Voor een groen Waterland met toekomst!
Verkiezingsprogramma 2006 – 2010 Voor een groen Waterland met toekomst!
Inleiding Op 7 maart 2006 mogen de inwoners van Waterland zich uitspreken over de toekomst van deze gemeente. In dit verkiezingsprogramma probeert GroenLinks Waterland te laten zien dat als u op GroenLinks moet stemmen voor een sociaal, groen en duurzaam Waterland!
Stem GroenLinks voor een groen Waterland met toekomst! Dit verkiezingsprogramma is als volgt opgebouwd: In dit inleidende deel worden de uitgangspunten van GroenLinks geschetst, wat GroenLinks Waterland de afgelopen periode heeft bereikt en er wordt kort aangegeven wat wij in de toekomst willen bereiken. Daarna wordt er per onderwerp uitgebreider op de standpunten van GroenLinks Waterland ingegaan. Tot slot formuleren wij nog standpunten die specifiek voor de afzonderlijke kernen van onze gemeente gelden. In principe gelden de algemene standpunten per onderwerp, maar in het kernenspecifieke deel wordt dit voor een aantal onderwerpen vertaald naar concrete standpunten voor een bepaalde kern.
Uitgangspunten GroenLinks GroenLinks is een groene en progressieve partij. Het groene karakter van de partij staat in het beginselprogramma geformuleerd als “het streven naar een leefbaar milieu en herstel van het ecologisch evenwicht, in het besef dat natuurlijke hulpbronnen eindig zijn.” Dat betekent bijvoorbeeld dat GroenLinks vindt dat dat milieuvervuilende sectoren zullen moeten krimpen of helemaal verdwijnen. Milieuvriendelijke productie moet impulsen krijgen en flink gaan groeien. Het progressieve en linkse karakter is terug te vinden in andere idealistische uitgangspunten, zoals ten eerste een rechtvaardige verdeling van macht, kennis, bezit, arbeid en inkomen, zowel in Nederland als op wereldschaa, ten tweede lhet recht van ieder mens op een behoorlijke bestaanszekerheid, goede huisvesting en toereikende gemeenschapsvoorzieningen en ten slotte het verzet tegen uitbuiting en onderdrukking van zwakkere groepen GroenLinks Waterland sluit zich aan bij deze uitgangspunten en streeft er naar de vier principes van duurzaamheid, rechtvaardigheid, openheid en solidariteit te vertalen naar de lokale situatie in Waterland.
Wat heeft GroenLinks Waterland de afgelopen periode bereikt? • •
• • •
•
Door GroenLinks is een geheel nieuw jeugdbeleid van de grond gekomen Door het optreden van onze GroenLinks wethouder is de grootschalige uitbreiding van de camping-jachthaven Uitdam voorlopig op de lange baan geschoven GroenLinks heeft het initiatief voor de wijksteunpunten genomen GroenLinks heeft de discussie over de Brede School aangezwengeld GroenLinks heeft het burgerinitaitief en jongereninitiatief erdoorgekregen, waardoor inwoners van Waterland punten die voor hen belangrijk zijn op de raadsagenda kunnen krijgen GroenLinks heeft het voorstel ingebracht dat leidde tot het instellen van de Welzijnsraad
Wat wil GroenLinks Waterland bereiken? Sociaal, duurzaam, groen en open GroenLinks wil een groen en open Waterland waar aan wonen, werken, toerisme, recreatie en bedrijvigheid beter vorm worden gegeven en waarin de kwaliteit van de dagelijkse leefomgeving gewaarborgd is. GroenLinks wil met de schaarse financiële middelen een koerswijziging inzetten waarbij de belastingdruk aanvaardbaar is en de burgers meer worden betrokken bij het beleid. De inzet van de verkiezingen zal zijn om een groen en links beleid mogelijk te maken. GroenLinks stelt zich open op als het gaat om het nemen van bestuursverantwoordelijkheid. Wij willen laten zien dat sociaal en duurzaam beleid een realistische optie is. Daarbij dient een beter beheer van de gemeenschapsgelden plaats te vinden, zodat rekening wordt gehouden met de belangen van burgers. Communicatie met en betrokkenheid bij en van de burgers staan hoog in het vaandel van GroenLinks. Daarom moet Waterland groen en open blijven! • GroenLinks wil het Waterlands landschap groen en open houden, en ziet niets in plannen van bureau LA4sale om Waterland gespreid vol te laten bouwen door projectontwikkelaars. • Om de diversiteit in de kernen echter te waarborgen pleit GroenLinks voor het “inbreiden” van betaalbare woningen voor ouderen en starters binnen de fysieke grenzen van de bestaande kernen. • GroenLinks is tegen het realiseren van een grootschalige bedrijventerrein in de Monnickemeer en staat eveneens zeer kritisch tegenover verrommeling door gespreide plukjes vervangende bedrijventerreinen in de open weilanden. • GroenLinks is een voorstander van regionale samenwerking, bijvoorbeeld in het Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan Waterland (ISW) en van het Nationaal Landschap Laag Holland. GroenLinks ondersteunt de
•
doelstellingen van deze organisaties van harte. Wel dient de raad actiever betrokken te worden bij het reilen en zeilen van deze organisaties. Op provinciaal niveau ondersteunen wij het standpunt van GroenLinks om het waardevolle landschap van Noord-Holland niet door de individuele wensen van iedere gemeente apart te laten opsnijden als een salamiworst, maar geconcentreerd een woonwijk te ontwikkelen, zoals het woningbouwplan in de Purmer, dat GroenLinks met steun van de regionale GroenLinks afdelingen heeft opgesteld.
