VOGELWERKGROEP OOST-BRABANT Natuurpunt, Vereniging voor Natuur en Landschap in Vlaanderen
BIJZONDERE WAARNEMINGEN PERIODE JULI - SEPTEMBER 2010 •
In deze rubriek worden waarnemingen opgenomen uit de fusiegemeenten Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Bierbeek, Boutersem, Diest, Geetbets, Glabbeek, Hoegaarden, Holsbeek, Kortenaken, Landen, Linter, Lubbeek, Rotselaar, Scherpenheuvel-Zichem, Tielt-Winge, Tienen, Tremelo en Zoutleeuw.
Systematiek en nomenclatuur zijn dezelfde als gebruikt op www.waarnemingen.be. Kort overzicht: Het werd een periode met een aantal leuke soorten, maar niet echt met een mega uitschieter. Zo waren er een waarneming van een Slangenarend, een Grauwe Franjepoot, een Waterrietzanger en een IJsgors. Strandlopers waren nog eens redelijk present dit najaar. Kruisbekken in deze aantallen was ook al wat jaren geleden. De waarnemingen: Van de plaatsen met broedvogels werden maar weinig waarnemingen ingegeven van Dodaarzen Tachybaptus ruficollis. Zo waren er slechts 10 gegevens voor de Bezinkingsputten – Tienen en 3 gegevens voor het Vinne – Zoutleeuw. Verder waren er waarnemingen in de Paddepoel – Bunsbeek met 1 ex. op 31 augustus en 15, 25, 29 en 30 september en 2 ex. op 1 september; in het Vierkensbroek – Zichem met 1 ex. op 2 september en 2 ex. op 22 september ; aan de Vijvers van Roosbeek met 1 ex. op 2 augustus en in het Webbekomsbroek – Diest met 1 ex. op 4 juli en 26 september. Ook erg onvolledig waren de gegevens van Fuut Podiceps cristatus in het Vinne – Zoutleeuw. Slechts 16 gegevens werden voor dit broedgebied
ingegeven. Daarnaast waren er nog meldingen van Futen in het Vierkensbroek – Zichem met 1 ex. op 9 augustus, 2 ex. op 9 juli, 3 ex. op 8 augustus, 4 ex. op 2 en 3 augustus en 5 ex. op 4 juli; aan de Vijvers van Roosbeek met 12 ex. op 2 augustus; aan de Vijvers van Zétrud met 2 ex. op 29 augustus en 3 ex. op 29 september; aan de Wallen – Diest met 2 ex. op 31 juli en 4 augustus en 4 ex. op 14 juli en ten slotte in het Webbekomsbroek – Diest met 2 ex. op 7 augustus. Aan de Bezinkingsputten – Tienen kwam een koppel Geoorde Futen Podiceps nigricollis tot broeden. Twee jongen werden grootgebracht. De laatste waarnemingsdatum was 21 augustus. Het aantal Geoorde Futen daalde spectaculair in het Vinne – Zoutleeuw t.o.v. de vorige periode, toen we een maximum van 148 ex. telden. Nu werd 1 ex. gemeld op 28 juli, 15 augustus, 6, 9, 15, 16, 25 en 27 september, 3 ex. op 18 juli, 4 ex. op 17 juli en 8 ex. op 12 juli. Er werden 578 Aalscholvers Phalacrocorax carbo gezien. Het hoogste aantal was 70 ex. over de Bezinkingsputten – Tienen op 25 september. Telkens 1 Woudaapje Ixobrychus minutus werd gezien in het Vinne – Zoutleeuw op 12, 17 en 22 juli en 6 september. De eerste waarneming betrof een vrouwtje, bij de andere werd geen geslacht opgegeven. Op 28 juli werd de eerste Grote Zilverreiger Casmerodius albus van het ‘najaar’ gezien in L’Ecluse. Andere waarnemingen (telkens 1 ex. tenzij anders vermeld) werden gedaan aan de Bezinkingsputten – Tienen op 6 en 25 (2 ex.) september; aan de Paddepoel – Bunsbeek op 7, 26 en 30 september; in St.Pieters-Rode op 25 augustus en in het Vinne – Zoutleeuw op 30 september (4 ex.). Op 20 juli vloog een Zwarte Ooievaar Ciconia nigra over St.-Joris-Winge (Kamiel Aerts), 2 ex. vlogen op 5 augustus over St.-Pieters-Rode (Roel Uyttenbroek). Een grote groep Ooievaars Ciconia ciconia (54 ex.) werd op 26 september eerst boven het Vinne – Zoutleeuw opgemerkt, later in de buurt van de Bezinkings-putten – Tienen waar ze hebben overnacht. In de voormiddag van de 27ste werd wellicht dezelfde groep (een 50-tal) gemeld te Zétrud – Hoegaarden wat later aangevuld met nog een 20-tal. Verder werden in Assent 14 ex. gezien op 6 augustus; pleisterden in Attenhoven 11 ex. op 23 en 24 september; waren in Bekkevoort 11 ex. aanwezig op 6 augustus, 30 ex. op 7 augustus en 2 ex. op 27 september; werd aan de Bezinkingsputten – Tienen nog 1 ex. gezien op 14, 20, 30 en 31 augustus; vloog 1 ex. over de Demervallei tussen Aarschot en Testelt op 7 augustus; pleisterde 1 ex. aan de Genovabeek – Oplinter van 10 tot 12 augustus; waren in Landen 6 en 1 ex. aanwezig op 8 augustus; zat 1ex. in het Langveld-Kloosterveld – Tienen op 19 augustus; zaten
