Verzekerd van Cijfers 2012
© Verbond van Verzekeraars 2012 Postbus 93450, 2509 AL Den Haag Telefoon: 070-3338500 E-mail:
[email protected] www.verzekeraars.nl
Ofschoon uiterste zorg is besteed aan kwaliteit en geldigheid van de gegevens aanvaardt het Verbond van Verzekeraars geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden.
2
Verzekerd van Cijfers 2012 Verzekerd van Cijfers voorziet al sinds 1993 in kerncijfers over verzekerden, verzekeringen en verzekeraars in de context van de Nederlandse samenleving. Met deze uitgave biedt het Verbond van Verzekeraars cijfermatig inzicht aan journalisten, politici, ambtenaren, onderzoekers, consultants en alle andere geïnteresseerden. Naast dit tabellenboek is er de uitgave Kerncijfers verzekeren in Nederland: een inleiding op de bedrijfstak in beknopte tekst met enkele grafieken. Deze is net als Verzekerd van Cijfers beschikbaar in zowel Nederlands als Engels. Op www.verzekeraars.nl is ook meer specifiek feiten- en cijfermateriaal beschikbaar, zoals het Financieel jaarverslag verzekeringsbranche en verschillende consumentenonderzoeken. In deze editie zijn de verschillende onderwerpen duidelijker dan in de vorige editie bijeengebracht tot Klanten, Economie, Verzekeraars, Leven, Schade en Zorg. Deze hoofdstukindeling mag dan nieuw zijn, de meeste oude tabellen komen in deze editie weer terug met actuele cijfers. Enkele tabellen komen door gebrek aan vraag of actuele cijfers niet meer voor. Verder bevat deze editie een aantal nieuwe onderwerpen, zoals klanttevredenheid, vermogen van huishoudens, dekkingsgraad van pensioenfondsen, natura-uitvaart en zorgbijdragen per persoon. drs. H.J. Herbert directeur
3
Inhoud Voorwoord
3
1
Klanten
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24
Tevredenheid Klantervaringen Imago Vertrouwen Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar leeftijd Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar inkomen Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar soort huishouden Penetratiegraad hypotheken naar inkomen Penetratiegraad hypotheken naar hypotheekvorm of hypotheekcomponent Klachten Bevolkingsomvang en bevolkingsgroei Bevolkingsprognose Levensverwachting Prognose levensverwachting Huishoudens Inkomen van particuliere huishoudens Bestedingen van huishoudens Vermogen van particuliere huishoudens Bedrijven Oprichtingen van bedrijven Faillissementen van bedrijven Tussenpersonen Assurantiekantoren Aankoopkanalen
9 9 9 10 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 25 26 27 28 29 29 30
2
Economie
32
2.1 2.2
Bruto binnenlands product (bbp) Lonen
32 34
4
2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
Inflatie Beroepsbevolking Werkgelegenheid Bedrijfsresultaten Aandelen Rentevoeten Rentetermijnstructuur Wettelijke rente
36 37 38 40 42 43 44 45
3
Verzekeraars
48
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12
Solvabiliteit Werkgelegenheid Aantal verzekeraars Balans Beleggingen Activa naar herkomst Resultaten Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen Grootste tien verzekeringsgroepen Distributie Toezichtkosten
48 48 49 49 50 51 52 53 54 56 57 57
4
Leven
60
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11
Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Collectief Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Individueel Distributie Aantal verzekeraars Balans Beleggingen Resultaten Verzekerde kapitalen en renten Rendementmaatstaven Solvabiliteit
60 61 62 63 64 65 65 66 68 69 69
5
4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24
Tweedepijlerpensioenen Pensioenfondsen: dekkingsgraad Pensioenfondsen: aantal Pensioenfondsen: balans Pensioenfondsen: beleggingen Pensioenfondsen: resultaat Natura-uitvaart: omzet Natura-uitvaart: grootste verzekeringsmaatschappijen Natura-uitvaart: solvabiliteit Natura-uitvaart: aantal Natura-uitvaart: balans Natura-uitvaart: beleggingen Natura-uitvaart: resultaat
69 70 71 71 72 72 74 74 75 75 76 77 78
5
Schade
81
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20
Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen sector Schade Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Brand Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor casco Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor WA Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Aansprakelijkheid Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Rechtsbijstand Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Transport Distributie Aantal verzekeraars Resultaten Polissen Premie per polis Schade: frequentie en gemiddelde omvang Claims en uitkeringen bij onverzekerde schade door motorrijtuigen (On)roerende goederen Branden Motorvoertuigdiefstal Misdrijven Verkeersslachtoffers
6
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 96 97 98 98 99 100
6
Zorg
103
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
Omzet Distributie Aantal verzekeraars Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Inkomen Resultaten branche Inkomen Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Ziektekosten Resultaten branche Ziektekosten Bijdragen aan zorgverzekeringen per persoon Financiering en uitgaven
103 103 104 105 106 107 108 109 110
7
Hoofdstuk 1
Klanten
9
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24
Tevredenheid Klantervaringen Imago Vertrouwen Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar leeftijd Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar inkomen Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar soort huishouden Penetratiegraad hypotheken naar inkomen Penetratiegraad hypotheken naar hypotheekvorm of hypotheekcomponent Klachten Bevolkingsomvang en bevolkingsgroei Bevolkingsprognose Levensverwachting Prognose levensverwachting Huishoudens Inkomen van particuliere huishoudens Bestedingen van huishoudens Vermogen van particuliere huishoudens Bedrijven Oprichtingen van bedrijven Faillissementen van bedrijven Tussenpersonen Assurantiekantoren Aankoopkanalen
8
9 9 10 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 25 26 27 28 29 29 30
1
Klanten
1.1
Tevredenheid
Algemene tevredenheid particuliere klanten, rapportcijfer 0-10 2009
2010
2011
Levensverzekeraars
6,8
7,0
7,1
Schadeverzekeraars
7,7
7,6
7,6
Ziektekostenverzekeraars
7,6
7,6
7,7
Levensverzekeraars
Schadeverzekeraars
Ziektekostenverzekeraars
66
74
84
- de afhandeling van mijn klacht
65
63
80
- het uitbetalingsproces
74
83
81
- het laatste contact met mijn verzekeraar
76
85
83
Bron: Verbond van Verzekeraars
1.2
Klantervaringen
Aandeel klanten dat aangeeft een bepaalde ervaring te hebben met zijn verzekeraar, 2011 (%)
Voel me klantgericht behandeld Ben tevreden over …
Bron: Verbond van Verzekeraars
9
1.3
Imago
Aandeel van particuliere consumenten dat een overwegend positief gevoel heeft bij verzekeraars, % 2008
2009
2010
2011
2012
69
53
51
52
51
Imagoscore verzekeraars Bron: Verbond van Verzekeraars
1.4
Vertrouwen
Consumentenvertrouwen in de economie en in verzekeraars, saldo % positivisten en negativisten 2009
2010
2011
1
2
3
4
1
2
3
4
Economie
-30
-24
-18
-18
-11
-16
-11
-13
Verzekeraars
-33
-36
-30
-28
-28
-25
-25
-23
Bron: CBS, Verbond van Verzekeraars
10
2
3
4
1
2012 2
3
-5
-10
-20
-38
-34
-32
-31
-21
-29
-27
-32
-35
-33
-30
1
1.5
Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar leeftijd
2010, % Leeftijd hoofdkostwinner Productclusters
tot 35 jaar
35-49 jaar
50-64 jaar
> 65 jaar
Totaal
Levensverzekering hypotheek*
39,5
53,6
35,8
3,3
34,7
Levensverzekering pensioen*
6,2
20,5
25,1
3,3
15,1
Natura-uitvaart*
28,0
40,6
41,6
34,8
37,1
Inboedel
91,4
97,0
97,4
98,6
96,4
Opstal
44,6
67,7
67,5
47,2
58,5
AVP
88,6
99,1
98,0
97,6
96,4
Rechtsbijstand*
44,4
59,6
57,8
41,7
52,1
Bron: GfK *
Zie tabel 1.7 voor omschrijvingen van productclusters.
11
1.6
Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar inkomen
2010, % Netto gezinsinkomen per maand (€) 1.5002.0002.5002.000 2.500 3.000
< 1.000
1.0001.500
Levensverzekering hypotheek*
2,3
9,3
20,6
32,8
Levensverzekering pensioen*
2,9
8,1
13,5
Natura-uitvaart*
30,8
38,9
Inboedel
90,7
Opstal
14,9
AVP Rechtsbijstand*
Productclusters
> 3.000
onbekend
Totaal
47,2
57,1
8,7
34,7
14,7
17,5
21,1
5,1
15,1
39,6
34,7
39,6
37,2
23,1
37,1
96,7
95,3
97,0
97,2
97,8
90,1
96,4
27,6
44,4
60,2
74,4
82,3
38,7
58,5
79,6
95,8
95,8
99,2
98,7
99,4
75,1
96,4
26,9
34,5
44,4
56,7
61,5
63,4
46,0
52,1
Bron: GfK *
Zie de tabel 1.7 voor omschrijvingen van productclusters.
12
1.7
Penetratiegraad particuliere verzekeringen naar soort huishouden
2010, % MeerMeerMeerpersoons persoons persoons gezin gezin gezin met (< 35 jaar) (> 35 jaar) kinderen geen kinderen geen kinderen tot 18 jaar tot 18 jaar tot 18 jaar
Alleenstaand < 35 jaar
Alleenstaand > 35 jaar
Levensverzekering hypotheek*
17,0
14,3
61,4
58,6
29,1
34,7
Levensverzekering pensioen*
4,4
14,2
17,2
4,6
18,8
15,1
Natura-uitvaart*
19,9
35,3
41,6
34,0
40,3
37,1
Inboedel
86,0
97,4
97,0
95,4
98,2
96,4
Opstal
17,1
39,7
77,3
65,2
68,2
58,5
AVP
79,1
96,3
99,4
95,5
99,1
96,4
Rechtsbijstand*
27,6
42,3
60,3
61,3
58,4
52,1
Productclusters
Bron: GfK *
Zie de tabel 1.7 voor omschrijvingen van productclusters.
13
Totaal
1.8
Penetratiegraad hypotheken naar inkomen
Aandeel van het totaal aantal huishoudens in een inkomenscategorie dat hypotheekgever is, % Netto gezinsinkomen per maand (€) 1.5002.0002.5002.000 2.500 3.000
< 1.000
1.0001.500
> 3.000
Onbekend
Totaal
1998
9,3
30,1
51,1
67,8
2000
9,8
29,3
49,8
66,1
72,4
75,8
81,3
41,0
76,1
79,6
76,3
2002
7,1
25,4
46,9
45,4
62,3
72,5
80,5
67,2
2004
8,9
21,3
47,6
35,5
58,9
71,3
77,9
2006
11,9
24,0
38,3
57,3
68,6
79,0
90,6
51,5
2008 2010
8,9
17,9
46,4
55,4
72,5
80,3
64,7
53,1
9,4
22,4
41,5
56,9
72,1
79,8
94,6
55,2
Bron: GfK
14
50,0
1.9
Penetratiegraad hypotheken naar hypotheekvorm of hypotheekcomponent
Aandeel* van hypotheekvormen (tot en met 2008) of hypotheekcomponenten (vanaf 2010) op het totaal van alle huishoudens met een hypotheek, % Hypotheekvorm/component Lineaire hypotheek Annuïteitenhypotheek
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
9,1
6,4
5,0
4,9
4,0
3,0
2,8 6,7
20,0
13,7
11,4
8,2
6,7
5,2
Levenhypotheek
9,0
9,2
10,8
11,4
10,0
10,0
8,6
Spaarhypotheek
44,1
37,0
30,9
27,2
26,3
24,0
32,2
Beleggingshypotheek
3,3
9,2
12,5
14,0
10,3
11,2
10,5
Effectenhypotheek
0,0
0,7
0,6
0,5
0,6
0,5
0,5
20,0
30,9
36,9
42,6
50,5
53,4
74,7
3,5
2,8
4,0
4,1
3,8
6,1
6,0
Aflossingsvrije hypotheek Andere hypotheekvorm Bron: GfK
*
Het totaal van penetratiegraden naar hypotheekvormen is groter dan 100% omdat een huishouden meerdere hypotheken kan hebben. Vanaf 2010 telt GfK niet meer per hypotheekvorm, maar per hypotheekcomponent; één hypotheek kan meerdere componenten hebben, bijvoorbeeld 60% aflossingsvrij en 40% bankspaarhypotheek.
