Visieontwikkeling en masterplan Energy Port. Eco-vriendelijke gebouwencluster. 3E i-propeller MOP Urban Design Rebel Group

Visieontwikkeling en masterplan Energy Port Eco-vriendelijke gebouwencluster 3E – i-propeller – MOP Urban Design – Rebel Group

AGENDA: 1. Achtergrond van het project 2. Visieontwikkeling: Uitdaging en opportuniteit Energy Port Oostende 3. Een duurzame site 1. Materialen 2. Energie 3. Ruimtelijke planning en diensten

4. Concretiseren van de keuzes 5. Hoe deze visie realiseren? 2

Achtergrond van het project Onderdeel van het INTERREG IVB project ‘Duurzame Zeehavens’: De focus van Haven van Oostende binnen dit project is ‘Visie en Masterplan voor een ecovriendelijke gebouwencluster in de EnergyPort Oostende’ De opdracht werd bewust breder getrokken naar een visieontwikkeling op lange termijn voor de Energy Port Oostende alsook een masterplan voor de ontwikkeling van de hele site op 4 domeinen: • Ruimte • Energie • Materialen • Diensten Doel: evolutie van ad hoc korte termijnacties naar lange termijn planning en investeringen 3

Projectzone

4



Visieontwikkeling voor de Energy Port De Energy Port Oostende wil uitgroeien tot: dé cluster voor O&M activiteiten in de Offshore windindustrie in het Noordzeegebied en een experimenteerzone voor Blue Energy

Waarom deze visie? • Troeven van de haven en positionering ten opzichte van concurrentie • Duurzame groei en verankering van activiteiten op lange termijn • Creatie van toegevoegde waarde rondom kern van O&M activiteiten

6

Huidige situatie Kritische massa nieuwe bedrijven is bereikt, maar om goed te functioneren, moeten nog gebruikers aangetrokken worden Evolutie van naar…

constructie offshore windparken constructie + O&M

Deze evolutie naar bedrijfsvoering op langere termijn… • resulteert in een ander verwachtingspatroon bij de bedrijven m.b.t. de faciliteiten die de haven aanbiedt • creëert mogelijkheden m.b.t. duurzame investeringen 7

Troeven en uitdagingen ten opzichte van andere havens Energy Port Oostende 5 4 3 2 1 0

E

D

Bron: Buck Consulting International

8

A

B

C

Hoe deze visie realiseren ? Gefaseerd groeimodel

Europese windparken

Belgische windparken

Een plek voor O&M Offshore Windenergie Nu

9

Noordzee windparken

Dé plek voor O&M Offshore Windenergie 3 jaar

Dé cluster voor O&M Offshore Windenergie

5 jaar

Keuze positionering Energy Port – feedback vanuit bedrijven

10

Hoe deze visie realiseren ? Gefaseerd groeimodel

11

Hoe deze visie realiseren ? Juiste partners aantrekken en houden

Ondersteunende overheid

Kansen voor Energy Port 1. Ligging aan zee 2. Nood aan economische heroriëntatie 3. Aanwezig infrastructuur 4. Gekwalificeerde arbeidskrachten 5. Ondersteunende overheid 6. Aantrekken belangrijke marktspelers 7. Gespecialiseerde opleidingscentra 8. Innovatie- en kenniscentra Bron: Studie Econopolis (2011-2012)

12



Waarom investeren in een duurzame site?

14



Duurzaam materiaalgebruik Enkele referenties zoals doorgaans gebruikt in de bouwsector NL Basiswerk Milieuclassificaties Bouwproducten  NIBE UK Green Guide to Specification  BRE (BREEAM) BE Milieugerelateerde Materiaalprestatie van Gebouwelementen  VITO, WTCB en KULeuven in opdracht van OVAM • evaluatie gebouwelementen (dak, vloer, gevel) i.p.v. materialenvarianten  meer integrale duurzaamheidsevaluatie van materialen

16

Duurzaam materiaalgebruik Duurzame alternatieven voor industriebouw Beton met een lager verbruik aan primaire grondstoffen vraagt (vb. ECO2beton) • gerecycleerde betongranulaten in combinatie met CO2 neutraal cement • competitieve prijs t.o.v. standaard product • potentieel grote impact want één van belangrijkste bouwmaterialen bij industriebouw