in Neerwinden 3 ex. op 15 en 16 augustus; vloog 1 ex. over het Vierkensbroek – Zichem op 11 september; vlogen 7 ex. over het Vliegveld van Goetsenhoven op 7 september; werden aan het Vliegveld van Schaffen 5 ex. gezien op 7 september; zaten in Waanrode 19 ex. op 14 en 15 augustus; zaten in Walshoutem 12 ex. op 29 september; verbleven in het Webbekomsbroek – Diest 3 ex. op 6 september en 4 ex. op 7 september; vlogen 1 ex. op 12 juli, 2 ex. op 19 september en 12 ex. op 4 juli over Werchter en vloog telkens 1 ex. over Zichem op 28 juli en 1 augustus. Aan de Bezinkingsputten – Tienen pleisterden 2 Heilige Ibissen Threskiornis aethiopicus op 5 september, in de Paddepoel – Bunsbeek zat 1 ex. op 6 en 7 september. In het Vinne – Zoutleeuw werden op 16 dagen tussen 2 en 60 Grauwe Ganzen Anser anser geteld. Een overzicht staat in grafiek 1. Deze grafieken kunt u vinden op onze website in een tekstversie in pdf. Graf. 1: Grauwe Gans in het Vinne, juli - september 2010
60 50 40 30 20 10
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 21
/0 7/
20
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Andere plaatsen met Grauwe Ganzen waren de Bezinkingsputten – Tienen met 9 ex. op 29 september, 25 ex. op 15 september en 38 ex. op 14 september; Gelrode met 1 ex. op 11 september; Holsbeek met 2 ex. op 5 september; het Koebos – Pellenberg met 8 ex. op 7 augustus, L’Ecluse met 16 ex. op 19 september; het Molenstedebroek – Molenstede met 1 ex. op 25 juli; het Vierkensbroek – Zichem met 4 ex. op 5 september en 70 ex. op 12 september en in het Webbekomsbroek – Diest met 15 ex. op 27 juli. Waarnemingen van telkens 1 Brandgans Branta leucopsis werden gedaan aan de Molenheiden – Langdorp op 29 juli; in de Paddepoel – Bunsbeek op 6 en 8 september en in het Vinne – Zoutleeuw op 19 september.
In gebied de Paddepoel – Bunsbeek zaten 1 Casarca Tadorna ferruginea op 8 en 12 september en 4 ex. op 25 en 30 september. Het aantal Bergeenden Tadorna tadorna aan de Bezinkingsputten – Tienen daalde sterk in deze periode. We telden nog wel 42 ex. op 5 juli maar verder waren de aantallen klein met 1 ex. op 2 juli en 6 en 29 augustus, 3 ex. op 28 augustus en 13 ex. op 27 juli. In september was er geen enkele waarneming! Aan de Paddepoel – Bunsbeek bleef het ook beperkt tot 4 ex. op 14 augustus. Een mannetje Mandarijneend Aix galericulata zwom op 6 september in het Vinne – Zoutleeuw. Op 30 augustus doken Smienten Anas penelope op aan de Bezinkingsputten – Tienen (10 ex.) en in de Paddepoel – Bunsbeek (1 ex.). Een mannetje Chileense Smient Anas sibilatrix zwom op 6 september in de Beemden – Landen. Krakeenden Anas strepera hielden het bescheiden. Hieronder de waarnemingen per gebied: aan de Bezinkingsputten – Tienen 2 ex. op 17 september, 4 ex. op 25 september, 5 ex. op 19 september, 6 ex. op 28 augustus en 16 ex. op 15 september ; in de Demervallei tussen Aarschot en Testelt 1 ex. op 10 en 18 augustus, 2 ex. op 12 augustus en 3 ex. op 2 augustus ; in het Doodbroek – Zichem 1 ex. op 6 augustus ; in Messelbroek 5 ex. op 5 augustus ; aan de Molenberg – Diest 2 ex. op 29 augustus ; in de Paddepoel – Bunsbeek en 1 ex. op 21 augustus, 2 ex. op 19 juli, 3 ex. op 13 en 29 september, 4 ex. op 19 augustus, 5 ex. op 18 en 30 augustus, 11 ex. op 27 september en 24 ex. op 30 september ; in het Vierkensbroek – Zichem 2 ex. op 2 augustus en 3 ex. op 2 en 22 september en in het Vinne – Zoutleeuw 1 ex. op 2 en 3 september, 2 ex. op 9 september, 3 ex. op 26 augustus en 6 september, 4 ex. op 6 augustus en 12 ex. op 15 september. De meeste Wintertalingen Anas crecca werden geteld aan de Bezinkingsputten – Tienen (25 waarnemingsdagen en aantallen tussen 1 en 100 ex.) en de Paddepoel (21 waarnemingsdagen en aantallen tussen 1 en 96 ex.). Zie
hiervoor grafieken 2 en 3. Graf. 2: Wintertaling aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 120 100 80 60 40 20
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
9/
20
10
0 09 /2
01
10 /0 8/
20
10 30
10
20
/0 8/
20
10 /0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 11
1/
/0 7/
07 /2
01
10
0
0
Graf. 3: Wintertaling in de Paddepoel, juli - september 2010 120 100 80 60 40 20
