50 1965-2015
volvo car gent
50 verhalen mensen maken geschiedenis
“Het moest een haven zijn, maar Lars Malmros wist niet dat Gent een zeehaven had. We verwachtten flink wat volk aan Zweedse kant, en reserveerden een grote vergaderzaal. En we hadden ons beste Engels geoefend. Tot onze verbazing bestond de Zweedse delegatie uit één jonge ingenieur, die bovendien vloeiend Nederlands sprak.” Marc Ulens van de Provincie Oost-Vlaanderen, over de eerste contacten met Lars Malmros (zie pagina 16).
2 I
50 1965-2015
volvo car gent
VOORAF
50 1965-2015
volvo car gent
Vooraf In amper een paar jaar heb ik mogen ervaren hoe sterk de
Wie we vandaag zijn, hebben we zelf bepaald gedurende de
Volvo-spirit wel is. Die is uitgegroeid, van 1965 tot vandaag,
laatste vijftig jaar. Allemaal samen vormen we deze mooie
tot een unieke bedrijfscultuur. De basis is een oprecht respect
Volvo-gemeenschap. Samen hebben we geschiedenis gemaakt.
voor mensen, op alle niveaus, maar ook: een grote wil om bij te
En vanaf morgen bouwen we ook verder aan onze toekomst.
dragen tot een bloeiende onderneming. Eric Van Landeghem Dit jaar vieren we onze vijftigste verjaardag. Ons jubileumjaar
Fabrieksmanager
is ook een scharnierjaar: we bereiden ons voor op de komst van
en gedelegeerd bestuurder
een compleet nieuw platform waarop prachtige auto’s zullen gebouwd worden. Veilige, comfortabele en opwindende Volvo’s, gemaakt voor veeleisende klanten, geassembleerd door medewerkers met een passie voor auto’s en klanten, en voor deze mooie onderneming.
50 1965-2015
volvo car gent
I 3
INHOUD
10
2324 23 24 10
MODELLEN Een terugblik op de prachtige Volvo’s die we in de loop der jaren hebben gebouwd.
KRONIEKEN Welke waren de historische mijlpalen? Hoe zijn we geworden tot wat we nu zijn?
Volvo Amazon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Een overzicht
Volvo 140 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Naar het verleden – en terug . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Volvo 200-reeks
......................................................................
36
De prehistorie
...........................................................................
10
Volvo 700-reeks
......................................................................
40
Het jaar 1965
............................................................................
11
Volvo 850 en S70/V70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
................................................................................
Van 1965 tot1980
6
................................................................
24
Volvo S60 en V70 (P2)
.....................................................
49
Van 1981tot 1990
................................................................
30
Volvo S40, V50 en C30
....................................................
54
Van 1991tot 2000
................................................................
46
61
Van 2001 tot 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
Volvo XC60
...............................................................................
Volvo S60 (P3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
2008 tot nu... en later
Volvo V40
Terug naar de bron
.................................................................................
73
50
..........................................................
66
................................................................
88
PORTRETTEN 50 boeiende portretten van buitengewone gewone collega’s vindt u in een apart magazine.
4
I
50 1965-2015
volvo car gent
Inhoud
INHOUD
14
30
VERHALEN
Verhalen uit de oude doos. Maar altijd met de blik op het heden en de toekomst. Lars Malmros: een portret ..................................................... 12
50 jaar opleiding ........................................................................... 48
Happy Birthday! ........................................................................... 14
In Search of Excellence............................................................ 50
Volvo en Gent ............................................................................... 16
Volvo Pro Arte............................................................................... 52
In het vizier van de pers .......................................................... 18
Binnen en buiten.......................................................................... 58
50 jaar transport ........................................................................... 20
Een dubbelinterview ................................................................. 62
Een schone fabriek...................................................................... 22
De fabriek groeit........................................................................... 64
Insourcing/Outsourcing ........................................................... 26
Leren en blijven leren ............................................................... 71
De clan Verslijcke ........................................................................ 28
Vriendenkring................................................................................. 74
Kleur bekennen............................................................................. 32
50 jaar sociaal overleg................................................................ 76
Een Amazon verrijst .................................................................. 33
Interne communicatie .............................................................. 78
Van robots naar cobots............................................................. 34
Interview: “2025 is geen eindpunt.” ................................ 80
Drie anciens..................................................................................... 38
Perfectie is geen illusie .............................................................. 82
Ponskaarten op de Autobahn .............................................. 39
Volvo’s fotomodel ........................................................................ 84
Grenzeloze Volvo 850 ............................................................. 43
Een kwarteeuw later.................................................................. 86
Supervisors op de koffie.......................................................... 44
Plakboek............................................................................................. 90
50 1965-2015
volvo car gent
I
5
KRONIEK
De laatste achterwiel-
Volvo Car Gent was
aangedreven Volvo,
volwassen geworden:
met controversiële,
voor het eerst werd
hoekige looks. Met dit
een nieuw model in
Stoer, stevig, betrouw-
model lieten we de
Gent, en niet eerst in
Het is niet gemakkelijk
baar en veilig – de
crisis van de jaren 70
Zweden, in productie
om een topper op te
Volvo 240 bevestigde
achter ons, en inves-
genomen. De Volvo
volgen, maar de Volvo
Volvo’s reputatie, en
teerden we sterk in
850 was, ondanks zijn
automatisering.
140 deed dit uitste-
ook voor Volvo Car
kend. Het is hét model
Gent was het qua
opmerkelijk vinnig en
Het allereerste model
dat Volvo Car Gent
volumes een belangrijk
veilig, volledig gericht
van Volvo Car Gent.
deed evolueren naar
model, in zoverre dat
op rijplezier.
De Volvo Amazon
een echte fabriek.
er een tweede shift
traditionele styling
voor ingelegd werd.
blijft een collector’s item; voor velen een archetypische Volvo
Type
Volvo 850/ S70-V70 Periode 1991-1996 (850)
Type
Type
Type
Type
1996-2000 (S70/V70)
Volvo Amazon
Volvo 140
Volvo 240
Volvo 740
Volumes
Periode
Periode
Periode
Periode
1.110.558
1964-1969
1967-1974
1974-1984
1983-1992
Topjaar
Volumes
Volumes
Volumes
Volumes
1998 (151.655)
26.310
205.510
428.371
617.089
Topjaar
Topjaar
Topjaar
Topjaar
1966 (8.236)
1973 (50.533)
1983 (64.713)
1989 (93.962)
6
I
50 1965-2015
volvo car gent
1985
1980
1975
1970
1965
De crisis leidt tot een sociaal conflict – gevolgd door een harmonieus overlegmodel.
KRONIEK Type
Type
Type
Volvo S60-V70
Volvo S40-V50-C30
Volvo V40
Periode
Periode
Type
Periode
2000-2009
2003-2012 (S40-V50)
Volvo S60-XC60
2012-
Volumes
2005-2012 (C30)
Periode
907.411
Volumes
2008- (XC60)
Topjaar
1.108.325
2010- (S60)
Topjaar
2005 (154.469)
2007 (169.708) Het lopende gamma. Volumes tot en met 2014: 845.453 (XC60 en S60) auto’s en 252.910 (V40) auto’s.
Intern werden deze modellen “P2” genoemd. Volvo Cars
In 2003 nam Volvo Car Gent
was in 1999 al overgenomen
de productie van NedCar
door Ford Motor Company,
over. Het compacte gamma
maar de S60 en V70 werden
deelde het C-platform
nog door Volvo ontworpen.
met Ford.
250.000 Productierecord: 266.529 auto’s
Technisch bouwden ze voort op de techniek van de Volvo 850.
200.000
Gent neemt de S40 en V40 over van Volvo Car BV en start een nachtploeg 150.000
100.000
50.000
2014
2010
2005
2000
1995
1990
Voor het eerst wordt een nieuw model buiten Zweden gelanceerd: de Volvo 850
50 1965-2015
volvo car gent
I
7
KRONIEK
INTRO
Naar het verleden
en terug
In 1988 zei de toen afscheidnemende gedelegeerd bestuurder Lars Malmros: “Merkwaardig. Straks maken we hier onze miljoenste auto.” Verbaasd Lars Malmros leek verbaasd toen hij dat zei. Nochtans, hij was de man die in de vroege jaren zestig, als jonge ingenieur, voor Gent koos. Volvo was op zoek naar een locatie voor een vestiging in de toenmalige Europese Economische Gemeenschap. Het moest een havenstad zijn, en men kan begrijpen dat hij aanvankelijk Gent over het hoofd zag toen hij de kaart van Europa afspeurde naar een mogelijke vestigingsplaats tussen Kiel in Duitsland en Duinkerke in Frankrijk. Het stadsbestuur van toen had gehoord dat Volvo wou uitbreiden, en trok aan Lars Malmros’ mouw. Havenschepen (en later burgemeester) Geraard Van den Daele vroeg hem wat hij nodig had. Lars Malmros tekende, na een etentje, op de achterkant van de menukaart hoeveel terrein Volvo aan het Sifferdok in beslag zou willen nemen. Van den Daele nam de schets mee en zei ‘dat het geregeld zou worden’. Zo ging dat in die tijd!
Aanvankelijk een ‘grote garage’ Uit wat Lars Malmros in 1988 zei, kun je afleiden dat Volvo was uitgegroeid tot iets boven zijn verwachtingen. Aanvankelijk was Volvo Europa NV, zoals het bedrijf toen heette, een kleine vestiging. De koetswerken werden in Zweden gelast en kwamen toe in grote kratten, samen met de daarbij horende onderdelen. De eerste jaren
uit het verleden en kijken naar
bleef de productie erg beperkt, en
de toekomst, en we zien een
eind jaren 70 leed de Gentse ves-
veelbelovende horizon. Vanaf
tiging zwaar onder de oliecrisissen, maar tegen 1988, toen de miljoenste auto (een Volvo 740) van de band liep,
8
I
industriële structuur. We leren
2018-2019 worden we hét productiecentrum van de compacte Volvo’s, een segment waar groei in zit, en een platform
kwam Volvo Europa er weer bovenop.
waarop bijkomende modellen zullen ontwikkeld worden.
Eén miljoen Volvo’s, in meer dan 20 jaar tijd; nu vinden we
Ondertussen staat de teller al op ongeveer 5,6 miljoen in Gent
dat erg bescheiden. Vele jaren bouwde Volvo Car Gent minder
gebouwde auto’s. We waren lange tijd de kleinste onder de
dan 100.000 auto’s per jaar. Op zeker ogenblik zelfs amper
Belgische autobouwers, en nu zijn we de grootste. Jammer
30.000 auto’s. We zijn die moeilijke periode te boven gekomen
genoeg niet alleen omdat wij gegroeid zijn – ook omdat de
– meer zelfs, we zijn uitgegroeid tot een hoeksteen van Volvo’s
anderen krompen of verdwenen. En dat terwijl Volvo blijft ge-
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
loven in zijn toekomst in België, ook al zijn de omstandigheden
Deze iconische foto werd gebruikt als persfoto bij de opening van de
– in België en globaal – ingrijpend veranderd.
fabriek in 1965. Brigitte Everaert was fotomodel van dienst (zie p. 82).
Geen toekomst zonder verleden
gemaakt heeft, maar ook voor wie vandaag de dag voor Volvo
We zijn wie we zijn door wat de ontelbare duizenden medewer-
werkt. In dit jubileumjaar willen we het verleden steeds weer lin-
kers de voorbije vijftig jaar presteerden. Met onze blog (www.
ken aan de dag van vandaag, én aan die van morgen. We kijken
volvocargent.be) en deze publicatie willen we dàt onder de aan-
even achterom, maar ook vooruit, want stilstaan is geen optie.
dacht brengen – de vruchten van het werk van onze voorgangers en van de mensen die er nu werken. Niet chronologisch, maar
De verhalen hangen we vast aan mensen, die hier werken, of
onverantwoord willekeurig duiken we in onze archieven, op zoek
die hier gewerkt hebben. Want de geschiedenis van Volvo Car
naar boeiende verhalen, en al even boeiende mensen. Want:
Gent, is het verhaal van vele duizenden medewerkers.
de geschiedenis wordt gemaakt door mensen. Geschiedenis is
Vandaar het centrale thema van ons jubileumjaar:
levende materie, niet alleen in de hoofden en harten van wie ze
Mensen Maken Geschiedenis.
50 1965-2015
volvo car gent
I 9
KRONIEK
Het was niet ongewoon dat een importeur zelf begon te assembleren. In het geval van SBMA ging dat om heel kleinschalige eindassemblage, hier van de PV444. Foto links: De oprichter van SBMA, Emile des Grées du Loû (de man rechts).
De prehistorie
10 I
De geschiedenis van Volvo in België begon al vóór 1965 – zelfs al in de jaren 30. We blikken even terug op deze ‘prehistorie’.
president van Volvo Cars Belgium (nu Volvo Car Belux) was
SBMA
Volvo startte zelf de productie in de fabriek van SBMA in
Lang voordat er sprake was om in België een Volvo-fabriek
Alsemberg in 1964. Toen was Volvo al zijn plannen aan het
op te richten, was het Zweedse merk in ons land al aanwe-
uittekenen voor de fabriek in Gent. In 1965 stopte de produc-
zig dankzij de onafhankelijke importeur SBMA (Société
tie van personenauto’s in Alsemberg; de productie van (zware)
Belge de Matériel Automobile), gevestigd in Vorst. Zoals
vrachtwagens zou er nog doorgaan tot 1990. In die pioniersperi-
wel vaker gebruikelijk was, deed deze invoerder ook aan
ode werden in Alsemberg zo’n tien auto’s en drie vrachtwagens
assemblage op bescheiden schaal, ook voor andere merken.
per dag naast elkaar geassembleerd. Voorgeassembleerde onder-
SBMA bouwde een textielfabriek in Alsemberg om tot een
delen werden aangevoerd via Antwerpen en als een bouwdoos
plaats waar Volvo-personenauto’s én vrachtwagens geassem-
in elkaar gepast. Van een mechanisch aangedreven lijn was nog
bleerd werden. SBMA baatte ook een garage uit in Gent, in
geen sprake – de auto’s en vrachtwagens werden van het ene
de Bagattenstraat. Die zou later uitgroeien tot het huidige
naar het andere station doorgeschoven.
ACG (Automobiel Center Gent). SBMA bleef nog tot
De productie in Gent ging van start op 28 juni 1965. Tijdens
1984 instaan voor de verkoop van Volvo’s in België. In dat
de opstartperiode werden er nog personeelsbussen ingelegd van
jaar nam Volvo de invoeractiviteiten in eigen beheer, vanuit
Gent naar Alsemberg, om daar te gaan helpen bij de uitloop
Sint-Agatha Berchem (Brussel). De eerste sales company
van de personenauto-activiteiten.
50 1965-2015
volvo car gent
de Gentenaar Luc Bracke.
1964
KRONIEK Links: Lars Malmros met Brigitte Everaert. Links onder: de eerste in Gent gebouwde Volvo (28 juni 1965). Rechts onder: Lars Malmros, Prins Bertil, Antoon Spinoy en Gunnar Engellau.
Het jaar 1965 Op 3 november werd de nieuwe Volvo-fabriek in Gent officieel geopend. Opening
Malmros, Antoon Spinoy (Economische zaken) en Prins Bertil van Zweden. Het muzikaal programma was in handen van de Muziekkapel der Gidsen met Kapelmeester Yvan Ducène. Het beeld dat door de media gebruikt werd, is een mooie foto van
Daags voordien vond er een formeel diner plaats in het Kasteel
Brigitte Everaert, operator in wat nu de Eindassemblage is – zie
van Karreveld, toen een restaurant en nu een cultureel cen-
de coverpagina. Toen was heel ‘Volvo Europa’ niet meer dan
trum in Sint-Jans Molenbeek. Hoofdgast was Prins Bertil
een kleine Eindassemblage.
van Zweden, die aan tafel zat met Emile des Grées du Loû (invoerder SBMA) en Gunnar Engellau, CEO van AB Volvo.
Productie
Het aantal Belgen op dit diner was gering: Paul Paelinck, Jozef
De productie was al eerder opgestart, meerbepaald op 28 juni.
Mercelis, Frans Van Doren, Walter Rahier, Jean-Jacques Van
Nadat de eerste ‘Gentse Volvo’ van de lijn liep, kreeg hij een
Horen, en enkele namen die opgegaan zijn in de nevelen der
bord op de bagagedrager ‘EERSTE WAGEN VAN VOLVO
geschiedenis. Natuurlijk was ook Lars Malmros van de partij,
EUROPA NV’. Lars Malmros staat op een klein podium met
de jonge ingenieur die Gent had uitgekozen als locatie voor de
een microfoon, en de toehoorders zijn de operatoren, die een
eerste Volvo-fabriek in het hart van de ‘Europese Economische
pilsje aangeboden kregen. In 1965 bouwde ‘Volvo Europa’
Gemeenschap’.
5551 auto’s in België, maar een deel daarvan werd gebouwd in
Op 3 november werd de fabriek dan officieel geopend.
de fabriek in Alsemberg. In 1964 bouwde Volvo trouwens al
Ongeveer vierhonderd gasten waren present voor een rondgang
2650 auto’s in België. In het eerste productiejaar stelde Volvo
door de fabriek, voorafgegaan door enkele toespraken, van Lars
251 personeelsleden tewerk in Gent en Alsemberg.
50 1965-2015
volvo car gent
I 11
VERHAAL
Lars Malmros
De man die was wie hij was Lars Malmros was meer dan de oprichter van Volvo in België. Door Guido De Vilder. Lars Malmros was de stichter van Volvo in Gent. Hij leidde
om – ongebonden zoals een journalist zou kunnen – hem
de nieuwe onderneming van 1964 tot 1969. Toen hij in 1985
diepgaand te analyseren, te doorgronden, laat staan te beoorde-
terugkwam naar België, was Volvo Europa opgesplitst in ver-
len om tot een scherp portret te komen. Mijn respect staat de
schillende eenheden. Hij was gedelegeerd bestuurder van zowel
objectiviteit in de weg.
Volvo Europa Car NV als van Volvo Europa Truck NV, maar fungeerde meer als coördinator van wat nog gemeenschappelijk
Lars Malmros, geboren in 1927, was ingenieur van vorming. Hij
was dan als de centrale bedrijfsleider.
werkte enkele jaren bij Volvo, dan enkele jaren bij Ford (in de
Het is ondertussen al 27 jaar geleden dat Lars Malmros met
Verenigde Staten en Brazilië) en keerde terug naar Volvo waar
pensioen ging. Hoewel voor velen binnen en buiten de onder-
hij de opdracht kreeg een vestigingsplaats voor een assem-
neming zijn naam nog altijd klinkt als een bel, is hij voor veel
blagefabriek ergens in de toenmalige Europese Economische
Volvo-personeelsleden een onbekende.
Gemeenschap te gaan zoeken. Het werd Gent. In december 1963 werd alles officieel op papier gezet en in juni 1965 liep
12 I
Hoewel ik het voorrecht had om drie jaar intens met hem
de eerste auto van de band.
samen te werken, aanvaardde ik de opdracht om een portret
Terug in Zweden maakte hij tussen 1969 en 1984 van Volvo
van Lars Malmros te maken met heel veel schroom. Ik heb te
Trucks een wereldspeler. Hij was in de Volvo Groep de tweede
veel respect en bewondering voor Lars Malmros ontwikkeld
in bevel. In 1985 kwam hij op zijn verzoek terug naar Gent, co-
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL ördineerde er de diverse Volvo-eenheden en ging in 1988 met
Het viel me dikwijls op hoeveel echte goede vrienden hij in
pensioen. Hij bleef met zijn echtgenote Vicky in het Gentse
de topdirectie in Zweden bleef houden. En dat in een wereld
wonen tot zijn overlijden in Zweden, in 2008.
waar conflicterende visies en belangen vriendschappen meestal in de weg staan.
Wie was Lars Malmros? Gewoon, de man die hij was. Maar wat voor een man!
Mijnheer Malmros en ikzelf hebben talloze bezoeken afgelegd
Hij sprak vloeiend zes talen en volgens sommigen was hij de
aan ‘s lands overheden: regeringsleden, kabinetchefs, ambassa-
enige man die een complete vrachtwagen in al zijn onderdelen
deurs, gouverneurs, burgemeesters en noem maar op. Achter
tot in detail kende. Zijn perfect Nederlands was toe te schrijven
elke functie zag hij de mens en hij wist zeer goed dat menselij-
aan zijn verblijf met zijn ouders tot zijn 14 jaar in Indonesië,
ke scheikunde ook in de meest technische dossiers de laatste,
toen een Nederlandse kolonie.
beslissende knoop kon helpen doorhakken. Maar altijd was er die onwankelbare integriteit en dat zelfrespect.
Lars Malmros had dat ondefinieerbare, ongrijpbare over hem en in hem, datgene waarmee men geboren wordt, wat men
Lars Malmros was een groot liefhebber van de schone kunsten
niet kan leren of afkijken maar wat evenmin vanzelf tot uiting
en van muziek. Hij hield erg van Gent en van het dorp Deurle,
komt zonder discipline en wilskracht. Het enige woord hiervoor
waar hij woonde. En hij onderhield nauwe contacten met de
is: klasse. Vandaar ook dat gevoel van echtheid, oprechtheid
universiteit, vooral met de ingenieursfaculteit. Niet verwonderlijk
en waarachtigheid dat van hem uitstraalde. Hij moest geen afstand creëren, die was er omdat hij nu eenmaal de baas was. Wat nog zo was ook! Hij gebruikte geen geforceerde managementtechnieken om
Lars Malmros hield van mensen. Hij was graag onder de mensen en hij had ook veel vrienden. Ook echte vrienden.
dus dat hij graag culturele en sociale initiatieven steunde, initiatieven waar regelmatig de personeelsleden actief bij betrokken werden. Het was geen toeval dat hij na zijn pensionering in ons land is blijven wonen.
mensen te leiden, te motiveren en te inspireren. Hij zei gewoon, met zijn zachte en gelijkmatige stem, wat er te doen stond en
De groei en de bloei van Volvo in Gent hebben de personeels-
waarom, en daarmee moest je het doen.
leden eerst en vooral aan zichzelf te danken. De goede resulta-
De afstand kwam niet koud of kleinerend over, maar werd perfect
ten die “Gent” jaar na jaar boekte waren telkens de basis voor
aanvaard omdat hij met de werkelijkheid overeenkwam. Geen
nieuwe uitbreidingsbeslissingen die “Zweden” nam. Maar als je
losse stijl van allemaal-vrienden-onder-elkaar. Want dat waren we
aan de top iemand zitten hebt die je als zijn kind beschouwt en
toch ook niet, of? Doen zoals het is, niet min en niet meer. Echt
die nauwlettend je goede prestaties opvolgt, dan pas gebeurt er
en waarheidsgetrouw. Op dergelijke bodem kweek je gezag.
wat er misschien zou kunnen gebeuren.
Lars Malmros was gesteld op beleefdheid, vormelijkheid en
En daar kunnen we enkel blij om zijn en... dankbaar. Niet het
goede omgangsvormen. De juiste houding, het juiste gedrag, de
minst omdat de topdirectie in Zweden heel goed wist wie ach-
juiste woorden, de juiste kledij, dit alles en nog veel meer op
ter ‘Gent’ stond: de man die nooit een woord te veel zei, maar
het juiste ogenblik en op de juiste plaats, op de juiste manier
wiens weinige woorden het gewicht van de waarachtigheid
gebracht. Dat verwachtte hij en apprecieerde hij. En je voelde
hadden. Gewoon, omdat hij het was die ze gezegd had.
dat ‘juist’ ook juist was, niet enkel omdat het met zijn eigen per-
Lars Malmros, de man die was wie hij was.
soonlijke voorkeuren overeenstemde. Een heer van stand of een goede mensenkenner? Zeker het eerste. En wellicht een stuk van het tweede, maar dan alleen maar in tweede instantie. Lars Malmros hield van mensen. Hij was graag onder de mensen en hij had ook veel vrienden. Ook echte vrienden. Hij stelde geen mensen in de schaduw doordat hij zelf niet in de
Guido De Vilder was
zon ging staan en er dus gewoonweg geen schaduw was. Maar,
communicatieverantwoordelijke
vergis je niet. Toch had je je plaats. En daar hield je je aan.
van 1969 tot 2004.
Onuitgesproken, maar daarom niet minder reëel. Alleen, die
De foto hiernaast dateert
plaats was dan ook de jouwe, terug niet min en niet meer.
van 1992.
50 1965-2015
volvo car gent
I 13
VERHAAL
Happy birthday! 1965 was een uitzonderlijk nat jaar, en een week na de opening van ‘Volvo Europa’ in Gent was het hele land bedekt met een dunne sneeuwlaag. Uit elke jukebox schalde er wel een liedje van The Beatles, want in 1965 hadden de Fab Four een recordaantal nummer éénhits, waaronder Help! en Yesterday. Ook de Rolling Stones lieten zich met (I Can’t Get No) Satisfaction niet onbetuigd. Deze hits waren hot op Radio Veronica, de eerste piratenzender die dit jaar in de ether ging. De Russen en de Amerikanen stuurden volop kosmonauten en astronauten de ruimte in. Aleksei Leonov maakte de eerste ruimtewandeling; de Amerikanen lanceerden de eerste ruimtevlucht met een meerpersoonsbemanning. Met Gemini 4 hadden de Amerikanen ook hun ruimtewandelaar (Edward White – foto), en met Gemini 5 bleven de ruimtevaarders acht dagen in de ruimte – een record. Mobutu pleegde zijn tweede staatsgreep en Congo werd later (tijdelijk) Zaïre. Dichter bij huis loopt het tweede TV-seizoen van Kapitein Zeppos, en beginnen studenten te eisen dat Leuven Vlaams wordt.
14
I
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
1965 was ook een belangrijk jaar voor de auto-assemblage in ons land, met de officiële opening van een nieuwe Volvo-fabriek, op 3 november. Voor 170 collega’s is 1965 nog om een andere reden erg belangrijk – het is het jaar dat ze geboren zijn!
65 van onze 170 vijftigers. Ook de Amazone is van 1965.
Patrick Florizoone, Philippe Ghequiere, Noel Goederson, Mieke Goeminne, Hasan Gunduz, Peter Haeck, Fabrice Hoebeke, Bart Hoogstoel, Lydia Huillon, Micheline Huyge, Leo Janssens, Geert
Philippe Admont, Tomas Ahlbom, Dirk Andersson, Torgny
Keymeulen, Gino Knuyt, Pascal Laceur, Mario Lecis, Thomas
Andersson, Antoine Anssens, Wim Baetens, Chantal Bauwens,
Leemans, David Levis, Rudy Martens, Joan Meijer, Johnny
Bert Bauwens, Pierre Bekaert, Luc Blanpain, Geert Blauwaert,
Meiresonne, Greet Merens, Pascal Morel, Nancy Neyt, Christine
Piet Bliki, Nancy Blomme, Peter Blontrock, Geza Boel, Geert
Otten, Benny Peelman, Yves Petit, Jurgen Peys, Alwin Popken,
Bogaert, Ann Bouillon, Yves Bracke, Hans Bracke, Peter
Geert Poppe, Jean Claude Ramboer, Marnix Raspoet, Dirk
Braeckman, Brigitte Buysse, Luc Claes, Danny Claeys, Pascal
Robberechts, Ward Robert, Geert Rogiers, El Moukhtar Sarrokh,
Clapdorp, Geert Coen, Johan Colman, Ronny Colyn, Patrick
Danny Sennesael, Berlinda Slock, Jan Smet, Rudi Smorgens,
Comergo, Johan Cools, Andy Coone, Dirk Cornelissens, Freddy
Mario Snoeck, Jean-Marie Snoeck, Alex Speeckaert, Marnic
Cosijns, Marc De Baere, Marco De Bakker, Patrick De Bleye,
Stevens, Nick Steyaert, Didier Sulzer, Bart Swankaert, Wim
Luc De Bock, Peter De Bock, Ulrick De Bruyne, Nico De Cock,
Teirlinck, Patrick Thuy, Gino Tollenaere, Werner Turf, Geert Tytgat,
Patrick De Coster, Annick De Korte, Jan De Messemaeker,
Erik Uyttendaele, Rudy Van Assche, Erwin Van Bastelaere, Patrick
Ronny De Mol, Peter De Noyette, Danny De Pauw, Jan De
Van Daele, Rudy Van Damme, Wim Van De Veire, Henri Van De
Raedt, Carlo De Roo, Hans De Roover, Ludo De Roover, Gery
Wiel, Luc Van Den Abbeele, Wim Van Der Poten, Francis Van
De Schamphelaere, Veronique De Scheemaeker, Franky De
Driessche, Luc Van Hoorde, Mireille Van Hoorebeke, Rudy Van
Schoenmaeker, Christian De Sloover, Harald De Vriend, Marnix
Landuyt, Bart Van Leeuwen, Johan Van Lierde, Jean Claude Van
De Vrieze, Dirk De Witte, Veerle Debackere, Luc Deblaere, Lieve
Meerhaeghe, Rudi Van Peteghem, Patrick Van Peteghem, Patrick
Debraeve, Danny Decroock, Bernard Dedeyne, Tom Delbarre,
Van Puyvelde, Ingrid Van Uytvanck, Dirk Van Vooren, Frank Van
Marc Demuynck, Peter Depraetere, Alain Deridder, Ludwig
Waes, Franky Vandamme, Jan Vandersteene, Hans Vanseveren,
Dethaey, Johan Devreese, James D’Haene, Annick D’Haenens,
Freddy Verbinnen, Lena Vercauteren, Kris Verdegem, Bart
Edwin Dhanyns, Danny D’Hondt, Eddy Dhooge, Geert Du
Vermaerke, Marnix Vermeulen, Frank Versaevel, Dirk Verschraege,
Pre, Thierry Duval, Pascal Dysserinck, Patrick Eeckhaut, Marc
Dirk Verslijcke, Danny Vervaet, Koen Vispoel, Andre Wajer, Eric
Engelen, Kurt Everaert, Arbi Fardas, Maria Fernandez-Diaz,
Willems, Geert Wittevrongel en Marc Zaman.