15
1.10
Klachten
Door financiële ombudsmannen ontvangen en afgehandelde klachten, aantal Eerste kwartaal* 2007
2007
2008
2009
2010
2011
1.264
1.963
1.962
1.657
1.048
610
2.295
2.175
1.465
1.253
Levensverzekeringen Afgehandeld Ontvangen Pensioenregelingen ** Afgehandeld
654
646
668
594
Ontvangen
662
738
750
655
1.297
1.400
1.629
1.971
1.679
687
1.527
1.803
2.014
1.843
Schadeverzekeringen Afgehandeld Ontvangen Ziektekostenverzekeringen Afgehandeld
1.407
1.452
1.600
1.736
1.853
Ontvangen
1.440
1.517
1.599
1.751
1.853
Bron: Kifid/Ombudsman Pensioenen/SKGZ * **
Per 1 april 2007 is het klachtenregime gewijzigd met de introductie van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Het Verslag van werkzaamheden van de Ombudsman Pensioenen verschijnt om het jaar.
16
1.11
Bevolkingsomvang en bevolkingsgroei
Personen, dzd
Bevolkingsomvang op 1 januari Bevolkingsgroei
2007
2008
2009
2010
2011*
16.358
16.405
16.486
16.575
16.726
47
80
89
81
70
Emigratie
-123
-118
-112
-121
-134
Immigratie
117
144
146
154
160
Levendgeborenen Overledenen Overige correcties Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
17
181
185
185
184
179
-133
-135
-134
-136
-136
5
5
4
-1
1.12
Bevolkingsprognose
Personen, dzd
Totaal Mannen
2020
2030
2040
2050
2060
17.229
17.688
17.841
17.782
17.742
8.532
8.746
8.799
8.761
8.747
0 - 20 jaar
1.935
1.928
1.962
1.932
1.932
20 - 65 jaar
5.032
4.862
4.690
4.775
4.783
> 65 jaar
1.565
1.956
2.146
2.053
2.032
Vrouwen
8.697
8.942
9.042
9.021
8.995
0 - 20 jaar
1.850
1.838
1.869
1.839
1.837
20 - 65 jaar
5.012
4.863
4.694
4.778
4.788
> 65 jaar
1.836
2.241
2.479
2.405
2.370
Bron: CBS
18
1.13
Levensverwachting
Levensverwachting bij het bereiken van een bepaalde leeftijd, jaren 2006
2007
2008
2009
2010
Mannen 0 jaar
77,6
78,0
78,3
78,5
78,8
60 jaar
21,1
21,4
21,7
21,9
22,0
65 jaar
17,1
17,4
17,6
17,8
18,0
70 jaar
13,4
13,6
13,9
14,0
14,2
75 jaar
10,1
10,3
10,5
10,6
10,8
Vrouwen 0 jaar
81,9
82,3
82,3
82,7
82,7
60 jaar
24,8
25,2
25,1
25,5
25,5
65 jaar
20,6
20,9
20,9
21,2
21,2
70 jaar
16,5
16,8
16,8
17,1
17,1
75 jaar
12,6
12,9
12,9
13,2
13,2
Bron: CBS
19
1.14
Prognose levensverwachting
Levensverwachting bij het bereiken van een bepaalde leeftijd, jaren 2020
2030
2040
2050
2060
Mannen 0 jaar
80,6
81,7
82,7
83,7
84,5
59,5 jaar
23,6
24,4
25,1
25,9
26,5
64,5 jaar
19,4
20,1
20,8
21,5
22,1
69,5 jaar
15,5
16,1
16,7
17,3
17,9
74,5 jaar
11,8
12,4
12,9
13,4
13,9
Vrouwen 0 jaar
84,1
84,9
85,7
86,6
87,4
59,5 jaar
26,6
27,2
27,9
28,5
29,2
64,5 jaar
22,2
22,8
23,4
24,0
24,6
69,5 jaar
18,1
18,6
19,1
19,6
20,2
74,5 jaar
14,0
14,5
14,9
15,4
15,9
Bron: CBS
20
1.15
Huishoudens
Particuliere huishoudens, dzd 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal
7.191
7.243
7.313
7.386
7.473
Totaal meerpersoonshuishoudens
4.654
4.671
4.693
4.717
4.711
Totaal eenpersoonshuishoudens
2.537
2.572
2.620
2.669
2.762
- Mannen
1.169
1.188
1.218
1.247
1.305
- Vrouwen
1.368
1.384
1.402
1.422
1.457
Bron: CBS
21
1.16
Inkomen van particuliere huishoudens
Soorten inkomen en inkomenscomponenten van particuliere huishoudens, € mrd 2006
2007
2008
2009
2010*
Inkomen uit arbeid
267,9
278,7
291,6
296,1
296,5
- Inkomen uit arbeid
220,6
229,2
240,0
243,2
242,7
- Sociale lasten van werkgever
47,2
49,5
51,6
52,9
53,8
Inkomen uit eigen onderneming
24,1
26,7
28,9
25,3
28,0
Inkomen uit vermogen
-7,7
-1,4
-7,5
-8,2
-10,5
- Inkomsten uit bezittingen
20,4
28,4
24,6
24,9
22,9
- Betaalde rente
28,2
29,8
32,1
33,1
33,5
Primair inkomen
284,2
304,0
312,9
313,2
314,0
Uitkering inkomensverzekeringen
68,9
70,1
73,0
77,5
80,8
- Uitkering inkomensverzekeringen
66,7
68,2
71,0
75,4
78,5
- Sociale lasten: uitkeringsinstantie
2,2
1,9
2,0
2,1
2,3
Uitkering sociale voorzieningen
11,0
11,1
11,6
12,2
12,8
- Uitkering sociale voorzieningen
5,3
5,2
5,1
5,4
5,8
- Sociale lasten: bijstandsinstantie
0,3
0,3
0,3
0,3
0,4
- Uitkering in verband met kinderen
3,1
3,2
4,0
4,1
4,2
- Uitkering studietoelage
2,2
2,3
2,2
2,4
2,5
Ontvangen gebonden overdrachten
2,2
2,3
2,6
2,2
2,3
- Overdrachten in verband met wonen
1,9
1,9
2,0
2,1
2,3
- Overig (tegemoetkoming studiekosten)
0,4
0,4
0,6
0,1
0,1
Ontvangen inkomensoverdrachten
0,7
0,6
0,6
0,6
0,6
22
2006
2007
2008
2009
2010*
367,1
388,2
400,8
405,9
410,6
Betaalde inkomensoverdrachten
0,7
0,7
0,8
0,7
0,7
Premie inkomensverzekeringen
76,2
75,1
75,5
75,4
76,7
- Premie werkloosheid
10,4
9,6
10,2
6,7
7,6
1,2
1,3
1,4
1,4
1,4
- Premie arbeidsongeschiktheid
12,4
12,5
12,8
13,0
12,9
- Premie ouderdom en nabestaanden
52,2
51,7
51,1
54,3
54,8
Premie ziektekostenverzekering
37,3
38,4
43,1
43,7
45,0
- Premie ZFW, Zvw
23,4
24,8
28,5
28,3
29,1
- Premie AWBZ
13,9
13,6
14,5
15,4
15,9
Belastingen op inkomen en vermogen
35,6
40,3
41,8
43,1
43,7
217,3
233,7
239,7
242,9
244,5
Bruto-inkomen
- Premie ziekte
Besteedbaar inkomen Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
23
1.17
Bestedingen van huishoudens
Consumptieve bestedingen en individuele besparingen van alle huishoudens: particuliere en institutionele huishoudens, driejaarsgemiddelden, € mrd 2001/2003
2002/2004
2005/2007
2006/2008
2010*
Totaal consumptieve bestedingen**
209,5
215,0
230,8
237,6
242,1
Voedingsmiddelen
101,7
106,3
116,2
117,4
120,3
Genotmiddelen
42,7
42,4
43,9
46,0
44,1
Duurzame consumptiegoederen
26,6
27,3
30,5
31,9
32,1
Overige goederen
18,1
18,5
19,5
20,5
21,9
Diensten
10,5
10,7
10,9
11,5
12,6
6,0
2,8
2,6
2,5
0,1
Vrije/individuele besparingen Bron: CBS * Voorlopige cijfers. ** Het totaal splitst niet volledig uit naar onderdelen.
24
1.18
Vermogen van particuliere huishoudens
€ mln 2007
2008
2009
2010
2011*
Vermogen
1.224
1.300
1.249
1.213
1.196
Bezittingen
1.853
1.971
1.952
1.949
1.953
Financiële bezittingen
532
542
499
551
568
- Bank- en spaartegoeden
291
240
262
277
285
- Obligaties
34
31
25
28
28
- Aandelen
259
249
197
237
249
Onroerend goed
1.271
1.379
1.395
1.338
1.327
- Eigen woning
1.139
1.230
1.238
1.174
1.157
133
149
157
164
171
Roerende zaken enz.
