VOETREFLEX IN NEDERLAND

VOETREFLEX IN NEDERLAND

Carolien Koorenhof LENTE 2012

Inhoudsopgave

Inleiding

1

Hoofdstuk 1: Probleemstellingen

2

1.1: Toelichting op probleemstelling 1

2

1.2: Toelichting op probleemstelling 2

3

Hoofdstuk 2: Methode

4

2.1: Methode 1

4

2.1.1: De enquête

4

2.1.2: Instructies voor de enquêteurs

6

2.2: Methode 2

7

Hoofdstuk 3: Resultaten

8

3.1.1: Resultaten 1

8

3.1.2: Resultaten 1 gecombineerd 3.2: Resultaten 2

10 12

3.2.1: Vormen van communicatie

12

3.2.2: Communicatiekanalen

12

3.2.3: Mogelijkheden om voetreflex bekender te maken

14

Hoofdstuk 4: Discussie

17

Hoofdstuk 5: Conclusie

18

Hoofdstuk 6: Samenvatting

19

Bronnenlijst

20

Bijlagen

22

Bijlage I: Enquête

23

Bijlage II: Instructies voor de enquêteurs

24

Bijlage III: Bedank-handout voor ondervraagden

25

i

Inleiding In het afgelopen jaar ben ik veel mensen tegengekomen die niet goed wisten waarvoor ik aan het studeren was als ik de term voetreflexologie/voetreflextherapie of kortweg voetreflex liet vallen. Deze mensen, veelal familie, kennissen en vage bekenden die ik al in geen lange tijd gezien had, ontmoette ik op of naar aanleiding van de crematie-plechtigheden van mijn ouders. Geïnteresseerd naar mijn bezigheden en toekomstplannen vroegen zij wat ik in het dagelijks leven deed. Vaak kreeg ik na het noemen van mijn studie voetreflex enthousiaste verhalen over de huidafwijkingen of andere deformaties omtrent hun voeten. Dit vond ik een opvallend regelmatig terugkomend gegeven, waar ik als voetreflexstudent niet aan voorbij kan gaan. Het draagvlak van voetreflex blijkt lang niet zo breed te zijn als ik dacht. Daar mag wat mij betreft verandering in komen. Een bredere naam- en betekenisbekendheid van voetreflex onder de Nederlandse bevolking is dan ook mijn streven. Voor het werkveld op zich, maar natuurlijk ook voor mijn eigen toekomstige werkveld. Immers hoe meer bekendheid van voetreflex en de positieve resultaten die gehaald kunnen worden, hoe meer klanten er uiteindelijk ook in mijn eigen toekomstige praktijk zullen verschijnen. Dit is de reden waarom ik wil kijken naar hoe het staat met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander. Met deze scriptie wil ik onderzoeken wat de gemiddelde Nederlander op straat weet van voetreflex door middel van een enquête. Deze inventarisatie dient om een reëel beeld te krijgen van wat men in Nederland aan algemene kennis over voetreflex heeft. Immers mijn persoonlijke bevindingen zijn slechts een klein deel van het grotere geheel. Bovendien: meten is weten. Vervolgens wil ik diverse mogelijkheden bekijken en formuleren om mijn doel namelijk meer bekendheid van voetreflex onder de Nederlandse bevolking te kunnen verwezenlijken. Kortom met deze scriptie wil ik Voetreflex in Nederland onder de loep nemen.

1

Hoofdstuk 1: Probleemstellingen Om Voetreflex in Nederland te bekijken heb ik mijn scriptie in twee probleemstellingen uitgesplitst: Probleemstelling 1: Hoe staat het met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander? Probleemstelling 2: Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland?

1.1: Toelichting op Probleemstelling 1 In de eerste probleemstelling Hoe staat het met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander? wordt met ‘bekendheid’ gedoeld op of iemand überhaupt wel eens van voetreflex heeft gehoord, of diegene kan uitleggen wat voetreflex inhoudt, wat het kan doen/bewerkstelligen en of hij/zij bekend is met de financiële kant als voetreflexklant/ zorgverzekerde zijnde. Dé gemiddelde Nederlander is niet op straat te vinden. Immers ieder mens is uniek. Bovendien was ik dan snel klaar geweest met dit deel van mijn onderzoek. Dan had ik hem of haar aangesproken en kon mijn eerste probleemstelling beantwoorden. In deze probleemstelling bedoel ik met ‘gemiddelde Nederlander’ een persoon woonachtig in Nederland. En zullen er om ‘de gemiddelde Nederlander’ te pakken te krijgen meerdere personen, woonachtig in Nederland, geïnterviewd worden. Mijn streven is om 100 mensen uit verschillende delen van het land in dit onderzoek te includeren. Dit om een goed beeld te krijgen in hoeverre men in Nederland op de hoogte is van voetreflex. Tot deze probleemstelling ben ik gekomen, omdat ik in 2011 veel mensen ben tegengekomen die bij het noemen van mijn studie voetreflex begonnen uit te wijden over hun eeltplekken, kloven, hallux valgus, eksterogen en andere afwijkingen van hun voeten. Ik had blijkbaar een veel rooskleuriger beeld van het draagvlak van voetreflex in de Nederlandse maatschappij. Daarom wil ik met probleemstelling 1 eerst kijken naar hoe het werkelijk staat met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander. !

1.2: Toelichting op Probleemstelling 2

Als bijna afgestudeerde voetreflextherapeut en startend zelfstandig ondernemer is het voor mij interessant om te kijken naar hoe voetreflex een bredere naam- en betekenisbekendheid in Nederland (mijn werkgebied) kan krijgen. Daarom wil ik deze probleemstelling in mijn scriptie ‘Voetreflex in Nederland’ ter afsluiting van mijn studie tot voetreflextherapeut behandelen. Nadat er in probleemstelling 1 naar de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander is gekeken wil ik graag gaan bekijken hoe deze bekendheid (ongeacht welk niveau) nog bekender gemaakt kan worden in Nederland. De bekendheid zit hem dan in de naambekendheid van voetreflex in combinatie met de betekenisbekendheid. Met de naambekendheid doel ik op letterlijk de naam ‘voetreflex/ voetreflexologie/ voetreflextherapie’ en het weet hebben van het bestaan van voetreflex in Nederland. Met de term betekenisbekendheid bedoel ik de inhoud ofwel essentie van voetreflex: Massage van de voeten/ voetreflexzones op de voeten kan een geneeskrachtig/ balancerend/ helend effect hebben op het welzijn van de mens. Met deze probleemstelling ga ik op zoek naar mogelijkheden om de bekendheid (in naam plus betekenis) van voetreflex te verhogen. Wat is er voor nodig om in Nederland voetreflex op de kaart te zetten en welke tools kunnen daarvoor worden ingezet. Dat ga ik onderzoeken, bekijken en formuleren met probleemstelling 2: Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland?

2

Hoofdstuk 2: Methode Elke probleemstelling in het vorige hoofdstuk omschreven vergt een andere vorm van aanpak. Het plan van aanpak om probleemstelling 1: Hoe staat het met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander? te onderzoeken beschrijf ik in Methode 1. In Methode 2 komt ter sprake hoe en wat ik ga doen om probleemstelling 2: Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland? te kunnen gaan beantwoorden.

2.1: Methode 1 Om in kaart te brengen hoe het staat met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander heb ik een enquête opgesteld. Deze enquête is de straat opgegaan in Amsterdam, Eindhoven, Zwolle en Nijmegen. Een mooie dekking van noord, zuid, oost en west Nederland. Op deze manier heb ik de gemiddelde Nederlander te pakken willen krijgen. In elke stad streef ik ernaar 25 mensen te interviewen, zodat er uiteindelijk in totaal 100 mensen aan dit onderzoek zullen meedoen. Dit doe ik niet alleen. Ik heb een paar mensen uit de desbetreffende steden bereid gevonden te helpen met het afnemen van de enquêtes. De instructies die ik hen heb meegegeven voor het afnemen van de enquête volgen later in paragraaf 2.1.2: Instructies voor de enquêteurs. Eerst zal ik uiteenzetten welke vragen de enquête bevat en waarom ik voor deze vragen heb gekozen.

