VOLWASSENENONDERWIJS Onderwijsstelsel:
Lineair systeem
Onderwijsniveau:
TSO
Graad:
Derde graad
Opleiding / duur:
Lineair systeem/ 1 jaar (320 uren)
Studiegebied:
Mechanica-elektriciteit
Afdeling:
CAD(Computer Aided Design)-tekenen
Vak(ken):
TV Theorie CAD-tekenen 4 lt/w TV Labo CAD-tekenen 4 lt/w
Vakkencode:
IT-m
Leerplannummer:
2001/802
Nummer Inspectie:
02-03/565/G
GUNSTIG VOOR HET SCHOOLJAAR 2003-2004
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden
INHOUD visie .........................................................................................................................................................2 beginsituatie ............................................................................................................................................2 algemene doelstellingen .........................................................................................................................2 leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................4 subvak 1: TV CAD (Computer Aided Design) – Tekenen .......................................................................4 pedagogisch-didactische wenken en timing............................................................................................9 subvak 1: TV CAD (Computer Aided Design) – Tekenen .......................................................................9 minimale materiële vereisten ................................................................................................................10 evaluatie................................................................................................................................................10 bibliografie.............................................................................................................................................10
1
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden
2
VISIE AutoCAD is het meest gebruikte professionele tekenpakket in de wereld (release 14 telt anno 1999 ongeveer één miljoen gebruikers). AutoCAD 2000 is de nieuwste versie en bevat heel wat verbeteringen en uitbreidingen t.o.v. de vorige releases waardoor het tekenwerk nog sneller en gestroomlijnder verloopt. Deze verbeteringen behelzen ondermeer: - Multiple Design Environment - DesignCenter vereenvoudigt het hergebruik van gecreëerde objecten. - Sterk verbeterde tekenhulpmiddelen (Autotracking en polartracking) - Contextgevoelige menu’s - Snelle bemating - Geavanceerde mogelijkheden om 3D-views te bepalen - Per viewport onafhankelijke gebruikerscoördinatensystemen - Zeer snel wijzigen van objecteigenschappen - Sterk verbeterde layermanager - Sterk verbeterde ploteigenschappen met meerdere plotlayouts - Geoptimaliseerde software voor windows en het web - Uitbreidbaarheid van de functionaliteit via visuele ontwikkeltools (Visual LISP en VBA) - …
BEGINSITUATIE Deze module richt zich in hoofdzaak tot cursisten die via de computer op een professionele manier grafische ontwerpen moeten maken. Hoewel in principe geen specifieke voorkennis is vereist, is het aan te raden dat de cursist over een zekere basiskennis beschikt van het 'Windows' systeem (techniek, gebruik van iconen en van werkbalken). Kennis van 'technisch tekenen' zal voor de cursist een grote hulp betekenen.
ALGEMENE DOELSTELLINGEN De nadruk ligt op het praktisch beheersen van het programma. Op het einde van de module moet de cursist: • over de nodige kennis beschikken m.b.t. de terminologie van AutoCad 2000; • voldoende inzicht hebben in de opeenvolging van computerhandelingen bij het tekenprogramma; • over de nodige vaardigheden beschikken bij het gebruik van het programma; • op een professionele en correcte wijze kunnen modelleren in 2D (tweedimensionaal) en in 3D (driedimensionaal); • een ontwerp zelfstandig analyseren, oplossingen bedenken en een tekening concreet uitwerken d.m.v. het tekenprogramma. 1. Dynamisch - affectieve doelen • Voldoende zelfkritiek aan de dag leggen. • Over voldoende sociale vaardigheid beschikken in de omgang met medecursisten. • Doorzetten en niet onmiddellijk opgeven bij moeilijkheden. • Met de nodige creativiteit een tekenopdracht tot een goed einde kunnen brengen. • Zin voor esthetische vormgeving. • Ontwikkelen van een sociale verantwoordelijkheid.
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden 2. Psychomotorische doelen • Een ergonomisch verantwoorde houding aan de computer aannemen. • Muis en klavier van de computer efficiënt hanteren. • Plotter en printer kunnen bedienen.
