VOLWASSENENONDERWIJS
Organisatie:
Modulaire opleiding
Onderwijsvorm:
Secundair onderwijs
Onderwijsniveau:
BSO
Graad:
derde graad
Studiegebied:
Koeling en warmte
Opleiding:
SANITAIRE INSTALLATEUR-LOODGIETER
Modules:
A1 Basis installaties PV
80 lt
A2 Aansluiting sanitaire toestellen PV
80 lt
A3 Sanitaire installaties PV
40 lt
A4 Specifieke sanitaire installaties PV
40 lt
A5 Water en afvoerleidingen PV
80 lt
A6 Waterbehandeling en pompen TV
40 lt
A7 Aansluiting gastoestellen PV
40 lt
A8 Opmeten en bestek TV
40 lt
Nummer GO
2004/648M (Nieuw)
Nummer Inspectie:
03-04/1274/G
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
1
INHOUD Visie .........................................................................................................................................................2 Beginsituatie ...........................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen .......................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden.................................................................................................5 Module A1 Basis installaties PV 80 lt.............................................................................................5 Module A2 Aansluiting van sanitaire toestellen PV 80 lt................................................................8 module A3 Sanitaire installaties PV 40 lt .................................................................................... 10 Module A4 Specifieke sanitaire installaties PV 40 lt ................................................................... 12 Module A5 Water en afvoerleidingen PV 80 lt ............................................................................ 14 Module A6 Waterbehandeling en pompen TV 40 lt .................................................................... 16 Module A7 Aansluiting gastoestellen PV 40 lt ............................................................................ 17 Module A8 Opmeten en bestek TV 40 lt ..................................................................................... 18 Pedagogisch-didactische wenken en timing.................................................................................... 19 Minimale materiële vereisten.............................................................................................................. 21 Evaluatie ............................................................................................................................................... 22 Bibliografie ........................................................................................................................................... 23
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
2
VISIE Elk onderwijs, ook het beroepsonderwijs, wil drie algemene doelstellingen nastreven: het bieden van mogelijkheden tot brede persoonlijkheidsontplooiing, een voorbereiding tot deelname aan het maatschappelijk gebeuren en een voorbereiding tot deelname aan het functioneren in een beroep. Deze doelstellingen interfereren voortdurend. Elk onderwijs is daarom naast opleidend, ook vormend en opvoedend onderwijs. Kennis, vaardigheden en attitudes zullen evenwichtig nagestreefd worden. Ook al zijn de cognitieve elementen gemakkelijker te meten, toch moet in het beroepsonderwijs de aandacht prioritair gaan naar het verwerven van vaardigheden en attitudes, waarbij de cognitieve doelstellingen als ondersteuning gebruikt worden. Warmwaterproductie, energiekosten en besparingen zijn begrippen die de laatste jaren steeds meer in de belangstelling kwamen te staan; het groot aanbod inzake lagetemperatuurketels, energiebesparende regelsystemen, enz., maakt het nodig dat de vakman zich voortdurend op de hoogte houdt van de marktevolutie. Ook het installeren en onderhouden van sanitaire installaties en riolering hoort erbij. Kwaliteitswerk leveren zonder daarbij de economische en esthetische aspecten te verwaarlozen, is een kenmerk van een bekwame installateur, als hij daarbij ondernemend van aard is en enige commerciële feeling bezit, kan hij het in de sector ver brengen. Voor cursisten is een degelijke basiskennis in dit vakgebied zeker de beste waarborg voor de toekomst.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
BEGINSITUATIE De meeste cursisten hebben een verschillend opleidingsniveau. De cursisten kunnen in de eerste module uit andere beroepen komen, waardoor de voorkennis eventueel een aantal tekorten kan vertonen. Dit zal door de lerares/leraar door middel van enkele oefeningen nagegaan worden. Eventuele individuele tekorten zullen hoofdzakelijk weggewerkt worden door zelfstudie.
