoeven bukken. Met het magneetje kunt u kleine metalen voorwerpen oprapen.
Loophulpmiddelen Een loophulpmiddel kan helpen de belasting op de benen/voeten te verminderen en/of de balans te vergroten. Er zijn verschillende soorten loophulpmiddelen, een aantal staat hieronder genoemd. Rollator Een rollator is een loophulpmiddel met twee, drie of vier wielen. Een rollator met twee wielen heeft nog twee steunpoten. Er zijn ook opvouwbare rollators verkrijgbaar. Bij de rollators kunnen verschillende accessoires worden bijgeleverd zoals: een dienblad, draadmand, zitsteun en hand- of parkeerrem.
De functie van een rollator is het onafgebroken bieden van steun tijdens het lopen. Het voordeel van een rollator ten opzichte van een looptrek is dat de gebruiker het rek tijdens het verplaatsen niet hoeft te tillen. Daarnaast kan men er een hoger looptempo mee behalen. Wandelstok Wandelstokken zijn gemaakt van metaal of hout en zijn verkrijgbaar met verschillende grepen. De metalen wandelstokken zijn vaak in hoogte verstelbaar en eventueel opvouwbaar. De wandelstok is bedoeld ter ondersteuning van het lopen. De belasting van de stok mag niet meer dan 25% van het lichaamsgewicht bedragen. Als er meer ondersteuning nodig is moet men kiezen uit één van de andere loophulpmiddelen. Elleboogkrukken Een elleboogkruk is een stok met dwarse handgreep en een open of gesloten elleboogmanchet, gemaakt van aluminium. De elleboogkruk is in lengte verstelbaar en vaak kan ook de lengte tussen de handgreep en de elleboogmanchet versteld worden. Elleboogkrukken zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren.
Trippelwerkstoel Een trippelstoel is een stoel met vier grote zwenkwielen en een rem. De stoel is meestal verstelbaar en lijkt op een werkstoel. Meestal is de stoel gestoffeerd. De trippelstoel is standaard met een gasveer in hoogte verstelbaar. Een trippelstoel wordt gebruikt voor het verplaatsen binnenshuis. Men beweegt de stoel voort door te 'lopen' met de voeten.
Looprek Een looprek is een metalen frame met vier poten. Een looprek is bedoeld voor personen die redelijk het evenwicht kunnen bewaren. Men leunt op het rek, doet een stap, tilt of sleept het rek vooruit en zet het weer neer om een volgende stap te maken.
Drie- en vierpoot Een driepoot is een stok met aan de onderzijde drie steunpunten. Een driepoot is gemaakt van metaal en is verkrijgbaar in een rechtse en linkse uitvoering. Een driepoot is meestal in lengte verstelbaar. Hij blijft uit zichzelf rechtop staan. Een driepoot biedt door het brede steunvlak meer stabiliteit tijdens het lopen dan een gewonen wandelstok. Een driepoot wordt vaak gebruikt door mensen met een halfzijdige verlamming.
Aangepast meubilair Er bestaan verschillende soorten aangepast meubilair waar u gemakkelijker uit op kan staan, inclusief accessoires (hulpstukken). Hieronder vindt u een aantal voorbeelden. Sta-op-fauteuil Een sta-op-fauteuil is een stoel waarvan verschillende onderdelen zoals rugleuning, zitting en voetensteun handmatig of electrisch versteld kunnen worden. Ook zijn er fauteuils die tot lig en voorover gekanteld kunnen worden om het opstaan te vergemakkelijken. Een verstelbare fauteuil kan prettig zijn voor mensen die niet lang in dezelfde houding kunnen zitten, die moeten rusten in de stoel of mensen die moeite hebben met het opstaan vanuit een zittende houding. Pootverhogers (bed/stoel) Bedverhogers of klossen zijn verkrijgbaar voor bedden met gewone poten en bedden met een gesloten ombouw. De meeste bedverhogers zijn gemaakt van metaal. Door het bed op klossen te plaatsen komt de bedrand hoger van de grond en kunt u gemakkelijker opstaan uit het bed. Daarnaast kunt u ook gemakkelijker gaan zitten op de bedrand om in het bed te stappen. Seniorenbed Een seniorenbed is een bed dat hoger is dan een standaard bed. De instaphoogte bedraagt ongeveer 50 cm. Doordat het bed een hogere instaphoogte heeft is het gemakkelijker om op te staan en om op het bed te gaan zitten. Verstelbare bedbodem Verstelbare bedbodems zijn verkrijgbaar in houten en metalen uitvoeringen. Er bestaan eenvoudige bedbodems waarvan alleen het hoofdeinde verstelbaar is en bedbodems waarvan het ligvlak op twee, drie, vier of vijf plaatsen verstelbaar is. Daarnaast zijn er ook nog kantelbare bedbodems. De bedbodems kunnen met de hand, hydraulisch of elektrisch verstelbaar zijn. Met een elektrisch verstelbare bedbodem kunt u zelf het bed in de gewenste positie zetten wanneer u in bed ligt. U kunt daarbij ook zelf op ieder moment de lighouding veranderen.
Woningaanpassingen Aanpassingen van uw huis of directe omgeving hebben als doel dat u zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunt blijven wonen. Er zijn verschillende soorten aanpassingen mogelijk, een aantal staat hier genoemd.
