Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020
Econext, 18 april 2013
Bart Naessens Beleidsmedewerker Team Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid
Het derde Vlaams Klimaatbeleidsplan
Vlaams Mitigatieplan 20132020 Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020 (ontwerp VKP 2013-2020, VR 1 februari 2013)
(VMP 2013-2020)
Vlaams Adaptieplan 20132020 (VAP 2013-2020)
2
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 3
Europese context (2020) 20% reductie broeikasgassen in 2020 t.o.v. 1990
20% hernieuwbare energie in 2020 (10% HE in transport)
EU Energie- en Klimaatpakket (2009) 20% energiebesparing in 2020 t.o.v. BAU 2020
4
Europese context (2020) EU Broeikasgasdoelstelling -20% t.o.v. 1990
EU Broeikasgasdoelstelling -14% t.o.v. 2005
EU ETS
EU niet-ETS
-21% t.o.v. 2005
-10% t.o.v. 2005
Effort Sharing Decision (2009)
Doelstellingen per lidstaat -20% tot +20% t.o.v. 2005
België : -15%
5
Europese context (2050) EU Low Carbon Roadmap 2050 (2011) 100%
80%
100% Power Sector
80% Current policy
Kostenefficiënt pad 60% Residential & Tertiary -25% in 2020 Industry -40% in 2030 40% -60% in 2040 -80% in 2050 Transport
60%
40%
20%
20% Non CO2 Agriculture
Non CO2 Other Sectors 0% 1990 2000 2010
2020
2030
2040
0% 2050 6
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 7
Doelstelling en uitgangspunten VMP Emissies
Startpunt 2013 = gemiddelde 2008-2010
-15% Lineair pad 2013-2020 met jaarlijkse niet-ETS uitstootplafonds
2005
BE = -15% t.o.v. 2005
2008
2010
2013
2020
Vlaamse doelstelling via intra-Belgische lastenverdeling 8
Doelstelling en uitgangspunten VMP Vlaams Regeerakkoord 2009-2014: • Emissiereducties in eerste instantie via interne maatregelen die technisch en economisch uitvoerbaar en maatschappelijk aanvaardbaar zijn • Eventuele aanvulling via aankoop van emissierechten mits toepassing internationale voorwaarden inzake duurzame ontwikkeling
Stakeholderoverleg via Vlaamse Klimaatconferentie (2011-2012) Studietraject (2011-2012) Strategisch beleidsplan gekaderd in ruimere beleid Vlaamse overheid (VIA, DO, …) Sterk verweven beleidsthema ➱ gezamenlijke verantwoordelijkheid VR
25/11/2011
Bob Nieuwejaers
9
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 10
Beleidsmaatregelen mobiliteit Beheersing aantal voertuigkilometers over de weg
• Opmaak Mobiliteitsplan Vlaanderen • Sturende prijszetting voertuigkilometers • Aanvullende maatregelen auto- en vrachtwagenkilometers
Verbetering milieukenmerken voertuigvloot en hun brandstoffen
• Versterkt Europees beleid • Inzetten van voldoende sturende fiscale instrumenten • Stimuleren alternatieve voertuigtechnologieën en alternatieve brandstoffen •…
Energiezuinig rijgedrag stimuleren
• Hervorming rijexamen en rijopleiding • Handhavingsbeleid toegelaten snelheden • Verbeterde doorstroming
Efficiëntieverbetering scheepvaart