50 1965-2015
volvo car gent
I 15
VERHAAL Foto links: Marc Ulens, Geeraard Van den Daele (borstbeeld), Daniël Termont en Matthias De Clercq.
Gent en Volvo, een sterke band
In de jaren zestig koos een jonge Zweedse ingenieur voor Gent. Op de achterkant van een menukaart tekende hij hoe groot het terrein moest zijn.
achterkant van de menukaart hoe het Volvo-terrein er moest
De ‘golden sixties’
Uitbreiding
In het begin van de jaren zestig zocht Volvo een vestigingsplaats
De steunende rol van stad en provincie is er sindsdien niet
in de ‘Europese Economische Gemeenschap’, Gent was maar
minder op geworden. Burgemeester Termont herinnert zich,
al te graag kandidaat. Hoofdrolspelers waren Geeraard Van den
toen hij nog havenschepen was, een telefoontje van de toenma-
Daele, havenschepen van 1959 tot 1970 en nadien burgemees-
lige gedelegeerd bestuurder Hubert Casneuf, met de melding
ter, en de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen (EROV),
dat Volvo een probleem had. “We moeten vandaag beslissen
waar Marc Ulens assistent was van directeur Renaat Bultinck.
of we kunnen ingaan op de vraag om de capaciteit te verdub-
De Provincie was aanvankelijk belast om een Zweedse delegatie
belen, en daarvoor moeten we kunnen uitbreiden. Kunnen we
te ontvangen. “Het moest een haven zijn, maar Lars Malmros
daar ‘ja’ op zeggen?” Toen zijn we een grote ruiloperatie begon-
(1927-2008) wist niet dat Gent een zeehaven had,” herinnert
nen met het Havenbedrijf, houtimporteur Van Hoorebeke en
Marc Ulens zich. Marc was erbij toen de gesprekken gevoerd
Honda, maar ik had ‘ja’ gezegd zonder écht zeker te zijn of het
werden. Samen met zijn chef bereidde hij een ontmoeting met
zou lukken. Maar Volvo was zo belangrijk, dat we alles deden
‘de Zweden’ voor in het gouvernementsgebouw. “We ver-
om te helpen.”
wachtten flink wat volk aan Zweedse kant, en we hadden ons
Daardoor kon Volvo Car Gent in 2003-2004 de productie
beste Engels geoefend,” aldus Marc Ulens. “Tot onze verbazing
van het Nederlandse Born overnemen, en kwam er ruimte
bestond de Zweedse delegatie uit één jonge ingenieur, die
voor een vestiging van DSV, Tower Automotive en het Engine
bovendien vloeiend Nederlands sprak.” Lars Malmros had zijn
Center Gent.”
jeugd doorgebracht in (toen nog Nederlands) Indonesië.
16 I
uitzien. Toen zou Van den Daele gezegd hebben: “Dat komt in orde” – en het kwam in orde.
Gent kon sterke troeven op tafel leggen – een haven in volle
Blijvende steun
ontwikkeling, de beschikbaarheid over arbeidskrachten en
De huidige havenschepen Matthias De Clercq vult aan:
mogelijke leveranciers, een boeiende middelgrote stad met een
“Dezelfde houding nemen we vandaag de dag ook aan – we hel-
universiteit en goede scholen, en niet het minst, de Vlaming die
pen mee zoeken naar oplossingen die Volvo Car Gent vooruit
bekend stond als een noeste werker.
helpen, zoals het inrichten van de infrastructuur om een betere
Later had Lars Malmros gesprekken met de havenschepen Van
inkomende en uitgaande goederenstroom mogelijk te maken.
den Daele. Na een diner vroeg die aan Lars Malmros hoe-
We zijn blij dat Volvo destijds voor Gent gekozen heeft, en we
veel terrein Volvo nodig had, en Lars Malmros tekende op de
hopen jullie hier nog lang in onze stad te kunnen houden.”
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
50 1965-2015
volvo car gent
I
17
VERHAAL
In het vizier van de pers Guido Stoffels, journalist van Het Volk, was erbij in november 1965, toen de fabriek geopend werd. Zijn collega Johan Dillen, die onder andere voor Het Nieuwsblad schrijft, was toen nog niet geboren. Maar allebei blijven ze Volvo volgen, op zoek naar nieuws. België, autoland
de redacties is het heersende gevoel dan ook: wie zal de volgende zijn? Sommige journalisten volgen Volvo met argusogen, en bekijken elk stukje informatie tegen de achtergrond van een mogelijk doemscenario. “Ik hoop dat dat nu grotendeels achter ons ligt,” zegt communicatiemanager Mark De Mey (Volvo Car Gent). “Volvo krijgt een nieuw platform vanaf 2018, en gaat zwaar investeren. Waardoor we wel goed zitten tot pakweg 2025, maar
Beide journalisten volgen zowel het productnieuws als het
we kijken ook verder. We worden zelf steeds efficiënter, maar we
socio-economisch nieuws in de sector. “Als journalisten zagen we
rekenen ook op de overheid om de industriële sector in ons land
België uitgroeien tot het grootste assemblageland ter wereld,” zegt
concurrentiëler te maken, door de loonlasten te verlagen. Waar
Guido Stoffels. “Per hoofd van de bevolking assembleerde nie-
we ook op rekenen, is dat de overheden meer voor Volvo kiezen
mand meer auto’s. Maar de rest van het verhaal is minder fraai –
als hun officiële auto. De stad en de provincie geven hier het goe-
we moesten verslag uitbrengen van de ene sluiting na de andere.”
de voorbeeld, en ook sommige ministers, maar voor onze directie
In de jaren zestig en zeventig hadden maar enkele kranten een
in Zweden, én voor ons personeel, zou het een belangrijk signaal
aparte autopagina en een gespecialiseerde journalist. “Er wa-
zijn als alle overheden zouden kiezen voor Made in Belgium.”
ren overigens maar twee constructeurs die een heuse PR-man
18 I
ons land verdwenen, blijven alleen nog Audi en Volvo over.” Op
hadden, Ford en GM,” zegt Guido. Ook Johan Dillen ziet de
Een verslag van 1965
achteruitgang van de assemblagesector met lede ogen aan. “Tot
Het verslag van Guido Stoffels van november 1965 is nog altijd
diep in de jaren ‘90 waren de autoconstructeurs grote economi-
zeer leesbaar en to the point. Guido: “De schrijfstijl zal nu wel
sche sterkhouders. De sluiting van Renault Vilvoorde in 1997
wat anders zijn, maar in het stuk is er al een ‘eyecatcher’ ver-
bracht de sector een eerste klap toe. Nu ook Opel en Ford uit
werkt – de vrouw aan de montageband.”
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
FACT Guido Stoffels
Geboren: 1937. begon zijn journalistieke loopbaan in 1958 voor De Nieuwe Gids. Schreef voor Het Volk (tot 1999); schrijft nog voor EOS-magazine. Johan Dillen Geboren: 1975. Begon zijn journalistieke loopbaan in 1998. Schrijft voor Het Nieuwsblad, De Gentenaar, AutoScout 24 en Automotive News Europe.
Johan Dillen en Guido Stoffels. De eerste rijdt met een Volvo, de tweede loopt nog altijd op Zweedse klompen.
Volvo volgt Saab op Sympathie
Johan: “Na het verdwijnen van Saab heeft Volvo mijn verplaat-
Zowel Guido als Johan hebben veel sympathie voor de
singsbehoeften en die van mijn gezin perfect ingevuld. Nu ik
Zweedse merken – ook het eigenzinnige Saab boeide hen
ook voor De Gentenaar de fabriek in Gent van dichtbij volg,
zeer. “De overname door GM was geen goede zaak,” zegt
is de appreciatie voor het merk en zijn werknemers alleen maar toegenomen. Wat me
Guido. “Ook bij Volvo heeft de synergie met Ford nooit gewerkt. Nu kan het eindelijk weer zijn eigen weg gaan, dankzij de Chinese inbreng. Met de nadruk op veiligheid en milieu, de traditionele sterke punten van Volvo. Er was een periode dat de nadruk vrijwel
Johan Dillen:
“Guido was de journalist die schreef over de opening van de Gentse Volvofabriek. Ik ben er gerust in dat ik niet degene zal zijn die over de sluiting zal berichten.”
vooral opvalt binnen de fabriek, is de sereniteit die er heerst. Vakbonden en directie trekken er aan hetzelfde zeel, waardoor geruchten over de toekomst rond Volvo Car Gent telkens geruchten blijven. Ik denk dat de buitenwereld zich meer zorgen
uitsluitend op het passieve aspect lag – de driepuntsgordel, de robuustheid, de kolossale bum-
maakt over de toekomst dan de Volvo-werknemers zelf. Het
pers, die de wagen de niet mis te verstane koosnaam ‘the
charmeert me ook enorm dat veel werknemers van de fabriek
fastest tractor of the world’ gaven... De laatste jaren gaat er
in hun vrije uren nog bezig zijn met oude Volvo’s. Da’s pas
steeds meer aandacht naar de actieve veiligheid: van rijhulp
liefde voor het product.”
systemen tot en met autonoom rijden. Hier speelt Volvo mee met de ‘groten’ en eist het zelfs een voortrekkersrol op.
Johan besluit: – “Guido was de journalist die schreef over de
Wat de Chinese invloed op lange termijn zal zijn, zullen we
opening van de Gentse Volvofabriek. Ik ben er gerust in dat ik
pas later kunnen zien.”
niet degene zal zijn die over de sluiting zal berichten.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 19
VERHAAL
Geen productie zonder transport
We vragen aan Godfried ‘Freddy’ Van der Auwermeulen of hij even wil poseren aan het Sifferdok. Schipper Van der Auwermeulen
in Alsemberg, voor de onafhankelijke importeur SBMA, en, sinds 1975, voor de vrachtwagenfabriek en het onderdelencentrum in Oostakker.
Hij kijkt over het water, en je ziet hem zo terugdenken aan
“Zweden maakte toen nog geen deel uit van de Europese Unie,
de jaren 60. Het Sifferdok was nog maar net uitgegraven, en
die trouwens toen nog de ‘Europese Economische Unie’ heette,”
nog niet operationeel, en Volvo loste zijn schepen nog op de
zegt Godfried. “Er werden nog hoge invoertaksen geheven,
Rigakaai.
waardoor het interessant was om lokaal te produceren, in het
“Dat zag er nog behoorlijk primitief uit,” zegt Godfried.
hart van Europa. Door onze centrale taak was de administratieve
“De koetswerken werden met een kraan van het schip gehe-
kant van het transport, zoals het dedouaneren, erg belangrijk.”
sen. De roll on/roll off-techniek bestond nog niet, dat zou pas later komen, rond het midden van de jaren 70.”
Expansie in de jaren 60
Het Sifferdok zou lang het centrum van Volvo’s transport
Pas in de jaren 60 begon de Gentse haven grote buitenlandse
activiteiten blijven, met de goederenterminal die zich daar
firma’s zoals Volvo en Sidmar aan te trekken, en de trans-
dichtbij bevond.
portknowhow zat grotendeels in Antwerpen. De kern van Volvo’s transportafdeling werd rond 1963 benaderd door Lars
20 I
Volvo Transport werkte ook voor de andere Volvo-eenheden
Malmros, de jonge Zweedse ingenieur die belast was met
in België: goederen inklaren en behandelen voor de fabriek
het zoeken van een locatie voor een fabriek binnen Europa.
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Boven: Godfried op het Sifferdok. Bladzijde hiernaast: Links: Sabine en Godfried Van der Auwermeulen Rechts boven: De koetswerken zoals ze van Zweden toekwamen in het Rigadok.
Veranderingen
Rechts onder: het Sifferdok in de jaren 60,
Godfried Van der Auwermeulen heeft ingrijpende veranderin-
met de ‘Rollonia’, de voorloper van het RoRo-ponton.
gen gezien – van een klein fabriekje tot een industriële hoeksteen van Volvo, met een productie van 1200 auto’s per dag.
Transportspecialisten als Paul Paelinck, Emiel Schapendonck,
“Het was een mooie tijd,” mijmert Godfried. “Fijne colle-
Dirk Kelderman en Leon Meire werkten toen voor de im-
ga’s, een goede sfeer, en een product om trots op te zijn.”
porteur-assembleur SBMA, en zagen het wel zitten om hun
Hij kijkt naar een foto in het personeelskrantje van Volvo
werkterrein naar de Gentse haven te verleggen.
Transport. “Kijk, hier sta ik, een stuk jonger. En hier, Dirk
Na de splitsing in twee verschillende NV’s in 1979 (Car NV/
Kelderman, vroeg overleden. Jef Mercelis, Paul Paelinck, Emiel
Truck NV) maakte de transportdivisie aanvankelijk deel uit van
Schapendonck, ze zijn er ook niet meer. That’s life.”
de Car NV, omdat ze hier ook gehuisvest was. In 2001 ging
Hij is in hart en nieren een transportman, maar het type van
Volvo Transport over naar Volvo Europa Truck, en heette het
een stoere zeeman is hij toch niet. Als hij afscheid neemt vragen
voortaan Volvo Logistics. Vanaf dan was het een externe dienst-
we of hij even met zijn dochter op de foto wil. Sabine werkt
verlener. Het contract werd uiteindelijk in 2014 stopgezet, toen
sinds 1995 in Engineering, en als hij zijn dochter ziet, en als de
Volvo Car Gent de verantwoordelijkheid voor eerst Outbound
fotograaf vraagt dat ze haar vader even stevig vastneemt, dan
en dan Inbound Logistics zelf opnam. In 2004 verhuisde de
merk je het wel – hij is trots op zijn dochter, en blij en verrast
laad- en loskade van het Sifferdok naar het Mercatordok, waar
haar te zien. Een lange loopbaan in een fijn bedrijf – hij prijst
onze distributieyard gelegen is (de plaats waar onze auto’s
zich duidelijk gelukkig dat hij dat heeft mogen meemaken. En
wachten om verscheept te worden).
dat hij het kan doorgeven aan zijn dochter.
50 1965-2015
volvo car gent
I 21
VERHAAL Waterverbruik Kubieke meter/auto
2
1
0 1999
2014
FACT José Maes, Manager Managementtechnieken en Preventie (1974-2007) Wim Cooman, Milieucoördinator. In dienst: 1990
Een schone fabriek Het was in de jaren negentig dat Volvo Car Gent ernstig werk begon te maken van een geïntegreerd milieubeleid. VLAREM
Welk systeem er ook gebruikt wordt, de zorg voor het milieu zit er bij Volvo diep ingebakken. Dat gaat van een dagelijkse sensibilisering bij alle werknemers, tot investeringsbeslissingen waarbij ook rekening wordt gehouden met duurzame milieu-in-
“Rond 1990 kwam er een dwingend wetgevend kader,”
dicatoren. Het is dan ook geen wonder dat Volvo recordhou-
herinnert José Maes zich. José stond onder andere in voor
der is wat betreft het milieucharter van de provincie Oost-
Milieuzorg. “Dat waren de VLAREM-regels. Ondertussen
Vlaanderen. “We zijn liefst zeventien keer laureaat,” zegt Wim,
waren wij intern ook al hard bezig met milieu, en dan vooral
niet zonder trots. In 2015 wordt het Milieucharter verbreed
vanuit de hoek van Onderhoud – hoe de installaties beheren
tot een Duurzaamheidscharter. “Dat vat onze evolutie samen,”
en ervoor zorgen dat er geen milieu-accidenten gebeuren.”
zegt Wim. “Via EMAS zijn we bij ISO terechtgekomen, dat
Milieuzorg werd steeds belangrijker, ook voor het product auto.
milieu- en kwaliteitszorg integreert; en nu nemen we de stap
In de nieuwe Spuitfabriek werd gekozen voor een topcoat-
naar duurzaamheid, dat ook personeelsgebonden materies mee
proces met verven op waterbasis, zodat er minder organische
in overweging neemt.”
solventen (oplosmiddelen) nodig zijn.
Volvo Car Gent heeft ook een baanbrekend akkoord afgesloten
“En toen kwam daar EMAS,” zegt José. EMAS (Eco-
met Stora Enso, dat een heetwaternet gaat aanleggen om onze
Management and Audit Scheme) verifieert het milieubeleid
fabriek te voorzien van energie. “Daardoor kunnen we onze
van bedrijven. EMAS hecht veel belang aan de naleving van
CO2-uitstoot met 40 procent verminderen,” aldus Wim.
de regelgeving, de verbetering van de milieuprestaties, externe communicatie en betrokkenheid van de werknemers.
Waterverbruik
José Maes: “Dankzij EMAS hebben we de milieuzorg kunnen
Wim en José vergelijken nog even het heden met het verle-
integreren in de bedrijfsvoering. De verplichting van een milieuver-
den. In 1996 bedroeg het waterverbruik per auto nog 1,86
slag was ook een belangrijke aansporing om ambitieus te zijn, én
kubieke meter. Toen werd de doelstelling van één kubieke
ook om aan de wereld te tonen dat we het milieu ernstig namen.”
meter vooropgesteld. “We waren er ons van bewust dat dat ambitieus was,” weet José nog. Wim: “En kijk: vandaag zijn
22
I
“Sinds 2006 zijn we overgestapt op de ISO-norm,” zegt de hui-
we zover, en hebben we deze doelstelling, met een reuzen-
dige milieucoördinator Wim Cooman. “De focus van EMAS
grote milieu-impact, bereikt. We zijn qua waterverbruik, en
was té eng Europees voor een bedrijf dat zijn auto’s over de
qua uitstoot van vluchtige organische stoffen, een voorbeeld
hele wereld uitvoert.”
voor de hele industrie.”
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Amason, Amazon, Amazone…
of P120?
De eerste Volvo die in Gent werd geproduceerd was de Volvo 120. Of was het de Volvo Amazon?
Passieve veiligheid: de driepuntsgordel De Amazon was, samen met de PV544, één van de eerste auto’s die standaard werd geleverd met driepuntsveiligheidsgor-
Kreidler
dels en een bekleed dashboard. De auto staat bekend als erg betrouwbaar en sterk. Van de 297.000 exemplaren die in Zweden
Over de officiële naam bestaat wat verwarring. Op
werden verkocht, zijn er nog 35.000 geregistreerd en
de thuismarkt heette dit model de ‘Amason’ en Volvo wou het exportmodel de
men vermoedt dat er nog 15.000 dagelijks worden
‘Amazon’ noemen. De Duitse
gebruikt. De productie werd beëindigd
bromfietsenfabrikant Kreidler had
in 1970 en het model werd opgevolgd
echter al een tweewieler met de
door de Volvo 140-serie.
naam ‘Amazone’, en Volvo mocht die
De Volvo Amazon werd aangedreven
naam buiten Zweden niet gebruiken. Buiten Zweden werd het dan de Volvo P120, P130 en P220. Maar in de praktijk bleken deze typeaandui-
Philippe Moonen:
“Zo’n auto behandel je met liefde.”
door de B16-, B18- of B20-motor met een cilinderinhoud van 1580, 1780 of 1986 cm3. Het vermogen varieerde van 60 tot100 pk, met een maximaal koppel
dingen omslachtig en werden deze auto’s door het publiek
van 113 tot 155 Nm. Deze viercilindermotoren werden gekoppeld
wereldwijd gewoon Amazon genoemd, ondanks de bezwaren
aan verschillende schakelbakken met drie of vier versnellingen.
van Kreidler. De Volvo Amazon werd van 1956 tot 1970 geproduceerd,
De Amazon van Philippe Moonen
grotendeels in Zweden. In totaal liepen er 667.341 exempla-
Philippe Moonen van de weekendploeg Onderhoud is de trotse
ren van de band, waarvan 16.310 in Gent. Het hoogtepunt
eigenaar van een Amazon. De motor slaat probleemloos aan,
lag in 1966, toen er 119.000 exemplaren werden gebouwd.
en maakt een heerlijk geluid. We rijden de testbaan op, en het
Dat jaar steeg de productie in Gent tot boven de 8000 auto’s.
is alsof je je in een retrofilm bevindt, genre ‘Back to the Future’.
De auto werd ontworpen door Jan Wilsgaard en werd voorge-
Hoe snel de auto gaat, weet Philippe niet. “Deze auto is niet
steld aan het publiek op 1 september 1956. Hij was bedoeld
bedoeld om mee te racen,” zegt hij. “Een Amazon behandel je
als opvolger van de populaire Volvo PV444.
met liefde.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 23
KRONIEK
Groei en crisis
Volvo Car Gent van 1965 tot 1980 Na 1965 kende ‘Volvo Europa’ een gestage groei, waaraan de oliecrisissen tijdelijk een einde maakten. Uit de conflictperiode van de late jaren 70 groeide een nieuwe consensus: werkgevers en werknemers streven hetzelfde doel na. Groei in de sixties Het duurde tot 1972 vooraleer de productie uitsteeg tot meer
1973 in de Las- en Spuitfabriek); in datzelfde jaar verwelkom-
dan 30.000 auto’s per jaar. Vanaf dan leek Volvo Europa vertrok-
den wij de duizendste werknemer (dat was Roger De Cock, zie
ken voor een gestage klim, tot 50.000 auto’s in 1973, maar toen
pagina 24). Op 5 september 1972 werd de eerste, volledig in
kwamen de oliecrisissen van de jaren zeventig. In 1980 zaten we
Gent gebouwde Volvo (inclusief lassen en spuiten), van de lijn
weer bij het begin – met minder dan 30.000 auto’s per jaar.
gereden. Het jaar nadien werd het G120-project gelanceerd, dat
Op 28 juni 1965 werd de assemblage in gang getrokken. De fa-
moest onderzoeken hoe de capaciteit kon uitgebreid worden tot
briek was 130 meter lang en telde 10.000 vierkante meter, maar
2 x 60.000 auto’s. In 1974 werd een nieuw model in productie
al vlug werd er uitgebreid. In 1967 voer het eerste roll-on/roll off-schip het Sifferdok in (dat nog niet volledig was afgewerkt). In 1969 telde de werkweek nog 44 uur, maar in 1972 werd de veertigurige werkweek ingevoerd.
De Amazon werd opgevolgd door de Volvo 140 en daarna door de Volvo 240. De volumes gingen weer in stijgende lijn.
gon Volvo Car Gent auto’s te bouwen voor de Amerikaanse markt, en werd de Eindassemblage uitgebreid met 1400 vierkante meter. Founding father Lars Malmros keerde in 1969 terug naar Zweden om er een topfunctie in de
De beslissing om een las- en een spuitfabriek op te richten
truck-divisie op te nemen; in Gent werd hij opgevolgd door de
dateerde van 1970, en in 1972 werden de nieuwe installaties
omstreden Gustaf Östergren.
in gebruik genomen. Het was gedaan met het invoeren van
24 I
genomen (de Volvo 240). Dat jaar be-
afgewerkte koetswerken – vanaf nu was Volvo Car Gent een
Crisis
volwaardige assemblagefabriek. Aanvankelijk ging het de Gentse
Maar de twee oliecrisissen in de jaren 70 deden de vraag
Volvo-vestiging voor de wind. De volumes stegen, en in 1971
naar auto’s wereldwijd dalen. In 1973 stegen de prijzen voor
werd in de Eindassemblage een tweede shift ingevoerd (pas in
brandstof met 300 procent, en de verkoop van auto’s kelderde
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
Kalender 1965-1980 ●● 1965 De eerste auto loopt van de lijn op 28 juni.
●● 1967 Start van de 140-reeks. ‘Meerderjarige arbeiders’ krijgen een premie van 900 frank. VolvoContact 30 juni: “De laatste weken is het aantal ongevallen bij arbeidsters gestegen ingevolge het dragen van niet-aangepast schoeisel.” (Pantoffels en hoge hakken worden verboden in 1968.) Weerman Armand Pien komt op bezoek.
●● 1969 De laatste Volvo Amazon wordt geproduceerd.
●● 1970 De 42-urenweek wordt ingevoerd. Het personeel kan veiligheidsschoenen kopen.
●● 1971 Een tweede shift wordt ingevoerd. De testbaan wordt aangelegd. De hoofdingang verhuist naar de Langerbruggestraat.
●● 1972 Er komt een las- en een spuitfabriek. Girale betaling voor wie dat wenst. Invoering van de 40-urenweek. Boven: De lichttunnel in de Eindassemblage. Onder: Net als bij de Amazon (zie p. 91) kiest men bij de Volvo 140 voor hetzelfde fotomoment: het plakken van de OK-sticker (met Albert De Ruyter). De tweede auto is een Amazon; de foto is dus genomen tussen 1967 en 1969.
wereldwijd. Het sociaal overleg verliep moeizaam, ondanks de positieve houding van de nieuwe gedelegeerd bestuurder Nils Ericsson en Robert Bequé, die in 1974 de functie opnam van fabrieksdirecteur. In 1977 werden sociale onderhandelingen opgestart omdat er 320 arbeiders te veel waren. Het jaar daarop stond te lezen in het personeelsblad VolvoContact: “Afdankingen onafwendbaar.” Op 24 maart 1978 dienden de vakbonden een stakingsaanzegging in. Het conflict was hard en duurde meer dan drie weken. Maar het conflict had uiteindelijk ook een louterend effect. Vakbonden en directie waren tot het besef gekomen dat de belangen van het bedrijf en die van de werknemers niet tegengesteld waren, integendeel. “Wat goed is voor het bedrijf, is ook goed voor de werknemers,” zou algemeen directeur Robert Bequé later verklaren. In 1980 daalde de productie tot amper 29.380 auto’s, maar daarna klom Volvo Car Gent gestaag uit het diepe dal. Directeur Robert Bequé lanceerde in 1981 zijn ‘Nieuwe Visie’, die de mens centraal stelde.
●● 1974 De Volvo 200-reeks vervangt de Volvo 140. Export naar de VS komt op gang.
●● 1976 Åke Dreijer volgt Nils Ericsson op als afgevaardigd bestuurder. De verkoop daalt door de oliecrisissen.
●● 1977 Na de zomervakantie verdwijnt de tweede ploeg.
●● 1978 Afdankingen leiden tot een staking van drie weken.
●● 1980 Volvo Cars en Renault werken nauwer samen. Er zijn 33 dagen van collectieve werkloosheid. Oprichting van twee NV’s: Car NV/Truck NV. Prins Albert komt op bezoek. Robert Bequé volgt Leif Karlberg op als hoofd van de
Sindsdien wordt het sociaal model bij Volvo Car Gent gekenmerkt door overleg
personenautofabriek. De productie ligt
en onderling vertrouwen, wat ervoor gezorgd heeft dat een conflict zoals dat van
drie weken stil n.a.v. een al maanden
1977-1978 zich niet meer heeft voorgedaan.
aanslepend sociaal conflict in Zweden.
