VMBO Haven & Vervoer Werkboek 9 TRANSPORTKETEN & LOGISTIEK

VMBO Haven & Vervoer Werkboek 9

TRANSPORTKETEN & LOGISTIEK

Naam

Klas

VMBO-17 H&V/K/5 Eindterm 1

Haven en vervoer Dienstverlening in de haven en logistiek Het begrip transportketen omschrijven.

blz. 2 / 3 BB / KB 1 SBU


Haven en vervoer Dienstverlening in de haven en logistiek Componenten van transportketens noemen



Haven en vervoer Dienstverlening in de haven en logistiek Het begrip logistiek omschrijven.


Auteur : RS van Rijn

SCHEEPVAART EN TRANSPORT

COLLEGE

VMBO Havenleer Versie : maart – 2010

WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn

Pag - 2 -

Inhoud

Hoofdstuk 1

Inleiding & Leerdoelen

5

Introductie Transportketen Hoofdstuk 2

6 Vragen

Partijen in de Transportketen Hoofdstuk 3

13 Vragen Logistiek

Hoofdstuk 4

vragen

Opdrachten

09.01

09.02

09.03

09.04

09.05

09.06

19

29

Begrippen leren

Dienstverleners uitleg

Dienstverleners Volgorde

4 video clips + puzzel (teletop)

Werkopdracht Sneakers

Werkopdracht Warehouse Simulation


Pag - 3 -

Afb. De logistiek rond de transportketen


Pag - 4 -

Hoofdstuk 1 – Inleiding /Leerdoelen

Wat is een transportketen? Transport vindt plaats binnen een transportnetwerk. Transportmiddelen maken gebruik van de infrastructuur aanwezig in een gebied. Een transportketen wordt gevormd door het transport zelf en de organisatie van het transport

En wat wordt verstaan onder logistiek? Logistiek is het aan elkaar koppelen van vervoersactiviteiten: denk aan het zo efficient mogelijk combineren van laden, transporteren, overladen, uitladen en het ophalen van weer een nieuwe lading.

meer vragen en antwoorden in dit werkboek


Pag - 5 -

back


Pag - 6 -

Hoofdstuk 2 – Transportketen

Inleiding. Vóórdat we met dit hoofdstuk beginnen, moet je eerst weten, wát we met deze eindterm bedoelen. Je moet je dus eerst afvragen: Wat is een begrip en wat is een omschrijving. Voor het woord "begrip" kun je ook "begrijpen" lezen. Een ander woord voor "omschrijven" is "verklaren". Als je nu naar de titel van deze eindterm kijkt, kun je hiervoor dus ook lezen: " Je moet begrijpen en verklaren wat een transportketen is ". Het is belangrijk dat je dit onthoudt, want er komen nog veel eindtermen waarin je een "begrip" moet kunnen "omschrijven". 1.2.

De transportketen.

Het woord transportketen bestaat uit een samenvoeging van twee (2) woorden: "transport" en "keten". De letterlijke betekenis van deze woorden is: transport : overbrengen. keten: een aaneenschakeling van handelingen. VERKLARING TRANSPORTKETEN : • • •

Alle handelingen van opslag en vervoer om goederen van de leverancier (1) bij de verbruiker (12) te krijgen

.


Pag - 7 -

Diverse stromen Transportketen Meer Specifiek : het "begrip" transportketen verstaan we alle handelingen op het gebied van: -

vervoer opslag overslag informatie

( ( ( (

zeeschip - binnenvaartschip - vrachtwagen - trein ) de goederen liggen ergens opgeslagen ) van zeeschip in vrachtschip, van trein in vrachtwagen ) hoeveel en van waar moeten de goederen vervoerd worden ) geldstromen ( het vervoer, opslag en overslag kost geld ) documenten ( vervoersdocument, douanepapieren )

bij het verplaatsen van goederen van oorsprong tot eindbestemming. Achter de handelingen zie je tussen haakjes één (1) of meerdere voorbeelden om te verduidelijken wat er met het woord wordt bedoeld. In latere werkboekenkomen we hier nog uitgebreid op terug. Op de volgende bladzijde zie je enkele voorbeelden hoe de transportketen er uit kan zien, vanaf het moment van oorsprong of winning van een product, tot het moment dat de goederen bij de consument (klant) aankomt.