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Verder zaten er nog 1 ex. op 8 augustus in de Beemden – Landen en 1 ex. op 12 juli en 2 ex. op 15 september in het Vinne – Zoutleeuw. Pijlstaarten Anas acuta waren aanwezig aan de Bezinkingsputten – Tienen met 1 ex. van 5 tot 7 en 30 september en 5 ex. op 29 september en 1 ex. zat in het Vinne – Zoutleeuw op 15 september. Het was heel rustig wat betreft Zomertalingen Anas querquedula. Aan de Bezinkingsputten – Tienen zaten 1 ex. op 13 en 15 juli en 6, 16 en 22 augustus en 25 september, 2 ex. op 10 juli en 1 augustus, 3 ex. op 12 juli en 5 ex. op 9
augustus. In de Paddepoel – Bunsbeek verbleef 1 ex. op 21 en 30 augustus en 6 september. Ter vergelijking, in 2009 werden aan de Bezinkingsputten voor deze periode Zomertalingen waargenomen op 30 dagen, met aantallen tot 14 ex.. Slobeenden Anas clypeata konden geobserveerd worden in Averbode Bos en Heide met 5 ex. op 17 september ; in het Doysbroek – Linter met 6 ex. op 21 augustus ; in de Paddepoel – Bunsbeek met 1 ex. op 7 september en 2 ex. op 4, 18 en 19 augustus ; in het Vierkensbroek – Zichem met 1 ex. op 22 september en 2 ex. op 19 september en in het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 28 juli en 2, 3 en 9 september, 5 ex. op 6 september en 36 ex. op 15 september. De meeste zaten aan de Bezinkingsputten – Tienen met waarnemingen op 15 dagen en aantallen tussen 1 en 18 exemplaren. De grafiek (4) staat op de website. Graf. 4: Slobeend aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Opvallend weinig duikeenden werden geteld. Tafeleend Aythya ferina werd in 3 gebieden gezien. Dit waren de Bezinkingsputten – Tienen met 1 ex. op 17 september, 2 ex. op 1, 5 en 12 september, 3 ex. op 28 augustus, 4 ex. op 6 augustus en 5 ex. op 25 september ; de Beemden – Landen met 1 ex. op 5 augustus en in het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 3 september, 2 ex. op 6 augustus, 3 ex. op 28 juli en 9 september, 6 ex. op 2 september, 7 ex. op 25 september, 10 ex. op 15 september en 21 ex. op 19 september. Kuifeenden Aythya fuligula zaten op 8 plaatsen namelijk de Bezinkingsputten – Tienen (4 ex. op 6 augustus, 5 ex. op 21 augustus en 25 september, 6 ex. op 23 september en 9 ex. op 5 september) ; de Demervallei tussen Aarschot en Testelt (1 ex. op 18 augustus) ; de Kloosterbeemden – Zichem (2 ex. op 6 juli) ; de Paddepoel – Bunsbeek (1 ex. op 19 augustus) ; het Vierkensbroek – Zichem (4 ex. op 22 september en 6 ex. op 24 september) ; het Vinne – Zoutleeuw (1 ex.
op 3 en 9 september, 2 ex. op 28 juli, 4 ex. op 28 augustus en 25 september, 8 ex. op 15 september en 16 ex. op 19 september) ; het Webbekomsbroek – Diest (1 ex. op 26 september en 8 ex. op 4 juli) en in Werchter (1 ex. op 20 september). Er werden 118 Wespendieven Pernis apivorus gemeld. Hiervan werden er 24 gezien in juli, 57 in augustus en 37 in september. Op 8 augustus werd een Zwarte Wouw gezien in de Mene- en Jordaanvallei – Hoegaarden (André Verboven). Rode Wouwen Milvus milvus vlogen over de Mene- en Jordaanvallei – Hoegaarden op 7 september, over Nieuwrode op 7 augustus en over het Plateau van Outgaarden op 6 en 9 september. Een Slangenarend Circaetus gallicus BAHC vloog op 2 juli over Attenhoven (Steven Keteleer). 103 keren werd een Bruine Kiekendief Circus aeruginosus genoteerd. Buiten de jongen en het mannetje van het broedgeval in de buurt van het Plateau van Outgaarden werden niet veel Blauwe Kiekendieven Circus cyaneus gezien. Waarnemingen van telkens 1 ex. gebeurden aan de Bezinkingsputten – Tienen op 11 september, in Landen op 11 september en in Bierbeek op 18 september. Grauwe Kiekendieven Circus pygargus, ook telkens waarnemingen van 1 ex., vlogen over Bierbeek op 14 juli ; over Houwaart op 12 september ; over Lubbeek op 10 juli en pleisterden op het Plateau van Outgaarden op 18 juli en 6 september. Visarenden Pandion haliaetus, telkens 1 ex., werden gezien aan de Bezinkingsputten – Tienen op 31 augustus en 1 september ; in Binkom op 9 september ; aan het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode op 25 en 31 augustus ; in het Vinne – Zoutleeuw op 1, 2, 3 en 23 september ; in het Vierkensbroek – Zichem op 2 september en aan de Voortberg – Testelt op 3 september. Smellekens Falco columbarius vlogen over St.-Pieters-Rode op 20 september ; over het Vliegveld van Goetsenhoven op 22 september en over Zichem op 26 september. Om Slechtvalken Falco peregrinus te zien zat je goed in Attenhoven op 13 september ; aan de Bezinkingsputten – Tienen op 6, 18, 24, 28 en 31 augustus en 6, 9, 11, 15 en 17 september ; aan het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode op 6 september ; in Lubbeek op 5 augustus ; in het Rosdel – Hoegaarden op 28 juli ; in het Smisveld – Bierbeek op 13 juli en in het Vinne – Zoutleeuw op 6 augustus en 27 september. Telkens betrof het waarnemingen van 1 ex.. Op een aantal plaatsen waren Kwartels Coturnix coturnix aanwezig. Een overzicht: Attenhoven 1 ex. op 1 en 29 juli en 25 augustus ; Binkom 1 ex. op 21
