1
© Vlerick Business School
2
DENKEN EN HANDELEN ALS EEN MANAGER. HEBT U EEN CEO-BREIN? PROF. DR. MARC BUELENS
3|
OVERZICHT Deel 1: Handelen: de ‘executive functions’ en het CEO-brein Toepassingen: ‘management 101’
Deel 2 : Beslissen : De rol van dopamine en hoe we beslissingen nemen Toepassingen : kunnen we onze intuïtie vertrouwen?
Toepassingen : wanneer systeem 1, wanneer systeem 2 Toepassingen : expectations management Toepassing deel 1 én deel 2: time-management
Deel 3 : Nog wat toepassingen Betere persoonlijkheidsvragenlijsten Macht en het brein Werkverslaving
Leiderschap anders bekeken: suspension of disbelief
© Vlerick Business School
EXECUTIEVE FUNCTIES
Zijn de hogere controlefuncties van de hersenen
Zijn vooral nodig bij planning bijsturing radicaal nieuwe situaties
4
© Vlerick Business School
5|
© Vlerick Business School
HET ‘EXECUTIVE BRAIN’ Frontale en prefrontale lob Het deel waarmee we onze impulsen controleren Dialoog met Cortex Cingularis Anterior bij ‘error related negativity’ Het executief brein helpt je nauwkeurig vast te stellen waar je staat, waar je naartoe wil en hoe je daar geraakt Mensen zonder een executief brein zijn ‘blind voor de toekomst’.
6|
HET ‘CEO-BRAIN’ doelstellingen formuleren overleggen met zichzelf een plan naar het doel ontwikkelen het plan in het werkgeheugen houden terwijl men eraan werkt fouten uit het verleden in dat werkgeheugen opslaan de toekomst in dat werkgeheugen opnemen een logische volgorde in een stappenplan opbouwen effectief aan elke stap beginnen
goed de benodigde tijd voor elke tussenstap inschatten vooruitgang opvolgen het plan flexibel aanpassen
zo nodig vlot van plan A naar plan B overstappen feiten van emoties scheiden. 7
© Vlerick Business School
GROEPEN MET EEN ZWAK EXECUTIVE BRAIN
Vele kunstenaars
Mensen in de ban van hun passie, emotie… Soms zou je ook denken: vele politici (in België! Ook in Nederland?) Mensen met een zeer groot ego Labiele mensen
Hysterici
8
© Vlerick Business School
MENSEN MET EEN ZWAK EXECUTIVE BRAIN kunnen zichzelf geen doelen stellen, zien er het nut niet van in
denken dat de dingen gewoon gebeuren (Guy Mathot: “Het Belgische staatsdeficit is vanzelf gekomen, het zal ook vanzelf wel terug weggaan”) geraken gewoonweg niet gestart (‘writers-block’, wachten op de muze) leren niet uit hun fouten en blijven hetzelfde verder doen schommelen tussen rigiditeit en impulsiviteit
krijgen hun emoties moeilijk onder controle geven liever op dan een andere benadering te gebruiken menen dat goedgemeende suggesties aanvaarden een teken van zwakte is slaan belangrijke stappen over. 9
© Vlerick Business School
10 |
“I SKATE TO WHERE THE PUCK IS GOING TO BE, NOT WHERE IT HAS BEEN” (WAYNE GRETZKY)
© Vlerick Business School | 2010|
EEN ZEER KWETSBAAR DEEL
Alzheimer
Alcohol Zwarte stress Oververmoeidheid Jetlag
11
© Vlerick Business School
12 |
TOEPASSING : MANAGEMENT 101 CLOCKY, DE WEGLOOPRADIO
© Vlerick Business School
HOWARD SCHULTZ: DE ROL VAN DOPAMINE
13
© Vlerick Business School
Executive Decision Making
DOPAMINE-SYSTEEM…
…kan vuren ‘voor’ de beloning … geeft signalen over de beloning, maar ook wat we mogen verwachten …. past zijn verwachtingsmodellen voortdurend aan Als het niet ‘klopt’ (verrassing) wordt het gehele brein superactief Geeft een uniek signaal ‘error-related negativity’ ‘... ...circuit’ Spindle neuronen (je zult het geweten hebben!) Houdt ons ‘wakker’ (hypothalamus) en klaar voor actie Zoekt patronen, ook als er geen zijn 14 |
© Vlerick Business School
You are probably 99.9 % unaware of dopamine release. But you are probably 99.9% driven by the information and emotions it conveys to other parts of the brain
Professor Read Montague
© Vlerick Business School
“We don’t realize how powerful our expectations are. They can really modulate every aspect of our experience. And if our expectations are based on false assumptions, they can be very misleading” Antonio Rangel, Caltech © Vlerick Business School
© Vlerick Business School
Dopamine makes everything urgent Nothing focuses the mind as surprise 18
© Vlerick Business School
Leiderschap
WAT ZIET U?
