Rapport
Vlaamse bedrijfseconomische richtwaarden varkenshouderij Aanvulling: actuele tendensen voor 2011 Vlaamse overheid | Beleidsdomein Landbouw en Visserij
VLAAMSE BEDRIJFSECONOMISCHE RICHTWAARDENSCHAPPEN Aanvulling: actuele tendensen voor 2011 Vlaamse overheid | Departement Landbouw en Visserij
1
Vlaamse bedrijfseconomische richtwaarden Varkenshouderij Aanvulling: actuele tendensen voor 2011
2
INHOUD INLEIDING ................................................................................................................................................. 1 1
2
BEDRIJFSTAK ZEUGENHOUDERIJ ...................................................................................................... 2 1.1
Richtwaarden ....................................................................................................................... 2
1.2
Opbrengsten zeugenhouderij .................................................................................................. 2
1.3
Toegerekende kosten zeugenhouderij ...................................................................................... 2
1.4
Saldo .................................................................................................................................. 4
BEDRIJFSTAK VLEESVARKENS .......................................................................................................... 5 2.1
Richtwaarden ....................................................................................................................... 5
2.2
Opbrengsten vleesvarkenshouderij.......................................................................................... 6
2.3
Toegerekende kosten vleesvarkenshouderij.............................................................................. 6
2.4
Saldo .................................................................................................................................. 7
3
INLEIDING In het kader van de dialoogdagen varkenshouderij kwam de nood naar boven om over objectieve Vlaamse gegevens te beschikken om investeringen en rentabiliteit binnen de varkenssector te evalueren. Een stuurgroep werd opgericht om betrouwbare en actuele gegevens op te stellen voor de varkenshouderij. In december 2011 werd het rapport Vlaamse Bedrijfseconomische richtwaarden Varkenshouderij voorgesteld. De doelstelling van het rapport is om gemiddelde standaardwaarden voor de varkenshouderij aan te reiken gebaseerd op 5jaarlijkse gemiddelden van de meest recent beschikbare boekhoudgegevens (2006-2010). De cijfers kunnen als gemiddelde waarde gehanteerd worden, wanneer geen andere cijfers voorhanden zijn. Het is dus niet zozeer de bedoeling om deze cijfers als streefwaarden te hanteren. De stuurgroep heeft elk cijfer beoordeeld en goedgekeurd als een kenmerkend kengetal voor Vlaanderen. Dit document tracht de actuele tendensen voor 2011 weer te geven en kan gezien worden als een aanvulling op het rapport Vlaamse Bedrijfseconomische Richtwaarden Varkenshouderij. Op basis van de voederprijzen, biggenprijzen en vleesvarkensprijzen van 2011 wordt voor de zeugenhouderij en de vleesvarkens een voorlopig voersaldo en saldo berekend voor 2011. De andere richtwaarden blijven hierbij behouden en worden niet meer specifiek weergegeven in dit rapport. In het najaar verschijnt een nieuw rapport dat gemiddelde waarden zal noteren voor de periode 2007-2011. De stuurgroepleden onder wiens toezicht en met wiens inbreng en goedkeuring dit document tot stand kwam zijn Yvan Dejaegher, Frank Decadt en Karen Kerckhofs (BEMEFA), Stefaan Lambrechts (Danis), Dirk Van Thielen (AVEVE), Riccy Focke (Boeren op een kruispunt), Paul Cerpentier (ABS), Herman Vets (Boerenbond), Luc Martens (PVL Bocholt), Dirk Coucke (DLV), Jacky Swennen (SBB), Johan Achten (LIBA), Gert Bogaerts (CCAB), Wim Vranken en Jozef Delaporte (Landbouwkrediet), Jan Leyten, Patrick Schelfhout, Daniël Cromphout en Joris Michiels (KBC), Jan Dekeyzer (BNP Paribas Fortis), Ludwig Lauwers, Jef Van Meensel en Sam Millet (ILVO) en Norbert Vettenburg, Joeri Deuninck en Goedele Vrints(Departement Landbouw en Visserij). We wensen de stuurgroepleden uitdrukkelijk te bedanken voor hun bijdrage tot deze tekst met gemiddelde kengetallen voor de Vlaamse varkenshouderij. Dit document kwam tot stand onder de redactie van de Vlaamse Overheid. De richtwaarden zijn geen richtwaarden van de Vlaamse Overheid, maar zijn door de volledige stuurgroep opgesteld.
