Volume nº1 November 2006

Volume nº1 ▪ November 2006

Editorial

Lancering van het tijdschrift eLearning Papers Pierre-Antoine Ullmo

Artikels

mGBL – Mobiel leren op basis van spelletjes: vooruitzichten en gebruik bij leren en thema’s m.b.t. de carrièrebegeleiding Cristina Cogoi, Daniele Sangiorgi en Kussai Shahin Kenmerken en capaciteit van e-learning platformen voor taalverwerving (Zomer 2006) Sharon Monti Bonafede, Félix San Vicente en Vanio Preti E-learning ontwikkeling en uitwisseling: leerzame praktijkervaring uit de ontwikkeling van e-language hulpmiddelen ter ondersteuning van de minder gebruikte Europese talen Ian Roffe e-Learning en hoger onderwijs Tapio Varis De bijdragen van internetgebruikers in een constructivistische leeromgeving Jean Johnson, Jonny Dyer

eLearning Papers

eLearning Papers is een uitgave van elearningeuropa.info, het portaal van de Europese Commissie ter bevordering van het gebruik van ICT voor levenslang leren. Uitgave en productie: P.A.U. Education, S.L. Email: [email protected]

De in dit tijdschrift gepubliceerde artikels, tenzij anders aangegeven, zijn onderworpen aan een Creative Commons Naamsvermelding-Niet Commercieel-Geen Afgeleide Werken 2.5 licentie. Reproductie, verspreiding en uitzending is toegestaan op voorwaarde dat de auteur en het e-tijdschrift dat de publicatie verzorgt, eLearning Papers, worden vermeld. Commercieel gebruik en afgeleide werken zijn niet toegestaan. De volledige licentie kunt u raadplegen op http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/deed.en

Editorial: Lancering van het tijdschrift eLearning Papers In 2002 ging het portaal elearningeuropa.info van start op initiatief van de Europese Commissie om onderwijs en scholing middels allerlei soorten multimedia en technologische hulpmiddelen te ondersteunen. Sindsdien heeft het portaal het gebruik van kwalitatieve onderwijsinhouden alsmede overleg en samenwerking voor het gebruik van de nieuwe technologieën op het gebied van het onderwijs gestimuleerd. Sinds die tijd is er veel gebeurd en zijn er nieuwe behoeften en uitdagingen op het gebied van onderwijs en technologie ontstaan. Na het stimuleren van de discussie tussen de spelers van e-learning in Europa en het verzamelen van breed aanbod e-learning inhouden starten we nu een digitaal tijdschrift met als titel eLearning Papers, een exclusief platform waarin artikelen, interviews en goede praktijken op het gebied van e-learning opgenomen worden. Met eLearning Papers proberen we de zichtbaarheid van de artikelen te versterken en via een zorgvuldige redactionele procedure de lezers beter gestructureerde en kwalitatieve teksten aan te bieden. Op deze manier willen we een nieuwe dimensie aan de informatieuitwisseling over e-learning in Europa toevoegen en onderzoek te stimuleren. De artikelen die in het tijdschrift worden gepubliceerd, hebben betrekking op de vier hoofdgebieden van het elearningeuropa.info portaal: Scholen, Hoger Onderwijs, Scholing en Werk, en Leren en Samenleving. eLearning Papers zal tweemaandelijks verschijnenen. Ieder van u die hierin geïnteresseerd is, heeft de gelegenheid zijn teksten over heel Europa te verspreiden. We zullen de artikelen, interviews en goede praktijken die door de lezers zelf van het portaal ingezonden worden, blijven publiceren. Van elk artikel zal een samenvatting beschikbaar zijn in 19 Europese taken waardoor onze lezers meer materiaal in hun eigen taal ter beschikking staat en de informatie zoveel mogelijk mensen kan bereiken. De volledige artikelen zijn in hun oorspronkelijke taal beschikbaar. In deze eerste uitgave vindt u een aantal artikelen die elk een persoonlijk zienswijze over e-learning in Europe laten zien: -

Ian Roffe bespreekt nieuwe e-learning hulpmiddelen voor de minder gebruikte Europese talen.