3
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
4
ALGEMENE DOELSTELLINGEN Bij alle leerinhouden – indien toepasselijk – zal de nodige aandacht besteed worden aan • • •
het correct gebruik van eenheden en symbolen; welzijn (veiligheid, hygiëne en gezondheid); milieu.
Naast de "technische" vaardigheden, zal de lerares/leraar ook oog hebben voor de vereiste persoonlijkheidskenmerken. •
Kwaliteitsbewustzijn:
•
Verantwoordelijkheidszin:
•
Zin voor samenwerking:
•
Leergierig zijn:
•
Welzijnsbewustzijn
•
Milieubewustzijn:
actief en pro-actief gericht zijn op kwaliteit door zin te hebben voor orde en netheid. zich ervan bewustzijn dat ordelijk en nauwkeurig werken de veiligheid van zichzelf en anderen verhoogt. bereid zijn met collega’s samen te werken om een kwaliteitsvol eindproduct te bereiken. actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen. actief en pro-actief gericht zijn op veiligheid, gezondheid en hygiëne. actief en pro-actief gericht zijn op het beschermen van het milieu.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN MODULE A1 BASIS INSTALLATIES PV 80 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
2
3
eigen werkzaamheden plannen: •
werkopdrachten en montagevoorschriften begrijpend lezen;
•
uitvoeringsplannen begrijpend lezen;
•
verklarende uitvoeringstekeningen op schaal maken;
•
de eigen werkvolgorde en methode bepalen;
•
voor uit te voeren werken de materiaalstaat opstellen;
•
de benodigde materiaalhoeveelheden bepalen;
•
bouwvaktermen in de context situeren;
•
technische informatie en catalogi raadplegen;
•
materialen en producten selecteren en omschrijven;
•
gereedschappen en machines selecteren en omschrijven.
een administratie bijhouden: •
stockwijzigingen volgens instructies noteren en meedelen;
•
een administratie van de eigen werkzaamheden bijhouden.
de soorten ijzeren buizen gebruikt voor: •
sanitaire waterdistributie, herkennen & toepassen;
•
gastoevoer, herkennen & toepassen;
Eigen werkzaamheden plannen • • • • • • •
Vaktekenen en schetsen Materialen, producten en gereedschappen Materiaalhoeveelheden Uitvoeringsplannen Meettechnieken Bouwvaktermen Werkvolgorde en werkmethode
Een administratie bijhouden
Buizen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen
4
•
de meest voorkomende handelsmaten herkennen;
•
de gepaste buizen kiezen in functie van de opdracht.
de meest gebruikte bevestigings- en ophangsystemen toepassen het correct en veilig monteren van leidingen en de gepaste bevestigingssystemen kiezen
Montage van leidingen • •
de beugelafstanden in functie van de buissoort, de diameter en de montage bepalen het uitzetten en het krimpen van leidingen omschrijven en de gevolgen hiervan toelichten de uitzetting bepalen in functie van het gebruikte materiaal en van de temperatuur. de plaatsing van een compensator en de rol van wand-, vloer- en plafonddoorgangen (mantelbuis) omschrijven de soorten fittingen onderscheiden en toepassen de gepaste fittingen, in functie van de toepassing, opzoeken en kiezen 5
handelsmaten van koperbuizen herkennen het elektrolytisch probleem bij gebruik van koper samen met andere materialen toelichten.& kennen de belangrijkste hulpstukken onderscheiden en toepassen aftakkingen maken, op de juiste maat plooien het correct monteren van koperbuizen toepassen (beugelafstanden in functie van de diameter) de uitzetting bepalen oplossen en toepassen zacht& hardsolderen met het juiste beitsmiddel en op een correcte manier toepassen
Koper
Uitzetten en krimpen van leidingen Fittingen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
7
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 6
het zink herkennen (plaatdikte)
Zink
de belangrijkste toepassingen van zink identificeren de juiste zinkdikte bepalen voor typische toepassingen. het gebruik van beitsmiddelen voor het solderen van zink toepassen 7
lood herkennen
Lood
lood met de gepaste materialen bewerken lood met het gepaste beitsmiddel solderen 8
solderen van lood op lood
Het lood
solderen van lood op andere materialen 9
het maken van loden dakdoorgangen
Dakdoorgangen
10