1
1 BEDRIJFSTAK ZEUGENHOUDERIJ In deze aanvulling op de Vlaamse bedrijfseconomische richtwaarden wordt er voor de voederprijzen en de biggenprijzen gebruik gemaakt van de actuele cijfers van 2011. De andere richtwaarden zijn gebaseerd op gemiddelde waarden van 2006-2010 en worden overgenomen uit het rapport Vlaamse Bedrijfseconomische Richtwaarden varkenshouderij gepubliceerd eind 2011.. De saldoberekening is afhankelijk van de specifieke bedrijfssituatie, en kan wijzigen met het type varken, het type stal, het voeder, de lotgrootte, en andere factoren.
1.1
Richtwaarden
Voederprijs zeugen en biggen Tabel 1: prijs zeugenvoer en biggenvoer (inclusief kortingen) (in €/ton) Periode
Gemiddelde
Gemiddelde voederprijs zeugen
2011
voederprijs biggen(7-23 kg)
280,63
393
Bron: Bemefa
Ontvangen prijs verkochte biggen De richtwaarde voor de prijs van verkochte biggen voor de periode 2006-2010 is gebaseerd op het LMN. Omdat er nog geen gegevens beschikbaar zijn voor 2011 wordt er geopteerd om te rekenen met de biggenprijs van St-Truiden en hierbij een gemiddelde toeslag van 12 euro te rekenen. In een stijgende markt kan deze toeslag nog oplopen. Als richtwaarde voor de gemiddelde prijs voor 2011 wordt 43,53 euro per big voorgesteld. Deze prijs is inclusief toeslagen, en is omgerekend naar een big van 23 kg, 1 euro extra per extra kg in rekening brengend. Overige De richtwaarden voor het aantal verkochte biggen per zeug, het voederverbruik van de zeugen en van de biggen, het vervangingspercentage van de zeugen en de ontvangen prijs voor zeugen worden niet gewijzigd en zijn terug te vinden in het rapport Vlaamse Bedrijfseconomische Richtwaarden.
1.2
Opbrengsten zeugenhouderij
Verkochte biggen Per zeug zijn er 23 verkochte biggen. Aan 43,53 euro per big komt dit op een opbrengst per zeug van 1001,19 euro. Verkochte slachtzeugen en uitgeselecteerde opfokzeugen Per zeug worden 0,37 slachtzeugen verkocht. Slachtzeugen worden verkocht tegen 158 euro; dit betekent een opbrengst van 58,46 euro per zeug. Per zeug worden 0,42 x 0,05 opfokzeugen uitgeselecteerd. Deze worden verkocht tegen de vleesvarkensprijs van 134,47 euro. Dit betekent een opbrengst van 2,82 euro per zeug.