50 1965-2015
volvo car gent
I 25
VERHAAL
“Als ge dat project niet stopt
gooi ik u door dat raam!” Drie collega’s die hun sporen verdiend hebben in logistiek en materiaalbehandeling: Roger De Cock, met pensioen sinds 2007, Luc D’Hulst, die in november laatstleden met brugpensioen ging, en Marie-Anne Criel, die nog te jong is om zelfs maar aan pensioen te denken.
stof als in leer. De assemblage van de stoelen en de achterbank
Ze komen samen voor een foto, bij een autostoel. Is het een
besteden. Een voorbeeld was gauw gevonden: in het Zweedse
stoel van een Volvo 240, of van een 740? De eerste reeks liep
Bengtsfors, een kleine gemeente ten noorden van Gotenburg,
tot 1984, de tweede tot 1992. Een 240, denken ze eerst, maar
had Volvo een vestiging die autostoelen maakte. Roger kreeg de
dan bedenkt Roger De Cock zich. “Nee, toch niet. Ik ben voor
opdracht van de toenmalige logistieke chef Jef Mercelis om te
99 procent zeker dat het een stoel is van een Volvo 740.”
gaan kijken hoe ze dat daar deden. “Roger, zorg dat ECA ook
ECA
26 I
gebeurde in de fabriek. Volvo Car Gent was in volle uitbreiding, dankzij een groeiend succes op de Amerikaanse markt en in Europa, en we hadden plaats nodig om auto’s te bouwen. Het monteren van stoelen nam veel ruimte in beslag, en het was niet echt onze specialiteit. Dus werd er beslist om dat uit te
kan wat ze in Bengtsfors doen.”
De autostoel was uitgekozen omdat de zetelassemblage het
Marie-Anne Criel: “Ik was toen nog niet lang bij Volvo, en
eerste grote outsourcingproject van Volvo was. “We schrij-
werkte in het mixlokaal. Collega’s van Kwaliteit waren nauw bij
ven 1984,” zegt Roger. En Marie-Anne vult aan: “Het woord
dit project betrokken. Iets wat we zo lang zelf gedaan hadden,
‘outsourcing’ was zelfs nog niet uitgevonden!”
door een andere firma laten doen, dat was nieuw, en het was
Vóór 1984 was de firma ECA, Etablissements Christiaens
niet zonder risico. De productie en de kwaliteit mochten niet in
Assenede, onze leverancier van de zetelbekleding, zowel in
het gedrang komen.”
50 1965-2015
volvo car gent
FACT
VERHAAL
Tijdslijn outsourcing
Het eerste grote outsourcingproject
●● 1984 ECA (nu Johnson Controls): autostoelen
was dat van de zetelbekleding.
●● 1989 Raufoss (nu Plastal): bumpers
Tot 1984 had Volvo Car Gent een afdeling die de autostoelen bekleedde. In 1984 werd dat overgelaten aan de onderneming die de bekleding (textiel of leer) aanleverde.
●● 1990 Collins & Aikman (nadien Johnson Controls, nu in-house): tunnelconsole en dakbekleding
●● 1995 TI Group: brandstoftanks; ECG: aankleden motoren ●● 1996 Rieter: vloertapijten; Sommer Allibert: dashboards en deurpanelen (1999); MCSyncro (Michelin Continental): velg-band
●● 2000 Chassis Center Gent (nu Benteler): veerbenen, achterassen; Deze belangrijke verandering werd
Delphi: kabels; Tenneco: uitlaatsystemen; Inoplast: klapdeur V70;
geleid door Richard Aerts (1936-
Borgers: hoedenplank S60; Sekurit: glas; Autoliv: veiligheidsgordels,
2009), de toenmalige manager
airbags, stuurwielen; Lear/Maisa: kabel motorcompartiment
Logistiek en daarna hoofd van Esdic.
●● 2002 Brose: deurmodules; Tower: koetswerkonderdelen; Extern warehouse en picking van verschillende onderdelen (Frans Maas, daarna DSV, nu LC1)
Tijdslijn insourcing ●● 2014 Dakbekleding; Tunnelconsole; Inbound/Outbound transport ●● 2015 DSV (nu LC1) Bladzijde hiernaast: Is het nu een stoel van een Volvo 240 of een 740? V.l.n.r.: Luc D’Hulst, Roger De Cock en Marie-Anne Criel.
Na de autostoelen volgden nog vele andere outsourcing
Insourcen: weer in eigen beheer
projecten (zie kadertekst). Uiteindelijk zijn al deze projecten tot
En ondertussen zijn we begonnen met een tegengestelde
een goed einde gebracht, ondanks enkele kritische stemmen.
beweging: ‘insourcen’. “Het lijkt wel of we dat woord ook
Worden we niet té veel afhankelijk van derden? Van het trans-
hebben uitgevonden,” zegt Luc D’Hulst, die projectleider
port? Maar dat waren risico’s die we hoe dan ook al hadden.
was voor de overname van de activiteiten van Johnson
“Het moeilijkste project, dat waren de wielen,” herinnert Roger
Controls Interior. “De productie is efficiënter geworden, en
zich. “Vroeger trokken we zelf de banden op velgen, en in
dus winnen we plaats. Daardoor konden we zelf de voor-
1995 werd dat uitbesteed aan de firma MCS. We kenden veel
montage van de dakbekleding en van de tunnelconsoles
technische moeilijkheden, en de productie werd verstoord. Dat
weer in eigen huis halen – onze core business. Gewijzigde
begon de collega’s zo op de zenuwen te werken, dat ze van het
omstandigheden vragen een andere benadering.”
project niets meer wilden weten. De gemoederen liepen soms
De volgende stap was het binnenhalen van de activiteiten
hoog op, en dat was vroeger meer normaal dan nu. “De Cock,”
van de logistieke dienstverlener DSV, wat groter én com-
zo zei een collega, “Als ge dat project niet stopt gooi ik u door
plexer was, maar dat uiteindelijk ook tot een goed einde
dat raam”. Uiteindelijk is het zover niet gekomen!”
werd gebracht.
Tewerkstelling
Of insourcen nu dé nieuwe trend is, wil Luc D’Hulst niet met zoveel woorden zeggen. “We bekijken geval per
Alle outsourcingactiviteiten hadden geen gevolgen voor de te-
geval. De omstandigheden zijn nu anders dan twintig jaar
werkstelling, omdat we in een grote groeifase waren aanbeland,
geleden. Als het rendeert, en past in onze strategie, zullen
en we volop aan het aanwerven waren. En ondertussen hebben
we insourcen, maar alleen dan. Deze projecten zijn niet te
we een grote, positieve impact gehad op onze omgeving, waar
onderschatten: we halen zomaar eventjes 800 bijkomen-
vele leveranciers of sequentiecenters zich zijn komen vestigen.
de medewerkers binnen bij Volvo. En dat toont aan dat
De laatste nieuwkomers waren Tower Automotive en DSV.
Volvo blijft vertrouwen in Gent.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 27
VERHAAL
De clan Verslijcke Praten met de familie Verslijcke is teruggaan in de tijd, en we beginnen op 4 januari 1965. Remi Verslijcke en zijn schoonbroer Julien Buysse werkten in het toenmalige ACEC in Gent, maar konden bij Volvo acht frank per uur meer verdienen. Ze hadden de keuze – Volvo, Texaco of Sidmar. Het werd Volvo. Alsemberg
28 I
Vakbond
Staand v.l.n.r.: Marc, Dirk en Eric Verslijcke en Brigitte Buysse. Zittend: Remi Verslijcke, Francette Van Hoecke en Julien Buysse.
Julien is niet op zijn mondje gevallen, en dat geldt eigenlijk voor de hele familie. Remi ging bij de vakbond, en ook Marc is personeelsvertegenwoordiger voor het ACV. Francette Van Hoecke, de vrouw van Julien, was het eerste personeelslid van de keuken; zij kwam op 13 december 1965 in dienst. Hun dochter, Brigitte, kwam in 1988 bij Volvo, en werkt nu ook in de keuken. De broers Eric (geboren 1964), Dirk (1965) en Marc (1966) kwamen in het begin van de
Aanvankelijk gingen Julien en Remi werken in Alsemberg, want
jaren 80 bij Volvo werken. Dirk werkt in de Lasfabriek, en
de fabriek in Gent was nog niet klaar. Dus namen ze elke dag
Eric in de nachtploeg in de Eindassemblage.
de personeelsbus naar Alsemberg, tot na de zomervakantie,
Hoe uniek ze ook zijn, ze zijn geen uitzondering, de Verslijckes
toen ze in Gent aan de slag gingen. Maar ook dan moesten
en Buysses van Zaffelare. En meteen komen de anekdotes van
ze nog naar Alsemberg, om nog auto’s af te werken die op de
die andere familie, de Rooyaerts. En de verhalen van die eerste
parking waren blijven staan. “De sierlijsten ontbraken, want men
rechtsgestuurde Amazon, waarvan de productiebaas dacht dat
had erover gereden met een heftruck!”
het stuur ontbrak, en van de bussen die altijd maar in panne
Soms hebben de oud-collega’s wel eens heimwee naar Volvo.
stonden, en de directeur die hen 1000 frank gaf om iets te gaan
Julien Buysse: “We praten er nog regelmatig over. Het was een
drinken, terwijl ze wachtten op een volgende bus, en dan het
mooie, boeiende, maar een heel andere tijd. In Alsemberg liep er
verhaal toen ze nog met een bestelwagen werden opgehaald
een opzichter rond die om het kwartier op een fluitje blies. Dan
naar Alsemberg, en er geen tijd was voor een sanitaire stop…
moest het koetswerk doorgeschoven worden naar het volgende
Nee, praten met de Verslijckes betekent ook: we kunnen niet
station. In het begin maakten we acht auto’s… per dag. We wer-
alles noteren en publiceren!
den elke week betaald, in baar geld, steeds op hetzelfde tijdstip,
Het familieverhaal eindigt hier niet. Brigitte en Marc
om drie uur. Op zekere dag was men vijf minuten te laat met het
hebben kinderen die ondertussen al regelmatig als job-
loonzakje. Meteen gooiden de Walen en de Italianen het werk
student voor Volvo gewerkt hebben. Komt de volgende
neer. ‘Pas payer, pas travailler’. En de stekker werd eruit getrokken.”
Volvo-generatie eraan?
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Joos Rogge
De Volvo 140 In 1967 startte Volvo Car Gent met de productie van het 140-model. Tot 1974 zou de fabriek er meer dan 200.000 van bouwen. met één of twee carburateurs. Qua uitzicht veranderde het model in de loop der jaren maar weinig. De carrosserie, met een ander front, werd ook gebruikt voor de Volvo 164 (met zescilindermotor). De 140-serie had een dubbel en gescheiden driehoeksremsysteem.
Grille uit twee delen Het is een grijze herfstdag als Joos Rogge, probleemopvolger van GA, de Audit komt binnenrijden met een rode Volvo 140. “Niet van mezelf, maar van een goede vriend,” zegt hij. Mechanisch is dit model, gebouwd in 1971, in zeer goede staat; de auto komt nog wekelijks buiten. “Vier- à vijfduizend kilometer per jaar,” schat Joos, “we gaan ermee naar oldtimershows, en we zijn ook aangesloten bij de Volvo-oldtimerclub. Hij rijdt nog prima!” De auto heeft bijna 165.000 kilometer op de teller. Net als
Modelaanduiding
bij de Amazon valt het op hoe eenvoudig de mechaniek is, met een motorruimte waar je doorheen kunt kijken. Deze
Volvo wijzigde zijn modelbenamingen – het eerste cijfer
Volvo wordt nog aangedreven door de B18-motor, en het
duidde het model aan, het tweede het aantal cilinders, en het
embleem staat dan ook op de grille. Het grille veranderde in
derde het aantal deuren. De Volvo 144 was dus een auto van
1971, toen de tweedeling plaats maakte voor een diagonale
de 100-reeks, met een viercilindermotor en met vier portie-
lijn met het Volvo-embleem of ‘iron mark’, zoals we het nu
ren. De klant had nu ook weer de keuze uit twee varianten
nog kennen.
50 1965-2015
volvo car gent
I 29
KRONIEK
Gent
wint aan belang
Volvo Car Gent van 1981 tot 1990 In de jaren 80 legde Volvo Car Gent de basis voor haar latere succes. Uiteindelijk zouden de inspanningen beloond worden met de komst van de Volvo 850.
volgens de toenmalige experimenten van Volvo in Kalmar
Hoe werd de crisis verteerd?
waarbij de kwaliteit, eigen aan teamwerk met betrokkenheid,
en (later) Uddevalla, maar meer volgens de Toyota-principes,
Het was zeer de vraag hoe Volvo de oliecrisis had verteerd.
gecombineerd wordt met de efficiëntie van een lijnsysteem.
In augustus 1980 beëindigde Robert Bequé zijn opdracht in
De vakbonden reageerden met “Leden beschermen blijft onze
Nederland, en volgde hij Leif Karlberg op als fabrieksdirecteur. In het personeelsblad VolvoContact van 23 januari 1981 zette hij zijn visie uiteen: kwaliteit is onze belangrijkste troef, en kwaliteit bepaalt ook onze efficiëntie. We zijn kleiner, en dus flexibeler dan de collega’s in Zweden,
30 I
Met de PUR-installatie deden robots hun intrede in de Eindassemblage.
In 1982 lanceerde Volvo de 700-reeks die voor vele jaren het Volvo-imago zou bepalen als ‘boxy’.
eerste opdracht,” maar zagen uiteindelijk ook de voordelen van een pragmatische aanpak. De Nieuwe Visie hield ook een andere omgang in met de vakbonden, met meer informatie en meer inspraak.
Hoopvolle jaren 80
en we hebben gemotiveerde medewerkers. De kostprijs per
Ondertussen kondigden de jaren 80 zich ook hoopvoller aan. De
auto moet lager, onder andere door besparingen op energie en
economie trok aan, en in 1982 lanceerde Volvo de 700-reeks.
op voorraden, door minder schrootkosten en door een efficiën-
Hoewel het voor vele jaren het Volvo-imago zou bepalen als
tere logistieke flow. Ook vandaag de dag klinkt dat nog actueel.
‘boxy’, deed de Volvo740 het goed op de markt, en was het de
Maar tegen het jaareinde was het besef gegroeid bij Robert
eerste poging van Volvo om een premiummerk te worden. Dit
Bequé dat we “naar nieuwe vormen van samenwerking” moes-
model werd in Zweden in productie genomen, en als gevolg kreeg
ten evolueren. Anders, zo waarschuwde hij, “halen we niet eens
Gent dat jaar de VS-variant van de Volvo 240 en 260 (in 1977
de jaren negentig!”
had Volvo de productie voor de VS vanuit Gent stopgezet). In
Robert Bequé erkende dat er hard werd gewerkt, maar de
augustus 1982 komt ook de tweede ploeg terug, en wordt de
leiding luisterde te weinig naar de mensen die het werk uit-
capaciteit verhoogd tot twee maal 23.000 auto’s. Ondertussen
voeren. De medewerkers moesten voldoening vinden in hun
kreeg in 1983 de Nieuwe Visie vorm, met de oprichting van
werk, en men moest beter rekening houden met hun kennis en
MAP-groepen (Moderne Aanpak Productie), waarbij alle opera-
ervaring. Dit werd later bekend als “de Nieuwe Visie” en zou
toren werden uitgenodigd om zelf voorstellen tot verbetering te
uiteindelijk leiden tot de invoering van teamwerk. Niet zozeer
doen. Ook in 1983 werd de nieuwe elektroforese-installatie in
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
Robert Bequé (1980-1991) kan beschouwd worden als de architect van de wederopstanding na de moeilijke periode Foto: Luk Monsaert
1978-1980. Zijn visie bestond erin alle werknemers te betrekken bij het verbeteringsproces.
GB in gebruik genomen. In 1984 bezoekt Koning Boudewijn de Volvo Europa-ondernemingen, en bereidt de personenwagenfabriek zich voor op de komst van de Volvo 740 en 760. Dat vergde ingrijpende ombouwwerkzaamheden, met de intrede van carriers en met meer robots (zie ook pagina 34). In augustus 1984 bouwden we de laatste Volvo 240 en de eerste Volvo 740.
Kalender 1981-1990 ●● 1981 Robert Bequé zoekt ‘nieuwe vormen van samenwerking’. Karl-Axel Tilly wordt gedelegeerd bestuurder. Nieuwe automaten in de Spuitfabriek (Minibell) en in de Lasfabriek (aflaslijn).
●● 1982 De vakbonden antwoorden op de oproep van R. Bequé: “Leden beschermen blijft de eerste opdracht.”
Robots
Capaciteitsstijging van 72.000 naar 84.000 auto’s;
In deze periode deden ook de robots hun intrede in de
145 aanwervingen.
Eindassemblage (1986), en werd het nieuwe GF-gebouw
●● 1983 500.000e stationwagen wordt in Gent gebouwd. Nieuwe
in gebruik genomen (1986). In 1988 kocht Volvo Esdic.
koetswerkbuffer in gebruik genomen. Start MAP-groepen (Moderne
In hetzelfde jaar werd de lasfabriek uitgebreid en steeg
Aanpak Productie). Nieuwe elektroforese-installatie in GB.
de capaciteit nog maar eens, nu tot 90.000 auto’s. Op
●● 1984 Uitbreiding (6150m²) van de Eindassemblage. Audit
3 november bouwde Volvo Car Gent zijn miljoenste auto.
verhuist naar een nieuw gebouw. Koning Boudewijn komt op bezoek. Overname van de invoeractiviteiten. Productiestart
De jaren 80 waren een periode van groei en van
Volvo 740/760 na ingrijpende ombouwwerkzaamheden
optimisme. Er werd van de groei gebruik gemaakt om de
(intrede carriers in GC). Laatste Volvo 240 op 9
productie te moderniseren, en om de arbeidsorganisatie
augustus; eerste Volvo 740 op 10 augustus.
efficiënter te maken. Rond 1987 deed het teamwerk zijn intrede, in combinatie met prestatie-indicatoren (QCDISME), aanvankelijk voorgesteld als zevenpuntige ster, en met het meer betrekken van alle medewerkers bij het beleid. Volvo Car Gent was zo performant geworden dat het klaar was om, voor het eerst in de geschiedenis,
●● 1985 Lars Malmros komt terug aan het hoofd van Volvo Europa. ●● 1986 Eerste robots doen hun intrede in de Eindassemblage. ●● 1986 Nieuw GF gebouw. Productiecapaciteit wordt opgevoerd tot 90.000 auto’s.
●● 1988 Prins Albert komt op bezoek. Volvo koopt Esdic.
een nieuw model in productie te nemen vóór dat in
Start uitbreiding lasfabriek. Lars Malmros neemt afscheid
Zweden gebeurde: de Volvo 850.
van Volvo Europa en wordt opgevolgd door LarsChristian Eriksson. Eerste indexaanpassing sinds 1985.
FACT In 1980 telde de personenautofabriek 1218 arbeiders en 255 bedienden. Een arbeider kostte gemiddeld 467 BF per uur, verdiende 259 BF bruto, en hield daar netto 225 BF aan over.
De miljoenste Volvo “Made in Ghent” (3 november).
●● 1990 25 jaar Volvo in België: een kunstwerk als geschenk; Prins Bertil overhandigt een in Gent gemaakte Amazon aan Autoworld in Brussel. Eerste productiedaling in jaren (85.000). Volvo Proms sluit jubileumjaar af.
50 1965-2015
volvo car gent
I 31
VERHAAL
Kleur Wit en zwart Ice White Black Saphire Crystal White Black Ember Black Grijstinten Bright Silver Metallic Savile Grey Osmium Grey Electric Silver Titanium Grey Andere kleuren Seashell Twilight Bronze Caspian Blue Rich Java Passion Red Flamenco Red Raw Copper Power Blue Biarritz Blue Rebel Blue Ocean Blue II Misty Blue Vibrant Copper
% 45,5 15,6 15,4 8,2 6,0 0,3 17,9 5,4 5,1 2,8 2,7 2,0 36,6 4,8 6,3 5,4 4,7 2,9 2,9 2,4 2,3 1,9 1,1 1,0 0,5 0,2
Kleur bekennen!
32 I
Kleuren komen, kleuren gaan. Lieve Debraeve zorgt er al vanaf 1994 voor dat de Volvo-kleuren die onze designers in Zweden ontwikkelen, perfect op onze koetswerken komen. “Elk modeljaar brengt enkele nieuwe kleuren, en het is leuk om te zien hoe een kleur kan evolueren van klassiek naar hip.”
Rebel Blue
Wit, bijvoorbeeld, was een tijdje erg in, maar dan weer out, en
solid als metallic zorgt onze Spuitfabriek ervoor dat elke Volvo
maakt nu een comeback. Lieve begrijpt dat onze ontwerpers
een hoogwaardige verf- en laklaag krijgt, met een minimale
soms wat ongelukkig zijn. “Volvo maakt bijzonder mooie kleu-
milieu-impact. “Want al onze verven zijn watergedragen,” zegt
ren,” zegt Lieve, “maar de klant is behoorlijk conservatief, en
Lieve. “Dus zonder organische solventen.” Zelf rijdt Lieve met
kiest vaak voor neutrale, niet-opvallende kleuren.”
een Volvo in Barents Blue, maar haar favoriete kleur is Rebel
Alles samen zijn zwart, wit en verschillende tinten grijs goed voor
Blue, vooral op de V40. “Hou de blauwe tinten in de gaten,”
meer dan 60 procent van de aangeboden kleuren. Schitterende
zegt Lieve, “want die worden erg hot. En kijk alvast uit naar een
kleuren, zoals Passion Red, worden minder vaak gekozen.
heel speciaal retrokleurtje!”
50 1965-2015
volvo car gent
Elke nieuwe topcoatverf wordt grondig geëvalueerd, en het gebeurt dat sommige kleuren moeten aangepast worden omdat ze technisch niet haalbaar zijn. Eens goedgekeurd, maakt Volvo een ‘master’, een plaatje dat dient als referentie. Dat wordt ook naar de leveranciers gestuurd, die de kleur moeten aanbrengen op bijvoorbeeld de bumpers of de spiegelkappen. Zowel in
VERHAAL
Een Amazon herrijst De jonge carrossiers zijn enthousiast. “Als je zo hard aan een oldtimer werkt, dan merk je wel dat dit kwaliteit is,” zegt Kjell Wulleput.
Normaal begint men bij een dergelijke restauratie met de
Sint-Antonius
restauratie, onder tijdsdruk.”
Kjell werkt in een carrosseriebedrijf en studeert deeltijds aan het
onderkant van het koetswerk. “Ik heb de auto onderaan gezien,” zegt Kjell. “Geloof me – het ziet er niet goed uit. Maar voor de film Ghent in Motion beginnen we eerst met de esthetische
HTI Sint-Antonius in Gent. Met enkele medestudenten nemen
Felblauw
ze een verwaarloosde Volvo Amazon onder handen, bouwjaar
Leerkracht Luc beaamt dat: “We werken met drie klassen aan deze
1968, gemaakt in Gotenburg. Het gaat om een Amazon 121. De
auto, waaronder één die deeltijds leert. Binnenkort zal de auto er
auto is in behoorlijk slechte staat, maar dat vindt leerkracht Luc
mooi uitzien. De externe koetswerkdelen worden uitgeblutst en
De Smedt net zo uitdagend. “Zo leer je het vak het best,” zegt hij.
geplamuurd en geschuurd. Daarna gaan we de auto spuiten.”
Deze auto is wel een serieuze uitdaging. Reserve-onderdelen
Uiteindelijk kiest men voor een opvallende, felblauwe kleur.
zijn niet alleen moeilijk te vinden, als je ze op de kop kunt tikken, zijn ze doorgaans ook erg duur. “Daarom proberen we
Later komen de leerlingen hun auto trots tonen in de fabriek.
zoveel mogelijk te herstellen,” zegt de leerkracht.
Deze Amazon is voorwaar uit de doden herrezen!
50 1965-2015
volvo car gent
I
33
VERHAAL
Van robots naar cobots De drie robotspecialisten bundelen aardig wat ervaring bij Volvo. Karel Ferket begon hier te werken in 1985, Chris Matthijs in 1980 en Alex Aelvoet in 1986.
In eerste instantie is Volvo Car Gent overgestapt op robots om
Unimate
te van het koetswerk, en dus voor de veiligheid. Een tweede
mensenhand te evenaren. Altijd en overal evenveel puntlassen, op exact de juiste plaats, dat is essentieel voor de vereiste sterk-
Toen ze als jonge ingenieurs in dienst kwamen, stonden de
reden om te robotiseren was (en is) ergonomie. Het werk met
eerste robots er al, maar ze waren nog zeldzaam. “De eerste
de vroegere manuele puntlastangen was zwaar.
robots werden ingezet in de lasfabriek,” zo herinnert Chris zich.
34 I
kwaliteitsredenen. De precisie van een robot is niet door de
“We hadden vijf robots van het type Unimate.” Unimate was de
Groei
eerste industriële robot en deed in 1961 zijn intrede in de au-
Chris Matthijs: “We hebben kunnen gebruikmaken van een pe-
to-industrie. In 1982 kwam dan de tweede generatie robots: de
riode van groei om de robots te introduceren. Door deze groei
computergestuurde Milacron Cincinatti laste de Volvo 240 (in
steeg onze productiviteit, en door het succes van het nieuw
Zweden was die al sinds 1980 in gebruik). Kort nadien, vanaf
model, de Volvo 740, op de Noord-Amerikaanse markt, stegen
1983, volgde de derde generatie, volledig elektrische robots, de
de volumes en ging ook de werkgelegenheid de hoogte in.”
vroegere hydraulische types op.
In de Spuitfabriek zorgen niet alleen de robots voor de auto-
De Verenigde Staten liepen aanvankelijk voorop met de ontwik-
matisering. Karel Ferket: “De eerste automatische spuitmachine
keling en toepassing van robots, maar in de jaren tachtig maakte
kreeg de naam ‘Oscar’ mee. Eigenlijk werd de spuitarm mecha-
Europa een inhaalbeweging. “En Zweden liep hierin voorop,” zegt
nisch geleid. Rond 1980 kwamen de eerste Esta’s, spuitauto-
Chris. “De grote sprong voorwaarts kwam er toen we de Volvo
maten die de verf door zeer snel draaiende klokken vernevelen,
740 lanceerden in 1984. En daarna ging het snel; in zoverre dat
die later gemonteerd werden op robots van Dürr en ABB. De
de las- en de spuitfabriek nu grotendeels geautomatiseerd zijn.”
robots zorgen voor een zeer efficiënte verfverneveling, en dus
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Boven: de Unimate.
Een nieuwe trend? Kleine robots (cobots) werken mee met de operator, zonder veiligheidsrisico,
Onder: Michel Schauwvliege leert een
zoals hier bij de voormontage van de dakbekleding.
Spuitautomaat hoe te werken.
tot gelijkmatige laagdiktes. Daardoor gebruiken we minder verf
Cobots
en is de kwaliteit op een zeer hoog niveau gekomen. In 1987
Chris Matthijs: “Robots worden veelzijdiger en sterker; qua
deden de eerste sealingrobots hun intrede voor het afdichten
software complexer, maar tegelijk met een eenvoudiger inter-
van lasnaden, vooral om ergonomische redenen.”
face. Daardoor kunnen ze gemakkelijker worden ontstoord en
Eindassemblage
onderhouden door technici. Ik heb lang geleden zelf nog robots geprogrammeerd, maar deze tijd is al lang voorbij!”
De Eindassemblage is een achterkomertje op vlak van robo-
Onze drie robotspecialisten kijken ook naar de toekomst. “We
tisatie. “GC is altijd een mensenfabriek geweest,” zegt Alex
komen uit een tijd dat robots groot waren en risico’s inhiel-
Aelvoet. “In 1986 installeerden we de PUR-installaties, voor het
den,” zegt Karel Ferket. “Ze staan afgeschermd en we nemen
aanbrengen van de PUR-lijm [poly-urethaan] op de vaste ruiten,
maatregelen zodat er niemand een robotstation kan betreden
en om die dan te monteren. Wat het hier complex maakt, is
als er een risico bestaat. Maar er komt een nieuwe generatie
dat je een eiland van automatisering creëert in een manuele
robots aan, die kleiner en lichter zijn, en die samenwerken met
omgeving. Een ruit aanbrengen, dat is millimeterwerk. Eerst was
mensen. Ze werken ook tegen een lagere snelheid. Dat kan ons
er een visiesysteem met laserlicht, daarna werden de meetcellen
helpen als we meer en meer zullen te maken krijgen met ouder
vervangen door een systeem van mechanisch meten.”
wordende werknemers.”
Later volgde nog meer automatisering in GC. De automatische
Alex Aelvoet: “Deze robots noemen we ‘cobots’, of collabo-
wedding deed zijn intrede met de Volvo 850, en met de komst
rative [samenwerkende] robots. Met de insourcing van activi-
van de P2-modellen (S60 en V70) in 1999 kwam er een in-
teiten van Johnson Controls hebben we zo’n aantal cobots al
drukwekkende robotinstallatie om het dashboard te monteren.
binnengekregen, bij de dakbekleding en de voormontage van de
Later, in 2011, kwam er nog een robot om het VIN-nummer
tunnelconsole. Het is een interessante evolutie die veel moge-
[Vehicle Identification Number] te graveren in de auto.
lijkheden biedt.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 35
MODEL
Volvo 240:
Een model dat 20 jaar overleefde Voor Bart De Sutter (Engineering) is de Volvo 240 nog altijd een essentiële Volvo. Elf jaar geleden kon hij nog een exemplaar op de kop tikken in Limburg. “Pijn in het hart” “De oude man deed de auto met pijn in het hart weg,”
36 I
of Berlijn. Met deze auto langs de beroemde Route Nationale 7 rijden van Parijs naar Nice, dat is puur plezier!” De Volvo 240 van Bart is gebouwd in 1990, en is dus van Zweedse makelij – in Gent stopten we met dit model in 1984. In totaal liepen er 428.371 exemplaren van de Gentse band.
weet hij nog.