juli ; Blauwschuurbroek – Opvelp 1 ex. op 28 juli ; Dievendaal – Tienen 1 ex. op 19 juli ; Ezemaal 3 ex. op 25 augustus ; Grote Kouter – Boutersem 1 ex. op 12 juli en 5 ex. op 28 juli ; Halle-Booienhoven 2 ex. op 9 juli ; Hoegaarden 2 ex. op 27 juli ; Honsem 1 ex. op 26 juli ; het Kasteel van Horst – St.-PietersRode 2 ex. op 23 september ; het Kasteel van Oorbeek 1 ex. op 8 september ; Laar 2 ex. op 17 en 21 augustus en 5 ex. op 25 augustus ; Nerm 1 ex. op 28 juli ; Orsmaal-Neerhespen 1 ex. op 22 juli ; de Paddepoel – Bunsbeek 1 ex. op 10 juli ; Plateau Honsem-Beauvechain 1 ex. op 22 augustus en Remmelenveld – Bierbeek 1 ex. op 21 juli. Op 30 september vlogen 10 Kraanvogels Grus grus over Bekkevoort. Scholeksters Haematopus ostralegus werden gezien in Aarschot (2 ex. op 25 juli), aan de Bezinkingsputten – Tienen (1 ex. op 6 en 15 juli en 2 ex. op 2 en 7 juli), in Langdorp (1 ex. op 4 juli), in de Paddepoel – Bunsbeek (1 ex. op 14 juli), in het Paepenbroek – Assent (1 ex. op 7 juli) en in het Webbekomsbroek – Diest (3 ex. op 27 juli). Het koppel Kluten Recurvirostra avosetta zat nog aan de Bezinkingsputten – Tienen. Ze kwamen tot broeden en van de 2 uitgekomen jongen werd er 1 groot. Op 5 september werd het laatste exemplaar waargenomen. Nog een Kluut zat op 28 augustus aan de Plas van Rotselaar. In het Molenstedebroek – Molenstede zaten 8 Kleine Plevieren Charadrius dubius op 4 juli, op 3 september zat hier 1 ex.. De grootste aantallen werden gezien aan de Bezinkingsputten – Tienen. Op 33 dagen werden tussen 1 en 28 ex. geteld. Zie voor de details grafiek 5. Graf. 5: Kleine Plevier aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010
30 25 20 15 10 5
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Er waren wat meer Bontbekplevieren Charadrius hiaticula aanwezig dan
andere nazomers, wel alleen maar aan de Bezinkingsputten – Tienen. Er waren 1 ex. op 31 augustus en 6, 19 en 22 september, 2 ex. op 2 september, 3 ex. op 12 september, 4 ex. van 7 tot 11 september en 6 ex. op 3 september. Eind augustus en begin september was het weer genieten van Morinelplevieren Charadrius morinellus. Vooral het Plateau van Honsem-Beauvechain was in trek. Er zaten 1 ex. op 18 augustus, 2 ex. op 19 augustus, 4 ex. op 20 en 25 augustus, 5 ex. op 23 augustus, 7 ex. op 5 september, 8 ex. op 26 augustus, 9 ex. op 17 augustus, 10 ex. op 21 augustus, 11 ex. op 27 augustus en 12 ex. op 22 augustus (Freek Verdonckt, Jan Michiels, Michaël Vandeput, Erwin Collaerts, e.v.a.). In de Brakouter – Overwinden verbleven kortstondig 7 ex. op 19 augustus (Griet Nijs). Telkens 1 Goudplevier Pluvialis apricaria vloog op 10 juli over de Bezinkingsputten – Tienen, vloog op 8 september over het Vliegveld van Goetsenhoven en vloog op 31 augustus over het Kasteel van Horst – St.-PietersRode. We hadden dit jaar niet te klagen over de aantallen Calidrissen. De Paddepoel – Bunsbeek en de Bezinkingsputten – Tienen waren de places-to-be. Eén Drieteenstrandloper Calidris alba zat aan de Bezinkingsputten – Tienen van 6 tot 10 september. Kleine Strandlopers Calidris minuta zaten hier ook met 1 ex. op 12 september, 2 ex. op 31 augustus, van 7 tot 11 september en op 26 september en 3 ex. op 6 september. In de Paddepoel – Bunsbeek zat 1 ex. van 7 tot 9 september en 2 ex. op 30 september. Een Temmincks Strandloper Calidris temminckii liep hier op 21 en 23 augustus. Aan de Bezinkingsputten – Tienen zat ook 1 ex. en dit op 24 en 25 augustus en van 8 tot 12 september. In de Paddepoel – Bunsbeek zaten 4 Krombekstrandlopers Calidris ferruginea op 8 en 9 september. Aan de Bezinkingsputten – Tienen werden er op 24 dagen gezien met aantallen tussen 1 en 6 ex.. Bonte Strandlopers Calidris alpina zaten hier op 17 dagen met aantallen tussen 1 en 8 ex.. Grafieken 6 en 7 geven een overzicht.