25
28
30
31
32
Ondernemingsvermogen
24
22
28
29
26
Schulden
629
671
704
736
756
Hypotheekschuld eigen woning
553
597
619
640
652
75
74
85
96
104
- Onroerend goed, overig
Schulden, overig Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
25
1.19
Bedrijven
dzd 2006
2007
2008
2009
2010
725,7
761,3
797,9
844,4
863,9
90,8
88,6
86,7
86,2
84,5
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
41,2
42,4
43,5
45,7
45,6
Energievoorziening
0,5
0,5
0,6
0,7
0,7
Waterbedrijven en afvalbeheer
1,2
1,2
1,2
1,3
1,3
80,7
88,8
99,9
112,2
114,5
Totaal Landbouw, bosbouw en visserij Delfstoffenwinning Industrie
Bouwnijverheid Handel
151,2
156,6
159,8
164,2
163,4
Vervoer en opslag
23,7
24,5
25,3
26,1
26,3
Horeca
34,9
35,4
36,1
38,5
38,5
Informatie en communicatie
23,6
26,2
28,8
31,8
33,1
Financiële dienstverlening
15,7
16,7
17,0
17,9
17,5
Verhuur en handel van onroerend goed
18,1
19,3
19,2
19,7
19,9
108,5
118,5
129,5
141,0
150,4
29,5
31,5
33,6
36,5
37,5
Specialistische zakelijke diensten Verhuur en overige zakelijke diensten Openbaar bestuur en overheidsdiensten
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
Onderwijs
18,0
18,1
19,2
20,7
22,4
Gezondheids- en welzijnszorg
40,1
41,9
43,6
46,6
51,0
Cultuur, sport en recreatie
10,8
11,2
11,7
11,5
11,5
Overige dienstverlening
36,2
38,6
41,0
42,9
44,7
Bron: CBS
26
1.20
Oprichtingen van bedrijven
dzd 2006
2007
2008
2009
2010
42,9
42,7
38,7
35,5
37,9
Bouwnijverheid
9,6
10,2
8
4,9
5,2
Delfstoffenwinning/industrie
2,1
2
1,9
1,5
1,8
5
4,3
3,8
4,1
5,1
3,6
3
2,2
2,6
2,4
1,2
1,1
1
1
1
1
0,9
0,9
0,8
1,2
Totaal
Detailhandel en reparatie voor particulieren Groothandel en handelsbemiddeling Handel in en reparatie van auto's en motorfietsen; benzineservicestations Horeca Overige dienstverlening
2,4
2,1
2
2,4
2,1
13,1
13,9
14,2
14,2
14,6
Verhuur roerend goed en ICT
3,3
3,4
3,2
2,7
2,9
Vervoer, opslag en communicatie
1,6
1,8
1,5
1,3
1,6
Overige zakelijke dienstverlening
Bron: CBS
27
1.21
Faillissementen van bedrijven
Aantal 2007
2008
2009
2010
2011
4.602
4.635
8.040
7.210
7.134
Bouwnijverheid
615
628
997
1.123
1.090
Financiële instellingen
445
448
826
588
607
1.163
1.211
1.934
1.628
1.588
298
233
311
345
425
83
88
143
140
143
Nijverheid
463
426
915
880
777
Onderwijs, zorg, recreatie Verhuur van en handel in onroerend goed, verhuur van roerende goederen, zakelijke dienstverlening
284
289
473
467
450
1.001
1.029
1.965
1.616
1.667
240
276
476
418
380
10
7
0
5
7
Totaal
Handel in en reparatie van consumentenartikelen Horeca Landbouw, bosbouw, visserij
Vervoer, opslag, communicatie Onbekend Bron: CBS
28
1.22
Tussenpersonen
Inschrijvingen in het AFM-register, aantal
Bemiddelaars in verzekeringen* Gevolmachtigde agenten** Verleende volmachten
2007
2008
2009
2010
2011
10.271
10.987
10.123
9.746
8.279
368
377
338
331
334
1.681
2.015
2.067
1.949
2.176
Bron: AFM *
Aantal bemiddelaars in verzekeringen is inclusief van rechtswege partijen; dat zijn bemiddelaars die over een DNB-vergunning beschikken, waaronder verzekeraars. ** Exclusief van rechtswege partijen.
1.23
Assurantiekantoren
Bedrijven naar aantal werkzame personen, aantal 2006
2007
2008
2009
2010
5.925
5.840
5.475
5.505
5.225
1
1.820
1.820
1.925
2.010
1.895
2
1.880
1.445
1.410
1.450
1.370
Totaal
3 -
5
1.000
1.100
950
840
815
5 -
10
715
880
695
695
660
10 -
20
295
365
300
315
305
20 -
50
145
165
135
130
125
50 - 100
40
40
35
40
35
> 100
30
25
25
25
20
Bron: CBS
29
1.24
Aankoopkanalen
Aandeel in 2010 van aankoopkanalen van particuliere verzekeringen, % Bank
Rechtstreeks
Tussenpersoon
Overig*
Totaal Leven
16,3
25
54,7
3,9
Levensverzekering hypotheek**
37,9
10,2
44,9
7
Levensverzekering pensioen***
16,2
21,6
60,1
2,1
1,6
42,4
53,8
2,2
Totaal Schade
20,6
38
37,9
3,5
AVP
20,8
34
43,5
1,6
Inboedel
21,4
33,1
43,5
2
Motorrijtuigen
12,9
49,1
34,1
3,8
Opstal
19,4
33,2
42,7
4,7
Rechtsbijstand*****
22
36,4
38,1
3,4
Totaal Zorg
2,5
84,1
7,4
5,9
Basisverzekering ziektekosten
2,5
84,3
7,4
5,8
Aanvullende ziektekostenverzekering
2,5
84
7,4
6,1
Productclusters
Totaal Natura-uitvaart****
Bron: GfK * ** *** **** *****
Overige aankoopkanalen zijn bijvoorbeeld postkantoren, fietsenwinkels, autodealers. Levensverzekering hypotheek: alle gekoppelde verzekeringen aan de hypotheek, zowel risico- als kapitaalverzekeringen. Levensverzekering pensioen: alle verzekeringen (kapitaal, lijfrente, beleggingsverzekeringen, etc.) ten behoeve van de oude dag. Natura-uitvaart: alle begrafenis-/crematie-/uitvaartverzekeringen met uitkering in natura. Rechtsbijstand: apart afgesloten polissen, dus exclusief onderdelen van auto-/motorverzekering.
30
Hoofdstuk 2
Economie
32
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10
Bruto binnenlands product (bbp) Lonen Inflatie Beroepsbevolking Werkgelegenheid Bedrijfsresultaten Aandelen Rentevoeten Rentetermijnstructuur Wettelijke rente
32 34 36 37 38 40 42 43 44 45
31
2
Economie
2.1
Bruto binnenlands product (bbp)
Componenten bbp, bruto toegevoegde waarde (basisprijzen) per sector, € mrd 2007
2008
2009
2010*
2011*
Bruto binnenlands product
572
594
573
589
602
Bruto toegevoegde waarde
508
528
511
526
539
Goederenproductie
135
143
131
136
142
- Landbouw, bosbouw en visserij
10
9
8
9
9
- Delfstoffenwinning
16
22
16
17
20
- Industrie
67
68
60
65
70
- Energievoorziening
9
9
13
12
11
- Waterbedrijven en afvalbeheer
4
4
4
4
5
29
31
31
28
29
- Bouwnijverheid Commerciële dienstverlening
259
266
252
259
264
- Handel
67
67
62
66
69
- Vervoer en opslag
25
25
23
23
23
9
9
9
9
9
- Informatie en communicatie
26
26
25
25
25
- Financiële dienstverlening
30
30
38
43
43
- Verhuur en handel van onroerend goed
41
42
33
32
35
- Overige zakelijke dienstverlening
61
65
62
60
60
- Horeca
32
2007
2008
2009*
2010*
2011*
113
120
127
131
133
- Overheid
58
61
64
66
66
- Gezondheids- en welzijnszorg
43
46
50
52
53
- Cultuur, recreatie, overige diensten
12
13
13
13
14
Verschil toegerekende en afgedragen BTW
-1
0
3
0
1
Saldo productgebonden belastingen en subsidies
65
66
60
63
62
Belastingen
68
69
63
66
65
4
3
4
4
3
Niet-commerciële dienstverlening
Subsidies Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
33
2.2
Lonen
Ontwikkeling cao-lonen inclusief bijzondere beloningen, index 2000 = 100 2007
2008
2009
2010
2011*
Totaal
118
122
126
127
128
Landbouw en visserij
117
121
123
124
126
Industrie en bouwnijverheid
118
123
126
128
130
Industrie
117
122
125
127
128
Energie- en waterleidingbedrijven
120
124
126
129
132
Bouwnijverheid
120
125
129
131
132
Commerciële dienstverlening
117
121
124
125
127
Handel
116
120
124
125
126
- Autohandel en -reparatie
117
122
129
128
130
- Groothandel
116
119
123
123
125
- Detailhandel
117
121
124
126
127
Horeca
113
116
120
121
123
Vervoer en communicatie
116
119
122
124
126
Financiële en zakelijke dienstverlening
119
123
126
127
129
- Financiële instellingen
121
126
129
130
132
Bankwezen
122
127
131
132
133
Verzekeringswezen en pensioenfondsen
120
123
126
128
129
118
122
124
126
128
- Zakelijke dienstverlening
34
2007
2008
2009
2010
2011*
Niet-commerciële dienstverlening
119
124
127
129
130
Openbaar bestuur
120
124
127
129
129
Onderwijs
121
125
129
130
130
Gezondheids- en welzijnszorg
119
123
126
129
130
Cultuur en overige dienstverlening
118
123
126
128
130
Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
35
2.3
Inflatie
Ontwikkeling consumentenprijsindex, 2006 = 100 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal bestedingen
102
104
105
107
109
Voedingsmiddelen en alcoholvrije dranken
101
107
108
108
110
Alcoholhoudende dranken en tabak
102
107
116
120
124
Kleding en schoeisel
101
102
101
101
102
Huisvesting, water en energie
103
105
107
107
109
Stoffering en huishoudelijke apparaten
101
103
106
107
108
Gezondheid
101
102
103
104
103
Vervoer
102
106
104
108
113
Communicatie
97
93
91
93
95
Recreatie en cultuur
99
98
99
99
99
Onderwijs
99
101
102
101
104
Hotels, cafés en restaurants
104
108
112
115
118
Diverse goederen en diensten
103
107
110
111
114
- Verzekeringsdiensten
102
107
111
113
117
Verzekering i.v.m. de woning
101
103
104
104
107
Verzekering i.v.m. de gezondheid
107
120
127
134
138
97
98
99
100
103
- Autoverzekering
97
97
99
99
102
- Fiets-, motor- en scooterverzekering
97
95
99
101
102
101
103
103
104
107
100
101
103
103
107
105
109
111
112
115
Verzekering i.v.m. het vervoer
- Overige verzekering m.b.t. vervoer Overige verzekeringen - Financiële diensten
36
2007
2008
2009
2010
2011
Consumptiegebonden belastingen en overheidsdiensten
103
107
111
116
117
Consumptie in het buitenland
102
107
105
109
113
Bron: CBS
2.4
Beroepsbevolking
Personen naar arbeidsrelatie, dzd 2007
2008
2009
2010
2011
Beroepsbevolking
7.644
7.800
7.839
7.817
7.812
Werkzaam
7.301
7.499
7.463
7.389
7.392
Werknemers
6.298
6.459
6.426
6.339
6.315
- Vast
5.701
5.848
5.852
5.741
5.710
597
611
574
598
605
Oproep- en invalkrachten
131
138
147
162
190
Uitzendkrachten
213
206
161
167
170
Overige flexibelen
253
267
266
269
245
1.003
1.040
1.037
1.050
1.077
343
301
376
428
420
3.314
3.195
3.167
3.202
3.182
- Flexibel
Zelfstandigen Werkloos Niet-beroepsbevolking Bron: CBS
37
2.5
Werkgelegenheid
Arbeidsjaren (fte’s) naar sector, dzd Totaal
2007 6.729
2008 6.832
2009 6.759
2010* 6.719
2011* 6.752
Goederenproductie
1.526
1.535
1.504
1.466
1.451
190
185
184
181
178
7
7
7
7
7
Landbouw, bosbouw en visserij Delfstoffenwinning
803
808
788
763
757
Energievoorziening
23
24
23
24
26
Waterbedrijven en afvalbeheer
34
35
36
36
35
469
476
466
455
448
Commerciële dienstverlening
3.232
3.274
3.188
3.129
3.164
Handel
1.076
1.080
1.059
1.052
1.068
Vervoer en opslag
349
351
342
338
339
Horeca
203
197
194
198
204
Informatie en communicatie
237
245
238
229
234
Financiële dienstverlening
255
248
246
238
234
- Bankwezen
145
138
139
131
128
- Verzekeraars en pensioenfondsen
55
54
54
55
54
- Overige financiële dienstverlening
55
56
53
52
51
Verhuur en handel van onroerend goed
64
67
67
64
62
1.048
1.086
1.042
1.010
1.023
- Specialistische zakelijke diensten
488
509
510
482
481
- Verhuur en overige zakelijke diensten
558
578
533
528
542
Industrie
Bouwnijverheid
Zakelijke dienstverlening
38
2007 1.970
2008 2.025
2009 2.066
2010* 2.121
2011* 2.136
Openbaar bestuur en overheidsdiensten
449
449
460
474
464
Onderwijs
373
386
390
389
389
Gezondheids- en welzijnszorg
841
868
888
924
951
Cultuur, sport en recreatie
102
110
112
114
115
Overige dienstverlening
131
138
141
144
141
74
74
75
76
76
Niet-commerciële dienstverlening
Huishoudens Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
39
2.6
Bedrijfsresultaten
Netto omzet en resultaat van (niet-)financiële sectoren, 2010*, € mln, % Netto omzet
Netto resultaat
Netto resultaat
(€ mln)
(€ mln)
(% van netto omzet)
1.097.501
76.790
7
Totaal grootste 20 sectoren
858.932
65.276
8
Groothandel en handelsbemiddeling
287.785
11.422
4
Detailhandel (niet in auto's)
101.385
4.155
4
Voedingsmiddelenindustrie
53.438
7.165
13
Autohandel en -reparatie
52.029
1.912
4
Chemische industrie
51.856
17.235
33
Winning van aardolie en aardgas
34.325
4.405
13
Gespecialiseerde bouw
31.945
762
2
Energiebedrijven
30.697
3.086
10
Algemene bouw en projectontwikkeling
29.175
501
2
Vervoer over land
24.371
422
2
Machine-industrie
20.859
1.810
9
IT-dienstverlening
18.604
1.058
6
Telecommunicatie
17.917
2.237
12
Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling
17.130
590
3
Opslag, dienstverlening voor vervoer
17.095
1.101
6
Metaalproductenindustrie
16.139
597
4
Elektrische apparatenindustrie
15.214
1.786
12
Holdings en managementadviesbureaus
13.387
2.013
15
Totaal niet-financiële sectoren
40
Netto omzet
Netto resultaat
Netto resultaat
(€ mln)
(€ mln)
(% van netto omzet)
Architecten-, ingenieursbureaus e.d.
