Visie Stadscentrum Beverwijk 2014-2020 Samenwerken aan een mooi, compleet, verrassend en gastvrij centrum
Gemeente Beverwijk 14 januari 2014
COLOFON
Projec rekkers Inge Reijmer, Gemeente Beverwijk Josselin Bakker, Gemeente Beverwijk
Mede organisatoren workshops Marcel Musch, MUS Urban Strategy Rinse Tjeerdsma, MUS Urban Strategy Ronald van Velzen, CityWorks Roel Huisman, MKB IJmond
Ar s mpression Stadscentrum Beverwijk (ka ) Tommy Tol, JAM Dennis Luijer, JAM
Meer dan ooit komt het vanaf 2014 aan op samenwerking, visie en durf. Het is jd voor verandering!
INHOUDSOPGAVE
1 1.1 1.2 1.3 1.4
Aanleiding Waarom een visie? Projectgebied Wat voor centrum willen we zijn? Wat willen we met de visie bereiken?
pagina 5 5 5 5 7
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Ontwikkelingen Ontwikkelingen in de detailhandel De verschillende winkelcentra, successen en mislukkingen Kaders voor de visie De situa e in het centrum van Beverwijk
9 9 9 11 13
3 3.1 3.2 3.3
De drie Pijlers Pijler Winkelprogramma Pijler Ruimte Pijler Gastvrijheid
15 15 17 19
4
Visie
23
5 5.1 5.2 5.3
Plan van aanpak Planning Projecten Organisa e en Besluitvorming
27 27 29 29
Bijlagen 1. Deelnemerslijst Workshops 2. Overzicht geraadpleegde rapporten/onderzoeken
31
A .1
Projectgebied
A .2
Brainstormen jdens de workshops
A .3
Veldonderzoek
4
A .4
Presenta es en overleg in workshops
1
AANLEIDING
1.1 Waarom een visie? Er zijn grote ontwikkelingen gaande in winkelland en dus ook in stadscentrum Beverwijk. Naast de opkomst van internetshoppen is er de s jgende veeleisendheid van de hedendaagse consument die van ‘shoppen’ een ‘experience’ wil maken. Dat zorgt ervoor dat consumenten minder winkelen in het stadscentrum Beverwijk en minder uitgeven. De andere aanleiding is de huidige inrich ng van de winkelstraten in het stadscentrum Beverwijk. Deze voldoet niet meer aan de eisen, sfeer en wensen van deze jd. Niets doen betekent keihard achteruitgang. Een achteruitgang die nu al zichtbaar is door leegstand en grote ketens die vertrekken uit Beverwijk. In gebieden waar goed wordt samengewerkt zien we juist groei of consolida e. Een centrum, dus ook dat van Beverwijk, moet dan ook con nu vernieuwen om aantrekkelijk te blijven. Dat kan alleen in goede samenwerking tussen gemeente, ondernemers, makelaars en vastgoedeigenaren. Wil een winkelgebied overleven dan zijn maatregelen nodig die voortbouwen op wat je al hebt. Bovendien gaat het om maatregelen die efficiënt zijn, elkaar versterken en heel precies reageren op de vraag van de lokale consument. De ontwikkeling van het winkelprogramma, de kwaliteit van de ruimte en gastvrijheid moeten daarom goed op elkaar aansluiten. Dat kan alleen maar als je goed weet wat je bent en waar je naar toe wilt. Meer dan ooit komt het aan op samenwerking, visie en lef. Het is jd voor verandering, anders is het te laat. 1.2 Projectgebied Het projectgebied omvat een groot deel van het winkelhart van Beverwijk. Hierbij gaat het om de Breestraat die aanslui ng vindt aan het Sta onsplein en de Hendrik Mandeweg. Daarnaast omvat het project gebied een deel van de Zeestraat, de Brandsteeg, Hobbesteeg, Begijnenstraat, Nieuwstraat, Raadhuisstraat, Bloksteeg, Peperstraat en Jacob van Deventerstraat. 1.3 Wat voor centrum willen we zijn? De belangrijkste vraag die aan de orde was bij deze visie luidt: Wat voor centrum willen we zijn? daarop is het volgende antwoord geformuleerd: ‘Het centrum van Beverwijk is een a rac ef en gastvrij winkelcentrum voor Beverwijk en de IJmond. Men kan er efficiënt en comfortabel boodschappen doen maar ook gezellig winkelen. De Breestraat, een combina e tussen een stadsstraat en een brink vormt samen met de zijstraten een samenhangende stedelijke ruimte’.
