Visualisatie van Enterprise architectuur ten behoeve van het strategisch besluitvormingsproces

enquêterapport

Visualisatie van Enterprise architectuur ten behoeve van het strategisch besluitvormingsproces resultaten van Plateau 1: kwantitatief onderzoek

Paul Wokke Bedrijfskundige Informatica Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Enquêterapport ‘Visualisatie van Enterprise architectuur’

Resultaten van de enquête: inhoudsopgave

Samenvattende conclusies: �� 2 Deel 1: Kader en context; Enquête-aankondiging en -uitnodiging �� 3 Deel 2: De enquête: vragen en resultaten �� 7 Deel 3: Enquête-afsluiting en vervolgacties �� 7

Samenvattende conclusies 1. Bijna alle architecten gebruiken visualisaties (98,3%); Architectuur is communicatie. 2. Indien de visualisatie bedoeld is voor strategievorming wordt altijd een visualisatiemethode of -techniek gebruikt. Dit geldt ook als de directie en het senior management de beoogde doelgroep is. 3. De modelleertaal ArchiMate is over het algemeen de meestgehanteerde visualisatiemethode (75%). Indien de visualisatie echter bedoeld is voor strategievorming, wordt Roadmap het meest gebruikt; het aandeel dat Animatie inneemt verdubbelt daarbij naar 35%. 4. Over visualisatiemethoden en -technieken is men overwegend ‘Redelijk tevreden’; men vermoedt echter dat er ruimte voor verbetering is. Indien de visualisatie bedoeld is voor strategievorming wordt echter vaker ‘Redelijk ontevreden’ dan ‘Zeer tevreden’ genoemd. 5. Het delen van kennis is het meest nagestreefde doel van EA-visualisatie. Indien het kennisdeling met directie en senior management betreft neemt het aandeel van EA-visualisaties af. 6. Aspecten van de business- en informatie architectuur worden veelvuldiger in beeld gebracht dan aspecten van de technische architecuur. Voor strategietoepassing echter wordt de technische architectuur belangrijker geacht dan de business architectuur. Indien de directie en het senoir management de afnemer van de visualisatie zijn neemt dat belang van de technische architectuur weer af. 7. Het applicatielandschap wordt vaker in kaart gebracht dan de processen. Dit lijkt een trendbreuk te zijn waarbij de architect de alignment tussen business en ICT méér met applicaties stuurt dan met processen. Wellicht zijn primaire processen minder aan veranderingen onderhevig zodat de behoefte aan inzicht in het meer dynamisch applicatielandschap groter is dan in de relatief stabiele bedrijfsprocessen.

2

Deel 1: Kader en context,

Enquête-aankondiging en -uitnodiging

Kader en context Dit kwantitatieve onderzoek maakt deel uit van de afstudeeropdracht ‘Visualisatie van Enterprise architectuur’ voor de afronding van de opleiding Bedrijfskundige Informatica aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen. De in april en mei 2012 uitgevoerde enquête vormt, samen met literatuuronderzoek, het eerste plateau waarin het aanbod van EA-visualisaties is bekeken. Doel was te komen tot een inventarisatie van de huidige praktijk en te achterhalen: • Wat is de huidige praktijk rond de visualisatie van Enterprise architectuur? (= het NAF-gerelateerde aanbod van visualisaties) • Welke EA-visualisatietechnieken worden momenteel toegepast? • Welke doelgroepen worden beoogd? • Welke doelen worden (door architecten) nagestreefd? De doelgroep bestond uit leden van de gehele architectuurcommunity, d ie van het NAF in bijzonder De enquête is uitgevoerd binnen de NAF werkgroep Visual Enterprise Architecture (VEA) waarbij een inhoudelijke bijdrage is geleverd door Arnold Reuser. – Paul Wokke, 12-05-2012

Enquête-aankondiging en -uitnodiging Vóóraankondigingen voor de enquête en uitnodigingen voor deelname zijn via het online publicatiemedium van NAF (www.ViaNovaArchitectura.nl) en sociale media verstuurd (twitter en LinkedIn).

1


De context van de enquête is ook op de openingspagina van de enquête geplaatst, omdat niet alle respondenten via de ViaNova site gekomen zullen zijn.

