VOEDING EN ENERGIE EEN MODERNE EN DUURZAME RELATIE
PATRICK ENGELS Disclosure Medewerker DeltaStar Nutrients bv als technical product advisor en technical resources advisor Voedingsadvies & Sporttraining/Coaching Sportmassage in opleiding IFM (USA) In opleiding „Heilpraktiker“ (DE)
corpus in vivo Patrick Engels
DOEL VAN DEZE PRESENTATIE wat is energie?
hoe wordt energie in het lichaam gebruikt? waar wordt energie in het lichaam gebruikt?
corpus in vivo Patrick Engels
EN... Wat is voeding?
Welke rol speelt voeding?
Waar dient men op te letten? corpus in vivo Patrick Engels
MAAR VOORAL,
corpus in vivo Patrick Engels
ENERGIE Energie is een fenomeen, leven kan niet zonder energie. Er zijn verschillende wetmatigheden die energie beschrijven E= ½MV² E= P x T Thermodynamische Energie E=MC²
corpus in vivo Patrick Engels
DAT BETEKENT... DEZE KNAPEN HEBBEN ENERGIE GENOEG!
Of toch niet?
corpus in vivo Patrick Engels
ENERGIE IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
EN NATUURLIJK:
corpus in vivo Patrick Engels
VOEDSEL, ETEN. Ook hier wordt Energie weer aan massa gekoppeld.
corpus in vivo Patrick Engels
HOE KOMEN DEZE WAARDES TOT STAND?
Tabellen
Componentenanalyse resulteert in opspliting eiwitten, vetten en koolhydraten Berekening verbrandingswaarde op basis van gemiddelden
Atwater System en de calorimeter
4 Kcal voor eiwit 4 Kcal voor koolhydraten 9 Kcal voor vetten Alcohol „brandt“ met 7 Kcal per gram (aangaven in Kcal/g)
corpus in vivo Patrick Engels
EN WAT BETEKENEN DEZE CIJFERS DAN? DE MENS IS GEEN CALORIMETER, EEN SIMPEL VERGLIJK.
corpus in vivo Patrick Engels
IN ZIJN GEHEEL BESCHOUWD, IS HET TAMELIJK GECOMPLICEERD...
Origineel Sigma-Aldrich
corpus in vivo Patrick Engels
IK STA PERPLEX!
corpus in vivo Patrick Engels
MAAR HOE WERKT HET DAN? In een organisme vindt overdracht van elektronen plaats dmv RedOx reacties. Soms verloopt zo‘n reactie spontaan, meestal niet. Er moet dan energie geinvesteerd worden om een process in gang te zetten. >ATP Onze energiereserve is als een bankrekening, je kan rood komen te staan... Net als bij de bank kan je je dat korte tijd veroorloven, er komt echter een moment dat het „pijn“ gaat doen en de schuldeiser zich meldt.
corpus in vivo Patrick Engels
ATP
ATP IS DE ENERGIEVALUTA VAN HET MENSELIJK LICHAAM. NIETS VERLOOPT ZONDER ATP. ATP ADP + P + E
corpus in vivo Patrick Engels
EN WANNEER GEEN ATP MEER BESCHIKBAAR IS? DE ATP VOORRAAD IS BEPERKT, WE HEBBEN SLECHTS VOOR EEN PAAR SECONDEN OPGESLAGEN IN ONZE CELLEN. OP HET MOMENT DAT EEN ACTIVITEIT BEGINT, WORDEN VERSCHILLENDE STOFWISSELINGSPROCESSEN OPGESTART. 1. CREATINEPHOSPHAAT 2. ANAEROBE GLYCOLYSE 3. AEROBE GLYCOLYSE 4. ß-OXIDATIE VAN VETZUREN corpus in vivo Patrick Engels
DUS, WEG MET CALORIËN,
HIER MET VOEDINGSSTOFFEN!
corpus in vivo Patrick Engels
WAT HEEFT EEN MENS NODIG? Bouwstenen, een mens bestaat uit: Water Eiwitten Vetten Mineralen
corpus in vivo Patrick Engels
WATER 70% van ons lichaamsgewicht. We hebben water nodig om rechtop te kunnen blijven staan. We hebben water nodig om ons te reinigen. We hebben water nodig voor onze energievoorziening. We hebben water nodig om fysiologische processen zoals bijv. zuur-base evenwicht en bloeddruk te regelen.