5
A .4
Belevingswaarde en horeca in de stadsstraat
A .5/6 Eigenzinnige stedelijke ruimte / Brink
A .9
6
A .7/8 Events / Boodschappen halen, winkelen
A rac ef en verrassend met een klantgerichte ontvangst
1.4 Wat willen we met de visie bereiken? Deze visie is gebaseerd op drie pijlers: 1. Winkelprogramma, 2. Ruimte en 3. Gastvrijheid en communica e. Voor elk van de hierboven genoemde pijlers is een aantal doelen geformuleerd, voor de korte, de middellange en de lange termijn. Ze vormen een samenhangend geheel en versterken elkaar. Over de keuzen die ten grondslag liggen aan de visie en de pijlers leest u meer in de volgende hoofdstukken. Pijler Winkelprogramma Doelen: • een a rac ef, gevarieerd en verrassend winkel- en horeca-aanbod (acquisi e en rela emanagement, pop-up-stores en andere vormen van leegstandsbeheer) • meer belevingswaarde (verbeteren ondernemerskwaliteiten, meer beleving in de openbare ruimte, events, meer terrassen, goede etalages en uitstallingen) • een beter imago en beeld bij de doelgroep (marke ngcampagne) Pijler Ruimte Doelen: • een openbare ruimte die uitnodigt om te verblijven (herinrich ng, meer in miteit, ‘warmere’ materialisering, sfeervolle verlich ng, grote bomen, ruimte voor terrassen en eventueel toevoeging van een fontein of carrousel of kiosk • zijstraten en looproutes van parkeerterreinen sterker verbinden met de Breestraat • een bijpassend beheer van de openbare ruimte • een verzorgd en aantrekkelijk gevelbeeld Pijler Gastvrijheid en Communica e Doelen: • een klantgerichte ontvangst in het winkelgebied als geheel (betere website, goede levende pla egronden, welkomstboekje, of zelfs binnenstadshosts) • een dito benadering in de winkel (meer ondernemerskwaliteiten, trainingen, vakkennis, service enzovoort) • een goede mix van ‘bricks en clicks’ (meer vermenging met het nieuwe winkelen) • verrassende evenementen
7
Winkelaanbod in mln. M2 wvo Inwoners Nederland, in mln. Winkelaanbod per inwoner Leegstand in mln. m2 Leegstand in % van de voorraad Omzet detailhandel Omzet per m2 wvo Aantal fysieke winkels Raming aantal webwinkels Omzet via internet, in mld. € % omzet via internet
2005
2013
25,70 16,30 1,58 1,70 4,40 96,00 3.700,00
27,90 16,80 1,66 3,00 6,90 81,00 2.900,00
109 103 105 176 157 85 78
1.121.000,00 106.100,00 10.000,00 40.000,00 1,20 5,00 1,30% 6,20%
95 400 417 492
% NL-ers met toegang tot internet % NL-ers met smartphone of tablet
22% 11%
index
78% 61%
355 555
Tabel 1 Kerncijfers over het veranderende winkelen en winkellandschap Bron: Locatus Retailverkenner, Thuiswinkelorganisa e en vakpublica es. Bewerking Cityworks
Type Winkelgebied Programma Boodschappencentrum
Bebouwing en Inrichting Levendigheid Voorbeeld reclame openbare ruimte < 30.000 m2 Prima; Gratis of Doelmatig modern Beperkt; zondag Overvecht supermarkten goedkoop open, stille Schalkwijk warenhuizen avond
Winkelcentrum
>30.000 m2 < 50.000 m2
Prima; Gratis of goedkoop
Stadscentrum
>50.000 m2
Hoeft niet perfect; divers, historie, Betaald sfeervol
Tabel 2 Typologie winkelgebieden in Nederland Bron: Bewerking Cityworks
8
divers
Redelijk; events Leidsenhage Ridderkerk Purmerend Schagen Zeer levendig; ook 's avonds events
Hoogeveen Dordrecht Zaandam Amstelveen
2. ONTWIKKELINGEN 2.1
Ontwikkelingen in de detailhandel
De detailhandel is volop in beweging. Na opkomst van het warenhuis, de supermarkt en het filiaalbedrijf wordt wel gesproken van de vierde detailhandelsrevolu e: de opkomst van internet als verkoopkanaal. Omdat deze revolu e samenvalt met een lange economische recessie worden de effecten extra gevoeld. Winkelpanden komen leeg te staan. Winkelformules verdwijnen of draaien met verlies. Investeringen in winkels blijven uit. Klanten komen niet meer als vanouds naar een winkel en als ze komen besteden ze ook nog eens minder. Tegelijker jd is winkelen nog steeds vrije jdsbesteding nummer één. Heel veel mensen vinden het pre g om te winkelen, waarbij fysiek en online steeds meer in elkaars verlengde komen te liggen. Winkelen gaat steeds meer gepaard met andere ac viteiten: een terrasje, een tentoonstelling bezoeken, een filmpje pakken. Niet voor niets zijn er ook winkelgebieden die het goed doen die juist nu aan kracht weten te winnen. De ontwikkeltrend tot funshoppen is al lange jd gaande maar juist dankzij de opkomst van internet worden de eisen die men stelt aan winkelgebieden om het winkelen tot een beleving te maken steeds groter. 2.2
De verschillende winkelcentra; successen en mislukkingen
Alles is overal te koop, maar grosso modo herkennen we drie soorten winkelgebieden: boodschappencentra voor het doen van de dagelijkse boodschappen, winkelcentra waar vooral recrea ef wordt gewinkeld en waar ook boodschappen kunnen worden gedaan en echte stadscentra waar winkelen samengaat met andere recrea eve func es. Daarnaast is ‘de stadsstraat’ in opkomst. Deze valt buiten de driedeling en bevat een mengeling van winkels en verblijfsfunc es op een rela ef kleine schaal. Kenmerken zijn een rela ef lage filialiseringsgraad, veel eerlijke producten, een mengeling met ambachten en cultuur en een gezellige, wat rommelige sfeer. Voorbeelden zijn de Wi e de Withstraat in Ro erdam, de Weimarstraat in Den Haag of de Haarlemmerstraat-Haarlemmerdijk in Amsterdam. Het spreekt voor zich dat de boodschappencentra met een ander winkelmo ef worden bezocht dan de stadscentra. Een stadscentrum wordt primair bezocht voor recrea ef winkelen. Naarmate recrea eve doeleinden belangrijker worden zijn, behalve een verrassend winkel-, horeca- en verblijfsaanbod, ook de sfeerelementen en ruimtelijke inrich ngsaspecten belangrijker. Bereikbaarheid en parkeren worden juist steeds minder belangrijk: voor een zeer uniek en verrassend stadscentrum hebben consumenten een ‘bereikbaarheidsoffer’ over, zo lang de kwaliteit van het gebodene maar in verhouding staat tot dit offer.
9
A .10 Barrieres en isola e
A .11 Ruim profiel, geen in miteit, weinig sfeer.