Inzicht in de potentie van EA-visualisatie – ook ú kunt meeprofiteren met dit onderzoek als u de enquête invult. Van harte nodigen wij u uit: het beantwoorden van de 12 korte gesloten vragen en 2 open vragen zal ongeveer 5 minuten van uw tijd in beslag nemen en kan volledig anoniem gebeuren. De enquête die hier te vinden is biedt vele mogelijkheden: • Met deze inventarisatie krijgen wij krijgen inzicht in de huidige stand van zaken omtrent de visualisatie van Enterprise Architectuur. De focus ligt daarbij op de toegevoegde waarde van visualisatie ten behoeve van het strategische beslissingsproces, het onderwerp van een afstudeeropdracht van ondergetekende. • U verkrijgt de mogelijkheid om snel inzicht te krijgen in de laatste stand van zaken omtrent visualisatie van Enterprise Architectuur. Uw antwoorden geven immers recht op inzage in resultaten van het onderzoek. Indien u op de hoogte gehouden wilt worden kunt u dit kenbaar maken, na het invullen van de enquête, met het verzenden van een e-mail. De enquête maakt deel uit van een onderzoek t.b.v. de Werkgroep Visual Enterprise Architecture (VEA) binnen het Nederlands Architectuur Forum (NAF). Tevens wil het bijdragen aan de missie van de Werkgroep VEA: “Het bevorderen van het gebruik van visualisatie methoden en -technieken bij Enterprise Architecture en het delen van kennis hierover, om hiermee de rol en toegevoegde waarde van EA en architecten voor organisaties te vergroten.” Alle verstrekte informatie, persoonlijke gegevens en meningen worden vertrouwelijk verwerkt en ontdaan van mogelijkheden tot identificatie. Uw antwoorden worden anoniem verwerkt en bewaard, tenzij u nadrukkelijk toestemming geeft voor beperkte aanwending van uw gegevens. Uw medewerking wordt bijzonder op prijs gesteld. Als u vragen of opmerkingen heeft, kunt u via [email protected] contact opnemen. PRP Wokke & drs.ing. AACM Reuser Werkgroep VEA

2

Vragen en resultaten

3


Inventarisatie-onderzoek ‘Visualisatie van EA’

Oproep (ViaNova, LinkedIn, Twitter, …) Doe mee met onderzoek naar visualisatie van Enterprise Architectuur! http://bit.ly/zISO2j Maar 12 korte vragen, Please ReTweet #entarch #naf

De enquête:

1. Inventarisatie-onderzoek ‘Visualisatie van Enterprise Architectuur’ Inzicht in de potentie van EA-visualisatie - ook ú kunt meeprofiteren met dit onderzoek als u de enquête invult. Van harte nodigen wij u uit: het beantwoorden van de 12 korte gesloten vragen en 2 open vragen zal ongeveer 5 minuten van uw tijd in beslag nemen en kan volledig anoniem gebeuren. De enquête biedt vele mogelijkheden: –– Met deze inventarisatie krijgen wij krijgen inzicht in de huidige stand van zaken omtrent de visualisatie van Enterprise Architectuur. De focus ligt daarbij op de toegevoegde waarde van visualisatie ten behoeve van het strategische beslissingsproces, het onderwerp van een afstudeeropdracht van ondergetekende. –– U verkrijgt de mogelijkheid om snel inzicht te krijgen in de laatste stand van zaken omtrent visualisatie van Enterprise Architectuur. Uw antwoorden geven immers recht op inzage in resultaten van het onderzoek. Indien u op de hoogte gehouden wilt worden kunt u dit kenbaar maken, na het invullen van de enquête, met het invoeren van uw e-mailadres.

2. NAF-Werkgroep ‘Visuele Enterprise Architecture’ De enquête maakt deel uit van een onderzoek t.b.v. de Werkgroep Visual Enterprise Architecture (VEA) binnen het Nederlands Architectuur Forum (NAF). Tevens wil het bijdragen aan de missie van de Werkgroep VEA: “Het bevorderen van het gebruik van visualisatie methoden en -technieken bij Enterprise Architecture en het delen van kennis hierover, om hiermee de rol en toegevoegde waarde van EA en architecten voor organisaties te vergroten.” Alle verstrekte informatie, persoonlijke gegevens en meningen worden vertrouwelijk verwerkt en ontdaan van mogelijkheden tot identificatie. Uw antwoorden worden anoniem verwerkt en bewaard, tenzij u nadrukkelijk toestemming geeft voor beperkte aanwending van uw gegevens. Uw medewerking wordt bijzonder op prijs gesteld. Als u vragen of opmerkingen heeft, kunt u via [email protected] contact opnemen. Met vriendelijke groet, PRP Wokke & drs.ing. AACM Reuser Werkgroep VEA

4


5


6


Deel 2: De enquête: vragen en resultaten Over de tabellen en grafieken – de 2e en 3e kolom: Dit onderzoek inventariseert visualisatie-methoden en -technieken bij Enterprise Architectuur; 63 respondenten hebben de enquête ingevuld na een algemen oproep via twitter, LinkedIn en ViaNova. Omdat in de afstudeeropdracht de focus is aangebracht “ten behoeven van strategische beslissingen” is in onderstaande tabellen en grafieken dezelfde focus aangebracht: –– De 1e kolom bevat respons van de gehele onderzoekspopulatie –– De 2e kolom bevat de respons van een gefilterde populatie, namelijk de respondenten die ‘ja’ hebben geantwoord op vraag 7c: “Wordt de visualisatie gebruikt bij strategieontwikkeling?” –– De 3e kolom bevat de respons van een subselectie van de deelpopulatie van 2e kolom; deze respondenten hebben bovendien aangegeven dat de visualisatie bestemd is voor directie en senior management (vraag 7a). Bovendien is tussen haakjes het aantal respondenten per vraag vermelden (response count).