1.3
Toegerekende kosten zeugenhouderij
Voerkost zeugen
2
De voederkost voor zeugen komt op 1.175 kg x 0,280 euro/kg = 329,00 euro/zeug. Voerkost biggen De voederkost per big komt op 28,5 kg x 0,393 euro/kg. Per zeug moet dit nog met het productiegetal van 23 biggen per zeug vermenigvuldigd worden. De voederkost biggen per zeug komt dan op 257,61 euro/zeug. Voerkost opfokzeugen De voederkost voor opfokzeugen komt op 920 kg x 0,280 euro/kg. Er zijn 0,05 uitgeselecteerde opfokzeugen per zeug, wat neerkomt op een voerkost voor opfokzeugen per zeug van 10,69 euro per zeug. Aankoop opfokzeugen Per zeug worden 0,44 opfokzeugen aangekocht. De prijs van de opfokzeugen wordt op 256 euro geraamd. Dit betekent een kost voor aankoop opfokzeugen van 112.64 euro per zeug. Rente op levend kapitaal Als vergoeding voor het vastgelegde kapitaal in de dieren wordt een fictieve rentekost van 5% toegerekend op de gemiddelde waarde van de aanwezige dieren. Deze gemiddelde waarde is de gemiddelde waarde van elke aanwezige zeug met bijhorende biggen. Er wordt aangenomen dat een big 76 dagen op het bedrijf zit tot hij 23 kg weegt. Gemiddelde waarde zeug = aankoopwaarde nieuwe opfokzeug + ( waarde afgeleverde biggen/365 * 76 dagen ) /2 = € 256 / opfokzeug + ( 23 biggen per zeug * € 43,53 / big * 76/365 ) / 2 = € 360,23
Gemiddelde waarde opfokzeug per zeug = aankoopwaarde opfokzeug * selectie opfokzeugen = € 256,00 * 5% = € 12,8 Geld zit gemiddeld 14 dagen vast in voeder. De jaarlijkse voederkost moet dus omgerekend worden naar een 14-daagse kost. Gemiddelde waarde voedergeld vastgelegd in zeugen = ( waarde voeder zeugen en opfokzeugen + waarde voeder biggen ) * 14 / 365 = ( 329,00 + 13,30 + 257,61 ) * 14 / 365 = € 23,01 Totale gemiddelde waarde per zeug = gemiddelde waarde zeug + gemiddelde waarde opfokzeug per zeug + gemiddelde waarde voedergeld = € 360,23 + € 12,8 + € 23,01 = € 396,04 De fictieve rente op het levend kapitaal bedraagt 5 % van de totale gemiddelde waarde per zeug, of € 19,80. Overige De richtwaarden voor de overige toegerekende kosten zoals KI-kost, diergeneeskundige zorgen, …. blijven ongewijzigd. Vaste kosten zoals afschrijvingen en arbeid en de variabele kost voor mestverwerking worden niet meegerekend. Deze zijn bedrijfsspecifiek. Ze kunnen per bedrijf berekend worden op basis van hoofdstuk 1
3
(Algemeen) en hoofdstuk 5 ( niet-toegerekende kosten) van het rapport Vlaamse Bedrijfseconomische Richtwaarden.
1.4
Saldo
Op basis van alle hiervoor vernoemde opbrengsten- en kostenposten kan een actualisatie voor de richtwaarde voor het voedersaldo en het saldo per gemiddeld aanwezige zeug berekend worden voor 2011. Merk op dat de kost voor mestafvoer of mestverwerking niet in de saldoberekening opgenomen is. Deze kost moet afhankelijk van de bedrijfssituatie berekend worden, en moet nog in de saldo’s verrekend worden. Tabel 2: saldoberekening zeugenhouderij per gemiddeld aanwezige zeug Post
Hoev.
Prijs
Bedrag
-
-
-
23
43,53
1 001,19
0,37
158
58,46
0,021
134,47
2,82
Totaal opbrengsten
-
-
1 062,47
Kosten aankoop opfokzeugen en voer
-
-
-
Opbrengsten Afgeleverde biggen (23 kg) Slachtzeugen Uitgeselecteerde opfokzeugen
Aankoop opfokzeugen (7 mnd)
0,44
256
112,64
Voer opfokzeugen
47,5
0,280
13,30
Voer zeugen
1 175,00
0,280
329,00
Voer biggen
655,50
0,393
257,61
Totaal kosten aankoop
-
-
712,55
Voerwinst per gemiddeld aanwezige zeug
-
-
349,92
Overige toegerekende kosten
-
-
-
KI
-
-
21,00
Gezondheidszorg
-
-
61,90
Brandstoffen verwarming
-
-
36,80
Elektriciteit
-
-
21,40
Overige veekosten
-
-
39,80
Totaal overige kosten
-
-
180,90
Saldo per gemiddeld aanwezige zeug
-
-
169,02
396,04
5%
19,80
Saldo per gemiddeld aanwezige zeug
-
-
149,25
Bezettingsgraad stallen
-
0,97
-
Saldo per zeugenplaats
-
-
163,95
Saldo per zeugenplaats (inclusies rentekosten
-
-
144,74
Rentekosten
Het saldo kan verschillen naargelang van de lotgrootte waaraan de biggen verkocht worden. Een indicatie van de invloed van de lotgrootte wordt gegeven in tabel 3. Deze toeslagen zijn niet de toeslagen op de biggenprijs, maar zijn een toeslag bovenop de in de saldoberekening gehanteerde prijs, die al een gemiddelde toeslag bevat.
