1
HOOFDLUIS: EEN HARDNEKKIG PROBLEEM Overal waar mensen samenkomen, krijgt hoofdluis de kans zich te verspreiden. Scholen zijn daardoor een extra kwetsbare plek. Met luizenzakken proberen we besmetting via jassen e.d. te voorkomen. Maar het besmettingsgevaar is hardnekkig. Hoofdluis ‘wandelt’ zo de school binnen. Daarom is het nodig regelmatig groepen kinderen te controleren. In deze brochure bieden we informatie aan de ouders die ons bij de hoofdluisbestrijding helpen.
WAT IS HOOFDLUIS? Hoofdluizen zijn zeer kleine, grauwe beestjes, die zich aanpassen aan de kleur van het haar. Een volwassen hoofdluis is bijna zo groot als de kop van een lucifer. Ze leven van het bloed van hun gastheer/-vrouw dat via een klein prikgaatje vanuit de hoofdhuid wordt opgezogen. Hun eitjes (neten) zijn 1 mm groot en worden door het vrouwtje vlakbij de hoofdhuid op een haar vastgeklit. Zitten de neten al verder dan 1,5 cm van de hoofdhuid verwijderd, dan zijn dit in de regel nog slechts lege cocons van neten. Meestal zijn ze wittig van kleur en lijken ze op roos. Roos zit echter los in het haar, terwijl neten in het haar zitten vastgekleefd en moeilijk los te krijgen zijn. Luizen en neten zitten meestal dicht tegen de hoofdhuid aan op warme plekjes, zoals achter de oren, in de nek en onder de pony. Neten zijn nauwelijks met de vingers of door huishoudelijke middeltjes te verwijderen. Evenmin door borstelen of gewoon kammen van het haar.
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl
2 HOE ZIET HOOFDLUIS ER UIT?
Hoofdluizen zijn bruin van kleur en groeien in hun ontwikkeling van ongeveer 0,5 mm tot een grootte van 3 mm. Ze zijn te herkennen aan hun krioelende beweging. Dicht bij de hoofdhuid kunt u bruinachtige luizeneitjes ontdekken, met daarin de groeiende larven. De witte luizeneitjes (neten), waar de luizen al uitgekropen zijn, blijven aan de haren kleven. Deze raken niet vanzelf los en kunnen door de kleefkracht alleen langs de lengterichting van het haar afgestreken worden.
HOE KRIJG JE HOOFDLUIS? Hoofdluizen leven alleen op mensen; ze leven niet op huisdieren of andere dieren. Het zijn geen overspringers, maar overlopers. Besmetting vindt niet alleen plaats via direct lichamelijk contact, maar ook via jaskragen, mutsen, petten en sjaals. Iedereen die in contact komt met een drager van hoofdluis kan acuut worden besmet. Dus controle dient zich uit te strekken tot gezinsleden, bekenden en speelkameraadjes van de dragers.
WAARAAN HERKEN JE BESMETTING MET HOOFDLUIS? Hoofdluizen leven heel dicht op de hoofdhuid en voeden zich met menselijk bloed. Een beet van een hoofdluis gaat gepaard met een hevige jeuk die heftige krabreacties uitlokt. Hoofdluizen hebben geen voorkeur voor type, kleur of lengte van het haar. Luizen kunnen al leven op haar van 3mm lang. Ook maken ze geen onderscheid tussen vuil en gewassen haar.
HOE IS HOOFDLUIS ( EN DE UITBREIDING ERVAN) TE VOORKOMEN?
Controleer regelmatig het haar van uw kind op aanwezigheid van luis. Voorkom het uitwisselen van kleding, zoals bij toneelspelen of verkleedpartijen. Bij kinderen met lang haar het haar vastbinden in een staart, vlecht o.i.d. Wees extra alert indien een gezinslid last heeft van jeuk op het hoofd. Kammen en borstels regelmatig schoonmaken en niet uitlenen. Onderzoek minimaal eenmaal per week het haar van alle gezinsleden op aanwezigheid van luizen en neten. Bij het constateren van hoofdluis in het gezin, bij voorkeur ALLE GEZINSLEDEN behandelen!