3. Enterprise Architectuur: hoeveel ervaring, welk belang A: Hoeveel jaar ervaring heeft u met Enterprise Architectuur? ¨¨< 1 jaar: 6,7 % ¨¨1 - 3 jaar: 28,3 % ¨¨3 - 6 jaar: 26,7 % ¨¨> 6 jaar: 38,3 % Hoeveel jaar ervaring heeft u met EA? (response count)

‘Strategie-gebruik = ja’ (response count)

‘Strategie-gebruik = ja’ én ‘Voor directie, senior management’ (response count)

< 1 jaar:

8,1 %

(05)

9,7 %

(03)

10,3 %

(03)

1 - 3 jaar:

29,0 %

(18)

25,8 %

(08)

24,1 %

(07)

3 - 6 jaar:

25,8 %

(16)

16,1 %

(05)

17,2 %

(05)

> 6 jaar:

37,1 %

(23)

48,4 %

(15)

48,3 % (14)

Dus: –– De meeste respondenten hebben meer dan 6 jaar ervaring met Enterprise Architectuur. –– Naarmate de respondent meer ervaring heeft met EA wordt vaker toegepast ten behoeve van strategische toepassingen. 50

% Hoeveel jaar ervaring?

40

‘Strategie-gebruik = ja’

30

‘Strategie-gebruik = ja’ èn ‘Voor directie, senior management’

20 10 0

< 1 jaar

1 - 3 jaar

3 - 6 jaar

> 6 jaar

7


B: Hoe belangrijk is (enterprise) architectuur binnen uw organisatie? ¨¨Van cruciaal belang: 24,6 % ¨¨Belangrijk: 55,7 % ¨¨Neutraal: 13,1 % ¨¨Van ondergeschikt belang: 6,6 % ¨¨Zeer onbelangrijk: 0.0 % Hoe belangrijk is architectuur binnen uw organisatie? (response count)


‘Strategie-gebruik = ja’ én ‘Voor directie, senior management’ (response count)

Van cruciaal belang:

25,4% (16)

29 %

(09)

31,0 %

(09)

Belangrijk:

55,6 %

(35)

58,1 %

(18)

55,2 %

(16)

Neutraal:

12,7 %

(8)

9,7 %

(03)

10,3 %

(03)

Van ondergeschikt belang:

6,3 %

(04)

3,2 %

(01)

3,4 %

(01)

Zeer onbelangrijk:

0,0 %

(00)

0,0 %

(00)

0,0 %

(00)

Dus: –– De meeste respondenten vinden dat EA een belangrijke rol speelt in hun organisatie. –– Dit belang neemt toe indien EA wordt ingezet voor strategische doeleinden. –– Opmerkelijk is dat het belang weer relatief afneemt indien de visualisatie vaker voor directie en senior management wordt gemaakt. Mogelijke oorzaak is de toename van het aandeel ‘van cruciaal belang’’.

60

% Hoe belangrijk is architectuur?

50

'Strategie-gebruik = ja'

40

'Strategie-gebruik = ja' èn 'Voor directie, senior management.

30 20 10 0

Van cruciaal belang Belangrijk

Neutraal Zeer onbelangrijk Van ondergeschikt belang

50

%

40 30 20 10 0

8

< 1 jaar

1 - 3 jaar

3 - 6 jaar


C. Wat is uw functie, welke rol vult u in? (meerdere antwoorden zijn mogelijk!) ¨Ädviseur | Adviseur Informatiebeleid Enterprise architect | Adviseur op gebied van (Enterprise) Architectuur | Business Architect | Business architect | Business Consultant Enterprise Architect | Business IT Consultant Informatie Architect | Consultant | Consultant bij het helpen opzetten van de the EA group | Consultant, architect | CTO, Enterprise Architect | Directeur, softwareontwikkelaar en adviseur overheid (architectuur, informatiemanagement en ICT) | Docent hoge school | EA adviseur | Enterprise Architect | Enterprise Architect | Enterprise Architect | Enterprise Architect | Enterprise Architect | Enterprise architect (met focus op digitale en mobiele dienstverlening) | Enterprise Architect Business/Informatie Architect | Enterprise architect, rol in ontwikkeling | Enterprise Consultant/Enterprise Architect | Functie Enterprise Architect, rol Enterprise Architect. In de praktijk vaak bezig met strategische trajecten, lange termijn visies, governance, principes, sourcing vraagstukken, verandermanagement, change agent | Functie: Beleidsadviseur. Rol: Enterprise Architect | Functie: informatiemanager Rol: informatie architect Lid van werkgroep om domeinarchitectuur voor Veiligheidsregio’s op te stellen | Functie: IT Architect Rol: Bedrijfsanalist, Consultant, Technisch specialist, Enterprise Architect; Hoofd Architectuur, Lead Architect; ICT Architect | ICT Consultant (officieel) Enterprise Architect (praktisch) | Ik ben zelfstandig IT architect die meermaals de rol van EA heeft verduld | Ik heb 8 jaar als IT-architect gewerkt aan het Landelijk Elektronisch Patiënten Dossier. Inmiddels werk ik als IT-architect voor Defensie, helaas kan ik dat minder over kwijt. In beide gevallen werk(te) ik deels als Enterprise Architect en deels als Solution Architect | Informatie architect | Informatie-architect | Informatiemanager | Informatiemanager | Informatiemanager | Infrastructuur Architect Redacteur documentatie | IT architect | IT Architect | Manager architecten | Manager Architectuur | Manager Bedrijfsinformatie & Kwaliteit | Principal Architect, Architectuur Consultant | Procesadviseur tbv de afdeling die zich bezighoudt met Ontwikkeling Managementinformatie en Functioneel Beheer van bepaalde kernsystemen | Product Manager | Senior adviseur proces- en informatiemanagement | Senior business analist (voorheen IT architect | Senior consultant SAP EAM Architect Mobile | Solution Architect tav Applicatie landschap | Sr. EA consultant | Sr. Enterprise Architect | Technisch Architect | Zelfstandig (enterprise) architect. Ook ingehuurd in deze functie.