Daarom moet er een rechtvaardig sociaal beleid worden gevoerd! • De kwaliteit van het onderwijs blijft een belangrijk punt: de gemeente moet zich hard maken voor het voortbestaan van de basisscholen in de kleine kernen, schoolbesturen moeten voldoende mogelijkheden hebben voor zaken waar het Rijk te weinig aandacht aan geeft, zoals schoolzwemmen en sport, voldoende middelen voor schoonmaak en onderhoud, en voldoende beschikbaarheid van personeel. • Een ontspannener samenleving en een rechtvaardigere verdeling van arbeid en zorg staan momenteel onder zware druk, omdat de mogelijkheden voor kinderopvang, tussen- en naschoolse opvang en mantelzorg op dit moment ronduit armetierig zijn. GroenLinks wil dat er in de gemeente Waterland een pilotproject brede school opgezet wordt om te experimenteren en ervaring op te doen met dit idee en deze vorm van opvang. En daarom moet er ook duurzame politiek worden bedreven! • Het milieubeleid binnen de Gemeente Waterland zelf is onvoldoende: dit blijkt ook uit onafhankelijke onderzoeken. GroenLinks wil daarom dat duurzaamheid de komende periode hoog op de agenda komt: op dit moment wordt er, behalve op enkele onderwerpen als verkeer en vervoer en afvalverwerking, weinig tot niets aan duurzaamheid gedaan. • De gemeente moet het goede voorbeeld geven door systematisch aandacht te geven aan een duurzaam inkoopbeleid en “fair trade” bij openbare aanbestedingen • Aansluiting bij de landelijke campagnes voor klimaatbeleid en lokale duurzaamheid, die de komende twee jaar gevoerd gaan worden. • Dit omvat ook communicatie over de gevolgen van klimaatveranderingen en de mogelijkheden van duurzame ontwikkeling naar de burgers toe en het faciliteren van duurzaam gedrag van de burgers waar mogelijk. Politiek, interactief bestuur, betrokkenheid van de burger, keuzemogelijkheden De afgelopen periode heeft GroenLinks met drie zetels in de raad gezeten en die hadden wij nodig ook. Na kortstondige coalitiedeelname is GroenLinks nu overgebleven als enige oppositiepartij. In het huidige zakencollege, dat gedragen wordt door nagenoeg alle andere Waterlandse partijen, heeft het College de macht en het initiatief verregaand naar zich toe kunnen trekken. De
andere partijen leunen achterover en houden hun mond. Hierdoor wordt er nauwelijks nog politiek bedreven. Deze situatie is onwenselijk: de raad moet het heft weer in eigen handen nemen. Daarom wil GroenLinks het politieke debat weer terugbrengen in Waterland! • Open politieke besluitvorming • Interactief bestuur met participatie van de burgers • In een stadium van het besluitvormingproces waarin nog inbreng gegeven kan worden • Waarbij besluiten worden genomen op basis van alternatieven, zodat er echt iets te kiezen valt De afgelopen zittingsperiode heeft het gemeentelijk "dualistische stelsel" zijn beslag gekregen. Wethouders zijn geen lid meer van de gemeenteraad en krijgen daardoor een meer bestuurlijke en minder politieke taak. Dit opende de weg voor gemeenteraadsleden en commissieleden van GroenLinks om meer een controlefunctie te krijgen en ook zelf meer initiatieven te nemen. Voor GroenLinks is dit een belangrijke stap vooruit. Wij willen echter meer: De Gemeente moet zich inzetten om vormen van interactief bestuur te realiseren door de burgers in een vroeg stadium te betrekken bij belangrijke beslissingen: beleid krijgt vorm vanaf de basis. Te vaak werden in het verleden zaken op bestuurlijk niveau op elkaar afgestemd voordat burgers en politiek zich hierover hadden uitgesproken. Dit leidt tot desinteresse bij de burger en het idee dat het uitoefenen van invloed niet meer mogelijk is omdat alles in de “achterkamertjes” al is geregeld. Deze volgorde moet daarom worden omgedraaid. Het vertrouwen van de burger hoeft niet gewonnen te worden door ze een eigen burgemeester te laten kiezen, maar door burgers over zaken die hen aangaan te laten meebeslissen. GroenLinks Waterland wil zich hiervoor inzetten. Het zal de participatie van de burgers bevorderen, de kloof met de politiek verkleinen en ambtelijke inzet vruchtbaarder maken. Daarom wil GroenLinks interactiviteit bevorderen en de lokale democratie versterken! • Besturen, zowel in Waterland maar ook op hogere niveaus mag nooit verworden tot onderonsjes tussen bestuurders en daarmee tot voldongen feiten, waar de burgers geen enkele stem meer in hebben. Dit vergroot alleen maar de reeds bestaande kloof tussen burger en politiek. • GroenLinks staat voor een versterking van de lokale democratie door middel van bijvoorbeeld dorps- en buurtraden en/of andere groepen en organisaties. Zij vindt dat burgers veel vaker moeten kunnen meepraten over thema’s die zij belangrijk vinden. Echte keuzes op basis van alternatieven Politiek bedrijven kan alleen maar als er ook echt iets te kiezen is! Op dit moment zijn er nog te weinig keuzemogelijkheden: vaak stelt het college de zaken nogal zwart-wit voor. Ook in het verkeer tussen College, ambtelijk apparaat en Raad
zullen steeds beleidsalternatieven en keuzemogelijkheden moeten worden aangegeven. Daarnaast is evaluatie van besluitvormingsprocessen en ingezet beleid noodzakelijk om tijdig te kunnen bijsturen. Er moeten daarom meer keuzemogelijkheden worden geboden en er zullen meer evaluatiemomenten in de gemeentelijke stukken worden opgenomen, waardoor de dualistische rol van de gemeenteraad, namelijk het sturen op hoofdlijnen, beter tot uitdrukking komt. In het Verkiezingsprogramma van GroenLinks Waterland komt duidelijk naar voren waar wij voor staan. Op dinsdag 7 maart 2006 kunnen de burgers van Waterland hun stem uitbrengen:
Stem daarom GroenLinks voor een groen Waterland met toekomst!