12.803
1.273
10
Juridische diensten en administratie
12.778
1.745
14
238.569
11.515
5
Overige niet-financiële sectoren Financiële sectoren** Banken
120.657
8.826
7
Verzekeraars
71.694
2.040
3
Pensioenfondsen
28.660
-1.437
-5
Bron: CBS, DNB * **
Niet-financiële sectoren: voorlopige cijfers. Omzet is niet bij alle financiële sectoren een gangbaar begrip; als omzet van banken is genomen de rentebaten, van verzekeraars de netto verdiende premie en van pensioenfondsen de premiebaten.
41
2.7
Aandelen
Beursindices, jaargemiddelden 2007
2008
2009
2010
2011
Dow Jones
13.176
11.244
8.886
10.668
11.958
Eurotop-100
3.206
2.459
1.900
2.223
2.195
MSCI-world
1.146
919
716
835
872
Nasdaq
2.578
2.162
1.845
2.350
2.677
16.981
12.151
9.344
10.017
9.425
AEX
523
392
273
335
327
All-share
801
606
427
522
514
Financiële instellingen
674
407
203
234
230
Midkap
712
538
394
551
558
Internationale indices
Nikkei Nederland (euronext Amsterdam)
Bron: DNB
42
2.8
Rentevoeten
Geld en kapitaalmarktrentevoeten, gemiddelden, % per jaar 2007
2008
2009
2010
2011
Daggeld Eurogebied
3,87
3,87
0,71
0,44
0,87
Driemaands Euribor
4,28
4,64
1,22
0,81
1,39
- Nederland
4,29
4,23
3,68
2,98
2,98
- Eurogebied
4,33
4,36
4,03
3,79
4,31
- Verenigde Staten
4,63
3,64
3,25
3,20
2,76
- Japan
1,67
1,49
1,34
1,17
1,12
Geldmarkt
Kapitaalmarkt Tienjarige staatsobligaties
Bron: DNB
43
2.9
Rentetermijnstructuur
Rentepercentages 2007
2008
2009
2010
2011
4,8
3,3
3,6
3,2
2,6
1
4,7
2,5
1,3
1,3
1,5
5
4,6
3,3
2,8
2,6
2,0
10
4,7
3,8
3,7
3,4
2,6
20
5,0
3,9
4,2
3,8
2,9
30
4,9
3,4
4,0
3,5
2,7
40
4,8
3,1
3,7
3,2
2,7
50
4,6
3,0
3,6
3,2
2,7
60
4,5
2,9
3,5
3,1
2,8
Gemiddelde van looptijden 1 t/m 60 jaar Looptijd in jaren
Bron: DNB
44
2.10
Wettelijke rente
Wettelijke rente naar soort transactie, per ingangsdatum Niet-handelstransacties en Handelstransacties tot stand
handelstransacties tot stand
gekomen na 1 december 2002
gekomen voor 1 december 2002
1-7-2009
8
4
1-1-2010
8
3
1-7-2010
8
Ingangsdatum
1-1-2011
8
1-7-2011
8,25
1-1-2012
8
Bron: DNB
45
4
46
Hoofdstuk 3
Verzekeraars
48
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12
Solvabiliteit Werkgelegenheid Aantal verzekeraars Balans Beleggingen Activa naar herkomst Resultaten Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen Grootste tien verzekeringsgroepen Distributie Toezichtkosten
48 48 49 49 50 51 52 53 54 56 57 57
47
3
Verzekeraars
3.1
Solvabiliteit
Aanwezige en vereiste solvabiliteit (€ mrd) en de verhouding daartussen (%) 2007
2008
2009
2010
2011
Aanwezig
40,1
33,3
39,2
40,6
40,4
Vereist
15,0
15,2
15,3
16,2
16,6
Solvabiliteitsratio (%)
267
219
255
250
244
Solvabiliteit (€ mrd)
Bron: DNB
3.2
Werkgelegenheid
Werknemers en vacatures van Nederlandse verzekeraars onder toezicht van DNB die werkgever zijn (aantal, dzd) Werknemers Vacatures Bron: Verbond van Verzekeraars
48
2007
2008
2009
2010
2011
61
60
60
57
56
3
2
1
1
1
3.3
Aantal verzekeraars
Verzekeringsmaatschappijen onder toezicht van DNB (aantal) Totaal Levensverzekeraars Natura-uitvaartverzekeraars Schadeverzekeraars
2007
2008
2009
2010
2011
352
335
320
295
256
73
67
62
50
44
36
34
33
32
29
243
234
225
213
183
2007
2008
2009
2010
2011
380
380
384
408
434
323
312
335
359
381
58
68
49
49
54
291
292
302
318
332
89
88
82
91
102
Bron: DNB
3.4
Balans
Bedragen per jaarultimo (€ mrd) Totaal Activa Beleggingen Overige activa Passiva Technische voorzieningen Overige passiva Bron: DNB
49
3.5
Beleggingen
Actuele waarde per jaarultimo (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal
323
312
335
359
381
Obligaties
135
142
158
167
169
Aandelen
108
81
81
85
80
80
88
96
107
131
Overige beleggingen Bron: DNB
50
3.6
Activa naar herkomst
Binnen- en buitenlandse activa van pensioenfondsen en alle verzekeringsinstellingen (leven-, schade-, natura-uitvaartverzekeraars en herverzekeraars onder toezicht van DNB), 2011 Activa, € mrd pensioenverzekeringsfondsen instellingen Totaal
831
416
Binnenland
474
253
57
61
Overige financiële instellingen
407
103
49
25
Overheid
36
44
4
11
Monetair-financiële instellingen
14
46
2
11
Huishoudens en IZW*
11
40
1
10
6
19
1
5
Buitenland
357
164
43
39
Niet-eurogebied
212
51
26
12
Eurogebied
145
113
17
27
Niet-financiële vennootschappen
Bron: DNB *
Aandeel op totaal (%) pensioenverzekeringsfondsen instellingen
IZW = instellingen zonder winstoogmerk t.b.v. huishoudens.
51
3.7
Resultaten
Technische en niet-technische rekening, baten en lasten (€ mrd en % verdiende premie) € mrd
2007
2008
2009
2010
Netto resultaat
9,3
-5,3
4,8
2,0
1,2
Resultaat technische rekening
6,6
-4,9
3,9
0,4
-0,7
- Baten
2011
81,8
67,3
91,8
91,8
88,4
Verdiende premie netto
69,3
73,4
72,8
71,7
71,6
Beleggingsopbrengst technische rekening
13,4
-5,2
17,6
19,7
17,1
Overige technische baten/lasten netto
-1,3
-1,1
1,0
0,2
-0,6
75,2
72,3
87,9
91,4
89,1
Geleden schade netto
36,4
40,7
42,4
44,9
45,2
Uitkeringen netto
21,9
22,0
21,2
23,8
23,1
Bedrijfskosten netto
9,6
9,5
9,2
8,9
8,8
Mutatie technische voorzieningen netto
5,1
-0,9
12,5
10,1
8,0
Winstdeling en kortingen
0,9
-0,6
1,4
2,8
2,9
Beheerskosten en rentelasten
- Lasten
0,9
1,3
1,0
0,7
1,0
Resultaat niet-technische rekening
2,7
-0,4
0,9
1,6
1,9
- Beleggingsopbrengst niet-technische rekening
3,6
-1,2
2,0
2,2
1,6
-Belasting
-0,6
1,1
-0,9
-0,3
0,5
- Andere baten en lasten
-0,2
-0,1
-0,1
-0,2
-0,1
- Beheerskosten en rentelasten
-0,1
-0,2
-0,1
-0,1
-0,1
Netto resultaat
13
-7
7
3
2
Resultaat technische rekening
10
-7
5
1
-1
118
92
126
128
123
% verdiende premie netto
- Baten
52
Verdiende premie netto Beleggingsopbrengst technische rekening - Lasten
2007
2008
2009
2010
2011
100
100
100
100
100
19
-7
24
27
24
108
98
121
127
124
Uitkeringen en geleden schade netto
84
85
87
96
95
Bedrijfskosten netto
14
13
13
12
12
4
-1
1
2
3
Resultaat niet-technische rekening Bron: DNB
Zie voor meer details en achtergronden bij de resultaten de uitgave Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2011 van het Verbond van Verzekeraars.
3.8
Omzet
Bruto geboekte premie (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
Bedrijfstak
75,0
78,5
77,7
77,9
78,8
Leven
26,5
26,4
24,4
21,5
21,9
Schade
12,7
13,2
12,8
12,9
12,3
Zorg
35,8
38,9
40,5
43,4
44,5
Bron: DNB
53
3.9
Grootste verzekeringsmaatschappijen
Verzekeringsmaatschappijen met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 1 mrd in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Zilveren Kruis Achmea Zorgverzekeringen
2.964
3.395
3.367
5.653
5.667
Centrale Zorgverzekeraars Groep, Zorgverzekeraar u.a. OWM
4.454
4.950
5.090
5.374
5.643
VGZ Zorgverzekeraar NV
3.569
3.707
3.945
4.572
5.513
Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V.
4.393
4.374
4.156
3.694
4.268
Menzis Zorgverzekeraar N.V.*
3.564
3.415
3.963
3.949
4.041
Agis Zorgverzekeringen N.V.