Opvolger 140
Bart gebruikt de auto als een regulier transportmiddel. “Het
De Volvo 240 is eind 1974 op de markt verschenen als
is mijn enige auto, en het is er zalig mee cruisen. Zowel voor
opvolger van de Volvo 140-serie. Uiterlijk vertoont het model
de dagdagelijkse verplaatsingen als voor reizen naar Spanje
veel gelijkenis met zijn voorganger. Het aantal technische ver-
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Bart De Sutter bij
De Volvo 200-reeks bleef tien jaar in productie in Gent, van 1974 tot 1984. Er werden 428.371 exemplaren
zijn Volvo 240.
van gemaakt – op de kenmerkende carriers die gestuurd werden via een in de vloer verzonken inductielus.
beteringen is echter groot. De conceptauto Volvo VESC (Volvo
Geen echte opvolger
Environmental Safety Car) heeft veel innovaties gepresenteerd
Directe opvolgers heeft de Volvo 240 niet. De respectievelijk
die in de 200-serie zijn gerealiseerd. Bij de introductie duidde
in 1982 en 1990 geïntroduceerde Volvo 700- en 900-serie
men de verschillende varianten aan met de volgende typenum-
opereren in ongeveer hetzelfde segment van de markt en Volvo
mers: 242 (tweedeurs), 244 (sedan) en 245 (vijfdeurs). De
had de hoop dat deze de plaats van de 240 zouden innemen.
variant met een zescilindermotor werd de 262, 264 of 265 genoemd. De Italiaanse designer Bertone maakte een speciale versie van deze Volvo, de 262 C, een coupé op basis van de 264.
Maar de Volvo 240 bleef populair en Volvo Bart De Sutter:
“Een zalige auto om te cruisen.”
behield het model. Pas na de introductie van de Volvo 850 durfde Volvo de productie van de 240 te staken.
De 200-serie wordt achterwielaangedreven door een in de lengte
De Volvo’s 240 uit de laatste jaren kregen een zeer volledige
geplaatste Volvo Redblock, een serie motoren doorontwikkeld
uitrusting (GLE) en de toevoeging Polar mee. De Volvo 240
uit de viercilinder-B16A-lijnmotor, die in 1956 in de Volvo
bleef in productie tot 1993. De 240 was een zeer succesvol
Amazon is geïntroduceerd. Ook was een PRV-motor beschikbaar,
model en het feit dat hij bijna 20 jaar in productie bleef, zegt
gezamenlijk ontwikkeld door Peugeot, Renault en Volvo. De zes-
zeker iets over de vooruitziende blik van de ontwerpers destijds
cilinder-dieselmotoren (D24T, 2.4 liter) kwamen van Volkswagen.
en de kwaliteit van de auto.
50 1965-2015
volvo car gent
I 37
VERHAAL
VERHAAL
Komen en gaan Samen hebben ze er meer dan 100 jaren dienst op zitten. Nu staan ze op het punt om Volvo vaarwel te zeggen. “Weet je nog...?”
Voor Annik is de grootste verandering de technologie. “We tikten nog op een mechanische schrijfmachine. Ik deed de administratie van inkomende goederen, met fiches. Met
Als we deze drie anciens spreken, is het voor Annik haar allerlaat-
de computers is er heel veel veranderd.” En verandering zag
ste werkdag. Antoon verliet ons eind mei, en Willy gaat in oktober
Annik ook in de stijl van het leiderschap – ze werkte voor
met brugpensioen. Alle drie kwamen in dienst in de woelige
mensen als Etienne Roobrouck, Urbain Cleyman en Jef
jaren 70, met een terugloop van de productie, en met veel sociale
Lievens, mensen voor wie een leidinggevende altijd een das
onrust. “Weet je nog, tijdens de staking, dat de productiemanager
moest dragen bijvoorbeeld.
de omheiningsdraad doorknipte om werkwilligen binnen te laten?”
Willy De Mey begon hier in 1973 als lijnoperator, “met de am-
vraagt Antoon. “Veel succes had het niet!” Jazeker, Willy weet
bitie om vooruit te komen,” zoals hij het zelf zegt. Hij heeft dan
het nog. “We reden met bussen binnen, en die werden bekogeld
ook verschillende functies doorlopen, tot hij twintig jaar geleden
met stenen. Het was een moeilijke tijd. Maar we zijn er bovenop
promoveerde tot supervisor. Samen met Antoon zat hij in het
gekomen.” Alle drie hebben ze het bedrijf zien groeien en verande-
project van de Volvo 850. “We hebben hier lang gewerkt, en
ren. “Bijvoorbeeld toen we door Ford werden overgenomen,” zegt
ons altijd goed gevoeld. Niet dat de zon elke dag scheen, maar
Antoon. “Waar vroeger de mens centraal stond, lag nu de focus op
het was een mooie tijd.”
kostenbeheersing. Er werd minder geïnvesteerd. Die kostenfocus is wel gebleven, maar we merken toch weer een nieuw elan in de periode na Ford.” Dat groeien, dat mag je gerust letterlijk nemen.
FACT
“Tussen GA en GC lag er nog een groot grasperk,” weten ze nog.
Antoon Vermeiren, Rol- en remtest,
“Daar werd over de middag soms op gevoetbald.”
Geboren: 1959. In dienst: 1979
De drie vijftigers merken ook dat de generaties mentaal verschillen. “In onze tijd was het vanzelfsprekend dat je nooit te laat kwam, nu moet je daar lang op hameren,” zegt Antoon.
Annik Kerkhoff, Current Model Quality. Geboren: 1954. In dienst: 1974
“Als ik eens te laat kwam, kreeg ik op het werk onder mijn
Willy De Mey, supervisior GC Oost.
voeten, en als ik dan thuis kwam, kreeg ik ook daar een preek.
Geboren: 1954. In dienst: 1974
Als je kunt uitgaan, kun je ook werken, was het motto.” 38 I
Technologie
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Ponskaarten op de Autobahn Als er één sector is die razendsnel verandert, dan is het wel IT. Erik Vermeire, Gilbert Mussche en Philip Bauwens getuigen. Teletijdmachine Praten met IT-veteranen die vijftig jaar kunnen teruggaan in
Boven: Netwerkspecialist
de tijd, is zoals instappen in de teletijdmachine van professor
Philip Bauwens in 1992.
Barabas. “Ponskaarten waren de eerste informatisering,” zegt Erik, en Gilbert heeft nog enkele ponskaarten meegebracht.
Midden: Gilbert Mussche,
“Materiaalplanning, boekhouding en personeelsbeheer gebeurden
IT-medewerker, bij Volvo
met ponskaarten als informatiedrager. Elke auto had een pons-
van 1964 tot 1998.
kaart met de basisgegevens erop, zoals het mixnummer.” Toen
Onder: Erik Vermeire,
de eerste computer zijn intrede deed op Volvo, had die een
voormalig hoofd van Financiën en
geheugen van 16 kilobytes. De computer was zo groot als een
IT, bij Volvo van 1966 tot 2004.
één opdracht tegelijk aan,” weet Erik. “Geleidelijk aan werd de computer ingezet voor de productiesturing, zoals het beheer van de materiaalflow en de mixsequentie. Dat was niet zonder risico – een IT-probleem kon de productie stilleggen, wat meer dan eens gebeurde. Dan kwamen de productiechefs in de computerzaal op tafel kloppen, en vroegen ze uitleg over het probleem. Toen we begonnen te antwoorden, kregen we meteen te horen: “Zwijg maar, ik moet al die details niet weten!” Ik zei hen dat de problemen niet sneller opgelost werden als ze op onze handen stonden te kijken. Spannende tijden waren dat!”
Netwerk Philip Bauwens kwam in 1982 bij Volvo, en staat nu in voor de IT-infrastructuur. “De kracht en de snelheid van de computers zijn enorm toegenomen, en alles is nu met alles verbonden in een netwerk,” zegt hij. “Volvo was laat met het introduceren van PC’s, maar eens die er kwamen, was de groei explosief.”
Evolutie Erik beseft dat hij een verbazingwekkende evolutie heeft meegemaakt, maar weet ook dat de veranderingen steeds maar sneller en ingrijpender zullen zijn. “Draadloos, kleiner, sneller – zo zal de toekomst zijn.” En dan mijmert hij even... “In de jaren 70 had men in Zweden een IBM-computer. We moesten een programma gaan testen; en we reden naar Uddevalla met een auto vol ponskaarten. In kleerkast. Gilbert: “Programmeren gebeurde off-line, wat wil zeg-
Duitsland hadden we een ongeluk met de auto, en alle pons-
gen: alles neerschrijven op papier, en dan het programma laten
kaarten lagen uitgespreid op de snelweg. De auto was perte-to-
ponsen. En dan controleren of er geen fouten in zitten.” In 1968
tale. Een chauffeur bracht ons terug, en we stapten dan meteen
kwam de beslissing om over te stappen op computers, eerst van
op het vliegtuig, met nieuwe ponskaarten, op weg naar de IBM-
IBM (type 360), later op Digital. “De computers konden maar
computer in het verre Zweden. Onvoorstelbaar, toch?”
50 1965-2015
volvo car gent
I 39
MODEL
De [boxy]
700-reeks Volvo lanceerde de 700-reeks in 1982. In Gent liepen er tussen 1984 en 1992 liefst 617.089 exemplaren van de band.
het duidelijk om dezelfde auto gaan. De 700-reeks was eigenlijk
Boxy
maar werd vier jaar later stopgezet.
Als Volvo de reputatie kreeg om hoekige modellen te ma-
40 I
bedoeld om de 240 en 260 te vervangen, maar deze laatste modellen bleven in productie tot in de jaren 90. Een coupéversie, getekend Bertone, werd in 1986 in productie genomen,
ken, dan is dat voor een groot deel te danken aan de Volvo
Gehecht aan de 740
700-reeks. Volvo toonde de 760 in 1982 aan de wereld – een
Renaud De Weerd werkte in de zetelmakerij van 1979 tot
radicale verandering, met een duidelijke ambitie om een rol te
2006, en was niet alleen een fiere Volvo-werknemer, hij was
spelen in het premiumsegment. Twee jaar later volgde de zach-
ook trots op de auto’s die we hier bouwden. Eerst kocht hij zich
ter geprijsde Volvo 740. In 1992 werd de hoekige styling wat
een Volvo 240, en in 1990 kocht hij een directiewagen, een
afgerond met de opvolger, de 940 en 960, maar technisch bleef
witte Volvo 740 van het bouwjaar 1990 – ‘Made in Ghent’.
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Renaud houdt van deze auto en houdt hem in tiptop-conditie. “Ik heb met deze auto leren rijden,” zegt zoon Tom, die technicus is in de Lasfabriek. “Ik ben er zeer aan gehecht. Als kind maakte deze auto een overweldigende indruk op mij, en ook nu is het nog heerlijk om ermee rond te rijden.” De auto met een 2.3-liter benzinemotor heeft 179.000 km op de teller, maar Renaud is er gerust in: “Deze auto kan nog een hele tijd meegaan!”
Met de Volvo 700 deden robots voor het eerst hun intrede in de Eindassemblage, voor het plaatsen van de vaste ruiten. Vader De Weerd heeft die auto nog gebouwd, en hij leerde er zoon Tom mee rijden.
50 1965-2015
volvo car gent
I 41
MODEL
De Volvo 850 De Volvo 850 is geproduceerd tussen 1991 en 1997 en is nog altijd populair dankzij het tijdloze design en de duurzaamheid.
van andere autofabrikanten. De verticale achterlichten zijn nog
Veilig maar ook dynamisch
een dwarsgeplaatste vijfcilindermotor met een inhoud van
Volvo’s huidige vijfdeursmodellen. De 850, Volvo’s eerste grote voorwielaangedreven auto, heeft
Midden jaren 80 wou Volvo een meer dynamische auto
2,0 tot 2,5 liter, met 10 of 20 kleppen, al dan niet voorzien
ontwikkelen, gericht op een jonger publiek. Uiteindelijk kwam
van een turbo. Het vermogen van de diverse benzinevarianten
de Volvo 850 uit de bus, onder leiding van projectleider Peter
loopt uiteen van 126 tot 250 pk. Voor de dieselversie werd een
Augustsson. Het werd een ruime familieauto met moderne
beroep gedaan op een door Volkswagen ontwikkelde vijfcilin-
rijeigenschappen en met veel aandacht voor de veiligheid. De
der-TDI-motor met een inhoud van 2,5 liter en 140 pk.
Volvo 850 beschikt ondanks zijn hoekige lijnen over een goede
42 I
altijd prominent aanwezig – zij het onder gewijzigde vorm – op
aerodynamica. De estate-versie heeft lange, verticale achter-
Kleine versnellingsbak, dwarsgeplaatste motor
lichten die de volledige D-stijl bedekken, onder meer voor een
Revolutionair was de compacte versnellingsbak, die naast de
betere zichtbaarheid. Dit werd achteraf overgenomen door tal
motor tussen de voorwielen is geplaatst. Naast de nieuwe
50 1965-2015
volvo car gent
De Volvo 850 was – als we de nakomelingen van DAF even buiten beschouwing laten – het eerste voorwielaangedreven model van Volvo. Hij werd in de markt gezet als een dynamische en sportieve
Volvo
VERHAAL
zonder grenzen De Volvo 850 blijft ook leven in de herinnering van An Van Nijverseel van het Engine Center Gent.
Volvo, zoals de Amerikaanse advertentie laat zien: “Niet de klassieke Volvo van oom Olaf.“ Dat gold ook voor de deelname van Volvo aan het British Touring Car Championship. An van Nijverseel
An heeft een oom die bijzonder boeiend kon vertellen over zijn Volvo 850. Pascal Broeckx kocht de auto in Parijs in 1995 via Tourist and Diplomat Sales, verscheepte hem naar de Verenigde Staten, dan weer naar Frankrijk, dan naar Canada, en nu bolt dit trotse exemplaar op de wegen in en rond Denver, Colorado. Met ondertussen 400.000 km op de teller.
motorenfamilie lanceerde Volvo ook een uitge-
Met zijn Volvo 850 en zijn familie heeft Pascal de Atlantische Oceaan
kiend systeem voor bescherming tegen zijdelingse
drie keer overgestoken, drie keer dwars door Canada gereden en vier of
botsingen (Side Impact Protection System), een
vijf keer van Denver naar de westkust van de Verenigde Staten gere-
Delta-link achteras, en een zichzelf in de hoogte
den. Deze globetrotter heeft met zijn Volvo Yellowstone, San Diego,
aanpassende veiligheidsgordel.
Detroit, Montreal, Ottawa, Calgary, Vancouver en Whitehorse gezien,
Succesvolle racecar
en doorkruiste Frankrijk, België, Spanje en Duitsland. De auto doorstond temperaturen van -45 graden, stormen met windsnelheden van 200 km
Om de auto te promoten en het sportie-
per uur (in Kansas en in Montpellier), en de Duitse Autobahn waar
ve karakter te benadrukken werd de Volvo
215 km per uur geen probleem vormt.
850 ook ingezet in het British Touring Car Championship. Veel ophef maakte Volvo met
Maar een auto leeft maar in de herinnering als die gekoppeld wordt aan
de 850 Estate, met de Nederlandse piloot Jan
mensen. “De Volvo was er ook bij toen mijn vriendin mijn vrouw werd,”
Lammers. Het was de eerste station wagon die
aldus Pascal. “En toen onze eerste zoon geboren werd. Onze jongens zijn
zo goed kon racen.
groot geworden met deze Volvo. En nu leren ze er mee rijden…”
50 1965-2015
volvo car gent
I 43
VERHAAL
Op de
koffie met drie supervisors
De Volvo-kopjes waren de aanleiding. Wat volgde was een fijn weerzien met een oud-collega.
44 I
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL Van ‘meestergast’ tot ‘supervisor’
de grootte en de drukte van de fabriek. Je komt binnen met
Het is een cruciale functie in de fabriek, ook al kreeg ze ver-
een heel klein hartje. Daarom maakte ik altijd extra tijd vrij om
schillende namen in de loop der jaren. Meestergast, werkleider,
een nieuwkomer te verwelkomen en hem op zijn gemak te
gebiedscoach, supervisor – elke benaming is een weerspiegeling
stellen. Het was ook een vaste routine van mij om elke dag, na
van zijn tijd.
de opstart, mijn toer te doen, om iedereen goededag te zeggen.”
Noël Mortier – met pensioen sinds 2004 – plaatste op
Wat er in de functie weinig veranderd is, is wat Noël de ‘prik-
Facebook een foto van een Volvo-servies met koffiekopjes en
klokstress’ noemt. In huidige termen: de bezetting – nagaan of
schoteltjes. Een cadeau voor vijf jaar productie, in 1970. Een
je voldoende mensen hebt om de productie op te starten. “De
mooie aanleiding, vonden we, om Noël Mortier uit te nodigen
leidinggevenden waren vroeger meer dan nu op de vloer aanwe-
voor een koffieklets met een jonge (Sven De Clerck) en een
zig,” denkt Noël, maar Sven De Clerck spreekt hem snel tegen.
senior (Rudy Bartholomieux) collega. Nogal wat collega’s waren
“We moeten misschien wel meer tijd steken in opvolgingen,
op de hoogte van Noëls komst en kwamen hem begroeten.
maar we zijn nog altijd zoveel mogelijk aanwezig in productie.”
Al vlug werd de ene anekdote na de andere opgediept.
En Rudy, die nu de rol op zich genomen heeft om enkele jonge
“Weet je nog toen we de werktafels schoonmaakten met was-
supervisors in GC op te leiden, beaamt dat: “Het belangrijkste is
benzine...” en “zoals die keer toen iemand de stofjas van die of
dat een supervisor ter plaatse is om zijn operatoren en teambe-
die in brand stak...”...
geleiders te ondersteunen.” Over de generaties heen zijn de drie supervisors het over één
Begripsvol
ding eens: ze vervullen een belangrijke, opvoedende taak – de
We halen Noël af aan de Receptie, en het valt op dat hij zijn
operatoren steeds bijbrengen hoe belangrijk het is om altijd op
das heeft aangedaan. “Omdat dat toen vanzelfsprekend was als
tijd te komen, en te werken volgens de voorgeschreven methode.
leidinggevende,” zegt hij. Waar de huidige dress code iedereen gelijkschakelt, dienden kleren vroeger om een verschil te maken.
Wanneer we Noël uitgeleide doen, wordt hij nog links en rechts
Meestergasten droegen een oranje stofjas – en een das. Toch was
aangesproken, ook al is hij hier al elf jaar weg. “Ik denk nog
Noël altijd een begripsvolle baas met respect voor zijn werknemers.
altijd aan Volvo als ‘mijn’ bedrijf,” zegt hij. “Toen ik hier begon
Altijd rustig, maar nooit zonder een goede portie droge humor.
te werken, verdiende ik 26,25 frank. Ik, zestien jaar, kwam thuis en zei tegen mijn moeder: Voor zo weinig geld kan ik toch niet
“Ik vergeet nooit mijn eerste dag toen ik hier kwam werken,”
blijven werken? Mijn wijze moeder zei toen: Wacht nog even af
zegt Nöel. “Ik was amper zestien jaar, en was overdonderd door
jongen. Ondertussen heb ik het bedrijf zien groeien, ik zag het gaan door pieken en door dalen, maar wat ik vandaag zie, vond ik vroeger ook al: dit is duidelijk een topbedrijf. Ik was fier om hier te werken, en nu ben ik fier om hier gewerkt te hebben. Toen ik met pensioen ging zei ik tegen mijn collega’s: Dit is een mooi bedrijf – draag er goed zorg voor. Ik ben blij dat ze dat gedaan hebben.”
FACT Noël Mortier Supervisor Eindgebied. Geboren: 1950. In dienst: 1967. Met brugpensioen: 2004. Rudy Bartholomieux Supervisor Esdic. Geboren: 1962. In dienst: 1982. Sven De Clerck Supervisor Eindgebied. Geboren: 1987. In dienst: 2012.. Sven De Clerck, Noël Mortier en Rudy Bartholomieux – drie generaties leidinggevenden.
50 1965-2015
volvo car gent
I
45
KRONIEK
Volvo
Gent
stevig op de kaart
Volvo Car Gent van 1991 tot 2000 Het succes waarmee een nieuw model eerst in Gent werd geïntroduceerd, vormde de basis voor een lange groeiperiode. Al zorgde de crisis tegen het einde van deze periode voor heel wat onzekerheid.
Waar TPM het productiegebeuren ingrijpend beïnvloedde, was
Sprong in het onbekende
zocht naar een gebalanceerde aanpak, door verschillende belan-
EFQM een hulpmiddel om het brede ondernemingsbeleid te sturen. Het model van de European Foundation for Quality Management beoordeelde de resultaten, maar nog meer de manier waarop deze resultaten bereikt werden. Het bedrijf
Een nieuw model in productie nemen buiten Zweden, het was
gen met elkaar te verenigen: dat van de klant, van de aandeel-
een grote sprong in het onbekende. Dat Volvo voor Gent koos om
houder, de medewerker, en de samenleving rondom ons. De
de Volvo 850 in 1991 te lanceren, was het gevolg van verschil-
EFQM Award viel, in 1999, samen met de derde TPM-prijs.
lende factoren – de timing van de lancering van de verschillende
Deze dubbele bekroning gaf het bedrijf vleugels – world class
modellen, de mogelijkheden om uit te breiden, maar ook het hoge
was geen slogan meer, maar een bereikbaar doel, met steeds
kwaliteits- en efficiëntiepeil van Volvo Car Gent. Dat laatste was
scherper wordende doelstellingen.
gebaseerd op een sociaal beleid dat de menselijke inbreng centraal stelde, de gedrevenheid van ‘de Gentenaars’ en de wil om zich
Volvo Car Gent groeide mee met het succes van de Volvo
te bewijzen. Nieuwe productieconcepten werden hier ingevoerd,
850 en de daarvan afgeleide reeksen. De volumes groeiden tot
zoals teamwerk volgens de Toyota-principes, lean manufacturing
100.000 en 150.000 auto’s per jaar. Met de Volvo 850, die
(door verspilling zoveel mogelijk uit te schakelen), het delegeren
nochtans vrij conservatief gestyled was, brak Volvo met enkele
van verantwoordelijkheden tot in het team, en de opvolging van
tradities. De achterwielaandrijving ging de deur uit, en in de
de parameters die nu nog gebruikt wordt: QCDISME.
plaats kwam een voorwielaangedreven model met uitgesproken
Volvo 850, TPM en EFQM
vijfcilindermotoren. Een dubbele Delta-link achteras zorgde
De Volvo 850 deed het zelfvertrouwen en de competentie
voor een dynamische rijervaring, en de SIPS-structuur beves-
van Volvo Car Gent groeien. De lat werd door de toenmalige
tigde Volvo’s leiderschap op vlak van veiligheid. De reeksen
directie hoog gelegd. De Japans-geïnspireerde management-
die op de Volvo 850 volgden, eerst de S70 en V70, en daarna
technieken van het Japan Institute for Plant Maintenance
de P2-modellen (S60 en V70) mikten steeds hoger in het
werden opgevolgd, wat leidde tot drie TPM-prijzen (Total Plant
premiumsegment.
Maintenance), in 1991, 1996 en 1999. TPM was méér dan
46 I
sportieve ambities, aangedreven door een nieuwe familie van
een onderhoudsfilosofie – het was een andere term voor lean
Gemoderniseerd
manufacturing, met de focus op de voorwaarden om kwaliteit
Deze laatste modellen werden gebouwd in een drastisch
op de meest efficiënte manier te bereiken.
gemoderniseerde fabriek – de las- en spuitfabriek werden sterk
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
Kalender 1991-2000 ●● 1991 De Volvo 850 komt in productie. De eerste TPM Award wordt binnengehaald. Er komt een nieuwe installatie voor de biologische zuivering van industrieel afvalwater. Gedelegeerd bestuurder Robert Bequé gaat met pensioen.
De jaren 90 waren de jaren van de Volvo 850 (foto hierboven: ankermannen) en van de TPM-screenings (foto rechtsboven).
●● 1992 Volvo boekt een bedrijfsverlies van 10 miljard frank. ●● 1993 De voorgestelde fusie met Renault wordt afgeblazen; CEO Pehr Gyllenhammar stapt op. Customer Ordered
gerobotiseerd, en de Eindassemblage kreeg de vorm die het vandaag nog heeft. Het werden de (voorlopig) laatste onafhankelijk ontwikkelde
Production voor de Europese markt (productie op bestelling).
●● 1994 GC lanceert preventieve borging ‘Prebos’. De Volvo 850 wordt ook in Zweden geassembleerd. Rederij Tor Line legt de Eurobridge in: zes afvaarten per week tussen Gotenburg en
modellen, want ondertussen was het autolandschap ingrijpend
Gent. Rapgard beschermt de productieauto’s. Esdic gaat van
aan het veranderen. De moedermaatschappij AB Volvo wou zich
twee ploegen naar één. We behalen het ISO 9002-certificaat.
concentreren op vrachtwagens, en zocht een koper voor haar
Het High Storage-magazijn wordt gemoderniseerd.
personenautodivisie. Die werd uiteindelijk gevonden: in 1999 werd Ford Motor Company eigenaar van Volvo Cars. Door deze overeenkomst kreeg Mitsubishi Motors het recht om de volledige eigenaar te worden van de fabriek in Born (Nederlands Limburg), die het samen met Volvo bezat. Volvo moest dus uitkijken naar een nieuwe vestigingsplaats voor de compacte
●● 1995 EMAS doet zijn intrede (Eco Management and Audit Scheme). Op 16 mei bezoekt Prins Filip de fabriek. Hij opent later ook een tentoonstelling in Gotenburg met Belgische kunst. Low Cost Automation start met doe-het-zelfoplossingen.
●● 1996 De nieuwe Spuitfabriek wordt in gebruik genomen. Het
modellen. Het werd Gent. Dat betekende de volgende stap:
Engine Center Gent start met de voormontage van de motor
volumes van meer dan 200.000 auto’s, én een nachtploeg.
(‘dressing’). Amerikaanse klanten roepen Volvo Gent uit tot beste fabriek (JD Power Plant Quality Award). Volvo Gent domineert de
De Volvo 850 zette Volvo Car Gent steviger dan ooit op de
eerste VCC Quality Award. De nieuwe PUR-installatie staat in het
kaart, en met de komst van de compacte modellen kwam een
teken van de flexibiliteit. Tweede TPM-prijs, de ‘Special Award’.
jaarlijks volume van 250.000 auto’s in zicht. Na enig puzzelen – het gebrek aan ruimte begon acuut te worden – kon, met tussenkomst van Stad en Haven, de hout importeur Sidoco verhuizen naar het Kluizendok. In de plaats kwam een grote logistieke dienstverlener, DSV, waardoor in de Eindassemblage ruimte vrijkwam; en de Lasfabriek werd andermaal sterk uitgebreid. Rond het jaar 2000 maakte Volvo Car
●● 1997 Publicatie van de Beleidsnota, met definiëring van o.a. opdracht en visie. Nieuwe electrocoat-installatie. 27 oktober: Twee miljoen Volvo’s in Gent.
●● 1998 De werkzaamheden voor de uitbreiding van GA gaan van start. We winnen de Quality Award van de Vlaamse Gemeenschap.
●● 1999 We winnen de TPM Award For World Class Achievement, de
Gent zich op voor een grote uitbreiding, met nieuwe modellen
EFQM Award en de FEIEA Award voor ‘Beste personeelsmagazine
en met een nachtploeg.
in Europa’. Volvo bereidt zich voor op de ‘millenniumbom’ (Y2K).
50 1965-2015
volvo car gent
I 47
VERHAAL Martin Mathees (1985), Alex D’Hondt (1966), Pascal De Cooman (2001), Frank Descamps (1983) en ‘nieuwkomer’ Maarten Decock (2014). Alex was de eerste supervisor van het Trainingcenter, Pascal de huidige. Martin, Frank en Maarten verzorgen de technische opleidingen; Maarten is de productspecialist.
50 jaar opleiding “Vroeger was het simpel – je leerde een job door te kijken hoe iemand anders het doet.” “De robots vechten!”
