Via Vinex culturele projectontwikkelaars

1

De Vrijstaat • Ondernemingsplan 2017-2020

Via Vinex culturele projectontwikkelaars Kunst maken en ervaren op De Vrijstaat

Ondernemingsplan 2017-2020

2


Proloog Ik kijk uit mijn raam op De Vrijstaat. Zand, zand en nog eens zand. Een grijsbruine vlakte die zich uitstrekt. Als ik in mijn verbeelding uitzoom, zie ik onze monumentale Vrijstaat als een postzegel in deze urbane woestijn. Groeten uit de Zandbak! Expositie Flower Bomb [2017] - een voorjaarsoffensief voor al je zintuigen

De boerderij

In mijn werk als theatermaker en artistiek leider op De Vrijstaat is het de spil van ons hele programma: verbeeldingskracht. Het is een goed woord! De ‘verbeelding’ maakt het woord kleurrijk en speels, de ‘kracht’ maakt het sterk en stoer. Het is een cadeautje dat we als mens allemaal hebben meegekregen toen we de wereld in werden geslingerd. Het vermogen om je dingen voor te stellen die er niet zijn. En we doen het de hele dag door. In ons hoofd maken we een continue stroom van plaatjes van zaken die er (nog) niet zijn, er nooit zullen komen of die geweest zijn maar die we met het grootste gemak weer hernieuwen. Imagine! Met mijn verbeeldingskracht maak ik een sprong in de tijd. Ik loop hier rond in het jaar 2019. Een pad loopt van onze boerderij schuin omhoog richting het schoolplein dat grenst aan ons erf. Ik meander omhoog tussen een tulpensculptuur die is ingezaaid door een kunstenaar, samen met de leerlingen van deze nieuwe school. Ik ben net bij onze werkplaats geweest waar de kinderen van het Vrijstaat Atelier met diezelfde kunstenaar werken aan een praalwagen voor het bloemencorso. Volgende week zal de optocht in Leidsche Rijn plaatsvinden. Iedere wijk heeft een bloemenwagen gemaakt en met z’n allen zullen we een mooie stoet door ons stadsdeel maken. Flowerbomb! Bloemen planten in dit nieuwe stadshart om het van geur en kleur te voorzien.

Ik open de deur naar het Gebouw waar ons productieteam bezig is om de laatste hand te leggen aan de expo Flower Bomb: bloemen in de kunst. Een bedwelmende geur vult de ruimte. Ik loop naar het Geurlab waar bezoekers hun eigen parfum kunnen samenstellen. Ik hoop dat we in dit Geurlab mensen tijdreizen kunnen laten maken. Via een ingenieus web van herinneringen, associaties en verbeeldingskracht laten we het nu, het vroeger en het later tegelijkertijd aanwezig zijn. Een ekster vliegt schreeuwend op uit een boomtop en scheert verontwaardigd boven de bouwput. Ik land in het hier en nu. Mijn computerscherm licht op voor mijn ogen. Ik moet nog een hoofdstuk schrijven voor het beleidsplan 2017-2020. In mijn hoofd bestaat het allemaal al, een mogelijke toekomst die ik bijna aan kan raken. Op papier zijn het slechts zwarte tekens op een witte ondergrond, in de realiteit ligt er een onmetelijke zandhoop rondom onze monumentale boerderij. Het is de verbeeldingskracht die een toekomst kan vormgeven. Mijn verbeeldingskracht. En vol energie van mijn eigen visioen laat ik het toetsenbord tapdansen onder mijn vingertoppen. Daphne de Bruin (artistiek leider)

DE VRIJSTAAT, Boerderij Hofstede ter Weide Hogeweide 3, 3541 BC Utrecht 030 30 30 012, [email protected], www.devrijstaat.nl

3

Inhoudsopgave

Proloog

2

1 Inleiding

4

2 Missie, visie en doelstelling

5

3 Programma

7

4 Betekenis voor de stad en de sector

13

5 Ondernemerschap

15

6 Publieksbereik en marketing

17

7 Organisatie

20

Bijlage A Begroting Bijlage B De Vrijstaat als locatie – toekomstscenario’s Bijlage C Overzicht meerjarenprogramma 2017-2020 Bijlage D De Vrijstaat & partners

22 27 28 29

Omvang tekst hoofdstuk 1 t/m 7 ca 6.400 woorden


4


1

Inleiding

Boerderij Hofstede ter Weide

De stichting Via Vinex; culturele projectontwikkelaars is geworteld in Utrechts nieuwste en grootste stadsdeel Leidsche Rijn. Sinds 2010 heeft de stichting De Vrijstaat als basis: een kunstlocatie voor kinderen, die als doelstelling heeft kinderen van 6-16 jaar op een toegankelijke en interactieve wijze in contact te brengen met kunst en professionele kunstenaars. De Vrijstaat bestaat uit de monumentale boerderij Hofstede ter Weide en de markante expositieruimte het Gebouw. Daphne de Bruin (artistiek leider) en Lieke Hoitink (zakelijk leider) vormen de directie van Via Vinex en geven leiding aan een klein team. 1 Met interactieve tentoonstellingen in het Gebouw heeft De Vrijstaat een unieke positie in het culturele landschap van Utrecht. Exposities die kinderen uitdagen om op een nieuwe manier naar de wereld te kijken, om kennis te maken met een veelheid van vormen uit het domein van de kunsten, om inspiratie te bieden om zelf met de kunst aan de slag te gaan. Om jezelf en omgeving bij de kladden te grijpen en te herscheppen in een nieuwe vorm. De kunstenaars die wij uitnodigen om een expositie in te richten, nemen de bezoekers mee in hun werkproces. In het Atelier en de Werkplaats kunnen bezoekers op een actieve manier kennis maken met de werkwijze en techniek van de meester-kunstenaars. Stichting Via Vinex heeft de boerderij en het Gebouw in bruikleen gekregen van de Bureau 19 tot met het einde van 2020 mits de gemeente ons programma blijft onder-

Het Gebouw

1 Als we in dit beleidsplan praten over het programma en de plek duiden we deze aan als De Vrijstaat. Als we specifiek naar de stichting verwijzen spreken we van Via Vinex.

steunen2. Tijdens het schrijven van dit meerjarig beleidsplan werken wij ook aan een businessplan voor een nieuwe cultuurtrekker in het Leidsche Rijn Centrum, samen met Mobile Arts en de Sharing Arts Society. Het ondernemingsplan dat nu voor u ligt hebben we geschreven vanuit de huidige situatie, dat wil zeggen: ervan uitgaand dat Via Vinex nog vier jaar De Vrijstaat exploiteert zoals we die nu kennen. Andere toekomstscenario’s bespreken we in bijlage B: De Vrijstaat als locatie – toekomstscenario’s. Kunst maken, ervaren & beleven is onze missie. In de afgelopen jaren hebben we ruim 30 exposities, voorstellingen en kunstprojecten gerealiseerd op deze bijzondere plek waar de transformatie van platteland tot stad zich in razend tempo voltrekt. Wij zien er naar uit om ook de komende jaren met onze kunstprojecten een bijdrage te leveren aan de identiteit van de nieuwe stad. En jonge bezoekers te inspireren om de wereld steeds opnieuw uit te vinden! In de komende jaren raakt de omgeving van De Vrijstaat meer en meer bewoond en liggen er ruimschoots kansen om nieuw publiek te veroveren en te binden. Dat willen wij doen door het expositie- en educatieaanbod uit te breiden en ons regelmatig op andere plekken in de wijk te laten zien. Hiermee verwachten wij ons bereik aanzienlijk te kunnen vergroten. Wij vragen de gemeente om deze groei mede mogelijk te maken met een extra investering in onze activiteiten en organisatie. 2 Deze overeenkomst betreft het Gebouw en de boerderij Hofstede ter Weide inclusief alle gebouwen die tot dit perceel behoren: het zomerhuis, de hooischuur, de wagenschuur en het erf.