2.497
3.063
3.056
3.240
3.349
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
1.586
1.526
1.516
1.550
3.130
AEGON Levensverzekering N.V.
2.819
2.852
2.770
2.965
2.868
Delta Lloyd Levensverzekering N.V.
2.166
2.673
1.656
2.018
2.844
0
689
3.522
2.899
2.828
Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V.
1.409
1.516
2.632
1.355
2.613
ASR Levensverzekering N.V.***
2.352
2.714
1.832
2.514
2.166
SRLEV N.V.**
Univé Zorg N.V.
606
1.493
1.519
1.812
1.840
IZA Zorgverzekeraar NV
1.260
1.367
1.425
1.614
1.522
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
1.099
1.180
1.122
1.095
1.347
738
800
877
1.150
1.230
1.093
1.158
1.186
1.220
1.212
Zorg en Zekerheid Zorgverzekeraar u.a. OWM
700
888
890
976
1.038
De Friesland Zorgverzekeraar N.V.*****
950
939
991
992
1.033
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V. ASR Schadeverzekering N.V.****
54
2007
2008
2009
2010
2011
IZZ Zorgverzekeraar N.V.
795
888
932
1.063
1.032
OHRA Ziektekostenverzekeringen NV
611
660
868
810
1.001
Bron: DNB * ** *** **** *****
2007-2009: Menzis Zorgverzekeraar u.a. OWM 2008: Zwitserleven N.V. 2007: Fortis ASR Levensverzekering N.V. 2008: Fortis ASR Schadeverzekering N.V., 2007: AMEV Schade NV 2007-2009: De Friesland Zorgverzekeraar OWM
55
3.10
Grootste tien verzekeringsgroepen
Omzet (bruto geboekte premie, € mrd) en marktaandeel (%) in 2010 Omzet (€ mrd)
Marktaandeel (%)
Eureko
18,9
24
Uvit
11,1
14
CZ Groep
7,5
10
ING
5,9
8
Menzis
5,0
6
ASR
4,9
6
Delta Lloyd Groep
4,1
5
AEGON
3,9
5
SNS Reaal
3,7
5
Allianz
1,3
2
Bron: AM
56
3.11
Distributie
Aandeel van distributiekanalen* in de totale omzet** van verzekeraars (%) 2007
2008
2009
2010
2011***
Rechtstreeks
48
47
52
52
51
Via derden
52
53
48
48
49
Bron: Verbond van Verzekeraars * Internet is geen distributiekanaal, maar een distributiemedium dat wordt gebruikt bij zowel distributie via derden als rechtstreekse distributie. ** In de totale omzet is niet meegenomen het gedeelte vereveningsbijdrage bij Ziektekosten. *** Voorlopige cijfers.
3.12
Toezichtkosten
Kosten van toezicht op financiële dienstverleners door de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
184
161
173
189
199
AFM
82
80
77
84
80
DNB
102
81
96
105
119
Totaal
Bron: AFM, DNB
57
58
Hoofdstuk 4
Leven
60
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4.19 4.20 4.21 4.22 4.23 4.24
Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Collectief Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Individueel Distributie Aantal verzekeraars Balans Beleggingen Resultaten Verzekerde kapitalen en renten Rendementmaatstaven Solvabiliteit Tweedepijlerpensioenen Pensioenfondsen: dekkingsgraad Pensioenfondsen: aantal Pensioenfondsen: balans Pensioenfondsen: beleggingen Pensioenfondsen: resultaat Natura-uitvaart: omzet Natura-uitvaart: grootste verzekeringsmaatschappijen Natura-uitvaart: solvabiliteit Natura-uitvaart: aantal Natura-uitvaart: balans Natura-uitvaart: beleggingen Natura-uitvaart: resultaat
60 61 62 63 64 65 65 66 68 69 69 69 70 71 71 72 72 74 74 75 75 76 77 78
59
4
Leven
4.1
Omzet
Verdeling bruto geboekte premie (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
26,4
26,4
24,4
21,6
21,9
8,7
9,1
9,1
7,5
8,9
17,6
17,3
15,3
14,0
13,0
In beleggingseenheden
11,1
10,1
9,8
9,3
9,0
In geld*
15,3
16,2
14,6
12,3
12,9
Ineens
12,6
12,7
10,2
8,1
9,1
Periodiek
13,8
13,7
14,2
13,5
12,8
Totaal Leven Branche Collectief Individueel* Waarderingsvorm
Betalingsvorm premie
Bron: DNB * Inclusief Spaarkas.
60
4.2
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Collectief
Risicodragers onder toezicht DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 100 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Delta Lloyd Levensverzekering N.V.
1.504
2.134
1.134
997
1.915
Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V.
1.850
1.796
2.003
1.802
1.874
AEGON Levensverzekering N.V.
1.845
1.786
1.861
1.954
1.848
0
421
926
892
1.160
Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V.
490
578
1.695
520
844
ASR Levensverzekering N.V.*
826
1.165
628
525
551
Optas Pensioenen N.V.
80
77
69
71
277
Generali Levensverzekering maatschappij N.V.
54
131
59
52
224
SRLEV N.V.*
Bron: DNB * **
2008 Zwitserleven N.V. 2007 Fortis ASR Levensverzekering N.V.
61
4.3
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Individueel
Risicodragers onder toezicht DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 100 mln in 2011 (€ mln) Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V. Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V. SRLEV N.V.*
2007
2008
2009
2010
2011
2.543
2.578
2.153
1.892
2.395
920
938
937
835
1.770
0
268
2.596
2.007
1.668
1.515
1.542
1.204
1.984
1.617
AEGON Levensverzekering N.V.
974
1.065
909
982
1.011
Delta Lloyd Levensverzekering N.V.
662
539
523
1.012
928
ABN AMRO Levensverzekering N.V.
578
533
490
493
463
Credit Life International N.V.
240
295
361
318
375
Allianz Nederland Levensverzekering N.V.
312
294
280
301
305
Dela Natura Uitvaart Verzekeringen N.V.
225
242
248
276
298
Loyalis Leven N.V.
362
373
309
266
275
Nationale-Nederlanden Services N.V.***
351
334
316
301
256
Legal & General Nederland Levensverzekering Maatschappij N.V
378
351
302
266
223
AEGON Spaarkas N.V.****
354
320
271
232
202
Goudse Levensverzekeringen N.V.
295
248
247
196
202
Generali Levensverzekering maatschappij N.V.
152
185
216
159
164
Onderlinge Levensverzekering-Maatschappij "'s-Gravenhage" UA
136
146
151
156
157
88
110
117
119
120
ASR Levensverzekering N.V.**
Monuta Verzekeringen N.V. Bron: DNB * ** *** ****
2008 Zwitserleven N.V. 2007 Fortis ASR Levensverzekering N.V. 2007 Postbank Leven; 2008-2010 ING Levensverzekering Retail N.V. 2007 Spaarbeleg
62
4.4
Distributie
Aandeel van distributiekanalen* in de totale omzet van levensverzekeraars (%) 2007
2008
2009
2010
2011**
Rechtstreeks
28
28
29
30
31
Via derden
72
72
71
70
69
Bron: Verbond van Verzekeraars * **
Internet is geen distributiekanaal, maar een distributiemedium dat wordt gebruikt bij zowel distributie via derden als rechtstreekse distributie. Voorlopig.
63
4.5
Aantal verzekeraars
Levensverzekeringsmaatschappijen onder toezicht van DNB en actieve maatschappijen in een branche of productcluster (aantal) 2007
2008
2009
2010
2011
73
67
62
50
44
Beleggingsverzekeringen
18
16
14
13
11
Verzekeringen in geld
26
25
22
20
19
Beleggingsverzekeringen
45
40
37
30
27
Verzekeringen in geld
57
56
51
43
40
4
4
4
4
4
Levensverzekeraars waarvan actief in de branche/productcluster* Collectief
Individueel
Spaarkassen Bron: DNB *
Actief in een branche of productcluster betekent dat een verzekeringsmaatschappij in dat jaar omzet boekt (bruto geboekte premie) in een branche of productcluster.
64
4.6
Balans
Balans van levensverzekeraars (€ mrd) Totaal
2007
2008
2009
2010
2011
311
313
317
338
363
284
273
293
316
336
27
40
24
22
28
252
251
262
275
289
59
61
55
62
74
Activa Beleggingen Overige activa Passiva Technische voorzieningen Overige passiva Bron: DNB
4.7
Beleggingen
Beleggingen van levensverzekeraars (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal
284
273
293
316
336
Obligaties
113
119
133
141
144
Aandelen
101
76
76
80
76
71
78
85
95
116
Overige beleggingen Bron: DNB
65
4.8
Resultaten
Technische en niet-technische rekening sector Leven, baten en lasten (€ mrd en % verdiende premie netto) € mrd
2007
2008
2009
2010
2011
Netto resultaat
6,9
-5,6
2,1
0,2
-0,5
Resultaat technische rekening
4,3
-6,1
1,9
-1,1
-2,2
- Baten
36,6
19,2
40,9
39,1
35,7
Verdiende premie netto
25,8
25,7
23,4
20,1
20,1
Beleggingsopbrengst technische rekening
12,1
-5,4
16,4
18,8
16,3
Overige technische baten/lasten netto
-1,3
-1,0
1,1
0,3
-0,7
32,3
25,3
39,0
40,2
37,9
- Lasten Uitkeringen netto
21,9
22,0
21,2
23,8
23,1
Mutatie technische voorzieningen netto
5,3
-0,7
12,4
10,1
8,1
Winstdeling en kortingen
0,8
-0,6
1,3
2,7
2,8
Bedrijfskosten netto
3,5
3,4
3,1
2,9
2,8
Beheerskosten en rentelasten
0,9
1,3
1,0
0,7
1,0
Resultaat niet-technische rekening
2,7
0,5
0,2
1,2
1,8
- Beleggingsopbrengst niet-technische rekening
2,9
-0,8
0,8
1,3
1,0
- Belasting
0,0
1,3
-0,5
0,0
0,7
-0,2
0,0
-0,1
-0,1
0,0
Netto resultaat
27
-22
9
1
-2
Resultaat technische rekening
17
-24
8
-5
-11
142
75
175
195
178
100
100
100
100
100
47
-21
70
94
81
- Andere baten en lasten % verdiende premie netto
- Baten Verdiende premie netto Beleggingsopbrengst technische rekening
66
2007
2008
2009
2010
2011
125
98
167
200
189
Uitkeringen netto
85
86
91
118
115
Bedrijfskosten netto
14
13
13
14
14
10
2
1
6
9
- Lasten
Resultaat niet-technische rekening Bron: DNB
Zie voor meer details binnen de sector Leven en achtergronden bij de resultaten de uitgave Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2011 van het Verbond van Verzekeraars.
67
4.9
Verzekerde kapitalen en renten
Verdeling verzekerde kapitalen en renten naar branche en waarderingsvorm (€ mrd) 2008 Verzekerde
2009
2011
renten
kapitalen
renten
kapitalen
renten
kapitalen
renten
650
34
658
36
669
35
692
36
Collectief
81
28
83
29
90
29
112
29
In beleggingseenheden
35
12
36
13
39
13
58
12
In geld
45
16
47
17
51
16
54
17
Individueel
554
6
563
6
568
6
570
7
In beleggingseenheden
209
1
204
1
193
1
180
1
In geld
345
5
359
6
374
6
390
6
15
*
13
*
12
*
11
*
Totaal
Spaarkas Bron: DNB *
2010
kapitalen
Niet van toepassing.
