Voorbeeld van een monitoringsprotocol NOxemissie. Uitwerking voor stookinstallaties (klasse 4)

Voorbeeld van een monitoringsprotocol NOxemissie Uitwerking voor stookinstallaties (klasse 4)

Ministerie van VROM 11 januari 2004 Definitief rapport 9P0541.01 DISCLAIMER Het monitoringsprotocol is onderdeel van de vergunningaanvraag in het kader van NOx-emissiehandel. Bij de beoordeling van de door de bedrijven op te stellen monitoringsprotocollen door de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is de tekst van het Programma van Eisen NOx-monitoring (in een latere fase de Ministeriële regeling NOx-monitoring) maatgevend. Het monitoringsprotocol dient dan ook te voldoen aan dit Programma van Eisen. Tegen die achtergrond dient het voorliggende protocol uitsluitend te worden gezien ter illustratie en voor de gedachtebepaling en als hulpmiddel bij het opstellen van het bedrijfsspecifieke monitoringsprotocol. Hoewel dit protocol met zorg is opgesteld kunnen aan dit protocol tegenover de NEa geen rechten worden ontleend.

A COMPANY OF

HASKONING NEDERLAND BV MILIEU

Hoofdweg 490 Postbus 8520 3009 AM Rotterdam +31 (0)10 286 54 32

Telefoon Fax

[email protected] www.royalhaskoning.com Arnhem 09122561

Documenttitel

Voorbeeld van een monitoringsprotocol NOx-emissie Uitwerking voor stookinstallaties (klasse 4)

Verkorte documenttitel

MP stookinstallaties (klasse 4)

Status

Definitief rapport

Datum

11 januari 2004

Projectnaam

Voorbeeldprotocollen NOx monitoring

Projectnummer

9P0541.01

Opdrachtgever

Ministerie van VROM

Referentie

Auteur(s) Collegiale toets Datum/paraaf Vrijgegeven door Datum/paraaf

9P0541.01/R010/EDJ/Rott1

E.C. de Jonge (RH) W. van der Lans (RH) N. Vollering (PwC) ………………….

………………….

E.Wijlhuizen (RH) ………………….

………………….

E-mail Internet KvK

INHOUDSOPGAVE Blz. DEEL A:

SYSTEEMINRICHTING

2

1

ALGEMENE BEDRIJFSGEGEVENS 1.1 Algemene gegevens van de inrichting 1.2 Beschrijving bedrijfsactiviteiten binnen de inrichting

2

MONITORINGSMETHODIEK 2.1 Identificatie en klassenbepaling NOx-bronnen binnen de inrichting 2.2 Gebruikte bepalingsmethode en bepaling relevante parameters 2.2.1 Beschrijving van de installaties 2.2.2 Relevante parameters 2.2.3 Kentalbepaling 2.2.4 Vrachtbepaling 2.2.5 Meetapparatuur 2.2.6 Geldigheidsgebied 2.3 Onderbouwingen en beschrijvingen

4 4 6 6 6 6 7 9 10 10

3

AFWIJKINGEN EN WIJZIGINGEN IN MONITORINGSPROTOCOL 3.1 Afwijkingen ten opzichte van de vereiste structuur 3.2 Afwijkingen ten opzichte van de inhoudelijke eisen van het PvE 3.3 Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie van het MP 3.4 Melding van incidenten

11 11 11 11 11

DEEL B: 4

2 2 2

OPERATIONELE PROCEDURES

VAN METEN TOT RAPPORTEREN 4.1 Procedure van meten, rapporteren 4.2 Werkomschrijvingen 4.3 Beschrijving middelen

12 12

bewerken,

vergaren,

opslaan

tot 12 13 14

5

PROCEDURE VALIDATIE 5.1 Procedure validatie 5.2 Werkomschrijvingen 5.3 Inspecties en onderhoud

15 15 15 16

6

KWALITEITSBORGING 6.1 Interne audits 6.2 Documentenbeheer 6.3 Register van registraties

17 17 17 17

7

ORGANISATIE

18

8

LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN EN DEFINITIES

20

BIJLAGEN: Bijlage 1: Definitief rapport

rapportage kentalbepaling i

-9P0541.01/R010/EDJ/Rott1 11 januari 2004

Dit voorbeeld van een protocol dient uitsluitend ter illustratie. Aan dit protocol kunnen tegenover de NEa geen rechten worden ontleend.