5


2

Missie, visie en doelstelling

o Achtergrond en statutaire doelstelling In april 2008 werd de stichting Via Vinex: culturele projectontwikkelaars opgericht. De projecten van Via Vinex kenmerken zich door passie voor kunst en een zoektocht naar verrassende dwarsverbanden in de samenleving. Via Vinex is een flexibele organisatie waar creativiteit, avontuur en ondernemingszin de basis vormen voor projecten waar kunst en maatschappelijke betrokkenheid centraal staan. In de statuten is de volgende doelstelling opgenomen: “De doelstelling van de stichting is: het ontwikkelen, initiëren, produceren en uitvoeren van projecten op het gebied van kunst en cultuur die prikkelen tot deelname door een breed publiek.”

o Missie

Camping Muziek! [2014] - klankspeeltuin met de heipaal als instrument

Via Vinex zoekt naar vormen van kunst en cultuur die zich direct verhouden tot de samenleving. Naar kunst die buiten zijn oevers treedt en daarmee onderdeel wordt van het dagelijkse leven. Wij smeden samenwerkingsverbanden met diverse kunstenaars en (culturele) organisaties. Om uit te dagen en te reflecteren, om chaos te creëren en orde te scheppen in het leven van de Leidsche Rijn bewoner, de Utrechter, de kunstliefhebber. Kunst en cultuur zijn wezenlijk in het bouwen aan dit nieuwe stadsdeel, in het zoeken naar wortels, het creëren van een gedeelde identiteit. In de projecten van Via Vinex worden de bezoekers uitgedaagd om te participeren en al doende deelgenoot te worden van het programma. Door jezelf als onderdeel te zien van het geheel ontstaat er een grotere betrokkenheid.

Deze betrokkenheid is essentieel in het ervaren van kunst. Kunst als middel om ontmoetingen tot stand te brengen, om levendigheid te creëren, om je te verbinden met jezelf, je omgeving en de mensen die deel uitmaken van jouw leefwereld.

o De Vrijstaat: kunstlocatie voor kinderen Met de opening van De Vrijstaat in 2010 kreeg Via Vinex een fysieke thuisbasis in Leidsche Rijn. De Vrijstaat als locatie heeft zijn stempel gedrukt op ons profiel: we hebben ervoor gekozen ons te focussen op een jonge doelgroep. Zonder afbreuk te doen aan de missie van Via Vinex, hebben wij aan onze doelstelling toegevoegd: “Speerpunt in de projecten van De Vrijstaat is om kinderen en jongeren in de leeftijd van 6-16 jaar kennis te laten maken met kunst en kunstenaars uit diverse disciplines en deze actief uit te nodigen onderdeel uit te maken van het creatieve proces tussen kunstenaar, kunst en de wereld waarin wij leven.” De combinatie van de oude boerderij en het futuristische Gebouw, het erf dat zowel de agrarische geschiedenis als de nieuwbouw van het Leidsche Rijn Centrum laat zien, maakt de locatie tot een inspiratiebron voor een schat aan oude en nieuwe verhalen, over stad en platteland.

6

o Visie op Kunsteducatie o Verbeeldingskracht: basis van ontwikkeling De menselijke verbeeldingskracht is het vermogen om zich in situaties in te leven of gebeurtenissen of dingen te bedenken die niet bestaan, die onmogelijk kunnen bestaan of waarvan het bestaan onbewezen is. Dat wat wordt voortgebracht door de verbeeldingskracht wordt ook wel ‘fantasie’ genoemd.

Camping De Bouwplaats [2015] - de bouwput als inspiratiebron

Van fantasie weten we dat het denken ‘flexibel’ maakt. Door fantasie worden bepaalde verbindingen in de hersenen sneller gemaakt en creativiteit gestimuleerd. Verbeeldingskracht geeft ons de ruimte om het leven te interpreteren en op zoek te gaan naar nieuwe vormen van kijken en denken. De verbeelding is de basis voor inspiratie en nieuwe ideeën en speelt een belangrijke rol in het leervermogen van de mens. Verbeeldingskracht kan op die manier dus worden gezien als de basis van innovatie en ontwikkeling. Kunst moet Kunst zoekt naar uitdrukkingen voor de complexiteit van het bestaan. Kunst als handvat om invulling te geven aan een samenleving waar respect, nieuwsgierigheid en inlevingsvermogen de basis vormen. Kunst leert kinderen om buiten gebaande paden te treden en hun referentiekader te vergroten. Door kennis te maken met nieuwe invalshoeken en door het ontwikkelen van hun empathisch vermogen leren zij vorm te geven aan hun wereld en die van anderen. Kunst is belangrijk gereedschap voor kinderen nu en in de toekomst. o

Vrijstaat Atelier (Jan Willem Campmans) [2016] - analoog en digitaal tekenen

Voor jonge kinderen ligt kunst nog dicht bij hun dagelijkse leven, dat vol zit met mysteries. Kunst is voor hen naast


een vorm van (zelf)expressie ook een vorm van leren, spelen en onderzoeken. Het plezier beleven aan kunst op jonge leeftijd creëert een vanzelfsprekende aandacht voor ’het bijzondere’. Het kan de vaardigheid stimuleren om buiten de lijnen te denken, schoonheid te waarderen en vorm te geven aan het bestaan. Meester - gezel - leerling De Vrijstaat werkt in haar projecten samen met kunstenaars die werk maken dat qua onderwerp of vorm directe aansluiting heeft bij de belevingswereld van het kind. De Vrijstaat betrekt de kunstenaar actief bij het ontwikkelen van workshops en educatieve materiaal om zodoende diens werkwijze en fascinatie met het onderwerp zo direct mogelijk over te brengen. o

Volgens het aloude principe van de meester-gezel-leerling biedt De Vrijstaat op verschillende niveaus en in verschillende vormen een werkplaats waar je direct het ambacht kunt leren van de meester. Door dicht op de huid van de kunstenaar te zitten en direct zelf aan de slag te gaan met de geboden materialen en technieken, biedt De Vrijstaat een praktijkgerichte leeromgeving. Op De Vrijstaat kunnen kinderen vanaf hun 6e kennismaken met diverse kunstvormen op verschillende manieren. Ze kunnen De Vrijstaat individueel bezoeken en deelnemen aan het programma bij exposities, tijdens de zomercampus of bij het fabuleus theater. Of via incidentele en langlopende educatieve trajecten met en voor scholen. Als ze zich verder willen verdiepen in kunstvormen kunnen ze zich inschrijven bij het Vrijstaat Atelier of ambassadeur worden in het Kinderkabinet. Voor jongeren bieden wij daarnaast diverse culturele activiteiten aan via het KLUB19 programma.

7


3

Programma

In de periode 2017-2020 ontwikkelen wij vijf programmalijnen die jaarlijks terugkeren: drie seizoensexposities met bijbehorende educatieve trajecten waarbij het Gebouw een centrale plek inneemt, het Vrijstaat Atelier, de Zomercampus en de Fabuleuze familievoorstellingen. Daarnaast organiseert De Vrijstaat twee keer per jaar een Pop-up festival op locatie om zo veel mogelijk mensen kennis te laten maken met onze activiteiten. In navolging van voorgaande jaren werkt De Vrijstaat steeds met seizoensthema’s. Het thema is de leidraad voor de keuze van de ‘kunstenaar in huis’ die gedurende het seizoen aan het programma verbonden is. Deze kunstenaar ontwikkelt zijn tentoonstelling/expositie/voostelling speciaal voor De Vrijstaat, geïnspireerd door de plek en de missie van deze locatie. Deze kunstenaar is ook als ‘meester’ aan het Vrijstaat Atelier verbonden en gaat gedurende het seizoen met de deelnemers aan de slag.

Studio Vrijstaat (Marije van der Hoeven) [2015] fotografie in de voetsporen van Rembrandt

Paleis van Papier (Truus van den Heuvel, Enne Koens) [2015] - papierwerkplaats om papier te temmen met schaar of pen

o Seizoensexposities In onze seizoensexposities produceren en presenteren wij kunst voor een publiek vanaf 6 jaar. De combinatie van bijzondere kunstenaars, interactieve workshops en educatieve trajecten vormen het kernprogramma van De Vrijstaat. Er zijn drie exposities per jaar: in de lente, herfst en winter. In elke expositie staat een andere beeldende kunstdiscipline centraal; we maken hierbij het grove onderscheid tussen (analoge) beeldende kunst, digitale media en kunst in de openbare ruimte. De exposities zijn gedurende het weekend en de schoolvakanties open voor publiek, door de week ontvangen we er schoolklassen.

o De kunstenaars

Artistiek leider Daphne de Bruin ontwikkelt als curator de concepten en thema’s voor de exposities en kiest kunstenaars om hier invulling aan te geven. Kunstenaars die hun kunst(werken) kunnen presenteren in een tentoonstelling of installatie die toegankelijk is voor onze doelgroep, zonder dat zij daarbij concessies doen aan de autonomie van hun werk. Een breed pallet aan kunstenaars is op deze manier aan De Vrijstaat verbonden geweest. Bekende Utrechtse kunstenaars zoals Philipp Jordan of Eline Janssens, spraakmakende nationaal bekende kunstenaars als Hans Eijkelboom of Wim van Egmond en aanstormende talenten als Miek Uittenhout of Jan Willem Campmans. Belangrijk criterium is dat het werk aansluiting vindt bij de interesseen belevingswereld van de jonge bezoekers en dat de kunstenaars het uitdagend vinden om interactie te creëren met de jonge doelgroep.

