Voeding en sport Adviezen op trainingsdagen 1. Eet koolhydraatrijk Koolhydraten zijn de brandstoffen (denk aan benzine voor een auto) voor het lichaam. - eet een royale hoeveelheid brood. Minimaal 5-7 sneden per dag; - gebruik volop fruit. Minimaal 2 porties fruit per dag; - wissel hartig beleg af met bijvoorbeeld appelstroop, jam, vruchtenhagel, banaan of appel op brood; - gebruik een royale hoeveelheid (minimaal 3-5) aardappelen, pasta of rijst (1 aardappel = 1 opscheplepel pasta of rijst); - als aanvulling op de basisvoeding (zie overzicht basisvoeding die u van de diëtist heeft ontvangen) kan gebruik gemaakt worden van tussendoortjes zoals beschuit, crackers, ontbijtkoek en kruidkoek. 2. Wees zuinig met vet Te veel vet remt de koolhydraatconsumptie en kan zorgen voor toename van uw lichaamsgewicht. - smeer het brood dun, liefst met halvarine; - beleg het brood niet te dik; - kies voor vetarm beleg (zie keuzetabel); - 1 portie vlees van 75-100 gram is voldoende; - 1 maal per week patat kan. Probeer bij deze maaltijd groente of rauwkost te gebruiken. I.p.v. een snack kunt u een tartaartje of een rundervink kiezen. Neem zo’n maaltijd niet op zware trainingsdagen of wedstrijddagen; - beperk gebruik van vetrijke tussendoortjes als chocola, chips, noten, pinda’s, gebak en snacks. 3. Eet eiwitrijk Eiwitten zijn de bouwstenen van o.a. uw spieren. - gebruik dagelijks 3 glazen magere of halfvolle melk(producten); - gebruik dagelijks 4 maal mager hartig broodbeleg; - neem 1 portie vlees(vervanger) bij de warme maaltijd;
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
-
gebruik een royale hoeveelheid brood en aardappel(vervanger).
4. Drink voldoende Voldoende drinken zorgt voor vitaliteit, prestatiebehoud en snel herstel. - probeer tijdens trainingen minimaal 1 bidon dorstlesser te gebruiken; - drink volop na iedere training; - bij iedere maaltijd en tussen de maaltijden drinken thee, koffie, (mineraal)water, vruchtensappen, melk, karnemelk, etc. 5. Stem de maaltijden af op de trainingen Eten is nodig voor optimaal presteren, maar bij een verkeerde timing kan een recent gegeten maaltijd ook in de weg zitten. - gebruik uiterlijk 2 uur voor de training de laatste maaltijd; - gebruik binnen 2 uur na de training een maaltijd; - drink eventueel na een zware training hersteldrank (combinatie eiwit/ koolhydraten).
Adviezen op wedstrijddagen 1. 2.
3. 4.
Gebruik de laatste hoofdmaaltijd uiterlijk 3 uur voor de wedstrijd; Drink volop tot 1½ tot 2 uur voor de wedstrijd. Stop op tijd om urineren na aanvang te voorkomen. In de laatste minuten voor de wedstrijd nog 1 à 2 bekertjes dorstlesser gebruiken; Gebruik tijdens inspanningen van meer dan 45 minuten 150-250 ml dorstlesser per kwartier; Drink na de wedstrijd goed. Gebruik ongeveer 1 uur later een koolhydraatrijke maaltijd.
Tips voor broodmaaltijden: eet voldoende brood. Het is een belangrijke koolhydraat- en jodium leverancier; eet liefst bruin- of volkorenbrood; smeer het brood dun, liefst met halvarine of halvarineproduct (bv Becel light® of Wajang light®). beleg het brood dun (gebruik bijvoorbeeld dubbele boterhammen); serveer er (vers) citrusvruchtensap of magere/halfvolle melk bij. wissel mager hartig beleg af met bijvoorbeeld appelstroop, jam, vruchtenhagel, banaan of appel op het brood.