A .12 Zonering: ruimte is verdeeld. Koude en grauwe of sleetse verharding
10
Voor heel veel aankopen hoef je de deur niet meer uit en die trend zal verder gaan. Ook de impact van social media zal verder groeien; we zijn nog niet halverwege de transi e die de digitale economie ons brengt. Het ‘nieuwe winkelen’ betekent niet zozeer dat er naast fysieke winkels ook online mogelijkheden zijn, maar juist dat dit in de toekomst veel sterker geïntegreerd zal worden. Cross-channeling is hierbij het sleutelwoord. Allerlei bestelmogelijkheden zullen opkomen en bezorgservices zullen nog flink verbeteren. Het zijn alleen de beste, meest verrassende winkelgebieden die een goed toekomstperspec ef hebben. Funshoppen, beleving en vermaak zijn steeds belangrijker bij het winkelen. 2.3
Input voor de visie
De volgende uitgangspunten hebben input gegeven bij het maken van de visie. Toekomstbestendig regionaal detailhandelsbeleid Er is behoe e aan een compact en robuust regionaal detailhandelsbeleid, waarvoor duidelijke keuzes gericht op de toekomst en duidelijke spelregels nodig zijn. Publiekprivate samenwerking (tussen gemeenten, provincie, winkeliers en vastgoedeigenaren) is onmisbaar: het gaat om par jen die zowel een stukje van het probleem als een stukje van de oplossing in handen hebben. Deze gezamenlijke visie gee de eerste aanzet. Het overleg over en onderzoek naar een regionaal detailhandelsbeleid wordt in 2014 opgestart. Rapport ESTIDA Ondernemers van de Breestraat hebben bureau ESTIDA de opdracht gegeven een advies uit te brengen hoe de Breestraat de regiofunc e als winkelgebied kan behouden waarbij de sfeer verbetert. Het rapport gee vooral verbeteringen in de fysieke sfeer aan, zodat meer gezelligheid op de Breestraat ontstaat. Er staan leuke en interessante ideeën en uitgangspunten in, waar we graag op door willen gaan. Rapport Kennispla orm Verkeer en Vervoer, oktober 2013 Het rapport gee informa e over de rela e tussen winkelcentra, bereikbaarheid en parkeren. De belangrijkste conclusies zijn: 1. Fietsen en lopen zijn (veel) belangrijker voor de omzet dan menigeen denkt. 2. Parkeren -of de hoogte van de parkeertarieven- hee nauwelijks invloed op winkelbezoek en bestedingen, mits dit in verhouding is tot elkaar is. 3. Vervoer en bereikbaarheid hebben een (veel) kleinere invloed op winkelbezoek en- winkelbesteding dan factoren als bijvoorbeeld nabijheid, sfeer, kwaliteit, evenementen en winkelaanbod. De dagelijkse prak jk in Beverwijk en andere onderzoeken beves gen deze conclusies.
11
Plaats Gem. benchmark Beverwijk Gem. benchmark Beverwijk
Mode en luxe vkp wvo 87 83 53% 56%
Vrije tijd vkp wvo
22.951 18.859 63% 68%
22 15 13% 10%
3.311 2.561 10% 9%
In en om het huis vkp wvo 41 40 23% 27%
Overige detailhandel vkp wvo
7.841 5.031 22% 18%
17 11 9% 7%
1.530 1.060 4% 4%
A .13 Branchering Plaats Gem. Benchmark Beverwijk
Binding 29 31
Toevloeiiing
Omzet per m2 wvo
29 66 (!)
Tabel 3/4 Passantentellingen en branchering Bron Locatus Retailverkenner, KSO201 Bewerking Cityworks
A .14 Doorbloeding
12
2.470 2.380
Aanbod 38.100 27.500
Leegstand 8.200 9.300
15,10% 22,50%
Conclusie 1 is beves gd jdens de proef met het omdraaien weekmarkt. (Collegenota C-13-00948) Het parkeertarief bij het winkelgebied (conclusie 2) is in 2005 voor Beverwijk onderzocht. Hieruit kwam een maximaal uurtarief van €1,40. Gelet op de veranderde economische situa e wordt voorgesteld dit onderzoek in 2014 of 2015 te herhalen. Conclusie 3 wordt beves gd in diverse detailhandelsonderzoeken. 2.4
De situa e in het centrum van Beverwijk.
Voor een succesvol winkelcentrum in Beverwijk willen we een samenhangende aanpak met de focus ligt op de vraag op welke behoe e het centrum inspeelt. Daarvoor vergelijken we de situa e in Beverwijk met een aantal andere centra. (De Bazaar en de Meubelboulevard zijn hierbij niet meegenomen). De passantentelling (Rapport Locatus Beverwijk Winkelcentrum 2013) gee inzicht in de druktepatronen en loopstromen in het winkelgebied van Beverwijk. Wekelijks bezoeken ruim 70.000 mensen het centrum. Woensdag en zaterdag zijn het drukst. Het aantal bezoekers is ten opzichte van het aantal m2 winkeloppervlak rela ef laag, maar laat wel zien dat Beverwijk een belangrijke regio func e hee . Ongeveer 60% van alle bezoekers komt uit omliggende steden komt, vooral de driehoek Haarlem - Alkmaar – Zaanstad. In absolute zin zijn Beverwijk (25,7%) en Heemskerk (20,1%) de belangrijkste herkomstgemeenten. De passantentelling laat ook zien dat de ‘doorbloeding’ van het centrum niet op maal is. De Beverhof is het drukste deel: 60% van de bezoekers loopt hier doorheen. De gemiddelde doorbloeding van het centrum is laag. Maar 28% van de bezoekers bezoekt het hele gebied. De leegstand in winkelcentrum Beverwijk is hoger dan het landelijke gemiddelde. We zien we dat er rela ef veel mode geves gd is, terwijl dit in absolute zin beperkter is dan in de referen ecentra. Verder valt op dat er slechts één supermarkt is en dat er weinig horeca te ontdekken valt. Op zich is er genoeg horeca, maar lopend door het centrum is deze nauwelijks zichtbaar of gericht op winkelend publiek. De horeca is gesitueerd aan de uiteinden of in de flanken. Terrasjes, broodjeszaken of van 10-tot22 concepten ontbreken. Ook de indrukwekkende daling in koopkrachtbinding is een indicator dat het niet goed gaat met dit centrum. Er moet dus echt wat gebeuren! Door bovengenoemde kenmerken is het centrum te vergelijken met een stadsdeelcentrum waar de nadruk ligt op boodschappen doen al dan niet in combina e met winkelen. Voor een echt winkeldagje is het centrum echter te klein en biedt onvoldoende differen a e. De iden teit is daarom tweeledig: Deels boodschappenen deels winkelcentrum. Juist deze combina e van efficiënt en comfortabel boodschappen doen en gezellig winkelen gee het meest kansrijke perspec ef voor het centrum van Beverwijk. De opgave is deze dubbele, enigszins onduidelijke iden teit om te ze en in een krach ge, herkenbare en passende iden teit.