8

o Kunst maken, ervaren, beleven Rondom de expositie wordt een uitgebreid workshopprogramma aangeboden dat zowel voor losse bezoekers, scholen, groepen of voor kinderfeestjes en workshops voor volwassenen kan worden ingezet. Kijken doe je op De Vrijstaat met je handen, je ogen, je oren en je mond. Motto van ons programma blijft ook voor de komende jaren ‘kunst maken, ervaren en beleven’. De kunstenaar mag tijdens de tentoonstellingsperiode het Gebouw ‘in bezit nemen’. De totale binnenruimte kan worden benut om de ideale omgeving te creëren voor de installatie of expositie. Een bezoek aan de expositie wordt daarmee een totaalervaring. Zodoende is het Gebouw in het verleden getransformeerd tot dierentuin, spookhuis, hotel, kunstkas en rariteitenkabinet. Dit jaar wordt het Gebouw onder andere ingericht als modeatelier, foodlab & kunstkruidenier.

o Ambitie Deze interactieve en laagdrempelige aanpak zorgt voor een positieve (eerste) kennismaking door bezoekers/deelnemers met beleving van kunst en vindt waardering bij onze partners uit het basisonderwijs. De komende jaren willen wij deze werkwijze continueren en onze expertise uitbreiden die we onder andere via het Creatief Partnerschap3 hebben opgedaan. In de huidige kunstenplanperiode konden wij slechts twee exposities per jaar presenteren. In de komende vier jaar willen wij die uitbreiden naar drie per jaar. Op die manier kunnen we beter aansluiten bij de vraag van scholen, is er meer continuïteit in onze programmering en vormen 3 Het Creatief Partnerschap is de Utrechtse invulling van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Culturele instellingen gaan een partnerschap met een of meer scholen aan en ontwikkelen gezamenlijk de leerlijn ‘Creatief Vermogen’.


de exposities en het Vrijstaat Atelier een samenhangend programma onder leiding van een en dezelfde kunstenaar. Wij zien in dit snelgroeiende stadsdeel volop mogelijkheden om veel nieuw publiek kennis te laten maken met de kracht van de kunst.

9

o Vrijstaat Atelier In het Vrijstaat Atelier kunnen kinderen zich een jaar lang aan het Vrijstaatprogramma verbinden. Doel van dit traject is om kinderen met interesse voor beeldende kunst met diverse kunstenaars en kunstvormen te laten werken. De Vrijstaat biedt een leer-werkplaats waar kinderen hun talenten ontdekken en ontwikkelen. De kunstenaar die de seizoensexpositie op De Vrijstaat inricht is tevens als meester-kunstenaar aan het Atelier verbonden. Vrijstaat Atelier (Barbara Polderman) [2015] - werken met textiel

o Leren van de meester Binnen het Vrijstaat Atelier wordt gewerkt volgens het meester-leerling principe. De kinderen gaan in de leer bij een meester-kunstenaar en werken gedurende een blok van tien weken met hem samen. De kinderen maken via de expositie kennis met het werk van de meester en krijgen inzicht in het werkproces van deze kunstenaar door zelf met hem aan de slag te gaan. De gezel - een kunstvakdocent - plaatst het werk van de kunstenaar binnen een (historisch) perspectief en monitort de ontwikkeling van de leerlingen.

Vrijstaat Atelier (Philipp Jordan) [2016] - schilderen in de openbare ruimte

Een jaar beslaat drie blokken waar achtereenvolgens beeldende kunst, digitale media en kunst in de openbare ruimte aan de orde komen. De lessen worden wekelijks gegeven op De Vrijstaat en ieder blok wordt afgerond met een expositie/presentatie van het werk van de leerlingen. Op deze wijze bouwen de deelnemers een portfolio op en delen zij het werkproces en de resultaten met anderen. Aan het Vrijstaat Atelier koppelen wij waar mogelijk een extern opdrachtgeverschap, zodat deelnemers ervaren dat een kunstenaar ook ondernemer is. Op deze manier kan het werk bovendien een functie krijgen in de omgeving.


o Van Academie naar Atelier In De Vrijstaat KunstAcademie hebben wij deze werkwijze de afgelopen jaren ontwikkeld, uitgeprobeerd en geëvalueerd4. De Academie is opgezet als een driejarig curriculum waarin deelnemers steeds naar een volgend jaar ‘bevorderd’ worden. Dit aan het onderwijs gerelateerde model laten we in het Vrijstaat Atelier los, omdat het weinig flexibiliteit biedt voor tussentijdse in- en uitstroom. Het Vrijstaat Atelier is een jaarprogramma dat meerdere jaren achtereen gevolgd kan worden. Elk jaar zijn er andere kunstenaars om van te leren. Opdrachten worden aangepast aan de ervaring van de individuele deelnemer. Het Vrijstaat Atelier biedt je de kans om ‘op kunst’ te gaan, zoals je ook op sport gaat. We verwachten dat het eenjarig karakter van het programma ook de toegankelijkheid vergroot.

4 De Vrijstaat KunstAcademie is ondersteund door het Fonds voor Cultuurparticipatie als ‘voorbeeldproject’ in het kader van de deelregeling Versterking Actieve Cultuurparticipatie. Het FCP ondersteunt ook het bijbehorend monitoringstraject.

10


o Zomercampus

www.devrijstaat.nl

kinderkunst

camping

o Spelenderwijs

Camping Playground [2013] - ik speel dus ik besta

Zomercampus LIVE! [2016] - op reis in een multimediale roadmovie

In tegenstelling tot het Atelier, waar het werken met de meester-kunstenaar vooral gekoppeld is aan talentontwikkeling, kiezen we in de Zomercampus voor spelenderwijs kennis maken met de diversiteit van kunstvormen. Ook hier is iedere keer een ander thema het vertrekpunt voor een programma waarin het maken van kunst onderdeel uitmaakt van het dagelijkse leven. Het streven is om kunstwerken te realiseren die een bijdrage kunnen leveren aan het landschap, de omgeving in de binnen- of buitenruimte. Daarnaast is er tijd voor spelletjes, samen eten en rond het kampvuur zitten. Op deze manier willen we een laagdrempelige, speelse omgeving scheppen waar kinderen kunnen ervaren wat kunst voor hen kan betekenen.

de v rij st aat

12-1 6 jr

kunst maken en kamperen in leidsche rijn

18 t/ m 22 au g

7-12 jr

25 t/ m 29 au g

ontwerp: www.taluut.nl

In de afgelopen jaren organiseerde De Vrijstaat jaarlijks een kinderkunstcamping. Nu we steeds minder plek rondom ons erf hebben, kiezen we in de komende jaren voor een iets andere vorm, met alleen een dagprogramma: de Zomercampus. In deze zomervakantieweken werken kinderen en kunstenaars een week lang met elkaar aan de realisatie van een kunstwerk dat aan het eind van de week wordt gepresenteerd.

11

o Fabuleus theater Sinds 2010 maken wij jaarlijks een nieuw geschreven familievoorstelling waarin dieren de hoofdrol spelen. Een genre dat op De Vrijstaat een eigenzinnige en actuele insteek heeft gekregen. Met de boerderij en de recente geschiedenis van Leidsche Rijn als vertrekpunt, worden actuele thema’s gekoppeld aan dierpersonages.

Stormvogels [2016] - op drift geraakte vreemde vogels in een onthechte stad (ism Podium Hoge Woerd, Amadeus Lyceum en De Achtbaan)


In de komende jaren willen we daarnaast experimenteren met kortere trajecten, bijvoorbeeld in de vorm van dag-workshops. De scenes worden zodanig gemaakt dat ze in een paar uur met een leerlingencast kunnen worden ingestudeerd, waarna de voorstelling voor de hele school wordt gespeeld. Op deze wijze bieden wij een toegankelijke kennismaking met theater en kunnen we meer scholen en leerlingen bereiken met onze fabuleuze dierenvoorstellingen.