19
DOPAMINE & INTUÏTIE
20
© Vlerick Business School
© Vlerick Business School
TWEE ‘SYSTEMEN’ IN ONZE HERSENEN Systeem 1
Systeem 2
To have lunch or ... to be lunch
To be or ... not to be
• Een razendsnelle, gevoelsmatige evaluatie
• Analytisch, expliciet, bewust
• Niet flexibel, automatisch
• Traag
• Concreet
• Mentale simulaties
• Niet echt ‘bewust’ • ‘Contextueel’, associatief • Ervaringsgestuurd
• Resultaat wordt gemeld aan het bewuste 22 |
• Abstract • Context-onafhankelijk • Volgt ‘regels’ • ‘Vermoeiend’ • Resultaat van formele training
BETERE PERSOONLIJKHEIDSVRAGENLIJSTEN BOTTOM BRAIN: OCCIPITAL LOBE +TEMPORAL LOBE TOP BRAIN : FRONTAL LOBE + PARIETAL LOBE
23
© Vlerick Business School
TOP Frontal: plannen, beslissen, korte termijn geheugen, volgorde bepalen, aandacht richten, verschil vaststellen tussen wat verwacht was en wat is gebeurd, emotioneel geheugen, spreken, emotionele expressie controleren , bewegingen contoleren
Parietal : localiseren, relatieve grootte vaststellen, berekeningen maken, voelen, BOTTOM
Occipital: visuele input organiseren, visuele informatie doorsturen naar de temporele én parietale lobe Temporal lobe : lange termijn visueel geheugen, auditief, classeren van stimuli en taal begrijpen
24
© Vlerick Business School
25 |
WAT DOET MACHT MET ONS BREIN?
Macht maakt actiever; minder macht maakt meer afwachtend Macht doet meer risico nemen; minder macht maakt ons voorzichtiger Macht maakt ons minder empathisch Macht zorgt voor krachtige expressie van emoties Macht maakt ons ‘moediger’; machtigen zijn minder geremd Machtigen ervaren meer positieve gevoelens Machtigen zijn gevoeliger voor beloningen, zien de weg naar het doel en de beloning beter Machtigen zien anderen sneller als ‘instrument’ © Vlerick Business School
WERKVERSLAVING : THE POPULAIRE PERS Your home is organized just like another office. Colleagues describe you as hard working, needing to win, and overly committed. You keep "technology tether" like cell phones, pagers and laptops with you at all times, even on vacations. Friends either don't call anymore, or you quickly get off the phone when they do call. Sleep seems like a waste of time.
Work problems circle in your mind, even during time off. Work makes you happier than any other aspect of your life.
People who love you complain about the hours you work and beg you to take some time off. © Vlerick Business School
TWEE SCHOLEN OVER ‘HARD WERKEN’ CLINICAL PSYCHOLOGY
OB
Work addiction is an addiction in the same way that alcoholism is an addiction. Progressive in nature, it is an unconscious attempt to resolve unmet psychological needs that have roots in the family of origin and can lead to unmanageable life, family disintegration, serious health problems, and even death (Robinson, 2000)
There is a “bad” type of working hard (workaholism), and a “good” type of working hard (work engagement)
© Vlerick Business School
(see e.g. Beek et al, 2012)
Spence and Robbins’ (1992) onderscheiden drie dimensies Work involvement Inner drive to work
Enjoyment of work
© Vlerick Business School
DRIE DIMENSIES
Work involvement
Feeling Work driven enjoyment
Type
1
High
High
High
Entousiastic addict
2
High
High
Low
Work addicts
3
High
Low
High
Work enthousiasts
4
High
Low
Low
Reluctant hard worker
5
Low
High
High
Alienated professional
6
Low
High
Low
Disenchanted workers
7
Low
Low
High
Relaxed workers
8
Low
Low
Low
Unengaged workers
© Vlerick Business School
LONG WORKING HOURS : TYPOLOGY Enthusiastic addicts
Work addicts
Work enthusiasts
Reluctant hard worker
N
883
627
945
869
Work involv
1.04
.64
.46
.39
Feeling driven
.56
1.23
-.99
-.38
Work enjoym
1.01
-.71
.89
-.78
Working hours
54.71
48.76
51.60
48.53
Private time
27.09
29.27
30.54
30.71
Enthusiastic addicts
Work addicts
Work enthusiasts
Reluctant hard worker
% women
24.46%
36.84% (50%)
20.85% (15%)
29.00%
Hierarchical level
3.06
2.09
2.90
2.13
Perception of growth c.
.68
-.52
.65
-.52
Perception of pressure
-.02
.49
-.14
.30
Intention to leave
-.30
.40
-.41
.43
LINK WITH HIERARCHY
Enth addict
Work addicts
Work enth
Reluct hard w
Disenchanted
CEO
40%
5%
33%
3%
1%
Senior
32%
6%
26%
10%
1%
Middle
19%
11%
23%
15%
3%
Profess 12%
11%
15%
18%
7%
Worker 4%
13%
5%
16%
23%
UW NEOCORTEX
Is het enige deel in het brein dat ontkenningen begrijpt ‘Kritisch zijn brengt je misschien wel dichter bij de waarheid, maar niet dichter bij invloed…
33
© Vlerick Business School
THE SUSPENSION OF DISBELIEF
© Vlerick Business School