-

Onderzoekers van het project “mGBL – mobile game-based learning” (mobiel leren op basis van spelletjes) beschrijven hoe in hun onderzoek verricht werd naar het gebruik van mobiele apparaten onder jongeren met een verschillend opleidingsniveau en culturele achtergrond.

-

Sharon Monti, Félix San Vicente en Vanio Preti bespreken de lering die getrokken kan worden uit de taalverwerving en het taalonderwijs binnen de context van e-learning.

-

Jean Johnson en Jonny Dyer wijzen op de belangrijke rol die de door de gebruiker gegenereerde inhoud speelt in het uitwerken van nieuwe pedagogische benaderingen voor het leren.

-

En tot slot, benadrukt Tapio Varis de behoefte voor grensoverschrijdend virtueel onderwijs gemeenschappelijk voor heel Europa.

Wij hopen dat dit initiatief voor u stimulerend en bruikbaar zal zijn, en nodigen onderzoekers en spelers van elearning op ieder niveau uit om hun werk in te sturen. Mocht u suggesties of ideeën hebben om deze uitgave te verbeteren laat het ons dan weten. Wij wensen u veel leesplezier bij deze eerste uitgave.

Pierre-Antoine Ullmo

eLearning Papers • www.elearningpapers.eu • Nº 1 November 2006 • NL

2

Kussai Shahin Director, ASTER

Cristina Cogoi ASTER

Daniele Sangiorgi ASTER

ASTER Scienza Tecnologia Impresa - S.Cons.p.a. (Italy) Het project is erop gericht een platform te ontwikkelen dat gebruikt kan worden om op efficiënte wijze spelletjes voor mobiel leren en mobiele begeleiding te ontwerpen en te ontwikkelen en streeft ernaar de besluitvorming in kritische omstandigheden en de gebruikerskeuze in overgangsperioden te ondersteunen. Trefwoorden mobiel leren, mobiele begeleiding, mobiele spelletjes. De volledige tekst van het artikel

http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media10911.pdf

mGBL – Mobiel leren op basis van spelletjes: vooruitzichten en gebruik bij leren en thema’s m.b.t. de carrièrebegeleiding mGBL – mobile Game Based Learning (mobiel leren op basis van spelletjes) is een onderzoeksproject dat tot doel heeft de effectiviteit en het rendement van het leren en begeleiding in de doelgroep van jongeren te verbeteren middels de ontwikkeling van innovatieve leer- en begeleidingsmodellen die gebaseerd zijn op mobiele spelletjes. Het project, dat op 1 oktober 2005 gestart is, is een STReP (Specific Targeted Research Project), voor drie jaar gefinancierd door de Europese Gemeenschap via het Zesde Kaderprogramma, gericht op het strategische doel om de “Integratie van de ICT-onderzoeksinspanning in een groter Europa te versterken”, een onderzoek op een grensgebied binnen het IST-prioriteitenprogramma. Het idee achter het project is gebaseerd op het feit dat mobiele apparaten vandaag de dag steeds algemener verspreid raken en dat met name de mobiele telefoons staan voor wat jonge volwassenen met verschillende opleidingen en achtergronden gemeen hebben. Daarnaast hebben meerdere onderzoeksprojecten het potentieel van het leren op basis van spelletjes aangetoond. Het project streeft ernaar om dit potentieel verder te benutten middels de algemene verspreiding van de mobiele technologieën door een nieuw paradigma te ontwikkelen voor het gebruik van mobiel leren en de interactie met betrekking tot de klassieke e-learning modellen. Het project is erop gericht een platform te ontwikkelen dat gebruikt kan worden om op efficiënte wijze spelletjes voor mobiel leren en mobiele begeleiding te ontwerpen en te ontwikkelen en streeft ernaar de besluitvorming in kritische omstandigheden en de gebruikerskeuze in overgangsperioden te ondersteunen. Daarnaast zullen tijdens het project op basis van dit platform twee prototype spelletjes worden ontwikkeld en de inhoud ervan zal op e-gezondheid, e-commerce en e-begeleiding zijn gebaseerd. In het bijzonder voorziet het mobiel leren op basis van spelletjes een tweevoudige behoefte in de EU: ondersteunen van de besluitvorming in kritische omstandigheden niet alleen op rationele maar ook op een emotionele manier en, bijgevolg, verrichten van speerpuntwerk in het nieuwe gebied van mobiel leren. Het project is gebaseerd op een bottom-up benadering en dit houdt in dat eindgebruikers van de mobiele spelletjes en deskundigen hierbij vanaf het begin direct betrokken zijn geweest middels specifieke interviews en focusgroepen die voor de drie analysegebieden zijn uitgevoerd: ebegeleiding, e-gezondheid en e-commerce. Met betrekking tot toekomstig werk zullen, naast de technologische implementatie, de inspanningen met name gericht zijn op gebruikerstesten en evaluatie- en validatieprocessen om de focus op de behoeften van de gebruiker gericht te houden. Daarnaast zullen de verspreidingsactiviteiten gericht zijn op het oprichten van een praktijkgemeenschap om de kennisoverdracht binnen de gemeenschap van mobiel leren te vergemakkelijken en de projectresultaten te kunnen gebruiken voor nader onderzoek op het gebied van mobiel leren op basis van spelletjes.