Standpunten per onderwerp Openbaar bestuur GroenLinks staat voor een open en helder openbaar bestuur, waarin gemeenteraadsleden, leden van het college van burgemeester en wethouders en beleidsambtenaren zich richten op een open dialoog met elkaar en met de bevolking. In het huidige zakenkabinet van alle Waterlandse partijen behalve GroenLinks is daar weinig van terecht gekomen. Er wordt nauwelijks politiek bedreven: GroenLinks is de enige oppositiepartij. De andere partijen zitten achterover. Hierdoor heeft het college de macht en het initiatief naar zich toe kunnen trekken. Deze situatie is onwenselijk: de raad moet het heft weer in eigen handen nemen! GroenLinks wil dat de Raad het initiatief naar zich toetrekt zodat de toetsbaarheid en duidelijkheid van het besuur verbetert. De toetsbaarheid en duidelijkheid van beslisdocumenten laat vaak te wensen over. De raad moet tot weloverwogen keuzes komen op basis van stukken waarin duidelijke en echte keuzemogelijkheden geboden worden. Hierdoor kan de raad daadwerkelijk kaders stellen. •€€€ GroenLinks staat voor een interactieve werkwijze: Dat wil zeggen dat overleg met burgers en maatschappelijke organisaties centraal moet staan in het bestuur van Waterland. In alle fases van beleid dient er aandacht te zijn voor contacten met dorpsraden, welzijnsorganisaties, sportverenigingen, belangengroeperingen en burgers. Hierdoor zijn alle betrokkenen beter op de hoogte van de politieke gang van zaken en kan er in overleg tot breed gedragen oplossingen worden gekomen.. •€€€ Onderzoeken als de Regionale Omnibusenquete 2004 zijn zeer nuttig en dienen vaker plaats te vinden. Op deze manier kan gemeten worden hoe tevreden de burgers zijn met hun gemeente, de voorzieningen, hun woning, de kwaliteit van hun leefomgeving, veiligheid en de politie enz. Op basis van dergelijke ‘benchmarking’ onderzoeken kunnen dan ook concrete doelen worden gesteld. •€€€ Het Plan van Aanpak naar aanleiding van deze Omnibusenquete moet worden uitgevoerd. Dit houdt in dat er aandacht moet zijn voor de betrokkenheid van burgers. Dit betekent een open bestuurscultuur en een goede gemeentelijke dienstverlening. Maar dit betekent ook dat de gemeente Waterland actief ernaar moet streven om zoveel mogelijk voorzieningen te behouden en het liefst uit te breiden. • De dorpsraden moeten een actieve rol krijgen in het interactief bestuur. Het Gemeentebestuur moet serieus van hun kennis en inbreng gebruik maken. • Aan de mogelijkheden van het burger- en jongeren-initiatief moet veel grotere bekendheid gegeven worden. Via het onderwijs, bv. op het Bernard Nieuwetijt college, kunnen jongeren hierdoor vertrouwd raken met de democratie en de punten, die zij belangrijk vinden, op de politieke agenda krijgen. •
GroenLinks wil dat de gemeente Waterland regels gaat maken, zodat burgers ook in de toekomst, na het vervallen van de referendumwet,een raadgevend referendum kunnen aanvragen. •€€€ Stukken die behoren bij besluitvorming behoren toegankelijk en ter inzage te zijn voor alle burgers. Financiële drempels om dergelijke stukken te raadplegen zijn uit den boze. •
Leefbaarheid, Onderwijs en Welzijn: Groenlinks staat voor een solidaire samenleving, waarin welvaart en middelen eerlijk verdeeld worden. Dat betekent dat er aandacht moet zijn voor leefbaarheid, onderwijs en welzijn. Iedereen heeft er baat bij als wijken en kernen veilig en leefbaar zijn, als kinderen dichtbij naar school kunnen en als er zorg op maat geleverd kan worden bij u in de buurt.
Leefbaarheid •€€€ GroenLinks Waterland begrijpt niet dat leefbaarheid nagenoeg volledig van de politieke agenda is verdwenen: iedereen heeft te maken met de leefbaarheid en veiligheid van zijn of haar buurt of dorp. De gemeente moet weer een actief leefbaarheidsbeleid gaan voeren: de voorzieningen in alle kernen in Waterland moeten op peil blijven, zeker waar het voorzieningen voor minder mobiele sociale groepen betreft (kinderen, senioren). •€€€ GroenLinks maakt zich daarom sterk voor een volwaardige publieke sector waarbij de kwaliteit van onderwijs, gezondheidszorg en welzijnsvoorzieningen gewaarborgd zijn. •€€€ GroenLinks vindt de dorpshuizen zeer belangrijk voor de leefbaarheid in de kernen. De afgelopen jaren is door de gemeente een ontwikkeling ingezet naar financiële zelfstandigheid van de dorpshuizen. GroenLinks wil nauwgezet in het oog houden of deze financiële zelfstandigheid ook op lange termijn voldoende waarborgen biedt voor het gewenste niveau van gemeenschapsvoorzieningen. GroenLinks wil dan ook dat de dorpshuizen weer een eigen budget krijgen van de gemeente, zodat deze instellingen zelf de leefbaarheid van de kernen kan waarborgen. •€€€ Hondenbelasting moet worden ingezet voor de beperking van overlast door honden met name door honden te weren uit speelvelden voor kinderen. Dit betekent die middelen inzetten voor hekwerk e.d. Hondenuitlaatgebieden moeten duidelijk worden afgezonderd en gemarkeerd. De gemeente moet actie ondernemen richting het Recreatieschap Hemmeland tot beperking van de overlast van honden op het Hemmeland.
Onderwijs •€€€ GroenLinks vindt dat bij schaalvergroting in het basisonderwijs elke kern van de gemeente Waterland die nu een school heeft, moet blijven beschikken over één openbare of samenwerkingsschool, zonodig als nevenvestiging of dislocatie. Zonder basisschool gaat de leefbaarheid van een dorpskern namelijk sterk achteruit omdat het voor jonge gezinnen niet meer aantrekkelijk is om zich daar te vestigen. • Het concept van de zogenaamde brede school wordt in alle kernen verder uitgebouwd en ontwikkeld. De school moet gezien worden als een onlosmakelijk onderdeel van van een wijk of een kern en van een breder aanbod dat de gemeente doet om opvang, begeleiding en ontplooiing van kinderen te verbeteren en achterstanden te voorkomen. De gemeente moet
dit mogelijk maken en bevorderen met inachtneming van de rechtspositie van het onderwijzend personeel. Volgens Groenlinks kan het hier gaan om het opbouwen van een structuur van met elkaar samenhangende voorzieningen die ook opgezet kan worden zonder grote verbouwingen aan bestaande gebouwen. De Gemeente kan hierin een actieve regie rol vervullen. •€€€ Schoonmaak van scholen mag niet langer een sluitpost zijn van het schoonmaakbedrijf dat de gemeentelijke gebouwen schoon maakt. •€€€ Het schoolzwemmen moet behouden blijven omdat zwemmen een basisvaardigheid is die hard nodig is in het waterrijke Waterland. •€€€ De gemeente sluit de kinderen, van wie de ouders de vrijwillige bijdrage voor het schoolzwemmen niet betalen, in geen geval uit van het schoolzwemmen. •€€€ Geen verhoging van de kosten voor het leerlingenvervoer voor ouders van kinderen in het speciaal onderwijs. De ouders van deze kinderen hebben niet gekozen voor deze vorm van onderwijs en bovendien maken zij vaak al meer kosten voor hun kinderen vanwege hun handicap.