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl
3
MELDPLICHT Constateert een ouder thuis hoofdluis bij één van zijn/haar kinderen, dan dient de school zo snel mogelijk te worden gewaarschuwd. Daarnaast dient de ouder alle anderen in te seinen die regelmatig met het kind in contact staan. Zo kan door (vervroegde) controle besmetting van anderen worden voorkomen.
HOE IS HOOFDLUIS TE BEHANDELEN? Bij apotheker en drogist zijn enkele lotions, een spray en shampoo tegen hoofdluis verkrijgbaar. Hoewel een eenmalige behandeling in principe voldoende is, verdient het aanbeveling de behandeling na een week te herhalen. Er kan immers een herbesmetting optreden. Bij gebruik van deze middelen dient erop gelet te worden dat:
ze buiten bereik van kinderen worden gehouden; de ogen beschermd worden door een handdoek; in verband met de brandbaarheid van de lotions en van de spray, de behandeling niet in de nabijheid van een warmtebron of vuur geschiedt.
Na de behandeling met een antiluismiddel de haren laten drogen en de dode luizen en neten met een stofkam of netenkam verwijderen. Het is uitermate van belang dat het haar gedurende 14 dagen elke dag met een netenkam wordt gekamd! Om herbesmetting te voorkomen: kleding, beddengoed e.d. reinigen in een was van 60 graden gedurende 10 minuten wassen. Kledingstukken en knuffels die niet te wassen zijn kunt u chemisch laten reinigen of gedurende twee weken in een afgesloten plastic zak bewaren. Luizen en neten zijn daarna gegarandeerd dood. Stoelen, kussens en dergelijke ( autostoeltjes!) goed schoonmaken door te stofzuigen. Laat kinderen geen kammen, borstels, mutsen, haarspeldjes e.d. met elkaar delen.
HOE VOORKOMT ONZE SCHOOL BESMETTING? Alle leerlingen krijgen een eigen luizenzak (‘bugbags’), waarin altijd jas, handschoenen, mutsen en sjaals moeten worden gestopt. Dit ter voorkoming van verspreiding. Op onze school wordt elke tweede week na een vakantie gecontroleerd op hoofdluis. Dit gebeurt door een groep vrijwillige ouders die zich elk schooljaar per groep aanmelden en alle kinderen in de desbetreffende groep controleren. Wij vragen van de ouders om het haar van hun zoon/dochter van tevoren te wassen als het bekend is dat er een hoofdluiscontrole wordt gehouden. Niet altijd kan dit van tevoren worden aangekondigd. Bij een acute besmetting kan direct een groepscontrole worden georganiseerd.
HOE TE CONTROLEREN? Alle kinderen worden klassikaal gecontroleerd, evenals de leerkracht. Dat gebeurt bij voorkeur in het eigen lokaal. De kinderen kunnen gewoon doorgaan met hun spel/werk en zullen tussentijds gecontroleerd worden. Dit gebeurt door het haar met een kammetje pluk voor pluk op te nemen en de huid grondig te bekijken, met name achter de oren, in de nek en onder de pony. Tevens moet de hygiëne in acht worden genomen ( kam afnemen met alcohol). Kinderen die die dag afwezig zijn, moeten in de week erna alsnog gecontroleerd worden.
WAT IS DE PROCEDURE? Wanneer hoofdluis/neten ontdekt worden in de groep, melden de controleouders de aanwezigheid van hoofdluis bij de leerkracht en/of de conciërge van de school (hij geeft het weer door aan de directie). De directeur informeert de rest van het schoolteam. De leerkracht belt de ouders en verzoekt hen het kind direct op te halen voor een behandeling thuis. Als de ouders niet telefonisch te bereiken zijn of wegens redenen van overmacht niet in staat zijn het kind op te halen, vindt direct op school behandeling plaats door een controleouder. De leerkracht informeert achteraf de ouders over deze behandeling op school. De overige ouders van de betrokken groep worden gewaarschuwd via de mail van school.