Visualisatie van de open antwoorden met een tagcloud. (Om consistentie in schrijfwijze van identieke entiteiten te bewerkstelligen zijn gegevens voorbewerkt)

9


10


4. Visualisatiemethoden en -technieken Visualisatie bij Enterprise Architectuur is een algemeen begrip, een representatie, en kan vele vormen aannemen. Toepassingen variëren van een globaal informeel Visio-schema of een Powerpoint presentatie, tot de representatie in een model of een 3D animatie van processen of architecturen. A. Gebruikt u wel eens visualisatiemethoden of -technieken? ¨¨Ja: 98,3 % ¨¨Nee: 1,7 % Gebruikt u wel eens visualisatiemethoden of -technieken? (response count)


‘Strategie-gebruik = ja’ èn ‘Voor directie, senior management’ (response count)

Ja:

98,3 %

(59)

100 %

(30)

100 %

(28)

Nee:

(01)

(00)

(00)

1,7 %

0 %

0 %

Dus: –– Bijna alle architecten gebruiken visualisaties (98,3 %). –– Indien de visualisatie bedoeld is voor strategievorming wordt altijd een visualisatiemethode of -techniek gebruikt. Dit geldt ook als directie en senior management de beoogde doelgroep is. B. Zo ja, welke? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) 4: Gebruikt u wel visualisatiemethoden of -technieken? Zo ja,45,6 welke? ¨¨Mindmap: 52,6Vraag % ¨ëens Roadmap: 71,9 % ¨¨Tijdslijn: % (meedere antwoorden zijn mogelijk) ¨¨Beslisboom: 26,3 % ¨¨Brug: 7,0 % ¨Änimatie: 17,5 % ¨ÄrchiMate model: 75,4 %

¨¨Stroomdiagram: 59,6 %

ArchiMate model: 75.0 %

Brug: 7.0 % Animatie: 17.5 % Beslisboom: 26,3 %

ArchiMate model: 75.0 % Roadmap: 71.9 % Stroomdiagram: 59.6 %

Tijdslijn: 45.6 %

Mindmap: 52.6 % Tijdslijn: 45.6 % Beslisboom: 26,3 %

Roadmap: 71.9 %

Mindmap: 52.6 %

Animatie: 17.5 % Brug: 7.0 %

Stroomdiagram: 59.6 % Welke visualisatie methode of -techniek? (response count)



Mindmap:

52,6 %

(31)

61,3 %

(19)

65,5 %

(19)

Beslisboom:

26,3 %

(15)

29,0 %

(09)

27,6 %

(08)

Stroomdiagram:

59,6 %

(36)

64,5 %

(20)

65,5 %

(19)

Roadmap:

71,9 %

(42)

74,2 %

(23)

72,4 %

(21)

Brug:

7,0 %

(04)

9,7 %

(23)

10,3 %

(03)

ArchiMate model:

75,0 %

(44)

71 %

(22)

72,4 %

(21)

Tijdslijn:

45,6 %

(26)

58,1 %

(18)

58,6 %

(17)

Animatie:

18,6 %

(11)

(09)

34,5 %

(10)

29 %

11


80

% Welke visualisatiemethode of -techniek?