3

Sharon Monti Bonafede CLIRO

Vanio Preti CLIRO

Félix San Vicente Director, CLIRO CLIRO - Centro Linguistico dei Poli Scientifico-Didattici della Romagna, University of Bologna Elke cursus wordt aangevuld met een nauwkeurige analyse van de verzamelde kwantitatieve en kwalitatieve gegevens die een zeer waardevolle bron van informatie zijn voor de verbetering van toekomstige e-learning projecten. Trefwoorden Taalonderwijs, leermanagementsystemen, leerobject, evaluatie, beoordeling, tracking.

Kenmerken en capaciteit van e-learning platformen voor taalverwerving (Zomer 2006) Dit artikel beschrijft het onderzoek met e-learning taalverwerving en taalonderwijs dat plaatsvond tijdens het academische jaar 2005-2006 aan het CLIRO Taalcentrum (Universiteit van Bologne). Het onderzoek is gebaseerd op een eerdere analyse van de kernmerken en het potentieel van verschillende e-learning platformen (LMS) waarbij ons onderzoeksteam zich gericht heeft op de specifieke behoeften van taalverwervingcursussen (Monti, FSV, Preti, 2006). Na het definiëren van de wezenlijke kenmerken van een LMS dat voor taalverwervingcursussen (waaronder, o.a., de communicatieve/ collaboratieve benadering, de flexibiliteit van de gebruikte hulpmiddelen en de bruikbaarheid en interoperabiliteit met andere e-learning managementsystemen) geschikt is, werden enkele blended taalcursussen ontworpen en uitgevoerd om de onderzoeksfase te starten. Dit beoogde een tweevoudig doel: enerzijds het testen van de gekozen hulpmiddelen, de in het leerobject formaat (SCORM-standaard) ontwikkelde inhoud en de gekozen methodologie, en anderzijds het volgen van de ontwikkeling van de gebruikte technologie en het evalueren van het potentieel en nieuwe functionaliteiten om de innovatieve methodologieën en technieken voor taalonderwijs en verwerving te kunnen uitproberen. Het verzamelen van feedback en belangrijke gegevens over de praktijkervaring is mogelijk dankzij de vele hulpmiddelen voor monitoring, tracking en evalueren van zowel het cursusprojectbeheer (evaluatie) als het leerproces en de resultaten van de leerling (beoordeling). Elke cursus wordt aangevuld met een nauwkeurige analyse van de verzamelde kwantitatieve en kwalitatieve gegevens (tracking-gegevens, leerlingresultaten, opmerkingen en suggesties afkomstig van vragenlijsten, enz.) die een zeer waardevolle bron van informatie zijn voor de verbetering van toekomstige e-learning projecten. Kortom, het belangrijkste doel van deze studie was bruikbare gegevens te verzamelen en criteria op te stellen voor een efficiënt gebruik van nieuwe technologieën in de taalverwerving die de kwaliteit van de elearning projecten garanderen die op het CLIRO Taalcentrum getest zijn. Nadat de werkzaamheid van de benadering aangetoond is, zal het mogelijk zijn om interne richtlijnen en praktische voorstellen te geven voor het projectbeheer van e-learning cursussen die voor verschillende talen kunnen worden toegepast (opnieuw gebruiken van het proces) waarbij voortdurend rekening wordt gehouden met de typische kenmerken van elke taal en de specifieke behoeften van elk leerniveau, zoals aangegeven in het gemeenschappelijke Europese kader.