13
A .15 Trendy winkelen
A .16/17/18/19 Kansrijke sectoren: mode, food en horeca
A .20 Ruimte voor evenementen en markten
14
3.
De drie Pijlers
Het stadscentrum van Beverwijk hee een aantal sterke punten. Het winkelaanbod is redelijk compleet voor de groo e van het winkelgebied. Het centrum van Beverwijk is bovendien goed bereikbaar, je kunt er makkelijk op veel verschillende plekken parkeren met de fiets of de auto. Beverwijk hee rela ef veel mode-aanbod en er is een groot aantal goede speciaalzaken met een regionale aantrekkingskracht. Ook biedt het belangrijkste deel van het centrumgebied, de Breestraat, een markante ruimtelijke ervaring, door de ovale vorm. Er zijn ook enkele knelpunten die aandacht vragen, bijvoorbeeld het profiel van het winkelcentrum. Enerzijds is het centrum van Beverwijk niet echt een boodschappencentrum, omdat het bijvoorbeeld een tweede supermarkt mist. In de sector food is nog enige verbreding van het aanbod wenselijk. Ook een goede clustering van food die het doen van dagelijkse boodschappen makkelijk en efficiënt maakt is wenselijk. Anderzijds is het centrum van Beverwijk ook geen echt winkelcentrum: een centrum waar je pre g langer recrea ef kan winkelen. Daarvoor ontbreken de speciaalzaken in het aanbod van bijvoorbeeld mode, kleine interieure en lifestyle winkels, trendy en recrea ef winkelaanbod en terrassen en is de sfeer onvoldoende. Dit klemt des te meer omdat ‘funshoppen’, ‘beleving’ en ‘vermaak’ steeds belangrijker worden bij het winkelen. De aandachtsgebieden zijn ingedeeld in 3 pijlers: 1 Winkelprogramma, 2 Ruimte en 3 Gastvrijheid en communica e. 3.1
Pijler 1 Winkelprogramma
In de afgelopen periode is duidelijk geworden dat het anders moet met het centrum van Beverwijk. Beverwijk behoort met haar huidige kwaliteiten niet vanzelfsprekend tot de winkelgebieden met een goed toekomstperspec ef. Desalnie emin is het centrum van Beverwijk de belangrijkste (winkel)kern van de IJmond en dit moeten we behouden. Het winkelaanbod is gedateerd, kent weinig nieuwe spelers en weinig verrassingen. Een aantrekkelijk winkelaanbod bieden is een must. Kansen liggen bij de de onderdelen winkelstructuur, winkelaanbod, evenementen, markten en internet: Winkelstructuur Een sterkere clustering vergroot de winkelbeleving en het winkelgemak. Bij de entree aan de sta onszijde, bij de Beverhof en bij de zijstraten liggen kansen om het winkelprogramma sterker te thema seren. Winkelaanbod Vanuit de bestaande kwaliteiten is het raadzaam om de binnenstad van Beverwijk te profileren als een efficiënt, herkenbaar en comfortabel winkelcentrum, maar wel met meer sfeer en in miteit. Het profiel kan worden versterkt door in te ze en op de kansrijke sectoren: horeca, food en mode. Bij horeca gaat het niet zozeer om meer horeca, maar om het verbeteren en het versterken van de rela e met de openbare ruimte. Bij food gaat het om het verbreden van het aanbod en om het vergroten van 15
A .21 Ruimte voor evenementen en markten
A .23 Breestraat met grote bomen in 1993
A .22 Brink met bomen en open ruimte
A .24 Stadsstraat met levendige tro oirs
A .25/26 Aantrekkelijke openbare ruimte langs winkels en terrassen
16
het dagelijks koopgemak. Bij mode gaat het ook om het verbreden van het aanbod en verbeteren van de belevingswaarde door clustering, thema seren en goede, open etalages. Evenementen en markten Door evenementen te organiseren die goed passen bij het gekozen profiel kan het profiel van het winkelcentrum duidelijker worden versterkt. Internet Een absolute randvoorwaarde is dat goed ingespeeld wordt op het nieuwe winkelen. Dit kan door beter gebruik te maken door de individuele ondernemer van internet maar ook gezamenlijk door als centrum bijvoorbeeld de openings jden te onderzoeken en meer a aalpunten voor webwinkelen te realiseren. 3.2
Pijler 2 Ruimte
De Breestraat is een bijzondere ovale ruimte: een lange straat met lichte gekromde straatwanden, in het midden breed en aan de uiteinden smal. De vorm verraadt oude historische wortels. In het midden van de Breestraat ligt nu een rijbaan voor auto’s in één rich ng met aan weerszijden tussenbermen en gescheiden fietspaden. Deze veelgebruikte route maakt ‘stop & shop’ in de Breestraat mogelijk. Door de ovale vorm van de Breestraat zijn de tro oirs, vooral halverwege de straat, ruim bemeten. De bebouwing is zeer afwisselend. Er zijn veel smalle panden afgewisseld met een aantal bredere panden. De panden dateren uit verschillende periodes, hoofdzakelijk de 19e en 20e eeuws. De gebruikte materialen zorgen voor een koude en vervuilde uitstraling. De Breestraat is een openbare ruimte met veel poten e, maar het is ook een moeilijke ruimte. Het langgerekte karakter zorgt er voor dat het geen ‘natuurlijk’ middelpunt hee . Aanpassingen zijn gewenst m.b.t. de ruimtelijke beleving, ontmoe ngsplekken, andere zonering van de verkeersstromen, de Beverhof en de zijstraten: Ruimtelijke beleving Door aanpassingen in de inrich ng van de buitenruimte kan de gebogen ruimtevorm beter tot zijn recht komen. Door rela ef beperkte ingrepen kan veel worden gedaan om het gevoel van in miteit en comfort te vergroten, door middel van licht, groen en beschu ng (bijvoorbeeld luifels). Een andere kleur van de bestra ng, of eventueel het toevoegen van patronen, kan helpen om de schaal van het grondvlak enigszins te verkleinen. Ook is het mogelijk om het wandelgedeelte dichter bij de etalages te brengen door een zorgvuldige plaatsing van banken, kiosken, uitstallingen, luifels of bomen en een verlegging van de rijbaan. Ontmoe ngsplekken Er is weliswaar rela ef veel aanbod qua horeca, maar dit is nauwelijks verbonden met 17