Welzijn •
•
•
•
•
Er worden in Ilpendam, Broek in Waterland en op Marken wijksteunpunten ontwikkeld. In deze wijksteunpunten moet, afhankelijk van de plaatselijke situatie, een groot aantal functies kunnen worden geboden zoals: een loketfunctie, thuiszorgfunctie, een internethoek, een pinautomaat, een salonruimte voor kapper, schoonheids-specialist(e) en pedicure, een behandelkamer voor huisarts, fysiotherapeut etc., kinderopvang en een ruimte waar gezamenlijk kan worden gegeten, waar “Bewegen voor ouderen” gegeven kan worden en andere gemeenschappelijke activiteiten kunnen worden ondernomen. GroenLinks vindt het belangrijk dat er op zoveel mogelijk locaties boeken te leen zijn. Dit betekent: behoud van de huidige bibliotheekvestigingen op Marken, Broek in Waterland en Monnickendam en een terugkeer van de bibliotheekbussen in de overige kernen. De komende jaren is veel aandacht nodig voor de invoering en verdere uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De wet kent de Gemeente een belangrijke regierol toe. Groenlinks wil dat de gemeente pro-actief handelt en deze regierol dus voortvarend oppakt. GroenLinks is voorstander van een dienstenstructuur die het mogelijk maakt dat mensen zolang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Maatschappelijk werk, welzijnswerk en vrijwilligerswerk moeten worden uitgebreid en versterkt. Gestreefd moet worden naar de oprichting van een steunpunt mantelzorg en respijtzorg: dit is zorg waardoor een mantelzorger tijdelijk wordt vrijgesteld, zodat een vaak broodnodige pauze of vakantie mogelijk is.
• •
• •
Waterland is onaantrekkelijk als vestigingsgemeente voor jonge anderhalf- en tweeverdieners door de geringe capaciteit van de kinderopvang. Naar structurele uitbreiding hiervan moet worden gestreefd. De gemeente moet blijvend streven naar het ontwikkelen van voorzieningen voor jongeren. Groenlinks wil de breedtesport stimuleren. In dit verband moet de gemeente stimuleren dat scholen samenwerken met gymnastiekverenigingen om meer beroepskrachten aan te trekken. Er komen meer openbare speel- en sportvoorzieningen voor jeugd en jongeren, in samenspraak met betrokkenen komt er een apart speelvoorzieningenbeleid voor de kernen. Digitale trapveldjes, waar jongeren spelenderwijs kunnen leren omgaan met ICT, worden in stand gehouden of ontwikkeld.
Milieu en Duurzaamheid In de Waterlandse politiek staan milieu en duurzaamheid, net als leefbaarheid, totaal niet op de politieke agenda. Het duurzaamheidsbeleid van de gemeente staat nergens compleet op papier, waardoor er slechts op zeer incidentele basis duurzame politiek wordt bedreven. GroenLinks vindt dit een zeer onwenselijke situatie: de gemeente heeft een voorbeeldfunctie te vervullen op het gebied van duurzaamheid en het milieu. Het eerste wat moet gebeuren is het bundelen van het duurzaamheidsbeleid, zodat er duidelijk wordt wat er in Waterland op dit gebied gebeurt. •
Er wordt een integraal duurzaamheidsbeleid gevoerd. Dit duurzaamheidsbeleid doet mee aan landelijke onderzoeken naar duurzaamheid (zoals die van COS Nederland: www.duurzaamheidsmeter.nl), zodat duidelijk is hoe het met de duurzaamheid in Waterland gesteld is. •€€€ De gemeente moet een duurzaam inkoopbeleid gaan voeren; denk aan duurzame bouwmaterialen, groene stroom, natuurlijke onkruidverdelgers en ecologische levensmiddelen. •€€€ Er worden afspraken gemaakt met woningcorporaties om duurzaam te bouwen. •€€€ Milieuvergunningen worden streng gecontroleerd en gehandhaafd. • Schone energie, waaronder windenergie, moet worden gestimuleerd •€€€ De gescheiden inzameling van GFT-afval en overig afval moet gemeentebreed worden uitgevoerd. GroenLinks erkent wel de belangrijke bijdrage van scholen en verenigingen bij het inzamelen van oud papier. De Gemeente moet zich er opnieuw voor inspannen om het GFT-beleid tot een succes te maken. Waar kostenbesparing kan optreden door ondergrondse containers te plaatsen, dienen deze te worden gerealiseerd. •€€€ Er dient in samenwerking met enkele andere gemeenten een meetpunt voor lawaai van vliegtuigen te worden gerealiseerd. •€€€ Op water in natuurgebieden worden uitsluitend fluisterboten of niet gemotoriseerde vaartuigen als roeiboten en kano’s toegestaan. •€€€ Op water in de (beschermde) natuurgebieden en op de Gouwzee zullen voor motorboten de snelheidsbeperkingen tot maximaal 6 km daadwerkelijk moeten worden gehandhaafd. Alleen op de snelvaarstrook in de Gouwzee mag hard worden gevaren. •€€€ Zolang er nog geen gedegen onderzoek gedaan is naar de ecologische gevolgen van het doorsteken van de dijk naar Marken en het maken van een grote, diepe vaargeul in de Gouwzee, stelt GroenLinks zich op het standpunt van voorzorgsprincipe om de voedselbiotoop voor duizenden eenden in de winter niet te verstoren. •€€€ Het huidige unieke kleinschalige karakter van de oostzijde van het Hemmeland moet behouden blijven. • €€€Gemeentelijke diensten stappen over op elektrische of hybride auto’s. • Herinvoering van de chemokar
