Tips voor het voederen van kleine knaagdieren
1.
• Voer voor kleine knaagdieren in de kijker •
Hooi = gedroogd gras + kruiden
2. Knaaghout 3. Krachtvoer: kijk goed op de
Knaaghout : berk
verpakking met het krachtvoer. Niet alle dieren eten hetzelfde voer! Maak en gebruik voederstandaarden, met de aangegeven hoeveelheid/ dag/ dier.
4.
Voer dat veel vocht, veel zetmelen of suikers bevat is bij de binnendieren niet toegelaten! Ze kunnen er ernstig ziek van worden! Deze dieren komen oorspronkelijk allemaal uit droge berggebieden. Van nature uit zijn ze niet gewend aan voeding met veel vocht, zetmelen of suikers..
5. Extra: droog zelf eetbare wilde planten . Verrijk het smaakpallet dat je toevoegd aan de dagelijkse portie hooi. Je knaagdiertje zal er gezonder en actiever door blijven
Knaaghout: witte wilg en berk zijn veilig in te zetten
Hooi, van honger....
Krachtvoer voor kleine knaagdieren. Kies steeds voor een goed samengesteld krachtvoer, nooit voor de
Bebladerde berkentwijg: vers én gedroogd te voeren.
saaie groene pellets. Een dier dat in gevangenschap leeft heeft nood aan afwisseling om gezond te blijven. © H. Degraen
21
Groen, groen, groen...Chlorofyl dus.... Chlorofyl of bladgroen, is aanwezig in alle groene gewassen. Planten met
1. Oogsten:
veel bladgroen bevatten een massa aan vitaminen en magnesium.
Wanneer: oogst enkel een droog gewas, liefst niet op het warmste
Daarom is de groep van groene bladgroenten en kruiden, voedsel dat
tijdstip van de dag, maar net na het optrekken van de dauw en het
zowel vers als gedroogd met stip staat genoteerd om aan je knaagdier
opdrogen van het gewas.
en konijn te voeren! Door de inhoudsstoffen verhoog je de immuniteit Waar: Op een veilige plaats, waar geen vervuiling is. Vervuiling is een
(weerstand) en de algemene gezondheid van je huisdier.
begrip dat je ruim mag interpreteren! Vervuiling door verkeer ( dus niet vlak langs een weg), pesticidenvrij,
Bladgroen/chlorofyl zorgt voor : ➤ rustgevende energie
geen hondenuitlaat zone!
➤ spierontspannende werking ➤ complete ontgifting van het lichaam
Welk plantendeel: Voor onze konijnen en Vers groen kan je perfect aan konijnen en cavia’s voeren.
knaagdieren oogsten we het vrij jonge blad.
Binnenknaagdieren zoals chinchilla’s, degoe’s en anderen, kunnen het
Bladeren die aangetast en niet gaaf zijn,
vele vocht dat er in verse groene groenten en kruiden zit niet goed
oogst je niet!
verteren, het zijn immers dieren afkomstig uit woestijngebieden. Om het gezonde goedje toch te kunnen voeren, als aanvulling in de diertjes hun dieet, kan je dus best zorgen dat je diverse kruiden en wilde planten
2.Drogen:
droogt.
Dit doe je bij voorkeur op een donkere, goed verluchte, warme plaats. Als je gebruik kan maken van een kruidendroger, heb je zeker een boel tijd gewonnen! 3.Bewaren: In een luchtdichte doos of zak, liefst vergezeld van een silicazakje om
Paardebloemblad:
eventueel vocht op te slorpen en zo schimmelvorming te vermijden.
Taraxacum officinale L.
Stockeren tot gebruik in een donkere kast. Extra: controleer de geur vooraleer je het gewas voert! Schimmelvorming is steeds mogelijk! Beschimmeld voer wordt afgevoerd!
Brede weegbree: Plantago major L.
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
22
ZELF OOGSTEN VAN EXTRA KRACHTVOER..DROGEN ALS EXTRA WINTERVOER. HET KOST JE ENKEL MOEITE, G E E N G E L D . . . . . D I T K R A C H T V O E R B E V AT W E I N I G C A L O R I E E N , V E E L V E Z E L S , V E E L V I TA M I N E N E N M I N E R A L E N . H E T I S E E N M O O I E V E R R I J K I N G VA N H E T S TA N D A A R D A A N G E B O D E N V O E R !
Plantago lanceolata L. jonge, verse brandnetel
gedroogde brandnetel
smalle weegbree
Grote brandnetel ( Urtica dioica L.) staat alom gekend om zijn
Plantago major L. grote weegbree
Plantago is de wetenschappelijke naam, weegbree de Nederlandse
zuiverende,remineraliserende én energie gevende werking.
naam. De smalle en de grote weegbree, bezitten dezelfde genezende en
Bij de knaagdieren en konijnen voer je dit kruid best gedroogd. Je
verzachtende eigenschappen.
kan de netels onder het hooi mengen in de ruif of apart voeren als
Smalle weegbree, vindt je vaak terug naast veldwegen. Terwijl brede
“snoepje”.
weegbree meestal op de veldwegen groeit.
