Voeding voor voetbal Peter Res, voedingskundige AFC Ajax
Overzicht Inleiding Fysiologie van wedstrijden en trainingen Wedstrijdvoeding Trainingsvoeding Meetbare factoren Vitamine D Vetpercentage Zweetmetingen Vertaling naar de praktijk Conclusies
Teamsport Wikipedia:
Een teamsport is een sport waarbij de spelers in (meestal twee) ploegen
verdeeld zijn. De meeste teamsporten zijn balsporten. Bij een teamsport zijn tactiek, strategie, en samenwerking vaak belangrijker in het bepalen van het resultaat dan een individuele, meetbare, prestatie.
Gesprinte afstand in wedstrijden
Glycogeen
Starten met hoog koolhydraten “stapelen” als bij duursport 6-8 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht de laatste dag voor de wedstrijd
Koolhydraten tijdens de wedstrijd - Sprints - Nauwkeurigheid in dribbelen /passes: skills - Effecten al aangetoond in de eerste 45 minuten
Vocht Ook voetbalspecifiek: verminderde prestatie rond 2% verlies lichaamsgewicht Afhankelijk van klimaat
Vochtverliezen tijdens wedstrijden Gemiddeld 2 liter, met een range van 1,1 - 3 liter
Caffeine
Prestatieverbetering Vocht Koolhydraten Zouten Caffeine
Herstel
Glycogeenherstel 780 gram vs 380 gram per dag (Gunnarsson et al., 2013)
Vochtbalans: 150% verloren gewicht + natrium
Training Hoeveel kcal is de gemiddelde training van een voetballer?
Gemiddeld energieverbruik in trainingen (unpublished data Ajax) AVG -3 (kcal)
AVG-2 (kcal)
AVG-1 (kcal)
gemiddeld
567
495
330
laagste
370
365
195
hoogste
675
601
388
Trainingsadaptaties Duurtraining adaptaties verlopen beter door af en toe te trainen met laag glycogeen Hansen et al., 2005 Yeo et al., 2008
Conclusie training Minder focus op koolhydraten Daarmee ruimte creëren voor goede vetten, eiwitinname, vezels etc
Meetbare factoren • Bloedonderzoek – Vitamine D
• Zweetmetingen • Vetpercentage
Vitamine D • • • •
Lipofiel Voeding en blootstelling aan UVB Meting in bloed: 25-(OH) vitamine D “Optimale” status? – Range tussen 30 nmol/l (gezondheidsraad) en 125 nmol/l (Heaney, 2011) – Ajax beleid: optimaal 75-130 nmol/l
Classificatie vitamine D status op basis van serum vit 25-(OH) D Vit 25-(OH) D (nmol/l) Ernstig deficiënt
<30
Deficiënt
<50
Inadequaat
<75
Optimaal
> 75
Overdosering? (Close & Fraser, 2012)
>130
(Lee et al., 2008)
Vitamine D status in Nederland • 40% van de kinderen met donkere huidskleur hebben een serum Vit 25-(OH)D van < 30 nmol/l (Gezondheidsraad, 2008)
Vitamine D deficiëntie in sport • Sporters uit Midden-Oosten : 58% (Hamilton et al., 2010) • Atleten uit Groot-Brittanie: 57% (Close et al., 2013) • Gymnasten uit Australie: 33% (Lovell, 2008)
Vitamine D status in voetbal • Engeland (Close et al. 2013) n=61: – 7% ernstig deficiënt – 28% deficiënt – 26% inadequaat
• Nederland (Koedijk et al., 2013) n=13 – 0% ernstig deficiënt – 38% deficiënt
Vitamine D en prestatie • Russische proeven met UV straling verbeteren sprintprestaties (Gorkin et al, 1938) Recenter: • Gunstige effecten van vitamine D suppletie op sprint en sprong capaciteit (Close et al., 2013) • Tegenstrijdige onderzoeken, geen effect (Owens et al., 2013, Close et al., 2013)
Spierkracht • Meta-analyse van 6 studies: Vitamine D suppletie zorgt voor verhoogde spierkracht in gezonde jonge mensen (geen sporters, geen trainingsprogramma) (Tomlinson et al., 2014)
Indirect invloed op prestatie: immuunsysteem • Lage vitamine D status is een belangrijke determinant voor risico op bovenste luchtweginfecties in duursporters (He et al., 2013).
Uitgangswaarden A-selectie • December 2012 • N=21 • Gemiddelde vit 25-(OH) D waarde van 68 ± 13 nmol/L • 2 spelers deficiënt <50 nmol/L • 11 spelers inadequaat <75 nmol/L
Interventie • • • •
Maandelijkse dosering vitamine D3 Deficiënt: 100.000 IU Inadequaat: 50.000 IU Adequaat: onderhoudsdosering 25.000 IU in de wintermaanden
Gemiddelde serum vit 25-(OH)D (nmol/L)
Aantal spelers met vit 25(OH)-D <75 nmol/L
Vervolgvraag • Is deze vermindering van inadequate vitamine D status van invloed op de voetbalprestatie? -> lastig te beantwoorden
Vetpercentage • Traditioneel waar meeste aandacht van coaches voor is • Power to weight ratio: verbetert acceleratie, deceleratie
Meetmethode • Verschillende methoden voorhanden • Meest praktisch blijft huidplooimeting • Mogelijk om de hele groep te meten voor de ochtendtraining • 4-site Durnin and Wormersley methode
Gemiddeld vetpercentage 2012-2014
Aantal spelers boven 12%
Aantal spelers boven 14%
Vertaalslag naar de praktijk •Individuele coaching •Intensief contact met de koks op “De Toekomst”: 12 maaltijden op de club •Protocollen voor hotels, eigen kok mee naar het buitenland •Maaltijdboxen voor thuis
Eten voor de jeugd
Eten op Sportpark “De Toekomst”
Samenwerking met Chef kok
Conclusies Wedstrijden Training Effecten meetbaar maken Duidelijke vertaling naar de praktijk brengen
Vragen?