Huisvesting en Ruimtelijke Ordening €€€€€€€€€€€ Het landschap van Waterland heeft internationale bekendheid en allure als gebied met unieke natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische waarden. Dit heeft bijvoorbeeld zijn beslag gekregen in de rijksnota Belvedere (1999) waarin het gebied Waterland een bijzonder hoge cultuurhistorische waarde toegekend heeft gekregen vanwege de combinatie van archeologische, historisch-geografische en stedenbouwkundige waarde. Waterland heeft toen reeds de status van Belvedere gebied gekregen, met als toevoeging: een lage ruimtelijke dynamiek. Meer recent is het gebied in de Nota Ruimte aangewezen als Nationaal Landschap. Dit zijn “gebieden met internationaal zeldzame en nationaal kenmerkende kwaliteiten op landschappelijk, cultuurhistorisch en natuurlijk gebied. Deze kwaliteiten moeten worden behouden, duurzaam beheerd en waar mogelijk versterkt”, zo stelt de Nota. “Er is ruimte voor ten hoogste de natuurlijke bevolkingsgroei (migratiesaldo nul) en voor regionale en lokale bedrijvigheid”. Een dergelijke status vereist van provincie en gemeente een actief cultuurhistorisch ruimtelijk beleid, gericht op het herkenbaar houden en versterken van de ruimtelijke en historische samenhang en -kwaliteiten. De (kwetsbare) fysieke dragers van deze cultuurhistorische waarden, zoals waterlopen, wegen, lanen, en weiden, dienen het kader en de begrenzing te vormen voor ruimtelijke ontwikkeling in Streek- en Bestemmingsplannen. De Gemeente is zich hiervan veel te weinig bewust. Zij moet deze bijzondere waarden van Waterland voluit erkennen en als uitgangspunt nemen bij voorstellen voor ruimtelijke ordening en de bestemmingsplannen voor de diverse kernen. De Gemeente Waterland moet zich daarom niet gebonden achten aan een taakstelling m.b.t. het bouwen van woningen, die afgeleid is van een ongrijpbaar gegeven als “woningbehoefte” op provinciaal of landelijk niveau. Integendeel, de Gemeente Waterland moet het behoud van het open landschap van Waterland als uitgangspunt nemen. Het potentieel van Waterland ligt in een beter gebruik van haar kwaliteiten als cultuurhistorisch recreatiegebied: het moet zich als toeristisch, recreatief en agrarisch gebied handhaven en verder ontwikkelen. De Gemeente dient samen met haar inwoners, met Provincie en ISW een regierol te vervullen om de doelstellingen van het Nationaal landschap te realiseren. Daar ligt de toekomst voor het gehele gebied van de gemeente. • •
Bij de ruimtelijke ontwikkeling wil Groenlinks daarom het accent leggen op waterbeheer, kleinschalige bebouwing, natuur, recreatie en toerisme. Groenlinks vindt dat woningbouw slechts zeer beperkt in omvang kan zijn en niet meer kan bedragen dan wat nodig zou zijn om de eigen bevolkingsgroei op te vangen. Waterland heeft geen taak om een bijdrage te leveren aan de algemene (provinciaal of nationaal geformuleerde) behoefte aan woningen.
•
• •
• • • • • • •
Binnen deze grenzen krijgt het bouwen voor specifieke doelgroepen prioriteit. Groenlinks wil zich daarom inzetten voor meer betaalbare woningen voor jongeren en studenten, alleenstaanden, starters, ouderen en mensen met een handicap. Samen met woningcorporaties worden alternatieve ‘koopmethodes’ ontwikkeld om betaalbare starterwoningen te realiseren. Bij elk bouwproject moet verder een zo groot mogelijk aantal huurwoningen worden gerealiseerd. De verhouding 40% sociale huur en 60% vrije sector (huur of koop) wil GroenLinks als een gemiddelde zien. In sommige projecten zou zelfs in samenwerking met een woningbouwvereniging 100% in de huursector kunnen worden gerealiseerd. Bij nieuwbouw wordt de parkeerruimte zoveel mogelijk ondergronds gerealiseerd In woongebieden komt voldoende ruimte voor kinderen om te spelen. Er komt afstemming met buurgemeenten over wat waar wordt gebouwd (woningen, bedrijven, groen). Gemengde bebouwing wordt bevorderd: goedkoop en duur, koop en huur door elkaar. Waar het bouwen van woningen op plekken van voormalige schuren, loodsen of kleine bedrijfsterreintjes leidt tot stedenbouwkundige verfraaiing van een kern wordt dit toegestaan. Huurders moeten meer vrijheid krijgen om hun woning op te knappen en in te richten. Dit draagt bij aan grotere betrokkenheid en beter onderhoud van het woningenarsenaal. In geval agrarische gebouwen vrijkomen wordt het mogelijk gemaakt dat binnen deze gebouwen meer dan maximaal twee wooneenheden worden gecreëerd.
Woningbouwlocaties: • •
•
GroenLinks is voor behoud van het open landschap en daarom in eerste instantie voor het inbreiden van woningbouw. Groenlinks is akkoord met de optie om voor de woningbehoefte tot 2020 in het kader van de invulling van het Streekplan Noord-Holland Zuid uit te gaan van enkele grotere uitleglocaties en niet overal in het open landschap nieuwe kernen of linten te realiseren. Wij zijn het daarom eens met de voorgestelde draaiing van het golfterrein in Purmerend, om zo plaats te maken voor circa 2000 woningen in de Purmer. De uitbreiding met 150 woningen in IlpendamNoord is dan niet meer nodig. Er mogen in geen geval woningen onder hoogspanningsmasten worden gebouwd. Als alternatief zal in de nabije toekomst op inbreidingslocaties (terrein van de scholen, de Ilpenhof) kunnen worden gebouwd. Voor Broek in Waterland zijn wij voor het bebouwen van het bedrijventerrein Hellingweg/Kebo. Verder zijn wij voor het bebouwen van Eilandweg /De Draai in samenwerking met woningbouwverenigingen. Groen Links verzet zich tegen het bebouwen van alle andere nu nog groene locaties.
• •
• •
Op Marken zijn wij voor het realiseren van een nieuwe terp De Bennewerf. Verder heeft GroenLinks zich accoord verklaard om in plaats van KerkbuurtZuid een uitbreiding van de Minnenwegbuurt mogelijk te maken. In Monnickendam zijn er nog weinig mogelijkheden tot inbreiding over. Nu de eerste fase van het project Bernardlaan, met uitsluitend koopwoningen, van start is gegaan, willen we dat in de latere fase van dit project zoveel mogelijk huurwonigen worden gerealiseerd. Wat het project Galgeriet betreft hangt de realisering af van de mogelijkheid om een aantal bedrijven te verplaatsen en van de grootte van de volgens de Provincie noodzakelijke vrijwaringszone. Uit het gestarte onderzoek naar de mogelijkheid om een activiteitencentrum te realiseren op het Hemmeland zullen eventueel verdere mogelijke inbreidingslocaties voortvloeien.