68
4.10
Rendementmaatstaven
Het rendement dat levensverzekeraars kunnen gebruiken om de winstdeling of rentekorting voor polishouders te berekenen, jaargemiddelde (%) Rendementmaatstaf
2007
2008
2009
2010
2011
S
4,41
4,77
4,27
3,85
3,61
T
4,25
4,45
3,80
3,29
3,18
U
4,17
4,24
3,46
2,73
2,76
Bron: Verbond van Verzekeraars
4.11
Solvabiliteit
Aanwezige en vereiste solvabiliteit (€ mrd) van levensverzekeraars en de verhouding daartussen (%) 2007
2008
2009
2010
2011
Solvabiliteit (€ mln) Aanwezig
25,2
20,2
23,6
24,2
24,5
Vereist
9,6
9,7
9,6
10,0
10,3
Solvabiliteitsratio (%)
263
209
245
242
239
Bron: DNB
4.12
Tweedepijlerpensioenen
Bruto geboekte premie (€ mrd) en aandeel (%) rechtstreeks verzekerde regelingen, 2010 Verzekeraars Pensioenfondsen Bron: DNB, Verbond van Verzekeraars
69
Premie
Aandeel
7,1
20
28,7
80
4.13
Pensioenfondsen: dekkingsgraad
Beschikbare middelen en geraamde technische voorzieningen (€ mrd) en dekkingsgraad (%) 2007
2008
2009
2010
2011
Beschikbare middelen (€ mrd)
684
578
666
748
804
Bedrijfstakpensioenfonds
483
404
473
538
579
Beroepspensioenfonds
20
16
18
20
21
Ondernemingspensioenfonds
182
157
175
190
204
Geraamde technische voorzieningen (€ mrd)
475
605
611
701
818
Bedrijfstakpensioenfonds
339
436
446
514
606
Beroepspensioenfonds
12
15
15
17
20
Ondernemingspensioenfonds
124
154
150
170
193
Dekkingsgraad (%)
144
95
109
107
98
Bedrijfstakpensioenfonds
142
93
106
105
96
Beroepspensioenfonds
164
108
124
117
108
Ondernemingspensioenfonds
146
102
116
112
106
Bron: DNB
70
4.14
Pensioenfondsen: aantal
Stand einde van een jaar 2007
2008
2009
2010
2011
713
656
579
514
454
Bedrijfstakpensioenfondsen niet verplicht
25
26
19
17
14
Bedrijfstakpensioenfondsen verplicht
71
69
68
65
63
Beroepspensioenfondsen
12
13
12
12
12
597
543
474
414
359
Ondernemingsspaarfondsen
7
4
5
5
5
Speciale wetgeving
1
1
1
1
1
2007
2008
2009
2010
2011
718
605
693
774
831
692
581
670
751
807
26
24
23
24
24
Technische voorzieningen
492
619
634
720
838
Overige passiva
226
-14
59
55
-6
Totaal
Ondernemingspensioenfondsen
Bron: DNB
4.15
Pensioenfondsen: balans
Bedragen per jaarultimo (€ mrd) Totaal Activa Beleggingen Overige activa Passiva
Bron: DNB
71
4.16
Pensioenfondsen: beleggingen
Actuele waarde per jaarultimo (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal
692
581
670
751
807
Obligaties
298
303
328
340
393
Aandelen
281
179
243
269
261
Overige beleggingen
114
99
99
141
154
Bron: DNB
4.17
Pensioenfondsen: resultaat
Baten en lasten (€ mrd en % premiebaten) € mrd
2007
2008
2009
2010
2011
Resultaat
35,6
-236,8
77,7
-1,4
-60,7
Baten
53,0
-80,9
119,7
112,3
90,2
4,2
-132,2
66,7
57,6
32,8
- Premiebaten
24,9
27,2
30,3
28,7
30,6
- Directe beleggingsopbrengsten (bruto)
20,2
20,3
20,7
22,4
21,7
- Overdrachtssom overgenomen pensioenverplichtingen
3,8
3,5
1,6
3,0
4,3
- Andere baten
0,8
1,2
0,9
1,0
1,9
- Indirecte beleggingsopbrengsten
- Baten uit herverzekering
0,6
0,5
0,9
0,7
0,5
- Kosten vermogensbeheer
-1,4
-1,5
-1,3
-1,1
-1,6
Lasten
17,5
155,9
42,0
113,7
150,9
- Mutatie technische voorzieningen
-8,7
128,2
16,0
84,9
120,5
- Uitkeringen
20,5
21,8
23,0
24,2
25,1
2,8
3,3
0,7
1,8
2,9
- Overdrachtssom overgedragen pensioenverplichtingen
72
2007
2008
2009
2010
2011
- Kosten
0,9
1,0
1,1
1,1
1,1
- Andere lasten
1,1
0,7
0,7
0,5
0,9
- Mutatie andere voorzieningen
0,8
1,0
0,6
0,6
0,7
- Premie herverzekeraar garantiecontract
0,1
0,2
0,1
0,1
0,1
-0,1
-0,4
-0,2
0,5
-0,3
Resultaat
143
-870
257
-5
-198
Baten
213
-297
396
392
295
17
-486
221
201
107
100
100
100
100
100
81
75
68
78
71
- Premie herverzekeraar overige verzekeringsvormen % Premiebaten
- Indirecte beleggingsopbrengsten - Premiebaten - Directe beleggingsopbrengsten Lasten - Mutatie technische voorzieningen - Uitkeringen - Kosten Bron: DNB
73
70
573
139
397
493
-35
471
53
296
394
83
80
76
85
82
4
4
4
4
4
4.18
Natura-uitvaart: omzet
Bruto geboekte premie (€ mln) Natura-uitvaart
2007
2008
2009
2010
2011
98
131
106
110
110
Bron: DNB
4.19
Natura-uitvaart: grootste verzekeringsmaatschappijen
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 1 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Yarden Uitvaartverzekeringen N.V.
54
70
64
65
69
Nederlandse Uitvaart Verzekering Maatschappij N.U.V.E.M.A.
14
17
16
16
17
Uitvaartverzekering Twenthe N.V.
4
4
4
4
5
Northwest Verzekeringen N.V.
0
0
1
2
4
Onderlinge Uitvaartverzekeraar "Algemeen Belang" U.A.
2
3
3
3
3
P.C. Hooft Verzekeringen N.V.
0
9
2
2
2
Onderlinge Uitvaartvereniging "De Laatste Eer Emmen" U.A.
1
1
1
2
2
Gelderse Uitvaart Verzekering N.V.
1
1
1
1
1
Bron: DNB
74
4.20
Natura-uitvaart: solvabiliteit
Aanwezige en vereiste solvabiliteit (€ mln) en de verhouding daartussen (%) 2007
2008
2009
2010
2011
186
102
239
236
177
44
48
51
54
53
423
213
469
437
334
2007
2008
2009
2010
2011
Natura-uitvaartverzekeraars (met zetel in Nederland)
36
34
33
32
29
Waarvan actief*
34
33
32
30
28
Solvabiliteit (€ mln) Aanwezig Vereist Solvabiliteitsratio (%) Bron: DNB
4.21
Natura-uitvaart: aantal
Verzekeringsmaatschappijen onder toezicht van DNB en actieve maatschappijen
Bron: DNB * Actief betekent dat een verzekeringsmaatschappij in dat jaar omzet boekt (bruto geboekte premie).
75
4.22
Natura-uitvaart: balans
Bedragen per jaarultimo (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
1.187
1.151
1.218
1.294
1.192
1.041
930
996
1.075
956
146
221
222
219
236
Technische voorzieningen
944
1.009
1.052
1.100
1.066
Overige passiva
243
142
166
194
126
Totaal Activa Beleggingen Overige activa Passiva
Bron: DNB
76
4.23
Natura-uitvaart: beleggingen
Actuele waarde per jaarultimo (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
1.042
930
995
1.075
956
Aandelen
305
206
237
269
217
Obligaties
595
495
583
629
585
Overige beleggingen
142
229
175
177
154
Totaal
Bron: DNB
77
4.24
Natura-uitvaart: resultaat
Technische en niet-technische rekening, baten en lasten (€ mln en % verdiende premie netto) € mln
2007
2008
2009
2010
2011
Netto resultaat
36
-52
11
17
-12
Resultaat technische rekening
43
-9
8
15
-26
- Baten
177
132
149
161
117
Verdiende premie netto
87
118
93
96
95
Beleggingsopbrengst technische rekening
89
15
54
61
21
1
-1
2
4
1
134
141
141
146
143
Mutatie technische voorzieningen netto
57
54
36
41
50
Bedrijfskosten netto
42
47
62
58
49
Uitkeringen netto
33
38
41
45
42
2
2
2
2
2
-7
-43
3
2
14
Overige technische baten/lasten netto - Lasten
Beheerskosten en rentelasten Resultaat niet-technische rekening - Beleggingsopbrengst niet-technische rekening
9
6
5
6
5
-4
-65
0
0
0
0
-2
0
0
0
-12
18
-2
-4
9
Netto resultaat
41
-44
12
18
-13
Resultaat technische rekening
49
-8
9
16
-27
203
112
160
168
123
Verdiende premie netto
100
100
100
100
100
Beleggingsopbrengst technische rekening
102
13
58
64
22
- Andere baten en lasten - Buitengewone baten en lasten - Belasting % verdiende premie netto
- Baten
78
2007
2008
2009
2010
2011
154
119
152
152
151
Mutatie technische voorzieningen netto
66
46
39
43
53
Bedrijfskosten netto
48
40
67
60
52
Uitkeringen netto
38
32
44
47
44
-8
-36
3
2
15
- Lasten
Resultaat niet-technische rekening Bron: DNB
79
Hoofdstuk 5
Schade
81
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20
Omzet Grootste verzekeringsmaatschappijen sector Schade Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Brand Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor casco Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor WA Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Aansprakelijkheid Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Rechtsbijstand Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Transport Distributie Aantal verzekeraars Resultaten Polissen Premie per polis Schade: frequentie en gemiddelde omvang Claims en uitkeringen bij onverzekerde schade door motorrijtuigen (On)roerende goederen Branden Motorvoertuigdiefstal Misdrijven Verkeersslachtoffers
80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 96 97 98 98 99 100
5
Schade
5.1
Omzet
Verdeling bruto geboekte premie naar branche en productcluster (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
12,7
13,2
12,8
12,9
12,3
Brand
3,7
3,7
3,7
3,7
3,5
Motor
4,7
4,6
4,5
4,6
4,6
WA
2,2
2,2
2,1
2,2
2,2
Casco
2,5
2,4
2,4
2,4
2,4
Overige
3,7
3,9
3,7
3,8
3,4
Aansprakelijkheid
1,2
1,3
1,2
1,1
1,0
Borgtocht
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
Diverse geldelijke verliezen
0,4
0,5
0,4
0,4
0,3
Hulpverlening
0,3
0,4
0,5
0,5
0,3
Krediet
1,0
1,0
0,8
0,8
0,8
Rechtsbijstand
0,6
0,7
0,7
0,8
0,8
Transport
0,7
0,9
0,9
0,8
0,9
Totaal Schade
Bron: DNB
81
5.2
Grootste verzekeringsmaatschappijen sector Schade
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 200 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
1.190
1.186
1.167
1.141
2.384
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
596
626
662
930
980
ASR Schadeverzekering N.V.*
822
862
898
940
957
Atradius Credit Insurance N.V.