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
Tips voor de warme maaltijd: Eet een royale hoeveelheid aardappelen, pasta of rijst. Eet minimaal 3 - 5 aardappelen (ei-formaat) per dag. Het zijn belangrijke koolhydraatleveranciers; 75-125 gram vlees is voldoende; kies magere soorten vlees (zie keuzetabel); gebruik een royale hoeveelheid groente; gebruik voor het bereiden van de warme maaltijd niet meer dan 15 gram (1 eetlepel) vloeibaar bak- en braadproduct of olie; serveer geen vette sauzen (rode sauzen, piccalilly en mosterd zijn vetarm) meet bij het bakken en braden per persoon de hoeveelheid vet of olie af met een eetlepel. Het voorkomt overdosering; bij het bereiden van maaltijden in een pan met antiaanbaklaag of in een magnetron heeft u weinig tot geen vet nodig; maak slasaus bij voorkeur van magere yoghurt, azijn en tuinkruiden; vervang het scheutje room in saus en soep door een minder vet product als melk, koffiemelk of yoghurt; bij het bakken en frituren op een lage temperatuur neemt een gerecht veel vet op. Wacht bij het bakken en braden tot het schuim van de margarine af is en/of het vet begint te bruinen. Frituur bij 180 graden Celsius; heeft u vlees met een vetrandje? Verwijder dat na het braden. Zo blijft het vlees toch smeuïg; dit geldt ook voor het vel van kip; verwijder het na de bereiding; Gebruik een zuivelnagerecht, magere/halfvolle melk of karnemelk na de maaltijd. Tips voor tussendoor: -
gebruik een royale hoeveelheid fruit. Minimaal 2 porties per dag; als aanvulling op de basisvoeding kunt u gebruik maken van tussendoortjes als beschuit, crackers, ontbijtkoek en kruidkoek; beperk de vetrijke tussendoortjes zoals chocolade (gevuld), chips, noten, pinda’s, gebak, snacks en ijs.
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
KEUZETABEL BROODMAALTIJDEN Voedingsmiddelengroep Brood
Bij voorkeur
Middenweg
Uitzondering
Volkorenbrood, volkerenkrentenbrood, volkorenmueslibrood, volkoren krentenbrood, roggebrood
Volkerenknäckebröd, bruinbrood, volkerenbiscuits, ontbijtbiscuits, stokbrood, ciabatta
Broodsmeersel
Halvarineproduct en halvarine met minder dan 17 gram verzadigd vet per 100 gram Appelstroop, light jam/halvajam, honing, vruchtenhagel, anijshagel, caramelpasta, (gestampte) muisjes, marmelade, perenstroop, huishoudstroop (Smeer)kaas 20+, 30+ Camembert, Mozzarella Hüttenkäse, verse geitenkaas, verse light kaas, Zwitserse strooikaas, Magere kwark, Cottage cheese,
Margarineproduct en margarine met 17 tot 24 gram verzadigd vet per 100 gram Chocoladehagelslag en vlokken
Witbrood, krentenbrood, rozijnenbrood, luxe broodjes, croissant, beschuit (alle soorten), knäckebröd goudbruin, toast (Halfvolle) roomboter, margarine met meer dan 24 gram verzadigd vet per 100 gram Chocoladepasta, kokosbrood, tahin, hazelnootpasta
Vleeswaren
Achterham, beenham Schouderham, rookvlees Rosbief, fricandeau kipfilet, kiprollade, casselerrib, filet American, magere rollade
rauwe ham, gekookte tong
Broodbeleg (overig)
fruit b.v. aardbeien, appel, banaan, kiwi, groente bijv.