3
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden
4
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN SUBVAK 1: TV CAD (COMPUTER AIDED DESIGN) – TEKENEN
320 lestijden Decr. nr.
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten 1
Kennen de basisbegrippen van het programma AutoCAD 2000 Beheersen basishandelingen m.b.t. het gebruik van het programma Beheersen het algemeen gebruik van het tekenpakket
2
Introductie AutoCAD 2000 Beschrijving AutoCAD venster Beschrijving pull-down menu's Beschrijving werkbalken Eenvoudig openen en opslaan van tekeningen
•
Cartesische coördinaten
•
Cilindrische coördinaten
•
Sferische coördinaten
•
Polaire coördinaten
•
Relatieve coördinaten
•
Wereldcoördinatensysteem
•
Definiëren en gebruiken van gebruikerscoördinatensystemen
Kunnen coördinatensystemen correct gebruiken en interpreteren Kunnen gebruikerscoördinatensystemen definiëren en toepassen
3
• • • •
Coördinatensystemen en het ingeven van afstanden
Kunnen een tekenopdracht uitvoeren en controleren door de correcte tekencommando's in te voeren •
Tekencommando’s Lijnen
•
Constructielijnen en -stralen
•
Multilijnen en het bewerken ervan
•
Polylijnen en het bewerken ervan polylijnen omzetten tot vloeiende curven N(on) U(niform) R(ational) B S(mooth) P(oly) L(ines)
•
Veelhoeken
•
Cirkels en bogen
•
Ellipsen
•
Punten
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden Decr. nr.
5
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten 4
5
Kunnen beeldschermfuncties passend gebruiken
Beeldschermfuncties •
Zoomfuncties (statisch en dynamisch)
•
Verschuiffuncties (statisch en dynamisch)
•
Hertekenen en regenereren van beeldscherm en tekening
Kunnen de hulpmiddelen bij het tekenen toepassen
Hulpmiddelen bij het tekenen •
•
•
Drawing aids -
Magneetfunctie
-
Rastermagneet (snap)
-
Objectmagneet (objectsnap)
-
Rasterfunctie (Grid)
-
Orthogonaal tekenen
-
Object tracking
-
Polartracking
Entiteiten selecteren -
Selectiemethoden
-
Selectie-instellingen
Editeren met grips -
Wat zijn grips?
-
Het gebruik van grips
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden Decr. nr.
6
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten 6
7
8
Kunnen bestaande elementen in een tekening aanpassen door gebruik te maken van opgegeven (transformatie) technieken
•
Afschuinen en afronden van objecten
•
Gebruik van rechthoekige en polaire arrays
•
Offsetten van objecten
•
Verkorten en verlengen van elementen Layers en instellingen
•
Doel en gebruik van layers bij CAD - tekenen
•
Manipuleren van layers en objecten die tot een layer behoren
•
Het gebruik van voorgedefinieerde lijntypes
•
Het creëren van eigen lijntypes - Simpele lijntypes - Complexe lijntypes met tekst en met vormen (shapes)
•
Het gebruik van lijntypebibliotheken
Kunnen de normalisatie toepassen en opzoeken
Lijntypes en -instellingen
Kunnen een arcering creëren Kunnen een arcering aanbrengen volgens de opgave
10
Roteren, verplaatsen, kopiëren, spiegelen, verschalen en rekken van objecten
Kunnen met nodig inzicht layers gebruiken en instellen
Kunnen het juiste lijntype kiezen, instellen en tekenen
9
Veranderen van bestaande elementen •
Arceringen •
Het gebruik van voorgedefinieerde arceerpatronen
•
Het creëren van eigen arceerpatronen
•
Het gebruik van eilanden bij het arceren
Kunnen een tekst bij een tekenopdracht voegen
Tekst •
Het gebruik van teksten
•
Het creëren van tekststijlen
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden Decr. nr.