Graf. 6: Krombekstrandloper aan de Bezinkingsputten, juli september 2010 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 19
9/
/0 9/
20
10
0 09 /2
01
10 /0 8/
20
10 30
10
20
/0 8/
20
10 /0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 11
1/
/0 7/
07 /2
01
10
0
0
Graf. 7: Bonte strandloper aan de Bezinkingsputten, juli september 2010 9 8 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Nog een Bonte Strandloper werd gezien in Attenhoven op 12 augustus en in de Paddepoel – Bunsbeek zaten 3 ex. op 29 september en 11 ex. op 30 september. In het Vinne – Zoutleeuw werden 2 Kemphanen Philomachus pugnax gezien op 6 augustus. In de Paddepoel – Bunsbeek was er één op 27 juli. Aan de Bezinkingsputten – Tienen zaten telkens 1 ex. van 5 tot 8 juli, op 11 juli, op 15, van 23 tot 25 en van 28 tot 30 augustus, op 17, 18 en 21 september en 2 ex. op 26 augustus. De meeste Watersnippen Gallinago gallinago verbleven in de Paddepoel – Bunsbeek met 27 waarnemingsdagen en aantallen tussen 1 en 34 ex.. (zie
grafiek 8). De Bezinkingsputten – Tienen hadden 30 waarnemingsdagen met aantallen tussen 1 en 10 ex. (zie grafiek 9). Graf. 8: Watersnip in de Paddepoel, juli - september 2010 40 35 30 25 20 15 10 5
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
9/
20
10
0 09 /2
01
10 /0 8/
20
10 30
10
20
/0 8/
20
10 /0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 11
1/
/0 7/
07 /2
01
10
0
0
Graf. 9: Watersnip aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Dit is voor dit gebied uitzonderlijk weinig. Andere gebieden met deze soort waren het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode met 1 ex. op 16 augustus ; het Molenstedebroek – Molenstede met 2 ex. op 22 en 23 augustus en 5 september, 3 ex. op 3 september en 4 ex. op 25 augustus ; St.-Pieters-Rode met 1 ex. op 3 september ; het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 31 juli en 2 ex. op 9 augustus en 3 september en ten slotte Zichem met 1 ex. op 13 augustus.
Telkens 1 Houtsnip Scolopax rusticola vloog in het Butselbos – Boutersem op 23 september, in Holsbeek op 13 augustus en in het Vierkensbroek – Zichem op 15 augustus. Van 21 juli tot 1 augustus pleisterden 2 Grutto’s Limosa limosa op de Bezinkingsputten – Tienen ; op 3 augustus zat hier nog 1 ex.. Nog een exemplaar zat op 4 augustus in de Paddepoel – Bunsbeek. Een Rosse Grutto Limosa lapponica pleisterde samen met een Goudplevier op het Vliegveld van Goetsenhoven op 8 september (Kurt Boux). De enige Regenwulp Numenius phaeopus trok op 9 september over Holsbeek. En Wulpen Numenius arquata lieten het ook bijna helemaal afweten met slechts 1 ex. op 6 en 7 augustus aan de Bezinkingsputten – Tienen. Gaan we naar de groep van de ruiters. Telkens 1 Zwarte Ruiter Tringa erythropus pleisterde op 16 augustus en 27 september aan de Bezinkingsputten – Tienen. In de Paddepoel – Bunsbeek verbleven 1 ex. op 19 en 23 augustus en 3 ex. op 21 augustus. De enige 2 Tureluurs Tringa totanus zaten op 29 september aan de Bezinkingsputten – Tienen. Deze soort lijkt meer en meer enkel nog in redelijke aantallen tijdens het voorjaar te passeren. Aan de Bezinkingsputten – Tienen werden Groenpootruiters Tringa nebularia genoteerd op 51 waarnemingsdagen met van 1 tot 10 ex.. Zie hiervoor grafiek 10. Graf. 10: Groenpootruiter aan de Bezinkingsputten, juli september 2010 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
In de Paddepoel – Bunsbeek zat 1 ex. op 13 en 14 juli, 14, 19, 23 en 31 augustus en 1, 6, 7, 8, 9, 11, 12 en 30 september, 2 ex. op 21 en 25 augustus en
2 september en 3 ex. op 18 augustus. In het Molenstedebroek – Molenstede zaten 2 ex. op 22 augustus en 3 ex. op 23 en 25 augustus. Witgatjes Tringa ochropus waren weer talrijk in de streek. Aan de Bezinkingsputten – Tienen werden ze gemeld op 72 waarnemingsdagen met aantallen variërend tussen 1 en 51 exemplaren. Mooie aantallen, maar toch heel wat minder dan vorig jaar toen er op 18 juli 71 ex. zaten. Voor die van 2010, raadpleeg grafiek 11. In de Paddepoel – Bunsbeek hadden we 36 waarnemingsdagen en aantallen tussen 1 en 30 ex.. Zie grafiek 12. Graf. 11: Witgat aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 60 50 40 30 20 10
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
9/
20
10
0 09 /2
01
10 /0 8/
20
10 30
10
20
/0 8/
20
10 /0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 11
1/
/0 7/
07 /2
01
10
0
0
Graf. 12: Witgat in de Paddepoel, juli - september 2010 35 30 25 20 15 10 5
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Verder hadden we nog Witgatjes in 9 andere gebieden: aan het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode met 1 ex. op 3 september ; in de Laterbroeken – Neerlinter met 2 ex. op 12 augustus ; in het Molenstedebroek – Molenstede met 1 ex. op 14 en 30 augustus, met 2 ex. op 16, 22 en 23 augustus, met 3 ex. op 18 augustus en 1 september, met 4 ex. op 4 juli en 1 augustus, 5 ex. op 3 september, 6 ex. op 5 september, 7 ex. op 25 augustus en 9 ex. op 22 juli ; op het Plateau van Honsem met 1 ex. op 22 augustus ; in de Vallei van de Drie Beken – Schaffen met 1 ex. op 9 augustus ; in het Vierkensbroek – Zichem met 2 ex. op 11 juli ; in het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 17, 25, 28 en 31 juli en 3 september ; in het Wachtbekken van Miskom met 1 ex. op 24 augustus en in het Webbekomsbroek – Diest met 1 ex. op 26 juli en 2 ex. op 28 juli. Bosruiters Tringa glareola waren te observeren in 3 gebieden. De Bezinkingsputten – Tienen spande weer de kroon. Op 45 dagen werden er gezien met aantallen tussen 1 en 8 ex.. Zie hiervoor grafiek 13. De andere gebieden waren het Molenstedebroek – Molenstede met 2 ex. op 22, 23 en 25 augustus en de Paddepoel – Bunsbeek met 1 ex. op 14 augustus, 2 ex. op 18 augustus, 3 ex. op 19 en 21 augustus en 4 ex. op 16 juli en 23 augustus. Graf. 13: Bosruiter aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 9 8 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Oeverlopers Actitis hypoleucos waren ook weer flink vertegenwoordigd op de Bezinkingsputten – Tienen. Op 67 dagen werden tussen 1 en 81 exemplaren geteld. Dit is 30 meer dan het maximum van vorig jaar. In de Paddepoel – Bunsbeek zaten er op 17 dagen met als maximum 6 ex.. Grafieken 14 en 15 geven de details.