De volledige tekst van het artikel



4

Ian Roffe Director of the Centre for Enterprise, European and Extension Services University of Wales, Lampeter (UK) Politiek bewustzijn van het projectpersoneel is noodzakelijk om een bepaalde mate van politieke steun te verwerven teneinde de samenwerking tussen de projectpartners en de overheidsorganisaties te bevorderen. Trefwoorden e-learning, Interreg, taalmiddelen, internationale samenwerking. De volledige tekst van het artikel


E-learning ontwikkeling en uitwisseling: leerzame praktijkervaring uit de ontwikkeling van e-language hulpmiddelen ter ondersteuning van de minder gebruikte Europese talen Wanneer e-learning eenmaal op grote schaal beschikbaar is, zal concurrentie onvermijdelijk zijn en zijn niches belangrijk voor leveranciers die zich op kleine groepen richten. Met het grote aantal verschillende talen die in de EU worden gebruikt, zullen taalprogramma’s ongetwijfeld een belangrijk kenmerk van de levering van Europese elearning zijn. Het aanmoedigen van e-learning activititeiten m.b.t. de minder gebruikte Europese talen resulteerde in de identificatie van nieuwe e-tools als diensten om het leerproces te ondersteunen. Voor ontwikkeling is echter onderzoek naar hulpmiddelen vereist en de invloeden en interacties van het EU-beleid en programma’s op regionaal niveau zijn erg belangrijk. Middels een informele matchingprocedure onstond er een gezamenlijk initiatief om online taalmiddelen voor het Welsh en Iers te ontwikkelen. De context, regionale invloeden, problemen en oplossingen worden hieronder beschreven. Het toepassingsgebied is uitzonderlijk aangezien het betrekking heeft op databasetoepassingen voor talen. Desalniettemin worden er zeven ontwikkelingservaringen van algemene projecten benadrukt die overdraagbaar zijn. Gekruiste netwerkinitiatieven bieden veel mogelijkheden om e-learning te ontwikkelen en er is op regionaal niveau voldoende informatie voorhanden om met relevante initiatieven geschikte aanpassingen te maken. Politiek bewustzijn van het projectpersoneel is noodzakelijk om een bepaalde mate van politieke steun te verwerven teneinde de samenwerking tussen de projectpartners en de overheidsorganisaties te bevorderen. Internationale teambuilding dient verschillende personeelsniveaus te omvatten zodat het personeel in staat wordt gesteld gemakkelijk over problemen van gedachten te kunnen wisselen; de interface dient derhalve zo ontworpen te worden dat ze eenvoudig geupdate kan worden om aan de behoeften van de gebruiker te kunnen voldoen. Promotie op basis van marketingmethoden kan op verschillende manieren effectief zijn, zoals het bijhouden en updaten van een levendige en attractieve website die vragen en internationale registraties van Internet aantrekken; het organiseren van speciale promotieevenementen die zo gepland zijn dat ze met de hoogtepunten van de cursusontwikkeling samenvallen; en het opzetten van een “infuus” van lokaal nieuws om de belangstelling te wekken en de registratiestroom in stand te houden. Het volgen van de website geeft een snelle en nauwkeurige aanwijzing voor het effect van de marketing promotieactiviteit. Tot slot, is de evaluatie een van de belangrijkste taken en deze dient vanaf de eerste dag van het initiatief ingepland te zijn. Benadrukt wordt om zoveel mogelijk ontwikkelingsinformatie te verzamelen waaronder onverwachte en geplande resultaten. De evaluatiekenmerken omvatten sociale en culturele behoeften, de ondersteunende leeromgeving en management. Effectieve evaluatie kan gegevens genereren en samen met een geschikte verspreiding vormen deze belangrijke hulpmiddelen om een innoverende dynamiek in stand te houden.