Bedrijventerreinen: •
• •
GroenLinks is tegen het realiseren van een grootschalig bedrijventerrein in de Monnickemeer. Zoveel mogelijk bedrijven aan het Galgeriet dienen verplaatst te worden naar bestaande bedrijventerreinen in de nabijheid van Monnickendam. Voor aan water gebonden bedrijven dient een oplossing te worden gezocht. Wij betreuren het dat de gemeente al grond heeft aangekocht in de Monnickemeer. De uitbreiding van het bedrijventerrein De Dollard dient alleen voor aan de gemeente Waterland gebonden bedrijven te worden bestemd. Het ruimtegebruik van bestaande bedrijventerreinen wordt geïntensiveerd om de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen zoveel mogelijk overbodig te maken. Voor plaatsgebonden, milieuvriendelijke en kleinschalige bedrijvigheid kunnen er mogelijkheden worden geschapen bij het terrein Kloosterdijk en in Katwoude. Er komen kwaliteitseisen (architectuur) voor bedrijventerreinen in de gemeentelijke welstandsnota.
Toerisme, recreatie en verkeer Het TROP (het ontwikkelingsprogramma voor toerisme en recreatie) dient van de grond te komen. De voorzieningen voor de charterschepen in de haven van Monnickendam dienen te worden verbeterd (mogelijkheid om vuil water te lozen; elektrische aansluitingen; veilige afmeervoorzieningen). De grootschalige uitbreiding met al of niet drijvende recreatiebungalows van de camping Uitdam mag geen doorgang vinden. Bij elk plan dient er sowieso te worden voldaan aan de vogel- en habitatrichtlijn. De voorgestelde inpoldering van het IJmeer wijzen wij af. GroenLinks is tegen het verplaatsen van de gemeentewerf naar het Hemmeland. Het Hemmeland dient een recreatiegebied te blijven. Bij de door het Landschap Waterland voorgestelde opwaardering van het Hemmeland dient grootschaligheid te worden vermeden. Een eventueel activiteitencentrum (plan Volkers) aan de dijk dient zorgvuldig te worden ingepast. Bij de modernisering van het Lakelandhotel dient overwogen te worden of onder de nieuw te bouwen voorziening ook ruimte voor een disco kan worden gevonden. •
• • •
• •
Aanleg wandelpaden. In aansluiting op het landelijk beleid van GroenLinks met betrekking tot wandelpaden, moet advies worden ingewonnen over de behoefte aan nieuwe wandelpaden bij lokaal wandelplatform. De gemeente Waterland ondersteunt hierbij het Landschap Waterland. Marken is het toeristische hart van de gemeente Waterland. Bij deze positie hoort een budget; Wel dient de leefbaarheid voor de bewoners in de gaten gehouden te worden. Het centrum van Monnickendam wordt autoluw gemaakt. In woongebieden en rond scholen zou een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur of lager moeten gelden. Ook op overige gemeentelijke wegen wordt vanwege veiligheid, vervuiling en geluidsoverlast de rijsnelheid verlaagd. Onderzocht moet worden welke mogelijkheden er zijn om in samenwerking met de agrarische sector recreatie en toerisme verder te ontwikkelen. In overleg met betrokkenen komt er per kern een inventarisatie welke voorzieningen (bijvoorbeeld openbare toiletten) per kern nodig zijn om de specifieke streekeigen mogelijkheden (fietsen, wandelen, skaten, kanoën, etc.) te ondersteunen.
Economie, Landbouw en Dierenwelzijn Economische ontwikkeling Economie is voor GroenLinks niet alleen maar economische groei. GroenLinks streeft naar werkgelegenheid. Juist ook voor jongeren zonder werkervaring en voor mensen met weinig opleiding of een taalachterstand. Dit betekent niet dat we kiezen voor massale bedrijventerreinen vol loodsen en industrie in de hoop werk te creëren. Deze terreinen blijken er landelijk al meer dan genoeg te zijn en bovendien is het niet de bedrijvigheid die we juist willen steunen. Zonder iets aan deze werkgelegenheid af te willen doen, wil GroenLinks voor de toekomst inzetten op de creatieve economie: kleine en grote bedrijven in de kennis- en adviessector, in toerisme en andere dienstverlening. Dit is hoogwaardige bedrijvigheid die op dit moment een grote groei doormaakt. Het is tevens bedrijvigheid die goed in te passen is in ons dichtbevolkte land. De gemeente heeft niet erg veel invloed op het economische klimaat; de kenmerken en ligging van de regio zijn meestal bepalender. De gemeente kan wel de vestiging van hoogwaardige kennisintensieve bedrijven aanmoedigen. De vestigingsvoorwaarden blijken voor de ‘creatieve economie’ meer te liggen in goedkope kantoorruimte, een aantrekkelijke omgeving met een divers en open cultureel klimaat dan in snelwegen en bedrijventerreinen. Een hoogwaardig groen buitengebied wordt de komend decennia steeds belangrijker als woonfactor en als vestigingsoverweging voor ondernemingen. Het zal alleen maar schaarser en daarmee kostbaarder (zowel letterlijk als figuurlijk) worden. Behoud van de aanwezige groene kwaliteiten moet daarom worden verzekerd. Hier en daar is bovendien een fikse verbetering van de landschappelijke kwaliteit noodzakelijk. GroenLinks wil bevorderen dat de gemeente en de burgers van Waterland zich realiseren dat het groene buitengebied vlakbij Amsterdam op zichzelf iets kostbaars is, ook letterlijk, dus een productiefactor is. •€€€ Daarom kiest GroenLinks ervoor om de Monnickemeer open te houden. •€€€ De gemeente moet zich er vooral op richten om schone en met name kennisintensieve bedrijven naar Waterland te lokken, die baat hebben bij en speciaal geinteresseeerd zijn in de groene en open kwaliteiten van Waterland. • Om binnen de kernen ruimte te behouden en te scheppen voor lokale , schone en kleinschalige bedrijvigheid moet soepel worden omgegaan met het wijzigen van bestemmingen (bv. het omzetten van een woonbestemming in winkel- of kantoorbestemming) • Recreatie en toerisme kunnen worden bevorderd door verbreding van de landbouw te stimuleren en aansluiting te zoeken bij de agrarische streekeigen mogelijkheden. Het ontwikkelen van een streekmarkt voor streekeigen, biologische en natuurvriendelijke producten zou kunnen helpen.