2.1.1: De enquête De enquête die ik heb samengesteld bevat de volgende vragen: (Zie bijlage I voor het exemplaar dat daadwerkelijk de straten is opgegaan) Vraag 1: Woont u in Nederland? Deze vraag stel ik omdat een positieve beantwoording op deze vraag vereist is voor dit onderzoek. Immers mijn definitie van ‘gemiddelde Nederlander’ is ‘woonachtig in Nederland’ zoals in mijn eerste probleemstelling is geformuleerd. Vraag 2: Wat is uw leeftijd? Deze vraag zal meer inzicht moeten geven in de leeftijdscategorieën waar bekendheid van voetreflex wel of niet aanwezig is. Vraag 3: Wat is uw opleidingsniveau (basis, VMBO, MAVO, HAVO, VWO, MBO, HBO, WO, anders nml.....)? Ik ben benieuwd of opleidingsniveau van invloed is op de bekendheid met voetreflex, daarom heb ik deze vraag in de enquête geïncludeerd. Vraag 4: Heeft u wel eens van voetreflexologie/voetreflextherapie gehoord? Dit is de eerste vraag in de enquête die een heel basaal inzicht kan geven. Namelijk hebben mensen überhaupt wel eens van voetreflexologie/voetreflextherapie gehoord. Deze vraag kan antwoord geven of de naam, het begrip voetreflex onder de gemiddelde Nederlander bekend is.

3

Vraag 5: Kunt u mij uitleggen wat voetreflex is? Wat voetreflex kan doen? Ook al hebben mensen nog nooit van voetreflex gehoord zouden ze deze vraag kunnen beantwoorden. Deze vraag geeft inzicht over de inhoudsbekendheid van voetreflex. Weten mensen wel of niet wat voetreflex inhoudt/ betekent. Is de naam voetreflex duidelijk genoeg om een beeld te kunnen krijgen van de inhoud/betekenis van voetreflex. Vraag 5a: Hoe komt u aan deze informatie? (via bekenden, internet, TV, zelf behandeling ondergaan, cursus/opleiding gevolgd, boeken/tijdschriften, lezing(en) gevolgd, anders nml .....) Nieuwsgierig ben ik naar waar ze de betekenis van voetreflex hebben gehaald. Wat zijn de informatiekanalen waarlangs men over voetreflex kennis vergaard. Vraag 6: Heeft u zelf wel eens een voetreflexbehandeling ondergaan? Hoeveel van de ondervraagde Nederlanders hebben zelf ervaring met voetreflex? Dit geeft op een ander niveau informatie over de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander. Deze mensen hebben gehoord over voetreflex, weten (min of meer) wat voetreflex voor ze kan betekenen en hebben de drempel genomen om een voetreflextherapeut te vinden en een behandeling ondergaan. Vraag 6a: Zo ja, hoe bent u bij uw voetreflextherapeut gekomen? (Via bekenden, papieren telefoongids, via internet, anders nml: .......) Met deze vraag hoop ik inzicht te vergaren over de manieren waarop men aan voetreflextherapeuten komt. En welke weg het meest bewandeld wordt tegenwoordig. Vraag 7: Weet u of voetreflexbehandelingen vergoed worden in 2012 door uw zorgverzekeraar? Is de gemiddelde Nederlander zich bewust van de financiële kant van behandelingen bij een voetreflextherapeut? In deze tijd vol bezuinigingen waarin eenieder te maken krijgt met de bezuinigingen die het kabinet doorvoert ben ik benieuwd of en in hoeverre men weet heeft van de mogelijkheid tot vergoeding van voetreflexbehandelingen. Vraag 7a: Bij welke zorgverzekeraar bent u verzekerd? Vraag 7b: Hoe bent u verzekerd? (basispakket, basispakket + aanvullend) Met deze vragen wil ik kunnen checken of het geantwoorde op vraag 7 ook klopt. Dit zijn controlevragen. Zoals in bijlage I te zien is, is er onderaan de enquête ruimte gemaakt om aan te geven of de geïnterviewde persoon een man danwel vrouw is. Eventuele aantekeningen kunnen ook onderaan geplaatst worden.

4

2.1.2: Instructies voor de enquêteurs Aangezien ik ervoor heb gekozen dit scriptie-onderzoek niet alleen uit te voeren, heb ik een aantal instructies voor de enquêteurs opgesteld. Deze instructies zijn van belang en mogen zeker niet ontbreken in de aanpak van deze probleemstelling, zodat dit opgestelde onderzoek in de toekomst door anderen ook uitgevoerd kan worden. Instructies voor de enquêteurs: (Het begeleidende instructievel voor de enquêteurs is te vinden als bijlage II)

    

Gebruik voor elke ondervraagde één kant van een A4. Het afnemen van een enquête duurt ongeveer 3 min. Schrijf duidelijk. Ondervraag 25 verschillende mensen, waarvan ongeveer 50% man en 50%vrouw is. Geef na afloop iedere ondervraagde als dank de ‘hand-out’ met informatie over voetreflex en de aangehechte kortingsbon voor 15% korting op één voetreflexmassage.  Opmerking bij vraag 5: Laat mensen zelf vertellen. Nodig ze hiertoe uit door bemoedigende woorden/gebaren te maken. Voorkom dat je woorden in hun mond legt. Je kruist het vakje ‘wel’ aan als de persoon voetreflex omschrijft met: Plaatsen op de voeten die corresponderen met organen, spieren, gewrichten, weefsels in het lichaam. Dat door massage van de voeten/voetreflexzones op de voeten dit een geneeskrachtig/ balancerend/ helend effect kan hebben op het welzijn van de mens. Je kruist het vakje ‘niet’ aan als de persoon geen van bovenstaande eigenschappen van voetreflex kan benoemen of dat de persoon er hele andere ideeën op na houdt. Toelichting op punt 4 van de instructies: Ondervraag 25 verschillende mensen, waarvan ongeveer 50% man en 50%vrouw is. Met deze instructie wil ik bereiken dat er ongeveer evenveel mannen als vrouwen aan het onderzoek meedoen. Op deze manier ontstaan er twee subgroepen die vervolgens met elkaar te vergelijken zijn. Wie zijn er het meest op de hoogte van voetreflex? De mannen of de vrouwen?

? 5

2.2: Methode 2 Om antwoord te vinden op de probleemstelling: Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland? wil ik diverse communicatie-methoden bekijken en mijn eigen creatieve geest aan het werk zetten. In eerste instantie ben ik op zoek gegaan naar manieren van informatie-overdracht in de tijd waarin wij nu leven. Welke communicatiekanalen zijn er op dit moment? Welke vormen van communicatie zijn geschikt voor het bekender maken van voetreflex in Nederland? In de bibliotheek van Nijmegen en op internet vond ik de informatie die ik daarvoor nodig had. Met de gevonden informatie en mijn eigen creatieve brein ben ik aan de slag gegaan om een antwoord te kunnen formuleren op probleemstelling 2: Hoe kan voetreflex een nog bredere naamen betekenisbekendheid krijgen in Nederland?

6

Hoofdstuk 3: Resultaten De resultaten van probleemstelling 1: Hoe staat het met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander? zijn terug te vinden in paragraaf 3.1.1 en 3.1.2. In paragraaf 3.1.1: Resultaten 1 staan de resultaten die per vraag uitgewerkt zijn. In paragraaf 3.1.2: Resultaten 1 gecombineerd heb ik gegevens over leeftijd, geslacht en opleidingsniveau gecombineerd met de resultaten van vraag 5: Kunt u mij uitleggen wat voetreflex is? Wat voetreflex kan doen? De resultaten van probleemstelling 2: Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland? zijn te vinden in paragraaf 3.2: Resultaten 2.

3.1.1: Resultaten 1 De enquêteurs hebben met succes in totaal 97 mensen geïnterviewd. Onder de 97 ondervraagden waren 41 mannen en 53 vrouwen. Van 3 personen is niet ingevuld welk geslacht zij hebben. In de regio Nijmegen, Eindhoven en in ongeveer de helft van de regio Zwolle zijn de enquêtes op straat afgenomen. In Amsterdam en de andere helft van Zwolle zijn de enquêtes afgenomen bij collega’s en bekenden. De resultaten van de antwoorden op de vragen 4,5,6 en 7 uit de enquête staan hieronder in overzichtelijke tabellen weergegeven. De antwoorden heb ik per regio uitgesplitst en het totaal onderaan de tabel vermeld. Op vraag 4 Heeft u wel eens van voetreflexologie/voetreflextherapie gehoord? antwoordden de ondervraagden in de verschillende regio’s als volgt: Van voetreflex gehoord

WEL

NIET

aantal ondervraagden

Regio Amsterdam

13

7

21 (1 niet ingevuld)

Regio Eindhoven

21

5

26

Regio Nijmegen

16

9

25

Regio Zwolle

19

6

25

Totaal

69

27

69 + 27 + 1 niet ingevuld = 97

In totaal hadden 71% van de 97 ondervraagden wel eens van voetreflex gehoord. 28% van de 97 ondervraagden had nog nooit van voetreflex gehoord. Op vraag 5 Kunt u mij uitleggen wat voetreflex is? Wat voetreflex kan doen? antwoordden de ondervraagden in de verschillende regio’s als volgt: Kan uitleggen wat voetreflex is

WEL

NIET

aantal ondervraagden

Regio Amsterdam

9

11

21 (1 niet ingevuld)

Regio Eindhoven

14

12

26

Regio Nijmegen

12

13

25

Regio Zwolle

12

13

25

Totaal

47

49

95 + 1 niet ingevuld = 97

In totaal kon 48% van de 97 mensen uitleggen wat voetreflex is en kan doen. 51% van de 97 mensen kon niet uitleggen wat voetreflex is en kan doen.