17

Duurzaam materiaalgebruik Duurzame alternatieven voor industriebouw Hout als alternatief voor beton en staal in dragende constructies Gelamineerd hout • goede sterkte/gewicht verhouding • grote overspanningen mogelijk • lange levensduur FJI® balken • ook geschikt als gevelelementen

18

Duurzaam materiaalgebruik Duurzame alternatieven voor industriebouw Reflecterende dakbedekking • verhoogde reflectiviteit  minder koellasten Plantaardige dakbedekking • verhoogde reflectiviteit • 100% plantaardig

19

Duurzaam materiaalgebruik Isolatie in industriebouw Duurzaamheid type isolatiemateriaal ondergeschikt aan potentiële energiebesparing tijdens levensduur van het gebouw

20



Kostenoptimale energiemaatregelen logistieke & (semi-)industriële gebouwen studie m.b.t. kostenoptimale energiemaatregelen in (semi)industriële gebouwen, verwarmd tot 8°C (2009)

PRIORITEIT

• • • • • • •

T8 verlichting vervangen door T5  ± 15% elektriciteit besparing T5 verlichting met daglichtsturing  60 – 75% elektriciteit besparing t.o.v. T8 verlichting, afhankelijk van daglichtopties Beter geïsoleerd dak (10 cm PIR) Minimum 15% daglichtstraten Beter geïsoleerde en luchtdichte poorten (8 cm PIR) en geïsoleerde rookafzuigers Beter geïsoleerde plint (8 cm PIR) Beter geïsoleerde gevel (8 cm PIR)

Conclusie: verlichting prioritair, isolatie rendabel, ook bij lage T

24

Econation LightCatcher

25

Analyse hernieuwbare energie in havengebied Biomassa / Warmtepomp • Warmtenet (en centrale stookinrichting) vereisen grote upfront investeringen • Risico inzake on-site bedrijfsvoering bij uitvoering werkzaamheden Zonneboilers • Financieel moeilijk haalbaar (zonder subsidies), o.m. door relatief lage gasprijs en piekvraag On-site windenergie • Haven van Oostende = Belgocontrol uitgesloten gebied voor grote windturbines • De mogelijkheden voor middelgrote turbines, genre worden besproken 26

Analyse hernieuwbare energie – Focus op fotovoltaïsche energie • Kleine individuele dakoppervlaktes  gegroepeerde installaties i.f.v. lagere eenheidsprijs en spreiding vaste kosten (netstudie, etc.) • 2014: groenestroomcertificaten voor industrie + verhoogde investeringsaftrek • Feedback havenbedrijven: als gebouweigenaar dient de Haven van Oostende het initiatief te nemen • Investering via 3de partij aangewezen • Vaste prijs voor de eigen geproduceerde elektriciteit • Terugverdientijd < 7 jaar • (Incl. O&M contract + verzekering) 27

Benchmark • Havens van o.a. Rotterdam, Valencia en Göteborg berekenen hun ecologische voetafdruk (CO2) • Havenbedrijf Gent huist sinds 2006 in een passief kantoorgebouw met duurzaam kantoormeubilair en waarbij bestaande straatklinkers werden hergebruikt als bouwmateriaal • Dover: energy management + bio-WKK installatie • Setúbal and Sesimbra (Portugal): reelighting en regeling (detectie, etc.) , zonnepanelen, zonneboiler(s),… 28

Benchmark • Haven van Aalborg (Denemarken): renovatie naar een passief kantoorgebouw en testinstallatie fotovoltaïsche energie • Haven van Antwerpen promoot energieaudits en begeleidt bij subsidie-aanvragen voor REG maatregelen • Havenbedrijf Bremenports (Duitsland) • World Ports Climate Declaration • Aankoop 100% groene stroom • 925 m² zonnepanelen (sinds 2008) 29

Benchmark • Havenbedrijf Bremenports (vervolg) • Zonnecolletoren voor sanitair & verwarming • Reelighting in gebouwen • Autonome LED verlichting d.m.v. zonnecellen op de aanlegplaatsen • Pilootproject elektrische wagens (2010) • Duurzaam aankoopbeleid (pc, printer/copier,…) • Digitaal afval beheerssysteem • ‘Meten is weten’  Energieboekhouding