schouwen afdichten met lood volgens de materialen van de dakbedekking
Schouwen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
8
MODULE A2 AANSLUITING VAN SANITAIRE TOESTELLEN PV 80 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
toiletten aansluiten op de af en toevoer op verschillende manieren
1
Sanitaire toestellen
een stortbak monteren (binnenwerk), waterdicht monteren op een toilet lavabo’s op de af en toevoer aansluiten op verschillende manieren op een correcte manier een kraan op de lavabo plaatsen de verschillende afvoeren monteren op een lavabo op verschillende manieren bidets aansluiten op de af en toevoer de verschillende soorten kranen op een bidet aansluiten en monteren de verschillende soorten afvoeren op een bidet aansluiten en monteren een bad, zitbad, douche met verschillende soorten sifons op de afvoer aansluiten een was- en vaatwas op de toe- en afvoerleiding correct aansluiten 2
alle soorten kraanwerk op de sanitaire toestellen aansluiten en monteren
2
Kraanwerk
3
een geiser op het gas en waternet aansluiten
3
Warm- & koudwatertoestellen
een schouw aansluiten een boiler op het waternet (groot en klein) aansluiten een boiler elektrisch aansluiten een regenwaterpomp aansluiten het waternet (volgens belgaua) aansluiten een cv installatie op het waternet aansluiten
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
9
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 4
op een zo efficiënt mogelijke manier de toestellen op de gepaste hoogte te plaatsen en aan te sluiten
4
Plaatsen van sanitaire toestellen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair MODULE A3
DECR. NR.
10
SANITAIRE INSTALLATIES PV 40 LT
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
2
3
eigen werkzaamheden plannen: •
werkopdrachten en montagevoorschriften begrijpend lezen;
•
uitvoeringsplannen begrijpend lezen;
•
verklarende uitvoeringstekeningen op schaal maken;
•
de eigen werkvolgorde en methode bepalen;
•
voor uit te voeren werken de materiaalstaat opstellen;
•
de benodigde materiaalhoeveelheden bepalen;
•
bouwvaktermen in de context situeren;
•
technische informatie en catalogi raadplegen;
•
materialen en producten selecteren en omschrijven;
•
gereedschappen en machines selecteren en omschrijven.
een administratie bijhouden: •
stockwijzigingen volgens instructies noteren en meedelen;
•
een administratie van de eigen werkzaamheden bijhouden.
de kunststofbuizen die in sanitaire installaties worden gebruikt herkennen de specifieke eigenschappen onderscheiden en rekening houden met deze eigenschappen bij plaatsing de verwerkingprocédés van deze kunststoffen correct toepassen de belangrijkste hulpstukken herkennen en hun gebruik toepassen
1
Eigen werkzaamheden plannen • • • • • • •
Vaktekenen en schetsen Materialen, producten en gereedschappen Materiaalhoeveelheden Uitvoeringsplannen Meettechnieken Bouwvaktermen Werkvolgorde en werkmethode
2
Een administratie bijhouden
3
Kunststoffen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen de lijmen en de vullijmen onderscheiden en gebruiken kunststofbuizen correct monteren een uitzetbeen plaatsen met verschillende soorten kunststoffen opgangbeugels correct plaatsen een stuiklas in polyethyleen maken een polyfusielas in ppr maken diverse lastoestellen gebruiken perstoestel hanteren
11
LEERINHOUDEN
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
12
MODULE A4 SPECIFIEKE SANITAIRE INSTALLATIES PV 40 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
een hangtoilet met zelfdragend frame plaatsen en aansluiten
1
Wandsystemen
2
Lavabo’s
3
Boilers
4
Klassiek kraanwerk
5
Thermostatisch kraanwerk
een inbouw van een spoelbak en toilet monteren en aansluiting 2
kraangaten in lavabo’s maken kraangaten in spoelbakken maken een onderbouw van lavabo of spoelbak monteren
3
een boiler voor lagedruk met gepast materiaal aansluiten een boiler elektrisch aansluiten een boiler ontkalken een boiler uitmeten ingeval van defect een nieuwe weerstand in een boiler plaatsen
4
de meest courante kranen identificeren: • •
voor montage op toestellen; in leidingen.