7

De 47 ondervraagden die wel konden uitleggen wat voetreflex is hadden meerdere mogelijkheden om aan te geven via welke informatiebron zij hun informatie over voetreflex hadden vernomen. Hieronder staat een overzicht van die genoemde informatiebronnen. Informatiebronnen Voetreflex

Aantal malen genoemd

Via bekenden

23

Internet

3

TV

2

Boeken/tijdschriften

11

Zelf behandeling ondergaan

8

Lezing

0

Cursus/opleiding

5

Anders nml: logica, Thailand, Indonesië, 3x geen idee, nationale vrouwendag, poster in etalage

8

De informatiebron Anders nml: bevat een aantal andere mogelijke informatiebronnen, zoals ze hierboven in steekwoorden zijn weergegeven. Deze steekwoorden zal ik nader uitleggen. Diegene die logica noemde als informatiebron had nog nooit van voetreflex gehoord maar kon door logica wel uitleggen wat het is en kan doen. Deze persoon was de enige van de 27 personen die nog nooit van voetreflex hadden gehoord die kon uitleggen wat voetreflex inhield alleen door de naam ‘voetreflex’ logisch te beredeneren. De persoon die in Thailand is geweest kwam daar in het straatbeeld in aanraking met voetreflex. Zelf zei hij hierover; “Daar beweren ze dat het van alles kan genezen, hartziekten en andere vreselijke dingen”. Eén persoon vertelde regelmatig in Indonesië te komen en daar gemasseerd te worden. Drie personen hadden geen idee waar zij hun informatie over voetreflex vandaan hadden. Eén vrouw was op de nationale vrouwendag in aanraking gekomen met voetreflex. En een andere persoon vertelde via een poster in een etalage aan informatie over voetreflex te zijn gekomen. Uit bovenstaande tabel wordt duidelijk dat Via bekenden en Boeken/tijdschriften de meest benutte informatiebronnen zijn om aan informatie over voetreflex te komen volgens de ondervraagden. Op vraag 6 Heeft u zelf wel eens een voetreflexbehandeling ondergaan? antwoordden de ondervraagden in de verschillende regio’s als volgt: Behandeling ondergaan

WEL

NIET

aantal ondervraagden

Regio Amsterdam

3

17

21 (1 niet ingevuld)

Regio Eindhoven

5

21

26

Regio Nijmegen

6

19

25

Regio Zwolle

3

22

25

Totaal

17

79

95 + 1 niet ingevuld = 97

In totaal had 18% van de 97 mensen zelf wel eens een voetreflexbehandeling ondergaan. 81% van de 97 mensen had nog nooit een voetreflexbehandeling ondergaan. Bij beantwoording van vraag 6 valt op dat de 17 mensen die wel eens een voetreflexbehandeling hebben ondergaan dat niet allemaal hebben benoemd als informatiebron bij vraag 5a. Hier kwam naar voren dat slechts 8 mensen zelf een behandeling hadden ondergaan en dit verkozen te noemen als informatiebron.

8

In totaal hadden 17 ondervraagden wel eens een voetreflexbehandeling ondergaan. Met de antwoorden op vraag 6a Hoe bent u bij uw voetreflextherapeut gekomen? kan ik daar meer inzicht over geven. Zie hieronder. Informatiebronnen Voetreflextherapeuten

Aantal malen genoemd

Via bekenden

14

In de papieren telefoongids

0

Via internet

1

Anders nml: Thailand, aangeplakt in straat

2

In de categorie Via bekenden heb ik zowel persoonlijke als professionele bekenden geplaatst. Een persoonlijke bekende die genoemd werd waren ‘Chinese vrienden’. Professionele bekenden die genoemd werden waren een verloskundige, via opleiding pedicure, een tenenlezer en via een cursus shiatsu. In de categorie Anders nml: kwam diegene die in Thailand was geweest aan zijn voetreflextherapeut door de vele aanbiedingen op straat aldaar. Hier in Nederland kwam iemand aan zijn voetreflextherapeut door een aanplakbiljet in de straat. De ondervraagden noemden Via bekenden hier het vaakst als de informatiebron om aan een voetreflextherapeut te komen. Op vraag 7 Weet u of voetreflexbehandelingen vergoed worden in 2012 door uw zorgverzekeraar? antwoordden de ondervraagden in de verschillende regio’s als volgt: Vergoeding door zorgverzekeraar

WEL

GEEN

WEET HET NIET

aantal ondervraagden

Regio Amsterdam

0

0

18

21 (3 niet ingevuld)

Regio Eindhoven

2

1

23

26

Regio Nijmegen

1

1

22

25 (1 niet verzekerd)

Regio Zwolle

6

2

17

25

Totaal

9

4

80

93 + 4 niet ingevuld = 97

In totaal wist 82% van de 97 verzekerden niet of hun zorgverzekeraar voetreflexbehandelingen wel of niet vergoed. 9% van de 97 verzekerden antwoordde dat hun zorgverzekeraar wel voetreflexbehandelingen vergoedt. En 4% van de 97 verzekerden antwoordde dat hun zorgverzekeraar geen vergoeding geeft voor voetreflexbehandelingen. Om te kunnen controleren of de ondervraagden ook beschikken over de juiste informatie omtrent hun zorgverzekeraar heb ik vraag 7a gesteld: Bij welke zorgverzekeraar bent u verzekerd? en vraag 7b: Hoe bent u verzekerd?. Bij vraag 7b hadden zij de keuzeantwoorden: basispakket of basispakket plus aanvullende verzekering. Van de 9 ondervraagden die antwoordden dat hun zorgverzekeraar voetreflexbehandelingen vergoedt hadden alle 9 gelijk. De 4 ondervraagden die antwoordden dat hun zorgverzekeraar voetreflexbehandelingen niet vergoedt, hadden ongelijk.

9

3.1.2: Resultaten 1 gecombineerd Om inzicht te krijgen op de leeftijdscategorieën, man/vrouw-verhouding en opleidingsniveau waarin voetreflex bekendheid heeft heb ik deze gegevens en de positieve antwoorden op vraag 5 Persoon kan wel uitleggen wat voetreflex is gecombineerd. In figuur 1 wordt duidelijk hoeveel personen van de 97 ondervraagden in elke leeftijdscategorie zitten en hoeveel personen daarvan wel kunnen uitleggen wat voetreflex is. De leeftijden zijn verdeeld in de leeftijdscategorieën tieners tot en met zeventigers. Eén persoon die wel kon uitleggen wat voetreflex is, wilde het geboortejaar niet kenbaar maken. Figuur 1: Leeftijd versus voetreflex kunnen uitleggen

30 24

25

20

20

16 14

15 10

11

10

8 6

5

9

8

7 5

2

2

0 20ers

Tieners

30ers

40ers

50ers

70ers

60ers

Totaal aantal ondervraagden per leeftijdscategorie Ondervraagden die kunnen uitleggen wat voetreflex is

De leeftijdscategorieën die naar verhouding het meeste personen hebben die kunnen uitleggen wat voetreflex is zijn de veertigers (72%) en dertigers (67%). Van de leeftijdscategorieën tieners (20%) en zeventigers (25%) zijn in verhouding de minste personen die kunnen uitleggen wat voetreflex is. Onder de 47 mensen die wel konden uitleggen wat voetreflex inhoudt waren 13 mannen en 33 vrouwen. Van 1 persoon die kan uitleggen wat voetreflex is, is niet ingevuld welk geslacht deze heeft. Procentueel kunnen 32% van het totaal aantal mannen en 62% van het totaal aantal ondervraagde vrouwen uitleggen wat voetreflex inhoudt (zie figuur 2). In verhouding kunnen dus meer vrouwen uitleggen wat voetreflex is dan mannen. Figuur 2: Geslacht versus voetreflex kunnen uitleggen 53