Graf. 14: Oeverloper aan de Bezinkingsputten, juli - september 2010 90 80 70 60 50 40 30 20 10
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
9/
20
10
0 09 /2
01
10 /0 8/
20
10 30
10
20
/0 8/
20
10 /0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 11
1/
/0 7/
07 /2
01
10
0
0
Graf. 15: Oeverloper in de Paddepoel, juli - september 2010 7 6 5 4 3 2 1
10 29
/0 9/
20 /0 9/ 19
20
10
0 9/
09 /2
01
10 30
/0 8/
20
10 20
/0 8/
20
10 10
/0 8/
20
10 31
/0 7/
20
10 20 21
/0 7/
20 /0 7/ 11
1/
07 /2
01
10
0
0
Verder werden er nog Oeverlopers gezien op 11 andere locaties: in Aarschot met 1 ex. op 26 augustus en 2 ex. op 10 augustus : in Bekkevoort met 1 ex. op 3 juli ; in de Beemden – Landen met 1 ex. op 31 augustus ; in de Demervallei tussen Aarschot en Testelt met 2 ex. op 10 augustus en 12 ex. op 13 augustus ; in Diest stad met 1 ex. op 26 juli ; aan het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode met 9 ex. op 6 augustus ; aan het Kasteel van Oorbeek met 4 ex. op 9 juli ; in het Molenstedebroek – Molenstede met 1 ex. op 18, 22 en 25 augustus ; in het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 17, 24, 25 en 28 juli, 8 en 9 augustus en 18 en 30 september, 2 ex. op 31 juli en 15 augustus, 3 ex. op 13 en 26 augustus en 4
ex. op 6 augustus ; aan de Wallen – Diest met 2 ex. op 3 augustus en als afsluiter in het Webbekomsbroek – Diest met 1 ex. op 28 juli. Een juveniele Grauwe Franjepoot Phalaropus lobatus zwom slechts 1 dag, 31 augustus, op de Bezinkingsputten – Tienen (Michaël Vandeput, Peter Collaerts, Philippe Smets, e.v.a.). Zeldzaam voor het najaar was de Zwartkopmeeuw Ichthyaetus melanocephalus die op 19 september in Deurne werd waargenomen (Jelle Rijnders). Ook moeilijker te vinden in het najaar dan in het voorjaar zijn Dwergmeeuwen Hydrocoloeus minutus. Eén exemplaar zat op 28 augustus aan de Bezinkingsputten - Tienen en 1 ex. verbleef op 12 juli in het Vinne – Zoutleeuw. Telkens 1 Stormmeeuw Larus canus vloog op 30 juli over Attenhoven, vloog op 2 augustus over de Bezinkingsputten – Tienen en op 12 en 18 juli over het Vinne – Zoutleeuw. Er werden 311 Kleine Mantelmeeuwen Larus fuscus ingegeven waarvan maar liefst 108 ex. op 16 juli in Werchter. Een Zilvermeeuw Larus argentatus was hier te zien op 1 juli en over Zichem vloog er één op 10 juli. Dit najaar bood meer Zwarte Sterns Chlidonias nigra dan dat van 2009 (toen maar 1 waarneming, wel van 12 ex.). Zo werden er dit jaar gezien aan de Bezinkingsputten – Tienen met 1 ex. van 10 tot 14 en 17 september, 2 ex. op 15 september en 5 ex. op 1 september en in het Vinne – Zoutleeuw met 1 ex. op 9 en 18 augustus en 2, 3 en 6 september, 2 ex. op 4, 5, 9, 11 en 26 september en 5 ex. op 7 augustus. De laatste Zomertortel Streptopelia turtur van het jaar werd op 25 september gezien aan de Bezinkingsputten – Tienen. In Diest zaten 1 ex. Halsbandparkiet Psittacula krameri op 9 september en 2 ex. op 31 augustus. Aan het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode op 25 augustus en in het Wachtbekken van Miskom op 16 juli werd telkens 1 ex. waargenomen. Op 9 september werd de laatste Gierzwaluw Apus apus gespot. Deze vloog over de Bezinkingsputten – Tienen. Op 1 september werd een Draaihals Jynx torquilla kortstondig waargenomen aan de Bezinkingsputten – Tienen (Michaël Vandeput). Op 5 september vloog er één tegen een raam in Miskom, maar kon terug worden losgelaten (Rudi Dekeyzer) en op 28 augustus werd er één gezien in het Vierkensbroek – Zichem (Lars Smout).