Beperkt voeren is de boodschap! Het hoge gehalte aan eiwitten in de
De bladeren van beide soorten weegbree zijn rijk aan slijmstoffen.
brandnetel, kan aanleiding geven tot buikloop.
Deze hebben een verzachtende, een ontstekingswerende en zelf
Alle bovengrondse delen van de plant zijn eetbaar. Als je dus voor een
een anti-allergische werking op vooral de luchtwegen.
ander doel brandnetels droogt en je bepaalde plantendelen niet kan gebruiken, gooi ze dan niet weg, maar meng ze onder het hooi!
Gedroogde weegbree ( smal en groot) + wilg, een ideale wintermix
Extra: brandnetel is zogdrijvend; dit wil zeggen dat brandnetel
om de luchtwegen van je knaagdier
de melkproductie stimuleert. Het is dus aangeraden om
of konijn in goede conditie te
knaagdieren en konijnen gedroogde brandnetel te voeren
houden.
tegen het einde van de dracht en zeker de eerste twee weken van de zoogperiode.
23
Gedroogde Salix alba
Taraxacum officinale Weber,is de wetenschappelijke naam. Paardebloem, pisbloem, molsla én leeuwentand zijn de meest gebruikte Nederlandse namen.
Treurwilg: Salix alba ‘Tristis’
De Nederlandse naam ‘pisbloem’ en de Franse naamgeving ‘pis en
Salix alba L. of witte wilg ben je al tegen gekomen bij het
lit’ geven het beste weer wat het eten van het paardebloemblad
knaaghout. Je kan ook bebladerde twijgen oogsten en voederen
doet met de eter van het blad...
aan je knaagdier en konijn. De bebladerde twijgen van andere
De inhoudsstoffen van het blad verhogen de uitscheiding van de
wilgensoorten zoals de treurwilg komen ook in aanmerking om
urine. Op deze manier blijven de urinewegen gezond.
vers én gedroogd gevoerd te worden. Door het lage vocht gehalte
Bij het voeren van dit blad aan je dier is het dus standaard dat de
volgt er geen verstoring in het spijsverteringstelsel.
hoek die gebruikt wordt voor de ontlasting, een stuk natter gaat zijn
Wilgen zijn bladverliezende bomen, als je in de winter over dit
dan zonder het voeren van paardebloemblad.
waardevolle ‘kruid’ wil kunnen beschikken, is het verstandig om een voorraad met bebeladerde twijgen te oogsten en te drogen.
De extra chlorofyl,vitaminen en mineralen zijn mooi meegenomen
Dit doe je best einde mei, begin juni. Dan is het blad voldoende
om je dier te voorzien van een extra dosis gezondheid.
afgehard om succesvol te kunnen drogen.
Alle bovengrondse delen zijn
Berkenbast (schors) èn blad zijn rijk aan acetylsalicylzuur, de
eetbaar.
actieve stof van asperine. De ontstekingswerende,
Voor konijnen en cavia, kan
pijnstillende en koorstverlagende werking is dan ook simpel
je het verse blad maaien en
te verklaren. Als extraatje beschermt deze stof ook het
meerdere keren in de week
kraakbeen aan beenderenen gewrichten.
voeren. Voor chinchilla’s, degoe’s en
Bast en bladeren van de wilg hebben een bloedverdunnende
andere binnendieren, droog
werking! Afwisselen met ander ruwvoer en matig doseren is hier
je het blad best en voer je het met mate.
zeker de boodschap!
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
24
Van voer tot kooiverrijking en zelfs huisvesting...
Betula pendula Roth ( ruwe berk) , B. pubescens Ehrh. ( zachte
gebruik het juiste knaaghout om een
berk), beide berkensoorten kan je vers en gedroogd aanbieden aan
ruif mee te maken. De ruif kan je
knaagdieren en konijnen.
gebruiken om hooi in aan te bieden,
Het blad bevat de begeerde chlorofyl,
leuker is hem voldoende groot te
veel vezels, weinig vocht en als extra:
maken en er een huisvesting van te
veel vitaminen en mineralen.
maken, waar het konijn of knaagdier
Berk word vooral al bebladerde twijg én
veilig van kan eten.
als knaaghout aangeboden omwille van
een mooi, milieuvriendelijk alternatief
de ontzurende werking op het complete
Gerbil met stukje knaaghout
lichaam.
voor de plastic huisjes die je in de winkel kan kopen.
Concreet houdt berk de urinewegen en
Welk knaaghout is geschikt? Niet alle hout is toegelaten!
het bewegingsapparaat in een goede conditie. De extra, bijna
- Bij sommige soorten heesters of bomen is de bast of het hout giftig!
calorieloze vezels, verhogen in de eerste plaats de goede conditie van
- Bij sommige heesters en bomen is de bast sterk laxerend met
het gebit verder zorgt de extra vezel met zijn hoog gehalte aan D.S.
buikloop als gevolg! vb vlier ( Sambucus nigra L.)