de meest courante kranen correct opnoemen, herkennen en hanteren de kraanonderdelen opsommen en hun functie omschrijven de voor- en nadelen van de meest gebruikte kranen aangeven het klassieke onderhoud van kranen toelichten en uitvoeren met behulp van technische documentatie de juiste onderdelen opzoeken voor eventuele herstelling 5
de soorten thermostatische kranen herkennen het werkingsprincipe beschrijven uit de technische documentatie een geschikte kraan kiezen, in functie
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen van het te leveren debiet de voor- en nadelen van de thermostatische kraan toelichten
13
LEERINHOUDEN
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
14
MODULE A5 WATER EN AFVOERLEIDINGEN PV 80 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
de voornaamste handelsvormen van zink opsommen
1
Zink & koperen dakbedekking
2
Dakgoten en hanggoten
3
Dakdoorgangen
de belangrijkste toepassingen van zink aangeven de juiste zinkdikte bepalen voor typische toepassingen het gebruik van beitsmiddelen voor het solderen van zink toelichten en dit vervolgens in praktijk brengen 2
constructievormen en dakgootbenamingen aangeven de verschillende goten meten, traceren, plooien en snijden het uitzettingsproblemen bij dakgoten bespreken
3
de verschillende soorten dakdoorgangen construeren toepassen traceren, snijden en plooien
4
verschillende schouwaansluitingen in functie van de dakbedekking maken
4
Schouwen
5
de verschillende constructiemogelijkheden toelichten
5
Verholen goten
6
Hemelwaterafvoer
7
Roevenstelsel
het traceren, het snijden, het plooien en het vasthaken van de goot toelichten & uitvoeren 6
de verschillende methoden die toegepast worden aangeven de plaatsing van gescheiden afvoersystemen toelichten zinken afvoerbuizen maken op dikte zinken afvoerbuizen bewerken
7
de vorm van de roevenstelsels omschrijven de plaatsingstechniek uitvoeren
8
de vorm van de staande naad omschrijven.en dit in praktijk brengen
8
Staande naad
9
het begrip afschot omschrijven
9
Afvoerbuizen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen de verschillende verluchtingssystemen identificeren en hun doel omschrijven de voorschriften van het aansluiten van de afvoerbuizen op de openbare rioleringen aangeven het plaatsen van ontstoppingsmutsen kenschetsen met behulp van tabellen de geschikte diameters voor afvoer en verluchtingsbuizen bepalen de problemen in verband met mogelijke geluidshinder toelichten
15
LEERINHOUDEN
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
16
MODULE A6 WATERBEHANDELING EN POMPEN TV 40 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
de soorten water aangeven
1
Water
2
Vlaams decreet
3
Legionella
de watercyclussen uitleggen wat vertellen over het verbruik van ons water middelen aangeven om waterbesparing te realiseren 2
het Vlaams decreet van ons drinkwater toelichten de milieuwetgeving toelichten
3
aangeven wat legionella is de soorten legionella opsommen een installatie ter voorkoming van legionella toelichten problemen in een bestaande installatie herkennen en er een oplossing voor bieden
4
de soorten ontharders herkennen en hun toepassing toelichten
4
Ontharders
5
de eigen waterzuiveringsinstallaties kenschetsen
5
Huisafvalwater
de gescheiden riolering toelichten 6
het gebruik van regenwater voor huishoudelijk gebruik toelichten
6
Regenwater
7
de verschillende soorten herkennen
7
Pompen
het werkingsprincipe van de verschillende soorten pompen uitleggen de voor- en de nadelen van elke soort bespreken de soorten onderling vergelijken
• • • •
Handpompen Centrifugaalpompen Zuigerpompen (membraanpomp) Vlinderpompen (U)
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
17
MODULE A7 AANSLUITING GASTOESTELLEN PV 40 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
gastoestellen voor individuele verwarming installeren: •
een individueel gasverwarmingstoestel op de gasbinneninstallatie aansluiten;
•
een individueel gasverwarmingstoestel op een rookgasafvoer-systeem aansluiten;
•
luchttoevoer voorzien;
•
de leidingen voor de afvoer van verbrandingsgassen bewerken;
•
werkingsprincipes van de toebehoren en de toestellen omschrijven (U);
•
een individueel gasverwarmingstoestel in bedrijf stellen;
•
een individueel gasverwarmingstoestel herstellen (U);
•
de juiste diameter voor een installatie kunnen bepalen.