Aan de top blijven Opleiden werd een belangrijke full time bezigheid. Er werd ook meer en diepgaand les gegeven over de auto’s zelf, want met elk nieuw model werden de auto’s ook complexer. Deze taak
Aan het woord is Alex D’Hondt, die hier werkte van 1966 tot
neemt Maarten De Cock voor zijn rekening. Elektronica en
2004, en die het technisch Trainingcenter mee heeft uitge-
programmeren werden zeer belangrijke vaardigheden, die ervoor
bouwd. Telkens als er een nieuw model kwam, was er een grote
zorgden dat Volvo Car Gent technologisch aan de top bleef.
nood aan opleidingen. Dat was vroeger zo, en dat is nu nog altijd zo. Alleen is de technologie zoveel complexer geworden,
Attitudetraining
zodat er vooral in de jaren 80 een grote behoefte bleek aan een
Naast de technische opleidingen, die vaak erg specialistisch
systematische aanpak.
waren, kwam er recent ook een nieuwe klemtoon te liggen op
“Het keerpunt was de lancering van de 700-reeks,” zo weet
attitudetrainingen – om mensen aan te leren hoe belangrijk het
Alex. “Er waren al robots met de 200-reeks, maar na 1984
is om kwalitatief en gestandaardiseerd te werken, volgens ons
kwamen de robots in de meerderheid. En ook deze robots zijn
productiesysteem. “Lean manufacturing is vooral een mindset,”
mechanisch en elektronisch sterk geëvolueerd.”
zegt Pascal De Cooman van de Volvo Car Academy. “En dat
De technologie beheersen was niet altijd eenvoudig. “De
leren we vooral in de Simulated Work Environment, waar we
Cincinnati’s hebben gevochten!” Alex herinnert het zich nog
een werkomgeving nabootsen in het klein.”
goed – door een programmatiefout waren de Cincinnatirobots met elkaar in de clinch gegaan. “Sindsdien hebben we technici
Alex D’Hondt en de huidige
naar opleidingen gestuurd bij de leveranciers van robots en in-
opleiders zijn het over één
stallaties, en werd de functie van Machine-operator in het leven
ding eens: “Je moet de mensen
geroepen. Dag en nacht werkten we toen, want wij waren de
niet harder, maar slimmer
enigen die de problemen konden oplossen.”
laten werken.”
In 1987 werd het Trainingcenter opgericht door wijlen Robert Desmaele en Frank Descamps. In 1994 kwamen Alex D’Hondt en Martin Mathees erbij.
48 I
50 1965-2015
volvo car gent
Alex D’Hondt
MODEL
Zelfde naam, nieuw model Voor het eerst lanceerde Volvo een nieuw model dat dezelfde typeaanduiding had als zijn voorganger: de S60.
S-V-C-XC
de prestigeladder; en de modellen werden geroemd voor hun
Volvo was ondertussen overgestapt op de categorieën S-V-C-
uitstekende wegligging en hun rijplezier.
XC, en in 2000 zag de Volvo S60 het licht, in een knallend (maar technisch moeilijk) Maya Yellow.
Sportief
De V60 werd herdoopt in V70. Volvo Car Gent bouwde tussen
De Volvo S60 was bedoeld om te concurreren met de BMW
2000 en 2009 niet minder dan 907.411 exemplaren van deze
3 en de Mercedes C-klasse, maar bleef langer dan zijn con-
twee reeksen, ontworpen door de Britse designer Peter Horbury.
currenten in productie (negen jaar, met facelifts in 2005
Large platform
en 2008). In deze periode kregen de sierlijsten en bumpers het koetswerkkleur. Een sportieve variant kreeg de naam
Technisch waren de S60 en V70 gebaseerd op de in 1998
S60-R, met een Haldex all-wheel-drivesysteem, het Four
voorgestelde S80, die het P2-platform gebruikte (zoals ook de
C-chassis (Continuously Controlled Chassis Concept), met
later gepresenteerde XC90). Hoewel Ford Motor Company in
Bremboremmen vooraan en met grote Pegasuswielen. Deze
1999 de eigenaar was geworden van Volvo Cars, waren deze
variant haalde een topvermogen van 296 pk bij een koppel van
modellen nog duidelijk door Volvo ontwikkeld. Zo bouwden ze
400 Nm. Binnenin was de R-versie ook te herkennen aan de
verder op de erfenis van de Volvo 850 – voorwielaangedreven,
helblauwe wijzerplaat.
met een dwarsgeplaatste vijfcilindermotor. Uiterlijk vielen de gewelfde portieren op, net als de grote, blokvormige achterlich-
Een belangrijk jaar
ten, en de voorbumper die het grille integreert (de zogenaamde
In het jaar 2000 had Volvo bekendgemaakt dat de opvolgers
‘soft nose’). Volvo bouwde verder op zijn veiligheidsexpertise, en de nieuwe Volvo-modellen probeerden komaf
van de compacte Volvo’s in Gent zouden gebouwd worden. Maar eerst ging alle aandacht naar de opvolgers van de
te maken met het label ‘hoekig’, dat Volvo sinds het
Volvo S60 en V70, waarvan de laatste auto op 12 mei
740-model bleef achtervolgen. Met succes trouwens
2000 van de band liep. De nieuwe modellen vergden
– met de S60 en V70 klom Volvo een stuk verder op
een investering van ongeveer 100 miljoen euro.
50 1965-2015
volvo car gent
I 49
VERHAAL
In Search of Excellence Onder impuls van fabrieksmanager Robert Bequé ging Volvo Car Gent in de jaren 80 inspiratie zoeken in Japan. Onderhoud
zijn gereedschap in orde is, het juiste materiaal op tijd bestellen, en na het werk nagaan of het wel goed was gedaan. “Dat is nog altijd de kern van zelfbeheer,” zegt Bert Verleene van VCMS
“Kort daarna zijn we begonnen met de eerste pogingen om
Office. “Een team dat functioneert als een kleine KMO, dat
teamwerk te introduceren,” herinnert Eric Buysse zich. Eric was
niet alleen de productietaken uitvoert, maar zorgt voor continue
tot zijn pensioen in 2007 actief begaan met het invoeren van
verbeteringen en een foutloos proces.”
nieuwe managementtechnieken en het opwaarderen van de
Er kwam een grote aandacht voor orde en netheid, en voor het
taak van de operatoren.
wegwerken van verliezen en verspilling. Jobrotatie leidde tot
Eric: “In 1986 begonnen we écht de taken van de productieme-
meer afwisseling. Zelfsturende teams zijn er niet op één dag ge-
dewerkers te verruimen, door onderhoud op een moderne leest
komen, maar groeiden organisch – het begon met enkele piloot-
te schoeien. We hadden ondertussen begrepen dat onderhoud
teams, en hun enthousiasme zorgde voor een snelle uitbreiding.
essentieel was om de productie vlot te laten draaien, om ma-
50 I
vakman, die ook alles zelf doet: zijn werk plannen, zorgen dat
chinedefecten te voorkomen en om de kwaliteit te verbeteren.”
Total Productive Maintenance (TPM)
Volvo Car Gent begon onderhoudstaken te integreren in
Wat er ook meekwam uit Japan, waren de principes van Total
de productie-activiteiten. Het werd het begin van het vaak
Productive Maintenance (TPM), wat méér was dan alleen maar
gehanteerde ‘goede huisvader’-principe, met het beeld van een
het verbeteren van het onderhoudsproces. Het was een totale
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL Teamwerk Uiteindelijk heeft de invoering van teamwerk, in 1988-89, een blijvende invloed nagelaten. “Het team blijft de hoeksteen van onze organisatie,” weet Luc Van der Sypt, manager Onderhoud en Operational Development. “Met een stappenplan inzake onderhoud en kwaliteit verbetert het team voortdurend zijn prestaties en worden de verliezen stelselmatig weggewerkt. Uit deze ontwikkelingen groeide uiteindelijk ook ons huidig productiesysteem, het Volvo Cars Manufacturing System.” VCMS deed zijn intrede in 2002, en greep alweer terug naar de ondertussen bekende Japanse ingrediënten en het productiesysteem van Toyota. Recentelijk is Volvo Car Gent nog een stap verder gegaan met de invoering van andon, met de nadruk op het inbouwen van kwaliteit tijdens de lijnoperaties. Centraal in dat systeem staat het beleid, dat middels een ‘policy deployment’ doorheen de hele organisatie wordt toegepast, tot op het teamniveau. De ontwikkelingen die in de tweede helft van de jaren 80 werden ingezet, blijven voortleven. VCMS als systeem ontwikkelde mee, en werd vereenvoudigd. Via het confirmatieproces wordt er nu nagegaan of de doelstellingen wel behaald worden, en met de Coaching and Assessment wordt er niet alleen beoordeeld of het systeem goed gebruikt wordt, er wordt ook (en vooral) veel begeleiding gegeven om steeds beter te presteren. Luc Van der Sypt ziet de samenwerking tussen de verschillende Volvo-fabrieken ook steeds verbeteren – in zekere zin zijn Luc Van der Sypt, Bert Verleene, Eric Buysse en Franky Hanssens.
productiefilosofie, en voor Volvo Car Gent was het een motor om met sprongen vooruit te gaan. Franky Hanssens, nu manager voor het CMA-project (Compact Modular Architecture), maakte met Eric deel uit van het VCG Perfect Office. De ambitie lag hoog: streven naar perfectie, en de hele organisatie mee op sleeptouw nemen op stap naar uitmuntendheid. “Het plan was ambitieus; het aanhouden van de resultaten achteraf bleek moeilijk,” zegt Eric Buysse. Maar Franky Hanssens vindt dat TPM een sterke aansporing was om het niveau van de fabriek snel omhoog te stuwen. Volvo Car Gent won drie TPM-prijzen, in 1991, 1996 en 1999. Dat laatste jaar wonnen we ook de European Quality Award van de European Foundation for Quality Managament
Een Japanse doorlichting, voor de tweede TPM Award (1996), met Peter Eechout.
(EFQM). Beide prijzen hadden een ander uitgangspunt, maar hetzelfde doel: de kwaliteit en de efficiëntie verhogen door
we (interne) concurrenten, “maar we beseffen dat de échte
gebruik te maken van enkele goed verankerde systemen, en met
concurrentie zich buiten onze muren bevindt, en we leren van
gemotiveerde medewerkers. “We waren altijd het eerste niet-Ja-
elkaar, en ondersteunen elkaar. Volvo wordt nu echt een globale
panse bedrijf dat de TPM-prijzen in de wacht sleepte,” zegt een
organisatie, en we zien dat de ‘Gentse expertise’ tot in China
trotse Eric Buysse.
erkend en gebruikt wordt.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 51
VERHAAL
Kunst in huis 102 zijn het er geworden: het aantal kunsttentoonstellingen die onder ‘Volvo Pro Arte’ tot stand kwamen. De spilfiguur was Fons Schippers, kunstminnend man én gewezen medewerker van Volvo Car Gent. GF-gebouw aankleden
– een handelsmissie naar Zweden. ‘Through Gent to Göteborg’. Onder die naam werden de werken van veertien gerenommeerde kunstenaars tentoongesteld in de Volvo Hall, kunstenaars die eerder aan Volvo Pro Arte deelnamen “Werkelijk de crème de la crème in de kunstwereld toen,” vertelt Fons. “In het begin zochten we jong talent in kunstacademies. Later kreeg Volvo Pro Arte meer
21 jaar lang was het GF-gebouw het decor van talrijke
naambekendheid. Veel kunstenaars waren bereid om in onze
tentoonstellingen. “De eerste vernissage kwam er in
gebouwen tentoon te stellen.” De ene tentoonstelling ontlokte
1988, in het toen gloednieuwe GF-gebouw,” vertelt
al meer commotie dan de andere. “Een naaktportret, daar kijkt
Fons. “De kale muren moesten aangekleed worden, en
niemand nog van op, maar het gebeurde wel dat bepaalde
in mijn toenmalige functie was ik verantwoordelijk voor
werken als provocerend beschouwd werden,” herinnert hij
de kantoorinrichting. Met de steun van de directie kreeg
zich. “En dan ontstaan er discussies over kunst. Niet iedereen
de idee om kunst in de kantoorgebouwen te brengen
moet kunst mooi vinden; het is net boeiend om erover te
concreet vorm. Dat was de start van een lange traditie.”
discussiëren. Als je iemand zijn kijk op een bepaald kunstwerk
Gemiddeld vijf tentoonstellingen per jaar, van de meest
kunt verruimen, of door je eigen inzichten anderen helpt om
uiteenlopende kunstenaars, kregen gedurende meer dan
kunst te begrijpen, dan geeft dat een zekere voldoening.”
twee decennia een plaats in onze gebouwen. Onder de
52 I
Enkele jaren later leidde Prins Filip – nu koning Filip
hoogtepunten valt ongetwijfeld de tentoonstelling van een
Kunst in de huiskamer
kwarteeuw geleden. Voor de 25ste verjaardag van Volvo
Volvo bracht ook kunst in de huiskamers van zijn
Car Gent organiseerde Fons een exclusieve tentoonstelling
medewerkers. Letterlijk. Volvo had de traditie om bij grote
met werken van Roger Raveel.
gebeurtenissen een kunstwerk cadeau te geven aan zijn
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
FACT Fons Schippers werd geboren in 1941 en kwam in dienst in 1972, als Diensthoofd Organisatie en Administratie. Daarna vervulde hij nog functies in Kwaliteitszorg. Als kunstliefhebber trok hij het initiatief “Volvo Pro Arte” op gang. Hij ging met brugpensioen in 2001. Volvo Pro Arte liep van 1988 tot 2009.
Boven (v.l.n.r.): Fons Schippers voor een monumentaal werk van Guy Leclercq in het GF-gebouw; een topwerk van Raveel; Fons Schippers in 1990.
werknemers. Een kunstdruk van Octave Landuyt bij het 20-jarig jubileum van Volvo in België, een zeefdruk van Roger Raveel of een beeldje van Paul Van Gijsegem bij het 25-jarig jubileum, en een repro van Jean-Michel Folon, ter gelegenheid van de TPM- en EFQM-prijzen in 1999. In 2001 ging Fons op brugpensioen. Maar Volvo Pro Arte bleef ‘zijn baby’, en hij zette de tentoonstellingen op vrijwillige basis verder. In 2009 werd Volvo Pro Arte wegens besparingen stopgezet. Tot grote spijt van Fons en de kunstentourage. De laatste Volvo Pro Arte, nr. 102, organiseerde Fons vooral met Lars Malmros in gedachte. “Samen met de Zweedse kunstenares Lena Degerlid zochten we Zweedse kunstenaars, waarvan we wisten dat ze
Belgische kunst in Gotenburg. V.l.n.r.: de toenmalige
zeker zouden passen in het imaginaire kunstmuseum van deze
gedelegeerd bestuurder Chris Dewulf, Volvo CEO Sören Gyll en
oorspronkelijke bezieler van kunst in eigen huis.” Lars Malmros
toen Prins, nu Koning, Filip. De zeefdruk die daar bewonderd
heeft het niet meer kunnen meemaken – hij overleed in 2008
wordt, siert menige huiskamer van Volvo-medewerkers.
– maar zijn weduwe was aanwezig op de opening, en op een bepaalde manier was de cirkel rond.
uit te pluizen en te ordenen, om het later ter beschikking te
En er is ook een leven na Volvo Pro Arte. Fons is een fier man,
stellen aan cultuurvorsers en studenten. Of hij gidst in musea.
positief ingesteld. “Ik heb geleerd niet te lang stil te staan bij
Verder verdiept hij zich in fotografie, met zijn kleinkinderen
tegenslagen.” Stilzitten kan hij nog altijd niet, en – het zal voor
als favoriete onderwerp, en speelt hij piano en viool. “Want
niemand een verrassing zijn – de kunstwereld laat hem niet los.
openstaan voor een andere taal dan spreken is een mooie
Zo kreeg hij recent de vraag om het archief van Roger Raveel
rijkdom in het leven,” sluit Fons af.
50 1965-2015
volvo car gent
I 53
MODEL
Volvo S40, V50 en C30 De ‘Nederlandse’ Volvo S40 en V40 van 1996 werden in 2004 opgevolgd door de Volvo S40 en V50. De C30 was een eigenzinnig familielid van dit tweetal.
De Volvo C30 was ook een ideaal vehikel voor een puurelektrische conceptauto, de C30 DRIVe Electric, met een 82 kW elektrische motor en een 24 kWh lithium-ion batterij. Volvo lanceerde de S40 en V50 met een opmerkelijke reclamecampagne. ‘The Mystery of Dalarö’ was gemaakt in de
De nieuwe compacte Volvo’s, die voor het eerst in Gent
vorm van een documentaire over een klein stadje in
werden geproduceerd, stonden op een nieuw
Zweden waar een plaatselijke dealer op één
platform dat gedeeld werd met een aan-
dag 32 Volvo’s S40 verkocht.
tal modellen van Ford en Mazda. Ondanks het delen van het platform
DRIVe (nu: Drive-E)
waren de S40 en V50 échte Volvo’s, met veel aandacht voor veiligheid en met
Volvo Car Gent bouwde van 2003
opmerkelijke stylingaccenten, zoals de zweven-
tot 2012 907.411 auto’s van de
de middenconsole.
S40, V50 en C30. De modellen
Het compacte Volvo-gamma werd aangedreven door
speelden een zeer belangrijke rol
een reeks vier- en vijfcilindermotoren,
in de crisisjaren 2008-2009, toen de
de eerste aangeleverd door Ford/PSA, de
De sportieve Volvo C30,
hoge brandstofprijzen de autoverkoop
tweede van eigen makelij.
met herinneringen aan
drukten. Enkele Volvo-ingenieurs
de Volvo 480.
hadden, met enkele relatief kleine
C30
ingrepen, het verbruik en de CO2-
In 2006 lanceerde Volvo een eigenzinnige coupé op basis van
uitstoot drastisch kunnen verlagen. Met onder andere start-
het P1-platform, de Volvo C30. Dit model bleef in productie
stoptechnologie, wijzigingen aan de vloerplaat, en speciale
tot 2012; er werden 200.914 auto’s van gemaakt. De Volvo
wielen en banden kon het verbruik teruggebracht worden
C30 is min of meer de opvolger van de Volvo 480ES en
tot 4,4 liter, met een CO2-uitstoot van 115 gram/km. Deze
de Volvo P1800ES. Dit is duidelijk te zien aan onder meer
superzuinige varianten werden bijzonder goed onthaald en
de glazen achterklep en de vier stoelen in plaats van de
werden verder ontwikkeld tot het huidige Drive-E-programma
gebruikelijke twee voorstoelen en een achterbank.
dat op vrijwel alle modellen beschikbaar is (en met CO2-
Polestar
waarden tot 82 gram.)
In het laatste productiejaar (2012) pakte Volvo uit met een
In 2008 kregen de S40 en V50 een geslaagde facelift. Op 10
Polestar-editie van de C30 in het opvallende Rebel Blue,
mei 2012 liep de laatste V50 van de band in Gent, om plaats
ontwikkeld met de Zweedse tuner Polestar.
te maken voor de V40. Onder: De Volvo S40 en V50, gelanceerd in 2003, kregen een facelift in 2008, met onder andere gewijzigde achterlichten.
54
I
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Boven: Met de P1-modellen bereikte Volvo een breed en een jonger publiek, en dat gold vooral voor de Volvo C30. In het laatste productiejaar was de Polestar-editie een blikvanger. In 2015 werd Volvo Cars eigenaar van de Zweedse specialist Polestar. Links: Kenmerkend voor de P1modellen was de ‘floating center console’; Verschillende ingrepen – zoals speciale velgen – zorgden voor een betere aerodynamica en een dus lager verbruik. Uiterst links: Projectleider voor de Volvo C30 was Luc Verhaest, momenteel manager Industrial Engineering.
50 1965-2015
volvo car gent
I
55
KRONIEK
Een
grote
sprong voorwaarts
Volvo Car Gent van 2000 tot 2007
Na het wonderjaar 1999 kon Volvo Car Gent de vruchten plukken van jarenlange inspanningen: belangrijke nieuwe investeringen. Twee platformen Als 1999 het jaar was van grote internationale erkenning (de TPM- en EFQM-prijzen), dan werd 2000 het jaar waarin vooruit werd gekeken naar de toekomst. Eerst werden de P2modellen (S60 en V70) geïntroduceerd, en daarna kwam – in juni 2000 – de beslissing dat Volvo zijn productie zou centraliseren in twee fabrieken. Na de verkoop van NedCar aan Mitsubishi zou de Japanse automaker alleen nog maar het eigen merk assembleren in de fabriek in Born. Daarop nam Volvo zich voor om de volgende generatie compacte Volvo’s – de
aan de ene kant de deurlijn en de pre-trimlijnen, en aan de an-
opvolgers van de toenmalige S40 en V40 – in Gent te bouwen.
dere kant de trimlijnen, twee ergolijnen en één Final-lijn (toen
Tussen 2000 en 2004 zou Volvo ongeveer 400 miljoen euro
nog Chassislijn geheten). Naast de wedding (waar het onderstel
investeren in Gent om de capaciteit te verdubbelen (aanvan-
en het koetswerk samengebracht worden) en de PUR (ruiten)
kelijk rekende men op een capaciteit van 325.000 auto’s, maar
kwam er een derde automatisch station bij: de montage van
uiteindelijk werd het 270.000).
de drive unit. Dat alles vergde bijzonder intensieve ombouw
De V70 zou uit Gent verdwijnen (dat gebeurde pas in 2007),
werken, die gespreid werden over twee jaar. Daarnaast verhoog-
om gebouwd te worden in Torslanda. En ondertussen kreeg
de het aantal sequentiële leveranciers van zeven naar vijftien.
Volvo Car Gent opnieuw de exclusiviteit voor nieuwe modellen: de nieuwe XC60 en S60, op een nieuw platform (P3).
Eindassemblage volledig herschikt
56 I
Ook de Lasfabriek werd grondig vernieuwd – het aantal robots verdubbelde tot meer dan 300, en – opvallend – de roomkleurige robots werden vervangen door dieprode
Om de P2-modellen te kunnen bouwen, moest er fors geïnves-
exemplaren van dezelfde fabrikant (Comau). Nieuw was ook
teerd worden. De Eindassemblage werd volledig omgebouwd,
dat alle robots met elkaar verbonden werden in één groot
en kreeg toen de structuur zoals we die nu kennen: een brede
netwerk, en dat er in-line meetstations kwamen om te waken
middengang als verkeersader voor alle logistieke aanvoer, met
over de perfecte geometrie van het koetswerk.
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
Kalender 2000-2007 ●● 2000 De Lasfabriek en Eindassemblage worden grondig vernieuwd en uitgebreid. De S70/V70 worden uitgewuifd op 12 mei. De S60 (P2) komt in productie.
●● 2001 VCG-Perfect wordt het overkoepelend verbeterprogramma. De transportdivisie ‘verhuist’ naar Volvo Trucks. Outlook vervangt Memo als mailprogramma. VCG krijgt de PAG Customer Satisfaction Award.
●● 2002 Aankondiging: de kleine modellen komen naar Gent. Frans Maas begint aan te leveren vanuit het “Blauw Fabriekje”. De Electrocoat wordt loodvrij. Op een Kwaliteitsdag maken we onze ambitie bekend: “VCG gaat voor topklasse.”
●● 2003 In GB1 wordt nu ook de basislaag (primer) solventvrij. De Piratenstraat wordt geopend; de straat wordt genoemd naar de favoriete jeugdboekenschrijver van productiechef Curt Germundsson. De Volvo S40 wordt aan het publiek voorgesteld; op 23 september loopt de eerste P1-auto van de lijn.
●● 2004 We bouwen de drie miljoenste auto. Diversiteit wordt een aandachtspunt. VCMS wordt het nieuwe, gemeenschappelijke productiesysteem van Volvo Cars. Een syndicaal akkoord bepaalt dat onder bepaalde voorwaarden overwerk op zaterdag mogelijk is.
●● 2005 Een topjaar: 258.500 auto’s. Het ‘Groen Kruis’ doet zijn intrede als visualisatie van arbeidsongevallen. Alle teamborden krijgen een uniforme look.
●● 2006 Nieuwe bodybuffer. Sidoco verhuist zijn houthandel naar het Kluizendok. Op 28 september wordt de C30 gelanceerd. Volvo toont het XC60 Concept. Een GAteam wint de Henry Ford Technology Award.
De periode 2000 tot 2007 wordt gekenmerkt door
Op 25 augustus werd de S40 voorgesteld op de
grote investeringen, de komst van nieuwe modellen (P1 en P2),
Frankfurt Motor Show: de V50 kreeg zijn première in
en de invoering van een nachtploeg.
september in Bologna.
De “Grote Aanwervingen”
Productiesysteem
27 januari 2003 – een eerste groep van 70 nieuwe werknemers
Op 3 juni assembleerde Volvo Car Gent zijn drie miljoenste
gaat aan de slag. Het was een voorbode van ongeveer 1400
Volvo. Nog in 2004 zag het productiesysteem VCMS het
nieuwkomers die in 2003 en 2004 in dienst werden genomen
levenslicht (Volvo Cars Manufacturing System). In negen
om de capaciteit te verhogen. De maanden voordien was er
referentiegroepen werd het systeem ontwikkeld.
intens samengewerkt met de Stad Gent en de VDAB om voldoende kandidaten te vinden. In 2004 kon de vaste nacht-
Diversiteit
ploeg dan aan de slag. Ook kwam er een nieuwe fabriek waar
Ook diversiteit komt op de agenda. De drijvende kracht
aan ‘engine dressing’ werd gedaan, het Engine Center Gent,
achter het diversiteitsbeleid was toen Dirk Smet, die later
en Tower Automotive richtte een fabriek op ten noorden van
werd opgevolgd door Ad Jansen (Audit). De huidige ‘diver-
Volvo Car Gent. Andere leveranciers vonden een onderkomen
sity champion’ is Luc Van der Sypt (manager Onderhoud en
in het Skaldenpark (Brose, Johnson Controls, Frans Maas,...)
Operational Excellence).
50 1965-2015
volvo car gent
I 57
VERHAAL
Sommige mensen zijn al zo lang verbonden met Volvo, dat we hen als deel van ons beschouwen. Strikt genomen zijn ze echter leveranciers van diensten. Ook zij waren er bij om met Volvo geschiedenis te schrijven.
Gezond tot en met Lena Pauwels werkt al sinds 1999 voor de Medische Dienst, maar in 2007 werd deze activiteit uitbesteed, eerst aan Mensura en later, in 2011, aan Securex. “Ik ben dus al twee keer uitbesteed,” lacht Lena, maar voor haar maakt het geen verschil uit: “Ik voel me nog altijd één met Volvo!” Securex staat, met o.a. drie dokters en een ploeg verpleegkundigen, in voor ongeveer 7500 verzorgingen per jaar. Maar de laatste jaren ligt de klemtoon meer en meer op preventie en het stimuleren van een gezonde levensstijl.
BINNEN BUITEN 58 I
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
In veilige handen Dirk Mortier heeft al een lange staat van dienst bij Volvo, maar eigenlijk werkt hij voor G4S, onze bewakingsfirma. Met meer dan veertig zijn ze, om dag in, dag uit, werken feestdagen en weekends, ervoor te zorgen dat alleen binnenkomt die hier binnen moet zijn, en dat wie er binnen is, hier ook veilig is. Dirk kwam hier werken in 1979. “Ik werk voor een externe firma, maar zag hier zoveel mensen, en zoveel modellen komen en gaan, dat ik me toch één voel met Volvo.” Dirk had een passie voor voetballen, en hij kon zo goed met de bal omgaan, dat men hem vergeleek met Bobby Charlton. Maar werken voor Volvo, bij de bewakingsfirma, dat beviel hem ook zeer. Eind dit jaar gaat Dirk met pensioen. Vanaf 2016 neemt Securitas de taken over van G4S.
Coor houdt het netjes Ben je soms verwonderd dat de fabriek, de kantoren, de toiletten en de terreinen er elke dag weer netjes bijliggen? Dat doen de mannen en vrouwen van Coor, elke dag opnieuw – en ook in het weekend. Luk De Maeght kwam bij Volvo schoonmaken als jobstudent in 1985, en heeft vandaag een leidinggevende functie bij dienstverlener Coor. Als er hoog bezoek komt, wordt het extra spannend om alles te laten blinken – en om er het hoofd bij te houden. Soms wordt het hem wel eens te veel, bijvoorbeeld als zijn medewerkers steeds opnieuw peukjes moeten opruimen in de rookhoeken. Maar Luk is een blij man: na een bewustmakingscampagne is er veel, héél veel verbeterd! (Links: Baljit Singh van Coor Service Management.)