Artistieke kern van de Fabuleuze theaterproducties wordt gevormd door Daphne de Bruin en Paul Feld; beiden zijn al jarenlang werkzaam binnen de (Utrechtse) theatersector. Als theatermakers kenmerken zij zich door nieuw geschreven toneelteksten waarin humor en maatschappelijke thema’s samenkomen in vermakelijke (muziek) theatervoorstellingen.

o Talentontwikkeling: samen op de vloer Een team van professionele makers creëert rond deze theaterprojecten een talentontwikkelingstraject voor kinderen en jongeren waarin volgens het meester-leerling principe wordt gewerkt. Door onderdeel uit te maken van een cast van professionals, ontwikkelen de deelnemers vaardigheden op de vloer en in de praktijk, in directe wisselwerking met de meester op het gebied van spel, dans en muziek. Een werkwijze die zich onderscheidt van reguliere theatercursussen, waarbij de professional aan de kant staat als spelbegeleider en/of regisseur. Fokken [2015] - over prestatiedruk in een dolgedraaide kippenfokkerij (ism UCK, Amadeus Lyceum en De Klimroos)

JU

BI

o Meer bereik In de afgelopen jaren is geïnvesteerd in langlopende meespeeltrajecten. Leerlingen van twee verschillende scholen kunnen hierin participeren en krijgen gedurende 10 weken lessen en repetities aangeboden. De scholen bezoeken met de gehele midden- en bovenbouw de voorstelling.

een familievoorstelling 8-80 jaar

KinderKunstlocatie utrecHt

4 T/M 13 JULI 2014

WWW.DEVRIJSTAAT.NL

LE

UM

-E

DI

TI

E

12

o Pop-up festival Twee keer per jaar ontwikkelen wij een Pop-up festival: een grootschalig evenement op wisselende locaties in Leidsche Rijn. Nieuwe bewoners, organisaties en bedrijven kunnen op deze manier kennis maken met onze kunstprojecten.

o Levendigheid en ontmoeting

Midzomerfeest [2013] - in samenwerking met Castellum Hoge Woerd

Als bewoners van het eerste uur in deze wijk in aanbouw heten we nieuwe ‘buren’ welkom door levendigheid en ontmoetingen te initiëren in de vorm van kunstprojecten in de openbare ruimte. Deze werkwijze is een voortzetting van de proefprogrammering op Castellum Hoge Woerd die Via Vinex ontwikkelde in de aanloop naar het inmiddels gerealiseerde Castellum. Met twee Hoogtijdagen per jaar voorzag Via Vinex de plek van laagdrempelige cultuurprogramma’s, in nauwe samenwerking met de partners van Castellum Hoge Woerd. Tussen 2007 en 2013 hebben wij daar 12 evenementen georganiseerd die een belangrijke basis hebben gevormd voor de huidige identiteit van deze locatie.

o In de wijk

Pop-up festival [2017] - kofferbakkunst

Met het Pop-up festival spelen we in op ontwikkelingen in de buurt en werken we samen met partners uit de buurt. Bijvoorbeeld met Perron Performances van 1 minuut op het station om te vieren dat het station Leidsche Rijn tot intercitystation gepromoveerd wordt. Of we trekken de wijken in met het Kofferbakfestival, waarbij we 50 kunstenaars uitnodigen om in de achterbak van hun auto een kunstwerk te exposeren. Of we sluiten onze expositie over bloemen af met een groot bloemencorso door het nieuwe centrum: Flower Bomb, georganiseerd in samenwerking met de Sharing Arts Society en het Harmonieorkest Vleuten-de Meern.


13


4

Betekenis voor de stad en de sector

o Culturele pionier: ontmoeten en verbinden

o Educatie en talentontwikkeling

Via Vinex is een kleinschalige instelling die al sinds 2008 als culturele pionier in de nieuwe stad5 opereert. We zijn met hart en ziel geworteld in de wijk en werken samen met instellingen en bedrijven in de buurt. Waar mogelijk spelen we in op actuele ontwikkelingen in onze omgeving en betrekken daarbij de bewoners. In de komende jaren krijgt onze directe omgeving - het Leidsche Rijn Centrum - definitief vorm. Dat biedt talloze nieuwe kansen: nieuw publiek, nieuwe bedrijven en instellingen om mee samen te werken. De hierboven beschreven Pop-up festivals bieden hier bij uitstek gelegenheid voor. Intussen maken wij ons hard voor een nieuwe ‘cultuurtrekker’ in het Leidsche Rijn Centrum in de vorm van het Glazen Circus (zie ook bijlage B)

Zowel in de landelijke als in de gemeentelijke beleidslijnen wordt veel waarde gehecht aan cultuureducatie en talentontwikkeling, twee speerpunten in het programma van De Vrijstaat. De kunst is daarbij altijd het vertrekpunt; ‘zelf maken en beleven’ onder leiding van de kunstenaar is het uitgangspunt voor de werkwijze. Naast (muziek)theater richten wij ons op beeldende kunst en media, disciplines waarin het aanbod van educatie en talentontwikkeling voor kinderen niet zo dik gezaaid is. Behalve Villa Zebra in Rotterdam kennen wij geen instelling die zich exclusief richt op beeldende kunst voor kinderen.

o Nieuwe stad – jonge stad Dag van de bouw [2015] - in opdracht van ASR

Midzomernachttafel [2013] - in samenwerking met de Vrede van Utrecht

Utrecht is qua bevolkingsopbouw een jonge stad: ruim 20% is onder de 18 jaar. De bevolking van de nieuwe stad is nog jonger: bijna 30% van de inwoners is tussen de 0 en 17 jaar (bron Wistudata, 2015). Voor die jonge bevolking biedt De Vrijstaat een breed programma, dat varieert van een kunstzinnig verjaardagfeestje tot een intensief kunsttraject, van een schoolbezoek tot een zomercampus. We richten ons daarmee niet alleen op kinderen die kunst al ontdekt hebben, maar juist ook op kinderen met wat meer afstand tot kunst en cultuur.

5 ‘De nieuwe stad’ is onze noemer voor de wijken Leidsche Rijn en Vleuten/De Meern.

o Onderwijspartners Onze educatietrajecten ontwikkelen wij in nauwe samenwerking met scholen waarmee een Creatief Partnerschap is aangegaan. In de afgelopen jaren waren dat De Achtbaan en De Klimroos. Leerlingen van deze scholen bezochten de exposities met bijbehorend verdiepend educatietraject, en namen als deelnemer of bezoeker deel aan de Fabuleuze voorstellingen. In de periode 2017-2020 zetten we deze werkwijze graag voort, ook met een aantal nieuwe scholen. Vaste partner bij onze theaterprojecten is ook het Amadeus Lyceum. Voor andere scholen, die een wat minder intensief traject willen volgen, maken wij een pakket op maat dat aansluit bij onze exposities en voorstellingen.

14

o Culturele samenwerkingspartners

Creatief Partnerschap (HKU, UCK, Klimroos, Achtbaan)

KLUB19 - De Grote Prijs van Leidsche Rijn (ism Cultuur19, Doenja Dienstverlening, Azotod)

Met de andere culturele instellingen in de nieuwe stad werkt Via Vinex regelmatig samen in verschillende projecten. Met Podium Hoge Woerd is de principe-afspraak gemaakt dat we eens per jaar een gezamenlijk activiteit opzetten: ofwel een voorstelling ofwel een pop-up festival. De Sharing Arts Society houdt sinds een jaar kantoor op De Vrijstaat en is een samenwerkingspartner in o.a. de Sint Maarten Parade en de plannen voor het Glazen Circus. Met de bibliotheek die zich in het Leidsche Rijn Centrum gaat vestigen zijn verkennende gesprekken gevoerd, met Cinemec gaat dat binnenkort gebeuren. Met Cultuur 19, Azotod en Doenja Dienstverlening vormt Via Vinex de programmaraad van KlUB 19, het jongerenplatform dat jongeren ondersteunt in het ontwikkelen en uitvoeren van creatieve ideeën. KlUB 19 biedt goede doorstroommogelijkheden voor de 15-plussers die te oud zijn geworden voor het Via Vinex aanbod, zoals De Grote Prijs van Leidsche Rijn en Battle of the Beats. Ook de Fabuleuze voorstellingen en de Zomercampus zijn onderdeel van het KLUB 19 programma6. Samenwerkingpartners uit de ‘oude stad’ vooral creatieve ondernemers, zoals LiGHT-UP en Born Digital. Met organisaties als Casco, Setup, Impact, Fotodok en De Dansers heeft Via Vinex in het verleden diverse tentoonstellingen en activiteiten georganiseerd. Afgelopen jaren lag de focus op samenwerking met partners uit de ‘nieuwe stad’. In de komende jaren willen wij ons meer verbinden aan het culturele netwerk in de rest van de stad. De Vrijstaat kan 6 De kosten die gemoeid met de deelname van 12+ jongeren aan de voorstelling worden gefinancierd van uit het KLUB 19 budget