1
Gastoestellen voor individuele verwarming installeren •
Installatietechnieken
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
18
MODULE A8 OPMETEN EN BESTEK TV 40 LT
DECR. NR.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten kunnen 1
een installatie en of bouwplan begrijpend lezen
1
Plan lezen
2
De bouwheer
een isometrisch plan kunnen begrijpend lezen zowel theoretisch als praktisch een toestand opmeten van toevoer en afvoer en eventueel ook de cv-installatie een prijsopgave op basis van deze gegevens maken 2
in overleg met bouwheer en aannemers het te volgen buizentraject bepalen sanitaire toestellen bespreken met de bouwheer (wat, waar) start en einde der werken bepalen met aannemers en bouwheer de betalingsmodaliteiten bepalen
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
19
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING 1
Algemeen • • •
• • • • • • • •
• •
• • •
2
De didactische aanwijzingen voor de uitvoering ervan kenmerken zich door een systematisch streven naar inzichtelijk handelen van cursisten. Om de cursist procesmatig te laten werken is het noodzakelijk dat de cursist over de nodige informatie beschikt. Deze werkwijze houdt in dat de volgorde van de leerinhouden niet bindend is, maar dat moet ingespeeld worden op de behoeften in functie van de specifieke opdrachten. Een leerplan is een leidraad, die doelstellingen bevat die de leerkracht continu voor ogen moet hebben, zowel bij de redactie van zijn jaarplan als bij de voorbereiding van zijn lessen. De verschillende soorten van doelstellingen zoals cognitieve affectieve en psychomotorische, worden niet afzonderlijk gerubriceerd omdat ze in elkaar verweven zijn, al hebben ze elk hun specifieke eigenheden. Ze geven duidelijk aan wat er in deze opleiding dient te worden bereikt. In tegenstelling tot de leerplandoelstellingen, worden de lesdoelstellingen geformuleerd in concreet observeerbaar gedrag (inhouds- en gedragsniveaus). De leerkracht stelt zich bij de opmaak van zijn lesvoorbereiding concreet vragen als; HOE, WIE, WAT, WANNEER, ..., zodat het leer- en vormingsproces (de didactische methode, de leerstof en de media) er goed op afgestemd kunnen worden. Het is belangrijk van in het begin de cursisten een goede en juiste werkmethode aan te leren. Fouten van cursisten worden best individueel aangepakt. Indien blijkt dat een groter aantal cursisten de handeling verkeerd begrepen heeft, moet deze voor de gehele groep herhaald worden. De leerkracht voorziet korte en afwisselende opdrachten. Dit stimuleert de werklust van de cursisten. Parallellisme nastreven tussen de technische vakken en praktijk, dat best door dezelfde leerkracht gegeven wordt. Begrippen in verband met veiligheid, hygiëne, milieu, (welzijn) en onderhoud van gereedschappen en machines komen steeds aan bod bij het behandelen van de specifieke leerinhouden. De juiste lichaamshoudingen zijn tevens aandachtspunten. Bij het creëren van een onderwijssituatie wordt bijzondere aandacht besteed aan de evenwichtige opbouw van de opeenvolgende lesfases. Elke lesfase wordt beëindigd met een duidelijke synthese. Na elk afgerond geheel zal een evaluatiefase komen, waarbij het aspect van zelfevaluatie niet vergeten mag worden. De gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de leerinhouden en doelstellingen, ze bevatten de principes van aanschouwelijkheid, geleidelijkheid en motivatie. Het gebruik van de overheadprojector en ict- toepassingen in de theorielessen versterkt de impact op de klassensfeer en laat toe de leerstof beter over te dragen. Ook in de praktijklessen zullen ict-toepassingen aangeboden worden voor het opzoeken van informatie, zelfstudiepakketten, ... Elke les dient zinvol en gestructureerd te zijn, met aandacht voor de attitudes zoals: netheid, orde, stiptheid, nauwkeurigheid, ... Om tijdverlies te vermijden wordt het gebruik van een goed handboek of van een door de leraar zelf gemaakte cursus aanbevolen. Het is nuttig via de vakgroepwerking de specifieke problemen te bespreken en deze te notuleren (realisatie, organisatie, tijdsbesteding, ...).