Overzicht van wijzigingen ten opzichte van de eerder gepubliceerde versie van 9 oktober 2003: In dit rapport zijn de volgende zaken gewijzigd: • in paragraaf 4.2 is de frequentie van opnemen van de gasmeters in werkinstructie WNOx1 gewijzigd • in paragraaf 4.2 is de verantwoordelijke voor CNOx1 verwijderd (deze zijn reeds in hoofdstuk 7 zijn benoemd) • in paragraaf 5.1 is een voetnoot toegevoegd • in paragraaf 5.2 is in de kolom “toelichting" de omschrijving van punt 2 gewijzigd • in de tabel in hoofdstuk 7 zijn de nummers van de stappen uit hoofdstuk 4 opgenomen • tevens zijn een aantal kleine tekstuele wijzigingen doorgevoerd

Definitief rapport

1



DEEL A: 1 1.1

SYSTEEMINRICHTING

ALGEMENE BEDRIJFSGEGEVENS Algemene gegevens van de inrichting

Naam van de inrichting Adres van de inrichting Contactpersoon (functie) Telefoonnummer Telefaxnummer e-mail adres

In te vullen door betreffende bedrijf

Plaatsvervanger (functie) Telefoonnummer Telefaxnummer e-mailadres Vergunninghouder Eventuele gemachtigde Naam van de eigenaar van de inrichting Eventuele moedermaatschappij Naam vergunningverlener (milieuvergunning op grond van Hoofdstuk 8 van de Wet Milieubeheer) Adres vergunningverlener

1.2

Beschrijving bedrijfsactiviteiten binnen de inrichting

Activiteiten De kernactiviteiten binnen de inrichting betreffen het bewerken van aardappelen tot voorgebakken, voorgedroogde en voorgekookte aardappelproducten. De producten worden zowel gekoeld als diepgevroren afgeleverd bij de klanten. In het productieproces wordt stoom gebruikt bij onder andere het schillen, koken en bakken van de aardappelen, de verwarming van proceswater en het drogen van de aardappelen. Deze stoom wordt opgewekt in vijf stoomketels met een gezamenlijk vermogen van 22,3 MWth. De stoomketels worden op aardgas en biogas gestookt. Het aardgas wordt ingekocht en het biogas ontstaat bij de anaërobe zuivering van het afvalwater van de inrichting. Bij het verbranden van het aardgas en biogas in de stoomketels komt NOx vrij. Tevens is binnen de inrichting een CV-installatie in gebruik voor ruimteverwarming waar tevens NOx ontstaat. De CV-installatie wordt gestookt met aardgas en heeft een vermogen van 67 kWth en valt dus niet onder de AmvB NOx-emissiehandel.

Definitief rapport

2



Managementsystemen De inrichting beschikt over de volgende gecertificeerde managementsystemen: Managementsysteem Milieu Kwaliteit Kwaliteit en voedselveiligheid Voedselveiligheid

Definitief rapport

Omschrijving ISO 14001 ISO 9001 EFSIS(BRC) HACCP

Status Actief Actief Actief Actief

3



2 2.1

MONITORINGSMETHODIEK Identificatie en klassenbepaling NOx-bronnen binnen de inrichting

In verschillende stappen van het productieproces wordt stoom toegepast. Deze stoom wordt opgewekt door middel van vijf aardgasgestookte stoomketels met een totaal opgesteld vermogen van 22,3 MWth. Deze stoomketels zijn de NOx-bronnen binnen de inrichting. De stoomketels worden gevoed door een hoofdgasleiding waarin de hoofd aardgasmeter is geplaatst. Op een van de stoomketels (ketel 10) wordt biogas gestookt (dat vrijkomt bij de afvalwaterzuivering binnen de inrichting) waarbij een kleine hoeveelheid aardgas wordt gemengd. De aanvoerleiding van biogas is voorzien van een hoofd aardgasmeter die in beheer is bij de inrichting. In tabel 1 zijn de installaties binnen de inrichting opgenomen die vallen onder de AmvB NOx-emissiehandel.

Definitief rapport

4



installatie

35,1

Definitief rapport

Stook-

Sicma SIG generatie

Stoom

generatie

installatie

11

Stoom

generatie

Stoom

Stook-

Sicma GS 191

installatie

47,1

10

Stook-

Sicma SIG

generatie

installatie

9

Stoom

generatie

Stoom

Doel

Stook-

installatie

Sicma SIG 4

Stook-

Puripher

installatie

RG11-ND 3,5

Soort

Naam

installatie

4

4

4

4

Bees B

Bees B

Bees B

Bees B

Bees B

geving

se 4

Regel-

Andere

as

Kl

Aardgas

bijgemengd

-9P0541.01/R010/EDJ/Rott1

standby

Continu, rest

7200 h per jaar

hoeveelheid

standby

aardgas

vaste

Biogas met

Aardgas

Aardgas

Aardgas

brandstoffen

Gebruikte

Continu, rest

7200 h per jaar

standby

Continu, rest

7200 h per jaar

standby

Continu, rest

7200 h per jaar

standby

Continu, rest

7200 h per jaar

bedrijfsvoering

Aard

60-100%

60-100%

60-100%

60-100%

60-100%

belasting

de

Wisselen


5

4,39

1,3

6,14

6,14

4,3

[MWth]