Pag - 8 -

Nederland

Nederland

oorsprong

winning buitenland vervoer

oorsprong

vervoer

opslag

vervoer

opslag

productie

opslag

vervoer

vervoer

productie

opslag

opslag

opslag

productie

vervoer

HAVEN

vervoer

buitenland

Nederland

opslag

opslag

HAVEN

vervoer

consument

De vakjes "productie " betekent een bedrijf die iets maakt, zoals een bakker die brood bakt of een zuivelbedrijf die van melk, vla en yoghurt maakt.

productie

vervoer

opslag

consument

vervoer

Tussen de verschillende "schakels" ( op de plaats van de pijlen ) wordt er informatie uitgewisseld en moet er betaald worden (geldstromen).

consument

Als de goederen van het buitenland komen, of naar het buitenland toe gaan, zijn er douanedocumenten nodig.


Pag - 9 -

Vragen en Opdrachten Hoofdstuk 2 vraag 2.1

• • • •

Opdracht : Maak een verslag van ongeveer 1 kantje met de onderstaande gegevens.

In Brazilië wordt ijzererts gewonnen Dit wordt naar Nederland wordt getransporteerd. Bij de firma "Nelcon kranenbouw" wordt hier uiteindelijk een containerkraan mee gebouwd, met bestemming ECT op de Maasvlakte.

Gebruik minimaal 12 voorbeelden van de genoemde "handelingen" uit deze les. Zet achter elke handeling tussen haakjes welk begrip uit de transportketen je hebt gebruikt. Elk begrip moet je minstens 2 keer gebruiken. Noem nog een ander productiebedrijf die noodzakelijk is. Je levert het verslag aan het eind van de les in voor een cijfer.

vraag 2.2

Verklaar het begrip “transportketen “

vraag 2.3

Met welke 6 handelingen krijg je te maken in de transportketen ?

vraag 2.4

Wat is de functie van de haven in de transportketen ?

-


Pag - 10 -

vraag 2.5

Benoem alle nummers volgens de juiste naam

1 2 3 4 6 10 11 12

vraag 1.6

Bedenk nu zelf een transportketen van je favoriete product.

1. wat is het product ? 2. waar wordt het van gemaakt ? 3 4 5 6 7 8 9


Pag - 11 -

back


Pag - 12 -

Hoofdstuk 3 – Partijen Transportketen 3.1 Inleiding. In eindterm 1 hebben we de transportketen behandeld en uitgelegd wat hier mee bedoeld wordt. In deze lesbrief behandelen we de "componenten" van de transportketen. Wat bedoelen we nu met "componenten"? Een ander woord voor componenten = onderdelen. En als we het over een onderdeel van de transportketen hebben, bedoelen we de bedrijven die hier mee te maken hebben. Dus: In dit hoofdstuk gaan we leren welke bedrijven deel uit maken van de transportketen. Als je naar het schema van de transportketen kijkt zie ook een vakje met

productie

Je zou dus kunnen denken dat "productie" ook deel uit maakt

van de

transportketen maar dat is niet juist. Een bedrijf die iets produceert noemen we een productiebedrijf. Zij maken dus een product, bijvoorbeeld een brood of een auto.

Voorbeeld van een keten – Coca Cola

(opdracht 09.03 - )


Pag - 13 -

3.2.

De bedrijven die deel uitmaken van de transportketen.

Een bedrijf die deel uitmaakt van de transportketen, noemen we ook wel een "dienstverlenend bedrijf". Zo'n bedrijf verleend dus een "dienst", zoals het transport, op- en overslag van goederen, regelt het vervoer, of verzorgd de documenten die nodig zijn. Omdat we de lesbrief "K5 - eindterm 9" een aantal dienstverlenende bedrijven nog uitvoerig zullen behandelen, vind je in deze lesbrief bij een aantal bedrijven maar een korte uitleg.

Exporteur

is iemand (bedrijf) die producten produceert of inkoopt om ze daarna in het buitenland te verkopen. Hij gaat die producten dan exporteren ( uitvoeren) en heeft daar hulp bij nodig, want hij bezit geen eigen schepen.