Tijdens de opleiding wordt aandacht besteed aan volgende vaardigheden! FUNCTIONELE REKENVAARDIGHEID • • • • •
Grootheden schatten, meten en berekenen in functionele situaties. De schaal functioneel gebruiken. Een schematische voorstelling lezen en interpreteren. Verwerven wiskundige denkmethoden (o. a. ordenen, schematiseren, structureren) om probleemoplossend te redeneren en problemen uit het dagelijkse leven op te lossen. Elektronische hulpmiddelen gebruiken om berekeningen uit te voeren.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
20
FUNCTONELE INFORMATIEVERWERVING •
Onder begeleiding relevante en voor hen toegankelijke informatie in herkenbare concrete situaties vinden, selecteren en gebruiken. ORGANISATIEBEKWAAMHEID
• • • •
Individuele opdrachten van beperkte omvang onder begeleiding organiseren, uitvoeren en evalueren. bij groepsopdrachten onder begeleiding:overleggen en actief deelnemen; instructies uitvoeren; reflecteren. Omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures. Hulp inroepen. ACCURATESSE
•
In staat zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien. KRITISCHE INGESTELDHEID
•
In staat zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen. RESULTAATGERICHTHEID
•
In staat zijn binnen een bepaalde tijd en budget een vooropgesteld resultaat te bereiken met in achtneming van gedefinieerde kwaliteitsstandaarden. BESLISSINGSVERMOGEN
•
In staat zijn een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor op te nemen. MAATSCHAPPELIJK BEWUSTZIJN, WEERBAARHEID EN VERANTWOORDELIJKHEID
• • •
Verantwoordelijkheidszin hebben voor de eigen gezondheid en welzijn, en dat van anderen. Spontaan een veilige houding aannemen in dagelijkse situaties. Het belang inzien van levenslang leren. ZIN VOOR SAMENWERKING
• •
In staat zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken. Bereid zijn om het werk te bespreken. LEERBEKWAAMHEID
• • • 3
Via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen. De nieuwe ontwikkelingen op gebied van sanitair en centrale verwarming bij te houden. In staat zijn om, ondanks moeilijkheden, op een doel gericht te blijven.