• • • •
Groei wegverkeer op langere termijn beheersen
Premiestelsel emissiereducerende technologieën Optimaal benutten walstroom 3E binnenvaartconvenant …
• Responsabilisering • Doordacht ruimtelijk beleid • Ondersteuning doorbraak nieuwe technologieën 11
Beleidsmaatregelen gebouwen Regelgeving
Informatie en verplichte informatie maatregelen
Financiële instrumenten
Energiediensten voor energiebesparing
Energiebesparingsmechanismen
• • • • • • • • • • • •
EPB-eisen (specifiek VMSW, WVG), EPC, EAP, … Onderhoud ketels en vervanging oude ketels Energieprestatie-eisen Vlaamse Wooncode Energiecorrectie sociale huurprijs REG en milieuvriendelijke energieproductie Energieconsulenten Actieplan micro-WKK Demonstratieprojecten sociale woning- en scholenbouw Verlaging onroerende voorheffing nieuwbouw Renovatiepremie Subsidies EPB-eisen en REG schoolgebouwen Energierenovatieprogramma sociale huisvesting
• Vlaams Energiebedrijf • Alternatieve financiering schoolinfrastructuur (DBFM)
• REG-openbaredienstverplichtingen elektriciteitsdistributienetbeheerders
12
Beleidsmaatregelen landbouw Algemene landbouwmaatregelen
• Sensibilisering • EU GLB en PDPO • Onderzoek
Energetische emissies
• REG-maatregelen • Productie en gebruik duurzame en hernieuwbare energiebronnen stimuleren
Niet-energetische emissies Consumentengedrag en verduurzamen volledige keten
• Reduceren methaanemissies vertering • Reduceren lachgas- en methaanemissies mestopslag (preventief/curatief) • Reduceren lachgasemissies bodem • Strategisch Plan Korte Keten • Strategisch Plan Biologische Landbouw • Preventie voedselverlies en maximale valorisatie nevenstromen
13
Beleidsmaatreglen niet-ETS-industrie Energiegerelateerde emissies Industriële procesemissies
F-gassen
• Energiebeleidsovereenkomst • Stimuleren groene warmte, restwarmte, warmtenetten, WKK • Ecologiesteun en groene waarborg • KMO-energie-efficiëntieplan •…
• Onderzoek aanpak lachgasemissies caprolactamproductie
• Lekdichtheidsvereisten, • Certificeringsverplichting • Inspectiecampagne • Campagne beperken lekverliezen • Stimuleren gebruik klimaatvriendelijke koelmiddelen
14
Beleidsmaatregelen niet-ETS-energie en afval
Niet-ETS energie
Afval
• Aandeel energiesector in totale niet-ETS-uitstoot is marginaal (0,3% of 165kton CO2-eq in 2010) • Vnl. relatief kleine WKK’s
• Verbeteren energierecuperatie afvalverwerkingsinstallaties • Voorvergisting GFT-afval
15
Transversale beleidsmaatregelen Vlaams actieplan energie-efficiëntie
• (Nieuwe) Europese Energie-efficiëntierichtlijn
Klimaat in beslissingsondersteunende instrumenten:
• Indien significant, effect van projecten op BKG-uitstoot opnemen in: MER, MKBA, RIA?
Klimaat en ruimtelijke ordening
• Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: “werken met klimaat” is 1 van de 7 geïdentificeerde maatschappelijke uitdagingen in Groenboek.