Beugels (toilet/badkamer) Steunen zijn in eigenlijk handvatten aan de muur, die dicht bij de muur een steunpunt bieden. Ze zijn verkrijgbaar in een rechte of gehoekte uitvoering. Beugels zijn steunpunten die de ruimte inkomen en zo steun bieden naast bijvoorbeeld een douchezitje. Er bestaan vaste en opklapbare beugels. Beugels en steunen zijn verkrijgbaar in vele afmetingen, kleuren en vormen. Ze zijn gemaakt van kunststof, staal met een coating of roestvrij staal. Beugels en steunen kunnen een oplossing zijn voor vele problemen in de badkamer, op het toilet en bij opstapjes. Zij bieden steun bij het in- en uit de douchebak stappen, tijdens het staande douchen, bij het in- en uit bad stappen, het gaan zitten en opstaan van het toilet en bij de wastafel. Steunen en beugels zijn geschikt voor mensen met beperkingen in de benen. U moet wel met de armen en handen voldoende steun kunnen nemen. Hendelmengkranen Dit zijn kranen waarbij de temperatuur en de hoeveelheid water gelijktijdig geregeld kan worden door op een hendel te duwen. Sommige kranen zijn voorzien van een ingebouwde en instelbare aanslagbegrenzer, waarmee men de maximale temperatuur van het water vooraf kan instellen. Er zijn kranen waarvan het voorste gedeelte van de uitloop uittrekbaar is, zodat men pannen e.d. op de kookplaat kan vullen. Een hendelmengkraan is geschikt voor mensen die moeite hebben met het gebruiken van kranen met draaiknoppen. De aanslagbegrenzer voorkomt verbrandingen bij mensen met sensibiliteitsstoornissen. Een uittrekbare uitloop is een oplossing voor mensen die problemen hebben met het tillen van zware voorwerpen. Raamopeners Raamopeners bieden een verlengstuk voor de hendel waarmee het raam geopend wordt. Het verlengstuk is universeel. Door de hendel van het raam te verlengen heeft u minder kracht nodig om het raam te openen.
Drempelhulp Een drempelhulp is een metalen plaat met aan anti-slip bovenkant. Deze plaat kan over de reguliere drempel (tot 75 mm hoogte) geplaatst worden. Door het plaatsen van een drempelhulp ontstaat een schuine oprit voor en achter de drempel, waardoor deze gemakkelijker te overbruggen is met een loophulpmiddel of rolstoel. Traplift Een traplift is een stoel op een rail, die over de trap loopt. De voetplaat en armleuningen zijn meestal opklapbaar. De rail is bevestigd op de traptreden. Door gebruik te maken van een traplift is mogelijk toch de trap te nemen wanneer u slecht ter been bent.
Onderrijdbare keuken Bij onderrijdbare keukens is de hoogte van het aanrechtblad in te stellen door dragers te verstellen. Daarnaast bestaan er ook keukens zonder onderkastjes, of met alleen onderkastjes aan de zijkant. Meestal is de spoelbak minder diep dan normaal. Als het aanrecht onderrijdbaar is, kunt u zittend aan het aanrecht werken.
Vervoerhulpmiddelen Er bestaan meerdere hulpmiddelen die u kunnen helpen bij het verplaatsen over een langere afstand, of die het lopen kunnen vervangen. Hieronder vindt u een aantal voorbeelden. (Elektrische) fiets met lage instap Een elektrische fiets is een fiets die door een elektromotor aangedreven wordt, al dan niet in combinatie met spierkracht. Hierdoor hoeft u zelf niet meer, of veel minder te trappen om vooruit te komen. Een fiets met een lager frame en een lagere instaphoogte maakt het opstappen gemakkelijker. Het lagere frame zorgt ervoor dat men gemakkelijk met de voeten op de grond kan. Zadel aanpassingen Verder zijn er verschillende aanpassingen voor het zadel mogelijk. Zo is er een veer waarmee het zadel in hoogte versteld kan worden. Hiermee kunt u een goede zithoogte krijgen tijdens het fietsen, terwijl het zadel bij stilstand omlaag gezet kan worden, zodat u met de voeten aan de grond kan. Ook bestaan er verende zadelpennen die geschikt zijn voor mensen die rugklachten krijgen van de schokken tijdens het fietsen. Daarnaast bestaat er het zadel uit twee delen, wat geschikt is voor mensen met zadelpijn en dergelijke. (Duw)rolstoel Een duwwagen is een rolstoel met 12-inch wielen achter en zwenkwielen aan de voorzijde. De duwwagen kan voorzien zijn van een slappe of een gepolsterde zitting en rugleuning. Meestal is de duwwagen opklapbaar. De duwwagen is verkrijgbaar in verschillende zitbreedten en zitdiepten. Sommige duwwagens zijn kantelbaar. Een rolstoel heeft grote wielen achter met hoepels en zwenkwielen voor. De rolstoel kan voorzien zijn van een slappe of een gepolsterde zitting en rugleuning. Meestal is de rolstoel opklapbaar. De rolstoel is verkrijgbaar in verschillende zitbreedten en zitdiepten.
Scootmobiel Een scootmobiel heeft drie of vier wielen, een draaibare stoel en een stuur. Een scootmobiel is vooral geschikt voor het verplaatsen buitenshuis, maar kan ook gebruikt worden in supermarkten, ziekenhuisen e.d. Om met een scootmobiel te kunnen rijden moet u beschikken over voldoende arm- en handkracht om het stuur te bedienen en voldoende zitbalans.
Bron: http://reumacentrumtwente.nl