Beleg (zoet)
Kaas
Kaas 30+, kaas 40+ Camembert 45+, 50+ Brie, Saint Paulin, Maasdammer, 40+, Friese nagelkaas, magere Turkse schapenkaas, smeerkaas 40+, Limburgse kaas
Goudse kaas, Maasdammer, Bleufort, Brie 60+, Kernhemmer 60+, Gorgonzola, Parmezaanse kaas, Gruyère, Emmentaler, alle soorten roomkaas, Stilton, Cheddar, rookkaas, (smeer)kaas volvet 48+, roomkwark, volvette fetta, volvette geitenkaas Bacon, cornedbeef pekelvlees, Leverkaas, salami, paté, alle soorten spek, alle soorten worst, smeerleverworst, leverpastei, gebraden gehakt Notenkaas, pindakaas,
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
Voedingsmiddelengroep
Ontbijtproducten
Melk- en melkproducten
Bij voorkeur komkommer, tomaat, paprika, radijs, rettich, sterrenkers, tuinkers groentenspread, sandwichspread Brinta, Bambix, muesli Magere melk, karnemelk, magere yoghurt, magere Bulgaarse yoghurt, magere kwark, vruchtenkwark, magere vruchtenyoghurt, magere vla, drinkyoghurt, magere pudding, magere chocolademelk
Middenweg
Uitzondering
cruesli, havermout, fruitontbijt, drinkontbijt Halfvolle melk, halfvolle yoghurt, halfvolle kwark, volle vla, griesmeelpap, rijstepap, zuiveldrinkontbijt
cornflakes, rice crispies
Volle melk, volle chocolademelk, volle yoghurt, volle kwark, Griekse yoghurt, volle chocolademelk, chocolademousse, pudding, crème fraîche, slagroom, zure room, garderoom, slankroom
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
KEUZETABEL WARME MAALTIJDEN Voedingsmiddelengroep Aardappel(vervangers)
Groenten
Vlees en gevogelte
Vis
Schaal- en schelpdieren Maaltijd zonder vlees
Bij voorkeur Gekookte aardappelen, peulvruchten (alle soorten), volkorenmacaroni, volkerenspaghetti, zilvervliesrijst Verse groenten, diepvries groenten, groenten uit blik of pot, rauwkost zonder saus, rauwkost met saus tot 10% vet Bieflappen, biefstuk, entrecote, rosbief, runderpoulet, runderrollade, magere runderlappen, riblappen, rundervink, tartaar, varkensfilet, varkenshaas, varkensfricandeau, hamlap, magere varkenslappen, ongepaneerde schnitzel, kipfilet, kalkoenfilet, kip zonder vel, ossenhaas, varkensoester, wild Alle verse vis en vis in diepvries en blik, gerookte zalm, gestoomde makreel, zoute en zure haring Mosselen, oesters, krab, kreeft, garnalen Peulvruchten (bruine bonen, witte bonen, sojabonen, linzen, kapucijners), gierst granen, gekookte tahoe en tempé
Middenweg Aardappelpuree, witte rijst, witte pasta’s
Uitzondering Gebakken aardappelen, rösti, gebakken rijst, frites, aardappelkroketten
Rauwkost met saus meer dan 10% vet
Groenten a la crème
Mager rundergehakt, haaskarbonade, ribkarbonade, blinde vink, kip met vel kipnugget, lamsbout, lamsvlees, schouderkarbonade, schouderlappen, kiprollade
Alle andere soorten gehakt, hamburger, sukadelappen, klapstuk, doorregen rundvlees, schouderkarbonade, varkenskrabbetjes, varkenslap, slavink, speklappen, rookworst, magere rookworst, braadworst, kipburger hacheevlees, lever nier, vleesschijf, saucijzen, verse worst,
Vissticks
Lekkerbekje, kibbeling
Vegetarische schnitzel, gebakken tahoe en tempé, gekookt ei
Gebakken ei, noten
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
Voedingsmiddelengroep
Eieren Vet voor de bereiding
Hartige sauzen
Melk- en melkproducten
Bij voorkeur Quorn, vegetarische hamburger, groenteburger Gekookt ei Vloeibare margarine en vloeibare bak- en braaden frituurproducten, olie
Middenweg
Rode sauzen (bijv. ketchup, barbequesaus, schaschliksaus, chilisaus), piccalilly, ketjap, magere jus, saus op basis van een pakje met minder dan 3 gram vet per 100 gram, dressing zonder olie, fritessaus en slasaus tot 10% olie Magere melk, karnemelk, magere yoghurt, magere Bulgaarse yoghurt, magere vruchtenkwark, magere vla, magere kwark, magere vruchtenyoghurt, alle soorten yoghurtdranken, magere pudding, magere chocolademelk