Zwarte Spechten Dryocopus martius, telkens 1 ex. tenzij anders vermeld, werden gezien op wel 20 plaatsen: in Aarschot op 4, 8 en 20 augustus en 11 september ; in Averbode Bos en Heide op 29 juli en 11, 17 (2 ex.) en 25 september ; in de Demervallei tussen Aarschot en Testelt op 23 juli ; in Diest op 21 juli ; in het Domein Hocht – Bierbeek op 6 juli en 29 september ; in het Dunbergbroek – Holsbeek op 20 en 30 juli ; in Houwaart op 26 september ; in het Koebos – Pellenberg op 21 juli ; in Langdorp op 7 juli, 3, 16 en 28 augustus en op 17 september ; in Lubbeek op 5, 8 en 10 juli en 15 en 22 september ; in Messelbroek op 3 augustus ; aan de Molenberg – Diest op 27 en 29 augustus ; aan de Molenheide – Langdorp op 25 augustus (2 ex.) en 8 september ; in St.Joris-Winge op 22 en 24 september ; in de Vallei van de Drie Beken – Schaffen op 10 en 29 augustus ; in het Vierkensbroek – Zichem op 14 augustus en 2 september ; in het Walenbos – St.-Joris-Winge op 30 juli en 27 september ; in het Webbekomsbroek – Diest op 4 juli, 22 augustus (2 ex.) en 26 september ; in het Zegbroek – Tremelo op 1 augustus en in Zichem op 12 september. Een Middelste Bonte Specht Dendrocopus medius werd op 1 september gezien in Lubbeek (Niels Ryckeboer).
De eerste Boomleeuweriken Lullula arborea van het najaar werden al gezien in dit trimester. Buiten de 15 ex. op 17 september in Averbode Bos en Heide waren het overtrekkende vogels. Deze werden gezien in Holsbeek op 29 september (1 ex.) en in Zichem op 24 (6 ex.) en 26 (3 ex.) september. Maar een klein aantal Duinpiepers Anthus campestris werd genoteerd. Over de Bezinkingsputten – Tienen vlogen 2 ex. op 20 augustus ; op de Brakouter – Overwinden pleisterden 1 ex. op 21 augustus en 2 ex. op 24 augustus ; over het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode vloog 1 ex. op 6 september ; in Laar pleisterde 1 ex. op 17 augustus ; op het Plateau van Honsem-Beauvechain zaten 2 ex. op 21 augustus en 1 ex. op 22 augustus en in Zichem werd 1 ex. waargenomen op 22 augustus. Aan de Bezinkingsputten werden dit najaar 313 Gekraagde Roodstaarten Phoenicurus phoenicurus geringd (waarvan 1 ex. in oktober). De eerste Koperwieken Turdus iliacus kwamen uit het noorden op 29 september met 3 ex. in Houwaart en 2 ex. in St.-Joris-Winge. Op 6 en 21 augustus werd een Snor Locustella luscinioides geringd op de Bezinkingsputten – Tienen (Erwin Hoebrechts, Jos Cuppens). Op 15 augustus werd een Waterrietzanger Acrocephalus paludicola kortstondig geobserveerd in het Vinne – Zoutleeuw (Michaël Abts). Veldwaarnemingen van Rietzanger Acrocephalus schoenobaenus waren er aan de Bezinkingsputten – Tienen op 20 augustus ; in het Vierkensbroek – Zichem
op 11 september en in het Vinne – Zoutleeuw op 5, 27 en 31 juli en 5 en 13 augustus. Een Fluiter Phylloscopus sibilatrix zat op 28 juli in de Beemden – Landen. Een Vuurgoudhaantje Regulus ignicapillus vertoefde op 12 september aan de Bezinkingsputten – Tienen. In de Beemden – Landen zat een Baardmannetje Panurus biarmicus op 6 september. Er werden weer veel Kuifmezen Lophophanes cristatus gemeld in deze periode. Dit is het overzicht. Aarschot: 1 ex. op 10 augustus en 2, 12 en 25 september, 2 ex. van 11 tot 13, op 23, 24, 27 en 29 juli, op 6 augustus en op 5 september ; Averbode Bos en Heide: 1 ex. op 11 en 19 september, 2 ex. op 17 september ; Bierbeek: 1 ex. op 4 juli en 7 augustus ; Dunbergbroek – Holsbeek: 1 ex. op 8 juli en 19 augustus ; Houwaart: 1 ex. op 29 september ; het Kasteel van Horst – St.-Pieters-Rode: 4 ex. op 6 augustus ; Langdorp: 1 ex. op 4 juli, 12 en 21 augustus en 13, 21, 25, 27 en 30 september en 4 ex. op 30 augustus ; Linden: 1 ex. op 22 juli en 31 augustus ; Molenberg – Diest: 1 ex. op 18 augustus ; Molenstede: 1 ex. op 16 september ; Rillaar: 1 ex. op 23 september ; St.-Joris-Winge: 1 ex. op 14 augustus ; Tremelo: 1 ex. op 2 juli ; Troostenbergbos – St.