Timing
Het is moeilijk aan te geven hoeveel tijd er aan elk hoofdstuk besteed wordt, daar het tempo van de cursisten afhankelijk is van de inzet, bereidwilligheid van de cursisten, zelfstudie, leesvaardigheid, probleemstelling maar ook van het gekozen project. Er is dan ook geen timing voorgesteld omdat deze besproken zal worden in de vakgroep.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
21
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: •
Codex
•
ARAB
•
AREI
•
Vlarem
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: •
de uitrusting en inrichting van de lokalen;
•
de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat: •
duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn;
•
alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen;
•
de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;
•
de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
Per leerlingengroep in functie van de oefening: •
Metaalzaag, krasnaald, hamers, beitel, betonpunt, truweel, puntslag, zinkgriffel, zinkschaar (recht – halfrond), vijlen handplooitangen (40 – 60 – 80 mm);
•
Buizensnijder koper, binnen- en buitenruimer voor koper, tweehandsbuigtangen (10 – 12 – 15 mm), verwijd- en vernauwdoorns koper, kunststofschaar;
•
Verwijderdoorns PVC, waterpomptang, waterpasser, stel schroevendraaiers, inbussleutels, universele tang, kniptang, striptang, telefoontang;
•
Griptang, lavabotang, lasscherm, afbikhamer, stalen borstel, smeedtang, schietlood, lasbril, veiligheidsbril, lasschort, zinkdrijver;
•
Soldeerset, (zink, - koper – lood), zinksnijmachine, plooibank voor zink, kraalmachine voor verschillende diameters, rolmachine voor zink, kraanfrezen, plooipomp voor stalen buis, pioneersbank, draadsnijijzers (3/8 – 2”), verstelbare pijptang (14 – 18”), kettingpijptang, ruimers, platte sleutels, Zweedse tang, lasbrander, pijpsnijder voor stalen buis (1/8 – 2” links en rechts), slijpmolen, metaalslijpmachine, klopboormachine, uithaalset koperen buis, warme luchtbron voor PVC, multimeters, elektrische plooipomp, lasspiegel en elektromof PE, circulator (CV en sanitair), expansievat, veiligheidsklep (CV en sanitair), gemotoriseerde drie-vierwegkranen, kamerthermostaat, klokthermostaat, aanlegthermostaat, buitenvoeler, elektronisch regelpaneel, mazoutbranders, CO2 meterset (gas – olie), koffer, dichtingsringen, set brandersproeiers, veiligheidsautomaten, ontkalker, waterverzachter, mazoutfilter, water- en gasmeter, atmosferische gasbrander, badmengkranen (gewoon – thermostaat), warmwaterbereider (gas – elektrisch), diverse verwarmingslichamen, elektrisch lastoestel, roetzuiger en borstels, elektrische draadsnijmachine, drukmeter, vacuümmeter, oliepeiler, gaswandketel, winkelhaak.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
22
EVALUATIE Registreren Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij horende gedragsvaardigheden) een evaluatieschema opgesteld. Zo’n schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij de opdracht zullen geëvalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen. De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd. Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een aangegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een geschikte kleurcombinatie kiezen). De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid worden door middel van een tweepuntenschaal: • •
+ : doelstelling bereikt - : doelstelling niet bereikt
Voor niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal: •
+ : doelstelling bereikt
•
± : doelstelling niet helemaal bereikt
•
- : doelstelling niet bereikt
Interpreteren Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke mate de cursisten de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere cursist individueel besproken. Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden. Enkele voorbeelden: ±
+ (doel bereikt) niveau is voldoende
(doel niet helemaal bereikt)
(doel niet bereikt)