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
HOEVEEL WATER HEBBEN WE NODIG? Als vuistregel: 30ml per kg lichaamsgewicht per dag Het verlies door sport of andere onzinnige activiteiten niet meegerekend! Voorbeeld: 70kg = 2,1L dagelijkse waterinname. (geen koffie, thee, bier etc.)
corpus in vivo Patrick Engels
WELK WATER? Zuiver water om te drinken en ons mee te wassen Helaas hebben we te maken met grootschalige vervuiling De watermaatschappijen kunnen niet alles eruit filteren We vinden resten van geneesmiddelen, landbouwbestrijdingsmiddelen en ander chemikaliën in ons drinkwater Flessenwater is niet persé een alternatief Zorg goed voor jezelf!
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
DAARBIJ IS OBJECTIEVE EN BETROUWBARE INFORMATIE NODIG.
corpus in vivo Patrick Engels
EN ALS JE JE DAN DAARBIJ REALISEERT DAT...
www.ewg.org
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
VOLGENDE STAP: EIWIT OFWEL PROTEÏNE Proteïnes zijn vaak complexe molekuulstructuren opgebouwd uit aminozuren. 20 aminozuuren 9 essentiële 7 zgn. voorwaardelijk essentiële 4 niet essentiële Alle aminozuren hebben unieke eigenschappen als polariteit en wateroplosbaarheid, welke deels hun functie bepalen.
corpus in vivo Patrick Engels
PROTEIN, ΠΡΏΤΕΙΟς (GR) ALS EERSTE, WAT ALS EERSTE KOMT Uitgangsmateriaal voor onze aminozurensynthese Vrijwel alle lichaamsstrukturen bevatten eiwitten/aminozuren: Enzymen, celmembramen, spierweefsel, hersencellen, etc. Ons ontgiftingssysteem is er afhankelijk van. DNA, mRNA en RNA zijn zuivere aminozuurstrukturen. Zonder aminozuren, geen leven.
corpus in vivo Patrick Engels
PROTEÏNES KOMEN IN VOEDSEL IN VERSCHILLENDE VORMEN VOOR Dierlijke voedingsmiddelen zijn het bekendste: Vlees Kaas Kwark Vis Ei enz... In een mens komen ongeveer 150.000 verschillende eiwitstrukturen voor. (stand 2014, onderzoek in dit gebied neemt enorm toe)
corpus in vivo Patrick Engels
OOK PLANTEN BEVATTEN EIWITTEN Bonen Peulvruchten Zaden (hennep moet je niet roken om er je voordeel mee te doen…) Sommige graansoorten Noten
corpus in vivo Patrick Engels
HOEVEEL HEEFT EEN MENS NODIG? Dat ligt er aan, wie hebben we voor ons? De WHO richtlijn geeft aleen maar een percentage van de dagelijkse „energie-inname“ aan, maar daar wil ik nu net vanaf! Tussen 19 en 70 jaar: ♀ 46g dagelijks, ♂ 56g, om geen tekort op te lopen. (en als je 18 bent dan???)
corpus in vivo Patrick Engels
HIJ WEET HET WEL.
corpus in vivo Patrick Engels
HIJ KAN HET OOK WETEN...
corpus in vivo Patrick Engels
DUS Er zijn vuistregels.
0,8g/kg lichaamsgewicht/dag (e.g. 56g voor 70kg) of... 1,2g/kg/dag (dan komen we al op 84g) of 1,8g/kg/dag (honderdzesentwintig gram)
Helaas is het niet zo eenvoudig...
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
WELK EIWIT HEBBEN WE DAN NODIG? Zuiver, niet gedenatureerd eiwit. Dus niet aan extreme hitte blootgesteld Niet gegrilled Niet als vette frikandel... Daarbij stoten we op dilemma‘s Plantaardig eiwit is niet altijd een volwaardig alternatief, Bepaalde essentiële aminozuren kunnen ontbreken waardoor tekorten ontstaan.
corpus in vivo Patrick Engels
AANVULLEN MET POEDER Niet noodzakelijkerwijs uit de bodybuildingscene...
