Werkomschrijving en fotoreportage tbv aanvraag Omgevingsvergunning –
Vliet 9, Leiden Gezien door de Welstands- en Monumentencommissie Leiden d.d.
29-04-2015
Algemeen De geschiedenis van dit huis, dat in 1603 werd verbouwd in opdracht van de smid Jan Jansz Hogenboom, gaat terug tot het einde van de 14de eeuw. De Vliet werd toen binnen de omwalling van de stad gebracht. De bebouwing was er minder voornaam dan aan het Rapenburg omdat hier vooral industrie was gevestigd. De bewonersgeschiedenis van het huis is bekend vanaf het begin van de 16de eeuw. Het pand was toen in gebruik bij schoenmaker Huygens die een groot deel van het terrein als ‘schoenfabriek' had ingericht met onder andere een leerlooierij en schuren. Dat het om een invloedrijk man ging blijkt wel uit zijn functies in het stadsbestuur, hij was ‘hoofdman' bij het schoenmakersgilde en ‘toeziender' van het armenhuis. Van deze familie werd het huis door de genoemde smid gekocht en verbouwd voor de verhuur. Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 1/7
Het huis bestaat uit twee delen met ieder een eigen kap. De gevel was oorspronkelijk een trapgevel en boven de vensters waren geblokte segmentboogjes aangebracht. De poort die leidde naar het achter terrein werd overbouwd en vormt een geheel met de rest van de gevel. De overbouwing van de poort aan de andere zijde lijkt het resultaat van een latere verbouwing. Het kamertje op de verdieping erboven, sluit met een dwarskap aan op de hoofdkap van het huis. Op het achter terrein werden kamerwoningen verhuurd en ook in het hoofdhuis werden verschillende families ondergebracht. Werkzaamheden – exterieur De huidige afwerking van de rechter zijgevel en achtergevel is vermoedelijk aangebracht tijdens de algehele restauratie van het pand in 1989-90. Op foto’s van tijdens deze restauratie is te zien dat de achtergevel voor de restauratie bestond uit schoon-metselwerk, met veel schade aan het metselwerk. Om vocht buiten de gevel te houden is besloten om een cement-houdende kalei-laag. De kalei-laag houdt het vocht van binnen naar buiten in theorie tegen. De spanning de deze laag kan verdragen verhoudt zich echter niet tot het achterliggende metselwerk, met kalkspecie opgemetseld. Het resultaat is dan ook dat er scheuren ontstaan in de kalei-laag, en delen van het metselwerk kapot worden gedrukt, waardoor het vocht van buiten juist de gevel in kan gaan. De kalei-laag is dampdicht, wat er tevens voor zorgt dat vocht dat binnen in de woning wordt geproduceerd niet via de muren naar buiten kan worden getransporteerd. Ook het vocht dat door de scheuren in de buiten laag de muur in komt kan niet uitdampen aan de buitenzijde van de muur en verplaatst zich naar binnen. Resultaat hiervan is een zeer vochtig binnenklimaat met afbladderend stuc- en schilderwerk aan de binnenzijde van de muren.
De huidige huurders van het pand bewonen het huis nu 10 jaar en klagen ook al 10 jaar over het slechte binnenklimaat. In verleden is geprobeerd om de scheuren in de buitenmuur te herstellen en plaatselijk de binnenmuren te behandelen. Dit heeft echter nooit tot een bevredigend resultaat geleid. Om tot een duurzame oplossing te komen dient de gehele kalei-laag te worden verwijderd en te worden vervangen door een damp-open bufferend stucsysteem op kalk-basis (verder uitleg over deze noodzaak vindt u in de bijlage verantwoording keuze stucwerk). De volgende werkzaamheden zullen aan de buitenzijde van de zij- en achtergevel: Verwijderen van de bestaande stucplint dmv afhakken Verwijderen van de bestaande cementgebonden kalei-laag dmv stralen met water en zand. Deze methode zal de minste schade opleveren aan het achterliggende metselwerk. Aanbrengen van damp-open stucwerksysteem op basis van kalk Tevens zal er een grindbed worden gemaakt naast de gevel, om het vocht zsm bij de gevel weg te transporteren
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 2/7
Fotoreportage Vliet 9 Leiden
Schadebeeld achtergevel
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 3/7
Schadebeeld hoek zij- achtergevel
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 4/7
Schadebeeld plint zijgevel
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 5/7
Schadebeeld binnenzijde achtergevel
Schadebeeld binnenzijde zijgevel
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 6/7
Schadebeeld binnen zijgevel (achter de trap, dit beeld is op veel plaatsen zichtbaar)
Vereniging Hendrick de Keyser
RK
30-03-2015 7/7