30

OBH-gebouw Oostende • Renovatie gelijkvloers & 1ste verdieping + uitbreiding 2de verdieping • Geen EPB-eisen voor gedeelte verbouwing. Vanuit een lange termijn visie werden echter volgende duurzame maatregelen toegepast: • Vloerisolatie 1ste verdieping • Sandwich gevelpanelen met 10 cm PIR op 1ste verdieping • Nieuw dak gedeelte met 16 cm PUR • Overal hoog-rendementsbeglazing (Ug-waarde = 1.1 W/m²K) • Zonwerend glas zuidgevel om koellasten te beperken • Dubbelwandige dakkoepels en geïsoleerde sectionaalpoorten • Volledig balansventilatiesysteem • Gebruik van zonneboilers voor opwarming sanitair warm water • Nieuwe dakstructuur voorzien op plaatsing fotovoltaïsche panelen • Zone voor brandoefeningen (40.000 l/dag) wordt uitgerust met waterzuiveringsinstallatie 31

Hernieuwbare energie en duurzaam materiaalgebruik

Analyse

• Analyse hernieuwbare energie & duurzaam materiaalgebruik

Selectie

• Identificatie quick wins • Concrete aanbevelingen

Implementatie

32

• Integratie hernieuwbare energie in inrichtingsplan • Duurzame materialen in standaard bestekteksten voor de gebouwen



Ruimtelijke planning en diensten

34

Landgebruik

Randvoorwaarden Ruimtelijke randvoorwaarden • Beperkte lengte kade beschikbaar voor O&M • Beperkte ruimte om alle gebouwen neer te planten • Bestaande situatie van verkeer en gebouwen Randvoorwaarden gebruikers • Grote druk op eerstelijn aan kade • Lange termijn bezetting => andere verwachtingen dan bij werfzone

35

Landgebruik

Huidige toestand

• • • • •

Onduidelijke scheiding werfzone en ‘bedrijventerrein’ alle types verkeer (zwaar, speciaal, fiets, voetganger, auto) door elkaar Elk bedrijf eigen veiligheidsplan => onveilig Parking overal op terrein Problematische signalisatie

36

Landgebruik

Huidige toestand: omgeving

37

Landgebruik

Huidige toestand: site

38

Landgebruik

Doelstellingen • Site = 1 gebied met 1 veiligheidssysteem • Duidelijke afbakening bedrijvenzone, werfzone, kadezone • Organisatie gebouwen binnen macroblokken • Gebundeld parkeren • Scheiden van verkeersfluxen • Fiets- en voetgangersroute en clustervorming • Verkeer NHM weg uit de Energy Cluster • Volledige vrijmaken van de kade over breedte van 20 m => Alle gebouwen eerstelijns! • voorzien van ruimte en afbakening zone voor dagafval + gezamenlijke afvalzone

39

Landgebruik

Scenario’s voor centrale diensten – beveiliging/veiligheid (welzijn)

Veiligheid en welzijn

* - Elk bedrijf individueel ** - Toegang tot de site onder centraal beheer, consortiumbewaking *** - Eén veiligheidsplan voor de site **** - Eén veiligheidsplan voor de site met gedeelde bedrijfsopleidingen

40

Eén veiligheidsplan voor de site

41


Organisatie gebouwen binnen macroblokken

42


Organisatie gebouwen binnen macroblokken

43


Alle gebouwen eerstelijns


Veiligheid, macroblokken, scheiding fluxen, weghalen oneigenlijk verkeer zorgt ervoor dat uiteindelijk alle gebouwen als eerstelijns kunnen beschouwd => verhuurd worden

44

Scenario’s voor centrale diensten - mobiliteit

* - Elk bedrijf individueel ** - Beperkte mobiliteitsafspraken voor de site *** - Gezamenlijke parkeerruimte & zachte mobiliteit on site **** - Gezamenlijk transport & collectieve mobiliteitsplannen Belangrijk voor clustervorming: Link met Greenbridge-site (4,5 km)