Er zijn goede en veilige alternatieven ter aanvulling. GMO vrije soja-, rijst- of erwteneiwitpoeders, wei-eiwit. Wei-eiwit wordt als beste opgenomen door de mens. corpus in vivo Patrick Engels
DAARDOOR KAN IN DE WERKELIJKE BEHOEFTE VOORZIEN WORDEN Ondanks het gegeven dat veel mensen te veel vlees eten, zijn deze vaak deficiënt in aminozuren. Het is niet eenvoudig om zelfs aan de laagste criteria te voldoen met qualitatief hoogwaardige en bruikbare eiwitten. Extreem verhitte eiwitstructuren provoceren ons immuunsysteem tot ontsteking. Dit werkt volgens PAMP en DAMP, zgn. „molecular mimicry“ waarbij iets wat we als voedsel tot ons nemen als schadelijk wordt herkend.
corpus in vivo Patrick Engels
SAMENVATTEND: Vlees, mits het past in je manier van leven Voldoende plantaardig eiwit Andere bronnen als kwark, eieren Gezonde bereidingsmethodes Kwaliteit komt voor kwantiteit, ik ben pro-bio! Eventueel aanvullen met hoogwaardig eiwitpoeder
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
MINERALEN.
corpus in vivo Patrick Engels
MINERALEN Niet alleen voor onze botten: Enzymen Zuur-Base evenwicht Electrolyten (Protonenleveranciers) Hormoonhuishouding (denk aan Deionodase) Daarom verdient niet alleen Calcium de aandacht. 7 „macromineralen“ 12 essentiële sporenelementen
corpus in vivo Patrick Engels
TALLOZE FUNCTIES
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
WAAR KOMEN ZE VANDAAN? In tegenstelling tot eiwitten, koolhydraten en vetten kunnen we deze elementen niet zelf synthetiseren, we moeten ze via onze voeding binnenkrijgen. Hetzelfde geldt voor dieren en planten. Welke voedingsmiddelen? ALLE. Uitgezonderd gedemineraliseerd water en geraffineerde suiker. (zij het niet overal in de voor de mens gunstige samenstelling en hoeveelheden...)
corpus in vivo Patrick Engels
BIJVOORBEELD NAVRAAG BIJ COLLEGA‘S BROCCOLI AVOCADO BLAUWSCHIMMELKAAS RUNDVLEES NOTEN MELK BROOD PIZZA GROENE KOOL SNICKERS SALAMI COURGETTE KWARK BOSBESSEN APPELS FRIETEN GIST TOMATEN MINERAALWATER SINAASAPPELSAP BIETEN PASTA AARDAPPELEN RODE BIET MAKREEL TIRAMISU DRUIVEN WATERMELOEN ZOUT MANGO ZALM AUGURKEN RADIJSJES ZUURKOOL RODE WIJN UIEN HARING PADDESTOELEN SPINAZIE CURRYWORST PERZIKEN MELK ZOETHOUT SALADE GEGRILD KIPPETJE KNOLSELDERIJ AARDBEIEN WITBIER IJS CITROENEN... (ALS GEZEGD; niet overal in de voor de mens gunstige samenstelling en hoeveelheden...)
corpus in vivo Patrick Engels
BIO IS BELANGRIJK, BETER NOG BIODYNAMISCH Planten, dieren en mensen kunnen alleen opnemen wat er beschikbaar is.
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
VET!
corpus in vivo Patrick Engels
ELKE CEL HEEFT HET OM ZICH Double-layer-lipid-membrane.
corpus in vivo Patrick Engels
EEN VEELVOUD AAN VETTEN. Verzadigd, enkelvoudig onverzadigd, meervoudig onverzadigd... Omega 3, Omega 6 en Omega 9 SCFA, MCFA en LCFA Plantaardige en dierlijke vetten transvetzuren Bruin vet, wit vet, visceraal vet Essentiële vetzuren, voorwaardelijk essentiële vetzuren, niet essentiële vetzuren
corpus in vivo Patrick Engels
WAT IS GOED, WAT IS SLECHT? Transvetten altijd mijden. De veranderde molkuulstruktuur verhinderd de toegang van menselijke enzymen, dit provoceert het immuunsysteem.
corpus in vivo Patrick Engels
VERZADIGD VERSUS ONVERZADIGD Verzadigde vetzuren zijn niet per definitie slecht, onverzadigde vetzuren niet per definitie goed...
bijv. MCT‘s als energieleverancier voor onze hartspier zijn volledig verzadigd.