7
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten 11
12
Kunnen verschillende maataanduidingen instellen en toepassen
Kunnen blokken, externe referenties en attributen gebruiken, definiëren, invoegen, editeren en koppelen
Bemating •
Componenten van de bemating
•
Soorten bemating - Lineaire bemating - Bemating van bogen en cirkels - Ketting- en basislijnbemating - Leaders
•
Definiëren van bematingsstijlen
•
Editeren van bematingen
•
Blokken en externe referenties - Gebruik van blokken en externe referenties - Definiëren van blokken en externe referenties - Invoegen van blokken en externe referenties - Aanpassen van blokken en externe referenties - Opslaan van blokken en externe referenties
•
Attributen - Creëren van attributen - Koppelen van attributen aan blokken - Invoegen van blokken met attributen - Editeren van attribuutdefinities - Editeren van attributen - Herdefiniëren van blokken met attributen
Blokken, externe referenties en attributen
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden Decr. nr.
8
LEERPLANDOELSTELLINGEN
LEERINHOUDEN
De cursisten 13
14
15
Kunnen viewports instellen en toepassen in oefeningen
Kunnen een plotter installeren, instellen, bedienen en een tekening afdrukken
Creëren van views en viewports in model- en paperspace
•
Werken in viewports - Floating viewports (paperspace) - Tiled viewports (modelspace) Printen en plotten
•
Installeren van printers en plotters
•
Configureren van printers en plotters
•
Definiëren van plotstijlen
Kunnen een opgegeven ontwerp zowel in 2D als in 3D modelleren Kunnen een tekening in 2D omzetten in een 3D tekening
16
Modelspace en paperspace •
Driedimensionaal modelleren •
Oppervlakte modelleren (surface modeling) - Van 2D naar 3D met thickness - Visualiseren van het model (hide en shade) - 3D Face en 3D mesh - Gebruik van nieuwe UCS-definities voor 3D-ontwerpen - Complexe 3D-oppervlakken (3D Surfaces)
•
Vol modelleren (solid modeling) - Creëren van volle vormen - Ontwerpen van complexe primitieven - Editeren van volle vormen
Kunnen een eenvoudige rendering toepassen
Rendering •
Belichting
•
Oppervlaktematerialen
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden
9
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING SUBVAK 1: TV CAD (COMPUTER AIDED DESIGN) – TEKENEN
320 lestijden De theoretische kennis mag geen doel op zich vormen, maar moet voor de cursist een basis vormen bij het hanteren van het computerprogramma AutoCad 2000. Hij moet in staat zijn om de specifieke terminologie te hanteren. Vermits het uiteindelijke doel op praktisch vlak ligt, is het nodig dat de cursist de nodige discipline aan de dag legt om zoveel mogelijk te oefenen en consequent de opdrachten uit te voeren. Een demonstratie kan met meer cursisten aan één computer, maar om technieken in te oefenen en om een opdracht op een creatieve manier uit te werken, moet de cursist over een eigen computer beschikken. De leraar van zijn kant, zal voldoende oog moeten hebben voor differentiatie. De inbreng van elke cursist bij het uitwerken van een opdracht kan de leraar benutten om de creatieve capaciteiten van de individuele cursist aan te moedigen. Op deze wijze krijgt de cursist een beter inzicht in zijn technische en creatieve mogelijkheden. Een bezoek aan een bedrijf waar het systeem gebruikt wordt, kan verrijkend zijn
Het is moeilijk aan te geven hoeveel tijd er aan elk hoofdstuk besteed wordt, daar het leerlingen publiek van het volwassenenonderwijs binnen de richting mechanica meestal zeer gevarieerd is. Rekening houdend met hun voorkennis en specifieke actuele technische noden, moet de leerkracht hierop zo goed mogelijk proberen in te spelen. Zo kan het gebeuren dat de ene leerling op zeker ogenblik meer tijd wil besteden aan onderwerp A dat voor zijn werksituatie op dat ogenblik belangrijk is, terwijl een andere leerling hetzelfde onderwerp op zijn werk niet of zelden nodig heeft en er dan ook heel wat minder studietijd aan zal wijden, maar des te meer aan onderwerp B, dat dan op zijn beurt voor de eerste leerling misschien niet direct praktisch bruikbaar is. TOELICHTING BIJ HET GEBRUIK VAN HET LEERPLAN Het verwerken van het leerplan gebeurt volgens de taxonomie van BLOOM. De na te streven niveaus worden als volgt aangegeven: Kennen: leerinhouden overgenomen uit een leersituatie kunnen reproduceren... Begrijpen: verbanden tussen leerinhouden inzien... Toepassen: gebruiken in nieuwe situaties, berekeningen kunnen uitvoeren, aanpassen... Analyseren: inhoud in samengestelde delen kunnen onderscheiden... Synthetiseren: met diverse bronnen of gegevens een nieuw geheel vormen, herwerken, creëren... Evalueren: bekritiseren, concluderen, verantwoorden... Hierbij wordt vermeld: basisleerstof of uitbreidingsleerstof. Basisleerstof is de minimum leerstof die noodzakelijk gegeven moet worden. Uitbreidingsleerstof is de leerstof die gegeven wordt als het klasniveau dit toelaat.