A .27 Terras langs de rijbaan
A .28/29 Sfeervolle openbare ruimte
18
A . 30 Aantrekkelijke aanlooproutes
het winkelcentrum en ook vrijwel niet gericht op de openbare ruimte. Gezellige
terrassen in het centrum ontbreken. Pre ge horecaterrassen zijn alleen mogelijk als de openbare ruimte een aangename ruimte is om te verblijven. Dat ontbreekt nu nog. Het verbeteren van de sfeer in de openbare ruimte hee daarom veel prioriteit. Door (vaste) zitplekken, bankjes of terrassen zorgvuldig in te passen ontstaan plekken waar je gezelliger met een aantal mensen kunt zi en. Ook langs een doorgaande weg is een goed terras mogelijk. Zonering verkeerstromen De aanwezigheid van auto- en fietsverkeer sluit aan bij het imago van de Breestraat. Het ‘stop & shop’-concept past goed bij de langgerekte structuur en het winkelaanbod van de Breestraat. De inzet is om deze verkeersstromen meer dan nu een integraal en verkeersveilig onderdeel van de ruimte te maken en zo de scheidende werking en overlast voor het winkelend publiek op te heffen. De Breestraat biedt voldoende mogelijkheden voor meer gedeeld ruimtegebruik. Zijstraten Een aantrekkelijke aanlooproute naar de hoofdwinkelstraat is een belangrijk onderdeel van een goede winkelbeleving. Er liggen veel kansen om het eigen karakter van de zijstraten zowel ruimtelijke als programma sch verder uit te bouwen. Elke steeg kan voortbouwen op de aanwezige kwaliteiten. Beverhof De op handen zijnde verbouwing biedt de mogelijkheid het winkelbestand te vernieuwen. Door de verbouwing kan ook de aanslui ng op de omgeving worden verbeterd. 3.3
Pijler 3 Gastvrijheid en communica e
Ook op het vlak van de gastvrijheid is in Beverwijk zeker nog verbetering mogelijk. Winkeliers kunnen ook meer dan nu gebruik maken van de mogelijkheden van het internet. Verrassing, gastvrijheid, evenementen en sfeer zijn hierbij de trefwoorden die een aantrekkelijk winkelprogramma,een sfeervolle openbare ruimte en een klantgerichte benadering mogelijk maken. Om in de stevige concurren estrijd tussen winkelgebieden overeind te blijven is zo wie zo een uitstekend verzorgde (openbare) ruimte met voldoende winkels en horecavoorzieningen nodig. Maar heel belangrijk voor het welslagen is ook hoe de klant in de binnenstad en in de winkel wordt benaderd. Het winkelgebied van de Breestraat sluit op tal van face en onvoldoende aan op hedendaagse eisen van bezoekers. Behalve in de ruimte en in het totale voorzieningenaanbod is er ook in service, gastheerschap en uitstraling het nodige te verbeteren. 19
A .31 Bricks en clicks
A .32 Etalagefoto’s bij leegstaande panden
A .33 Evenementen
20
A .34 Fun en shoppen
Starten van posi eve communica e over de visie, onder het mo o ‘Pimp your City’, via allerlei mediavormen zoals websites, film, tv-programma’s, krant, is een aandachtspunt. Andere kanssen liggen op het vlak van leegstand, omgeving, beeikbaarheid, gastheerschap, communica e en verkoopkanalen: Leegstand Maak lege winkelpanden aantrekkelijker door een a rac eve invulling met bijvoorbeeld pop-up-stores, ideeën van kunstenaars of aankleding met licht of etalagefoto’s. Omgeving Gastvrijheid begint met ‘schoon, heel en veilig’. Goed beheer op het allerhoogste niveau hoort bij een goed winkelgebied. Inrich ng Een meer uitnodigende inrich ng van panden en de openbare ruimte kan helpen het gevoel van gastvrijheid te verhogen. Bereikbaarheid Om de bereikbaarheid te verbeteren is een gastvrij parkeerbeleid nodig. Hiervoor willen we onderzoek doen naar de rijrich ng, goede ‘stop & shop’ plekken, taxistopplaatsen en haal- en brengservice (bijvoorbeeld voor ouderen). Het invoeren van pasparkeren (kor ngspas voor vaste klanten) en het promoten van belparkeren draagt daar ook aan bij. De parkeertarieven worden in samenhang hiermee bekeken. Gastheerschap Veel winkelgebieden onderscheiden zich tegenwoordig door in te ze en op het organiseren van een gastvrije ontvangst. Daaronder vallen diensten als kinderopvangen ac viteiten, taxiservice en het aanbieden van informa e via gastvrouwen. Een andere mogelijkheid is het aanbieden van een boodschappenservice. Communica e Er zijn veel mogelijkheden om het contact met de klant te verbeteren. Om effec ef te zijn moeten de verschillende kanalen, gedrukte media, internet en sociale media, goed op elkaar worden afgestemd. De communica e moet ook op een structureel hoger niveau ge ld worden door zowel de individuele ondernemer als het gehele winkelcentrum. Verkoopkanalen Het internet speelt een steeds grotere rol als verkoopkanaal. Het is van groot belang om de rela e met de fysieke winkel te leggen, zowel voor de individuele winkel als voor het gehele winkelgebied. 21
22
4
VISIE