Duurzame Landbouw •€€€ Het agrarische buitengebied heeft zijn eigen karakter en culturele waarde. Deze kunnen versterkt worden door het behouden en herstellen van karakteristieke landschappen en door agrarisch natuurbeheer. De boeren worden blijvend gestimuleerd om actief te zijn als landschap- en natuurbeheerders in het agrarisch buitengebied. De gemeente ondersteunt boeren die willen omschakelen naar biologische en/of natuurvriendelijke landbouw. •€€€ Οver de biologische en/of natuurvriendelijke landbouw gaat de gemeente een gesprek aan met de biologische en/of natuurvriendelijke boeren in Waterland. Hierbij worden knelpunten geïnventariseerd en zo veel mogelijk weggewerkt. •€€€ De Waterlandse consument wordt gestimuleerd om biologische en/of natuurvriendelijke producten te kopen door actieve voorlichting en het mogelijk maken van meerdere verkooppunten. De gemeente Waterland geeft hierin vanzelfsprekend het goede voorbeeld. •€€€ Het Waterlandse bedrijfsleven - en met name de recreatie- en horecasector - wordt gestimuleerd zich actief in te zetten voor ondersteuning van (regionale) biologische en/of natuurvriendelijke landbouw. Bijvoorbeeld door samenwerkingsverbanden tussen restaurants en biologische en/of natuurvriendelijke boeren. Scholen kunnen worden gestimuleerd met leerlingen biologische en/of • natuurvriendelijke boeren te bezoeken om zo kennis van en betrokkenheid bij duurzame bedrijvigheid te bevorderen. • De Gemeente dient ook zelf afnemer te zijn van biologische en/of natuurvriendelijke producten. • De Gemeente schept voorwaarden voor verbreding van de activiteiten (bv. in de toeristische sector) van degenen die werkzaam zijn in de duurzame landbouw teneinde de sector duurzaam te versterken. Het creëren van meer overnachtingsmogelijkheden maar ook de mogelijkheid om binnen de bestaande gebouwen meer wooneenheden te scheppen.
Dierenwelzijn •€€€ Stroperij en illegale jacht op onze beschermde vogelpopulaties moet worden tegengegaan. •€€€ Het aantal verkeersslachtoffers onder de dieren moet worden teruggebracht door bv. borden langs de weg om automobilisten attent te maken op de dieren in Waterland. • Samen met Staatsbosbeheer wordt later maaien ten behoeve van de vogelstand gestimuleerd.
Financiën GroenLinks staat voor een solide begrotingsbeleid dat voldoende ruimte biedt voor investeringen in betaalbaar, duurzaam en sociaal beleid. Vooral gericht op de mensen met de minste kansen en op een noodzakelijk lokaal milieubeleid, nu en in de toekomst. Gezien de financiële situatie van de gemeente Waterland is dat een zware opgave. Het vraagt heldere keuzes voor noodzakelijke investeringen en bijdragen. En het vraagt om een kritische houding ten aanzien van andere kosten, zoals die van aan- en uitbesteding en de inkoop van goederen en diensten, bijvoorbeeld de inzet van dure adviesbureaus. Ook zijn dure prestigeprojecten uit den boze en dient de gemeentelijke organisatie efficiënt te zijn. •
• • • • • • • • • • •
De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Want dat is waar de overheid volgens GroenLinks voor moet staan: een beleid dat eenieder kansen biedt; dat de solidariteit die er in onze samenleving is, versterkt en die sociaal en met compassie de zwaksten beschermt: GroenLinks bezuinigt niet op minimabeleid: gemeentelijke belastingen kunnen worden kwijtgescholden. De gemeente zoekt de samenwerking met andere gemeentes, of provincie, om samen de vaak ingewikkelde aanvraagprocedures van nationale en Europese subsidies voor te bereiden. De gemeente blijft kritisch op inhuur van externe deskundigheden. Bij bezuinigingen worden de voorzieningen zovel mogelijk gespaard. Ook hier geldt: GroenLinks komt op voor de zwakkeren in de samenleving. Dus bezuinigt GroenLinks niet op minimabeleid. Daar waar commerciële bedrijven profijt hebben van gemeentelijke faciliteiten, grond of openbare ruimte moeten zij meebetalen aan de voorzieningen. Het principe 'de vervuiler betaalt' is uitgangspunt voor gemeentelijke verordeningen. In de afgelopen raadsperiode is de inzichtelijkheid van financiële stukken al wel verbeterd, maar deze is nog lang niet optimaal: de aanbevelingen van de commissie Duale Begroting moeten beter worden nageleefd. Bovendien moet veel duidelijker worden hoe geld besteed wordt en wat er concreet bereikt is. Dit krijgt op dit moment nog veel te weinig aandacht. De gemeentelijke afdelingen worden doorgelicht op efficiency door middel van vergelijkende tests. Op die manier wordt duidelijk waar en hoe het gemeentelijk apparaat efficiënter en goedkoper kan functioneren. Het aantal reserves in de begroting wordt teruggebracht: op dit moment worden in de begroting allerlei potjes aangehouden. Dit komt de inzichtelijkheid niet ten goede en moet daarom worden vermeden. Het is wenselijk subsidie voor kinderopvang te verlenen. De toekomstige WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning; belangrijk voor allerlei vormen van zorg) moet inkomensafhankelijk worden toegepast wat betreft het beleid ten aanzien van de eigen bijdrage. De sterkste
schouders dragen de zwaarste lasten, mensen met lage inkomens worden ontzien.