60 45

41 33

30 14

15 0

Vrouwen

Mannen

Totaal aantal ondervraagden per geslacht Ondervraagden die kunnen uitleggen wat voetreflex is 10

Om het opleidingsniveau van sommige oudere ondervraagden te bepalen ben ik gaan zoeken naar de verschillende onderwijstermen die de ondervraagden aandroegen. Deze onderwijstermen kwamen van vóór de Wet op het Voortgezet Onderwijs, beter bekend als de Mammoetwet. Deze wet werd in 1968 van kracht. Daarin werden de onderwijstermen beschreven zoals wij die vandaag de dag kennen. De onbekende onderwijstermen die uit de enquête kwamen, heb ik vergeleken met de huidige opleidingsniveau’s en ze daarop aangepast. In figuur 3 wordt weergegeven hoeveel personen per opleidingsniveau kunnen uitleggen wat voetreflex is naast het totaal aantal personen ondervraagd per opleidingsniveau. Figuur 3: Opleidingsniveau versus voetreflex kunnen uitleggen

47

50 40

28

30 19

20 10

10

1

0 1 Basisschool VMBO

9

7

6 3

MAVO

3

2

1

HAVO

5

1

VWO

MBO

HBO

WO

Totaal aantal ondervraagden per opleidingsniveau Ondervraagden die kunnen uitleggen wat voetreflex is

Verhoudingsgewijs zijn het de HBOers en WOers die de meeste personen per opleidingsniveau hebben die wel kunnen uitleggen wat voetreflex is. Dat zijn namelijk 62% van de totaal 47 HBOers en 56% van de totaal 9 WOers die kunnen uitleggen wat voetreflex is. Aangezien het totaal aantal ondervraagden van de basisschool, HAVO en VWO in dit onderzoek heel laag zijn doe ik over deze opleidingsniveau’s geen uitspraak. In vergelijking met de 17% van de VMBO, 30% van de MAVO en 37% van het MBO die wel kunnen uitleggen wat voetreflex is steken de HBOers en WOers met hun kop boven het maaiveld uit.

11

3.2: Resultaten 2 Met de informatie die ik uit diverse literatuurbronnen heb kunnen halen zal ik een aantal mogelijkheden benoemen die voetreflex op de Nederlandse kaart kan zetten. Ik bespreek drie verschillende vormen van communicatie in § 3.2.1 die gebruikt kunnen worden voor het bekender maken van voetreflex. Vervolgens komen in § 3.2.2 diverse veelgebruikte communicatiemiddelen aan bod via welke wij onze informatie ontvangen en dus ook kunnen overbrengen. Uiteindelijk formuleer ik in § 3.2.3 een aantal mogelijkheden ter verhoging van de bekendheid van voetreflex in Nederland.

3.2.1: Vormen van communicatie Er zijn verschillende vormen van communicatie waarin de informatie over voetreflex gegoten kan worden. Ik wil er drie bespreken die van belang zijn voor het uiteindelijk doel meer bekendheid te kunnen geven aan voetreflex. De drie vormen van communicatie die ik zal bespreken zijn: reclame, public relations/ marketing en voorlichting. Ik wil deze drie van elkaar onderscheiden, omdat ze alledrie wel raakvlakken, maar elk een ander doel hebben. Reclame kennen we allemaal. Op iedere straathoek, via krant, radio, televisie en het internet worden we elke dag door diverse aanbieders bestookt met verkooptaal. Dat is ook het doel van reclame namelijk de verkoop van een product of dienst bevorderen. Public relations en/of marketing is er op gericht het imago te verbeteren of om bekendheid van een instelling of onderneming te verhogen. Voorbeeld: bij de introductie van een nieuwe auto worden journalisten uitgenodigd voor een proefrit in de hoop dat er daardoor enthousiaste artikelen in de pers verschijnen. Voorlichting geschiedt wanneer alle beschikbare informatie over een bepaald onderwerp aangeboden wordt, zodat men zelf kan bepalen wat men met deze informatie en het desbetreffende onderwerp wil doen. De patiëntenfolders over verschillende ziekten/aandoeningen die bij de huisarts te vinden zijn zijn daar een goed voorbeeld van.

3.2.2: Communicatiekanalen In de loop van de geschiedenis zijn er vele verschillende manieren van informatieoverdracht gebruikt. Onze primitieve voorouders communiceerden uitsluitend, net als dieren, via bewegingen, geschreeuw en gegrom. Dat tijdperk zijn wij inmiddels allang voorbij. Niet alleen hebben onze voorouders taal ontwikkelt, ook leerden zij gebruik te maken van middelen om een boodschap over te brengen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rooksignalen van inheemse Amerikaanse bewoners of de trommels die in Afrika gebruikt werden. Hiermee konden zij eenvoudige berichten doorseinen. Door diverse technische ontwikkelingen zijn wij tegenwoordig in het bezit van een rijk pallet aan communicatiemiddelen. Een overzicht van de vele mogelijke middelen om mee/via te communiceren vind u op de volgende pagina. Dit overzicht van communicatiemiddelen is een overzicht waar andere communicatiemiddelen aan toegevoegd kunnen worden. Het geeft in ieder geval een ruim beeld van de vele mogelijkheden die tot onze beschikking staan om informatie over voetreflex te delen.

12

ABC-overzicht van communicatiemiddelen* • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Advertentie Affiche Agenda Ansichtkaart Ballonnen Banieren Banner Bedrijfsfilm Bedrijfsbezoeken (rondleidingen) Beleidsnota Beurs Billboard Blog Boek Boekpresentatie Brief Briefing Brochure Busreclame (reclame in het openbaar vervoer) Cadeau Checklist Coaching Commercials (Radio, tv, internet) Cursus Dagbladreclame Debat Direct mail Discussiebijeenkomsten Discussieforum Displays DVD E-mail Evenementendrukwerk zoals bierviltjes, t-shirts, vlaggen, waterflesjes Events Expositie E-zine Factsheet FAQ's (Frequently Asked Questions) Festival Films, video's Foto Free publicity Games Gesprek Handleiding Helpdesk Huis-aan-huis-folders Huisbezoek Huisstijl (Sommige huisstijlen zijn zó krachtig dat bijvoorbeeld alleen de kleur het merk verraadt.) Infobalie Informatiemarkt Informatiepanelen Informatiepakket Informatietelefoon Infotainment (tv-programma's waarin product of dienst wordt gepresenteerd)

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 13

Intranet Introductieprogramma Introductiemap Jaarverslag Jingle Jassen Kalender Kerstkaart Kleding (petten, jacks, T-shirts) Koffieautomaatbeker Lespakket Lichtkrant Lobby Mededelingenbord Muziek: jingles Muziek: liedjes Narrowcasting Nieuwsbrief Omroepinstallatie (denk aan geluidswagens of festivals) Persbericht Persconferentie Persrondleiding Persoonlijke benadering Persoonlijke verkoopgesprekken Personeelsblad Poster Presentatie Probeerexemplaar Quiz Reclameartikelen (weggevertjes) Relatiemagazine Rondetafelgesprek Rondleiding Sample (probeerverpakking) SMS Spandoek Speech Sponsoring Spreekbeurt-materialen Stickers Studiedag Telefoon Teletekst Tentoonstelling Theatervoorstelling Toespraak Twitter Uitstapjes Vergaderingen Video's en film Videoscherm Vlaggen Voicemail Website Weggevertjes (reclameartikelen) Werkontbijt Werkoverleg *Bron: www.leren.nl