Meer dan ooit komt het in 2014 aan op samenwerking, visie en durf. Het is jd voor verandering. De centrale doelstelling en visie voor het winkelcentrum Beverwijk 2014-2020 luidt: “Het centrum van Beverwijk is een a rac ef en gastvrij winkelcentrum voor Beverwijk en de IJmond. Men kan er efficiënt en comfortabel boodschappen doen maar ook gezellig winkelen. De Breestraat, een eigenzinnige combina e tussen een stadsstraat en een brink, vormt samen met de zijstraten een samenhangende stedelijke ruimte.” Welkom in winkelstad Beverwijk, het nieuwe rondje Bree waar plezier en shoppen hand in hand gaan. Winkelstad Beverwijk hee een aantal kernbegrippen die ook verbeeld zijn in het moodboard op de volgende pagina´s. Eigenzinnig De winkelstad Beverwijk past niet in een strikte categorie. Het is een eigenzinnige combina e van een boodschappen en een winkelcentrum, kent ketens en speciaalzaken in zowel de food als mode branche en biedt een ruimtelijke combina e van een stadsstraat (waar ook de auto welkom is) en een brink (centraal plein met ruimte voor bomen, ontmoeten of handelen) Fun en shoppen De vernieuwde Bree is a rac ef en vernieuwend, hee ruimte voor evenementen, weekmarkten en gezellige terrassen om op te verblijven. Stadsstraat en brink In de 13de eeuw vormde de Breestraat al een centrale plek in de regio. Dichtbij de haven was behoe e aan een plaats voor handel en markten die ruim genoeg was voor karren om te kunnen keren en waar het goed verblijven was. De kenmerkende ovale vorm en de handelsfunc e herleven in de vernieuwde Bree door de combina e van een stadsstraat (handel, winkels en horeca, ‘stop en shop’) met een brink (markten en evenementen). A rac ef en gastvrij De winkelstad hee een verrassend winkel en horeca aanbod met een goede menging aan winkels die ook zijn ingespeeld op de mogelijkheden van internet en gezellige terrassen waarop het pre g verblijven is. Grote bomen, terrassen met parrasols, uitnodigende etalage´s met aangeklede stoepen en luifels verhogen de sfeer. Website´s, ac es, een gastvrij onthaal, goede service en een passend parkeerregime omarmen de poten ele bezoekers en verleiden ze tot een verblijf en een herhaald bezoek. 23
24
25
A .35/36 Samenwerking gemeente, ondernemers en bezoekers
Winkelprogramma / Wat
Wie / werkgroep
Korte termijn
Imagoverbetering / marketingcampagne Evenementen
communicatie en winkelprogramma communicatie en gastvrijheid winkelprogramma
x
Leegstand Speciale themamarkten
communicatie en gastvrijheid Voor de zomer minimaal 3 winkelprogramma, aantrekkelijke terrassen gastvrijheid ism ruimte, gemeente en horeca Inventarisatie van de toekomstige Gemeente en huidige winkeluitstallingen Investeren in relatie met grootwinkelbedrijven Actief acquireren nieuwe winkels met accent op vers, recreatief en horecaformules Renovatie Beverhof Detailhandelsvisie opstellen Wonen boven winkels stimuleren, gebruik maken van bestaande regelingen Programmatische invulling entree Breestraat vanaf station (project stationsplein) Meerplein, duidelijkheid over project Zijstraten en entrees verbeteren
Gemeente
Middellange Lange termijn termijn
x x x x
x
x
Gemeente ism gastvrijheid x winkelprogramma en communicatie Bouwfonds en ruimte Gemeente ism regio
x
x x
Gemeente en winkelprogramma
x
Gemeente
Gemeente en projectontwikkelaar ruimte en gastvrijheid
x
x
x x
Tabel 5. Projecten ter verbetering van het winkelprogramma
26
x
x
5.
PLAN VAN AANPAK PROJECTEN
5.1
Planning
Om uitvoering te kunnen geven aan de drie pijlers winkelprogramma, ruimte en gastvrijheid/communica e zijn diverse projecten benoemd onverdeeld in korte termijn, middellange termijn en lange termijn projecten. Projecten voor de korte termijn Deze kunnen voor de zomer van 2014 worden uitgevoerd. Ze hebben rela ef weinig voorbereidings jd nodig, zijn niet a ankelijk van verschillende par jen of randvoorwaarden en vergen geen lange besluitvorming. Ze moeten echter wel aansluiten op de lange termijn wens. Projecten voor de middellange termijn Dit zijn de projecten die meer voorbereidings jd vergen of die bestaan uit een reeks van kleinere stapjes, waarmee het winkelgebied langzaam naar een einddoel kan groeien. Projecten voor de middellange termijn worden begin 2014 voorbereid en in oktober/november 2014 aan het college en de raad aangeboden ter besluitvorming. Bij posi eve besluitvorming is de uitvoering in 2015 gereed. Projecten voor de lange termijn Projecten voor de lange termijn zijn voor einde 2020 gereed. Het zijn voor een groot deel projecten die langzaam groeien. Voor vormgeving en uitwerking van al deze projecten worden diverse werkgroepen samengesteld zoals de communica ewerkgroep, gastvrijheidwerkgroep, ruimtewerkgroep en winkelprogrammawerkgroep. Per groep zijn er verschillende specialisten, deelnemers en trekkers. Trekker van werkgroep ruimte is de gemeente. De gemeente ondersteunt de overige werkgroepen (die vooral bestaan uit ondernemers en andere belanghebbenden uit het gebied) en zorgt voor verbinding tussen de werkgroepen. Naast al deze projecten kunnen ook jdelijke projecten of evenementen gerealiseerd worden. Deze kunnen rela ef los van andere projecten worden georganiseerd. Het is echter wel goed om dit af te stemmen, met name in de werkgroep gastvrijheid en communica e. De sfeer die een jdelijk project of evenement oproept en de bezoekers die het trekt hee natuurlijk (grote) invloed op de sfeer en de beleving van het winkelgebied als geheel.