Sharing Arts Society - Sint Maarten Parade


daarin als landingsplaats fungeren voor organisaties die programma willen maken in Leidsche Rijn.

o Netwerken Alle culturele partners in de nieuwe stad treffen elkaar een aantal keer per jaar in de Leidsche Rijn Connectie, een vereniging die in 2010 op initiatief van Via Vinex en Cultuur 19 is opgericht en zich gezamenlijk buigt over de ontwikkeling van de culturele infrastructuur in de nieuwe stad. Hier vindt onderlinge afstemming plaatst met collega-instellingen als RoodNoot, Metaalkathedraal, Podium Hoge Woerd, Het NUT en Cultuur 19. Op stedelijk niveau is Via Vinex betrokken bij het Wijkcultuurhuizenoverleg, waarin de stedelijke voorzieningen op dit gebied ervaring, kennis en informatie uitwisselen en gezamenlijk het belang van wijkcultuurhuizen onder de aandacht brengen van beleidsmakers en publiek. De andere leden van dit overleg zijn Zimihc, Het Wilde Westen, Cultuurhuis Kanaleneiland en Cultuur 19. Daarnaast participeert Via Vinex in de Denktank Creatief Vermogen die de effectiviteit van de verschillende educatieprogramma’s binnen dit traject onderzoekt en scholen adviseert in het opzetten en implementeren van een leerlijn Creatief Vermogen.

15


5

Ondernemerschap

o Projectontwikkelaars Via Vinex heeft als ondertitel niet voor niets ‘culturele projectontwikkelaars’. Wij voelen ons prettig in een ondernemend klimaat en zien de projecten die wij doen als opdrachten met en/of voor wisselende afnemers, opdrachtgevers en partners. We leveren graag maatwerk, mits het gevraagde binnen onze visie en missie past. Onze partners en/of opdrachtgevers kunnen scholen zijn, culturele instellingen of maatschappelijke instellingen en bedrijven in de buurt. De gemeente is in deze optiek te beschouwen als onze grootste opdrachtgever, waarvoor wij culturele projecten, educatieve- en talentontwikkelingstrajecten maken en presenteren voor een jonge doelgroep in een nieuw stadsdeel.

o Financieringsmix

Eerste paal Leidsche Rijn Centrum [2015] - in opdracht van ASR

Via Vinex streeft naar een zo gevarieerd mogelijk mix van inkomsten. Onze stelregel is: we doen geen dingen gratis maar onze activiteiten moeten wel voor een brede groep toegankelijk zijn. Daarnaast moeten onze prijzen in verhouding zijn met vergelijkbare activiteiten en diensten op andere locaties. In de komende jaren zullen wij extra aandacht besteden aan het werven van externe opdrachten voor kunstwerken uit het Vrijstaat Atelier en workshops (in huis of op locatie) voor volwassenen. Wij hebben daar de afgelopen jaren al de nodige ervaring mee opgedaan en merken dat we de non-profitsector hiermee al wel bereiken, maar de commerciële bedrijven lastiger zijn; daar ligt een uitdaging. Het ontwikkelen en uitvoeren van intensieve trajecten voor cultuurparticipatie, cultuureducatie en talentont-

wikkeling is de hoofdactiviteit van Via Vinex; we maken dan ook regelmatig gebruik van de diverse investeringsprogramma’s en subsidieregelingen die er op dit gebied zijn. En uiteraard benaderen wij de private fondsen. Onze ervaring is dat de plaatselijke fondsen ons graag ondersteunen; voor sommige landelijke fondsen is het bereik van het Vrijstaatprogramma te beperkt. Ontvangst van groepen op De Vrijstaat en het organiseren van kinderfeestjes leveren een – weliswaar bescheiden – bijdrage aan onze inkomsten, maar hebben vooral een functie als laagdrempelige kennismaking met De Vrijstaat en kunnen een belangrijk opstapje zijn naar vervolgbezoek, een samenwerkingsproject of een opdracht. Voor alle inspanningen geldt dat we steeds kosten en baten moeten afwegen. Een kleine organisatie als Via Vinex heeft niet de mogelijkheden voor sponsorwerving en acquisitie die een grote organisatie heeft. We zullen onze doelen dus slim moeten kiezen. Helder is ook dat arbeidsintensieve trajecten die nu eenmaal nodig zijn voor kwalitatief hoogwaardige kunsteducatie en talentontwikkeling niet gerealiseerd kunnen worden zonder een bijdrage uit publieke middelen.

16

o Strategie bij tegenvallers Publieksinkomsten: hiervan kunnen wij op basis van ervaring een goede inschatting maken. De inkomsten zijn dan ook realistisch begroot. De deelnemersinkomsten van de Zomercampus en het Vrijstaat Atelier zijn vrij direct gerelateerd aan de uitgaven. Zijn er minder deelnemers, dan starten er minder groepen en worden er minder kosten gemaakt. Opdrachten: inkomsten uit opdrachten vormen een enigszins onzekere factor, omdat ze meestal op redelijk korte termijn tot stand komen waardoor er in een jaarplanning moeilijk mee te rekenen is. Daarom streven we ernaar in het eerste jaar een buffer op te bouwen, zodat we tegenvallers in de komende jaren kunnen opvangen.

Vrijstaat Atelier (Born Digital) [2015] - VJ on tour

Gele truien-waslijn [2015] - Grand Départ in samenwerking met Axion Continu, basisschool de Jazzsingel en stichting Gedachten Lezen

Subsidies en fondsen: hiervoor geldt dat we de aanvragen zo plannen dat we ruim voor aanvang van de projecten zekerheid hebben of de subsidie al dan niet wordt toegekend, zodat aan het eind van het kalenderjaar weten wat er het volgende jaar besteed kan worden. Bij eventuele noodzakelijke aanpassingen in het programma hebben de exposities prioriteit.


17


6

Publieksbereik & marketing

Jubileum-feest [2015] - bamboestieken met de buurtbewoners

o Doelgroepen Kinderen en jongeren, de belangrijkste doelgroep van De Vrijstaat, bereiken wij voornamelijk via intermediairs als scholen en culturele en maatschappelijke instellingen. Daarnaast zijn ouders een belangrijke communicatiedoelgroep. Om deze groepen te bereiken zetten we de gebruikelijk communicatie middelen in • de website www.devrijstaat.nl : de etalage voor alle activiteiten van De Vrijstaat. • social media: voor het delen van actuele informatie en foto’s en video’s van onze activiteiten. • advertenties in lokale media en op doelgroepgerichte websites • de krant: een papieren nieuwsbrief die drie maal per jaar verschijnt • flyers en posters • Kidsmail en Uitagenda van Cultuurpromotie Utrecht Het gedrukte publiciteitsmateriaal laten we verspreiden in Leidsche Rijn, Vleuten, De Meern en diverse andere Utrechtse wijken. Onze flyers en krant liggen o.a. op scholen, BSO’s, bibliotheken, supermarkten, musea, theaters en kinderwinkels. Bezoekers van onze exposities wordt gevraagd na afloop een vragenlijst in te vullen. Hiermee peilen we onder andere of de ingezette communicatiemiddelen effectief zijn. Verder vragen wij de bezoekers naar hun verwachtingen, ervaringen en (eventuele) aanbevelingen. Enthousiaste bezoekers krijgen de mogelijkheid om zich aan te melden voor onze digitale nieuwsbrief en om een Vrijstaat-kaart te sturen naar een bevriend gezin.

Kinderfeestje

Ook de kinderfeestjes die op De Vrijstaat georganiseerd worden hebben een belangrijke wervende functie. Hiermee bereiken we kinderen en ouders die De Vrijstaat vaak nog niet van andere activiteiten kennen. Eenmaal op onze locatie proberen we ze zoveel mogelijk het Vrijstaat-gevoel mee te geven en maken hen attent op ons overige aanbod. Naast ons reguliere aanbod voor 6-16 hebben ook een aanbod voor instellingen en bedrijven. Dit bestaat uit locatiegebruik, workshops (‘meesterklassen’) en een kunstwerk op maat (‘opdrachtgever worden’). Dit aanbod vraagt uiteraard om een aparte communicatielijn, die we eind 2015 hebben opgezet en in de komende jaren verder zullen ontwikkelen.

o Nieuwe bewoners - nieuw publiek Het bereiken van nieuw publiek is in komende jaren een speerpunt in het marketing- en communicatiebeleid van De Vrijstaat. In de directe omgeving van De Vrijstaat zijn de laatste jaren de woonwijken Grauwaart en Hoge Weide gerealiseerd, waar veel jonge gezinnen zijn komen wonen. Ook de komst van het Leidsche Rijn Centrum zorgt voor een groei van de groep potentiële bezoekers en deelnemers van De Vrijstaat. Met de komst van de nieuwe fietsbrug komen ook meerdere wijken uit de oude stad binnen handbereik.