3.2.3: Mogelijkheden om voetreflex bekend(er) te maken. Alle informatie die ik uit mijn vooronderzoek over vormen van communicatie en communicatiemiddelen heb gehaald, zijn een bron van inspiratie geweest om te komen tot diverse mogelijkheden om voetreflex bekend(er) te maken. Een deel van die mogelijkheden is gebaseerd op bekende methoden, een deel komt voort uit mijn eigen fantasie en een deel zijn nieuw bedachte concreet haalbare methoden. Informatie over voetreflex in Nederland is in vele verschillende vormen te vinden. Bekende vormen zoals ik die ben tegen gekomen na wat surf- en graafwerk zal ik eerst benoemen. Het wiel is immers al uitgevonden. Hier zet ik alleen de spaken op een rij. Op de website van Google kwam ik na het invoeren van de termen ‘reclame’ en ‘voetreflex’ een advertentie tegen van de VoetreflexPlusTM Opleiding (www.totalhealth.eu). Bij alleen de term ‘voetreflex’ zag ik een advertentie van het opleidingsinstituut Civas (www.civas.nl/ voetreflextherapie). Bovenaan in een lichtgeel kader worden de advertenties als eerste vermeld na deze zoektermen. Omdat de adverteerders direct bovenaan komen te staan is de kans groot dat ze ook als eerst worden aangeklikt door de (be)zoeker. De kracht van deze manier van adverteren zit in de doelgerichte benadering. Immers (be)zoekers zullen alleen advertenties tegenkomen die bij hun zelfgekozen zoekwoorden passen. Er bestaat een startpagina voor voetreflexologie (www.voetreflexologie.startpagina.nl) waarop men voetreflextherapeuten per provincie en opleidingen in Nederland kan vinden. Een soortgelijke website vond ik op www.voetreflexologie.startkabel.nl. Via deze startpagina’s en ook via andere zoekmachines op internet (Google, Bing, Yahoo, Ilse, Track, etc.) zijn de websites van voetreflextherapeuten en hun praktijk te vinden. Om een eigen voetreflexpraktijkwebsite te maken kan je je laten adviseren door iemand die gespecialiseerd is in het ontwerpen en onderhouden van websites. Als je een beetje computervaardig bent is het ook mogelijk zelf een website te maken. Er zijn diverse internetproviders met een andere naam web-hosters (vanuit het Engels vertaald: web-gastheren) die internetruimte aanbieden om jouw website zichtbaar te maken. Websites worden namelijk pas toegankelijk voor publiek als ze ergens zijn opgeslagen. Een internet-provider of web-host biedt die ruimte op zijn ‘grote’ computer. Om jouw website online te krijgen heb je een domeinnaam nodig. Dit is het www-adres waaronder jouw praktijk te vinden is op het wereld wijde web. De meeste internet-providers bieden naast internetruimte en domeinnaamregistratie de mogelijkheid met een eenvoudige websitemaker je eigen website te creëren. Naast een website zijn er andere mogelijkheden om via internet informatie te delen, in dit geval over voetreflex. Dat kan informatie zijn over een eigen praktijk, cursussen of opleidingen, op vakantie met een voetreflexoloog, voetreflexstudiereizen, etc. Deze informatie kan gedeeld worden via zogenaamde ‘social media’. Dit is de verzamelnaam voor alle internet-toepassingen waarmee men informatie kan delen. Niet alleen (informatieve) tekst, maar ook geluid en beeld kunnen via deze sociale netwerken gedeeld worden. Een aantal internationaal bekende netwerken zijn Facebook, Youtube, Linkedin en Twitter bovendien ook Wikipedia en Myspace. Bekende Nederlandse sociale netwerken zijn Hyves, Nujij en Schoolbank. Zoals al beschreven kan men via sociale media informatie delen. In tegenstelling tot traditionele media, waarbij de professional de inhoud en vorm van informatie bepaalt, kan de websitebezoeker zelf informatie genereren en delen. Dit wordt ook wel ‘user generated content’ genoemd. Letterlijk vertaald ‘gebruikers gegenereerde inhoud’. Op Youtube kan men bijvoorbeeld zelfgemaakte filmpjes plaatsen en Wikipedia is een digitale encyclopedie waarop men zelf artikelen kan publiceren. Op www.youtube.nl kwam ik audio-visuele voetreflexboodschappen tegen. Er zijn daar filmpjes te vinden van voetreflextherapeuten die hun praktijk aanprijzen. Men geeft een beeld van hoe de praktijk eruit ziet, wat voetreflex kan doen en hoe men te werk gaat. Met zo’n filmpje krijg je meteen een indruk van wie de therapeut zelf is.

14

Ook de opleidingen Civas en Total Health hebben filmpjes via youtube geplaatst. Een van de filmpjes is bijvoorbeeld een impressie van de China-reis die door Total Health wordt georganiseerd. Weg van de digitale snelweg en gedoken in de papieren communicatiemiddelen kwam ik het volgende op het spoor. In de telefoongids 2011/2012 en in die van 2012/2013 van Regio Nijmegen vond ik één voetreflexpraktijk onder ‘voetreflex’. In het gele gedeelte van de gids is ongeveer een halve tot 3/4-pagina te vinden met ‘alternatieve geneeswijzen’. Uit de vermeldingen die daar staan is niet altijd op te maken wat voor soort alternatieve geneeswijze er aangeboden wordt. Er staat bijvoorbeeld natuurgeneeswijze maar geen specificatie daarvan. In de Gouden Gids van 2012/2013 staat in de alternatieve geneeswijzen rubriek één vermelding van reflexzonetherapie. In de bibliotheek Mariënburg in Nijmegen staan in een groot folderrek diverse folders van natuurgeneeskundige praktijken om hun praktijk aan te prijzen. Daar vond ik 1 folder van een voetreflexpraktijk. Ook bij huisartsen, apotheken, dansscholen, gezondheids- en/of spirituele centra, yogastudios, esoterische boekhandels is er meestal een plek waar folders staan en waar men zijn of haar reclamefolder (soms tegen een kleine vergoeding) kan plaatsen. Aandacht van de (locale) media is een andere mogelijkheid om bekendheid te verwerven. Men spreekt dan van ‘vrije publiciteit’. Dat kan variëren van een gratis oproep van een voetreflextherapeut voor een open dag bij de regionale radiozender. Of een uitgebreid artikel, geschreven door een journalist van een regionale krant, ter kennisgeving van een opening van een voetreflexpraktijk bijvoorbeeld. Met vrije publiciteit zet je de media in om reclame te maken voor jouw eigen doel. Voor de krant, radio of tv-zender is het van belang dat het onderwerp van aandacht nieuwswaarde heeft. Het grote voordeel van vrije publiciteit is de geloofwaardigheid. Redactionele publiciteit komt geloofwaardiger over dan een advertentie. Immers het is een objectieve/ onafhankelijke partij (de journalist) die schrijft. Een studiegenote van mij uit Gendt heeft een andere manier bedacht en uitgevoerd om voetreflex bekendheid te geven. In het ouderencentrum bij haar in de buurt heeft zij een lezing gegeven over voetreflex. Na de lezing van ongeveer een uur gaf zij de aanwezigen de mogelijkheid voetreflex aan den lijve te ondervinden. Daarvoor had zij een medestudent gevraagd om belangstellenden te masseren. Na afloop had ze voor iedere deelnemer aan de lezing een kleinigheidje in de vorm van een probeerverpakking verzorgende voetenmilk van Volatile, haar praktijkfolder en visitekaartje samengebonden in doorzichtig folie met een lint eromheen. Naar aanleiding van haar lezing heeft ze verschillende mensen van die avond terug in haar praktijk gezien voor een voetreflexbehandeling. Heel kort noemde ik al de open dag. Dit kan uitsluitend in je eigen praktijk om zo mensen met jou en jouw praktijk kennis te laten maken. Of in een gezondheidsroute bij jouw praktijk in de buurt met meerdere gezondheidsdisciplines zoals fysiotherapeut, creatief therapeut, homeopaat, acupuncturist en/of andere natuurgeneeskundigen. Tot zover de bekende mogelijkheden om voetreflex bekendheid in naam en betekenis te geven. Als mijn fantasie de vrijheid krijgt op het onderwerp bekendmaking van voetreflex in Nederland dan zie en hoor ik grootschalige tv- en radiocommercials. Staats-, Postcode- en andere loterijen die zeer gewilde voetreflexbehandelingen verloten. Eenlandelijke radiozender die een informatieblok wijdt aan voetreflex inclusief prijsvraag met als beloning een gratis consult bij u in de buurt. In ‘Holland’s got Talent’ wint een vooraanstaand voetreflextherapeut om zijn/haar uitzonderlijke talent. In het centrum van de grote steden worden ‘blotevoetenpaden’ aangelegd waar veelvuldig gebruik van wordt gemaakt door jong en oud. En ieder gezin besteed elke dag om 19.00 tijd aan elkaars voeten. Voetreflexmassage wordt van ouder op kind doorgegeven en is niet meer weg te denken uit de Nederlandse maatschappij.