Capaciteit

Beschrijving NOx bronnen binnen de inrichting

6

5

ID

Tabel 1 Jaarvracht

Zie tabel 3

Zie tabel 3

Zie tabel 3

Zie tabel 3

Zie tabel 3

[ton NOx/j]

NOx geschat

Normaal

Normaal

Normaal

Normaal

Normaal

s

brander

Type

Belasting

Stand by

Stand by

Stand by

Stand by

Stand by

omstandigheden

proces-

Afwijkende

11 januari 2004

condities

proces-

bepalende

NOx

A COMPANY OF

2.2 2.2.1

Gebruikte bepalingsmethode en bepaling relevante parameters Beschrijving van de installaties

Zie tabel 1. 2.2.2

Relevante parameters

De NOx emissie van de in tabel 1 vermelde stookinstallaties wordt bepaald door de volgende parameters: 1. Op basis van het aardgasverbruik van de laatste jaren blijkt dat de belasting van de stoomketels gedurende de bedrijfstijd gemiddeld circa 80% bedraagt en dat de bedrijfstijd van de stoomketels de laatste jaren 7200 uur per jaar is geweest. De rest van het jaar staan de stoomketels stand-by (worden bedreven in warmhoud-bedrijf wat gepaard gaat met een gering brandstofverbruik). 2. De verhouding tussen de hoeveelheid brandstof en de verbrandingslucht is een vaste instelling. Deze instelling wordt niet gewijzigd door de inrichting. Wijziging van de instelling van de hoeveelheid verbrandingslucht wordt alleen uitgevoerd door een onderhoudsfirma. Indien tijdens onderhoud de noodzaak voor bijstelling van de hoeveelheid verbrandingslucht ontstaat dan zal het kental van de betreffende stoomketels opnieuw bepaald worden. 3. Het aardgasverbruik van de inrichting wordt gemeten door de energieleverancier (de hoofd aardgasmeter is in beheer bij de energieleverancier). De stoomketels zijn voorzien van individuele gasmeters die echter niet gecorrigeerd zijn voor druk en temperatuur. Het aardgasverbruik wordt naar rato van het afgelezen verbruik volgens de individuele gasmeters over de stoomketels verdeeld. 4. Het biogasverbruik van ketel 10 wordt door de inrichting zelf gemeten. De biogasmeters worden gekalibreerd volgens de ISO 9001 gecertificeerde procedure “beheer van meet- en keuringsmiddelen” en voldoen aan ISO 9951. 2.2.3

Kentalbepaling

De NOx emissie wordt eenmaal per drie jaar gemeten door een extern geaccrediteerd bureau. Tijdens de emissiemetingen wordt per ketel de NOx emissie bepaald bij drie verschillende belastingen van de stoomketels (60, 80 en 100%). • De NOx emissie wordt gedurende een half uur gemeten en hiervan wordt de gemiddelde waarde berekend door het externe geaccrediteerde bureau • De hoofd aardgasmeter en de individuele gasmeters worden afgelezen bij starten en stoppen van de emissiemetingen. Het aardgasverbruik (afgelezen van de hoofd aardgasmeter) gedurende de meting wordt naar rato van het afgelezen verbruik volgens de individuele gasmeters over de stoomketels verdeeld. Hiermee worden de individuele gasmeters gecorrigeerd voor temperatuur en druk. Met deze gegevens worden de kentallen van de individuele stoomketels berekend (in gram NOx /GJ). Met het kental en het brandstofverbruik van de stoomketels (in GJ/jaar) wordt de NOx emissie bepaald (in kilogram NOx per jaar).

9P0541.01/R010/EDJ/Rott1 Definitief rapport

6


05 januari 2004

2.2.4

Vrachtbepaling

De NOx emissie per ketel wordt bepaald door het brandstofverbruik per ketel te vermenigvuldigen met het kental van de betreffende ketel; in formulevorm: NOx emissieketel = (brandstofverbruikketel * kentalketel)/1000 Waarbij: • NOx emissie in kilogram NOx/jaar • brandstofverbruik in GJ/jaar • kental in gram NOx/GJ De NOx emissie van de inrichting wordt verkregen door de NOx emissie van de individuele stoomketels op te tellen. Het brandstofverbruik van de individuele stoomketels wordt berekend door vermenigvuldiging van het gasverbruik van de ketel met de energie-inhoud [LHV] van de brandstof, in formulevorm: Brandstofverbruik = (Aardgasverbruik * LHVaardgas + Biogasverbruik * LHVbiogas)/1000 Waarbij: • LHVaardgas en LHVbiogas in MJ/Nm3 • Aardgas- en biogasverbruik in Nm3/jaar • Brandstofverbruik in GJ/jaar Het biogasverbruik wordt afgelezen van de biogasmeter. Het aardgasverbruik wordt afgelezen van de hoofdgasmeter en naar rato van het afgelezen verbruik volgens de individuele gasmeters over de stoomketels verdeeld, volgens de volgende formule: gasverbruik individuele gasmeter ketel (5,6, 9 of 10)* gasverbruik hoofdgasmeter som gasverbruik individuele gasmeters In het brandstofverbruik wordt het aardgasverbruik van de CV ketel meegenomen (dit wordt dus aan de stoomketels toegerekend). Het vermogen van de CV ketel is 67 kWth en de bedrijfstijd is circa 1.600 uur per jaar. Het gasverbruik van de CV ketel bedraagt circa 0,08% van het totale gasverbruik van de inrichting zodat de invloed hiervan op de berekening van de NOx emissie verwaarloosbaar is (overschatting allocatie en overschatting NOx-emissie). Op basis van het meetrapport van september 2003 (zie bijlage 1) zijn de kentallen van de stoomketels opgenomen in tabel 2. Het kental is bepaald voor belastingen tussen 60 en 100%.