Klimaatvriendelijke Vlaamse overheid
• Overheidsgebouwen, mobiliteit, duurzame overheidsopdrachten
Lokale overheden
• Financiële ondersteuning (convenanten) en inhoudelijke ondersteuning (tool voor burgemeestersconvenant)
Burgers en educatie
• Subsidies voor verenigingen, natuur- en milieueducatie, klimaatcampagne
16
Beleidsmaatregelen Onderzoek en innovatie Bestaande Europese innovatieinstrumenten Bestaande Vlaamse innovatieinstrumenten Nieuwe innovatienoden: innovatieregiegroepen
• EU financieringsprogramma’s • NER300 programma • Intelligent Energy Europe
• • • • •
Proeftuin elektrische voertuigen PROmotie en DEMonstratiecentrum voor KMO’s Milieu-en energietechnologie Innovatie Platform (MIP) Innovatief aanbesteden Ecologiepremie plus, groene waarborg, duurzame overheidsopdrachten, labels en sensibilisatie
• iRG Groene Energie: geïntegreerde aanpak, langetermijnvisie, meer demonstratieprojecten… • iRG Bouw: overheid moet bouwinnovatie stimuleren • iRG Eco-innovatie: meer eco-innovatie in onderwijs en vorming, steunkader voor demonstratie- en pilootprojecten…
17
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 18
50,000 45,000 40,000 35,000 30,000 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 0
Niet-ETS-energie Afval niet-ETS-industrie Landbouw Transport
2020
2015
2010
Gebouwen 2005
Broeikasgasemissies (kton CO2+eq)
Impact van het Vlaamse klimaatmitigatiebeleid
Evolutie 2005 -2020 : -5%
19
Impact van het Vlaamse klimaatmitigatiebeleid 50,000
20,000
45,000
15,000
Gecumuleerde reductiekloof
40,000
Prognoses
10,000
35,000
Reductiepad 5,000
30,000
-
-5,000
Prognoses en reductiepad (kton (CO2-eq)
Gecumuleerde reductiekloof (kton CO2-eq)
25,000
25,000 2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020 20
Impact van het Vlaamse klimaatmitigatiebeleid
Gecumuleerde beleidskloof 2013-2020 in beleidsscenario: 10 Mton CO2-eq
Extra maatregelen voorgesteld door alle betrokken ministers op korte termijn (impact in periode 2014-2020 maximaal 5 Mton CO2-eq) Conclusie Met (alle) extra maatregelen gecumuleerde beleidskloof nog > 5 Mton CO2-eq
Inzet flexibele mechanismen nodig
21
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 22
Financiering: Vlaams klimaatfonds Eenmalige veiling restant Vlaamse nieuwkomersreserve (2013) Inkomsten
Vlaams Klimaatfonds (decreet 13 juli 2012)
Veiling emissierechten EU ETS (2013-2020)
Co-financieren Vlaamse reductiemaatregelen Inzet flexibiliteitsmechanismen
Korte termijn: prioritering en budgettering beleidsvoorstellen VR
Lange termijn: nieuwe financieringskader (bedrijven, verenigingen, overheden)
Uitgaven
Internationale klimaatsteun ontwikkelingslanden Remediëren indirecte carbon leakage (ETS bedrijven)
23
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 24
Inzet van flexibiliteitsmechanismen Sparen (banking)
CER’s en ERU’s uitgegeven voor emissiereducties t.e.m. 31/12/2012
Lenen
Flexibiliteitsmechanismen
(borrowing)
(Effort Sharing Decision)
Kredieten uit CDM projecten (beperkt tot 4% van 2005 emissies) Verhandelen emissieruimte/CDM gebruiksrechten
Vlaamse aankoopstrategie met focus op duurzaamheid en additionaliteit (buffercapaciteit + korte termijn aankopen)
CER’s en ERU’s uitgegeven voor emissiereducties na 01/01/2013 maar uit projecten die vóór 2013 geregistreerd werden
CER’s uitgegeven na 2012, gerealiseerd in minst ontwikkelde landen (MOLs)
(tussen lidstaten)
25
Vlaams Mitigatieplan 2013-2020 Inhoud • Europese context
• Doelstelling en uitgangspunten • Sectorale en transversale beleidsmaatregelen • Impact mitigatiebeleid • Financiering Vlaams Klimaatfonds • Inzet flexibele mechanismen • Conclusie 26
Conclusie Gecumuleerde beleidskloof in beleidsscenario: 10 Mton CO2-eq Extra maatregelen voorgesteld door alle betrokken ministers op korte termijn (impact in periode 2014-2020 maximaal 5 Mton CO2eq) Prioritering en budgettering van voorgestelde extra maatregelen op korte termijn via Klimaatfonds Conclusie Met (alle) extra maatregelen gecumuleerde beleidskloof nog > 5 Mton CO2-eq Inzet flexibele mechanismen via Klimaatfonds (aanleggen buffercapaciteit + korte termijn aankopen)
Extra maatregelen op (middel)lange termijn vereist
27
Meer informatie Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020
http://www.lne.be/themas/klimaatverandering/vlaamsklimaatbeleidsplan-2013-2020
28