Amsterdam, 1 september 2012 Beste deelnemer aan ‘Crowdsourcing de Grondwet’, Over twee weken, op zaterdag 15 september, vindt ‘Crowdsourcing de Grondwet’ plaats. We zijn blij met uw komst en kijken uit naar een interessante middag. In dit document vindt u: 1. 2. 3. 4. 5.
Programma Themasessies Routebeschrijving naar de IJzaal, Tolhuistuin Voorlopige lijst van deelnemers Leessuggesties
Voor vragen of opmerkingen kunt u te allen tijde contact met mij opnemen. Graag tot ziens op 15 september. Hartelijke groet, Namens Netwerk Democratie, Tessa Hagen
ʻCrowdsourcing de Grondwetʼ is een programma van Netwerk Democratie in samenwerking met Internet Society en Waag Society en ProDemos.
Dit programma kwam tot stand met dank aan het vfonds en het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
1
PROGRAMMA 12.30: Inloop 13.00: Inleiding door Barbara Oomen (Roosevelt Academy, Staatscommissie Grondwet) Barbara Oomen geeft een algemene inleiding op de Nederlandse grondwet. Waarom hebben landen een grondwet en welke elementen bevat dit document? Hoe heeft de Nederlandse grondwet zich sinds haar ontstaan ontwikkeld? En welke artikelen zijn anno 2012 aan herziening toe? 13.35: Katrín Oddsdóttir (lid Constitutionele Raad IJsland) Katrín Oddsdóttir deelt haar ervaringen in het schrijven van een nieuwe grondwet in IJsland. Aanleiding voor dit initiatief was de economische crisis waar IJsland 14.10: Start afzonderlijke sessies, deel 1 Alle sessies worden ingeleid door een expert op het thema. Wat regelt de Grondwet momenteel op dit gebied en waarom? Vervolgens is er ruimte voor een inventarisatie onder alle deelnemers: wat zou er kunnen of moeten veranderen? 15.30: Theepauze 15.50: Hervatting sessies deel 2 In het tweede deel van de sessie krijgen de deelnemers een opdracht: formuleer de in het vorige uur besproken aanvullingen of verbeteringen op de Grondwet als aanbevelingen. Maak de aanbeveling zo concreet mogelijk. “De Grondwet zou moeten voorzien in...” 16.50: Bespreking resultaten Aan het einde van de middag presenteren alle groepen kort hun aanbevelingen en is er gelegenheid tot discussie. 17.15: Borrel --Om 20.00 ’s avonds vindt er op dezelfde locatie een debat plaats, ‘Hoe kan de democratie ons uit de crisis halen?’ met onder andere Petra Stienen en Marietje Schaake. Voor degenen die tevens dit onderdeel willen bijwonen is er in Café de Pont als in het restaurant van het Eye Film Instituut (aan weerszijden van de IJ-zaal gelegen) gelegenheid om een hapje te eten.
2
THEMASESSIES Iedere deelnemer neemt deel aan één van de vijf sessies. Degenen die zich via de website hebben aangemeld worden ingedeeld in een van de sessies van hun keuze. De titel van dit evenement is ‘Crowdsourcing de Grondwet’. Hoewel sommige deelnemers reeds veel kennis van het aan hen toebedeelde thema hebben, is het de bedoeling dat iedereen de thema’s op zichzelf betrekt. ‘Hoe wil ík dat het publieke debat eruit ziet?’ ‘Welke instrumenten zou ík graag willen hebben om invloed op de politiek uit te oefenen?’ ‘Welke waarde heeft de Grondwet voor míj?’ Enzovoort. Immers, de Grondwet regelt de manier waarop wij in Nederland met elkaar en de overheid omgaan en is daarmee een document waar wij allen een mening over kunnen vormen. De volgende thema’s worden besproken: 1. Privacy en communicatie – met Rejo Zenger en Simone Halink (Bits of Freedom) In deze sessie spreken de deelnemers over het communicatiegeheim. Communicatie tussen individuen en groepen verloopt steeds vaker via sociale netwerken op het internet. Het briefgeheim is onschendbaar, maar is deze online communcatie wel afdoende beschermd? 2. De betekenis van de Grondwet in Nederland – met Karin van Leeuwen (Universiteit van Amsterdam) De Nederlandse grondwet heeft een sober karakter. Geen mooie woorden over ‘de Nederlandse volksaard’, geen vlag, geen symboliek. De gemiddelde Nederlander is slecht bekend met de Grondwet. Hoe kunnen we de Grondwet een document maken dat meer gaat leven in de samenleving? 3. Vrijheid van meningsuiting – met Marga Groothuis (Universiteit Leiden) Hoe ziet ons publieke debat eruit en zijn we hier tevreden mee? Zo nee, hoe kunnen we dit (beter) sturen? Waar botst het recht op een eigen mening op het antidiscriminatiebeginsel (zie bijvoorbeeld de zaak tegen Geert Wilders). En welke invloed heeft het internet in de manier waarop we met elkaar in gesprek zijn. Mag er op internet méér gezegd worden? Of gelden hier dezelfde regels? 4. Bestuurlijke vernieuwing en burgerparticipatie – met Monique Leyenaar (Radboud Universiteit) Het grootste gedeelte van de Grondwet bestaat uit een beschrijving van het Nederlands bestuur. Onder andere dat men eens per vier jaar mag stemmen. Maar heeft de moderne burger niet behoefte aan meer, of andere inspraak? Petities, burgerinitiatieven, referenda: wat betekent dit precies en is hier ruimte voor in een nieuwe grondwet? 5. Nederland en Europa – met Wybe Douma (Asser Instituut) Er bestaan veel misverstanden over de zaken die ‘Europa’ wel en niet regelt. Welke invloed heeft Nederland (de Tweede Kamer) nu daadwerkelijk op de Europese wetgeving? Raken we onze soevereiniteit kwijt, of benutten we de mogelijkheid tot inspraak niet voldoende? Tijdens de themasessie gaat de discussie over mogelijkheden voor parlement en burger meer inzicht in en invloed op de Europese regelgeving te krijgen.