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl
4 Na 14 dagen vindt hercontrole van de hele groep plaats. Mochten er dan evengoed nog neten en/of luizen gevonden worden, dan wordt het kind direct apart genomen. De leerkracht belt de ouders met het dringende verzoek het kind op te halen voor een behandeling door de ouders zelf. Alleen als de ouders daartoe op dat moment wegens redenen van overmacht niet in staat zijn, vindt de behandeling meteen plaats op school. Deze wordt dan gegeven door een controleouder; de leerkracht informeert de ouders dat de behandeling heeft plaatsgevonden. Dan moet er na 14 dagen weer hercontrole plaatsvinden. In overleg met de leerkracht en de directie moet bij meerdere herhalingen van de aanwezigheid van neten/luizen een gesprek met de ouder(s) worden aangegaan over de bestrijding hiervan. Als ondanks zorgvuldige behandeling en controle hoofdluis aanwezig blijft op school, kan de leerkracht de ouders/verzorgers naar de GGD verwijzen voor advies, onderzoek of een consult.
DISCRETIE Van de controleouders wordt verwacht dat zij discreet omgaan met de informatie die zij opdoen tijdens de controles.
RICHTLIJNEN Richtlijnen voor het behandelen van hoofdluis zijn te vinden op de website van de GGD www.ggd.nl (trefwoord:hoofdluis), www.luistelijf.nl of www.rivm.nl/infectieziekten voor de folder.
HET ONDERZOEK IN DE KLAS VAN STAP TOT STAP 1.
Elke tweede week na een vakantie moet de groep gecontroleerd worden. Bepaal de dag en het tijdstip in overleg met de leerkracht en de andere controleouders.
2.
Verzamel de spullen om de groep te onderzoeken. De school beschikt over meerdere sets, binnenkort schaffen we voor elke groep een eigen set aan. De conciërge kan u vertellen waar de spullen liggen. Belangrijk is dat er verse flacons met alcohol beschikbaar zijn.
3.
In de tas zitten ( stukken) kammetjes om het haar opzij te trekken, een fles alcohol en een doek om de kammetjes mee te reinigen, het luizenprotocol en een fles behandelspray.
4.
Ga achter het kind staan dat zit op een stoel. Til plukjes haar op en inspecteer goed de hoofdhuis en haren op luizen en neten. Zie de verschillende foto’s aan het eind van deze brochure.
5.
Je werkt van voren (onder de pony) naar achteren (goed in de nek) naar opzij (achter de oren).
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl
5
6.
Bij twijfel even een andere controleouder laten meekijken.
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl
6
7.
Heb je luizen gevonden, het kind meenemen naar de grote toiletruimte en het hoofd insmeren met XT luis. De luizen eruit kammen en aan de leerkracht doorgeven dat de ouders/verzorgers geïnformeerd moeten worden. Na 8 uur moet het haar door de ouder worden uitgewassen en 14 dagen lang elke dag met een netenkam worden gekamd. Ook melden aan de conciërge zodat de directeur een Digiduif-mail kan maken met de melding dat er hoofdluis in de groep is geconstateerd.
8.
Bij het constateren van alleen neten, niet behandelen! Dit moet door leerkracht wel worden gemeld aan de ouders (die moeten wel behandelen, kammen!).
9.
In de klas er niet verder over praten, maar er beslist niet moeilijk over doen, iedereen kan het krijgen! Meld de constatering bij de leerkracht, die moet actie nemen en eventueel de leerling geruststellen.
10. Na afloop kammen afnemen met alcohol, handen reinigen, tas en eventuele natte doek aan de conciërge geven. Lege flesjes melden zodat de ze weer gevuld kunnen worden. 11. Bij positieve bevindingen moet de groep na 2 weken wederom worden gecontroleerd.
telefoon 0299 681480 e-mail
[email protected] website www.blauwemorgenster.nl