45

Mobiliteit

Scheiden verkeersfluxen

46

Mobiliteit

Mobiliteit


•

47

Zwaar en speciaal transport


48

Mobiliteit

Mobiliteit


Voetgangers en fietsers • Informele contacten Gemeenschappelijke voorzieningen •

•

49

Mobiliteit

Oneigenlijk verkeer weg uit de cluster

•

50

Vrachtwagens NHM

Hoofdroutes

51

Mobiliteit

Subroutes

52

Mobiliteit

Voetgangers- en fietsroutes

53

Mobiliteit

Voetgangers- en fietsroutes

54

Mobili teit

Fietsvoorzieningen

55

Mobiliteit

Signalisatie

56

Mobiliteit

Scenario’s voor centrale diensten - afval

Afval

* - Elk bedrijf individueel ** - Collectieve ophaling via raamcontract *** - Eén afvalpunt op de site voor alle bedrijven **** - Collectieve afvalpreventie door samenwerking en innovatie

57

Afvalbeheer

Afval

•

58

• Dagafval Gemeenschappelijke zone afval

Masterplan

59

Masterplan

Masterplan

60

Masterplan



Concretiseren van keuze Wat betekent het aantrekken van nieuwe spelers nu concreet naar ruimte vereisten?  Opmaak van een ‘Decision Tool’ Gebruiksvriendelijkheid staat centraal Modulaire opbouw: • Wat als er 1 speler extra naar Oostende komt? • Wat als een huidige speler een extra windpark binnen haalt? • …  Laat toe om van een reactief handelen over te stappen naar proactief handelen!  Zorgt voor lange termijn denken! 62

Decision Tool Gedetailleerd invoer per windpark Resultaten op niveau van individuele spelers en site

63

Werking Decision Tool Decision Tool laat toe om simulaties te maken rond: • Welke spelers komen naar Oostende • • •

Turbineleveranciers Projectontwikkelaars Onderaannemers

• Welke windparken worden gerealiseerd • Wie zijn de spelers van elk windpark, welke turbine wordt gebruikt, …  Dit alles wordt vertaald naar behoeften aan: • • • • • 64

Tewerkstelling: Arbeiders en bedienden Kantooroppervlakte Sanitair Parking …

Decision Tool laat toe inschatting te maken van jobcreatie Scenario: • • • •

Alle Belgische concessies worden vanuit Oostende bediend 4 Projectontwikkelaars 4 Turbineleveranciers – 1 type turbine per leverancier Onderaannemers worden buiten beschouwing gelaten

Directe tewerkstelling

Projectontwikkelaars: Turbineleveranciers: Totaal

Indirecte tewerkstelling

Multiplicatoreffect =

VTE’s VTE’s VTE’s

2,0 x

(Bron: Rebel 2010)

Totaal

Totale tewerkstelling Totaal

65

37 161 198

395

VTE’s

593

VTE’s



Hoe deze visie realiseren ? Vervolgstappen? Opstellen van een masterplan voor een duurzame bedrijvencluster Aantrekken van en creatie van samenwerking met de juiste partijen Gefaseerd groeimodel van bedrijventerrein tot cluster Duurzaam beheermodel

• • • •

Visie

67

• Buy-in • Communicatie • Masterplan

Korte Termijn

• Opmaak Inrichtingsplan en draaiboek • Opstarten georganiseerd overleg • Definiëren Quick Wins (veiligheid, mobiliteit, afval)

Lange Termijn

• Uitvoering inrichtingsplan • Beheersstructuur en clusterwerking • Lange termijn infrastructuur en investeringen

HOE DEZE VISIE REALISEREN ? Quick win en aanzet • Opstart Vestas = aanzet om voor eerste macroblok en met minimale investeringen: • parkeren te bundelen • Circulatie te reorganiseren (belijning) • Miniveiligheidsplan op te stellen • Kade autovrij te maken ⇒ Opmaak mini-inrichtingsplan voor macroblok ⇒ Vergadering met stakeholders om voorstel te bespreken ⇒ uitvoering

68

Visieontwikkeling en masterplan Energy Port. Eco-vriendelijke gebouwencluster. 3E i-propeller MOP Urban Design Rebel Group

Recommend Documents