4
Hierbij dient opgemerkt dat de toeslag niet enkel afhankelijk is van lotgrootte, maar dat ook de vaccinatiestatus, gezondheidsstatus en de genetica van de biggen mee in rekening gebracht wordt. Daarnaast is het verkrijgen van een (goede) toeslag niet vanzelfsprekend.
Tabel 3: invloed van lotgrootte biggen op voedersaldo en saldo Lotgrootte
<100
100
160
300
500
800
Toeslag per big
-4
-2
0
2
4
5
Extra kosten grote loten
0
0
0
10
20
30
-92
-46
0
36
72
85
257,92
303,92
349,92
385,92
421,92
434,92
77,02
123,02
169,02
205,02
241,02
254,02
Extra saldo per zeug Resulterend voedersaldo Resulterend saldo
Bron: stuurgroep
2 BEDRIJFSTAK VLEESVARKENS Voor de voederprijzen en de vleesvarkensprijzen wordt er gebruik gemaakt van de actuele cijfers van 2011. De andere richtwaarden zijn gebaseerd op gemiddelde waarden van 2006-2010 en worden overgenomen uit het rapport Vlaamse bedrijfseconomische richtwaarden. De saldoberekening is afhankelijk van de specifieke bedrijfssituatie.
2.1
Richtwaarden
Voederprijs vleesvarkens Tabel 4: prijs vleesvarkensvoer (inclusief kortingen) (in €/ton) Periode
Gemiddelde voederprijs vleesvarkens
2011
*
(23-113 kg)
267,27
Bron: Bemefa *
inclusief gemiddelde korting 22 euro/ton
Kostprijs biggen af fokker De biggenprijs is afhankelijk van de lotgrootte die aangekocht wordt. Als gemiddelde richtwaarde wordt gerekend met €43,53 per big, zoals bepaald in het vorige hoofdstuk zeugenhouderij. Voor de transportkost wordt gerekend op € 1,25 per big. Prijs slachtvarkens De prijs voor slachtvarkens wordt uitgedrukt in kg per levend gewicht. Voor omrekening naar geslacht gewicht wordt een gemiddeld slachtpercentage van 82% (warm gewicht) of 80% (koud gewicht) voorgesteld. De richtwaarde voor de prijs levend komt voor 2011 neer op 1,19 €/kg. Overige Voor de groei per afgeleverd vleesvarken per dag, het groeitraject en het uitvalspercentage blijven de richtwaarden ongewijzigd. Het aantal afgeleverde vleesvarkens per gemiddeld aanwezig vleesvarken blijft ook ongewijzigd en is gelijk aan 2,59.
5
2.2
Opbrengsten vleesvarkenshouderij
Verkoop vleesvarkens De richtwaarde voor de verkoopprijs is 1,19 euro per kg levend. De richtwaarde voor verkoopgewicht afgemeste varkens is 113 kg. De opbrengst per afgeleverd vleesvarken is dus 1,19 euro per kg x 113 kg = € 134,47.