15

Natuurlijk besef ik mij terdege dat dergelijke fantasieën niet vanzelfsprekend reëel zijn. Er dient rekening gehouden te worden met financiële, technische en andere haalbare investeringen bijvoorbeeld van mankracht en tijd. Als ik daarmee rekening hou dan kom ik op de volgende nieuw bedachte concrete mogelijkheden om bekendheid te geven aan voetreflex. In de traditie van de kettingbrief heb ik het volgende bedacht: een ketting-mini-cursus-voetreflex. Van een kettingbrief is het de bedoeling dat je deze doorgeeft aan mensen die jij kent die het dan weer doorgeven aan mensen die zij kennen en ga zo maar door. Ooit heb ik er een gekregen met een recept. Daarbij kreeg ik ook een stukje cakedeeg. Hermans vriendschapscake heette dat geloof ik. Met het gekregen deeg maakte ik het deeg voor de cake, waarvan ik een stukje af moest houden om weer door te kunnen geven. In deze traditie kan er ook een ketting-mini-cursusvoetreflex worden opgezet. Ik begin bijvoorbeeld met twee personen een ontspannende voetreflexmassage te leren, maak een A4 met instructie over de massage inclusief beeldmateriaal en tevens informatie over voetreflex die kopieerbaar is. Die personen leren het vervolgens weer ieder aan twee (dus twee keer twee is vier) nieuwe personen, geven de A4-instructie mee (gekopieerd van hun eigen exemplaar), enzovoorts. Het kost wat tijd, weinig geld (twee kopieën) en met dit doorgeefsysteem bereik je uiteindelijk veel mensen. Het zijn namelijk niet alleen de mensen die aan de ketting-mini-cursus meedoen die je bereikt, maar ook diegene die zij vertellen dat ze daarmee bezig zijn. En natuurlijk de mensen die zij vragen om mee te doen aan de kettingmini-cursus-voetreflex. Een andere manier om meer bekendheid van naam en betekenis aan voetreflex in Nederland te geven is niet alleen direct richten op de consument, maar ook mensen op de hoogte brengen van voetreflex die contact hebben met de (potentiële) consument. Ik denk daarbij aan huisartsen, fysiotherapeuten, psychologen, verloskundigen, Cesar/Mensendieck-oefentherapeuten. Kortom mensen in de gezondheidszorg die mensen (hun cliënten, patiënten, consumenten, klanten) kunnen doorverwijzen naar een voetreflextherapeut. Het belang voor deze doorverwijzers om op de hoogte van voetreflex te zijn is dat zij mogelijkheden hebben om hun cliënten goede gezondheidszorg te leveren buiten hun eigen expertise om. Immers hebben gezondheidszorgers het beste met hun cliënten voor. En mochten zij zelf niet uit een situatie met een cliënt komen is voetreflex wellicht een manier om beweging in de situatie te krijgen. Een lezing geven voor deze groep mensen lijkt mij een goede manier om ze op de hoogte te brengen van voetreflex en de mogelijkheden en onmogelijkheden daarvan voor hun cliënten. De lezing zou je met een aantal voetreflextherapeuten uit de buurt kunnen geven, zodat men ook weet dat er therapeuten in de buurt zijn en welke persoonlijkheden daarbij horen. Benodigdheden voor zo’n informatiebijeenkomst zijn: in eerste instantie aankondigingen van de informatiebijeenkomst, een ruimte waarin de lezing gegeven kan worden met alle benodigdheden (stoelen, wit scherm voor een geprojecteerde presentatie, koffie/thee), tijd ter voorbereiding, overleg en tijd voor de lezing zelf, informatieflyers over voetreflex en visitekaartjes of contactlijst van de aanwezige voetreflextherapeuten, geld om dit te financieren. Er zijn verschillende manieren om doorverwijzers te benaderen en daarmee een informatiebijeenkomst over voetreflex aan te kondigen. Persoonlijk aanschrijven en nabellen of men de aankondiging goed ontvangen heeft en of er nog onduidelijkheden zijn is één manier. De geschikte ruimte kan wellicht een praktijkruimte van een van de deelnemende voetreflextherapeuten zijn. Alternatief zou er een buurthuis-ruimte afgehuurd kunnen worden. Al met al zijn de investeringen in geld en tijd voor een dergelijke informatiebijeenkomst een haalbare realiteit en dus een concrete manier om meer bekendheid aan voetreflex in Nederland te geven. Ten slotte nog één concrete mogelijkheid om meer bekendheid te geven aan voetreflex; een straatonderzoek houden naar de bekendheid van voetreflex in Nederland en de ondervraagden als dank een informatiefolder over voetreflex en een kortingscoupon voor een behandeling geven.

16

Hoofdstuk 4: Discussie Tijdens het afnemen van de enquêtes werd ik mij bewust van mijn voorkeur om vooral ‘leuke’, interessante, mensen-die-mij-aanspraken (niet letterlijk maar figuurlijk) mensen aan te spreken. Tevens viel het mij op dat niet iedereen open staat voor zulks een ondervraging. Bovendien besefte ik mij dat niet iedere inwoner van Nederland zich op straat zal kunnen of willen bevinden. Hiermee wil ik aangeven dat ondanks ik ervan uitging dat de gemiddelde Nederlander op straat te vinden is ik toch een selecte groep bereikt heb met deze straatenquête. Met de methode die ingezet is om een antwoord te krijgen op de probleemstelling hoe het staat met de bekendheid van voetreflex in Nederland heb ik uiteindelijk 97 mensen weten te bevragen. Door het onderzoek naar antwoord op probleemstelling 2 (Hoe kan voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid krijgen in Nederland) rees bij mij de vraag of de inzet van sociale netwerken (bv. Facebook of Twitter) niet een mogelijkheid zou zijn om bijvoorbeeld bij een vervolgonderzoek hiervan gebruik te maken. Het grote voordeel wat ik daarin zie is het grote publiek wat je dan kan aanspreken en ondervragen. Hierdoor kan je meer mensen in een kortere tijd met minder krachtsinspanning ondervragen. Hierdoor kan je uiteindelijk met een nog grotere betrouwbaarheid je onderzoek presenteren. Wellicht dat je dan in een maand tijd waarin ik er nu 97 heb bereikt dan 970 ingevulde enquêtes kan binnenkrijgen. Bij het verwerken van de gegevens van de enquêtes uit Amsterdam kwam ik erachter dat op sommige enquête-bladen gegevens ontbraken. Bovendien kreeg ik slechts 21 van de 25 gevraagde enquêtes terug. Hiervan was tevens de man/vrouw verhouding niet rond de 50%, zoals gevraagd. Er waren slechts 3 mannen van de 21 ondervraagden. Na navraag bleek dat de enquêteur de (in dit geval digitaal) toegestuurde instructies niet had gelezen. Achteraf had ik beter na kunnen bellen of alles in goede orde ontvangen was en of deze persoon nog vragen had over de instructies. Tijdens het afnemen van de enquête heb ik gemerkt dat deze nog niet helemaal goed in elkaar steekt. Dat kreeg ik ook terug van de enquêteurs na afloop. Bij vraag 5 had achter het antwoord Persoon weet niet wat voetreflex is tussen haakjes moeten staan ga door naar vraag 6. Hiermee zou de volgende vraag namelijk Hoe komt u aan deze informatie? worden overgeslagen. Immers voor iemand die niet weet wat voetreflex is zal ook niet kunnen aangeven waar die niet-informatie vandaan komt. 81% van de totale onderzoeksgroep van 97 personen had nog nooit een behandeling ondergaan. En 80% wist niet of hun zorgverzekeraar voetreflexbehandelingen vergoedt. Interessante onderzoeksvraag die bij mij rees was hoe het percentage gemiddelde Nederlanders zou uitvallen die wel een voetreflexbehandeling hebben ondergaan als men wist dat voetreflexbehandelingen vergoedt worden. In de loop van het onderzoek naar mogelijkheden om voetreflex bekender te maken in naam en betekenis, kwam ik erachter dat de probleemstelling heel algemeen geformuleerd was. De algemeenheid van de probleemstelling riep allerlei sub-vragen op die ieder op zich al een onderzoek waard zijn. Vragen als Welk communicatiemiddel kan het best ingezet worden voor welke specifieke doelgroep om bekendheid van voetreflex te verwerven? of Welke concrete methoden zijn er voor handen voor voetreflextherapeuten om voetreflex in Nederland bekender te maken? Een volgende scriptieschrijver of -ster zou ik dan ook kunnen aanraden zijn of haar probleemstelling zo smal en concreet mogelijk te formuleren. Zodat men niet het gevaar loopt in een grote hoeveelheid informatie en keuzemogelijkheden te verzanden.