70


60

‘Strategie-gebruik =‘ja’ èn ‘Voor directie, senior management’

50 40 30 20 10 0

Mindmap Stroomdiagram Brug Tijdslijn Beslisboom Roadmap ArchiMate Animatie

Dus: –– ArchiMate wordt onder de respondenten het meest toegepast. –– Indien de visualisatie wordt toegepast voor strategische doeleinden wordt Roadmap meer gebruikt dan ArchiMate; het aandeel Animatie neemt flink toe. –– Animatie scoort opmerkelijk hoog omdat het een vrij gespecialiseerde techniek is; waarschijnlijk rekent een aanzienlijk deel van de populatie ook de dia-overvloeimogelijkheden van Powerpoint tot deze categorie. Anders / meerdere, namelijk: ¨¨‘One Pager’ overzicht van de belangrijkste high level model (data, technology, services, processen

& services) op A0 formaat | Aanvankelijk UML-achtige plaatjes, later meer Archimate-achtige % plaatjes, waarbij ik de formele symbolen soms verving door meer intuïtieve (zoals50 een cilinder voor gegevensopslag) | Applicatielandschap | Back of the napkin schets, filmpje, staafdiagram, trendlijn 40 | Bovengenoemde technieken (mindmap, beslisboom, etc.) worden niet vaak gebruik en over het 30 algemeen ad hoc. Daarnaast gebruiken we een eigen techniek om het applicatie landschap (in relatie tot infrastructuur) in beeld te brengen | BPM tooling | Business canvas Schetsen | BusinessProcessArchitectuur 20 schema’s (ValueChain & BPMN) Applicatielandschaptekening in MS Visio en PPT (Componenten en interfaces) Infrastructuurlandschaptekeningen in MS Visio en PPT (Componenten 10 en netwerken) | Diagrammen, schetsen, informele tekeningen | Dienstverleningsmodel | Eigen opzet 0 systeemmodel < 1 jaar 1 - 3 jaar | Excel diagrams | Hoofdlijn processchema’s (organisatieview) Applicaties geplot op hoofdlijn

Visualisatie van de open antwoorden met een tagcloud. (Bij deze tagcloud zijn de gegevens niet voorbewerkt zoals bij de tagcloud van vraag 2c, de antwoorden zijn dermate divers dat harmonisatie van schrijfstijl of classificatie niet relevant is)

12


processen. Applicaties gegroepeerd naar functionele gebieden. Hoofdlijn gegevensgroepen geplot op bedrijfseenheden | Ik zie visualisatie als een gebrekkige vorm van communicatie. In de praktijk breng ik “beelden” daarom steeds vaker over van mens tot mens, door gesprekken aan tafel of bij de koffieautomaat of op de achterkant van een bierviltje of door te verwijzen naar een artikel, tweet of blog. Mijn praktijkervaring is dat de meeste mensen waarmee ik spreek niets of nauwelijks iets hebben met visualisaties of modellen maar een verhaal willen horen. Bijv. een verhaal: wat gaat er veranderen? Wat betekent een nieuwe architectuurkeuze voor mij persoonlijk? Moet ik anders gaan werken? Etc. Visualisaties/modellen gebruiken we daarom spaarzaam, alleen maar voor doelgroepen die die taal ook graag spreken, vaak zijn dit ICT techneuten of procesanalisten of andere groepen die gewend zijn met modellen te werken | Lagenmodellen. UML model. Metaforen. Tekenen met foto’s (storyboarding) | Powerpoint; powerpoint posters | Powerpoint/visio toegespitst op stakeholders (m.n. management) | Rich pictures, serious gaming (als je dat ook als visualisatie beschouwt) | System Architect modellen | Tekeningen/Schetsen | Visgraat, swimming lane, bedrijfsfunctiehiërarchie, div. procesmodellen, dfd‑achtige modellen | Visio | Visio | Visio-presentaties met goedgekozen plaatjes.

C. Hoe positief bent u over de gebruikte visualisatiemethoden of -technieken? ¨¨Zeer tevreden: 10,3 % ¨¨Redelijk tevreden: 62,1 % ¨¨Neutraal: 17,2 % ¨¨Redelijk ontevreden: 12,1 % ¨¨Zeer ontevreden: 0,0 % Hoe positief bent u over de gebruikte methoden of technieken? (response count)



Zeer tevreden:

11,7 %

(07)

6,5 %

(02)

10,3 %

(03)

Redelijk tevreden:

61,7 %

(37)

74,2 %

(23)

69,0 %

(20)

Neutraal:

16,7 %

(10)

6,5 %

(02)

6,9 %

(02)

Redelijk ontevreden:

11,7% (07)

12,9 %

(04)

13,8 %

(04)

Zeer ontevreden:

(00)

(00)

0,0 %

(00)

0,0 %

0,0 %

Dus: –– Men is overwegend ‘Redelijk tevreden’ en vermoedt blijkbaar dat er ruimte voor verbetering is. –– Als de visualisatie wordt ingezet bij strategievorming wordt ‘Neutraal’ minder vaak gekozen, het belang van visualisatie neemt kennelijk toe. Men wordt geprononceerder: zowel ‘Redelijk ontevreden’ neemt toe maar ‘Redelijk tevreden’ neemt méér toe. 80

%

70 60 50

Hoe positief bent u? Strategie-gebruik = ‘ja’ ‘Strategie-gebruik =‘ja’ èn ‘Voor directie, senior management’