18

Vrijstaat Atelier (Spullenmannen) [2015] - decyclette voor de Caravane d’Utrecht

Om deze nieuwe bewoners te bereiken zetten we naast de gebruikelijk communicatiemiddelen extra acties in, zoals: • huis-aan-huis verspreiding van ons drukwerk • opname van ons aanbod in de zogenaamde ‘welkom in de wijk’-pakketten • met Vrijstaat-activiteiten de wijk in • activiteiten speciaal voor kinderen tot 4 jaar7 We voeren actief acquisitie om scholen (PO en VO) voor onze programma’s te interesseren. We richten ons hierbij op bestaande en nieuwe contacten en bieden maatwerk waar mogelijk. Onze vaste onderwijspartners fungeren daarbij als belangrijke ambassadeurs. Met ingang van 2017 zullen twee basisscholen direct naast het erf van de boerderij gevestigd zijn, een ideale kans voor intensieve samenwerking.


Vrienden & ambassadeurs Mensen die De Vrijstaat een warm hart toedragen, proberen we aan ons te binden met ‘Eerste rang op De Vrijstaat’. Voor 50 euro per jaar ‘huren’ deze vrienden een stoel waarmee zij verzekerd zijn van de beste plek tijdens openingen, premières en eindpresentaties. Begin 2016 hebben 14 stoelen een eigenaar. In de komende jaren willen wij de groep vrienden uitbreiden met ouders van de deelnemers aan het Vrijstaat Atelier en de Zomercampus. Daarnaast willen wij hen meer inzetten als ambassadeurs van De Vrijstaat, bijvoorbeeld door hen te vragen om een korte testimonial te geven in een filmpje of interview ter promotie van komende activiteiten o

Kinderkabinet Het Kinderkabinet is onze ‘vriendenclub’ voor kinderen tot 12 jaar. Tien keer per jaar komen ze bij elkaar om ons te adviseren over ons programma. Ze gaan op bezoek in de werkplaats van kunstenaars die wij op het oog hebben voor onze exposities, ze testen nieuwe workshops en denken mee over nieuw te ontwikkelen activiteiten. Voor het zelf uitvoeren van goede plannen is er bij ons ook altijd plek. o

o Binding

Kinderkabinet [2014] - boerenzwembad

Hebben de bezoekers De Vrijstaat eenmaal gevonden dan is het van belang ze te binden. Daarbij moeten we er rekening mee houden dat de smaak van kinderen zich razendsnel ontwikkelt: wat het ene jaar nog leuk is, kan het volgende jaar zomaar ‘saai en kinderachtig’ gevonden worden. Om herhaalbezoek te bevorderen krijgen leerlingen van samenwerkende scholen na afloop van hun bezoek een Vrijstaatpaspoort waarmee zij nog eens terug kunnen komen met familie of vrienden. Deelnemers van het Vrijstaat Atelier kopen een jaarabonnement waarmee ze naast deelname aan het Atelier ook toegang hebben tot de exposities.

7 Als we deze gezinnen al vroeg aan ons weten te binden, worden dit ook uiteindelijk bezoekers van ons reguliere 6+ programma

Kinderkabinet [2015] - film het Verfmonster

o Prijsstrategie De Vrijstaat hanteert voor haar activiteiten marktconforme prijzen. Voor groepen (gezinnen, schoolklassen, BSO-groepen) gelden voor onze exposities en voorstellingen veelal gereduceerde tarieven, alsmede voor U-pashouders en CJP-pashouders. Deelnemers van het Vrijstaat Atelier kunnen bovendien een aanvraag indienen bij het JeugdCultuurFonds om de deelnamekosten vergoed te krijgen.

19

o Capaciteit & bezettingsgraad De Vrijstaat beschikt over twee presentatieplekken: tentoonstellingspaviljoen het Gebouw en de monumentale boerderij Hofstede ter Weide.

Kinderfeestjes

Kinderkookcafé

In de boerderij kunnen we groepen tot 40 personen ontvangen in woonkamer met aansluitende keuken. In de Workshop-box is eveneens plek voor 40 personen. Deze ruimte op de deel van de boerderij is multifunctioneel en kan (in tegenstelling tot de rest van de voormalige stal) worden verwarmd. De boerderij en de Workshop-box zijn gemiddeld 5 dagen per week in gebruik voor eigen activiteiten (Vrijstaat Atelier, schoolbezoeken, verjaardagfeestjes, bijeenkomsten, workshops en/of verhuur). In de zomermaanden is het gebruik wat intensiever dan in de rest van het jaar omdat het onverwarmde stuk van de deel dan ook gebruikt kan worden. De deel fungeert een aantal weken per jaar als presentatieplek voor de fabuleuze voorstelling en het Vrijstaat Atelier. Een aantal keren per maand wordt de deel aan derden verhuurd voor feestjes. Capaciteit (inclusief de Workshop-box) is 80 personen. In het Gebouw kunnen ca 30 mensen tegelijk terecht voor een bezoek aan de expositie met bijbehorende workshops. Het Gebouw is het hele jaar in gebruik als expositieruimte en/of werkruimte voor de ‘kunstenaar in huis’. Daarnaast beschikt De Vrijstaat over een hooischuur, die met name in het voorjaar en de zomer incidenteel wordt gebruikt is voor het organiseren van groepsactiviteiten.


20


7

Organisatie

o Organisatiestructuur Via Vinex is een stichting met een onafhankelijk bestuur dat de continuïteit bewaakt. Het bestuur vergadert vier keer per jaar en laat zich bij zijn werkzaamheden leiden door de Code Cultural Gouvernance. Via Vinex kent een platte organisatiestructuur. De artistiek en zakelijk leiders zetten de lijnen uit en leggen hierover verantwoording af aan het bestuur. De medewerkers van het kernteam voeren het beleid uit en maken daarbij gebruik van de diensten van circa 15 freelancers voor met name activiteitenbegeleiding.

o Bestuurssamenstelling (per 1 januari 2016)

Expositie Verzamelaars [2020] - een bonte verzameling van alles in het grootste rariteitenkabinet allertijden

Voorzitter Gerda Oskam Penningmeester vacant Secretaris Pauline Recourt Lid Heinz Schiller (penningmeester a.i.) Lid Fred Wartna Belangrijke criteria bij de samenstelling van het bestuur zijn: zakelijke ervaring in de culturele sector, kennis van het politiek bestuurlijk (Utrechtse) veld, kennis van de (beeldende) kunsten en educatie, vertegenwoordiging uit Leidsche Rijn bij voorkeur door iemand met kinderen in onze doelgroep, juridische, financieel / organisatorische kennis en een sociaal-ondernemende inslag.

Vrijstaat Atelier (Born Digital) [2015] - videomapping en de stad als tekenvel

Gerda Oskam is als D’66-lid actief in de plaatselijk politiek. Daarnaast is zij voorzitter van de Raad van Toezicht van Welzaam en voorzitter van de Historische Vereniging Vleuten-De Meern Haarzuilens. Pauline Recourt is arbeidsjuriste bij Tempo-Team en woont met haar kinderen in Leidsche Rijn. Heinz Schiller stond als directeur/bestuurder

van de SMOL groep aan de basis en het roer van diverse sociaal-culturele ondernemingen in Utrecht. Fred Wartna is onderwijsmanager Opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving van de Willem de Kooningacademie en oud-directeur van Villa Zebra.

o Medewerkers & formatie Artistiek leider Daphne de Bruin is al ruim 25 jaar werkzaam als cultureel ondernemer. Zij schreef, regisseerde en acteerde in vele voorstellingen en werkt regelmatig als docent in het kunstvakonderwijs. Sinds 2007 staat zij aan het roer van Via Vinex, waar zij zich sterk maakt voor een bloeiend kunstklimaat in haar woonwijk Leidsche Rijn. Zakelijk leider van het eerste uur, Joost de Groot, is in 2015 opgevolgd door Lieke Hoitink, die haar sporen in de Utrechtse cultuursector verdiend heeft als zakelijk leider bij Growing up in Public en stichting Vrede van Utrecht, waar zij onder andere werkte als projectcoördinator voor Utrecht Culturele Hoofdstad 2018. De organisatie bestaat verder uit twee vaste medewerkers voor productie en communicatie & acquisitie Daarnaast werken we met een pool van flexibele medewerkers die naar behoefte worden ingezet op de diverse projecten als educatiemedewerker, workshopbegeleider, kok, suppoost of kampleider. Ook biedt Via Vinex jaarlijks meerdere stageplekken aan op het gebied van educatie, communicatie en productie. Gemiddeld lopen er vijf studenten per jaar bij ons stage. Aan alle mensen die bij Via Vinex komen werken vragen wij een Verklaring Omtrent het Gedrag.