Fritessaus, slasaus met 25% olie yoghonaise, satésaus, saus op basis van een pakje met meer dan 3 gram vet per 100 gram
Margarine in kuipjes
Halfvolle melk, halfvolle yoghurt, halfvolle kwark, volle vla, griesmeelpap, rijstepap, zuiveldrinkontbijt
Uitzondering
Gebakken ei Roomboter, margarine in pakjes, hard bak-, braad- en frituurvet, spekvet, reuzel Mayonaise, dressing met olie, fritessaus met 35%, halfvolle mayonaise met 40% olie, olie, pesto, vette jus, rouxsaus, zure room, halve room, slagroom, crème fraiche, slagroom, slankroom, zure room Volle melk, volle chocolademelk, volle yoghurt, volle kwark, Griekse yoghurt, volle chocolademelk, chocolademousse, volle pudding, crème fraîche, slagroom, zure room roomkwark, roompudding bavarois, garderoom slankroom
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
KEUZETABEL TUSSENDOORTJES voedingsmiddelengroep Fruit
Bij voorkeur Alle soorten vers fruit, fruit in diepvries in blijk of pot op water of eigen sap
Groenten
Bleekselderij, bloemkoolroosjes, kerstomaatjes, komkommer, radijs, wortel, augurk, zilveruitjes, olijven, groentesalade in zoetzuur ontbijtkoek, kruidkoek, biscuitje, Berliner bol, Lange Vinger, krentenbrood, krentenbol, mueslibol, rozijnenbrood, café noir, rijstwafel, taaitaai, kaneelbiscuit
Koek
Gebak
Snoep
Vruchtenvlaai met een brooddeegbodem, vlaaivulling op een biscuitdeegbodem Lolly, drop, marshmallow, pepermunt, winegum, zuurtje, vruchtensnoepje,
Middenweg Vruchtenpuree zonder toegevoegde suiker, gedroogd fruit, fruit in blik of pot op siroop, vruchtenconcentraten (bijv. Knorr vie en Fruit2day)
Uitzondering appelmoes
mueslirepen, vruchtenrepen, sportrepen, puddingbroodje, Speculaas, vruchtentaart luxe broodjes, koekjes allerlei, eierkoek, Liga’s, Voedingsbiscuit (bv. Evergreen, Sultana’s), zonder chocolade
Oliebol, stroopwafel, gevulde koek, boterkoek, cake, spekkoek, appelflap, tompouce, kokoskoek, amandelbroodje, donuts, koffiebroodje slagroomsoes, brownies, amandelbroodje, boterletter, gevulde speculaas, krakeling, sprits, kokoskoek, slagroomgebak, crèmegebak Appeltaart, kwark-, slagroomen crèmegebak, oliebol Candy bars, chocolade, bonbon
rijstevlaai
Marsepein, toffee
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244
voedingsmiddelengroep
Bij voorkeur (suikervrije) kauwgom
Middenweg
Uitzondering
IJs
Waterijs, ijslolly, Raket
Light ijs, yoghurtijs,
Snacks
Minipizza
Kaassouflé, loempia, bapaobroodje, zoute biscuit, vlammetjes, gerookte zalm, kipnugget, blokjes 30+/40+ kaas, magere feta, (toastje met) gerookte makreel, paling
Noten en zoutjes
Japanse mix, popcorn, pepsels, wokkels, Nibbits
borrelnootjes studentenhaver
Roomijs, softijs, sorbetijs, Magnum, Cornetto Bamibal, nasibal, bitterbal, kroket, frikadel, hamburger, saté met pindasaus, patates frites, saucijzenbroodje, worstenbroodje, rookworst, roomkaas of volvette kaas, vette feta, huzarensalade, salade met mayonaise Pinda’s, noten, bladerdeeg, kaaskoekjes, zoutjes, chips, kroepoek, zonnebloempitten
Dranken/vocht
kraanwater, mineraalwater, bronwater, isotone sportdranken (6 - 8% suiker), koffie, thee
citrusvruchtensappen
Overige vruchtensappen, vruchtendranken, tweedrank, frisdranken
Bert Snijder, diëtist en sportdiëtist Telefoon: 06 – 44 816 116 e-mail:
[email protected] website: www.eat2win.nl Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici, ex. Artikel 34 wet BIG onder nummer 09900733489 Lid van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Vereniging Sportdiëtetiek Nederland SCAS-gecertificeerd sportdiëtist KvK Rotterdam 24440244