Definitief rapport

7



Tabel 2

NOx emissie bij verschillende belastingen van de ketel Belasting [%]

Ketel 5

[g NOx /GJ]

Ketel 6

[g NOx /GJ]

60

80

100

(1)

21,2

23,9

22,9

21,9

23,1

15,6

Ketel 9

[g NOx /GJ]

26,9

27,2

28,3

Ketel 10

[g NOx /GJ]

19,2

17,4

16,6

Ketel 11

[g NOx /GJ]

17,7

19,2

20,4

(1) gemeten bij 25% belasting van de ketel

In tabel 3 is een inschatting gemaakt van de NOx emissie op basis van de bedrijfsgegevens van de stoomketels van de afgelopen jaren en het bijbehorende kental uit tabel 2. Omdat de bedrijfstijd van de stoomketels niet wordt gemeten kan de werkelijke belasting van de stoomketels niet worden bepaald. Daarom wordt voor het MP uitgegaan van het slechtste kental van de individuele stoomketels zodat een overschatting van de NOx vracht ontstaat. Deze aldus berekende NOx-vracht is eveneens opgenomen in tabel 3. Schatting NOx emissie op basis van bedrijfsgegevens voorgaande jaren

Tabel 3

5

Brandstofverbruik bij 80% belasting en 7200h per jaar [GJ/jaar] 89.165

Geschatte NOx emissie bij kental 80% belasting [ton NOx/jaar] 1,9

Geschatte NOx emissie bij hoogste kental [ton NOx/jaar] 2,1

6

127.319

2,8

2,9

9

127.319

3,5

3,6

10

26.957

0,5

0,5

Ketel

11 Totaal

91.031

1,8

1,9

461.791

10,4

11,0

De overschatting van de NOx emissie op jaarbasis door hantering van het hoogste kental bedraagt dus ongeveer 6%.

Definitief rapport

8



2.2.5

Meetapparatuur

In tabel 4 is de door de inrichting gebruikte meetapparatuur opgenomen. Tabel 4

Gebruikte meetapparatuur ten behoeve van NOx-monitoring

Parameter

Code

Meet-

Meetrange

principe

Monster-

Merk /

name

Type

Locatie

Beheerder

Energie

frequentie/ Middelingstijd Aardgasverbruik inrichting

M0

Rotameter

0-1000 Nm

3

n.v.t.

A1

Hoofdgasleiding

Aardgasverbruik ketel 5

M5

Rotameter

0-1000 Nm3

n.v.t.

A2

Ketelvoeding 5

leverancier Technische dienst Aardgasverbruik ketel 6

M6

Rotameter

0-1000 Nm3

n.v.t.

A2

Ketelvoeding 6

Technische dienst


M9

Rotameter

0-1000 Nm3

n.v.t.

A2

Ketelvoeding 9

Technische dienst


M10

Rotameter

0-1000 Nm

3

n.v.t.

A2

Ketelvoeding 10

Technische dienst


M11

Rotameter

0-1000 Nm

3

n.v.t.

A2

Ketelvoeding 11

Technische dienst

Biogasverbruik ketel 10

B10

Rotameter

0-1000 Nm

3

n.v.t.