21

Om het beschreven programma de komende jaren uit te kunnen voeren verwacht Via Vinex een vaste formatie van 3,1 fte nodig te hebben: • Artistiek leider 0,7 fte • Zakelijk leider 0,6 fte • Productiemedewerker 0,6 fte • PR-medewerker 0,6 fte • Educatief medewerker 0,6 fte

Vrijstaat Atelier (Eline Janssens) [ 2014] - zelfportretten

Pilot Vrijstaat Atelier (Jurriaan van den Haak) [2014] - een boom is een boom, van 2D naar 3D

Dit is een uitbreiding van ons huidige team met 0,6 fte voor een educatiemedewerker. De educatieve werkzaamheden van Via Vinex zijn in de afgelopen jaren steeds verder uitgebreid. De daarbij horende taken werden uitgevoerd door de teamleden en door inzet van freelancers. Omdat educatie een van onze kerntaken is, achten wij het nodig dat hiervoor een medewerker vast onderdeel van ons team gaat uitmaken. Daarmee waarborgen we de continuïteit van het educatieve beleid en de contacten met de scholen, en het ontlast de andere teamleden, die nu soms te veel taken op zich moeten nemen.


22


A Bijlage

Aanbod en bereik

AANBOD 2017-2017 2017-2020 aantal per jaar

De jaarprognose geeft de ambitie van Via Vinex weer voor de komende vier jaar. We zetten hiermee in op een groei ten opzichte van 2015 met ruim 40 %. Wij achten deze groei realistisch indien wij formatie en activiteiten kunnen uitbreiden zoals in het ondernemingplan beschreven: een uitbreiding van het vaste team met 0.6 fte en een uitbreiding van ons huidige programmavolume met 1 expositie en 2 pop-up festivals per jaar. Het publiekspotentieel is aanwezig: de directe omgeving van De Vrijstaat raakt langzamerhand bevolkt en elk jaar komen er nieuwe scholen in de wijk. Aanbod & bereik voorstellingen: de cijfers zijn gebaseerd op het spelen van de voorstelling op De Vrijstaat. Indien elders gespeeld wordt (bijvoorbeeld op Podium Hoge Woerd) kan met een wat kleiner aantal voorstellingen een groter publiek bereikt worden.

2015 aantal

Producties 1 nieuwe eigen producties Fabuleuze voorstelling 1 1 klein/middelgroot Programma´s 117 Pop-up festival 2 0 Vrijstaat Atelier 3 blokken * 3 niveaus * 10 bijeenkomsten 90 60 Zomercampus 3 groepen * 5 bijeenkomsten 15 15 Kinderkabinet 10 9 Voorstellingen 22 regulier standplaats 6 6 schoolgebonden PO 8 6 schoolgebonden VO 8 6 Tentoonstellingen 3 eigen TT in instelling winter-, voorjaar en herfstexpositie 3 2 Schoolgebonden activiteiten 71 meespeeltraject repetities fabuleuze voorstelling 20 20 educatietraject expositites lessen/bijeenkomsten op school 51 31 Openbare activiteiten 55 Kinderfeestjes 45 41 Overige 10 11

23


BEREIK 2017-2020 2017-2020 2015 bezoeken per jaar Programma´s 3.395 1.377 Pop-up festival 1.500 - Vrijstaat Atelier 1.170 755 eindpresentaties 250 198 Zomercampus 225 200 presentatie 150 135 Kinderkabinet 100 89 Voorstellingen 1.100 1.858 standplaats regulier bezoek 300 283 schoolgebonden PO 400 131 schoolgebonden VO 400 1.444 70 gratis bezoeken

betaalde bezoeken

1.030

Tentoonstellingen 1.800 879 eigen TT in instelling regulier bezoek 900 525 bezoeken PO 750 354 bezoeken VO 150 - Schoolgebonden activiteiten 1.480 778 fabuleuze voorstelling meespeeltraject PO 240 212 meespeeltraject VO 240 212 educatietraject expositie lessen in de klas PO 850 354 lessen in de klas 150 -

24


BEREIK 2017-2020 2017-2020 2015 bezoeken per jaar Openbare activiteiten 2.150 2.106 Kinderfeestjes 650 622 Overige 650 646 Verhuur (locatiegebruik derden) 850 838 Totaal bezoeken 9.925 6.998 Website 2017 2015 Bezoeken website totaal* 21.500 19.478 Unieke bezoekers* 15.600 14.161 *prognose voor 2017; op basis van cijfers van de afgelopen jaren rekenen we met een groei van 5% per jaar

25

Begroting In de meerjarenbegroting is op alle inkomsten en uitgaven een inflatiecorrectie toegepast van 2% per jaar.


VIA VINEX BEGROTING 2017-2020 BATEN 2017 2018 2019 2020 Eigen inkomsten Publieksinkomsten (kaartverkoop) 47.435 48.384 49.351 50.338 Inkomsten educatietrajecten 9.000 9.180 9.364 9.551 Sponsorinkomsten - - - Inkomsten horeca 3.000 3.060 3.121 3.184 Verhuur (locatiegebruik derden) 4.000 4.080 4.162 4.245 Bijdragen co-producent 12.000 12.240 12.485 12.734 Opdrachten 20.500 20.910 21.328 21.755 Overige 5.000 5.100 5.202 5.306 Totaal eigen inkomsten 100.935 102.954 105.013 107.113 Private middelen Projectsubsidie private fondsen 23.000 23.460 23.929 24.408 Opdrachten bedrijven 10.000 10.200 10.404 10.612 Giften 1.000 1.020 1.040 1.061 Totaal private middelen 34.000 34.680 35.374 36.081 Subsidies Structurele subsidie Gemeente 262.000 267.240 272.585 278.036 Projectsubsidie overheden - - - Rijksfondsen 40.000 40.800 41.616 42.448 Publieke subsidie overig 4.500 4.590 4.682 4.775 Totaal subsidies 306.500 312.630 318.883 TOTAAL BATEN 441.435 450.264 459.269

325.260 468.454

26


LASTEN 2017 2018 2019 2020 Beheerslasten personeel Zakelijke leiding 0,6 fte 42.625 43.477 44.347 45.234 Communicatie & acquisitie 0,6 fte 30.791 31.407 32.035 32.676 Overige personeelslasten 6.500 6.630 6.763 6.898 subtotaal 79.916 81.514 83.145 84.808 Beheerlasten materieel Huisvestingslasten 31.700 32.334 32.981 33.640 Organisatiekosten 26.225 26.750 27.284 27.830 Afschrijvingen 500 510 520 531 subtotaal 58.425 59.594 60.785 62.001 Totaal beheerslasten 138.341 141.108 143.930 146.809 Activiteitenlasten personeel Artistieke leiding 0,7 fte 52.512 53.562 54.633 55.726 Educatief medewerker 0,6 fte 30.132 30.735 31.350 31.977 Productieleiding 0,6 fte 26.878 27.416 27.964 28.524 Artistiek personeel (honoraria) 65.715 67.029 68.370 69.737 Projectmedewerkers 7.500 7.650 7.803 7.959 Technici 5.000 5.100 5.202 5.306 Begeleiders/suppoosten 26.760 27.295 27.841 28.398 Vrijwilligers/stagiaires 3.000 3.060 3.121 3.184 subtotaal 217.498 221.848 226.284 230.810 Activiteitenlasten materieel Programmakosten 31.525 32.156 32.799 33.455 Productiekosten 24.995 25.495 26.005 26.525 Publiciteitskosten 24.926 25.425 25.933 26.452 subtotaal 81.446 83.075 84.736 86.431 Totaal activiteitenlasten 298.944 304.922 311.021 317.241 Kosten horeca en verhuur Personele lasten horeca - - - Materiele lasten horeca 2.200 2.244 2.289 2.335 Personele lasten verhuur 1.200 1.224 1.248 1.273 Materiele lasten verhuur 750 765 780 796 Totaal kosten verhuur & horeca 4.150 4.233 4.318 4.404 TOTALE LASTEN 441.435 450.263 459.269 468.454