1.011
976
800
771
823
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
692
689
680
658
818
Amlin Corporate Insurance N.V.**
651
758
704
661
626
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
373
618
620
617
619
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
558
571
571
555
480
AEGON Schadeverzekering N.V.
434
459
458
451
452
Univé Schade N.V.
369
371
377
393
400
UVM Verzekeringsmaatschappij N.V.
291
309
314
321
304
HDI-Gerling Verzekeringen N.V.
175
238
239
257
296
London Verzekeringen N.V.
324
317
313
305
285
ABN AMRO Schadeverzekering N.V.
257
253
252
251
243
DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekeringmaatschappij N.V.
162
172
198
203
209
Bovemij, N.V. Schadeverzekeringsmaatschappij
162
188
188
198
208
Bron: DNB * **
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V. 2007-2008 Fortis Corporate Insurance N.V.
82
5.3
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Brand
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 50 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
311
310
321
314
821
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
310
310
313
303
371
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
256
282
314
393
362
ASR Schadeverzekering N.V.*
302
311
319
330
336
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
135
210
216
217
216
AEGON Schadeverzekering N.V.
161
167
173
172
170
Amlin Corporate Insurance N.V.**
147
147
137
140
127
HDI-Gerling Verzekeringen N.V.
80
104
104
117
126
182
194
186
177
110
ABN AMRO Schadeverzekering N.V.
99
105
107
106
101
UVM Verzekeringsmaatschappij N.V.
59
64
66
71
68
Goudse Schadeverzekeringen N.V.
59
60
64
61
67
Hagelunie N.V.
62
67
67
64
63
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
Bron: DNB * **
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V. 2007-2008 Fortis Corporate Insurance N.V.
83
5.4
Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor casco
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 50 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
318
314
306
301
513
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
116
116
119
202
188
ASR Schadeverzekering N.V.*
160
168
176
187
185
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
141
142
141
141
150
Univé Schade N.V.
122
127
133
137
147
London Verzekeringen N.V.
136
135
131
127
122
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
63
82
75
91
111
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
69
119
110
112
110
Bovemij, N.V. Schadeverzekeringsmaatschappij
56
67
63
103
106
UVM Verzekeringsmaatschappij N.V.
84
91
96
99
94
AEGON Schadeverzekering N.V.
85
93
90
90
90
Bron: DNB * 2007
AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V.
84
5.5
Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Motor WA
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 50 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
337
325
306
293
508
ASR Schadeverzekering N.V.*
220
228
237
251
259
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
122
121
105
172
175
Univé Schade N.V.
181
173
168
170
161
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
160
152
152
151
158
78
146
142
139
142
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
173
141
136
117
141
London Verzekeringen N.V.
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
150
133
132
126
120
AEGON Schadeverzekering N.V.
89
99
96
96
99
UVM Verzekeringsmaatschappij N.V.
87
88
91
91
85
Bovemij, N.V. Schadeverzekeringsmaatschappij
53
61
62
62
66
0
0
59
63
64
TVM U.A., onderlinge waarborgmaatschappij Bron: DNB *
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V.
85
5.6
Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Aansprakelijkheid
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 50 mln in 2011 (€ mln) Achmea Schadeverzekeringen N.V. Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V. ASR Schadeverzekering N.V.*
2007
2008
2009
2010
2011
98
100
100
98
209
109
117
116
108
127
83
92
97
99
101
103
110
110
101
95
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
52
54
59
78
77
HDI-Gerling Verzekeringen N.V.
22
58
58
55
76
Amlin Corporate Insurance N.V.**
Bron: DNB * **
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V. 2007-2008 Fortis Corporate Insurance N.V.
86
5.7
Grootste verzekeringsmaatschappijen productcluster Rechtsbijstand
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 10 mln in 2011 (€ mln) DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekeringmaatschappij N.V. Achmea Schadeverzekeringen N.V. ARAG-Nederland, Algemene Rechtsbijstand Verzekeringmij. N.V.
2007
2008
2009
2010
2011
162
172
198
203
209
57
59
63
64
181
101
105
111
117
121
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
11
12
12
13
42
Univé Schade N.V.
27
29
31
37
38
ASR Schadeverzekering N.V.*
28
31
34
36
38
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.**
10
11
12
16
30
ABN AMRO Schadeverzekering N.V.
25
25
26
28
29
AEGON Schadeverzekering N.V.
16
17
17
18
18
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
11
14
14
16
16
VVAA schadeverzekeringen N.V.
11
12
12
13
13
5
6
8
10
13
Noordhollandsche van 1816, Algemene Verz.maatschappij N.V. Bron: DNB * **
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V. 2007 OHRA Schade; 2008-2009 Delta Lloyd Groep Particuliere Schadeverzekeringen N.V.
87
5.8
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Transport
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 10 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
280
377
358
331
322
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
46
47
58
63
139
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
46
69
77
74
74
HDI-Gerling Verzekeringen N.V.
37
40
45
51
54
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
35
44
34
30
37
AEGON Schadeverzekering N.V.
36
34
35
30
30
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
23
24
24
22
23
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
16
19
25
23
18
EFM onderlinge schepenverzekering U.A.
0
16
15
16
17
TVM U.A., onderlinge waarborgmaatschappij**
20
19
17
16
16
Generali Schadeverzekering maatschappij N.V.
18
17
17
15
15
Vereniging Oranje, Onderlinge Verzekering van Schepen U.A.
12
13
14
14
14
ASR Schadeverzekering N.V.***
13
14
14
13
14
8
9
12
14
13
NS Insurance N.V.
12
12
13
12
13
UVM Verzekeringsmaatschappij N.V.
13
14
12
11
10
Amlin Corporate Insurance N.V.*
Europeesche Verzekering Maatschappij N.V.
Bron: DNB * 2007-2008 Fortis Corporate Insurance N.V. ** 2007 TRANSVEMIJ Schade *** 2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V.
88
5.9
Distributie
Aandeel van distributiekanalen* in de totale omzet van schadeverzekeraars (%) 2007
2008
2009
2010
2011
Rechtstreeks
21
20
20
22
20
Via derden
79
80
80
78
80
Bron: Verbond van Verzekeraars *
Internet is geen distributiekanaal, maar een distributiemedium dat wordt gebruikt bij zowel distributie via derden als rechtstreekse distributie.
89
5.10
Aantal verzekeraars
Schadeverzekeringsmaatschappijen onder toezicht van DNB en actieve maatschappijen in een schadebranche en schadeproductcluster 2007
2008
2009
2010
2011
243
234
225
213
183
Brand
121
115
107
103
90
Motor
52
51
47
44
38
65
61
54
53
45
7
8
9
9
8
Diverse geldelijke verliezen
27
28
30
28
23
Hulpverlening
17
16
15
13
11
Totaal schadeverzekeraars* waarvan actief in de branche/productcluster*
Overige Aansprakelijkheid Borgtocht
Krediet
7
7
6
5
5
Rechtsbijstand
49
45
45
44
39
Transport
45
42
40
38
34
Bron: DNB *
Schadeverzekeraars onder toezicht van DNB kunnen actief zijn in een of meerdere branches/productclusters binnen de sectoren Schade en Zorg. Actief in een branche of productcluster betekent dat een verzekeringsmaatschappij in dat jaar omzet boekt (bruto geboekte premie directe tekening) in een branche of productcluster.
90
5.11
Resultaten
Technische rekening sector Schade, baten en lasten (€ mrd en % verdiende premie netto) € mrd
2007
2008
2009
2010
1,2
0,5
0,7
0,7
0,8
10,8
10,9
11,4
11,3
11,0
10,1
10,7
10,7
10,9
10,6
0,7
0,2
0,6
0,5
0,4
9,6
10,4
10,7
10,7
10,2
Geleden schade netto
6,1
6,7
7,0
7,1
6,8
Bedrijfskosten netto
3,5
3,7
3,7
3,6
3,4
Resultaat technische rekening - Baten Verdiende premie netto Beleggingsopbrengst technische rekening - Lasten
2011
% verdiende premie netto Resultaat technische rekening - Baten Verdiende premie netto Beleggingsopbrengst technische rekening
12
4
6
6
8
107
102
106
104
104
100
100
100
100
100
7
2
6
4
4
94
98
100
98
96
Geleden schade netto
60
63
65
65
64
Bedrijfskosten netto
35
35
34
33
32
- Lasten
Bron: DNB Zie voor meer details binnen de sector Schade en achtergronden bij de resultaten de uitgave Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2011 van het Verbond van Verzekeraars.
91
5.12
Polissen
Particuliere schadeverzekeringen, exclusief volmachttekening (aantal per einde jaar, mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Inboedel
6,3
6,2
6,1
6,0
5,9
Opstal
3,6
3,6
3,6
3,6
3,6
Motorfiets
0,3
0,3
0,3
0,3
0,3
Personenauto
6,3
6,5
6,7
6,6
6,6
Aansprakelijkheid particulieren
7,7
7,7
7,6
7,6
7,8
Gezinsrechtsbijstand
2,3
2,4
2,4
2,5
2,4
Reis doorlopend
2,2
2,2
2,3
2,6
2,6
Brand
Motor
Overige
Bron: Verbond van Verzekeraars
92
5.13
Premie per polis
Gemiddelde premie per polis van particuliere schadeverzekeringen, exclusief volmachttekening (€) 2007
2008
2009
2010
2011
Inboedel
120
118
122
125
120
Opstal
191
202
208
207
212
Motorfiets
120
120
114
109
111
Personenauto
427
422
406
403
400
Brand
Motor
Overige Aansprakelijkheid particulieren Gezinsrechtsbijstand Reis doorlopend Bron: Verbond van Verzekeraars
93
40
40
40
40
40
129
129
134
140
143
73
76
76
74
72
5.14
Schade: frequentie en gemiddelde omvang
Schadefrequentie (%, oftewel aantal schaden per 100 polissen) en gemiddelde omvang van een schade (€) van particuliere schadeverzekeringen, exclusief volmachttekening Schadefrequentie (%)
2007
2008
2009
2010
2011
Inboedel
5
4
Opstal
9
7
5
6
6
7
10
9
17 4
19
21
19
*
5
5
5
*
Aansprakelijkheid particulieren Gezinsrechtsbijstand
3
3
3
3
3
9
9
9
9
Reis doorlopend
9
7
7
8
8
7
Inboedel
1.050
1.200
1.220
1.300
1.240
Opstal
1.360
1.570
1.500
1.550
1.500
840
930
820
920
*
2.470
2.340
2.340
2.150
*
Brand
Motor Personenauto casco Personenauto WA Overige
Gemiddelde schadeomvang (€) Brand
Motor Personenauto casco Personenauto WA
94
2007
2008
2009
2010
2011
Aansprakelijkheid particulieren
830
970
940
810
840
Gezinsrechtsbijstand
880
930
940
1.030
920
Reis doorlopend
480
460
460
450
470
Overige
Bron: Verbond van Verzekeraars *
Nog niet bekend.