B1

Biogas voeding 10

Technische dienst

De positie van de meetapparatuur is weergegeven in navolgend schema. Aardgas

CV ketel

M5

Ketel 5

M6

Ketel 6

M9

Ketel 9

M11

Ketel 11

M10

Ketel 10

Hoofd meter M0 Biogas

Biogasmeter B10

Figuur 1: Schema stoomketels en plaats gasmeters

Definitief rapport

9



2.2.6

Geldigheidsgebied

Er wordt gebruik gemaakt van het hoogste kental tussen 60 en 100%. De stoomketels worden het grootste gedeelte van het jaar (7200 uur per jaar) bedreven tussen de 60 en 100% belasting en een kleine gedeelte van het jaar (circa 700 uur per jaar) in stand-by stand (warmhoudbedrijf, dit komt overeen met een belasting van circa 10%). De NOx emissie (in gram/GJ) in de stand-by stand is naar verwachting lager dan de NOx emissie bij belastingen tussen 60 en 100%. Deze verwachting wordt ondersteund door meting bij 25% belasting van ketel 5 (zie tabel 2). Daarom zal door hantering van het hoogste kental per ketel voor zowel de in gebruik zijnde stoomketels als de stand-by staande stoomketels een geringe overschatting van de NOx emissie ontstaan. Op basis van het voorgaande wordt geconcludeerd dat de monitoringsmethode geldig is voor het gehele werkgebied van de stoomketels. Het kental voor stoomketel 10 is bepaald bij het gebruik van biogas als brandstof en bijmenging van een constante hoeveelheid aardgas (12,6 Nm3/h). Uit de emissiemetingen blijkt dat het kental lager wordt naarmate er meer biogas wordt bijgemengd. Voor deze stoomketel wordt het hoogste kental gehanteerd (dat is vastgesteld bij de verhouding aardgas/Biogas van 1 Nm3/ 6,4 Nm3). Voor ketel 10 is de monitoringsmethode dus geldig als er meer dan 6,4 Nm3 biogas is gebruikt voor elke Nm3 aardgas. Wanneer deze verhouding lager is dan zal gecontroleerd worden of het kental nog geldig is door middel van een nieuwe emissiemeting.

2.3

Onderbouwingen en beschrijvingen

In de bijlage 1 is het meest recente emissie meetrapport van een geaccrediteerde instantie toegevoegd.

Definitief rapport

10



3 3.1

AFWIJKINGEN EN WIJZIGINGEN IN MONITORINGSPROTOCOL Afwijkingen ten opzichte van de vereiste structuur

Geen afwijkingen.

3.2

Afwijkingen ten opzichte van de inhoudelijke eisen van het PvE

Geen afwijkingen.

3.3

Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie van het MP

Dit is niet van toepassing omdat dit een eerste versie betreft.

3.4

Melding van incidenten

De operationele dienst is verantwoordelijk voor het melden van incidenten aan de milieucoördinator. De milieucoördinator is verantwoordelijk voor het beoordelen van het effect van eventuele incidenten op de monitoring van NOx emissie en registratie ervan volgens procedure “X” in het milieuzorgsysteem. Indien de monitoring als gevolg van een incident afwijkt van de in het MP beschreven wijze dan zal dit aan de NEa gemeld worden door de milieucoördinator. Hiervoor is een procedure “Y” opgenomen in het milieuzorgsysteem.

Definitief rapport

11



DEEL B: 4

OPERATIONELE PROCEDURES

VAN METEN TOT RAPPORTEREN

4.1

Procedure van meten, bewerken, vergaren, opslaan tot rapporteren

In tabel 6 is een overzicht opgenomen van de stappen die worden doorlopen om te komen tot het emissieverslag (EV). Tabel 6 Stap

Procedure met verwijzing naar werkomschrijvingen

Activiteit PvE

Beschrijving

Taken

PvE

Frequentie

Opgenomen in

opgenomen in

paragraaf

werkomschrijvingen Uitwerking op installatie en inrichtingsniveau 1

Meten primaire

Aflezen stand gasmeters (hoofd

meetgegevens

aardgasmeter en individuele

WNOx1

Jaarlijks

4.2

Invoeren in logboek ketelhuis

WNOx1

Jaarlijks

4.2

Controle / check en

Spreadsheet berekent verschil

WNOx1

Jaarlijks

4.2

correctieve acties primaire

vorige meterstand met huidige.

meetgegevens

Controleren of gasverbruik

N.V.T

--

--

--

N.V.T.

--

--

--

N.V.T.

--

--

CNOx1

Jaarlijks

4.2

CNOx1

Jaarlijks

4.2

--

--

gasmeters) 2

Registreren primaire meetgegevens

3

overeenkomt met voorgaande jaren (ordegrootte) en verhouding aardgas/biogas ketel 10 niet gewijzigd is 4

Berekenen uurwaarden en NOx-vracht per uur

5

Registratie resultaten stap 4

6a

Berekenen dagwaarden

6b

Berekenen NOx-vracht

--

met behulp van kentallen 7

Registratie resultaten stap 6

8

Controle en correctieve

N.V.T. is opgenomen in stap 13

--

acties op berekende NOxvracht en brandstofverbruik 9

Berekenen NOx-vracht en

N.V.T.

brandstofverbruik op inrichtingsniveau 10

Registreren resultaten

N.V.T.