Vullen maar! Er wordt nogal wat vervoerd, in onze industrietak, en een belangrijk deel van het transport gebeurt per schip. DFDS Seaways baat o.a. de RoRo lijndienst uit tussen Göteborg en Gent met zes afvaarten per week. Deze dienst startte in Antwerpen maar kwam eind jaren 60 naar Gent in de Voorhaven. “Toen het Sifferdok in gebruik werd genomen, baatte Volvo Transport de terminal uit, sinds 1973 onder de operationele leiding van mijn vader, Frans,” zegt Raf De Wit. “Ikzelf ben hier in 1985 ook begonnen.” In 1992 verhuisde de terminal naar het Noorddok – enkel de treinactiviteiten (containers van Olofström) zijn op het Sifferdok gebleven. In 1996 verhuisde de terminal naar de huidige locatie op het Mercatordok (na de reconversie van het Petroleumdok). Sinds medio 2012 is de exploitatie van de terminal overgenomen van Volvo Logistics door DFDS Seaways. Raf De Wit is nog altijd Terminal Manager voor alle Gentse havengebonden activiteiten (Mercatordok, Sifferdok en Tower).
50 1965-2015
59
volvo car gent
I 59
VERHAAL
Help – mijn PC loopt vast! Help! Mijn PC loopt vast! Mijn rapport is verdwenen! Ik heb meer schijfruimte nodig! Klinkt dit vertrouwd? Dan heb je zeker al kennisgemaakt met onze IT Helpdesk. Lange tijd hoorden ze ‘gewoon’ bij de IT-afdeling, tot ze in 2009 onderdak kregen bij Fujitsi Siemens, en daarna, sinds 2014, bij Tech Mahindra. Maar binnen of buiten, iedereen die met een computer werkt, weet wat Marianne Claeyssens en haar collega’s waard zijn. Want bellen naar een helpdesk, dat lukt wel in sommige gevallen, maar de persoonlijke ondersteuning van onze Helpdesk, van mensen die ons zo vertrouwd zijn, is van onschatbare waarde.
Inpakken en wegwezen! Een groot bedrijf zoals het onze blijft nooit bij de pakken zitten. Zouden er collega’s zijn die altijd in hetzelfde bureau zijn blijven zitten? Nee dus, en dat betekent dat er bijna continu in- en uitgepakt wordt. Luc Stepman en Kurt Balleine zeulen hier al jarenlang met verhuisdozen en kantoormeubilair. Als er personeelsvergaderingen zijn, plaatsen zij de stoelen. Wanneer de archieven opgeruimd worden, zijn zij er ook bij. Luc, ook bijgenaamd ‘de groten’ (hij is net geen twee meter) werkt hier al van 1994; zijn collega Kurt van 1997. Ze hebben het bedrijf zien veranderen, en ze kennen er alle hoekjes van. Aanvankelijk werkten zij voor Schollaert Verhuizingen; sinds kort behoren Luc en Kurt tot Coor.
60 I
50 1965-2015
volvo car gent
MODEL
Volvo’s grootste topper:
de XC60
Nadat de Volvo XC60 als concept car werd getoond in 2007, kreeg het productiemodel in het voorjaar van 2008 zijn première op de Geneva Motor Show.
De productie en verkoop gingen in Europa van start in het
remhandeling, of zelf remmen wanneer de chauffeur niet of
najaar van 2008, op het ogenblik dat de auto-industrie in een
niet tijdig reageert.
crisis verkeerde omwille van de sterk gestegen brandstofprijzen.
De consumentenorganisatie EuroNCAP (New Car Assessment
De XC60 werd eerst enkel in de fabriek in Gent geassem-
Programme) gaf de XC60 het maximum van vijf sterren en de
bleerd. In 2013 vatte Volvo de productie van de XC60 ook aan
hoogste score van 37 (op 37) punten.
in Chengdu, voor de Chinese markt.
De XC60 werd gelanceerd met de zescilinder T6-motor met
Met de Volvo XC60 stapte Volvo in het groeiende segment van
285 pk en met vijfcilindermotoren van 185 (D5) en 163
de compacte SUV’s. Aanvankelijk werd gemikt op een volume
pk (2.4D). Vanaf 2009 werd de XC60 ook beschikbaar met
van 50.000 auto’s. Het model bleek een schot in de roos: de
voorwielaandrijving.
Volvo XC60 werd het best verkochte Volvo-model ooit. Het
Volvo gebruikte de cultfilm ‘The Twilight Saga: New Moon’ om
afgelopen jaar verkocht Volvo meer dan 130.000 exemplaren
de XC60 te promoten.
van de XC60; in vele landen, waaronder België, is de XC60 de
Het succes van de XC60 lijkt maar niet af te nemen, ook dank-
segmentleider.
zij een geslaagde opfrissing in 2012. Voor modeljaar 2016 is de
In de fabriek werd de capaciteit van de laserlasinstallatie uitge-
XC60 beschikbaar met vier motoren uit het nieuwe Drive-E-
breid en het panoramisch sunroof werd automatisch geassem-
gamma: de T6 met 306 pk, de T5 met 245 pk en twee tur-
bleerd. Voor Volvo Car Gent was de XC60 het eerste model
bodiesels (D4 en D3) met respectievelijk 190 en 150 pk. Het
op het P3- of EuCD-platform.
City Safetysysteem werd voortdurend verbeterd en kan nu een
Het belangrijkste veiligheidsnieuws was City Safety – een uniek
botsing vermijden tot snelheden van 50 km per uur. Andere
hulpmiddel dat de chauffeur helpt om een impact te vermijden.
nieuwe veiligheidsopties zijn Pedestrian and Cyclist Detection
Het systeem gebruikt een snelheidssensor die berekent of een
(met automatisch remmen), het Blind Spot Information
botsing waarschijnlijk zal zijn. Afhankelijk van de snelheid
System, Cross Traffic Alert (met sensoren achteraan) en Road
zal het systeem de auto voorbereiden op een manuele
Sign Information.
50 1965-2015
volvo car gent
I 61
VERHAAL INTERVIEW ROBERT BEQUÉ E N E R I C VA N L A N D E G H E M
“Het belangrijkste van een bedrijf?
De mensen die er werken.” Met zijn klemtoon op de medewerker, op een goed sociaal klimaat, op kwaliteit en op efficiëntie, kunnen we Robert Bequé beschouwen als de bouwheer van het hedendaagse Volvo Car Gent. Er is veel veranderd, maar ook verrassend veel gelijk gebleven. Een kranige veteraan
was van het Japanse mirakel. Niet de machines, maar de menselijke inbreng. “Ik heb de hersenen van iedereen nodig,” zei Robert Bequé destijds, en dat vereiste ook een andere stijl van leiderschap – niet controlerend, maar inspirerend. Wie niet wou of kon delegeren, die moest eruit. “Ja, ik heb managers moeten ontslaan. Het is niet iets wat ik graag deed, maar soms was het nodig.”
Robert Bequé is met zijn 88 jaar een kranige veteraan, en als hij
Met zijn “Nieuwe Visie” gaf hij Volvo Car Gent een nieuw
herinneringen ophaalt over ‘zijn’ Volvo, is hij niet te stoppen.
elan, net zoals de huidige Transformatiestrategie dat momenteel
Tegen de vakbonden zei hij: “Ik ga jullie alles vertellen. Jullie
doet. De kern is: Volvo Car Gent een toekomst geven, door
mogen en moeten alles weten. Maar ik reken erop dat jullie ver-
altijd proberen om de beste te zijn.
standig omgaan met de informatie, en dat jullie begrijpen wat in
62 I
het belang is van het bedrijf, ook goed is voor de mensen.”
De focus op de medewerker, dat is, ook vandaag nog, typisch
Dat was behoorlijk revolutionair in die tijd. Volvo zat nog volop
voor Volvo. “In onze huidige productiefilosofie hebben we de
in het conflictmodel – wat goed is voor de ene (de werkgever),
traditionele organisatiepiramide op haar kop gezet,” zegt de
is slecht voor de andere (de werknemer). Robert Bequé was
huidige Plant Manager Eric Van Landeghem. “Het belangrijkste
naar Japan getrokken, en als geen ander zag hij wat de sleutel
element in de waardeketen is de man of vrouw die waarde
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
FACT Robert Bequé kwam bij Volvo in 1971 en werd er in 1974 productiedirecteur. Tussen 1977 en 1980 leidde hij de fabriek in Born, Nederland. Eind 1991 ging hij, op 65-jarige leeftijd, met pensioen. Eric Van Landeghem bekleedde verschillende leidinggevende functies bij Opel en kwam in 2011 bij Volvo Car Gent. Hij is de huidige plant manager en gedelegeerd bestuurder.
toevoegt. De hele organisatie moet zo opgezet zijn, om hem in
capaciteit steeds zag toenemen. Ook het binnenhalen van de
die taak zo goed mogelijk te ondersteunen.
prijzen voor Total Productive Maintenance, net als de EFQMAward van de European Foundation For Quality Management
Lean manufacturing Robert Bequé ging in Japan kijken naar Toyota, en was gefascineerd door het teamwerk, maar hij was slim genoeg om het Japanse systeem niet zomaar te kopiëren. Volvo Car Gent heeft er dan ook vele jaren over gedaan om teamwerk organisch te laten groeien, vanuit de behoeften van de mede-
en de J.D. Power Plant Award, gaf de Eric Van Landeghem:
“In wezen is de klemtoon altijd dezelfde gebleven: mensen maken het verschil.”
werkers zelf.
Gentse vestiging het aureool van een world class-fabriek. “Wat telt, is dat we de klant tevreden stellen,” zegt Robert Bequé, “en dat we zijn verwachtingen overtreffen. Daarom legden we ook contacten met de markten, om te weten te komen wat de klant belangrijk vindt.”
Ook vandaag nog wordt er gekeken naar het Toyota Production
Gelijkenissen – en verschillen
System, en wordt het andon-systeem geïntegreerd in Volvo’s
Eric Van Landeghem ziet wel enkele duidelijke verschillen met
Quality System. “Andon betekent alarmsignaal,” legt Eric Van
vroeger: “Nu werken alle fabrieken samen, met één gemeen-
Landeghem uit. “Als er iets fout gaat, vraag je aandacht voor je
schappelijk productiesysteem, terwijl vroeger elke fabriek meer
probleem, en dan komt er onmiddellijk ondersteuning om het
autonomie had. Daardoor liggen de prestaties van de verschil-
probleem op te lossen. Het principe is dat je kwaliteit inbouwt in
lende fabrieken nu veel dichter bij elkaar. Een ander verschil
de processen. Kwaliteit is de sleutel tot alles – ook tot efficiëntie.”
is dat de leiding van een fabriek meer operationeel werkt, dichter bij de plaats waar de waarde wordt toegevoegd, de
Dat inzicht heeft Robert Bequé ook altijd verdedigd – kwaliteit
productievloer.”
was één van zijn paradepaardjes, en de voorsprong die Volvo
En daar ontmoeten Robert Bequé en Eric Van Landeghem
Car Gent opbouwde tegenover Zweden, zorgde ervoor dat
elkaar opnieuw: de kern van een fabriek, dat zijn niet de machi-
de fabriek in Gent nieuwe modellen toegewezen kreeg en de
nes, niet de technologie, maar de mensen die er werken.
50 1965-2015
volvo car gent
I 63
VERHAAL
De fabriek groeit
In verschillende fasen is de Gentse Volvo-fabriek geëvolueerd van een ‘grote garage’ tot een volwaardige fabriek met een hoge capaciteit. Meer en meer in de pap te brokken
Björn Bettens heeft daar een verklaring voor: “We
Dat groeiproces is door de jaren heen altijd in goede
hebben heel veel competentie in huis; onze Zweedse
banen geleid door de ingenieurs van Manufacturing
collega’s doen sneller een beroep op externe specia-
Engineering en Facility Management, in de jaren ze-
listen. Als het echt nodig is, zoals bij de laatste om-
ventig gewoon nog de ‘Technische Dienst’ genoemd.
bouwwerken in de zomervakantie, hebben we ons
Eric Slock en Luc Sorel zijn twee oudgedienden
zelf op de softwareproblemen gestort. Verschillende
die de fabriek door enkele grote verbouwingen en
dagen werkten meerdere van onze mensen twaalf,
uitbreidingen loodsten. “Toen ik in 1970 in dienst
veertien uur aan een stuk, want alles moest klaar zijn
kwam, stond er een groot project op stapel,” herin-
om de productie te kunnen opstarten.”
nert Eric Slock zich. “Volvo Europa, zoals het bedrijf
Luc Sorel en Eric Slock hebben misschien wel de
toen heette, ging uitgroeien tot een volwaardige
grootste omwenteling meegemaakt. “In 1975 waren
fabriek door de bouw van een las- en een spuitfa-
we de eerste in België met een Unimate-lasrobot,”
briek. In die tijd werd alles nog aangestuurd door
zegt Eric Slock. “Rond 1982 kwamen de eerste
de engineeringdiensten van Zweden, maar gaan-
PLC’s in de fabriek binnen.” Deze ‘programmable
deweg kregen de Gentenaars meer en meer in de
logic controller’ is een elektronisch apparaat met een
pap te brokken.” Luc Verhaest, manager Industrial
microprocessor die machines, zoals conveyors, kan
Engineering, vult aan: “In zoverre zelfs dat men er
aansturen. Kort daarna kwamen de zelfgestuurde
zich in Zweden regelmatig over verbaast hoe wij het
carriers of werkplatformen, die geleid werden door
toch maar weer voor elkaar krijgen. We doen meer,
een inductiekabel in de vloer. Die maakten de
met minder middelen, en we doen het sneller. Als
productie flexibel, maar waren traag, en naarmate
de deadline nadert, en als productie aan de slag
de volumes groeiden en de lijnsnelheid hoger werd,
moet gaan, blijkt het dan nog eens te werken ook.”
waren de dagen van de carriers geteld.
FACT Björn Bettens, Manufacturing Engineering, Tooling and Equipment (GC). In dienst: 1997. Luc Verhaest, manager Industrial Engineering. In dienst: 1987 Luc Sorel en Eric Slock, managers Technische Dienst. In dienst: 1974, resp. 1970.
64 I
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Spuitfabriek Kleur (1996)
DSV/LC1
Las- en Spuitfabriek (1972)
De fabriek in 1965
GC Oost (1991)
GF-gebouw (1986)
Luc Sorel: “Misschien wel de grootste verandering was die van
Huzarenstukje
1984, toen we de fabriek klaarmaakten voor de omschakeling
“Het blijft een huzarenstukje,” zegt Björn. “Je bereidt alles maan-
van de 200- naar de 700-reeks. Je kunt zeggen dat we toen
denlang op voorhand minutieus voor, en je plant de werken met
de stap hebben gezet naar een echte, moderne fabriek, met
vele tientallen aannemers. Tijdens de topdagen, zoals in de zomer
een doorgedreven automatisering in de las- en spuitfabriek”.
van1999, lopen er hier 1500 tot 1800 werknemers rond, vaak
Maar ook de omschakeling van 1999, toen we van de Volvo
van verschillende nationaliteiten. Het is een hele opdracht om
850 omschakelden naar het P2-gamma, was een mijlpaal. “De
alles in goede banen te leiden en om de veiligheid te garanderen.
Eindassemblage zoals we ze nu kennen, kreeg toen vorm,” zegt
Gedurende drie of vier weken werken we onder een enorme
Luc Verhaest. “De fabriekshal werd vol-le-dig leeggehaald. Er
tijdsdruk, want we moeten op tijd klaar zijn om de productie weer
kwam een grote centrale gang, voor een vlotte materiaalbevoor-
op te starten na de vakantie.” Volgens Bjorn heeft het iets speciaals,
rading, met de pre-trims en de deurlijn aan de ene, en de trims
om te werken tegen de klok, terwijl het merendeel van de collega’s
en finallijnen aan de andere kant.”
met vakantie is. “Er treden altijd onvoorziene zaken op, maar er
In 1999 en in 2001 waren de geplande vakantiewerken zo om-
heerst ook een enorm sterke teamgeest, met heel veel inzet en
vangrijk, dat we er in plaats van de gebruikelijke drie weken col-
creativiteit. Wanneer we dan de productiestart uittesten, is het
lectieve sluiting, een weekje zomervakantie bijkregen. Eric Slock
altijd even spannend, maar het geeft een grote voldoening als alles,
en Luc Sorel hebben jarenlang hun zomervakantie opgeschoven,
na vele inspanningen, functioneert zoals we het gepland hebben.”
om tijdens de collectieve sluiting de werken te coördineren.
En wie zo hard aan die vakantiewerkzaamheden heeft meege-
De huidige Facility en Tooling & Equipment managers met o.a.
werkt, kijkt dubbel zo graag uit naar het herstarten van de produc-
Björn Bettens hebben deze taak nu overgenomen.
tie. Want hij weet dat dan voor hem de vakantie begint!
50 1965-2015
volvo car gent
I
65
KRONIEK
Stevig in het zadel 2008 tot nu
Na jaren van groei daalde de verkoop en dus ook de productie in Gent gevoelig. In 2008 werden er amper 180.000 auto’s gebouwd. Crisis
hoge brandstofprijzen, was dit DRIVe-gamma een groot succes, en compenseerde het voor een groot deel de verkoopdaling van de grote modellen. (Later werd DRIVe herdoopt in Drive-E en daalde de CO2-uitstoot, in combinatie met de nieuwe motoren,
De brandstofprijzen stegen sterk, en de verkoop van auto’s viel
tot 82 gram.)
overal terug. Er gingen geruchten dat Ford Volvo Cars wou
De productiedaling werd opgevangen door collectieve econo-
verkopen, en het zelfvertrouwen van het Zweedse merk kreeg
mische werkloosheid, en ook de bedienden stemden in met
een knauw. De fabriek in Torslanda diende de nachtploeg te
een tijdelijke arbeidsduurvermindering, ondersteund door een
schrappen. Die zou pas in 2015 weer ingevoerd worden, met
premie van de Vlaamse overheid.
de komst van de nieuwe XC90.
Goed nieuws was dat er, na de XC60, nog een nieuw model op
Nieuwe modellen op komst
66 I
een CO2-uitstoot van amper 120 g/km. Gezien de crisis, en de
komst was: de Volvo S60, die op 19 mei 2010 in productie ging. Kris Peeters, die toen minister-president was van de Vlaamse
Toch waren er ook belangrijke lichtpunten. Volvo kondigde
regering, reed het eerste exemplaar van de lijn. Op 14 mei 2012
een nieuwe cityjeep aan die in Gent zou gebouwd worden. In
werden dan de C30, S40 en V50 vervangen door de V40.
september 2008 startte de productie van deze XC60. Rond
Ondertussen was de verkoop weer aangetrokken, en 2011 was
deze tijd bracht Volvo ook bijzonder zuinige varianten uit van
weerom een goed productiejaar, met een recordproductie van
de C30, S40 en V50. Die koppelden een laag verbruik aan
266.600 auto’s.
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
Kalender 2008 tot nu ●● 2007 Prins (nu Koning) Filip komt op bezoek. Derek Jessiman volgt Peter Leyman op als plant manager. We nemen op 27 september afscheid van de V70. De termen Zonecoach, gebiedscoach en cluster worden vervangen door superintendent, supervisor en team. Groen licht voor het logistiek centrum van DSV (nu LC1). We bouwen de laatste V70 op 27 september. Kitboxen doen hun intrede.
●● 2008 De bedrijfsfilosofie ‘Our Tomorrow’ wordt gelanceerd. FTT wordt dé graadmeter voor kwaliteit en efficiëntie. VCC kiest voor groene stroom. Op 8 augustus loopt de 4 miljoenste auto van de band; op 4 september start de productie van de XC60. In december verschijnt het laatste nummer van VolvoContact.
●● 2009 De lasfabriek wordt aangepast met het oog op een nieuw model (S60). Dit jaar is er veel tijdelijke werkloosheid; bedienden stemmen in met een arbeidsduurvermindering.
●● 2010 Ford verkoopt Volvo Cars aan Zhejiang Geely Holding. Electrabel bouwt 3 windmolens. Op 19 mei gaat de S60 van start. GA en GB starten een weekendploeg.
●● 2011 De V40 wordt aan het personeel voorgesteld. We nemen voor het eerst deel aan de Midsummernight Run. ‘Designed Around You’ volgt ‘Our Tomorrow’ op. GC gaat over de grens van 1300 auto’s/dag. Boven: Afscheid van de Volvo C30. Midden: Presidentieel (Xi Jinping) en koninklijk
●● 2012 Andon doet zijn intrede. Premier Di Rupo komt op bezoek, en op 14 mei start de V40-productie. De Volvo Car Academy
bezoek op 1 april 2014. Tweede van links is Li Shufu
wordt geopend, en we starten de ‘VCG Transformatie 2014’.
(voorzitter); rechts staat CEO Håkan Samuelsson.
Op 12 december zetten alle medewerkers hun naam op de 5 miljoenste auto.
Bladzijde hiernaast: Productiestart van de Volvo S60 in 2010.
●● 2013 Håkan Samuelsson pleit bij Kris Peeters voor maatregelen om de industrie in België te versterken. In GB starten belangrijke
Organisatie Organisatorisch veranderde in deze periode ook één en ander. Na een reeks fabrieksmanagers met een HR-achtergrond (Hubert Casneuf, Chris Dewulf en Peter Leyman), kwam
investeringen. Vanaf week 45 werkt de Lasfabriek (V40) ook in drie ploegen. In het Blauw Fabriekje in de Skaldenstraat beginnen we bodies en onderdelen te verschepen voor het Verre-Oosten.
●● 2014 Het Eindgebied krijgt een tweede Final-lijn. Koning Filip en
er een ‘Schotse Zweed’ aan het roer van de fabriek. Derek
president Xi Jiping komen op bezoek. Insourcing van dakbekleding
Jessiman leidde de transitie naar een betere integratie met
en middenconsole. Een fikse hagelbui beschadigt ongeveer 1000
de andere Volvo-fabrieken, en naar een doorgedreven ge-
afgewerkte auto’s. Team Outbound neemt de Car Distribution
bruik van het productiesysteem van Volvo, het Volvo Cars
Yard over van Volvo Logistics. Aankondiging dat Volvo Car Gent de
Manufacturing System. Derek Jessiman werd in 2010 opgevolgd door Geert Bruyneel, die in 2013 een topfunctie opnam in Zweden en die nu de activiteiten van Manufacturing en Purchase leidt in China. Hij werd opgevolgd door Eric Van
toekomstige generatie compacte Volvo’s krijgt toegewezen.
●● 2015 Gent neemt de activiteiten over van DSV (nu LC1). Onder de noemer ‘energy@volvo’ wordt een gezondheidsprogramma gelanceerd. Volvo Car Gent viert zijn vijftigste verjaardag. Het ziet
Landeghem, die het grootste deel van zijn loopbaan actief
ernaar uit dat we ook dit jaar de kaap van 250.000 geproduceerde
was bij GM, laatst in de Opelfabriek in Antwerpen.
auto’s zullen overschrijden.
50 1965-2015
volvo car gent
I 67
KRONIEK In 2012 begon
Kitting:
Volvo Car Gent met
Wim Van de Veire van
een groot inves-
Logistieke Engineering
teringsproject: het
demonstreert een kitbox,
vernieuwen van de
met alle onderdelen die
spuitrobots in GB2. Dit
horen bij één montage.
programma loopt tot 2019/2020 en kost
In de periode 2008-
zo’n 60 miljoen euro .
2015 werden nieuwe modellen in productie
Andon: een middel
genomen: de XC60, de
om problemen te
S60 en V40. Foto: Minister-
melden en meteen op
president Kris Peeters
te lossen. De operator
rijdt de eerste V40 van
staat centraal.
de lijn op 14 mei 2012.
Volvo Car Gent startte in 2012 een transformatieproces, om
Compact Modular Architecture
een ‘grote sprong voorwaarts’ te nemen inzake kwaliteit en
Uiteindelijk viel er eind 2014 een belangrijke beslissing:
efficiëntie. De focus lag op het inbouwen van kwaliteit in de
Volvo Car Gent zou dé fabriek worden voor de nieu-
processen, en op een efficiënte flow van goederen en productie-
we generatie compacte Volvo’s, gebouwd op een nieuw
processen. Volvo Car Gent voerde het andonsysteem in, dat de
platform (CMA), en met daarbij horende investeringen én
operatoren in het centrum plaatst en waarbij alles erop gericht
– opnieuw – een uitbreiding van de Lasfabriek. En er was
is om hen in hun assemblagetaak te ondersteunen.
meer: Volvo kondigde ook een nieuw model aan op het
Insourcing
klein platform. De komende generaties van grote Volvo’s verhuist wel naar Zweden, maar Gent krijgt nieuwe
Na vele jaren van outsourcing werden er weer activitei-
modellen, en is vanaf 2019 een volledige CMA-fabriek.
ten in eigen beheer genomen. Zo werd midden 2014 de
Dat tilt ons meteen naar het midden van de jaren 20,
assemblage van de dakbekleding en tunnelconsole over-
en ook dat is geen eindpunt. Volvo Car Gent blijft aan
genomen van Johnson Controls, en begin 2015 werd het
de weg timmeren, met grote ambities om het kostenpeil
logistiek center (van 2009 tot eind 2014 uitgebaat door
en de efficiëntie verder te verbeteren. Om over tien jaar
DSV) onderdeel van de Eindassemblage. Er kwamen zo’n
alweer nieuwe modellen naar Volvo Car Gent te kunnen
800 personeelsleden bij.
aantrekken. Een mijlpaal: Vijf miljoen Volvo’s in Gent. Iedereen kon er eind 2012 zijn naam op zetten (foto’s links en volgende pagina).
68 I
50 1965-2015
volvo car gent
KRONIEK
50 1965-2015
volvo car gent
I 69
VERHAAL
“Na een diner vroeg [havenschepen] Geeraard Van den Daele aan Lars Malmros hoeveel terrein Volvo nodig had, en Lars Malmros tekende op de achterkant van de menukaart hoe het Volvo-terrein er moest uitzien. Toen zou Van den Daele gezegd hebben: “Dat komt in orde” – en het kwam in orde. Zo ging dat in die tijd!” Matthias De Clercq, Havenschepen van de Stad Gent (zie pagina 16).
70 I
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Jos Borremans, Annick Stevens en Piet Bosschaert.
Leren, leren en blijven leren Volvo Car Gent heeft vanaf de jaren tachtig de medewerker centraal gesteld. Het oude onderscheid tussen ‘handenarbeid’ en ‘denkwerk’ leidde tot een grote verspilling – van talent en van potentieel.
Volvo Interface
Mee-denken
Volvo Interface. Die werd hét speerpunt in de transformatie van
Acht jaar lang, tussen 1996 en 2004, heeft Volvo Car Gent ook opleidingen aangeboden aan andere organisaties. Zo ‘exporteerden’ we onze expertise, maar konden we ook opvangen wat er leeft in de wereld rondom ons. Daartoe werd een vzw opgericht,
“Iedereen wordt geacht om mee te denken. Hoe breder het
Volvo Car Gent naar een continu lerende organisatie. “We wilden
draagvlak voor een beslissing, hoe beter die beslissing is,” zegt
van leren een avontuur maken,” zegt Jos. “Als het van moeten is,
leercoach Jos Borremans (Human Resources). “Vandaar dat we
wordt leren een last. Dus was de uitdaging om uit te gaan van de
een kwarteeuw geleden begonnen met niet-technische oplei-
aangeboren drang om meer te weten, om meer te kunnen.”
dingen, bedoeld om de mensen ervan bewust te maken dat ze
Een van de uitgangspunten was een sterke interactie met de buiten-
hun verstand niét aan de kapstok moeten hangen als ze hier
wereld om kennis en vaardigheden uit te wisselen. De vzw groeide
binnenkomen. Integendeel: we hebben hun hersenen evenzeer
uit van vier tot op haar hoogtepunt een 15-tal krachten en heel
nodig als hun handen.”
Vlaanderen maakte intussen kennis met onze inzichten en aanpak.
De idee achter deze opleidingen was om krachtige medewer-
De tijden veranderen, en vzw Volvo Interface is verdwenen. Maar
kers te vormen – die bereid zijn om verantwoordelijkheid op
het gedachtengoed dat toen uitgedragen werd – de kracht van
te nemen, en om creatieve oplossingen te zoeken, in plaats van
netwerken, emotionele intelligentie, mentale kracht, de leergroe-
het gewoon uitvoeren van instructies. Jos: “Als ik erop terug-
pen en leerweken, het continue leercircuit, ..., leeft nog altijd voort
kijk, denk ik dat we op die manier een zeer groot potentieel
in onze organisatie. “Het was een mooie tijd, maar we denken
aangeboord hebben, en dat heeft Volvo Car Gent een enorme
vooruit,” besluit Jos. “We hebben zaadjes geplant, en de zaadjes
boost gegeven.”
kiemen, schieten wortel, en dragen vrucht.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 71
MODEL
A touch of class Na de XC60 kreeg Gent in 2010 alweer een nieuw model toegewezen: de Volvo S60. Maar waar Volvo in het XC-segment een marktleider is, is de concurrentie in het S-gamma groot.