40 30 20 10 0

Zeer tevreden Neutraal Zeer ontevreden Redelijk tevreden Redelijk ontevreden

13


14


5. Waarom gebruikt u EA-visualisatie, met welk doel? Visualisaties kunnen voor verschillende doeleinden ingezet worden, zoals het overdragen van kennis, inzicht verkrijgen in de samenhang van architecturen of componenten. A. Wat is voor u het belangrijkste doel dat u met een visualisatie nastreeft? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) ¨¨Het delen van kennis: 84,9 % ¨¨Het uitwisselen van ideeën: 79,2 % ¨¨Plannen: 28,3 % ¨¨Vergelijking van alternatieve keuzemogelijkheden: 50,9 % Wel doel streeft u na met de visualisatie? (response count)



Delen van kennis:

85,5 %

(47)

92,9 %

(26)

92,3 %

(24)

Uitwisselen van ideeën:

80,0 %

(44)

85,7 %

(24)

84,6 %

(22)

Plannen:

29,1 %

(16)

35,7 %

(10)

34,6 %

(09)

Vergelijken alternatieven:

49,1 %

(27)

60,7 %

(17)

53,8 %

(14)

Dus: –– Het belang van het verschaffen van inzicht en overzicht komt hier duidelijk tot uiting. –– De afname van het gebruik voor alle doeleinden bij ‘Voor directie, senior management’ kan erop wijzen dat meer informele methoden, zoals Back of the Napkin, meer geschikt geacht worden. 100

% Welk doel streeft u na?

80


60


40 20 0

Delen van kennis Plannen Uitwisselen van ideeën Vergelijken alternatieven

… Anders / meerdere, namelijk: ••Anderen informeren ••Beinvloeden van stakeholders, beslissingen ondersteunen ••Bewaking samenhang (met name tussen business, informatie en technische architectuur) ••Brainstorm, opdoen van ideeen en oplossingsrichtingen ••Communicatie ••Communiceren van keuzen voor beslissers % ••Consequenties inzichtelijke 50 maken van het gevoerde beleid en de alternatieven 40 30 20 10

••De gegeven opties zijn rationele

zaken. Mijn doel is overdracht van beleving en ambitie, zeg maar emotionele zaken. Beslissingen worden voor minsten 50% op emotionele gronden genomen ••De visualisaties worden bij ons gemaakt in een EA-tool, en vormen daarmee de hoofd-toegang tot onderliggende gegevens. Het gaat dus niet alleen om de visualisaties aan zich, maar veel meer om de ontsluiting van de bijbehorende gegevens ••Discussie enablen

••Het abstraheren en daarmee

inzichtelijk maken van complexe situaties met als doel te komen tot vereenvoudiging van cq. overzichtelijk krijgen van een probleem ••Het kunnen confronteren met extreme standpunten (bijv. van gecentraliseerd naar gedecentraliseerd, van bezit naar gebruik, van koop naar lease etc.) en de conseqenties daarvan ••Het ondersteunen van strategiHoeveel jaar ervaring? sche besluitvorming ‘Strategie-gebruik = ja’

‘Strategie-gebruik = ja’ èn ‘Voor directie, senior manag

15


••Het opstarten van een inhoude-

lijke discussie (praatplaat) ••Het structureren en toetsen van ideeën/kennis ••Het verkrijgen van een afgewogen beslissing vanuit het management ••In principe voor alles inzetbaar, soms handiger, soms minder, hangt ook af van communicatiedoelgroep ••Inzicht geven in huidige (complexe) situatie ••Inzicht in huidige situatie voor (o.a.) businessmanagement

••Analyseinstrument voor infor-

matieplanning (zelfde gegevens in meerdere applicaties, zelfde functionaliteit in meerder applicaties, veel applicaties voor 1 proces e.d.) ••Inzicht in samenhang/afhankelijkheden ••Inzicht verkrijgen in samenhang ••Inzichtelijk maken van complexiteit ••Nvt ••Ondersteunen van besluit vorming

••Ontwerpen, communicatiemiddel ••Overbrengen gezamenlijke visie ••Overtuigen ••Verhelderen/completeren van

beeld van huidige en toekomstige situatie ••Verstekken van inzicht in de samenhang van business- en it componenten ••Voornamelijk gewoon vanwege: Een plaatje zegt meer dan 1000 woorden... Makkelijker te bevatten en te analyseren, om meer grip te krijgen.