(droge stof) voor een gezond spijsverteringsstelsel
- Een standaard plankje kan behandeld zijn met een giftig product - Sommige houtsoorten splinteren -oud, dood hout dat op de grond ligt in het bos is niet meer te gebruiken als knaaghout. De kans dat er schimmels in dat dode hout zitten is niet denkbeeldig. Gebruik enkel “veilig” hout waarvan je weet dat het eetbaar is voor je
oudere berk
jonge berk
knaagdieren!
Berk kan je herkennen aan zijn typische witte schors. De schors
1.Salix alba L = witte wilg
wordt pas wit als de boom wat ouder wordt. De jonge bast is
De bast, hout en blad bevatten salicylzuur = de basis voor aspirine.
donker en gespikkeld... Goed observeren dus, vooraleer je
Asperine is koortstverlagend en pijnstillend. Het geven van deze
oogst.
takken, met of zonder blad, kan je dus zeker toepassen als je dieren
Natuurlijk komt ook het jonge berkenhout in aanmerking om te
wat minder gezond zijn.
voeren én er zelfs een huisvesting van te maken.
In periodes van koude en slecht weer, geef je om de twee weken zo’n stok.
25
2.Betula pubescens Ehrh/ Betula pendula Roth = zachte berk en ruwe berk Deze twijgen én bladeren zijn héél mineraalrijk! Een goede aanvulling op het dieet in gevangenschap! Het hout werkt tevens ontzurend prima om de organen en bewegingsapparaat ( spieren en skelet) in een goede conditie te
4. Tillia europeus L = grootbladige linde 5. Tillia cordata Mill ( kleinbladige linde) Het hout en de bast (schors) + de jonge bladeren van deze bomen zijn zéér rustgevend! Als je dieren nerveus van aard zijn, geef je overwegend lindehout! Zelfs bij een nerveuze zoogster is dit hét
houden! Extra tip: Leg een wintervoorraad aan voor de winter! Oogst begin juni de nog jonge, maar volgroeide bladeren, droog ze in bussels en berg ze afgesloten, donker en droog op! 3. Corylus avellana L.= hazelnoot Deze mineraalrijke noot uit de berkenfamilie is een goede aanvulling en afwisseling bij het overige aangeboden hout. De hazelaar is even mineraalrijk als de berk, maar iets fijner van
bladknopjes... dat is het eerste dat de konijnen en knaagdieren
smaak. Ook de ontzurende werking is hetzelfde.
opsmikkelen als ze knaaghout krijgen. Toeval, dat er van bladknoppen
Af een toe wat afwisseling in het smaakpallet is alleen maar een
een geneeswijze bestaat: gemmotherapie.
aanrader voor je konijn!
Gemmo/ gemmae is het latijnse woord van bladknop.
© H.Degraen. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.
26
Van knaaghout naar Kooiverrijking:
Kooiverrijking heeft alleen een positief effect, wanneer er regelmatig iets
Wat is kooiverrijking?
aan de inrichting van de kooi veranderd wordt. Kortom, nieuwe
Kooiverrijking is het voor het dier een zo afwisselend en interessant
uitdagingen. Dit kan worden gedaan als de kooi of het hok verschoond
mogelijk maken zijn verblijf. Kooiverrijking zorgt voor veel afleiding, het
wordt.
voorkomt probleemgedrag, het houdt een dier alert en gezond. Bovendien is het voor het
Favoriete bezigheden van konijnen en knaagdieren:
baasje ook leuker om naar een goed ingerichte kooi met actieve dieren te kijken dan naar een saaie kooi met hierin slechts een bakje voer en water, wat bodembedekking en een dier dat zich in een hoekje zit te vervelen. Spelregels Bij het toepassen van kooiverrijking zijn wel wat spelregels van belang.
Er moet namelijk rekening gehouden worden met de natuurlijke behoeften van het dier. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om bij cavia’s klimtakken in de kooi te doen, omdat cavia's van nature op de grond leven. Belangrijk is dat de kooi niet te vol wordt gestapeld, met speelmateriaal. Er moet voldoende ruimte overblijven voor het dier om languit te kunnen liggen, rechtop te kunnen staan en een sprintje te kunnen trekken. De gebruikte materialen moeten goed schoongemaakt kunnen worden of worden vervangen en/of ververst.
Je kan het knaaghout los aanbieden in het hok van je huisdier. Om voor wat meer uitdaging te zorgen kan je kleine twijgjes tussen het hooi in de ruif stoppen... of zelf een creatief ander idee uitwerken.. Een vlecht maken in dunne twijgjes ( al dan niet met blad) is een leuk alternatief. Je zal merken dat als je je creatie in het hok aanbrengt, je kleine knager of konijnen al meteen enthousiast komen proeven aan het nieuwe object.
27