Importeur

is degene aan de andere kant van de wereld die de goederen graag wil hebben. Dat kan zijn voor eigen gebruik, het kan ook zo zijn dat hij deze spullen weer door gaat verkopen. Hij importeert ( voert in ) deze goederen. Hij heeft geen eigen vervoermiddelen en heeft dus ook hulp nodig.

Rederij

is een onderneming die één of meer schepen in de vaart heeft om daarmee goederen en/of passagiers te vervoeren. Het uiteindelijke doel is om geld te verdienen, maar dat is natuurlijk overbodig om te zeggen.

Een schipper van een binnenvaartschip, die op een eigen schip vaart, noemen we een particuliere schipper.

Cargadoor

is een bedrijf dat optreedt als een agent (= vertegenwoordiger) van een rederij in een andere haven dan die, waarin de rederij zelf gevestigd is. Nu kan een cargadoor ook agent zijn voor meerdere verschillende rederijen.


Pag - 14 -

vraag 3.1 Noem een bekende exporteur in Rotterdam en vermeld wat zij uitvoeren. Als je het niet weet, zoek op expediteur in Google vraag 3.2 Noem een importeur in Rotterdam en vermeld wat zij invoeren. vraag 3.3 Noem een bekende Rederij die containers vervoerd.

vraag 3.4 Wat voor soort rederij is dit ? ( bovenstaande plaatje)

vraag 3.5 Bij de eerst volgende gelegenheid zoek je een plaatje van een container rederij en plak deze hier in dit vak.


Pag - 15 -

vraag 3.6 Zoek op internet een bekende cargadoor en vermeld welke rederijen zij vertegenwoordigen. Zoek op www.cargadoorworden.nl Naam Cargadoor

Vertegenwoordig de Rederijen

vraag 3.7 Ander woord voor Agent

vraag 3.8 Is dit de agent dit we bedoelen ? Leg uit

ja / nee want


Pag - 16 -

Expediteur

Over de taak van de expediteur bestaan nog steeds misverstanden. Die gaan dan over de ‘ouderwetse’ expediteur en de moderne ‘expediteur’.

Expediteur komt van vroeger Wanneer we praten over een ouderwetse expediteur dan praten we over een expediteur van 10-15 jaar geleden.In die tijd was de expediteur geen vervoerder, maar had hij alleen een bemiddelende functie. Dat wil zeggen dat hij als tussenpersoon optreedt en wel tussen degene die de goederen te vervoeren heeft (exporteur) en degene die beroepshalve de goederen vervoerd, namelijk de vervoerder. Een ouderwetse expediteur heeft dus geen eigen vervoermiddelen. Een telefoon, fax en internet computer volstaat in dit geval. Denk aan Ziegler ….


Pag - 17 -

Een stuwadoor

is iemand (bedrijf) die zich beroeps halve bezighoudt met het laden en lossen van schepen en alle rechtstreeks daarmee verhand houdende werkzaamheden verricht.

bijvoorbeeld de ECT.

vraag 3.9

Noem er 4

Ken je nog meer stuwadoors in de Rotterdamse Haven ?

1 2 3 4

vraag 3.10

Maakt een fabriek Ja / nee want onderdeel uit van de transportketen ? leg dit uit


Pag - 18 -

Hoofdstuk 4 – Logistiek

4.1.

Inleiding.

Als je naar de titel van de eindterm kijkt, weet je dan nog wat hier mee bedoeld wordt? Als je het niet meer weet, kijk dan nog eens bij de uitleg van K5 eindterm 1. Als je het weet, vul dan in de onderstaande zin de ontbrekende woorden in. In plaats van "het begrip logistiek omschrijven", kan ik ook lezen; Ik moet kunnen_________________ en ___________________ wat logistiek is. (denk aan h2 ) 4.2.

Geschiedenis.

Het woord "logistiek" bestaat al zo'n 400 (vierhonderd) jaar. In de 17e (zeventiende) eeuw kwamen de Fransen op het idee, dat als je met succes een oorlog wil voeren, je moet zorgen voor een tijdige aanvoer van munitie, voedsel, materialen en paarden. De zorg voor transport en voorraadvorming van munitie, voedsel, materialen en de paarden werd logistiek genoemd. 4.3.

Heden.