Productiestart
Pedestrian Detection with Full Auto Brake
de achter de rug,” aldus Kris Peeters in een commentaar. “De
De Volvo S60 werd in Gent in productie genomen op 15 juni 2010 door toenmalig Vlaams minister-president Kris Peeters. Hij sprak de hoop uit dat het ergste van de crisis nu achter ons lag. “De autosector heeft mondiaal een heel moeilijke perio-
Op de Detroit Motor Show toonde Volvo in 2009 een adem-
vooruitzichten op dit nieuw model hebben Volvo Car Gent
benemende S60 Concept, een tour-de-force van designer Steve
geholpen om de moeilijke jaren 2008-2009 te overbruggen.
Mattin – een sedan met de look en feel van een coupé, met
Het toont aan hoe belangrijk het is voor onze lokale fabrieken
zeer zuivere lijnen en een uitermate sportieve uitstraling.
om nieuwe modellen te kunnen aantrekken. Dat is maar mo-
De S60 is net als de andere grote Volvo’s gebaseerd op het door
gelijk wanneer zij tot de ‘benchmark’ behoren inzake kwaliteit
samen met Ford ontwikkelde EuCD-platform. Bij de S60 was
en efficiëntie. Waar mogelijk willen wij hen steunen in de tocht
de nieuwigheid op het vlak van veiligheid Pedestrian Detection
naar excellentie, om aldus aan te tonen dat de autosector in
met Full Auto Brake. Dat systeem detecteert elk object vóór de
Vlaanderen nog altijd een toekomst heeft.”
auto en bepaalt de afstand tussen beide. Omdat de radar een nog breder blikveld heeft dan voorheen, kunnen overstekende voetgangers zeer vroeg worden opgemerkt. Het automatische remsysteem werkt alleen als het object herkend wordt door zowel radar als camera. Een andere interessante veiligheidsoptie is Driver Alert Control. Deze functie houdt de positie van de auto ten opzichte van zijn rijstrook voortdurend in de gaten en waarschuwt de bestuurder als zijn rijpatroon op een onverklaarbare of ongecontroleerde manier verandert.
S60 Polestar In 2012 presenteerde Volvo de komst van de S60 Polestar, ge-
Tussen 2010 en 2014 liet Volvo Car Gent inderdaad fraaie
tuned door de huistuner Polestar, die ondertussen door Volvo Cars
productiecijfers optekenen, hoewel qua volumes de S60 altijd in
werd overgenomen. De Volvo T6-benzinemotor en een garret-
de schaduw bleef van de XC60. Het topjaar voor de Volvo S60
turbo leveren 508 pk en 580 Nm. Hij gaat van 0 tot 100 km/h in
was 2011, toen er meer dan 76.000 exemplaren van gebouwd
3,9 sec. en heeft een topsnelheid van ongeveer 300 km/h.
werden. Een versie met een verlengde wielbasis (S60 L) wordt,
De S60 vandaag De huidige versie van de Volvo S60 blijft er dynamisch en ‘fris’ uitzien. Het motorengamma bestaat nu uit de Drive-Ekrachtbronnen met een verbruik (in de D2-versie) van niet meer dan 3,7 liter per honderd kilometer. Dat leidt tot een CO2-uitstoot van 96 g/km.
72 I
50 1965-2015
volvo car gent
voor de Chinese markt, sinds 2013 in Chengdu gebouwd. Deze variant wordt ook uitgevoerd naar de Verenigde Staten, waar dit model de S60 Inscription wordt genoemd.
MODEL
De veiligste auto, ook voor voetgangers
Met de Volvo V40 zijn we aan de laatste in de reeks gekomen – toch de laatste in het tijdsbestek tussen 1965 en 2015. Want het goede nieuws is dat ook de opvolger van dit model in Gent zal worden geproduceerd. Genève
hoorlijk verminderd. Bovendien wordt een deel van de impact geabsorbeerd door de motorkap die naar omhoog komt, waardoor er meer ruimte komt tussen de onfortuinlijke voetganger en het motorblok. Naast de Pedestrian and Cyclist Detection with Full Auto Brake kan de Volvo V40 uitgerust worden met een pak veiligheidsopties, zoals Park Assist Pilot, Lane Keeping Aid, Blind Spot Information System, Cross Traffic Alert, Road
Op 6 maart 2012 werd de geheel nieuwe Volvo V40 onthuld
Sign Information, Active High Beam, Adaptive Cruise Control &
in Genève. Het was de opvolger van zowel de S40 als de V50.
Distance Alert, City Safety, en Driver Alert Control.
(De tweedeurs C30 ging uit productie zonder een directe opvolger.) Het is een middenklasse hatchback die terecht kwam
Vanaf modeljaar 2016 is de Volvo V40 beschikbaar met de
in een zeer concurrentieel segment, met onder meer de BMW
viercilindermotoren uit de Drive-E-familie. Schakelen gebeurt
1-serie, de Audi A3 en de Mercedes-Benz A-klasse.
middels een automaat met zes of acht versnellingen, of een
Begin 2013 kreeg de V40 er een Cross Country-variant bij. Die
zestraps manuele bak. Wie voor de automaat kiest, kan schake-
staat 40 millimeter hoger op de wielen en ziet er wat stoerder
len met ‘paddles’ aan het stuur. Het vermogen ligt tussen 120
uit. Vanaf nu is de aanduiding ‘XC’ vóór het serienummer voor-
pk (D2) en 245 pk (T5). Bij de D2 bedraagt de CO2-uitstoot
behouden voor auto’s met een onderscheiden koetswerkvariant.
amper 82 g/km, dankzij een verbruik van 3,2 liter/100 km.
Aan de zijkant zitten kunststof ‘skirts’ en de achterkant valt op door een ‘skid plate’ met daarin de inscriptie “Cross Country”.
Veiligheid
Compact Modular Architecture De Volvo V40 en V40 Cross Country zijn gebaseerd op de compacte architectuur (C1) van Ford. De opvolgers in dit
De Volvo V40 is de eerste auto die een voetgangersairbag aan
gamma, waar ook een nieuw model wordt aan toegevoegd,
boord kreeg. Bij een aanrijding klapt de motorkap een stuk
worden momenteel ontwikkeld. Het platform is CMA
open, waardoor de airbag voor de voorruit en de A-stijlen komt.
(Compact Modular Architecture) en wordt volledig in-huis
Op deze manier wordt het letselgevaar voor de voetganger be-
ontwikkeld in Gotenburg.
50 1965-2015
volvo car gent
I 73
VERHAAL
Mensen bij elkaar brengen ‘Volvo Europa’ was amper opgericht, of er werden al voetbalmatchen ingericht tussen verschillende afdelingen, maar ook tegen clubs van andere bedrijven. In 1978 werd de Vriendenkring een officiële vzw: “Vriendenkring van het personeel van de NV Volvo Europa.” Zo verscheen het in het staatsblad. Destijds waren er veel minder sportvoorzieningen, dus was het een logische stap om sportieve of vrijetijdsevenementen te organiseren met de collega’s. De leden betaalden lidgeld, en het bedrijf zorgde voor de infrastructuur, en huurde bijvoorbeeld een sportzaal af. In 2001 werd, door de overname van Volvo Cars door Ford Motor Company, een splitsing doorgevoerd – Volvo Cars en Volvo Trucks kregen hun eigen Vriendenkring. Jean-Paul Callewaert is al een kwarteeuw voorzitter van de Vriendenkring. “In de sport is iedereen gelijk,” zegt hij. “Het maakt niet uit wat voor werk je doet, of welke functie je bekleedt, als je dezelfde sport beoefent, begrijp je elkaar beter.” Er zijn 18 clubs met in totaal een 800-tal leden. Jean-Paul moet toegeven: “Bijna al mijn vrije tijd gaat naar de Vriendenkring. Ik zet me in, voor het eigen plezier, voor het sociaal contact, maar nog meer voor het plezier om andere mensen samen te brengen. Het is hard werken, met bescheiden middelen, maar als je ziet hoezeer de mensen opgaan in de beoefening van
us 1966. g 5 august a d j i r V d j ri etbalwedst nden Verslag Vo ders-Bedie b r Gent A ei -------------------n dat een en te vertelle
ze laatst nnen met ers door de n best begi id ie be ch ar eeld ss en mi Ik kan match gesp dienden een tweede h tussen be s tc du ma u ge zo ri Er vo rd met 2-1. de gewonnen we hadden van schrikken voor af we n . t te en da la rd wo s een feit enden zich wa di en t be bb he e he ig ar Of somm rteld te niet, ma teld en he h weet ik n de ge tc va n ma n le Eé te ma rs n. ee dene n staa na verschei t veld zage rd er tien de aftrap , en zo we elers op he en sp rk 9 te t rs me ve g n oe me pl ko ze n de g da is de ploe arbeiders . ld ee sp ge en tegen tien aanvallen match, met minuten ge 10 ug Na vl n faire, balmatch. ee et vo rd die ter we ke er t el He heidsrecht zoals in sc en de ll ige va ar an tegena t net, ma . Er was en nsky in he buitenspel ma ter jk To la li n de de te al id kn t er 2 minu oot onverb fl da s, 0. et wa 1ni e speler plaats e echter or dezelfde Dat belett van do e. el rd si do we us t sk he rd di fazen voor punt gescoo e el dat jk do en li n tt ar ee toch et bele ar geva nog een pa d Poortere ni n an De de St lg . er vo ky ep ns ke Er door Toma en zo kon s n en de lk en te di werd, de be al gescoord er nog 2 ma 0. 3lke voor aan de rust en, maar we gt te zegg werden ee h pl tc n ma me nen zoals n en na de ie ge ls la pe bald. r ap et ie Na de de port weer gevo nheid bij g heen en te ti 1s if dr de g deze gelege teru ld werd in , werd er ke tekens vlug gespee ij er uitgedeeld el ze id du er jn dat toonden e spelers Het moet zi want sommig Oost... , n ft re el He lh spee nietwaar , id he id eerste van vermoe oord. Een punten gesc Borcht el r do de g n no rden er pas van Va op n, de En toch we en or de bedi nog 1. doelpunt vo en lapte er Bostijn, 3R. or do n zich af va et be gescoord eg beidersplo ijne ky, 4-1. Doch de ar Van de Rost via Tomans j bi nt de keeper pu al bb lo een doel n ee Poppe met Toen wist 2. 4n, ke al n, te versch ksten ware ds de ster ee st g no zij elijke wijzen dat ee voortreff En om te be loeg nog tw . sp er er nd id ae be ar en De Bl maakte de Van Dorpel s ng la en doelpunt
hun sport, en vriendschappelijk omgaan met elkaar, besef ik dat alle inspanningen dat waard zijn.”
g: 6-2. Einduitsla
Hoewel de tijden veranderen, en mensen hun bedrijf niet meer
Boven: een verslag zoals het verscheen
nodig hebben om aan sport te doen, blijven de doelstellingen
in VolvoContact. De sportverslaggever
onveranderd. “Al die jaren is de betrachting van de Vriendenkring
bleef anoniem, maar het vermoeden
dezelfde gebleven,” zegt Jean-Paul Callewaert: “Mensen bij elkaar
bestaat dat Richard Aerts, die later
brengen. Wie zich nu bij de Vriendenkring aansluit, engageert
logistiek manager zou worden, hier de
zich om samen iets te doen. Dat zorgt voor raakvlakken tussen
Remington-typemachine hanteerde.
collega’s die elkaar beter leren kennen.” De jaarlijkse Sportdag is
74
I
ondertussen uitgegroeid tot een grote manifestatie, die traditie-
Rechts: Een enthousiaste voorzitter
getrouw afgesloten wordt met een barbecue. “En dat alles tegen
Jean-Paul Callewaert (rechts), met Geert
zéér democratische prijzen,” aldus Jean-Paul.
Baert van de wielertoeristenclub.
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
50 1965-2015
volvo car gent
I
75
VERHAAL
SOCIAAL OVERLEG
Van conflict naar consensus Als er één zaak is die altijd weerkeert als rode draad in het verhaal van Volvo Car Gent, is het dit: het belang van goede sociale relaties.
hebben in wezen dezelfde belangen. Het bedrijf moet rendabel
Staking
gesprekspartners, en baseerde zijn houding op vertrouwen. Hij
I
ook van. Maar ook: werknemers verdienen respect en goede arbeidsvoorwaarden. Robert Bequé zag de vakbonden als échte
Er zijn niet veel collega’s meer die de grote staking van 1978
wist dat een goede beslissing gedragen diende te zijn door de
nog hebben meegemaakt. Door de twee oliecrisissen kelderde
werknemers, en betrok daarom de vakbonden bij het beleid. De
de autoverkoop, en Volvo Car Gent moest de tweede ploeg
grote staking had uiteindelijk een louterend effect – alle partijen
afschaffen. Er waren een paar honderd jobs in gevaar. Het
wilden nu samenwerken, in het belang van het bedrijf én het
overleg liep vast, en op 24 maart 1978 dienden de vakbonden
personeel. De vakbonden verdedigen nog altijd in de eerste
een stakingsaanzegging in. Het conflict was hard en duurde
plaats de belangen van hun leden, maar beseffen dat ze met een
meer dan drie weken. Piketten blokkeerden de toegang tot het
pragmatische houding méér bereiken dan wanneer ze standpun-
bedrijf; bussen die werkwilligen binnenreden, werden beko-
ten innemen die achteraf niet realistisch blijken.
geld. Na deze uitputtingsslag groeide het besef dat het zo niet
76
zijn om te kunnen groeien, en daar profiteren de werknemers
verder kon. In het conflictmodel is de winst van de ene partij
Eén stem
het verlies van de andere. Fabrieksdirecteur Robert Bequé
Ook de huidige generatie vakbondsmensen verkiest om als
bracht een nieuwe visie binnen: personeelsleden en het bedrijf
één delegatie de belangen van de werknemers te verdedigen;
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
de standpunten zijn gemeenschappelijk. “Het bedrijf heeft de
Benny Van Kerschaver, Gino Hautekeete, Peter De Sutter, Juan Bauwens,
vakbonden die het verdient,” zegt Filip Mortier (LBC). “Wie
Philippe De Schryver, Patrick Van Hijfte, Filip Mortier en Bruno Vermeren.
vertrouwen geeft, krijgt vertrouwen terug.” Verantwoordelijkheid nemen blijft wel dansen op een slappe
maken die voor iedereen goed is, maar we mogen fier zijn op
koord. Het is gemakkelijker om ‘nee’ te zeggen dan ‘ja’, of ‘ja
wat we hebben bereikt.”
maar’. Maar de vakbonden geloven dat ze alleen door con-
Juan Bauwens (ABVV) herinnert zich nog levendig de
structief overleg het beleid mee kunnen sturen. “Anders hol je
Beleidsnota, waarin de medewerker expliciet stond vermeld
achter de feiten aan,” zegt Bruno Vermeren (ACLVB). “Met die
als een belangrijke stakeholder of belanghebbende. “De mens
houding zijn we vrij uniek,” weet ook Peter De Sutter (BBTK).
centraal stellen, dat is wat Volvo uniek maakt. Het is aan ons om
“Heel vaak verkiest men nog het conflictmodel, en dat zien we
erover te waken dat dat niet verwatert.” Zijn collega Philippe De
ook bij de werkgevers. Maar het zoeken naar een consensus is
Schryver (ABVV) wijst wel op een verandering: “Vroeger had-
de enige manier om te overleven.”
den we in Gent een grotere beslissingsbevoegdheid. Nu is Gent
Ook de arbeidersbonden beklemtonen dat het overlegmodel
deel van een globaal geheel en wordt er meer centraal beslist.”
de beste manier is om de belangen van de medewerkers te
Benny Van Kerschaver (ACLVB) kijkt terug op het verleden, en
verdedigen. “We hebben de grote staking niet meer meege-
is fier op wat we bereikt hebben. “Het sociaal model heeft daar
maakt,” zegt Gino Hautekeete (ACV). “Maar vroeger werd het
in belangrijke mate toe bijgedragen.”
werk wel vlugger neergelegd dan nu. Dat dat gebeurde, was een
Als er één ding is wat alle vakbondsmensen bezighoudt, is de
teken van gebrek aan wederzijds vertrouwen. Daar is hard aan
langer wordende loopbaan, en de behoefte aan werkbaar werk.
gewerkt, langs beide kanten.” Dat is ook het oordeel van Patrick
“We hebben al enkele stappen gezet, maar er is nog werk aan de
Van Hijfte (ACV): “Het is niet gemakkelijk om een CAO te
winkel,” zo klinkt het.
50 1965-2015
volvo car gent
I
77
VERHAAL
Ginette Baes, Mark De Mey, Conny Geldhof en Guido De Vilder.
Vijftig jaar Volvo Car Gent,
vijftig jaar interne communicatie!
78 I
Al van bij het begin hechtte Volvo veel belang aan goede interne communicatie. Grasduinen in oude nummers van VolvoKontakt is een fijne nostalgische trip.
Dat is de job die ik wil!” zegt ze. Ze verliet Volvo in 1980, maar
VolvoKontakt/VolvoContact
In 1969 kwam Guido De Vilder in dienst. Communicatie
Tussen 1965 en 2008 beschikte Volvo Car Gent over een
ressorteerde toen onder de personeelsdienst, eerst binnen de
personeelsblad, VolvoContact, dat in de eerste jaren nog de pro-
Car-groep en later, toen er een vrachtwagenfabriek en een
gressieve spelling volgde – ‘kontakt’ in plaats van ‘contact’. Ook
onderdelencentrum bijkwam, in de Centrale Diensten.
in Zweden heette het personeelsblad destijds zo. Aanvankelijk
Onder het hoofdredacteurschap van Guido De Vilder ver-
werd VolvoContact uitgegeven door de personeelsdienst, en
schoof de klemtoon van occasionele naar gestructureerde en
lag de nadruk op nieuws van de verschillende sportclubs en op
strategische informatie. Guido: “Het was de tijd – de jaren
praktische informatie. Ginette Baes was de eerste redactrice, en
zeventig en tachtig – dat men van de mensen verwachtte dat
zij stond ook in voor externe communicatie. Zij kwam in dienst
ze mee-dachten met het bedrijf. Mee-denken houdt ook in:
in 1967. “Toen ik de personeelsadvertentie zag, wist ik meteen:
mee-weten, en dus werd degelijke informatie zeer belangrijk.
50 1965-2015
volvo car gent
zou later nog terugkeren als freelance bedrijfsgids.
Centraal/Decentraal
VERHAAL Het belangrijkste medium was toen het personeelsblad, dat
In het ‘prijzenjaar’ 1999 kreeg Volvo Car Gent niet al-
gebruikt werd om belangrijke nieuwe ideeën, zoals de Nieuwe
leen de TPM World Class Award en de EFQM Award,
Visie, te ondersteunen. Maar ook de vakbonden kwamen aan
ook VolvoContact viel toen in de prijzen. De internati-
bod in het personeelsblad.”
onale vakorganisatie FEIEA (European Association for
Guido De Vilder vocht ook voor de geloofwaardigheid van het
Internal Communication) riep VolvoContact uit tot ‘Beste
blad, en bracht ook nieuws waarover het vroeger niet zo vanzelf-
Personeelsblad van Europa’. Mark De Mey, die toen redacteur
sprekend was om over te communiceren. VolvoContact mocht
was (en die in 2004 Guido De Vilder opvolgde als PR-
geen goednieuwsshow zijn, maar moest ook problemen en
manager) lacht: “In 1999 kregen we vele prijzen, maar er was er
conflicten, zoals stakingen, durven bespreken. Guido De Vilder
maar één die werd uitgereikt door een minister.” Die minister
herinnert zich de berichtgeving over de grote staking van 1978.
was Marleen Vanderpoorten, toen minister van Onderwijs.
“Het was een grote opluchting om eens op een nuchtere manier de feiten en cijfers gedrukt te zien. Voordien was er zoveel gedis-
Besparingen
cussieerd zodat weinigen nog wisten waar het eigenlijk om ging.”
In 2008 sneuvelden de fabrieksbladen van Torslanda, Gent,
Die openheid kwam niet vanzelf, en leidde regelmatig tot een
Olofström en Skövde op de besparingstafel. “Maar dat beteken-
meningsverschil met de personeelsdienst of
de niet het einde van de interne communi-
met de algemene directie.
catie,” zegt Conny Geldhof. “WeekBericht is populairder dan ooit. Binnen de hele groep
Instelling
is het het medium dat de hoogste tevreden-
VolvoContact werd een heuse instelling van het
heidsscore krijgt. Bovendien kwam er een
bedrijf. In het begin was het blad overkoepelend,
nieuwe, tweewekelijkse publicatie, VCG-
dus voor zowel de Car- als voor de Truck-
Nieuws. En sinds het einde van de jaren 90
eenheden, maar in de jaren tachtig drong een decentralisatie zich
beschikken we ook over een intranet, dat nu strak georganiseerd
op. Er ontstond een apart blad voor de personenautofabriek (PW
is, maar dat onmisbaar is voor snelle informatie. En Agenda
Echo, 1985; vanaf 1988 VEC Echo, uitgegeven tot 1991). In
blijft een topklasse-tijdschrift voor alle Volvo-medewerkers
1984 verdwenen de Centrale Diensten en kregen de verschillende
wereldwijd.” 1986: VolvoContactredacteur Mark De Mey aan het werk, toen nog in het GVD-prefabgebouwtje.
eenheden een grote autonomie. Zowel de personenautofabriek
Nieuwe media
als de vrachtwagenfabriek hadden een eigen personeelsblad, maar
Ondertussen deden ook nieuwe media, zoals de
VolvoContact bleef bestaan als een blad voor alle eenheden, tot
Facebookpagina van Volvo Car Gent, en de website
1993. Toen ging Lars-Christian Eriksson, die gedelegeerd be-
volvocargent.be hun intrede. “De media veranderen,”
stuurder was van zowel Car NV als Truck NV, met pensioen.
besluit Mark De Mey, “maar één ding blijft overeind:
VolvoContact werd het personeelsblad van de personenautofa-
werken aan communicatie, is werken aan een relatie. Het
briek. WeekBericht had al in 1991 de fakkel overgenomen van de
is een plicht om de werknemers te informeren, maar
nieuwsbrief PW Echo Flash, die in 1988 voor het eerst gepubli-
ook een noodzaak, want Volvo kan maar bloeien dankzij
ceerd werd. WeekBericht zou het belangrijkste en meest gewaar-
gemotiveerde en goed-geïnformeerde medewerkers.”
deerde communicatiemedium van het bedrijf worden.
50 1965-2015
volvo car gent
I
79
VERHAAL
Een gesprek over
verleden en toekomst Fabrieksmanager Eric Van Landeghem blikt terug, en kijkt vooruit.
Als u kijkt naar het heden, wat ziet u dan? Ik zie een zeer gedreven organisatie, met een sterke Volvospirit, en dit op alle niveaus. Daarin onderscheidt Volvo Car Gent
U hebt uw leven lang in de autosector gewerkt, maar bij
zich van andere bedrijven. Die spirit, die blijkt ook uit alle
Volvo pas vanaf 2011. Hoe kijkt u als relatieve nieuwkomer
verhalen uit het verleden. Volvo heeft zich in België opgewerkt
bij Volvo terug op de geschiedenis van Volvo Car Gent?
van de kleinste van de autoconstructeurs in ons land, tot de
Met verbazing, én met bewondering. De autosector heeft veel
grootste. Dat heeft natuurlijk veel te maken met het afhaken
dingen gemeenschappelijk, tot welk merk je ook behoort. Wat
van Renault, Ford en GM, maar het is ook gebaseerd op eigen
we delen met de andere autoconstructeurs is de drive om altijd
merites. In de jaren 80 en 90 nam Volvo Car Gent een voor-
te verbeteren, om de beste kwaliteit te brengen tegen de laagste
sprong, en dat heeft ons geen windeieren gelegd. We waren een
kost, om te voldoen aan de verwachtingen van de klanten. We
pionier inzake teamwerk. Na de Volvo 850 kregen we keer op
hebben geen hoofdkantoren in ons land, dus voelen we ons
keer nieuwe modellen – de P2-reeks, de compacte Volvo’s, en
altijd wat meer kwetsbaar. Daarom willen we – of moeten we
het huidige gamma van XC60, S60 en V40.
– ons altijd meer bewijzen. Maar Volvo heeft ook enkele zeer
80 I
unieke kenmerken. Als je de geschiedenis van Volvo Car Gent
Hoe ziet u de toekomst?
leest, merk je dat. De mens heeft hier altijd centraal gestaan.
Volvo Cars heeft beslist om de toekomstige grote modellen in
Eén van mijn voorgangers zei het in een interview: “De onder-
Zweden te bouwen, en de compacte modellen in Gent. Dat bete-
neming, dat zijn vooral de mensen die er werken.” Dat is ook
kent dat er een nieuw platform komt, waarop de opvolger van de
mijn overtuiging.
V40 zal gebaseerd zijn. En er komt een veelbelovend nieuw model
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL bij. We verliezen misschien een topmodel met de XC60, maar er
Volvo Car Gent is de laatste jaren ook in het nieuws ge-
komt ook een topmodel bij. Als de verkoop evolueert zoals we het
weest met de vraag naar lagere loonkosten. Hoe zwaar
nu inschatten, blijven de volumes op een voldoende hoog niveau
weegt dat door?
en blijven we werken in drie shiften. Vanaf 2019 zijn we een volle-
De loonkosten zijn goed voor ongeveer driekwart van onze
dige CMA-fabriek (Compact Modular Architecture). Dat betekent
kosten. De materiaalkost laten we hier buiten beschouwing,
dat we een toekomst hebben tot pakweg het midden van de jaren
maar ook daar is het grootste aandeel de loonkost. België heeft
20. En dat mag geen eindpunt zijn voor Volvo Car Gent!
hier een handicap. Vorig jaar toonde een Duitse studie[2] aan dat België het duurste land is van heel Europa voor wat betreft de
Wat moet er daarvoor gebeuren – om Volvo Car Gent ook
verwerkende industrie. De gemiddelde loonkost bedraagt hier
daarna nog een toekomst te bieden?
42,7 euro per uur, nog net iets meer dan in Zweden, en 11,5
Intern moeten we blijven aan de weg timmeren om de kwaliteit
euro duurder dan het gemiddelde in de eurolanden en 18 euro
en de efficiëntie steeds op een hoger niveau te brengen. Het is
duurder dan het EU-gemiddelde. Dat is een zeer riskante positie
al vaak herhaald: we opereren in een zeer concurrentiële sector,
voor België, en je ziet ook dat de industrie in ons land krimpt.
en de druk op de kosten is zeer groot. Toch geloof ik dat de sleutel tot het succes bij kwaliteit ligt. Zorg dat de kwaliteit
U hebt veel contacten gehad met politieke leiders. Wat hebt
goed is, en de efficiëntie volgt vanzelf. We hebben de laatste
u daaruit geleerd?
jaren grote inspanningen gedaan, onder meer met de invoering
Ik weet dat onze overheden zich bewust zijn van het pro-
van andon en van Perfect Sequence[1], en dat werpt zijn vruch-
bleem dat de lasten op loon te hoog zijn, en dat er structurele
ten af. De kwaliteit en de kostenefficiëntie zijn goed, maar ze
maatregelen nodig zijn. We moeten ons niet alleen vergelijken
moeten elk jaar verbeteren. Stilstaan is achteruitgaan.
met onze buurlanden, maar ook met landen zoals Spanje en Italië. De loonkosten zijn al vele jaren te hoog, maar geleidelijk
2014 en 2015 waren jaren waarin we activiteiten die we eerder
aan zijn we op een zeer kwetsbare positie gekomen. Wie wil er
hadden uitbesteed, weer zelf zijn gaan doen. Is dat een trend?
nog investeren in het land dat zowat de hoogste loonkosten ter
Insourcing bekijken we geval per geval. In het verleden hebben
wereld heeft? Anderzijds merk ik dat onze politici beseffen hoe
we activiteiten uitbesteed, vaak omdat we, door de sterke groei,
belangrijk een bedrijf als Volvo is. Onze Zweedse directie laat
een gebrek aan plaats hadden. Door steeds efficiënter te wor-
zich positief uit over de inspanningen om de Belgische industrie
den, komt er echter weer plaats vrij, en kunnen we inderdaad
concurrentiëler te maken. Maar er moet nog meer gebeuren om
meer in-house doen, ter plaatse, zo dicht mogelijk bij de plaats
de loonkloof significant te verminderen.
waar de onderdelen gebruikt zullen worden. Maar alleen als het ons sterker maakt.
