Klas 3! Voor het welzijn van kind en school
Lesstof Lucht Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te laten draaien zodat het spullen kan maken. Maar ook je lichaam heeft energie nodig om gezond te blijven, te kunnen rennen en spelen en om iedere dag opnieuw weer te kunnen leren. Ook planten en dieren hebben energie nodig om te leven en te groeien. De meeste dingen die je om je heen ziet, hebben dus te maken met energie.
Lesstof Lucht Hoe kom je aan energie Als je een boterham eet, dan komt het in je maag terecht. Daar wordt het omgezet in de nodige voedingstoffen en brandstof voor je lichaam. Die brandstof is energie. Dat gaat naar je spieren om lekker te rennen en naar je hersenen om goed te leren. Als je veel hebt gespeeld of gesport, dan voel je je moe. Dat betekent dat je energie een beetje op is. Na een lekker bord pasta en een nachtje slapen ben je weer opgeknapt en kun je er weer tegenaan. Dan heb je namelijk weer voldoende energie. Met een auto werkt het ongeveer hetzelfde. Je tankt benzine en je auto kan weer honderden kilometers rijden. Zo ook met een huis; als je een huis warm wilt hebben, dan moet je de verwarming aan zetten. De verwarming werkt meestal op gas, die uit de aarde komt en via buizen naar je huis wordt gebracht. En misschien kookt je moeder of vader thuis ook op gas.
Lesstof Lucht Gas Maar het probleem met gas is dat het opraakt. Ook is er straks niet genoeg olie meer om benzine van te maken. Daar moeten we dus zuinig op zijn. Bovendien als we teveel gas of benzine gebruiken dan komt er teveel CO2 in de lucht en daar worden we niet blij van. Dan smelten de ijsbergen, wordt het heet in sommige delen van de wereld, gaat het veel regenen en overstromen er veel gebieden in de wereld. Ook in ons land gebeurt het weleens dat straten overstromen na hevige regenbuien. Vraag: weet jij een plek waar het heel hard heeft geregend en de mensen er heel veel overlast van hebben gehad? Wat doet het met mensen en hun huizen? En met de straten en openbare gebieden?
Lesstof Lucht Watt Stroom is een vorm van energie en wordt gemeten in Watt. Gas wordt weer gemeten in m3. Als je een elektrisch apparaat gebruikt dan wordt dit gemeten in kWh. Dit staat voor kilo (= duizend) Watt (eenheid stroom) en hour (=uur). Voorbeeld: een LED-lamp van 10 Watt verbruikt dus 0,01 kWh als je het een uur laat branden. Ook in de klas heb je veel stroom nodig. Kijk maar om je heen: de verlichting, het digibord, de computers, ze hebben allemaal stroom nodig. Verder staat in de winter de verwarming aan. En soms is er ook nog een ventilator of airconditioning nodig om de klas koeler te maken in de zomer. Dat kost allemaal energie om te laten werken.
Lesstof Lucht Besparen (1) Energie hebben we nodig om fijn te leven. Tegelijkertijd moeten we ook zuinig zijn met de energie die we hebben, dus moeten we ervoor zorgen dat we geen energie verspillen. Maar hoe kun je er nou voor zorgen dat je energie bespaart? Heel simpel! Als je thuis bent kun je bijvoorbeeld de lichten uit doen als je een kamer uitloopt, de verwarming wat lager zetten als je naar school gaat en door niet langer te douchen dan nodig is. Op school kun je ook besparen. Als je het raam bijvoorbeeld open zet, zorg er dan voor dat de verwarming uit staat. Wil je toch je klaslokaal eens goed luchten, doe het dan op de momenten wanneer de verwarming niet vol aanstaat. Mooier nog is als de school een tijdschakelaar op de verwarming aansluit. Verder kun je het licht uit schakelen als je pauze hebt en de computer en digibord helemaal uitschakelen als de dag voorbij is. Zo spaar je al gauw vele euro’s per jaar. En daar kan de school tenslotte andere leuke dingen mee doen.
Lesstof Lucht Besparen (2) Er zijn ook andere manieren om energie te produceren. De zon en de wind kunnen veel stroom opleveren als je ze op een slimme manier gebruikt. Kijk maar eens om je heen. Waarschijnlijk heb je wel eens windmolens in de weilanden zien staan of zonnepanelen op daken van huizen zien liggen. In sommige landen maken ze ook stroom van water door hele grote schroeven te gebruiken, ook wel turbines genoemd. Al deze manieren van elektriciteit produceren noemen we groene stroom, omdat het van schone bronnen komt. Er komt bijna geen CO2 vrij met deze bronnen, wat betekent dat dit goed is voor mens, dier en milieu.
Lesstof Lucht Vragen die de leerlingen kunnen beantwoorden: Opdracht / Klassenproject (groep 7/8): Op school: Hoeveel energie verbruikt je school? (doorlooptijd bijvoorbeeld 4 weken) 1. Reken uit hoeveel m3 in jouw klaslokaal past (volume = breedte X lengte X hoogte) en reken dan uit hoeveel keer jouw klaslokaal gevuld zou moeten worden met gas om dat gezin een jaar lang te voorzien van gas. (Bv klas van 60 m3 en 3 m. hoog = 180 m3, betekent bijna 9 keer (8,88) een klaslokaal vullen met gas om een gezin te voorzien.) 2. Zoek de meterkast van je school op en schrijf de meterstanden voor de elektriciteit op (vraag daarbij hulp van je schooldirecteur of van de conciërge); 3. Reken het verbruik van de hele school uit door de eindstand en de beginstand van elkaar af te trekken; 4. Vergelijk het verbruik van de apparaten van jouw proef met het volledige verbruik van de school in dezelfde periode. Deel dit door elkaar. Dan weet je vervolgens wat de apparaten van jouw keuze verbruiken ten opzichte van de hele school. 5. Wat valt je op? Wat kun jij en je school doen om minder energie (Stroom) te gebruiken?