-Joris-Winge: 10 ex. op 11 augustus ; Vallei van de Drie Beken – Schaffen: 2 ex. op 10 augustus ; Vierkensbroek – Zichem: 1 ex. op 25 juli ; Zichem: 1 ex. op 7 september. Vorig jaar was er in deze periode slechts 1 waarneming van een Zwarte Mees Periparus ater. Nu waren er wel wat meer. In de Beemden – Landen zaten 2 ex. op 11 september ; aan de Begijnenbeek – Bekkevoort zat 1 ex. op 13 juli ; aan de Bezinkingsputten – Tienen werd er 1 gezien op 25 september ; in Bierbeek zat 1 ex. op 22 augustus en 19 september ; in Houwaart zaten 7 ex. op 29 september ; in Langdorp werd 1 ex. gezien op 10 augustus ; in het Mollendaalbos – Bierbeek zaten 3 ex. op 4 juli ; in Scherpenheuvel zaten 2 ex. op 18 september ; in het Vinne – Zoutleeuw zat 1 ex. op 27 september en in Zichem zat 1 ex. op 24 september en 2 ex. op 18 en 26 september. Drie Buidelmezen Remiz pendulinus pleisterden in het Vinne – Zoutleeuw op 24 september (Philippe Smets), 1 ex. werd op 29 september gezien in Houwaart (Kamiel Aerts). Een 1ste kj. Grauwe Klauwier Lanius collurio pleisterde op 21 augustus op de Bezinkingsputten – Tienen (Philippe Smets). Er waren al wel wat Sijzen Carduelis spinus in september. Een begin van een redelijk goed najaar. Er waren er in Averbode Bos en Heide met 1 ex. op 25 september ; aan de Bezinkingsputten – Tienen met 4 ex. op 29 september ; in Houwaart met 12 ex. op 26 september, in Tielt-Winge met 2 ex. op 11
september ; in het Walenbos – St.-Joris-Winge met 15 ex. op 30 september en in Zichem met 1 ex. op 4, 12, 18 en 24 september en 18 ex. op 26 september. Het was al van 2003 geleden dat we nog zo veel Kruisbekken Loxia curvirostra te zien kregen. Zo waren er waarnemingen op 19 locaties: in Aarschot met 1 ex. op 7 juli, 3 ex. op 9 augustus en 25 september en 11 ex. op 18 september ; in Averbode Bos en Heide met 2 ex. op 11 september, 3 ex. op 11 augustus en 18 ex. op 19 september ; aan de Benninksberg – Wezemaal met 6 ex. op 19 juli ; in het Dunbergbroek – Holsbeek met 7 ex. op 7 juli ; aan het Fruitteeltcentrum – Rillaar met 6 ex. op 26 juli, 9 ex. op 12 juli en 13 ex. op 1 en 5 juli ; in Gelrode met 1 ex. op 2 augustus ; in Hoegaarden met 1 ex. op 6 juli ; in Holsbeek met 1 ex. op 13 juli, 2 ex. op 7 juli, 8 ex. op 14 juli en 9 ex. op 8 juli en 19 september ; in Kapellen met 1 ex. op 4 juli ; in Linden met 10 ex. op 28 juli ; in Molenstede met 10 ex. op 10 juli en 18 ex. op 13 juli ; in het Mollendaalbos – Bierbeek met 1 ex. op 25 juli, 3 ex. op 10 juli en 5 ex. op 9 september ; in St.-Joris-Winge met 1 ex. op 14 juli, 2 ex. op 24 september en 6 ex. op 11 juli ; in Tielt-Winge met 2 ex. op 3 augustus ; in Tienen met 12 ex. op 14 juli en 16 ex. op 6 juli ; in de Vallei van de Drie Beken – Schaffen met 1 ex. op 8 juli ; in het Vierkensbroek – Zichem met 14 ex. op 10 juli ; in het Walenbos – St.-Joris-Winge met 10 ex. op 14 juli en 18ex. op 12 september en in Zichem met 1 ex. op 22 juli en 21 augustus, 2 ex. op 18 september, 3 ex. op 6 augustus en 16 en 25 september, 4 ex. op 22 augustus en 8 ex. op 11 september. In de Spicht – Lubbeek zat een Goudvink Pyrrhula pyrrhula op 15 september en in Honsem zat er één op 17 juli. Appelvinken Coccothraustes coccothraustes waren te zien in Averbode met 1 ex. op 3 augustus, aan het Fruitteeltcentrum van Rillaar met 1 ex. op 20 juli, in Houwaart met 1 ex. op 2 augustus en in Zichem met 1 ex. op 26 september en 2 ex. op 11 september. Een IJsgors Calcarius lapponicus vloog op 26 september over Zichem (André Van De Laer).
Deze waarnemingsrubriek kwam tot stand enkel en alleen met de gegevens die werden ingevoerd op www.waarnemingen.be. We bedanken dan ook alle waarnemers voor het ingeven van hun waarnemingen op de site. Een lijst met de waarnemers vind je terug op de website van de VWG: www.vogelwerkgroep-oost-brabant.be. Meer details over de waarnemingen zijn te vinden op www.waarnemingen.be. De waarnemingen werden niet gecontroleerd op hun juistheid en sommige dienen eventueel nog onderzocht te worden door het BAHC (Belgisch Avifaunistisch Homologatiecomité).
Peter Collaerts
Op onze website www.vogelwerkgroep-oost-brabant.be vindt u, in de rubriek Waarnemingen, dit tekstverslag terug aangevuld met de grafieken waarvoor in dit tijdschrift wat weinig plaats is. U vindt er ook steeds een lijst van de waarnemers.