27
Ruimte / Wat
Wie / werkgroep
Korte termijn
Ontwerp herinrichting Breestraat ruimte uitgangspunten: 1. weekmarkt blijft op de Bree 2. stop & shop met auto blijft mogelijk op de Breestraat Uitvoer herinrichting Breestraat ruimte Terrassen/zitplekken/tijdelijk gastvrijheid i.s.m ruimte groen Zijstraten en entrees verbeteren, ruimte en gastvrijheid verbinding en profilering zijstraten Programmatische invulling entree Breestraat vanaf station (project Stationsplein) Meerplein, duidelijkheid over project Renovatie Beverhof Rijrichting Breestraat onderzoeken en advies geven Looproutes van P naar centrum
Lange termijn
x
x x x
Gemeente
Gemeente en projectontwikkelaar Bouwfonds en ruimte
Middellang termijn
x
x
x
x x
x
x
ruimte
x
Een bijpassend beheer van die openbare ruimte Een verzorgd en aantrekkelijk gevelbeeld Markeren van het winkelgebied
Gemeente ism HVC en ondernemers ruimte
x
ruimte
x
Stimuleren van goede uitstalling nav onderzoek naar uitstallingen
ruimte en gastvrijheid
x
x
Tabel 6. Projecten ter verbetering van de openbare ruimte Wat / Gastvrijheid en Communicatie
Wie
Korte termijn
Goed contact houden met zittende winkeliers en ketens Parkeertarieven, onderzoek naar tarieven in relatie tot aanbod in winkelcentrum en wat voor winkelcentrum willen we zijn Opstellen en uitvoeren visie op gastvrijheid (marketing, service, communicatie) Ontwikkelen en invoeren van structurele communicatie middelen (glossy, magazine, blog, social media) Evenementen
Gemeente
x
Gemeente
x
communicatie ism gastvrijheid
x
gastvrijheid ism communicatie
x
gastvrijheid
x
Nieuwe website ontwikkelen die inspeelt op het nieuwe winkelen Beter gebruik van sociale media Verbeteren omgang met klanten Gastvrij parkeren onderzoeken waar verbeterpunten mogelijk zijn, zoals promoten bel/gsm parkeren, pasparkeren, haalbreng service,gastvrouwen. Parkeren bij supermarkten, onderzoeken wat hier haalbaar is Lege winkelpanden aantrekkelijker maken Openingstijden aanpassen aan het nieuwe winkelen
Middellang termijn
communicatie en x winkelprogramma gastvrijheid, communi-catie x en winkelprogramma gastvrijheid x
x
Gemeente ism gastvrijheid x
x
Gemeente ism winkelprogramma gastvrijheid
Lange termijn
x x
gastvrijheid ism communicatie
Tabel 6. Projecten ter verbetering van de gastvrijheid en de communica e 28
5.2 Projecten Per pijler zijn diverse projecten gedefinieerd met trekkers en termijnen die gezamenlijk uitvoering geven aan dit toekomstperspec ef Pijler 1: Winkelprogramma Hiervoor willen we een sterker profiel neerze en, met een compleet en comfortabel boodschappen- en winkelcentrum (versterken met supermarkten, versaanbod en een goede weekmarkt). Daarnaast gaat er aandacht naar een a rac ef, gevarieerd en verrassend winkel- en horeca-aanbod (acquisi e en rela emanagement, pop-upstores en andere vormen van leegstandsbeheer) en ze en we in op meer belevingswaarde (verbeteren ondernemerskwaliteiten, meer beleving in de openbare ruimte, events, meer terrassen, goede etalages en uitstallingen) en een beter imago en beeld bij de doelgroep door middel van een marke ngcampagne (zie ook pijler 3). Pijler 2: Ruimte Hierbij gaat het om het verbeteren van de sfeer en de ruimtelijke structuur. We willen een openbare ruimte die uitnodigt om er pre g te verblijven en integraal te gebruiken is. We willen een inrich ng van de Breestraat op basis van ‘de stadstraat en de brink’ met zijstraten die hier goed op aansluiten en aangename looproutes naar de parkeerplaatsen vormen. Door ‘warmere’ materialisering (type verlich ng en verharding) en een integere inpassing van straatmeubilair, terrassen, grote (laan) bomen en eventuele extra’s als bijvoorbeeld een fontein of carroussel ontstaat meer in miteit en sfeer. Ook zoeken we naar een goede verweving van het verkeer met de verblijfsruimte door herinrich ng van de rijbaan en aanpassing van de bermen, en een bijpassend beheer van die openbare ruimte (beter onderhoud, gebaseerd op niveau ‘standaard + ‘). Daarnaast willen we een verzorgd en aantrekkelijk gevelbeeld, door aanpak van de luifels, het aanlichten van gevels en beter onderhoud. Pijler 3: Gastvrijheid en communica e Hierbij gaat het vooral om een beter contact met de klant. Dit betekent een klantgerichte ontvangst in het winkelgebied als geheel, met een betere website, goede (levende) pla egronden, een welkomstboekje of mogelijk binnenstadfoto’s. Deze klantgericht benadering geldt ook in de winkels; we willen meer ondernemerskwaliteiten en betere service, met trainingen en het vergroten van vakkennis. Ook is een goede mix van ‘bricks en clicks’ onontbeerlijk waardoor het ‘nieuwe winkelen’ook echt invulling krijgt. Voorbeelden van goede bricks en clicks zijn een webwinkel en ophaalpunten. Tenslo e moet het winkelgebied ook steeds verrassend zijn met goede evenementen.