In de afgelopen 50 jaar is het begrip logistiek sterk ontwikkeld. Hiermee wordt bedoeld, dat logistiek nu veel meer betekent.

logistiek heeft te maken met de productenstroom vanaf de orderverwerving, via inkoop bij de leverancier(s) en het fabriceren of assembleren, tot en met de distributie van het gereed product naar de gebruiker of afnemer Men noemt dit de logistieke keten of het logistieke traject.


Pag - 19 -

LOGISTIEK IN DE FORMULE 1

Afb . de logistiek bij de formule 1

Afb. de logistiek van een warehouse


Pag - 20 -

Hieronder zie je in een schema, wat hier boven in het tekstvak staat geschreven. gebruiker of afnemer

order verwerving (opdracht tot levering van een product)

inkoop

leverancier

voorraad

bedrijf

fabricage of assemblage

afvoer

gereed product

voorraad

aanvoer

afvoer

Ook alle informatiestromen die nodig zijn om de productiestromen goed te laten lopen, vallen onder logistiek. Als de productieafdeling niet op tijd zegt, dus informatie verstrekt, dat de voorraden opraken, en dit dus niet wordt doorgegeven aan de leverancier, worden de voorraden niet op tijd aangevuld en kan de productieafdeling niet meer produceren.

Wat is dan Logistiek binnen een bedrijf ? De afdeling logistiek binnen een bedrijf houdt zich alleen bezig met de goederen- en informatiestroom, en moet er voor zorgen dat;

• • • •

de juiste goederen, op de juiste plaats, op de juiste tijd, in de juiste hoeveelheden,

De afdeling logistiek binnen een bedrijf bemoeit zich dus niet met de goederen zelf ( heeft de fabricage afdeling wel de goede onderdelen besteld? ) of met de fabricage van de goederen. ( Is het product wel op de juiste manier gemaakt? ) Natuurlijk hoort hier een correctie informatiestroom bij

Ezelsbruggetje 4 x JUIST ! WB 9 – Transportketen - STC – Rotterdam © r.s. van rijn

Pag - 21 -

Onze afdeling T&L van het VMBO


Pag - 22 -

•

Component van de Logistieke keten

Transport en Logistiek Nederland TLN is de grootste en toonaangevende belangenbehartiger in het goederenwegvervoer en logistieke dienstverlening. TLN behartigt voor haar ruim 6.000 leden de belangen.


Pag - 23 -

H 3 – Vragen en Opdrachten vraag 3.1 Wat betekent het woord fabriceren?

vraag 3.2 Wat betekent het woord assembleren?

vraag 3.3 Je krijgt 2 tekenvellen van de docent.

Jij bent nu degene die een opdracht geeft om iets te fabriceren. Je mag zelf iets verzinnen. Vermeldt de naam of het soort bedrijf bij wie je je product besteld. Dit geldt ook voor de leverancier. Schrijf ook de voorraden op die nodig zijn om je product te kunnen maken. Zet alles in een eigen gemaakt schema, die je met pijlen met elkaar verbindt. vraag 3.4 Die nu het zelfde nogmaals, maar nu laat je iets assembleren.

Laat beide schema's door de docent voor gezien tekenen en bewaar deze in je opbergmap bij de lesbrief.

vraag 3.5 Opdracht : Men zegt ook wel dat Logistiek de leer van het plannen en het effectief en efficiënt uitvoeren van de bevoorrading betekend. Leg uit wat deze woorden betekenen:

Effectief :

Efficiënt : .


Pag - 24 -

Voorbeelden

Voorbeelden:

vraag 3.6 Wat voor problemen kom je tegen in de logistiek van de formule 1 ?

vraag 3.7 Ga naar onze Haven website Klik op Digi oefeningen Klik op Vorkheftruck Speel het spel vorkhefttruck 2 Helaas werkt dit spel niet altijd Ga dan dan naar keuze 3. forklift kid Hoe ver ben je gekomen ??

Level ………..