17

Hoofdstuk 5: Conclusie In het eerste onderzoeksgedeelte van deze scriptie ben ik gaan kijken hoe het staat met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander. Concluderend kan ik daar het volgende over zeggen. Van de 97 ondervraagden heeft 71% wel eens van voetreflex gehoord. Van deze subgroep kon 68% van de ondervraagden ook daadwerkelijk uitleggen wat voetreflex inhoudt. Dat is 48% van de totale onderzoeksgroep van 97, die dus wel eens van voetreflex heeft gehoord én kan uitleggen wat voetreflex inhoudt. 81% van de totale groep heeft nog nooit een voetreflexbehandeling ondergaan. Er zijn dus nog heel wat mensen die niet zelf de lijfelijke ervaring met voetreflex hebben. Daarnaast wist 80% niet of hun zorgverzekeraar voetreflexbehandelingen vergoedt. Als je niet wordt behandeld of geen interesse hebt om behandeld te worden zal je jezelf ook niet (laten) informeren rondom de financiële kant. Dit lijkt mij een logisch gegeven wat dus ook uit dit onderzoek is gebleken. Uit de enquête kwam ook naar voren dat Via bekenden, professionele of persoonlijke bekenden, de belangrijkste informatiebron is om aan informatie over voetreflex of een voetreflextherapeut te komen. Kortom een goed netwerk is van belang om de naam- en betekenisbekendheid van voetreflex te verspreiden en als voetreflextherapeut gevonden te worden. In verhouding zijn er meer veertigers en dertigers van nu in tegenstelling tot de overige leeftijdscategorieën op de hoogte van de betekenis van voetreflex. Er zijn veel meer vrouwen (62%) dan mannen (32%) die kunnen uitleggen wat voetreflex is. En de HBOers en WOers zijn verhoudingsgewijs talrijker vertegenwoordigd ten opzichte van de lagere opleidingsniveau’s als het gaat om het kunnen uitleggen wat voetreflex is. Dus als je op straat loopt en je krijgt ineens de onbedwingbare behoefte om iets over voetreflex te weten te komen, dan kan je het beste een vrouw in de veertig met een HBO-diploma aanspreken. Voetreflex bekender maken in naam en betekenis kan via verschillende vormen van communicatie zoals in paragraaf 3.2.1 uiteen gezet is; reclame, public relations/marketing en voorlichting. Binnen die vormen zijn er verschillende middelen die benut kunnen worden (zie het ABC-overzicht van communicatiekanalen). Er zijn een heleboel verschillende mogelijkheden om voetreflex een nog bredere naam- en betekenisbekendheid te geven in Nederland. Ik zou willen concluderen voor ieder wat wils. Voor zowel de voetreflextherapeuten en bijna afgestudeerden als de potentiële cliënten. Ieder kan via zijn of haar favoriete communicatiekanalen aan informatie komen over voetreflex of informatie over voetreflex verspreiden.

18

Hoofdtuk 6: Samenvatting Praktisch gezien heb ik door het schrijven van deze scriptie leren omgaan met het tekstverwerkingsprogramma ‘Pages’ op mijn nieuwe computer. Heel nuttig omdat ik in de toekomst nog vaker gebruik van Pages zal gaan maken. Een scriptie schrijven en vormgeven in een nieuw tekstverwerkingsprogramma is een goede manier om op een intensieve manier de ins en outs van dat programma te leren kennen. Zelfvertrouwen, dat is iets wat ik met het maken van deze scriptie heb gekweekt. Ik ben gewoon trots op het feit dat me dit gelukt is. In het begin dacht ik “dit lukt me nooit”. Stap voor stap heb ik gemerkt ergens te kunnen komen. Martin Luther King vond ooit de juiste woorden voor wat ik nu wil uitdrukken: “Faith is taking the first step even when you don’t see the whole staircase.”

“Als je vertrouwen hebt, hoef je niet de hele trap te zien om de eerste stap te zetten.” Martin Luther King Jr. Het is minder slecht gesteld met de bekendheid van voetreflex in Nederland als ik had verwacht na al die ontmoetingen die ik heb gehad met voetreflex-kennisarme mensen het afgelopen jaar. 48% van 97 is een behoorlijke groep. Dus mijn beeld met betrekking tot de slechte gesteldheid van de kennis van voetreflex in Nederland kan ik bij deze bijstellen.

19

Bronnenlijst Agis Zorgverzekeringen (z.d.). Vergoedingenlijst. Geraadpleegd op 6 mei 2012, van http://www.agisweb.nl/Voor_Consumenten/Verzekering/Vergoedingenoverzicht? tte=alternatieve_geneeswijzen Applinet B.V. (z.d.). Communicatiemiddelen. Geraadpleegd op 6 april 2012, van http://www.leren.nl/cursus/professionele-vaardigheden/communicatieplan/ communicatiemiddelen.html Blog Online B.V. (2005-2012). Man vrouw het grote verschil. Gedownload op 25 mei 2012, van http://meiden.blog.nl/hilarisch/2009/03/26/man-vrouw-het-grote-verschil-4 Coenders, Drs. H. ,Vermeer, P.S., & Schouten, E.J. (1998). Kramers Handwoordenboek Nederlands (23e druk). Zutphen: Koninklijke Wöhrmann. Dijkstra M. (2000-2012). Citaten. Geraadpleegd op 25 mei 2012, van http://www.citaten.net/zoeken/citaten-stap.html?page=2 Gifford C. (2000). Media en communicatie. Antwerpen: Standaard en Houten. Goodreads Inc. (2012). Quotes. Geraadpleegd op 25 mei 2012, van http://www.goodreads.com/author/quotes/23924.Martin_Luther_King_Jr_ Google (z.d.). Google AdWords. Geraadpleegd op 27 april 2012, van https://adwords.google.nl/ Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (z.d.). APA: Bronnenlijst. Geraadpleegd op 12 april 2012, van http://specials.han.nl/themasites/studiecentra/verwerken-en-delen/bronnen-vermelden/apanormen/#comp00004b902de60000000b27453d Hordijk E. (z.d.). Informatie over Groene Land zorgverzekering. Geraadpleegd op 6 mei 2012, van http://www.verzekeringssite.nl/verzekeraars/?ID=26&/Groene_Land_Achmea/ IZZ zorgverzekeraar (z.d.). Zorggids. Geraadpleegd op 6 mei 2012, van http://www.izz.nl/werknemers/zorg-en-gezondheid/Zorggids/zorggids National Academic (z.d.). Vergoedingenlijst. Gedownload op 6 mei 2012, van http://www.na.nl/fileadmin/national_academic/PDF_s_en_afbeeldingen/Zorg/2012/ National_Academic_lijst_alternatieve_beroepsverenigingen_2012.pdf Net Ground (2008). Wat is hosting? Geraadpleegd op 15 april 2012, van http://www.watishosting.nl/ Piët S. (2005). Het groot communicatiedenkboek. Amsterdam: FT Prentice Hall Financial Times. Pondres Social Marketing (z.d.). Social Media. Geraadpleegd op 24 april 2012, van http://www.social-media.nl Promovendum (z.d.). Vergoedingen. Gedownload op 6 mei 2012, van http://promovendum.nl/downloads/Lijst_Alternatieve_Beroepsgroepen_2012.pdf Symbio6 (2005-2012). Free publicity. Geraadpleegd op 15 april 2012, van http://www.freepublicity.nu Total Health Opleidingen (2010) .VoetreflexPlus Basismap.

20

Trappen (2011). Gedownload op 25 mei 2012, van http://www.betrapt.net/eeuwige-trap VGZ (z.d.). Zorggids. Geraadpleegd op 6 mei 2012, van http://www.vgz.nl/zorg-en-gezondheid/wegwijs-in-de-zorg/zorggids Wikimedia Foundation Inc. (2001). Basisvorming. Geraadpleegd op 1 mei 2012, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Basisvorming Wikimedia Foundation Inc. (2001). Lager beroepsonderwijs. Geraadpleegd op 1 mei 2012, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Lager_beroepsonderwijs Wikimedia Foundation Inc. (2001). Mammoetwet. Geraadpleegd op 1 mei 2012, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Mammoetwet Wikimedia Foundation Inc. (2001). User-generated content. Geraadpleegd op 24 april 2012, van http://nl.wikipedia.org/wiki/User-generated_content ZilverenKruis (z.d.). Vergoedingenlijst. Gedownload op 6 mei 2012, van http://www.zilverenkruis.nl/consumenten/Downloadlijst/Voorwaarden%20en %20vergoedingenoverzichten/Overzichten%20contractering/Overzicht-alternatieveberoepsverenigingen.pdf

21

Bijlagen

Bijlage I: Enquête Bijlage II: Instructies voor de enquêteurs Bijlage III: Bedank-handout voor ondervraagden

22

Bijlage I: Enquête Enquête voor de scriptie/ het eindonderzoek van een 3de jaars Total-Health studente. Vraag 1: Woont u in Nederland? ❏ Ja ❏ Nee (stop de enquête) Vraag 2: Wat is uw leeftijd/geboortejaar? ................. Vraag 3: Wat is uw opleidingsniveau? ❏ Basisschool ❏ VWO ❏ VMBO ❏ MBO ❏ MAVO ❏ HBO ❏ HAVO ❏ WO

❏ Anders nml; .............