Het een-na-belangrijkste doel is … ? ••Communicatie naar verschillende

stakeholders ••Concepten verduidelijken / praatplaat ••Delen van kennis ••Delen van kennis ••Delen van kennis ••Documentatie, vastlegging van huidige en toekomstige (gewenste) structuren ••Een gemeenschappelijk beeld creeëren ••Eengezindheid verkrijgen over de to be architectuur ••Heldere communicatie van de vragen die spelen met eindgebruikers en stakeholders bij projecten, om toe te lichten wat er in het project speelt

16

••Het beheren van (architectuur)

kennis ••Het delen van kennis ••Het delen van kennis ••Het delen van kennis en informatie uitwisselen is minder belangrijk ••Het delen van kennis ofwel documenteren ••Het opsporen / inventariseren van knelpunten, het structureren van kennis = deelaspect van “delen van kennis” ••Migratiepad aan kunnen geven ••Na communicatie van/over is het een-na-belangrijkste het gefundeerd kunnen nemen van de juiste beslissingen ••Ontwerpen

••Overtuigen en ter besluitvorming ••Plannen ••Reclame voor de EA-functie: door

de visualisaties breder bekend te maken, wordt het draagvlak voor EA ook groter ••Uitwisselen van ideeen ••Uitwisselen van ideeen ••Vastleggen afspraken ••Vastleggen van de architectuur ••Verbreden van de doelgroep. Mijn doel is dat iedereen, ook “gewone mensen”, snapt wat er aan de hand is ••Voor mij is er geen rangorde van doelen ••Zicht op op kwetsbare structuren/ risico’s ••Zie hierboven.


17


6. Wat visualiseert u? A. Wat brengt u met de visualisatie in kaart? Een wijziging van …. ? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) … de businessarchitectuur? ¨¨Product / dienst: 76,4 % ¨¨Proces: 89,1 % ¨Örganisatie: 50,9 %

… de informatiearchitectuur? ¨¨Gegevens: 63,6 % ¨Äpplicatie-landschap: 96,4 %

… de technische architectuur? ¨¨Middleware: 86,2 % ¨¨Platform: 89,7 % ¨¨Netwerk: 51,7 %

Wat brengt u in kaart? (response count)



Product / dienst:

75,4 %

83,3 %

78,6 %

Proces

89,5 % (51)

86,7 % (26)

89,3 % (25)

Organisatie:

52,6 %

56,7 %

60,7 %

Business architectuur: (43)

(30)

(25)

(17)

Informatie architectuur:

(22)

(17)

Gegevens:

63,2 %

Applicatielandschap:

96,5 % (55)

(36)

51,7 %

(15)

100 % (29)

Technische architectuur:

48,1 %

(13)

100 % (27)

Middleware:

83,9 %

Platform:

87,1 % (27)

94,7 % (18)

88,2 % (15)

Netwerk:

48,4 %

52,6 %

41,2 %

(26)

(15)

89,5 %

(17)

(10)

88,2 %

(15)

(7)

Dus: –– Aspecten van de business- en informatie architectuur zijn over het algemeen belangrijker dan aspecten van de technische architecuur. Voor strategietoepassing wordt de technische architectuur belangrijker dan de business architectuur, voor directie neemt dat belang weer af. –– Het applicatielandschap wordt vaker in kaart gebracht dan de processen. Dit lijkt een trendbreuk te zijn waarin de enterprise architect de alignment tussen business en ICT méér met applicaties stuurt dan met processen. De verklaring kan ook liggen in het feit dat primaire processen minder aan veranderingen onderhevig zijn, zodat de behoefte aan inzicht in het meer dynamisch applicatielandshap groter is dan in de relatief stabiele bedrijfsprocessen. 100

%

80


60


40 20 0

Product / dienst Organisatie Applicaties Platform Proces Gegevens Middleware Netwerk

18

Wat brengt u in kaart??


… Anders / meerdere, namelijk: ••Alle infrastructuur componenten

én hun onderlinge relatie ••Business doelen / requirements wijziginge in service / procing offerings (Business model canvas ••Compleet Archimate model. Alle lagen en aspecten ••Concepten ••Concrete problemen en hun oplossing ••De informatiebehoefte behorende bij de businessprocessen ••De vraagstelling is niet in overeenstemming met mijn beleving. We visualiseren al deze aspecten van tijd tot tijd maar e.e.a. is geheel afhankelijk van het soort vraagstuk. Deze

visualisaties gebruiken we meer in de operationele sfeer bij architectuurwijzigingen. Als we visualiseren op EA (strategisch) niveau, gebruiken we dit soort doorsneden vrijwel nooit ••Focus op bestaande inrichting ••Inzet ESB ter vervanging van 1:1 interfaces met kopiëren van gegevens ••Met name de software architectuur ••Netwerk is van minder belang voor EA in de meeste gevallen omdat deze EA zich richt op het structureren op strategisch niveau ••Nvt

••Op den duur hopen wij alle

onderdelen te visualiseren, maar op dit moment ligt de focus op de aangevinkte onderdelen ••Organisatie is afgelopen jaar gestart met een groot architectuurprogramma. Staat nog in kinderschoenen. Focus nu met name vanuit business. Suite Software AG aangeschaft, wordt momenteel uitgerold + ingericht ••Visie, kosten, waarbij het applicatielandschap en de technische architectuur toch wel heeft meeste voorkomt.