3
ROUTEBESCHRIJVING ‘Crowdsourcing de Grondwet’ vindt plaats in de IJzaal van de Tolhuistuin. De voormalige kantine van Shell wordt momenteel verbouwd tot theaterzaal en restaurant. Het gebouw ligt aan de noordelijke oever van het IJ, vlak naast het karakteristieke nieuwe gebouw van het Eye Film Instituut. Openbaar vervoer Vanaf Amsterdam Centraal station gaat 24 uur per dag een gratis pont naar de overkant van het IJ (Buiksloterweg, duur 3 minuten). Vanaf Amsterdam Centraal station kunt u opstappen op de middelste pontons. Als u in Noord van de pont afstapt slaat u direct linksaf en bent u te voet binnen 2 minuten bij de Tolhuistuin. Auto Op navigatiesystemen is IJpromenade meestal nog niet vindbaar, u navigeert het best naar Tolhuisweg 5. U kunt uw auto neerzetten op de parkeerplaats van het EYE Filminstituut. Deze is bereikbaar via de IJtunnel en de Ringweg A10. Vanaf de ringweg A10 of de IJtunnel neemt u: - Afslag S116 richting S118 over de Johan van Hasseltweg - Bij Mosplein linksaf naar de van der Pekstraat - Van der Pekstraat gaat over in de Buiksloterweg - Meteen in de eerste bocht rechtsaf de Tolhuisweg in - Bij de Tolhuisweg tweede linksaf, hier vindt u een parkeerterrein Let op! Sluiting IJtunnel Van vrijdag 6 juli tot maandag 3 september 2012 is de IJtunnel gesloten voor vrachtwagens en personenauto’s. Lees meer op de site van stadsdeel AmsterdamNoord. Ivm diverse werkzaamheden aan de Tolhuisweg dient u rekening to houden met belemmerde toegang tot het parkeerterrein tussen 13 augustus en 3 september.
4
VOORLOPIGE DEELNEMERSLIJST
Voornaam
Achternaam
1
Caspar
Berg, van der
2
Geerten
Boogaard
3
Rense
Bos
4
Hassnae
Bouazza onder voorbeh.