29
A .37 Workshop; extra aanwijzingen
A . 38 Workshop, opstellen plan van aanpak
A .39 Workshop; hoor en wederhoren
A .40 Workshop; inspirerende referen ebeelden uitzoeken en bespreken
30
5.3 Organisa e en Besluitvorming Samenwerking, draagkracht en afstemming zijn blijvend belangrijk. We kiezen daarom voor een prak sche aanpak met vier werkgroepen (communica e, gastvrijheid, ruimte en winkelprogramma) bestaande uit een mix van specialisten waaronder ondernemers, vastgoedeigenaren en ambtenaren. Elke werkgroep werkt een aantal onderwerpen van de pijlers uit, presenteren hun plannen (SMART) en leggen verantwoordelijkheid af aan een regiegroep waardoor de onderlinge borging en afstemming gegarandeerd wordt. De regiegroep bestaat uit de ondernemerscoördinator en de voorzi ers van elke werkgroep. Na ontvangst van de voorstellen worden deze bediscussieerd, getoetst op haalbaarheid en met elkaar in verband gebracht. Vervolgens bepaalt de regiegroep welke plannen - daar waar nodig - rich ng besluitvorming gaan. Het secretariaat en de facilitaire ondersteuning worden door de gemeente opgepakt. Ac es waar verder gelijk op kanworden ingezet zijn: Winkeliers kunnen hun klanten nog gastvrijer en service gerichter benaderen en het internet meer of integraler gaan inze en als verkoop en communica e middel. De gemeente kan het belang van het centrum nog beter onderkennen, haar prowinkelbeleid verbeteren, blijvend zorgdragen voor een goede bereikbaarheid en verzorgde omgeving en zo verdere leegstand mede te helpen voorkomen. Makelaars en vastgoedeigenaren houden de huurprijzen duurzaam aantrekkelijk en kunnen winkeliers helpen om klanten te trekken en gezamelijk een interessanter en passender winkelaanbod te realiseren. De werkgroep ruimte, met de gemeente als trekker, zal het ruimtelijk of fysieke plan met (deel)projecten inclusief budge enna de zomer van 2014 presenteren aan het college. In oktober/november kan het plan inclusief voorstellen in het kader van de kosten en dekking worden aangeboden aan de raad. Voor de projectonderdelen die op korte termijn -dus voor de zomer 2014- worden voorgesteld (zoals de terrassen) worden geen extra budge en aangevraagd. Deze projecten worden betaald uit de reguliere budge en of kunnen indien gewenst door ondernemers aangevraagd worden via het aanjaagfonds, mits wordt voldaan aan nog vast te stellen voorwaarden. Na vaststelling van de visie Centrum 2014-2020 kan in 2014 ook worden gestart met de uitvoering van de korte termijn projecten, passende evenementen en waarmogelijk een wervende campagne voor de nog niet intensief betrokken ondernemers en bezoekers.
31
Bijlage 1,
Deelnemers
ONDERNEMERS: Simone van Leeuwen Helen Homburg & Sandra Molenkamp Jacqueline Verhoek Peter Kie Kees Ridder Rob Spannemaker Harry Meulenkamp Paul Veldt Peter Veldhuis Ronald van Leeuwen Barbara Middelkoop Marcel Dekker Mar jn Oerlemans Klaas Tegel Jordy v/d Berg Monique Zeeuw Sylvo Waagtendonk Paul Klomp
ICI Paris/ Breestraat Miss Etam/ Breestraat V & D/ Breestraat Albert Heijn / Beverhof Keurslagerij Ridder/ Beverhof Kennemer Theater/ evenementen Quality Fashion/ Breestraat Pa sserie Leek / Breestraat Intersport Veldhuis/Breestraat Duinroos / Zeestraat Barbara by Helene/ Zeestraat MD-BouwAdvies/ Wijkermeerweg OBA/ Bouwbedrijf / Wijkermeerweg S ch ng Winkelstad/ Tegel / Breestraat Nederlandse Horeca Bond Flexibel/ Scheiland La Passe/ evenementen BTC Teleconsult/ Gooiland
VASTGOED & MAKELAARDIJ Cees Nelis Joost Vooijs
C. Nelis Bouw en Ontwikkeling Bouwfonds / Beverhof
EXTERNE DESKUNDIGEN Marcel Musch & Rinse Tjeerdsma Ronald van Velzen Roel Huisman Tommy Tol & Dennis Luijer
MUS Urban Strategy City Works MKB IJmond JAM
BEZOEKERS Ronald Schoorl Jil Tukker Wil Zijlstra Kim Dijkhuizen GEMEENTE BEVERWIJK Josselin Bakker Marc Numann Inge Reijmer Jan de Waal Robrecht Kleine Deters Rien van de Laan Annemarie Kok Arthur de Boer Gert Geertsma Rixt Hofman Vincent Boelhouwer John Gozeling
32
Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk Gemeente Beverwijk
BIJLAGEN Bijlage 2, Overzicht geraadpleegde rapporten/onderzoeken 1. 2.
3. 4.
Locatus, Winkelpassantentellingen, Beverwijk centrum 2013, 19 november 2013 Kennispla orm Verkeer en vervoer, Vervoer naar retail Is de vervoerwijze van invloed op het func oneren van winkelgebieden? Feiten en een plan van aanpak, oktober 2013 Rapport E.S.T.I.D.A., Breestraat Beverwijk, 19-02-2013 Collegevoorstel, C-13-00948 evalua e van de proefopstelling weekmarkt in de Breestraat
33