2.3
Toegerekende kosten vleesvarkenshouderij
Aankoop big Voor de aankoop van biggen wordt een richt waarde van € 43,53 geponeerd. Met een transportkost van € 1,25 per big kost de opzet van 1 big dus € 44,78. Voerkosten De richtwaarde voor de prijs voor het vleesvarkensvoeder ligt op € 267,27/ ton. Rekening houdend met een gewichtsaanwas van 90 kg en een voederconversie van 2,95 is er een voederverbruik van 265,5 kg. De voerkost per afgeleverd vleesvarken = 2,95 x 90 kg x € 0,267/kg = € 70,89. Rente op levend kapitaal De gemiddelde waarde van een vleesvarken wordt berekend als de kostprijs van de big + de helft van alle toegerekende kosten (voeder, uitval, gezondheidszorg, verwarming, elektriciteit, overige veekosten). Aangezien de rente op jaarbasis berekend wordt, wordt de rente op de gemiddelde waarde van een gemiddeld aanwezig vleesvarken berekend. Op de berekende gemiddelde waarde wordt een fictieve rente van 5% toegepast als vergoeding voor het kapitaal. Tabel 5: berekening jaarrente op levend kapitaal Kenmerk Aankoopkost big (incl. transport) (1) Toegerekende kosten (2) Gemiddelde waarde vleesvarken (3) = (1) + (2) / 2 Afgeleverde varkens per vleesvarken per jaar (4) Waarde gemiddeld aanwezig vleesvarken (3) x (4) Rentepercentage fictieve rente (5) Fictieve rente op levend kapitaal (3) x (4) x (5)
Richtwaarde 44,78 euro 121,75 euro 83,27 euro 2,59 215,77 euro 5% 10,79 euro
Overige De richtwaarde voor de overige toegerekende kosten zoals diergeneeskundige zorgen, energie, kosten voor uitval … blijven ongewijzigd. Vaste kosten zoals afschrijvingen en arbeid en variabele kosten zoals mestverwerking worden niet meegerekend. Deze zijn bedrijfsspecifiek. Ze kunnen per bedrijf berekend worden op basis van hoofdstuk 1 (Algemeen) en hoofdstuk 5 ( niet-toegerekende kosten) van het rapport Vlaamse bedrijfseconomische richtwaarden.
6
2.4
Saldo
Op basis van alle hiervoor vernoemde opbrengsten- en kostenposten kan een actualisatie gemaakt worden voor het voedersaldo en het saldo per afgeleverd vleesvarken en per gemiddeld aanwezig vleesvarken voor 2011. Merk op dat de kost voor mestafvoer of mestverwerking niet in de saldoberekening opgenomen is. Deze kost moet afhankelijk van de bedrijfssituatie berekend worden, en moet nog in de saldo’s verrekend worden. Tabel 6: saldoberekening vleesvarkenshouderij per afgeleverd vleesvarken en per gemiddeld aanwezig vleesvarken Post Opbrengsten Afgeleverd vleesvarken (levend gewicht in kg)
Hoev.
Prijs
Bedrag
-
-
-
113
1,19
134,47
Totaal opbrengsten Kosten aankoop big en voer
134,47 -
-
-
Opgelegde big (23 kg)
1
43,53
43,53
Transport
1
1,25
1,25
Voer
265,50
0,267
70,89
Uitval
3,40%
73,1
2,49
Totaal kosten aankoop
118,15
Voerwinst per afgeleverd vleesvarken
-
-
16,32
Overige toegerekende kosten
-
-
-
Gezondheidszorg
1,50
Verwarming en elektriciteit
0,90
Overige veekosten
1,20
Totaal overige kosten
3,60
Saldo per afgeleverd vleesvarken
-
Afgeleverd varken per varken per jaar
2,59
-
12,72
Voerwinst per gemiddeld aanwezig vleesvarken
-
-
42,28
Saldo per gemiddeld aanwezig vleesvarken
-
-
32,95
215,77
5%
10,79
-
-
22,16
Rentekosten Saldo per gemiddeld aanwezig vleesvarken (incl rentekosten) Bezettingsgraad stallen
0,9
Saldo per vleevarkensplaats
-
-
29,66
Saldo per vleesvarkensplaats (incl rentekosten en andere kosten)
-
-
19,95
7