Vraag 4: Heeft u wel eens van voetreflexologie/voetreflextherapie gehoord? ❏ Ja ❏ Nee Vraag 5: Kunt u mij uitleggen wat voetreflex is? Wat voetreflex kan doen? ❏ Persoon kan wel uitleggen wat voetreflex is. ❏ Persoon weet niet wat voetreflex is. ❏ Anders nml; ..................................... Vraag 5a: Hoe komt u aan deze informatie? ❏ Via bekenden (mondelinge overdracht) ❏ Internet ❏ TV ❏ Boeken/tijdschriften ❏ Zelf behandeling ondergaan ❏ Lezing(en) gevolgd ❏ Cursus/opleiding gevolgd ❏ Anders nml; .............................. Vraag 6: Heeft u zelf wel eens een voetreflexbehandeling ondergaan? ❏ Ja ❏ Nee (ga verder naar vraag 7) Vraag 6a: Zo ja, hoe bent u bij uw voetreflextherapeut gekomen? ❏ Via bekenden ❏ In de papieren telefoongids gevonden (gouden gids, gemeentegids) ❏ Via internet ❏ Anders nml; ................................ Vraag 7: Weet u of voetreflexbehandelingen vergoed worden in 2012 door uw zorgverzekeraar? ❏ Ja, voetreflex wordt door mijn zorgverzekeraar vergoed in 2012. ❏ Nee, weet ik niet. ❏ Nee, voetreflex wordt niet door mijn zorgverzekeraar vergoed in 2012. ❏ Ik ben niet verzekerd. Vraag 7a: Bij welke zorgverzekeraar bent u verzekerd? .............................................. Vraag 7b: Hoe bent u verzekerd? ❏ Basispakket ❏ Basispakket + Aanvullende verzekering Geïnterviewde persoon is een:

❏ Man ❏ Vrouw

Aantekeningen/Bijzonderheden bij deze persoon: ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

23

Bijlage II: Instructies voor de enquêteurs Beste …………………, Wat fijn dat je wilt helpen met mijn scriptie-onderzoek naar Hoe het staat met de bekendheid van voetreflex bij de gemiddelde Nederlander! In deze enveloppe vind je 25 keer een enquêteformulier, 25 bedank-handouts voor de ondervraagden, een retourenveloppe met postzegels en dit instructievel. Het enquêteformulier is dubbel afgedrukt op 1 A4 om het milieu te ontzien door papierbesparend te werk te gaan. Om dit onderzoek succesvol te laten verlopen heb ik een aantal instructies voor jou als enquêteur opgesteld. Lees ze goed door en als je vragen hebt stel ze dan gerust. Enquête-instructies:

    

Gebruik voor elke ondervraagde één kant van een A4. Het afnemen van een enquête duurt ongeveer 3 min. Schrijf duidelijk. Ondervraag 25 verschillende mensen, waarvan ongeveer 50% man en 50%vrouw is. Geef na afloop iedere ondervraagde als dank de ‘hand-out’ met informatie over voetreflex en de aangehechte kortingsbon voor 15% korting op één voetreflexmassage.

 Opmerking bij vraag 5: Laat mensen zelf vertellen. Nodig ze hiertoe uit door bemoedigende woorden/gebaren te maken. Voorkom dat je woorden in hun mond legt. Je kruist het vakje ‘wel’ aan als de persoon voetreflex omschrijft met: Plaatsen op de voeten die corresponderen met organen, spieren, gewrichten, weefsels in het lichaam. Dat door massage van de voeten/voetreflexzones op de voeten dit een geneeskrachtig/ balancerend/ helend effect kan hebben op het welzijn van de mens. Je kruist het vakje ‘niet’ aan als de persoon geen van bovenstaande eigenschappen van voetreflex kan benoemen of dat de persoon er hele andere ideeën op na houdt. Heb je vragen of opmerkingen dan kun je me bereiken op 06-48251077 of mail [email protected]. Heel veel succes!! En alvast hartelijke dank voor je inzet en medewerking!! Carolien

24

Bijlage III: Bedank-handout voor ondervraagden

Bedankt! Hartelijk dank voor uw medewerking aan mijn scriptie-onderzoek ter afronding van mijn opleiding tot voetreflextherapeut. Als dank ontvangt u 15% korting op één voetreflexmassage. Bent u benieuwd maar weet u niet of voetreflex iets voor u is, kom dan gerust voor een kennismakingsbehandeling of overleg over uw situatie. U vindt mijn kaartje met korting en gegevens aangehecht. Met vriendelijke groet, Carolien Koorenhof

Informatie over Voetreflex Voetreflexologie (de leer van voetreflex) gaat ervan uit dat alle organen, klieren, spieren, gewrichten, botten en weefsels van het lichaam terug te vinden zijn op corresponderende zones op de voeten. Verschillende theorieën doen de ronde over de precieze werking van voetreflex, maar echt wetenschappelijke bewijzen zijn er niet. De grote hoeveelheid positieve resultaten en groeiende beroepsgroep zijn het bewijs dat voetreflex een effectieve therapie is. Vermoedelijk stimuleert voetreflex het zelfgenezend vermogen van het lichaam, stimuleert de doorbloeding, lymfe- en energiedoorstroming en brengt het zenuwstelsel in balans. Bovendien heeft voetreflex een sterk ontspannende werking. Een goede doorbloeding, lymfe- en energiedoorstroming zorgen ervoor dat afvalstoffen sneller worden afgevoerd en voedingsstoffen beter worden aangevoerd. Hierdoor wordt de stofwisseling van de lichaamscellen geoptimaliseerd. U voelt zich vitaler. Voetreflex behoort tot de natuurgeneeswijzen. Vanuit een holistisch oogpunt wordt er in de natuurgeneeskunde naar ziekte en gezondheid gekeken. Dat wil zeggen dat het lichaam niet los te zien is van zijn of haar emoties, gedachten, sociale omgeving en zingeving van een persoon. Alles beïnvloedt elkaar. Dat betekent dat voetreflexbehandelingen niet alleen van invloed zijn op de lichamelijke gesteldheid van iemand maar tevens ook het emotionele, mentale, relationele en spirituele vlak beïnvloedt. Voetreflex is een natuurlijke methode om u te helpen uzelf te genezen.

Wanneer toe te passen? Een voetreflexbehandeling kan toegepast worden ter ondersteuning van reguliere zorg bij allerlei soorten klachten. U kunt ook preventief een voetreflexbehandeling ondergaan, zodat u vitaal bent en blijft. Bovendien is voetreflex goed in te zetten bij stress-gerelateerde klachten aangezien het een enorm ontspannend effect heeft.

Hoe gaat het in zijn werk? Tijdens een voetreflexbehandeling worden uw voeten en onderbenen met massageolie gemasseerd. Het kan soms gevoelig, soms pijnlijk zijn, maar kriebelt niet.

Voor wie? Voetreflex kan toegepast worden bij iedereen en op elke leeftijd.

Duur voetreflexbehandeling? Een behandeling duurt 45 minuten. Voor ontspanning of ter preventie kunt u eenmalig een voetreflexbehandeling ondergaan of dit eens in de 5 à 6 weken herhalen. In geval van klachten zijn er meerdere behandelingen nodig. Eens per week is dan wenselijk, afhankelijk van uw situatie en in overleg. Na 4 behandelingen wordt er geëvalueerd en volgen er desgewenst meerdere behandelingen.

Worden voetreflexbehandelingen vergoed? Veel zorgverzekeraars vergoeden voetreflexbehandelingen, mits uw therapeut is aangesloten bij een beroepsvereniging (bv BATC, VNRT, VAG). De behandeling valt onder alternatieve geneeswijzen of natuurgeneeswijzen. Bij veel zorgverzekeraars wordt via een aanvullende of plusverzekering alternatieve hulp vergoed. Wilt u weten of ook uw verzekeraar voetreflexbehandelingen vergoed? Neem dan contact op met uw zorgverzekeraar.

25