Maar ondertussen blijven we niet bij de pakken zitten? Nee, natuurlijk niet. We moeten ons niet laten afleiden door wat we niet kunnen beïnvloeden. Laten we daarentegen alle energie en aandacht geven aan wat we wél kunnen beïnvloeden. En dat is al heel wat. Volvo Car Gent moet een hoofdrol blijven spelen in Volvo’s industriële structuur. We hebben een pak competentie in huis, en een enorme gedrevenheid. Laten we die energie voortdurend aanwenden om te verbeteren, en om de koploper te blijven inzake kostenefficiëntie en kwaliteit. Als we daarin slagen, kunnen we ons over een tiental jaar opnieuw opmaken om nieuwe modellen in productie te nemen. [1] Andon: de operator trekt aan een koord als hij of zij ondersteuning nodig heeft. Perfect sequence: het zoveel mogelijk handhaven van de oorspronkelijke mixvolgorde. [2] “Deutschlands Lohn- und Arbeitskostenentwicklung wieder zu schwach. Analyse der neuesten, revidierten EurostatDaten zur Arbeitskostenentwicklung in der EU für 2013 und das erste Halbjahr 2014.” – Studie van het Duitse Institut für Makroökonomie und Konjunkturforschung (IMK) van 2014. Die
Volvo Car Gent heeft het afgelopen jaar taken van toeleveranciers
instelling is verbonden aan de onderzoeksinstelling van de Duitse vakbonden,
overgenomen, zoals hier de voormontage van de dakbekleding.
de Hans Böckler Stiftung.
50 1965-2015
volvo car gent
I 81
VERHAAL
Perfectie is geen illusie Toen Volvo begin jaren 60 besliste om auto’s te gaan bouwen buiten Zweden, was er daar één grote zorg: Zou de nieuwe fabriek wel dezelfde kwaliteitsnormen hanteren als de fabriek van Torslanda?
een auto niet mocht uitgeleverd worden, dan werd die auto niet uitgeleverd.” Patric heeft ook nog de heroïsche verhalen gehoord van de conflicten tussen Kwaliteit en Productie. “De bedrijfscultuur was toen heel anders,” zo weet hij. “Meer emotio-
China
neel, meer persoonsgebonden. Maar het toont wel
Dit klinkt kwaliteitsmanager Patric Van de Velde
aan dat de Kwaliteitsafdeling onafhankelijk kon
en Ad Jansen, hoofd van de Audit, bekend in de
oordelen of een auto voldeed of niet.”
oren. “Vandaag de dag horen we dezelfde vraag over de Volvo-productie in China,” zegt Patric.
Audit
Ad, die dit najaar een functie opneemt in de
“Ook vandaag bepaalt de Audit de kwaliteitssco-
Chinese fabriek in Daqing, geeft dan altijd het-
re van de geproduceerde auto’s,” aldus Ad. “We
zelfde antwoord: “Een Volvo is een Volvo, waar die ook wordt
kiezen lukraak ongeveer dertig auto’s per week, en controleren
gebouwd. Dat komt omdat we een Volvo Car Quality System
die bijzonder scherp – zoals een zeer kritische klant naar zijn
hebben, als belangrijk onderdeel van ons productiesysteem. Elke
pas gekochte auto kijkt. Het belangrijkste is dat onze analyse
auto wordt gebouwd volgens dezelfde voorschriften, en met
gegevens oplevert waarmee we de productie verder kunnen
dezelfde kwaliteitseisen.”
verbeteren.” In de jaren tachtig begon de klemtoon te verschuiven naar het
82
I
Ondertussen is Volvo Cars een globale autobouwer gewor-
inbouwen van kwaliteit op de lijn, in tegenstelling tot alleen
den, maar vijftig jaar geleden was Volvo nog zeer exclusief
maar achteraf controleren – en indien nodig herstellen. “Het
Zweeds. Zweden had een degelijke kwaliteitsreputatie, dus
principe werd dat de operator verantwoordelijk was voor
was het normaal dat de vraag naar het kwaliteitsniveau toen te
zijn eigen kwaliteit,” aldus Patric. “We noemden dat toen het
berde kwam. Patric was er in die prille jaren niet bij, maar hij
goede-huisvaderprincipe. Het team kreeg een belangrijke rol,
weet wel dat de Zweedse zorg onterecht was. “Een belangrijk
en ging belangrijke montages zelf controleren, of borgen. Nu
principe was toen – en het geldt ook vandaag nog – dat de
gebeurt dat nog, maar we hebben nu ook verschillende con-
afdeling Kwaliteit onafhankelijk werkt van de productieafde-
trolestations waar mensen van Kwaliteitszorg de belangrijkste
ling. Met andere woorden: als de kwaliteitsmanager vond dat
montages checken. Alles met de bedoeling dat de auto voldoet
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Audit in de jaren 90, met o.a. wijlen Kwaliteitsmanager Jef Lievens (links), Jan Van Hauwermeiren en Julien De Kesel.
Vijf kwaliteitsmedewerkers die in 1982 of 1983 in dienst kwamen. Rony Buysse, Peter Van Gyseghem, Ad Jansen en Patrick Depauw, Patrick Depauw en (rechts) Patric Van de Velde.
als hij van de band loopt. Hoe vroeger we een fout vinden, hoe
auto koopt. Het begin- en eindpunt is altijd: de verwachtingen
gemakkelijker we die kunnen corrigeren.”
van de klant overtreffen. Problemen die gemeld worden bij de
De laatste jaren werd het principe van ‘kwaliteit inbouwen’
dealers komen rechtstreeks binnen in de fabriek, en worden op
verder uitgebreid door de invoering van het andonsysteem. “Als
een systematische manier aangepakt, om ervoor te zorgen dat
een operator een probleem heeft, trekt hij of zij aan een koord,”
we de nodige wijzigingen aanbrengen in de manier waarop we
legt Patric uit. “Op dat ogenblik krijgt hij maximale ondersteu-
de auto’s bouwen. Onze klanten zijn veeleisend. Het is aan hun
ning, om het probleem zo snel mogelijk op te lossen.”
verwachtingen dat we moeten voldoen.”
Het systeem heeft ondertussen zijn deugdelijkheid bewezen. Vroeger was er maar één kwaliteitsindicator, het auditcijfer. Nu is
Klant komt eerst
het FTT-cijfer (First Time Through) net zo belangrijk. Dat meet
Patrick Depauw, Rony Buysse en Peter Van Gyseghem kwamen
hoeveel auto’s van de band lopen zonder dat er herstel nodig is.
alle drie in dienst in 1982, toen de Volvo 240 geproduceerd werd.
“Volvo is topklasse”
De auto’s hebben een grote evolutie meegemaakt, zo weten ze. “Vroeger was het allemaal mechanisch, nu zijn het computers op
Soms hoor je wel eens dat ‘vroeger alles beter was’, maar daar
wielen”. Het aantal varianten, en daarmee de complexiteit, stegen
is Patric het helemaal niet mee eens. “Onze kwaliteit was nooit
explosief, maar de systemen om de kwaliteit te verzekeren, wer-
zo hoog,” zegt hij. “Volvo is echt wel topklasse. We merken
den ook steeds meer gesofisticeerd. “We hebben gigantisch veel
dat heel concreet in de steeds verder dalende garantiekosten.
informatie over elke auto die we bouwen,” zeggen ze, “tot en met
Die zijn het bewijs dat we goed bezig zijn. De analyse van de
details over de componenten van de leveranciers. We spelen kort
garantiekosten is bijzonder belangrijk, omdat het weergeeft
op de bal, en grijpen in bij elke afwijking. Om ervoor te zorgen dat
hoeveel problemen de klant ervaart wanneer hij een nieuwe
de klant een perfecte auto afgeleverd krijgt.”
50 1965-2015
volvo car gent
I 83
VERHAAL
Volvo’s fotomodel In 1965 was Brigitte Everaert hét fotomodel van Volvo Europa. Nu, vijftig jaar later, zochten we haar opnieuw op. Twintiger
84 I
werken? Samen van en naar het werk, bij dezelfde werkgever, die ook nog beter betaalde... Lang moest Brigitte niet nadenken: ze maakte de overstap, en werd monteur bij de eindafwerking.
Brigitte Everaert was een prille twintiger, en ze werkte voor
Brigitte was een opvallende verschijning, een jonge en knappe
Wasserij der Vlaanderen. Haar man, Freddy Cantineau, was
vrouw in een fabriek waar mannen nog altijd de plak zwaaiden.
bij Volvo beginnen werken toen de auto’s (en vrachtwa-
Logisch dus dat ze opviel, en dat de productiechef Jef Mercelis
gens) nog geassembleerd werden in Alsemberg. Wat zou ze
haar uitkoos om bij de opening van de fabriek Prins Bertil van
ervan denken om samen met haar man bij Volvo te komen
Zweden een boeketje te overhandigen.
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Vijftig jaar later Fast forward naar 2015. Na lang zoeken zijn we Brigitte Everaert op het spoor gekomen. Haar man overleed in 2004, kort na zijn brugpensionering. Ze was net verhuisd naar een gerieflijk appartement. Als ze haar deur opentrekt is de gelijkenis frappant. Natuurlijk is ze vijftig jaar ouder, en het beehive-kapsel dat in de jaren zestig zo in was, heeft plaats gemaakt voor een frisse coupe garçon, maar de gelijkenis met de foto van toen is niet te ontkennen. Brigitte werkte bij Volvo van 1965 tot 1979. “De mooiste tijd beleefde ik in de Spuitfabriek,” zegt ze. “Ik moest koetswerken afplakken met bruin papier voor verfherstel. Ik weet het nog goed: zes armlengtes papier voor een vijfdeurs.” De crisisjaren van 1979 waren niet zo fijn. Er waren veel spanningen in de fabriek, en af en toe kreeg ze wel eens een opmerking dat vrouwen hier de jobs kwamen inpikken van de mannen. Uiteindelijk is ze ingegaan op een ontslagregeling. “Het ploegregime begon mij ook zwaar te vallen,” zei ze. “Je hebt een gezin, en dat werd steeds moeilijker om te combineren met het werk.” Brigitte was overgestapt naar de ploegen; haar man bleef in dagploeg. Na Volvo heeft Brigitte geen job meer opgenomen. Brigitte heeft een dochter, twee kleinkinderen en ondertussen ook twee achterkleinkinderen.
Opening De opening, op 3 november 1965 herinnert ze zich nog zeer goed. “Mijnheer Mercelis [de productiedirecteur] was naar mij gekomen, en ik moest de prins een boeket bloemen overhandigen. Met daarbij een briefje met wat tekst die ik zorgvuldig van buiten moest leren. In het Engels.” Weet ze nog wat daarop stond? Brigitte probeert, en gaandeweg komt het terug: “Your Highness, in the name of all the workers of Volvo Europa I beg you to accept these flowers. Of het volledig was, weet ik niet meer, maar het was zeker iets in die zin.” Brigitte Everaert werd zo Volvo’s eerste poster girl en haar foto verscheen ook in de kranten. Later kwam er nog een fotosessie, waarin haar werd opgedragen om
“Your Highness, in the name of all the workers of Volvo Europa I beg you to accept these flowers.”
een rode bloes aan te trekken. “Ik had
Boven: 3 november 1965 – Brigitte Everaert overhandigt bloemen aan Prins Bertil (rechts). Rechts van Brigitte staat Gunnar Engellau, toen Chief Executive Officer van AB Volvo. Onder: Brigitte Everaert maakt een praatje met Lars Malmros, gedelegeerd bestuurder.
nooit gedacht dat mijn bazen zich zouden gaan bemoeien met wat ik aantrok,” lacht ze. Deze foto is echter verdwenen in de
Bladzijde hiernaast: In 1965 gaf Brigitte
nevelen van de geschiedenis. Maar één ding weten we zeker: de
Everaert bloemen aan Prins Bertil. Nu
geschiedenis van Volvo werd en wordt gemaakt door mensen.
zetten wij háár in de bloemetjes.
En Brigitte was daar één van.
50 1965-2015
volvo car gent
I 85
VERHAAL
Een kwarteeuw later De Volvo 850 zorgde voor een belangrijke ommekeer. Volvo Gent was niet langer het fabriekje dat alleen maar bouwt wat er in Zweden niet meer bij kon. Primeur
86 I
medewerkers van Gent trokken tijdelijk – voor de duur van één jaar – naar Zweden. Daar werden ze ambachtsmannen, en leerden ze de knepen van het vak – en legden ze alle geheimen bloot van het nieuwe model, dat toen nog top secret was.
Voor het eerst werd een nieuw model in Gent gelanceerd.
Mooie tijd
Dat had heel wat voeten in de aarde. De productontwikkeling
“Een mooie tijd,” weet Luc Maesschalck nog. “We waren vaak
was (en is) nog altijd een Zweedse aangelegenheid, dus moest
wekenlang van huis, maar kregen ook een fantastische erva-
er zeer goed samengewerkt worden tussen Zweden en België.
ring mee. We werkten heel nauw samen met onze Zweedse
Want de kennis om het nieuwe model te bouwen, moest van
collega’s, en we leerden een nieuw land, en nieuwe gebruiken
Zweden naar Gent komen.
kennen. En vooral: we waren getuige van de geboorte van een
Een belangrijk stadium in het ontwikkelingsproces is de bouw
nieuw model.”
van prototypes. Dat gebeurt in Gotenburg, in de afdeling PVÖ.
De auto’s die ze bouwden werden gebruikt voor verschillende
Daar worden de eerste auto’s handmatig gemonteerd. Tientallen
testen. Jacques Van den Hende herinnert zich nog hoe pijnlijk
50 1965-2015
volvo car gent
VERHAAL
Met de klok mee, te beginnen van links vooraan: Jacques Van den Hende, Patrick Minne
Patric Van de Velde, André
(toen verantwoordelijk voor de inrichting van GC Oost), Antoon Vermeire, Eric De Smedt, Willy
Soyez en Alex Dhaenens
De Mey, Patrick Govaert, Johan Spysschaert, Luc Maesschalck en Eric De Wagenaere.
ontbreken op de foto rechts.
het was om de auto’s die ze met veel zorg in elkaar hadden
zijn spijt verstek laten gaan voor de foto. Maar de gepensio-
gestoken, te zien verloren gaan in een crash test in het Safety
neerde Antoon Vermeire en Eric De Smedt kwamen graag
Center. De eerste auto die ze naar Arizona verscheepten (voor
terug voor deze reünie. En Eric De Wagenaere, nog altijd
testen in de hete en droge omstandigheden aldaar), raakte total
even zot van Volvo als toen, kwam even van achter zijn
loss toen een heftruck de container met de auto liet vallen.
fornuis van Cœur d’Artichaut om bij zijn collega’s van toen te kunnen zijn. Een rode Volvo 850 vonden we niet meteen,
Maar ze kwamen terug met een schat aan informatie en
maar collega Andy De Vrieze had gelukkig nog een groen
kennis, die ze dan moesten overbrengen bij de collega’s. De
exemplaar in tiptop conditie.
‘ankermannen’, zoals ze toen genoemd werden, speelden een cruciale rol in de opleiding om het nieuwe model in productie
Eigenaar van de auto:
te kunnen nemen.
Andy De Vrieze. De auto dateert
Reünie
van 1993, het jaar waarop Andy in GC begon te werken.
In 1991, bij de lancering van de Volvo 850, poseerden ze heel trots bij ‘hun’ Volvo 850. Nu, bijna een kwarteeuw later, hebben we de foto opnieuw gemaakt. André Soyez en Alex Dhaenens konden we niet meer contacteren, en Patric Van de Velde, toen supervisor in de Eindassemblage, moest tot
50 1965-2015
volvo car gent
I
87
VERHAAL
Terug naar de bron Op 28 juni 1965 liep de eerste auto van de band in de Gentse Volvo-fabriek. Een halve eeuw later, op 29 juni 2015, herenigden we twee Amazons die in 1965 in Gent werden geproduceerd.
Homecoming
Eerste Volvo in Gent
uitstekende staat. Aangezien de twee chassisnummers op
Op maandag 29 juni 2015 werden twee Volvo’s van bouwjaar 1965, ‘Made in Ghent’ met op elkaar volgende chassisnummers – een unicum, vijftig jaar na datum – even in de fabriek herenigd. Beide auto’s verkeren in een
Op maandag 28 juni 1965 bouwde Volvo zijn eerste auto in
elkaar volgen, stonden ze samen op de assemblageband
Gent. Er werd een bord gemaakt: ‘Eerste wagen van Volvo
in Gent in 1965.
Europa’, er kwam een klein podium met een microfoon, en de
De eerste Amazon is lichtblauw en heeft het chassisnum-
eerste gedelegeerd bestuurder, Lars Malmros, gaf een speech.
mer 190964. De eigenaar van de auto uit Burst (Erpe-
Gelukkig was er iemand met een klein fototoestel om deze ge-
Mere) kocht de auto van Stef De Wachter, redacteur van
beurtenis vast te leggen. De werknemers stonden rond de auto
Uitlaat, het magazine van de Volvo Classic Club Belgium.
en kregen een pilsje aangeboden.
De tweede Amazon is in gebroken wit en heeft het
De fabriek werd officieel ingehuldigd op 3 november 1965
chassisnummer 190965. Raf Mennes, lid van de Volvo
in aanwezigheid van Prins Bertil van Zweden. In dat eer-
Classic Club Belgium, kocht hem in 1990.
ste jaar bouwde Volvo 5.551 auto’s in Gent en Alsemberg.
De twee oldtimers hadden heel wat bekijks toen ze van de
Ondertussen heeft Volvo al meer dan 5,5 miljoen auto’s ge-
Final 2-lijn werden gereden, een halve eeuw nadat ze vanop
bouwd in Gent, en werd de beslissing genomen om de toekom-
dezelfde plek de wereld introkken!
stige generatie compacte Volvo’s in Gent te bouwen – en om een bijkomend model aan dat gamma toe te voegen. 88 I
50 1965-2015
volvo car gent
(Met veel dank aan initiatiefnemer Volvo Classic Club Belgium.)
VERHAAL
Boven: In 1965 stonden deze twee Volvo’s achter elkaar op de lijn; op 29 juni 2015 konden we deze
Foto: Emy Elleboog
tweeling nog eens naar de fabriek halen. Met de hulp van de Volvo Classic Club Belgium.
Raf Mennes van de Volvo
De eerste Volvo die gebouwd werd in Gent.
Classic Club Belgium.
50 1965-2015
volvo car gent
I 89
PLAKBOEK
Enkele mooie beelden uit de jaren zestig. Boven: een koude, maar zonnige dag. In afwachting van de afwerking van het Sifferdok werden de koetswerken gelost op de Rigakaai (aan de Vliegtuiglaan). Kraan-natie deed de stouwerij met dokwerkers; de schepen waren de Don Juan en Don Carlos. Uitzonderlijk staat de datum genoteerd op de achterkant van de foto: 16 maart 1965. Rechts: Eindafwerking (of spot repair) in de fabriek in Alsemberg.
90 I
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 60 −
− DE JAREN 60 −
PLAKBOEK
Boven: Paul Schauvliege geeft een Volvo Amazon een OK-sticker. Links: De koetswerken kwamen gelast toe vanuit Zweden, en hadden al een grondlaag. Ze werden grondig gewassen voor ze in hun uiteindelijke kleur gespoten werden.
50 1965-2015
volvo car gent
I 91
PLAKBOEK
92 I
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 70 −
− DE JAREN 70 −
PLAKBOEK
De jaren 70 waren op sociaal vlak zeer tumultueus; het was ook de tijd van grote technologische vernieuwingen. In de Las- en de Spuitfabriek, waar nog grotendeels manueel werk werd verricht, (foto links onder) deden de eerste robots hun intrede. Dat gebeurde vooral om kwaliteitsredenen. Links boven: de Unimate. Midden links: Robots aan het werk in de Lasfabriek. Tot de komst van de Las- en Spuitfabriek bevond de hoofdingang zich nog op de Kennedylaan (foto hieronder). Helemaal onderaan: In het begin van de jaren 70 kreeg de hoofdingang zijn huidige plaats, aan de Langerbruggestraat.
50 1965-2015
volvo car gent
I
93
PLAKBOEK
Koninklijk bezoek – Koning Boudewijn en Willy De Clercq maken een praatje met Danny Depauw van de Lasfabriek. Annie De Smet herinnert zich de ambiance bij de administratieve bedienden: “We zaten met onze neuzen tegen de ramen om toch maar een glimp van de koning op te vangen!” Midden rechts: Toen Outlook nog niet bestond – inderdaad, dat is moeilijk voor te stellen – was Volvo een pionier inzake elektronische mail. We gebruikten het Ericsson-systeem Memo, met blauwe en groene tekst op een donkere achtergrond. Scherp was het toen ook – Dolf Van Leeuw van IT stuurt hier een bericht aangaande het Dialoog-project, op 7 april 1987 om 9:42 uur, gericht aan VEC.1300MDM. Toen zaten de brievenbussen bijlange nog niet zo vol als vandaag. Rechtsonder: De jaren 80 zagen we de eerste uitbesteding, of outsourcing, van activiteiten. ECA in Assenede beet de spits af. De stoelen werden in de juiste sequentie aangeleverd op de chassislijn.
94 I
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 80 −
− DE JAREN 80 −
Foto: ROL
PLAKBOEK
Midden rechts: 22 juni 1989: Dirk Van den Broecke (Raufoss) en fabrieksdirecteur Robert Bequé met de eerste, in Gent gemaakte bumper, just-in-time aangeleverd. Rechtsonder: Het beeld van de Eindassemblage (en later ook de Lasfabriek) werd jarenlang beheerst door Boven: Op 3 november 1988
Rechtsboven: Een nieuwe lichting
zelfsturende werkplatformen of carriers.
loopt de miljoenste, in Gent
robots (Comau) staat klaar om
Die kwamen in vele soorten – hier een high
gebouwde Volvo van de band.
geïnstalleerd te worden in de Lasfabriek.
carrier, voor het plaatsen van de motor.
50 1965-2015
volvo car gent
I 95
PLAKBOEK
− DE JAREN 90 −
Boven: De eerste TPM-doorlichting (hier in GB); de J.D. Power Plant Quality Award (1996); Willy Poppe, manager Spuitfabriek, die de werken aan GB2 monstert (1995). Midden links: Twee architecten van de Volvo 850: Bert Bosman (Productie) en Eric De Wolf (Engineering). Midden Rechts: We maken zelf een bedrijfsfilm: “Met de klant voor ogen.” Cameraman van dienst is Paul Thienpont. Links en onder: In 1992 maken we de laatste Volvo van de 700-reeks, en dat wordt zowat overal gevierd – in GA, in GC, en op de High Carrier-lijn, met een voor de gelegenheid zelfgebakken taart. PR-manager Guido De Vilder herinnert ons aan de datum.
96 I
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 90 −
PLAKBOEK
In 1994 begon Volvo de ISOkwaliteitsstandaard te gebruiken. Daar ging intens werk aan vooraf. Op de foto zien we een ISO-screening in de Spuitfabriek, met o.a. Dirk Peelman. Rechts: De voorgestelde fusie tussen Volvo en Renault krijgt veel kritiek in Zweden (wijlen Lars Malmros zat in het kamp der tegenstanders). CEO Pehr Gyllenhammar kwam in oktober 1993 de fusie verdedigen. Tevergeefs – enkele weken later werd de fusie afgekeurd door de aandeelhouders.
Links: In 1990 bestond Volvo Europa 25 jaar, en dat gold ook voor het personeelsblad VolvoContact. Reden te meer om zij die VolvoContact verdeelden, eens in de kijker te plaatsen (Lucien Van Der Sypt en Jean-Pierre Mussche).
50 1965-2015
volvo car gent
I 97
PLAKBOEK
− DE JAREN 2000 −
Prinselijk bezoek! In januari 2007 bracht Prins Filip, toen zijn vader Albert II nog koning der Belgen was, een bezoek aan de fabriek. Hier wordt hij te woord gestaan door Sofia Heungens van Geometrie. We herkennen nog wijlen gouverneur Denys en burgemeester Termont. Linksonder: Ook ECG (Engine Center Gent) vierde een bescheiden feestje: in 2007 bouwden zij hun twee miljoenste motor. Rechtsonder: De Volvo V40 en V50 waren amper gelanceerd (in 2004), of een auto van dat type werd uitgerekend de drie miljoenste, in Gent gebouwde Volvo. De Vlaamse excellenties Bart Somers en Dirk Van Mechelen waren van de partij.
98 I
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 2000 −
PLAKBOEK
Boven: In maart 2010 produceerden wij onze vier miljoenste auto. Fabrieksmanager Derek Jessiman overhandigt de sleutels aan een Nederlandse klant. Onder: Ondertussen was Volvo Car Gent al volop bezig met het lanceren van nieuwe modellen – de XC60 ging in 2008 in productie, de S60 in 2010.
50 1965-2015
volvo car gent
I 99
− DE JAREN 2010 −
PLAKBOEK
Linksboven: Op 1 april 2014 bracht de Chinese
Rechtsboven: Een opvallende
president Xi Jinping een bezoek aan Volvo Car
verschijning in de fabriek: de
Gent, in aanwezigheid van Koning Filip en Li Shufu,
Limited Edition Polestar, hier
voorzitter van de raad van bestuur. Links herkennen
met de C30 (2012).
we Håkan Samuelsson, CEO van Volvo Cars. Rechts: En ineens komt er
100 I
Onder: Het jubileumjaar staat ook in het teken
zomaar een Zweedse fanfare
van een gezonde levenstijl. Op 13 juni 2015
binnenwandelen in de Eindassemblage
werd de Passo dello Stelvio bedwongen.
en in de keuken van GC!
50 1965-2015
volvo car gent
− DE JAREN 2010 −
PLAKBOEK
Op 18, 19 en 20 september vierde Volvo Car Gent zijn vijftigste verjaardag, en deed dat in aanwezigheid van Z. M. de Koning. Fabrieksmanager Eric Van Landeghem mocht, met Volvo Cars-voorzitter Håkan Samuelsson en Lars Wrebo van Purchase & Manufacturing, enkele prominente gasten verwelkomen, waaronder burgemeester Daniël Termont, gouverneur Jan Briers en vertegenwoordigers van de federale en Vlaamse regering.
Na de XC60 en de S60 komt er weer een nieuw model naar
In 2014 en 2015 werden er 800 nieuwe medewerkers
Volvo Car Gent: de Volvo V40 en V40 Cross Country.
binnengehaald door enkele activiteiten (voormontages
Daar hoort ook een nieuwe robotapplicatie bij:
en logistieke activiteiten) in eigen beheer te nemen,
het ‘hemmen’ (omplooien) van de wielkasten.
zoals het voormonteren van de dakbekleding.
50 1965-2015
volvo car gent
I
101
VERHAAL
“Ik was fier om hier te werken, en nu ben ik fier om hier gewerkt te hebben. Toen ik met brugpensioen ging, zei ik tegen mijn collega’s: Dit is een mooi bedrijf. Draag er goed zorg voor. Ik ben blij te zien dat ze dat hebben gedaan.” Noël Mortier, supervisor Eindassemblage (zie pagina 44)
102 I
50 1965-2015
volvo car gent
COLOFON
CON CEP T, REDACTIE EN RESE ARCH Mark De Mey. Mark was in dienst als herstelwetstagiair in 1982-1983, en dan officieel sinds 1985. Tekst “Volvo Pro Arte” (p. 50) door Conny Geldhof. Portret Lars Malmros (p. 10) door Guido De Vilder. De foto links dateert (wellicht) van 1992 (foto door Paul Thienpont).
FOTOG RAFIE, C RE ATIEVE ID EEËN EN OPLOSSINGEN Eric Demurie. Eric startte in 1991 in de Eindassemblage en werkt sinds 2007 in PR & Communicatie. Historische foto’s: verschillende interne (Paul Thienpont, Eric Slock, Mark De Mey) en externe fotografen (Foto Hilaire en Xavier Dewulf, ROL, Johan Martens, Luk Monsaert, Labarque, Luchtfotografie Henderyckx, Belga en anderen). De foto links dateert van 1996, toen we de laatste Volvo 850 bouwden, en werd genomen door Mark De Mey.
COÖRD INATIE, RESE ARCH , WEB Marianne Vanderheyde. Marianne werkt sinds 1994 bij Volvo Car Gent.
DRUK Graphius, Gent Gedrukt met vegetale bio-inkten op chloorvrij gebleekt papier. (Drukkerij Geers Offset en Drukkerij Sint-Joris, onderdeel van Graphius, leveren al sinds de jaren 60 drukwerk aan Volvo Car Gent.)
U vindt alle portretten en verhalen ook op: www.volvocargent.be
50 1965-2015
volvo car gent
I 103
mensen maken geschiedenis