5

e-Learning en hoger onderwijs Tapio Varis Professor and Chair of Media Education University of Tampere, Finland

Er bestaat nu behoefte aan een gemeenschappelijk Europees virtueel onderwijs en een gemeenschappelijk diplomasysteem. Trefwoorden Levenslang onderwijs, Europees virtueel onderwijs, universiteiten, digitale inhoud. De volledige tekst van het artikel http://www.elearningeuropa.i nfo/files/media/media11006. pdf Dit artikel is eerder gepubliceerd in “e-Learning Conference 2005: Towards a Learning Society 2005”.

De Europese universiteiten met meer dan 500 jaar oude tradities staan voor grote uitdagingen in de 21e eeuw. Tijdens de verlichting en de tijdsgeest van Kant werd de nadruk gelegd op de logica van de menselijke rede. In de 19e eeuw waren onder invloed van Humboldt cultuur en beschaving, gekoppeld aan een holistische opvatting van de mens, het hoogste doel van het hoger onderwijs. Deze visie maakte aan het einde van de 20e eeuw plaats voor het idee van excellentiecentra die in hoge mate gespecialiseerd waren maar minder open stonden in hun kennisbenadering. De idee van de beschaving ontaardde in een technische bureaucratie. Deze tendens is nog verder versterkt door het markmodel van de universiteit waarin onderzoeksgebieden die geld genereerden, voorrang kregen. Bovendien worden tegenwoordig de bedrijfsuniversiteiten gestimuleerd, met name wanneer nieuwe modellen van e-learning en mobiel leren kunnen worden toegepast. Er bestaat nu behoefte aan een gemeenschappelijk Europees virtueel onderwijs en een gemeenschappelijk diplomasysteem. De toegang tot een Europese virtuele universiteit zou een portaal kunnen zijn dat gewijd is aan ondersteunde cursussen en programma’s die gebaseerd zijn op of ondersteund worden door internet, aan het zoeken van informatie, aan samenwerking en uitwisseling; het zou de gemeenschappelijke noemers moeten benadrukken, de gebruikers een gevoel van eigenaarschap geven en gehomologeerde diploma’s verstrekken. De kwaliteit zal een uitvloeisel zijn van verschillende factoren: transparantie, benchmarking, metadatastructuur, beoordelingen door gebruikers en alle spelers, het delen van modellen en goede praktijken, een gedeeld systeem en beschrijving van hulpmiddelen, gebruikerservaringen. Het virtuele onderwijs in Europa heeft tot nu toe voornamelijk op landelijk niveau plaatsgevonden en er is nauwelijks sprake geweest van transnationale samenwerking. Nationale consortia met expertisecentra zijn in veel landen (Frankrijk, Nederland, Finland, enz.) verschenen terwijl er ook enkele afzonderlijke online universiteiten en projectgebaseerde landelijke initiatieven bestaan. Openbare-private partnerships worden ook ontwikkeld en er zijn nieuwe inhoudleveranciers afkomstig uit het bedrijfsleven en media. Het probleem van kwaliteitsborging, accreditatie en internationale strategische allianties is onderwerp van een brede discussie. In Finland is in de afgelopen jaren de belangrijke vooruitgang geboekt met het invoeren van e-learning in het hoger onderwijs: Veranderingen in het beheer: voorheen gaf het management van de universiteit aanbevelingen aan vakgroepen en faculteiten om vooruitgang te boeken met de toepassing van e-learning. De oplossing werd gezocht in meer scholing op het niveau van de faculteiten. Nu bestaan er strategische diensten die de universiteiten in staat stellen de vakgroepen erbij te betrekken. Deze middle-out benadering betrekken de operatieve hoofden van vakgroepen en faculteiten. De tendens is tegenwoordig om de samenwerking tussen de beste onderzoekscentra en de beste universiteiten te bevorderen zodat kwalitatief goed materiaal voor iedereen beschikbaar zal zijn. Er wordt momenteel gewerkt aan een Europees leerportaal tussen universiteiten. Gemeenschappelijke ondersteuningsstructuren en studiepuntensystemen worden tussen bepaalde Europese universiteiten uitgewerkt hetgeen de mobiliteit en effectiviteit van de voorzieningen kan garanderen. Studenten van deelnemende universiteiten zouden deel kunnen nemen aan het op onderzoek gebaseerde onderwijs. Ook worden er zoekmachines voor de cursussen ontwikkeld.