corpus in vivo Patrick Engels
Ω3 Ω6 EN Ω9 WAT BETEKENT DAT? - De plek van de eerste dubbele binding tussen koolstofatomen gerekend vanaf het methyleinde van de ketting. - Omega 3 vetzurenzijn ESSENTIEEL. - Beperkte mogelijkheden ALA in EPA en DHA te transformeren - Omega 6 vetzuren zijn niet altijd gunstig - Arachidonzuur werkt ontstekingsbevorderend - 16,7:1 verhouding nu ipv 2-3:1 vroeger. A ratio of 2-3/1 suppressed inflammation in patients with rheumatoid arthritis and a ratio of 5/1 had a beneficial effect on patients with asthma (Biomed Pharmacother. 2002 Oct;56(8):365-79.The importance of the ratio of omega-6/omega-3 essential fatty acids.)
corpus in vivo Patrick Engels
HET GAAT OM DE VERHOUDING, EN HOE DEZE ZICH ONTWIKKELD HEEFT Grafisch: Omega 6 Omega 3 20 17.6 15 10 5 2.5 0 vroeger corpus in vivo Patrick Engels
nu
corpus in vivo Patrick Engels
VIS, FRIEND OR FOE? GIFSTOFBELASTING IS OVERAL
corpus in vivo Patrick Engels
CAPSULES ALS VEILIG ALTERNATIEF
DE GOUDVIS OP DE TWEEDE PLAATS
corpus in vivo Patrick Engels
BACK TO BUSINESS Hoeveel vet hebben we nodig, en waarvoor dan? Er zijn talloze bovengrenzen te vinden, maar hoe zit het met de ondergrens? CDC (USA) adviseert tot 35% van de „calorie-inname“... 70-90g per dag, afhankelijk van het aandeel verzadigde vetzuren EFA‘s: essentiële vetzuren moeten via onze voeding opgenomen worden.
corpus in vivo Patrick Engels
VELE FUNCTIES VAN VET: Uitgangsmateriaal voor onze hormonen Transportsysteem voor vetoplosbare vitamines Maakt deel uit van de celstruktuur van ALLE cellen Energievoorraad voor tijden van schaarste Berscherming tegen stoot- en druklast (hardlopen) Last but not least: smaakdrager
corpus in vivo Patrick Engels
VOORRAADSCHUUR Vet is onze energie-voorraadschuur. Daarnaast speelt vet een belangrijke rol bij temperatuurregulatie, zowel als isolatie alsook als leverancier om de kerntemperatuur in stand te houden. Depotvet heeft nauwelijks functie wanneer het niet getransporteerd kan worden. Transport is waterafhankelijk Carnitineshuttle, Coenzym A
Wanneer heb je te hoge reserves, te veel stootkussens?
corpus in vivo Patrick Engels
OVERFAT: OVERSAT,OVERVAT,OVERCAT Subcutaneous Adipose Tissue Visceral Adipose Tissue Cardiac Adipose Tissue
VAT komt veel voor bij ogenschijnlijk slanke mensen dit zijn de zgn. Skinny Fat, ofwel de magere dikken. Een ongunstige verhouding van spierweefsel t.o.v. vetweefsel bij een normale BMI> visceraal vet is pro-inflammatorisch Wordt bij uitsluitend BMI over het hoofd gezien.
corpus in vivo Patrick Engels
TOT SLOT Vet is levensbelangrijk.
In een voedingsadvies zou hiervoor een belangrijke rol voor moeten worden weggelegd. Omega 3 en Omega 6 vetzuren moeten we via voedsel tot ons nemen.
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
SUIKER
corpus in vivo Patrick Engels
KOOLHYDRATEN, HOE ZIT HET DAARMEE? Koolhydraten zijn in de vorm van glucose essentieel voor de mens, ECHTER: Glucose is GEEN essentieel voedingsmiddel! We kunnen vetten, eiwitten en complexe koolhydraatverbindingen opslitsen tot glucose. Vitamin C is de enige echt essentiële koolhydraatverbinding voor de mens.
corpus in vivo Patrick Engels
HET IS EEN UITERST GEVOELIG SYSTEEM! Type 1 Diabetes patienten produceren onvoldoende Insuline, om de glucoseconcentratie in het bloed stabiel te houden. Insulineresistentie door slechte eet- en leefgewoontes lijden tot DM II Insuline (en adrenaline) zijn geen „milde“ stoffen, ze trekken een spoor van vernieling door het vaatstelsel.
corpus in vivo Patrick Engels
VOEDING IS ALLESBEPALEND Door overmatige consumptie van koolhydraten worden veel fysiologische functies ontregeld.