5
Mirjam
Brand, van den
6
Pepijn
Corduwener
7
Wouter
Dammers
8
Wybe
Douma
9
Annelies
Duran
10
Marga
Groothuis
11
Martin
Haeften, van
12
Tessa
Hagen
13
Simone
Halink
14
Ilse
Heeremans
15
Mieke
Heesewijk, van
16
Menso
Heus
17
Jieskje
Hollander
18
Saskia
Houttuin
19
Kristof
Jacobs
20
Gyurka
Jansen
21
Tim
Jansen
22
Yvette
Jeuken
23
Sophie
Joosten
24
Jesse
Jorg
25
Eva
Kloosterman
26
Thomas
Kouwenhoven
27
Maarten
Laros
28
Michiel
Leenaars
29
Karin
Leeuwen, van
30
Monique
Leyenaar
5
31
René
Mahieu
32
Marcel
Maussen
33
Nusret-Zehra
Musa
34
Remco
Nehmelman
35
Barbara
Oomen
36
Josien
Pieterse
37
Rogier
Reekum, van
38
Emiel
Rijshouwer
39
Willemijn
Rinnooy Kan
40
Leander
Rooij, de
41
Maurits
Sande, van de
42
Sicco
Sas, van
43
Cornelis
Schavemaker
44
Nick
Schoemaker
45
Nelly
Spanjersberg
46
Marijn
Speth
47
Dimitri
Tokmetzis
48
Henk
Velde, te
49
Imrat
Verhoeven
50
Dorien
Verhulst
51
Nina
Voege
52
Johannes
Warnaars
53
Rejo
Zenger
54
Hans
Zwart, de
6
SELECTIE INTERESSANTE BRONNEN Hier vindt u een beknopte lijst met interessante (online) bronnen, gerangschikt per thema. Voorbereiding op deelname aan ‘Crowdsourcing de Grondwet’ is niet nodig, wel leuk. Algemeen Website over de Nederlandse grondwet met veel achtergrondinformatie en grondwet-gerelateerd nieuws. Per wetsartikel kan men bijvoorbeeld de totstandkoming van het artikel bekijken, inclusief voorstellen tot wijziging: http://www.denederlandsegrondwet.nl/
Nieuwsbericht over het aanbieden van het advies van de Staatscommissie Grondwet, die in opdracht van het kabinet onderzoek deed naar de wenselijkheid van het wijzigigen van (onderdelen) van de Grondwet. Inclusief link naar het rapport. http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2010/11/12/staatscommissie-grondwetoverhandigt-advies.html
Tevens de reactie van het kabinet op het rapport: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/grondwet-en-statuut/documentenen-publicaties/kamerstukken/2011/10/24/kabinetsreactie-adviesstaatscommissie-grondwet-11-november-2010.html
Reactie van de Eerste Kamer: http://www.eerstekamer.nl/nieuws/20120208/senaat_wil_meer_wijzigen_in
Website van Cor Schavemaker met een voorstel voor een compleet nieuwe grondwet, inclusief relevante achtergrondinformatie. http://www.nieuwegrondwet.nl/
1. Privacy en communicatie Pagina van Bits of Freedom over het communicatiegeheim, inclusief links naar relevante andere documenten: https://www.bof.nl/2012/04/16/bits-offreedom-pleit-voor-emailgeheim-in-grondwet/
Blogpost op de website van SOLV Advocaten, een advocatenkantoor gespecialiseerd in technologie, media en communicatie. http://www.solv.nl/weblog/kabinet-briefgeheim-krijgt-update-artikel-13grondwet-aangepast-aan-het-digitale-tijdperk/18516
2. De betekenis van de Nederlandse grondwet
Algemene pagina over de definitie van een pre-ambule en internationale vergelijking. http://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvihlf299q0sr/vhdoqehqzl mk
Blogpost van voormalig D66-kamerlid over een mogelijke pre-ambule voor de Nederlandse grondwet. http://www.borisvanderham.nl/nieuws/geenstijl_column_een_preambule_voor _de_grondwet1/1?page=35
Bijgesloten artikel van Barbara Oomen en Herman Lelieveldt ‘Onbekend maar niet onbemind. Wat weet en vindt de Nederlander van de Grondwet?’ 7
3. Vrijheid van meningsuiting
Algemeen artikel op Radar over de botsing tussen de vrijheid van meningsuiting en het anti-discriminatiebeginsel. http://www.radar.nl/read/als_grondrechten_botsen
Opinieartikel van hoogleraar Informatierecht Egbert Dommering naar aanleiding van het proces tegen Geert Wilders: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/2456785/2011/06/24/I n-Frankrijk-zou-Wilders-niet-zijn-weggekomen.dhtml
4. Bestuurlijke vernieuwing en burgerparticipatie
Pagina op Parlement.nl over de Nationale Conventie, een initiatief van toenmalig Minister Pechtold. Onderaan de pagina staat een link naar de volledige tekst van het rapport, ‘Hart voor de Publieke Zaak’. Het rapport bevat aanbevelingen op o.a. het wijzigen van de Grondwet, bestuurlijke vernieuwing en verbeterde zichtbaarheid van het lidmaatschap van de Europese Unie. http://www.parlement.com/9291000/modulesf/h6nkgfc5
In 2006 werd tevens het Burgerforum Kiesstelsel georganiseerd. Burgers dachten gedurende een aantal maanden na over aanpassingen aan het huidige kiesstelsel. Wat adviseerden zij? Lees het hier: http://www.parlement.com/9353000/1f/j9vvhy5i95k8zxl/vhnnmt7ltkw7
5. Nederland en Europa
Op Europa NU wordt o.a. uitgelegd hoe het Verdrag van Lissabon de invloed van nationale parlementen vergroot: http://www.europanu.nl/id/vhcogh59fsmg/verdrag_van_lissabon_vergroot_rol_van
Opinie-artikel van Gijs Jan Brandsma (Universiteit Utrecht) over de mate waarin ‘Brussel’ regelt: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3304381/2012/08/22/E uropese-regelzucht-bestaat-gewoon-niet.dhtml
Zie tevens het rapport van de Nationale Conventie (onder 4.) over suggesties de zichtbaarheid van en kennis over de Europese Unie te verbeteren.
8