27


B Bijlage B

De Vrijstaat als locatie: toekomstscenario’s

Gelijktijdig met het schrijven van dit meerjarig beleidsplan werkt Via Vinex in opdracht van de gemeente aan een businessplan voor een nieuwe cultuurtrekker in het Leidsche Rijn Centrum. Een nieuw te bouwen voorziening aan het Berlijnplein die in combinatie met de huidige gebouwen van De Vrijstaat en een grote avonturen- en moestuin als uitvalsbasis gaat dienen voor de drie initiatiefnemers: Via Vinex, Mobile Arts en de Sharing Arts Society. Gedrieën ontwikkelen zij een programma dat de culturele aanjager zal zijn voor het stadcentrum in wording. Deze voorziening heeft als werktitel ‘Het Glazen Circus in de Tuin van Heden’. In het voorjaar van 2016 zal de uitgewerkte businesscase worden beoordeeld en behandeld in de Gemeenteraad.

o Scenario 1 Het Glazen Circus wordt gerealiseerd volgens plan

Samenwerkingspartners het Glazen Circus

Als het plan wordt aangenomen zullen de initiatiefnemers zo snel mogelijk starten met een aanloopprogramma op locatie. De nieuwbouw van het Glazen Circus zal naar verwachting begin 2019 zijn deuren kunnen openen. Via Vinex kan vanaf dat moment beschikken over een grote, centraal gelegen presentatie- en expositieruimte. Het programma van Via Vinex zoals in dit meerjarenplan wordt beschreven zal in de nieuwe situatie inhoudelijk ongewijzigd gerealiseerd kunnen worden, al zal er wel de nodige schaalvergroting plaatsvinden. Tijdens de verbouwing van de boerderij gaan de activiteiten van Via Vinex gewoon door; indien nodig wordt er een tijdelijke voorziening gecreëerd voor ontvangst en presentaties. Het Gebouw blijft beschikbaar. Via Vinex als organisatie zal – in ieder geval in de periode 2017-2020 – als zelfstandige werkmaatschappij blijven

functioneren onder de beheersstichting van het Glazen Circus. Het exploitatie- en activiteitenbudget voor het Glazen Circus (inclusief aanloopkosten en -programma) is afkomstig uit een apart budget dat is gereserveerd voor cultuur in het Leidsche Rijn Centrum.

o Scenario 2 Het Glazen Circus in afgeslankte vorm De plannen voor het Glazen Circus worden in afgeslankte vorm uitgevoerd: er komt een tijdelijk/semi-permanent paviljoen aan het Berlijnplein waar Via Vinex en andere partijen activiteiten programmeren. De boerderij wordt aangepast zodat er op duurzame wijze efficiënt van alle ruimtes gebruik gemaakt kan worden. (Urgent zijn dakisolatie, sanitair aanpassen en toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers en aanpassing van E & W-installaties).

o Scenario 3 Geen Glazen Circus – wel De Vrijstaat In het geval de cultuurtrekker niet gerealiseerd wordt, blijft Via Vinex de komende jaren op De Vrijstaat en zet alles in het werk om bovenbeschreven verbetering van de boerderij te realiseren en zoekt mogelijkheden om op andere plekken in het Leidsche Rijn Centrum activiteiten te ontplooien: in samenwerking met partners als Cinemec of de nieuwe bibliotheek, in de openlucht, of in tijdelijk leegstaande panden. In geval van scenario 2 of 3 zullen we onderzoeken of de boerderij op termijn door een derde partij kan worden aangekocht (i.s.m. SWK en/of stichting Stadsherstel). Dit kan consequenties hebben voor de huisvestingslasten van Via Vinex; in de huidige begroting zijn geen huurkosten opgenomen.

28

C

Programma

2017

2018

2019

2020

Winter expo

Planetarium op reis naar de uithoeken van ons universum

nog in te vullen

Kunstlicht Een route van lichtsculpturen vanuit het Gebouw door LRCentrum

Carnivale Verhullen of laten zien wie je bent. Extreme mode en dierlijke uitdossinggen.

Lente expo

Flower Bomb Een voorjaarsoffensief voor al je zintuigen

Muziekmachine Kunst waar geluid in zit

Pop-art Het Gebouw getransformeerd tot poppenhuis

nog in te vullen

Herfst expo

Mijn Stijl In de stijl van De Stijl in het jaar van De Stijl

Taalmuseum Over taal en teken en de macht van het woord

Eeuwige slaap Over allerzielen, schedels en skeletten en de dood in de kunst

Verzamelaar Een bonte verzameling van alles in het grootste rariteitenkabinet aller tijden.

Fabuleus theater

Voor de Poes Een voorstelling om bij te blozen, over rode rozen en rode dozen

Luis in de Pels Ondergronds verzet van een volk dat als ongedierte wordt weggezet *

Vuile Honden Blaffen naar de baas in de verkiezingscampagne van laffe honden die hun kop in een stropdas steken.

Parade Paardje Burlesque show voor paard en vrouw.*

Zomercampus

Kunstmarkt & Kunstveiling Een week lang kunst produceren om op de markt te brengen.

Space Teddies Knuffeldrones, Bristlebots & en andere aaibare aliens

Mijn opa & ik Speelfilm voor kinderen en hun grootouders

La Commedia Maskerades, Fellini, poppenkast en ander geteisem van de straat

Pop-up festival 1

Kofferbakkunst Mobiele en flexibele tentoonstelling van kunstenaars met een kofferbak vol kunst *

Perron Parade 1minuut performances voor Station Leidsche Rijn Centrum

Next Generation Kunstenaars uit diverse disciplines maken samen met hun zoon of dochter een act/performance.*

Kunstcarrousel Laat je meesleuren in een mallemolen van snelschrijvers, straatmuzikanten en fastfood kunst

Pop-up festival 2

Lunapark Kunst om in te klimmen of aan te hangen

nog in te vullen

Bloemencorso Scholen en kunstenaars werken aan bloemenwagens

nog in te vullen

Bijlage C

Overzicht meerjarenprogramma 2017-2020


* Programma i.s.m. Podium Hoge Woerd

29

D Bijlage D

De Vrijstaat & partners 2015-2016

o Kunstenaars Born Digital Spullenmannen Marije van der Hoeven Het Wilde Land Monique Klaver Antoon Versteegde Saskia van Gelderen Barbara Polderman Truus van den Heuvel LiGHT-UP Philipp Jordan Eline Janssens Sanne Sanders Gaby Bakker Andreas Suntrop Reload Pluck Maris Enne Koens Paul Feld

o Culturele partners Cultuur 19 Castellum/Podium Hoge Woerd Theater Vleuterweide Azotod Stichting Gedachten Lezen Mobile Arts Sharing Arts Society Vocal Arts Academy Grand Départ d’Utrecht HKU UCK

o Scholen Leidsche Rijn College Amadeus Lyceum De Klimroos

De Achtbaan De Ridderhof De Jazzsingel Hof Ter Weide Onder de Bogen Waterrijk

o Overige partners Taluut Doenja Dienstverlening Gemeente Utrecht Bureau 19 Wijkservicecentrum Vleuten-De Meern Wijkbureau Leidsche Rijn ASR De Ingelanden (zorgcentrum) St Antonius ziekenhuis

o Bestuur Gerda Oskam Pauline Recourt Fred Wartna Heinz Schiller Dirk van der Beek (tot 11-12-2015)

o Team Daphne de Bruin Joost de Groot (tot 1-9-2015) Bregje Bos (a.i.) Kim Debets Lieke Hoitink (vanaf 1-8-2015) Ynama Wigman

o Medewerkerspool Anna Veenstra Arianne van Boxmeer Charlotte van der Horst Eleni Achilleos


Kathelyn Spanjers Lisa van Oost Marieke van Heerde Marjella Rooduijn Stella Teunissen Myrthe Mandemakers Patty Jansen Sanne Polman Sofie Groot Dengerink Milou Parthesius

o Stagiaires Lisa van Oost Sander Brouwer Mirjam Folkersma Leonie Vernooij Coco van der Kuijl Micky de Klein Simone van de Goor Hester van Schooten Dion van der Gun Arlieke Tammer Marlies Zwetsloot

o Fondsen en subsidiënten Gemeente Utrecht Fonds voor Cultuurparticipatie KF Heinfonds VSB Fonds Fentener van Vlissingenfonds Mr. August Fentener van Vlissingen Fonds Elise Mathilde Fonds Stichting Janivo Rabobank Stimuleringsfonds Prins Benrhard Cultuurfonds Anjerfonds Carel Nengerman Fonds

Via Vinex culturele projectontwikkelaars

Recommend Documents