Dit is een indirekte oorzaak van een veelvoud aan ziektebeelden, het is slechts een kwestie van tijd wanneer de eerste symptomen zichtbaar worden. De ziekte is iets anders al de oorzaak! Een ziektebeeld kan ook ontstaan wanneer men de eetgewoontes al heeft verbeterd. (tolerantie)
corpus in vivo Patrick Engels
EEN KLEINE UITSTAP Het probleem van op diagnose gebaseerde gezondheidszorg: De diagnose is het eindpunt van een onderzoek, niet een tussenhalte op weg naar inzicht en oorzaak. Diagnose zou een startpunt moeten zijn tot verdere vraagstelling en behandeling volgens systemische zienswijze.
corpus in vivo Patrick Engels
TRANSPORT Energie zonder transport heeft geen waarde.
Glucose schept de mogelijkheid onze energiereserves via ons hart- vaatstelsel , daarheen te transporteren waar op dat moment energie geproduceerd moet worden.
corpus in vivo Patrick Engels
MAAR HET IS GEEN BENZINE
corpus in vivo Patrick Engels
EN ALS GLUCOSE EENMAAL IN DE CEL AANGEKOMEN IS Glucose wordt intracellulair via glycolyse in pyruvaat opgesplitst. Daar wordt al een voorinvestering van 2 ATP vereist.
corpus in vivo Patrick Engels
EN DAN WORDT HET PAS ECHT GECOMPLICEERD...
corpus in vivo Patrick Engels
MAAR HET PROBLEEM VAN TRANSPORT BEGINT AL VEEL EERDER ... En dat is een tweeweg systeem.
corpus in vivo Patrick Engels
LATEN WE EENS MET DIE GEDACHTE SPELEN Tussen ons en onze omgeving ligt een speelveld; Ter grootte van een tennisveld.
corpus in vivo Patrick Engels
UITWISSELING Zoals reeds getoond, wij zijn geen calorimeters.
In ons spijsverteringsstelsel moeten al deze macronutriënten opgenomen worden. Dit proces is afhankelijk van enzymen, darmflora en micronutrienten. (om ons microbioom nog even buiten beschouwing te laten) Het is nog niet zover dat we ons 2x daags aan het infuus hangen.
corpus in vivo Patrick Engels
HET GAAT OM COMMUNICATIE Wat wordt er gecommuniceerd?
of
corpus in vivo Patrick Engels
BACTERIËNDIVERSITEIT, MICRONUTRIENTEN OF ENZYMEN WORDEN HIER NIET VERMELDT.
corpus in vivo Patrick Engels
WE KOMEN LANGZAAM MAAR ZEKER AAN HET EINDE Deze informatie moet echter eerst even verteerd worden. Jaarlijks nemen wij zo‘n 1.000kg voedsel tot ons! Deze enorme berg met voedsel bevat een enorme berg aan informatie. Je bent wat je eet, drinkt, en waar je niet van af kan komen.
corpus in vivo Patrick Engels
MACRO IS SIMPEL MICRO VEEL LASTIGER... De hoeveelheid micronutrienten waarvan ons systeem afhankelijk is, is bijna eindeloos. Een tekort ontstaat eenvoudig.
Vanzelfsprekend neem je niet iedere dag van elke noodzakelijke voedingsstof exact dat op wat die dag nodig is, het is een balans, en het gaat ook om balans!
corpus in vivo Patrick Engels
HET POTENTIEEL
corpus in vivo Patrick Engels
DE REDDING... Dat ben je zelf! Gezonde eet- en leefgewoontes Voldoende slaap Ontspanning en plezier Zelfbewustzijn ontwikkelen Omgevingsbewust handelen
corpus in vivo Patrick Engels
EEN NET IETS ANDERE ZIENSWIJZE De bewuste mens wacht niet af,
Hij handelt pro-actief en gebruikt daarbij alle kennis die er beschikbaar is.
corpus in vivo Patrick Engels
„CLINICAL TRIALS“ OF ONDERZOEKEN ZIJN NUTTIG, ECHTER NIET ZALIGMAKEND.
corpus in vivo Patrick Engels
OP NAAR EEN ANDERE INSTEEK: Een andere manier van denken. Als je een punaise in je achterwerk hebt steken, zijn er veel pijnstillers nodig om de symptomen te bestrijden. Een effectieve oplossing zou zijn, de punaise te verwijderen. Wanneer je echter twee punaises in je kont hebt, is één daarvan te verwijderen natuurlijk niet de oplossing.
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels
corpus in vivo Patrick Engels