Pag - 25 -


Pag - 26 -

vraag 3.8

Test je kennis, maak de puzzel

Horizontaal 1. bedrijf dat optreed als vertegenwoordiger van een rederij 6. het geheel van wegen en voorzieningen 8. ander woord voor produceren 10. ander woord voor doeltreffend 12. iemand die goederen in het buitenland koopt en deze goederen naar nederland haalt 14. iets maken 15. iemand die goederen verkoopt aan het buitenland 16. aan eenschakeling van handelingen 17. ander woord voor doelmatig

Verticaal 2. ander woord voor verklaren 3. het transport zelf en de organisatie van transport 4. het aan efficiënt elkaar koppelen van vervoersactiviteiten 5. 1 van de stromen van de tranportketen, van zeeschip in vrachtschip 7. goederen overbrengen 9. eigenaar van schepen 10. tussenpersoon van de exporteur en vervoerder 11. ze laden en lossen schepen 13. ander woord voor componenten van de keten


Pag - 27 -


Pag - 28 -

OPDRACHTEN


Pag - 29 -

Opdracht 09.01 Begrippen verklaren en uitleggen De opdracht : Schrijf de antwoorden op

zonder te spieken

1. Beschrijf de transportketen in één zin! 2. Welke handelingen vind je binnen de transportketen ? MAAK DE TEKENING OP HET VOLGENDE BLAD 3. Wat is het verschil tussen productie en goederen

Productie is…. goederen zijn…

4. Beschrijf Exporteur

5. Beschrijf Importeur

6. Wat is een rederij

7. Wat is een cargadoor

8. wat is een expediteur

9. Wat is een stuwadoor

10. Beschrijf de term logistiek

4x

11. Wat is het verschil tussen assembleren en fabriceren

Assembleren is.. fabriceren is ..

Laat nu je werk zien aan de docent !


Pag - 30 -

Teken hier de Transportketen


Pag - 31 -

Opdracht 09.02

Leerdoel :

Het kunnen beschrijven van dienstverleners

Nodig : bedrijf

uitleg

AIS - Live Bunkerbedrijven Cargadoor DCMR Dirkzwager Douane Expediteur Exporteur Ecoloss Havenbedrijf/HCC Importeur Rederij Zeehaven Roeiers Ships Chandlers Slepers Stuwadoor Transporteur Connossement Waterklerk Zeehavenloods


Pag - 32 -

Opdracht 09.03

Leerdoel : Nodig :

Opdracht – Zet deze dienstverleners in de goede volgorde – Export van China naar Rotterdam

Bunkerbedrijven

1

Schip

Cargadoor DCMR Dirkzwager Douane Expediteur Havenbedrijf/HCC Importeur Rederij Zeehavenpolitie Roeiers Ships Chandlers Consument Slepers Stuwadoor Wegtransporteur Waterklerk Zeehavenloods Schip

Consument


Pag - 33 -

Opdracht 09.04

Leerdoel : Nodig :

4 filmpjes – via Teletop / Intranet

Vandaag ga je een aantal opdrachten uitvoeren . Opdracht 1: Maak nogmaals deze Puzzel Teletop 09.04.01 Als je klaar bent laat je het scherm aan je docent zien Welke vragen vond je moeilijk en heb je niet beantwoord. Schrijf ze op nr. nr. nr.

Opdracht 2 bekijk deze film : Intranet : 09.04.01 – Orderverzamelaar Schrijf in het kort op wat er in de film gebeurd


Pag - 34 -

Opdracht 3 Wat verstaan we onder logistiek ? 1. 2. 3. 4.

Opdracht 4 Nu een film over de logistiek van de Formule 1 Intranet : 09.04.02 opdracht : bekijk de film en schrijf op hoe hier de logistiek is geregeld. Wat nemen ze mee, hoe is het geregeld.

Opdracht 5 Een film over Logistiek Bekijk deze film en maak hiervan een samenvatting Intranet : 09.04.03


Pag - 35 -

Opdracht 6 Het logistiek proces van AH Intranet : 09.04.04 Bekijk deze film en maak hiervan een samenvatting

end.


Pag - 36 -

Opdracht 09.05 - Sneakers

Leerdoel : Nodig :

Videoclip – 8 minuten Teletop


Pag - 37 -

Opdracht 09.06 - VTL – Warehouse Demo game

Leerdoel : Nodig :

Ga naar Teletop Maak en speel het Warehouse Simulation game.

Begrippen in de game


Pag - 38 -

VMBO Haven & Vervoer Werkboek 9 TRANSPORTKETEN & LOGISTIEK

Recommend Documents