Centrum voor Volwassenenonderwijs HSTL Studiegebied Mechanica-Elektriciteit Technisch vak: CAD (Computer Aided Design) - tekenen 320 lestijden
10
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Een lokaal uitgerust met krachtige computers en een groot beeldscherm (17" of groter). Het programma AutoCAD 2000. Een printer. Een plotter.
EVALUATIE De cursisten moeten vooraf op de hoogte worden gebracht van de wijze van evalueren. Omdat de cursisten het computerprogramma moeten kunnen toepassen op verschillende werkdomeinen, moeten de vragen en opdrachten voldoende ruimte laten voor een eigen creatieve inbreng van de cursist. Permanente evaluatie en bijsturing door de leraar is nodig. De cursist heeft er alle voordeel bij om de opdrachten zo goed mogelijk uit te voeren. Met behulp van tussentijdse evaluaties, bijsturing en remediëring wordt het ontwikkelingsproces van de cursist opgevolgd. Steeds streeft de leerkracht daarbij om tijdens de oefening en uiteraard op het einde ervan het werk van de leerling te evalueren. Deze werkwijze heeft een positieve invloed op de cursist. Hij voelt zich immers van dichtbij gevolgd en gesteund bij zijn werk. Door deze werkwijze kan de leerling, indien nodig, snel bijgestuurd worden en kunnen eventueel nodige remediëringstaken gegeven worden.
BIBLIOGRAFIE Omura, G., Mastering AutoCad 2000, Sybex,, San Francisco, 1999, 1461 blz, ISBN 0-7821-2501-8 Omura, G., Mastering AutoCad 2000 for Mechanical Engineers, Sybex, San Francisco, 1999, 1392 blz, ISBN 0-7821-2500-x Omura, G., Mastering Auto Cad 2000 Premium Edition, Sybex, San Francisco, 1999, 1664 blz, ISBN 0-7821-2499-2 Omura, G., Callori, R., AutoCAD 2000 Instant Reference, Sybex, San Francisco, 1999, 407 blz, ISBN 0-7821-2497-6 Veldhuizen, AutoCAD 2000 in 20 stappen, Sybex, Soest, 304 blz., ISBN 90-4190-722-x Veldhuizen, AutoCAD 2000. Ervaring niet vereist, Sybex, Soest, 646 blz., ISBN 90-4190-742-4 Veldhuizen, Werken met AutoCAD LT 2000, Sybex, Soest, 556 blz., ISBN 90-4190-618-5 Claessen, Th.M., Leerboek AutoCAD voor mto en hto, Academic Service, 556 blz., ISBN 90-6233-...-. VVKS, CAD voor Windows. Theorieboek, Wolters-Plantyn, Deurne, ISBN 90-301-6995-8 Wilson, J.E., Williams, A., Modeling in AutoCAD, Miller Freeman Books, 1999, 484 blz, ISBN 0-8793-0551-7 Finkelstein, E., AutoCAD 2000 Bible, JDG Books Worldwide, 1999, 1200 blz, ISBN 0-7645-3268-5 Rudolph, D., AutoCAD 2000 Objects, Sybex, San Francisco, 416 blz, ISBN 0-7821-2562-x Geldermans, Het complete boek AutoCAD 2000, Sybex, Soest, 1433 blz, ISBN 90-4190-549-941 Rademaker, B., Woolderink, R., Basiscursus AutoCAD 2000, Academic Service, Schoonhoven, 1999, 310 blz, ISBN 90-395-1261-2