voldoende maar leemten
niveau onvoldoende
voor verbetering vatbaar
onaanvaardbaar niveau
nagenoeg foutloos
aanvaardbare tekorten
schadelijke fouten
nagenoeg correct
aanvaardbaar aantal lichte of onvergeeflijke fouten detailfouten of leerproces fouten zware inbreuken
volledig
kleine tekorten
onvolledig zware tekorten
behoorlijk, zinvol
storingen, fragmentarisch
onlogische uitvoering
kan het en doet het vrijwel altijd, spontaan en zonder aarzelen
kan het en doet het af en toe, kan het niet, doet het niet of zonder overtuiging, wisselvalling nooit, afwijzend en met tegenzin
Om eenvormigheid te bekomen in verband met de gebruikte interpretatie, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
23
BIBLIOGRAFIE BOEKEN Integrale kwaliteitszorg in het Technisch Onderwijs, NVKSO, Guimardstraat 1, 1040 Brussel. Oliestook, CEDICOL vzw., Dauwstraat 12,1070 Brussel. Thematische catalogus van de WTCB-publicaties, WTCB, Aarlenstraat 53, bus 10, 1040 Brussel. Veiligheid & gezondheid bij de arbeid, Provinciaal Veiligheidsinstituut, Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen, D/1990/0180/1. Energiek beheer - Zuinig en veilig gasverbruik (Basiscursus Meet-, regel- en beveiligingstechniek) Stichting opleidingen Installatietechniek, Ridder Snouckaertlaan 7, Postbus 329, 2270 AH Voorburg. Bedekkingen en onderhoud/metaal, Stichting opleidingen Installatietechniek, Ridder Snouckaertlaan 7, Postbus 329, 2270 AH Voorburg. Verwarming/toestelonderhoud, Stichting opleidingen Installatietechniek, Ridder Snouckaertlaan 7, Postbus 329, 2270 AH Voorburg. DIETZEL, F., Technische Warmteleer, De Vey Mestdagh BV, Markt 51, 4331 LK Middelburg. GUILLOU, Plomberie, Eyrolles, Bd. Saint-Germain 61, 75 005 Paris. GOORDEN, H., VGOS Doe-boek, Licap, Guimardstraat l, 1040 Brussel. KIMMENAEDE, Warmteleer voor technici, Educaboek, ISBN 90 110 0821 9. RIETSCHEL, H. Heiz- und Klimatechnik, Sprenger Verlag, Berlin, ISBN 2 04 004217 2.
TIJDSCHRIFTEN WTCB-tijdschrift, WTCB, Aarlenstraat 53, bus 10, 1040 Brussel. Warmte en klimaat, UBIC, Brogniezstraat 41, 1070 Brussel. De onderneming (Maandblad voor Sanitair, Verwarming en Klimaatregeling), Distrigraph bvba, Alexander Bertrandlaan 50, 1190 Brussel. Installateur, Peka nv, J. en P. Carsoellaan 126B, 1180 Brussel. Info, LBIS, Willemsstraat 14-16 bus 0207, 1040 Brussel.
REGLEMENTEN AREI (Algemeen reglement voor elektrische installaties), Bedrijfsfederatie der voortbrengers en verdelers van elektriciteit in België, Tervurenlaan 34 bus 38, 1040 Brussel, tel.: 02 733 96 07. ARAB (Algemeen reglement voor arbeidsbeveiliging), Ministerie van Tewerkstelling en Arbeid, Centrale bibliotheek, Belliardstraat 51, 1040 Brussel, tel.: 02 233 44 44.
NUTTIGE ADRESSEN BEC (Belgisch Elektrotechnisch Comité), Ravensteingalerij 3, 1000 Brussel, tel.: 02 512 00 28. BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie), Brabanconnelaan 29, 1040 Brussel, tel.: 02 734 92 05. CDA BENELUX (Copper Development Association), Paepsemlaan 22, 1070 Brussel, tel.: 02 520 22 33. FABRIMETAL, Lakenweversstraat 21, 1050 Brussel, tel.: 02 511 23 70. FVB (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid), Koningstraat 45, 1000 Brussel, tel.: 02 219 43 77. NVVA (Nationale Vereniging tot Voorkoming van Arbeidsongevallen), Gachardstraat 88 bus 4, 1050 Brussel, tel.: 02 230 62 82. WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf), Aarlenstraat 53, bus 10, 1040 Brussel, tel.: 02 230 62 82.
OSP - BSO - 3e graad - studiegebied Koeling en warmte Sanitair installateur-loodgieter (440 lestijden) – modulair
24
LBIS (Landsbond der patroonsverenigingen van installateurs van sanitaire inrichtingen en gasverwarming, lood- en zinkbewerkers en dakbedekkers-schaliedekkers van België), Willemstraat 14-16 bus 0207, 1040 Brussel, tel.: 02 230 65 65. UBIC (Koninklijke Unie der Belgische Installateurs in Centrale Verwarming, Verluchting en Pijpleidingen), Brogniezstraat 41, 1070 Brussel, tel.: 02 520 7