6

Jean Johnson Director, TheCademy, UK Jonny Dyer TheCademy, UK Wanneer de sociale schema’s van de gemeenschap het vertrouwen en zelfwaardering bevorderen, zullen mensen in staat zijn de verantwoording van hun eigen leren op zich te nemen en een gevoel voor zelfstandigheid ontwikkelen dankzij “de stimulans van de gemeenschap”. Trefwoorden Constructivist, inhoud, door gebruiker gedefinieerd, gemeenschap. De volledige tekst van het artikel http://www.elearningeuropa.inf o/files/media/media11007.pdf

Dit artikel is eerder gepubliceerd in de tekstbundel van de conferentie m-ICTE 2005: “Recent Research Developments in Learning Technologies” (2005) Edit. A. Méndez-Vilas & co. http://www.formatex.org/mic te2005/book.htm

De bijdragen van internetgebruikers constructivistische leeromgeving

in

een

De nieuwe pedagogieën van het digitale tijdperk bestaan veeleer uit samenwerking, zelfstandig denken, reflectie en iteratie dan het idee van de geleerde les; toch wordt het Internet door velen nog steeds gezien als een geschikt mechanisme om traditioneel materiaal online te plaatsen. Terwijl een “inhoud gedreven” model over het algemeen de norm is, zijn de mogelijkheden voor participatie voor de leerling vaak beperkt tot multiple choice vragen of een aantal community hulpmiddelen die ontoereikend zijn om zich aan de veranderende en veeleisende cultuur van de 21e eeuw aan te passen. In een situatie waarin de hoeveelheid informatie die voor mensen beschikbaar is, alleen maar toeneemt, zijn de vaardigheden die nodig zijn om toegang tot deze informatie te krijgen en deze te verwerken, achterhaald. Vaardigheden zoals het vermogen om nieuwe technologieën te gebruiken en sociale communicatie en interactie vorm te geven door middel van een scala aan multimedia hulpmiddelen zullen het succes in de toekomst bepalen. Voor ons zijn, binnen de context van online gemeenschappen, de door de gebruiker gegenereerde inhoud van wezenlijk belang in het uitwerken van nieuwe pedagogische benaderingen van het leren. Wanneer de sociale schema’s van de gemeenschap het vertrouwen en zelfwaardering bevorderen, zullen mensen in staat zijn de verantwoording van hun eigen leren op zich te nemen en een gevoel voor zelfstandigheid ontwikkelen dankzij “de stimulans van de gemeenschap”. Het leerproces wordt ondersteund door de ontwikkeling van kritisch en zelfstandig denken. Het leren is het meest effectief wanneer de belangstelling van de leerlingen gewekt wordt en hun traject met hun behoeften overeenstemt. Leerlingen hebben er baat bij als zij lid van de gemeenschap zijn en ze de gelegenheid krijgen om te overleggen, ideeën uit te wisselen en samen te werken. Binnen een leergemeenschap winnen leerlingen aan zelfvertrouwen en zeggenschap. De gemeenschap geeft ze een gevoel van de leerruimte, met gedeelde ervaringen voor wat doelen, samenwerking en steun betreffen. Deze gemeenschapszin maakt het mogelijk om een scala aan inhouden met gemeenschappelijke kenmerken uit te werken die door de gebruiker aangevoerd en door medegebruikers ontwikkeld zijn.


7

Volume nº1 November 2006

Recommend Documents