stap 9 11

Controleren en correctieve

N.V.T

Is al gedaan in

acties berekenen NOx-

stap 6b

vracht en brandstofverbruik of

Definitief rapport

12



Stap

Activiteit PvE

Beschrijving

Taken

PvE

Frequentie

Opgenomen in

opgenomen in

paragraaf

werkomschrijvingen productie op inrichtingniveau 12

Opstellen emissieverslag

EV1

Jaarlijks

4.2

EV1

Jaarlijks

4.2

ten behoeve van de NEa 13

Controleren en correctieve acties gegevens in EV en de gegevens daarin

14

(Onafhankelijke) verificatie

Nader te bepalen

EV1

4.2

van het EV en de gegevens daarin 15

Autorisatie en verzending

EV1

Jaarlijks

4.2

EV1

Jaarlijks

4.2

EV naar NEa 16

Registratie resultaat van stap 14 en 15

4.2

Werkomschrijvingen

Binnen de inrichting zijn drie werkomschrijvingen van kracht die gebruikt worden in de procedure ‘Van meten tot rapporteren’. Deze werkomschrijvingen zijn onderdeel van het ISO14001 milieuzorgsysteem en worden in deze paragraaf kort toegelicht. WNOx1:

Stap 1, 2 en 3 Meten, registreren en controleren primaire meetgegevens

Onderwerp

Toelichting

Nummer en naam

WNOx1 Meten, registreren en controleren primaire meetgegevens

werkomschrijving Meten primaire

Stand van de brandstofmeters wordt door de operationele dienst ieder kwartaal afgelezen

meetgegevens

van de gasmeters (zowel de hoofd aardgasmeter, biogasmeter en individuele gasmeters).

Registreren primaire

Afgelezen stand en tijdstip (jaar, maand, dag en tijd) wordt door de operationele dienst

meetgegevens

ingevoerd in logboek ketelhuis.

Controle / check en

Het gasverbruik gedurende het betreffende jaar wordt door Milieucoördinator berekend uit

correctieve acties

het verschil tussen de opgenomen stand van de gasmeters aan het begin en aan het eind

primaire

van het jaar. Trendanalyse wordt uitgevoerd door vergelijking van de verbruiken met het

meetgegevens

voorgaande jaar.

Definitief rapport

13



CNOx1

Stap 6b en 7 Bepaling NOx vracht van de inrichting

Onderwerp

Toelichting

Nummer

CNOx1 Bepaling NOx vracht van de inrichting

werkomschrijving Brandstofverbruik

Aardgas: a.

3

Hoeveelheid: opgave energieleverancier [Nm /jaar] verdelen over de stoomketels naar rato van het verbruik volgens de individuele gasmeters

b.

3

Stookwaarde: opgave energieleverancier [MJ/Nm ]

Omrekenen naar GJ/jaar [ a*b/1000] Biogas: c.

gasmeters in eigen beheer aflezen door energie beheerder

d.

stookwaarde: eenmaal per drie jaar (tegelijk met kentalbepaling).

Omrekenen naar GJ/jaar [ c*d/1000] NOx vracht per ketel

Berekening volgens § 2.2.4 van het MP.

NOx vracht inrichting

Som van de NOx vrachten per ketel

Registratie

Het resultaat wordt geregistreerd in de spreadsheet “NOx calc”

EV1

Stap 12-16 Opstellen tot en met verzenden EV

Onderwerp

Toelichting

Nummer en naam

EV1 Opstellen tot en met verzenden emissieverslag

werkomschrijving Omschrijving

Door Milieucoördinator wordt volgens het format het emissieverslag opgesteld. De voor NOx-vracht relevante gegevens worden uit de spreadsheet “NOx calc” betrokken. De berekende NOx vracht wordt vergeleken met de vrachten van voorgaande jaren om te controleren of er geen onverklaarbare verschillen optreden. Het emissieverslag wordt gecontroleerd door de directeur en vervolgens extern geverifieerd. Na ondertekening door de directeur wordt het rapport verzonden aan de NEa. Registratie van verzenden in Postregistratiesysteem. Emissieverslag wordt gearchiveerd in het archief

4.3

Beschrijving middelen

Voor meetmiddelen zie tabel 4 in §2.2.5 De spreadsheet “NOx calc” is een applicatie van het “merk X, versie Y” die op het netwerk binnen de inrichting toegankelijk is voor de invoer van data door de milieucoördinator. De applicatie wordt beheerd door de systeembeheerder. In de toekomst wordt dit spreadsheet vervangen door een onderdeel in het SAP systeem dat medio 2005 beschikbaar komt. Dagelijks wordt van het systeem een back-up vervaardigd. Een jaarlijkse uitdraai van de spreadsheet wordt bewaard door de Milieucoördinator (zie tevens paragraaf 6.3).