19


20


7. Doelgroep, afnemer, opdrachtgever A. Voor wie maakt u de visualisatie, wie is de doelgroep? (meerdere antwoorden zijn mogelijk) ¨¨Raad van Bestuur of Raad van Commissarissen: 10,7 % ¨¨Directie, Senior Management: 85,7 % ¨¨Project Manager: 73,2 % ¨Ärchitect: 75% Voor wie maakt u de visualisatie? (response count)



RvB of RvC

10,3 %

(06)

12.9 %

(04)

10,3 %

(03)

Directie, Snr Management

86,4 %

(50)

90,3 %

(28)

100 %

(29)

Project Manager

70,7 %

(41)

74,2 %

(23)

69,0 %

(20)

Architect

74,1 %

(43)

80,6 %

(25)

79,3 %

(23)

100

% Voor wie maakt u de visualisatie?

80


60


40 20 0

RvB of RvC Project Manager Architect Directie, Snr Management

… Anders / meerdere, namelijk: ••Alle project teams ••Business ••De business ••Deze vraag is te eenvoudig

gesteld. In feite kan ik mijn antwoord er niet goed in kwijt. ••eindgebruikers, proceseigenaren, informatiemanagers, applicatiebeheerders (functioneel / technisch) ••Informatie-analisten / Processanalisten IT-engineers ••Informatiemanagement ••Informatiemanagement Middle management ••Informatiemanager ••Klanten

••Maar vooral daar waar het

gebeurd: Aan operationeel management en het middlemanagement (korte termijn) en voor de specialisten onderling ••Maar: nog wel concreet bepalen wie welke ‘views’ nodig heeft. ••Ontwerpers ••Ontwerpers ••Ontwerpers en ontwikkelaars ••Ontwerpers, bouwers ••Ontwikkelaars ••Ontwikkelaars, business managers

••Ook gebruikers (of vertegen-

woordigers daarvan), software engineers, business consultants en vertegenwoordigers van software-leveranciers ••Ook voor collega-adviseurs ••Projectleden, Delivery partij ••Tot nu toe heeft slechts 1 visualisatie de boardroom gehaald, maar dat is niet onze primaire doelgroep. Doel is om de niveaus eronder voldoende inzicht te geven, om uiteindelijk de Raad van Bestuur de juiste beslissingen te laten nemen. ••Uitvoerders (ontwerpers/ontwikkelaars). ••Woordvoerders en smaakmakers in de gebruikersorganisaties

21


B. Is de afnemer tevens de opdrachtgever? ¨¨Ja: 48,1 % ¨¨Nee: 51,9 % Afnemer is opdrachtgever?

Strategie-gebruik = ‘ja’

Strategie-gebruik =‘ja’ ** èn voor Directie, senior management

Ja:

48,1 %

54,8 %

51,7 %

Nee:

51,9 %

45,2 %

48,3 %

C. Wordt de visualisatie gebruikt door het senior management bij strategieontwikkeling? ¨¨Ja: 54,5 % ¨¨Nee: 45,5 %

22

Bij strategieontwikkeling?

Strategie-gebruik = ‘ja’

Strategie-gebruik =‘ja’ ** èn voor Directie, senior management

Ja:

54,5 %

100 %

100,0 %

Nee:

45,5 %

0%

0,0 %


23


24


8. Stalenkaart met voorbeelden? Een inventarisatie van EA-visualisaties zonder voorbeeld-afbeeldingen is ondenkbaar; bovendien streeft de Werkgroep VEA naar een ‘schilderijententoonstelling’ met EA-platen. Indien u bereid bent beeldmateriaal te verstrekken om daarmee het EA-vakgebied verder te professionaliseren, geeft u hieronder s.v.p. uw e-mailadres op. We zullen dan binnenkort contact met u opnemen en stricte afspraken maken over geheimhouding, anonimisering, gebruik binnen de VEA-werkgroep en/of voor de afstudeeropdracht. Uw e-mailadres: Filter ‘strategie = ja’ toegepast: 13 reacties: –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected]

De overige 10 reacties: –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected]

9. Wordt vervolgd? Om best practices op te stellen over (EA-)visualisaties als strategisch beslissingsinstrument zullen, als vervolg op deze enquête, enkele stakeholders binnen het senior management geïnterviewd worden. Indien uw afnemer/opdrachtgever daartoe bereid is, geeft u hieronder s.v.p. uw e-mailadres op. We zullen dan binnenkort contact met u opnemen en stricte afspraken maken over geheimhouding, anonimisering, gebruik binnen de VEA-werkgroep en/of voor de afstudeeropdracht. Uw e-mailadres: –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected] –– [email protected]

Hartelijke dank voor het invullen van de enquête en uw bijdrage aan het professionaliseren van het vakgebied. Indien u nog op- of aanmerkingen heeft of suggesties kunt u een mail sturen naar [email protected]. Met vriendelijke groet, PRP Wokke & drs. ing. AACM Reuser Werkgroep VEA

25


26


Deel 3: Enquête-afsluiting

27


28

Visualisatie van Enterprise architectuur ten behoeve van het strategisch besluitvormingsproces

Recommend Documents