Specifiek voor de kernen heeft GroenLinks de volgende standpunten: Broek in Waterland • • • •
•
• •
In het nieuwe bestemmingsplan van Broek worden eerst de inbreidingslocaties uitgewerkt en er is in principe geen ruimte om uitbreidingslocaties te realiseren. GroenLinks ondersteunt het initiatief om te komen tot een volwaardig zelfstandig wijksteunpunt. GroenLinks ondersteunt het initiatief om te komen tot meer buiten speelvoorzieningen. GroenLinks wil dat onderzocht wordt welke rol Broek zou kunnen spelen voor de ontwikkeling van kleinschalig toerisme en recreatie en welke voorzieningen daarvoor nodig zijn. Het inrichten van een biologische, natuurvriendelijke markt waar het “Waterlands Product” kan worden aangeboden is interessant idee. Er moet in dit verband aandacht komen voor een “face-lift” van het parkeerterrein aan het Nieuwland. In de plannen voor de inrichting van de Volgermeer na de sanering is ook sprake van een milieu-educatiecentrum. In aansluiting hierop zou in Broek een bezoekerscentrum kunnen worden ingericht van waaruit historische wandelingen, natuurwandelingen, fietstochten en kanoroutes kunnen worden uitgezet. Er moet worden nagedacht over andere verkeersremmende maatregelen dan de huidige hoge drempels. Er moet een maximale inspanning komen om het zware verkeer en het sluipverkeer te weren.
Ilpendam • • • • • • •
Geen bebouwing in Ilpendam-Noord Strandbad Ilpendam: veilig zwemmen in de Purmerringvaart op aan te leggen strand bij (voormalige) gemeentewerf Ilpendam Er worden woningen voor starters en senioren gerealiseerd op de terreinen Ilpenhof en de basisscholen in Ilpendam. Een brede school op het terrein van de Ilpenhof, met daarin de beide basisscholen, de peuterspeelzaal en de kinderopvang Een wijksteunpunt op het terrein van de Ilpenhof Terugkeer van de bibliotheekbus Terugkeer van volwaardige speeltuinen in het park en bij het trapveldje
Katwoude •
Pleiten voor de aanleg van een voetpad op de dijk door overleg met het Hoogheemraadschap.
• •
Het treffen van maatregelen die de verkeersveiligheid bevorderen, waaronder controle van de maximumsnelheid en het aanleggen van een parkeergelegenheid bij het Dorpshuis. Aanleggen van een kanosteiger in de Gouwzee bij het Dorpshuis om het toerisme te bevorderen.
Marken • • • • • • •
Beter onderhoud van het groen, van de bermen en het straatmeubilair. Hierover blijven communiceren met de Eilandraad. Frequentere busverbinding, bijvoorbeeld voor het bezoeken van het ziekenhuis in Purmerend. Beter parkeerbeleid om minder vluchtig toerisme te bereiken. Behouden van een aula-voorziening bij sterfgevallen op Marken. Er moet een wijksteunpunt op Marken gerealiseerd worden. Ontwikkelen woningbouwlocatie Bennewerf. Toeristische bedrijvigheid stimuleren. Tegelijkertijd de leefbaarheid van de kern stimuleren en faciliteren.
Monnickendam •€€€ GroenLinks maakt zich sterk voor het groen houden van de Monnickemeer. •€€€ Behoud en versterking van het voorzieningenniveau in Monnickendam hebben absolute prioriteit. De opheffing van het postkantoor is gelukkig teruggedraaid, maar de gemeente moet een actief beleid voeren om een verdere teruggang of verschraling van het winkelaanbod in de oude kern te voorkomen, de zaterdagmarkt moet ook voor de toekomst behouden blijven, en het overeind houden van maatschappelijke en zorgvoorzieningen vraagt continue aandacht. •€€€ GroenLinks pleit voor een samenhangend jeugd- en welzijnsbeleid, met daarin een centrale rol voor de Bolder (evt. ondergebracht in een nieuw activiteitencentrum, samen met anderen). •€€€ Revitalisatie van de binnenstad door invoering van autovrije weekenden in het gebied Zarken, Kerkstraat, Zuideinde en deel Noordeinde gedurende de zomermaanden (mei - sept.). De Middeleeuwse Stadsfeesten hebben laten zien wat voor levendigheid in de binnenstad dit teweeg kan brengen. •€€€ Terugdringen geluidsoverlast door te harde muziek van horecagelegenheden in de weekenden •€€€ Bij de haven worden voor de watersporters borden geplaatst met een verwijzing naar de Gemeentewerf voor de afvoer van chemisch afval. Ook moet de bruine vloot van gemeentezijde meer aandacht te krijgen waarmee ook het toerisme wordt bevorderd. •€€€ In overleg met betrokkenen streeft de gemeente naar de ontwikkeling van huizenbouw op het Galgeriet.
Overleek •
Onderhoud van voorzieningen, zoals het voetbalveld.
• • •
Regelmatig overleg van de gemeente met de buurtvereniging Overleek e.o. Er dient een definitieve oplossing te worden gevonden voor de verontreinigde vuilnisbelt. De camping moet op het diepriool worden aangesloten. In de huidige situatie wordt er geloosd in de Leek en daarin zwemmen ook toeristen en kinderen.
Uitdam en Zuiderwoude •€€€ Openbaar vervoer: het realiseren van een buurtbus of belbus voor scholieren, werkenden en ‘boodschappers’ naar Broek. •€€€ Geen uitbreiding Camping-Jachthaven Uitdam. •€€€ Handhaving van de maximumsnelheid van 30 km/uur en beperking van het sluipverkeer door het dorp •€€€ Geen hoogbouw op de huidige locatie van het dorpshuis te Uitdam. •€€€ Herstel van het oude kerkepad van de Rijperweg naar het Dijkeinde. • Een openbare toeristenvoorziening (kraan en toilet) in Zuiderwoude.
Watergang • • •
Geluid-, stank- en lawaaioverlast door het toenemende verkeer op de Jaagweg voorkómen en zonodig beperken. Aanpassing van de verkeerslichten op de kruising van de Jaagweg met de Dollard. Herstel van het voetpad van Watergang naar Broek in Waterland.
Voor een groen Waterland met toekomst! 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
André Montauban Laura Bromet Frans Ronchetti Rik de Boer Sjoerd Kijlstra Johan Lok Soemini Kasanmoentalib Pascale Georgopoulou Albert Botterman Piet Segers Margrit Spronk Janny Lindeboom Bop Dijkstra Anne-Marie Peeters Rick Lagrand, H.J.L Jeroen Trommelen Lydia Rood
Marken Ilpendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Broek in Waterland Uitdam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Monnickendam Broek in Waterland Marken
Stem GroenLinks op 7 maart 2006!