Definitief rapport

14



5

PROCEDURE VALIDATIE

5.1

Procedure validatie

De voor NOx-monitoring gebruikte bedrijfseigen meetapparatuur (zie tabel 4 in §2.2.5) is opgenomen in de procedure “beheer van meet- en keuringsmiddelen” van het ISO 9001 gecertificeerde kwaliteitssysteem. In de procedure “beheer van meet- en keuringsmiddelen” is opgenomen: - dat een jaarplan wordt opgesteld, waarin is opgenomen dat: ⇒ de gasmeters gelijktijdig met de 3 jaarlijkse onderhoudsstop van de stoomketels worden onderhouden; ⇒ na de 3 jaarlijkse onderhoudsstop de kentalbepaling (NOx-kental) wordt uitgevoerd1. ⇒ de gasmeters elk kwartaal worden afgelezen om na te gaan of ze nog goed functioneren; ⇒ de individuele gasmeters gecontroleerd moeten worden aan de hand van de hoofd aardgasmeter - hoe onderhoud moet worden uitgevoerd (schoonmaken, controle aansluitingen) - dat bevindingen van onderhoudswerkzaamheden worden geregistreerd in het logboek ketelhuis; - hoe controle en correctieve acties worden uitgevoerd. De bedrijfsleider is verantwoordelijk voor het onderhoud aan de betreffende installatie en meetapparatuur.

5.2

Werkomschrijvingen

In de werkomschrijvingen is onder meer het volgende opgenomen Werkomschrijving

Toelichting

Brandstof meters

1.

Ieder kwartaal aflezen van de biogasmeter, de individuele gasmeters en de hoofd aardgasmeter. Voor biogas wordt de energie inhoud tegelijk met de driejaarlijkse kentalbepaling bepaald.

2.

Eenmaal per kwartaal wordt nagegaan of de verhouding tussen de som van de individuele gasmeters en de hoofd aardgasmeter hetzelfde is als voorgaande jaren. Bij afwijkingen van meer dan 15% wordt de oorzaak nagegaan. Dit is opgenomen in de procedure “beheer van meet- en keuringsmiddelen”. 3

3.

Nagegaan wordt of de verhouding aardgas/biogas op ketel 10 hoger is dan 1/6,4 Nm per uur. Als

4.

Schoonmaken en controle van de aansluitingen. In geval van beschadiging: vervangen van

dit hoger is dan moet een nieuw kental worden bepaald. beschadigde onderdelen. 5. Kental bepaling NOx

Registratie van de werkzaamheden in het logboek ketelhuis

Drie jaarlijkse emissie meting door onafhankelijke geaccrediteerde meetinstelling van: •

NOx concentratie in gram NOx/Nm3 afgas (conform laatste CEN/ISO norm)

•

Afgasdebiet in Nm per uur

3

Inkoop van deze dienst volgens de procedure “inkoop overigen”. Brandstofverbruik aflezen van gasmeters van de inrichting. NOx kental bepalen door NOx concentratie met rookgasdebiet te vermenigvuldigen en te delen door brandstofverbruik [gram NOx/GJ] gedurende de meetperiode. Uitvoering direct na 3-jaarlijkse inspectie en onderhoudsbeurt. Nieuw kental invoeren in spreadsheet “NOx calc” door milieucoördinator. 1

Dit is een hogere frequentie dan minimaal vereist

Definitief rapport

15



5.3

Inspecties en onderhoud

De kalibratie van de individuele gasmeters is opgenomen in de procedure “beheer van meet- en keuringsmiddelen”. De hoofd aardgasmeter is in beheer bij de gasleverancier en kalibratie hiervan vindt plaats volgens de geldende normen. De stoomketels worden om de 3 jaar geïnspecteerd en onderhouden door een externe partij. Aan de hand van de resultaten van de inspecties wordt beoordeeld of er veranderingen (bijvoorbeeld nieuwe branders of bijsteling lucht/brandstofverhouding) nodig blijken aan de stoomketels. Als er veranderingen zijn uitgevoerd dan zal het kental voor de betreffende stoomketels opnieuw bepaald worden.

Definitief rapport

16



6 6.1

KWALITEITSBORGING Interne audits

De procedures in het kader van NOx-emissiemonitoring maken onderdeel uit van het gecerficeerde milieu en kwaliteitszorgsysteem. De procedure voor interne audits “INTERNE AUDITS” voldoet aan de eisen zoals vermeld in het PvE NOx-monitoring: • jaarlijks opstellen van een auditplan; • Frequentie van audits (1x per 3 jaar) gehele systeem geaudit; • Mogelijke tekortkomingen worden binnen 6 maanden omgezet in correctieve acties.

6.2

Documentenbeheer

De documenten uit dit MP zijn opgenomen in de procedure “documentenbeheer” uit het zorgsysteem. Het gaat hierbij om: Naam document

Eigenaar

Bewaarplaats

Documentsoort

Bewaartermijn

Monitoringsprotocol

Milieucoördinator

Kast bij

Rapport

10 jaar

Handboek

10 jaar

Milieucoördinator Procedures ISO 14001

Kwaliteitscoördinator

Kast bij kwaliteitscoördinator

6.3

Register van registraties

Op inrichtingsniveau worden zowel de operationele registraties (hoofdstuk 4 en 5) door de Milieucoördinator als de kwaliteitsregistraties (hoofdstuk 6) door de Kwaliteitscoördinator bijgehouden en gedurende 5 jaar na goedkeuring van het EV door de NEa binnen de inrichting bewaard. De operationele registraties omvatten tevens: Registratie

Bewaarplaats

Documentsoort

Standen gasmeters

Ketelhuis

Logboek

Bewaartermijn 6 jaar

Storingen en uitval monitoringsapparatuur

Ketelhuis

Logboek

6 jaar

Bijzondere bedrijfsvoeringsomstandigheden

Ketelhuis

Logboek

6 jaar

Afdruk uit spreadsheet “NOx calc”

Kast bij

Print ingevoerde primaire

10 jaar

Milieucoördinator

gegevens

Verslagen bezoek keurende en controlerende

Kast bij

Wm logboek

10 jaar

instanties

Milieucoördinator

Rapportage kentalbepaling

Kast bij

Rapport

10 jaar

Rapport

10 jaar

Milieucoördinator EV

Kast bij Milieucoördinator

De kwaliteitsregistraties omvatten: • Auditplan • Auditrapporten • Correctieve en preventieve acties Deze registraties worden bijgehouden door de kwaliteitscoördinator. Definitief rapport

17



7

ORGANISATIE

Onderstaand schema geeft de organisatie weer. Het organisatieschema wordt jaarlijks geactualiseerd, derhalve is dit een momentopname. Beleidsraad Directie Directeur Inkoop

Bedrijfsleider

Productie

Technische Dienst Onderhoud

Technische Dienst Projecten

Kwaliteitsdienst (Milieucoördinator)

Hoofd Personeel & Organisatie

Controller

Hoofd V&M

Personeel & Organisatie

Administratie

Verkoop & Marketing

De technische dienst onderhoud leest de gasmeters af en noteert de gegevens in het logboek ketelhuis. De milieucoördinator is verantwoordelijk voor de bepaling van het kental en het berekenen van de NOx vracht van de inrichting. De milieucoördinator stelt het EV op. De directeur is verantwoordelijk voor de controle en de inhoud van het EV. De milieucoördinator is onderdeel van de kwaliteitsdienst. In de tabel op de volgende pagina zijn de taken en verantwoordelijkheden bij de NOx monitoring weergegeven.

Definitief rapport

18



Hfd 1,

Opstellen en

2, 3

beheren MP

Hfd 4

V

A

Milieu-coördinator

coördinator

Kwaliteits-

Inkoop

onderhoud

Technische dienst

TAAK

Bedrijfsleider

Directeur

Nr. Activiteit

FUNCTIE

V= Verantwoordelijk U = Uitvoerend A = Advies (verplicht) C= Controlerend

U

Van meten tot rapporteren

stap 1,

Opnemen meters,

2 en 3

registreren en

V

U

C

controle gegevens 6b en

NOx-vracht

7

berekeningen

12, 13

Opstellen EV

V

U

V

U

en 14 15

EV autoriseren

Hfd 5

Validatie,

V+U

Kalibratie & onderhoud par.

Opstellen jaarplan

V

U

A

V+U

A

5.1 par.

Uitvoeren validatie

5.2

meetapparatuur

par

Inkoop externe

5.1

meetinstantie

Hfd 6

Kwaliteitsborging

par.

Opstellen

6.1

auditplan

par.

U

V

V+U

A

Uitvoeren audits

V+U

U

Documentbeheer

V

U

6.1 par. 6.2

Definitief rapport

19



8

LIJST MET GEBRUIKTE AFKORTINGEN EN DEFINITIES

AmvB BEES EV GJ g MWth / kWth MJ MP NEa Nm3 NOx k ton PvE

Algemene maatregel van Bestuur Besluit Emissie Eisen Stookinstallaties Emissieverslag GigaJoule gram Mega/ kilo Watt thermisch vermogen Mega Joule Monitoringsprotocol Nederlandse Emissie autoriteit Normaal kubieke meter (bij standaard condities 0°C en 101,3 kPa) Stikstofoxiden (NO en NO2, uitgedrukt in NO2) kilogram duizend kilogram Programma van Eisen NOx Monitoring

Definitief rapport

20



Bijlage 1 Rapport kentalbepaling

Definitief rapport

21



Hier het meest recent rapport waarbij de kentallen zijn bepaald toevoegen.

Definitief rapport

- 22



Voorbeeld van een monitoringsprotocol NOxemissie. Uitwerking voor stookinstallaties (klasse 4)

Recommend Documents