95
5.15
Claims en uitkeringen bij onverzekerde schade door motorrijtuigen
Nieuwe en toegewezen claims (aantal) en uitgekeerde bedragen (€ dzd) door het Waarborgfonds Motorverkeer In behandeling genomen nieuwe claims (aantal) Door diefstal verkregen motorrijtuigen Gemoedsbezwaarden
2007
2008
2009
2010
2011
53.241
56.557
53.164
57.174
54.255
376
399
433
420
380
65
79
70
83
106
Insolvente verzekeringsmaatschappij Niet-verzekerde motorrijtuigen
210
60
2.403
2.377
2.199
2.254
1.989
Onbekend gebleven motorrijtuigen
50.397
53.702
50.462
54.207
51.720
Toegewezen claims (aantal)
40.401
40.191
42.501
44.222
42.156
Uitgekeerde bedragen (€ dzd)
57.817
57.091
59.786
66.876
68.033
1.133
954
1.468
1.898
2.152
163
555
493
882
708
815
2.618
9.970
9.482
7.453
9.342
7.842
46.551
46.100
50.372
53.939
54.713
Door diefstal verkregen motorrijtuigen Gemoedsbezwaarden Insolvente verzekeringsmaatschappij Niet-verzekerde motorrijtuigen Onbekend gebleven motorrijtuigen Bron: Waarborgfonds Motorverkeer
96
5.16
(On)roerende goederen
Woningen en (motor)voertuigen, stand einde jaar (aantal, dzd) Woningen Totaal voertuigen
2008
2009
2010
2011*
7.105
7.172
7.218
7.268
10.068
10.288
10.397
10.523
10.656
Waarvan motorvoertuigen
9.060
9.249
9.340
9.452
9.572
Bedrijfsvoertuigen
2.090
2.140
2.151
2.151
2.150
- Aanhangwagens en opleggers
1.008
1.039
1.057
1.071
1.085
- Bedrijfsmotorvoertuigen
1.083
1.101
1.094
1.080
1.066
Waarvan bestelauto's
862
876
872
861
850
Personenauto's
7.392
7.542
7.622
7.736
7.859
- Waarvan in het bezit van natuurlijke personen
6.519
6.633
6.749
6.876
6.989
585
606
623
636
647
Motorfietsen Bron: CBS *
2007 7.029
Voorlopige cijfers.
97
5.17
Branden
Branden (aantal, dzd) en schadebedrag (€ mln) 2006
2007
2008
2009
2010*
Branden (aantal, dzd)
50
47
45
47
41
Zonder schade
20
20
18
23
21
Met schade
29
27
27
24
19
715
864
1.007
887
535
Schadebedrag (€ mln) Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
5.18
Motorvoertuigdiefstal
Geregistreerde diefstallen van motorvoertuigen (aantal) 2007
2008
2009
2010
2011
26.775
28.261
29.942
32.173
34.033
Brom- en snorfietsen
9.774
11.628
13.276
14.984
16.869
Personenvoertuigen
11.891
11.216
11.027
11.733
11.658
Bedrijfsvoertuigen licht
2.173
2.219
2.369
2.328
2.188
Motorfietsen
Totaal
1.676
1.926
2.112
1.867
1.996
Aanhangers en opleggers
987
1.015
896
1.022
1.155
Bedrijfsvoertuigen zwaar
274
257
262
239
167
Bron: AVc
98
5.19
Misdrijven
Ingeschreven rechtbankstrafzaken (aantal, dzd) 2007
2008
2009
2010
2011*
273
260
231
209
225
vermogensmisdrijven
74
72
68
64
73
gewelds- en seksuele misdrijven
53
51
46
41
44
verkeersmisdrijven
53
50
41
38
40
vernielingen, misdrijven tegen de openbare orde of gezag
40
37
31
26
27
drugsmisdrijven
16
17
15
13
14
misdrijven overige wetten
25
23
20
15
13
overige misdrijven Wetboek van Strafrecht
7
7
7
7
8
(vuur)wapenmisdrijven
5
5
4
4
5
Totaal misdrijven
Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
99
5.20
Verkeersslachtoffers
Verkeersdoden en ernstig verkeersgewonden (aantal) Totaal verkeersdoden < 15 jaar
2007
2008
2009
2010
2011
791
750
720
640
661
36
25
24
18
19
15 - 20 jaar
79
66
69
46
45
20 - 30 jaar
149
129
134
114
99
30 - 40 jaar
95
96
83
69
58
40 - 50 jaar
85
89
69
78
73
50 - 60 jaar
88
95
68
72
67
60 - 70 jaar
71
68
75
66
74
70 - 80 jaar
99
101
91
83
100
> 80 jaar
89
81
107
94
126
Mannen
574
552
524
475
477
Vrouwen
217
198
196
165
184
Personenauto
317
317
296
246
231
Fiets
189
181
185
162
200
Bromfiets, snorfiets
80
76
67
62
74
Voetganger
91
62
68
72
74
Motorfiets
65
67
70
63
52
Bestelauto, vrachtwagen
43
39
28
27
22
100
2007
2008
2009
2010
2011
Overige deelname
5
6
1
7
7
Onbekende deelname
1
2
5
1
1
16.650
17.600
18.880
19.100
*
Totaal ernstig verkeersgewonden Bron: CBS, SWOV *
Nog niet beschikbaar.
101
Hoofdstuk 6
Zorg
103
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
Omzet Distributie Aantal verzekeraars Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Inkomen Resultaten branche Inkomen Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Ziektekosten Resultaten branche Ziektekosten Bijdragen aan zorgverzekeringen per persoon Financiering en uitgaven
103 103 104 105 106 107 108 109 110
102
6
Zorg
6.1
Omzet
Verdeling bruto geboekte premie naar branche en productcluster (€ mrd) 2007
2008
2009
2010
2011
35,8
38,9
40,5
43,4
44,5
3,8
4,0
4,0
4,0
4,0
Ziektekosten
32,0
34,9
36,5
39,4
40,5
Basis
28,3
30,9
32,3
35,1
35,9
3,6
4,0
4,2
4,3
4,5
Totaal Zorg Inkomen
Aanvullend Bron: DNB
6.2
Distributie
Aandeel van distributiekanalen* in de totale omzet** van inkomens- en ziektekostenverzekeraars (%) 2007
2008
2009
2010
2011
Rechtstreeks
72
70
74
72
68
Via derden
28
30
26
28
32
Bron: Verbond van Verzekeraars * **
Internet is geen distributiekanaal, maar een distributiemedium dat wordt gebruikt bij zowel distributie via derden als rechtstreekse distributie. In de totale omzet is niet meegenomen het gedeelte vereveningsbijdrage bij Ziektekosten.
103
6.3
Aantal verzekeraars
Schadeverzekeringsmaatschappijen onder toezicht van DNB en actieve maatschappijen in een zorgbranche en zorgproductcluster 2007
2008
2009
2010
2011
243
234
225
213
183
77
76
74
64
52
Basis
32
31
30
29
28
Aanvullend
25
25
24
22
21
Totaal schadeverzekeraars waarvan actief in de branche/productcluster* Inkomen Ziektekosten
Bron: DNB *
Schadeverzekeraars onder toezicht van DNB kunnen actief zijn in een of meerdere branches/productclusters binnen de sectoren Schade en Zorg. Actief in een branche of productcluster betekent dat een verzekeringsmaatschappij in dat jaar omzet boekt (bruto geboekte premie directe tekening) in een branche of productcluster.
104
6.4
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Inkomen
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 100 mln in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Achmea Schadeverzekeringen N.V.
396
340
348
409
746
Amersfoortse Algemene Verzekering Maatschappij, N.V.
563
570
572
571
611
Nationale-Nederlanden Schadeverzekering Maatschappij N.V.
407
491
443
438
530
Goudse Schadeverzekeringen N.V.
204
206
218
234
283
ASR Schadeverzekering N.V.*
270
296
288
280
256
Delta Lloyd Schadeverzekering N.V.
142
174
214
221
250
AEGON Schadeverzekering N.V.
203
210
206
202
216
Movir N.V.
157
160
173
201
196
REAAL Schadeverzekeringen N.V.
30
128
135
139
142
RIMAXX International N.V.
92
103
113
90
109
Loyalis Schade N.V.
83
81
79
107
106
Bron: DNB *
2007 AMEV Schade; 2008 Fortis ASR Schadeverzekering N.V.
105
6.5
Resultaten branche Inkomen
Technische rekening branche Inkomen, baten en lasten (€ mrd en % verdiende premie netto) € mrd
2007
2008
2009
2010
2011
Resultaat technische rekening
1,3
0,6
0,6
0,4
0,2
Baten
4,0
3,8
3,9
4,0
4,1
- Verdiende premie netto
3,4
3,6
3,6
3,7
3,7
- Beleggingsopbrengst technische rekening
0,5
0,1
0,3
0,3
0,3
Lasten
2,7
3,2
3,3
3,6
3,9
- Geleden schade netto
1,6
2,1
2,3
2,6
3,0
- Bedrijfskosten netto
1,0
1,0
0,9
0,9
0,9
% verdiende premie netto Resultaat technische rekening
38
17
17
10
5
Baten
117
104
109
108
112
- Verdiende premie netto
100
100
100
100
100
- Beleggingsopbrengst technische rekening
16
3
9
8
9
Lasten
79
87
93
98
107
- Geleden schade netto
47
58
65
71
81
- Bedrijfskosten netto
29
27
25
24
25
Bron: DNB Zie voor meer details binnen de branche Inkomen en achtergronden bij de resultaten de uitgave Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2011 van het Verbond van Verzekeraars.
106
6.6
Grootste verzekeringsmaatschappijen branche Ziektekosten
Risicodragers onder toezicht van DNB met een omzet (bruto geboekte premie) van meer dan € 1 mrd in 2011 (€ mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Zilveren Kruis Achmea Zorgverzekeringen
2.964
3.395
3.367
5.653
5.667
Centrale Zorgverzekeraars Groep, Zorgverzekeraar u.a. OWM
4.454
4.950
5.090
5.374
5.643
VGZ Zorgverzekeraar NV
3.569
3.704
3.945
4.572
5.513
Menzis Zorgverzekeraar N.V.*
3.564
3.415
3.963
3.949
4.041
Agis Zorgverzekeringen N.V.
2.497
3.063
3.056
3.240
3.349
606
1.493
1.519
1.812
1.840
1.260
1.367
1.425
1.614
1.522
Zorg en Zekerheid Zorgverzekeraar u.a. OWM
700
862
891
976
1.038
De Friesland Zorgverzekeraar N.V.**
950
939
991
992
1.033
IZZ Zorgverzekeraar N.V.
795
888
932
1.063
1.032
OHRA Ziektekostenverzekeringen NV
611
660
868
810
1.001
Univé Zorg N.V. IZA Zorgverzekeraar NV
Bron: DNB * **
2007-2009 Menzis Zorgverzekeraar u.a. OWM 2007-2009 De Friesland Zorgverzekeraar OWM
107
6.7
Resultaten branche Ziektekosten
Technische rekening branche Ziektekosten, baten en lasten (€ mrd en % verdiende premie netto) € mrd
2007
2008
2009
2010
Resultaat technische rekening
-0,1
0,1
0,7
0,5
0,5
Baten
30,4
33,5
35,6
37,3
37,5
- Verdiende premie netto
30,0
33,4
35,2
37,1
37,3
0,2
-0,1
0,2
0,1
0,1
Lasten
30,5
33,3
34,8
36,9
37,0
- Geleden schade netto
28,7
31,9
33,0
35,2
35,5
1,6
1,5
1,5
1,5
1,6
- Beleggingsopbrengst technische rekening
- Bedrijfskosten netto
2011
% verdiende premie netto Resultaat technische rekening
0
0
2
1
1
Baten
101
100
101
101
101
- Verdiende premie netto
100
100
100
100
100
- Beleggingsopbrengst technische rekening Lasten - Geleden schade netto - Bedrijfskosten netto
1
0
1
0
0
102
100
99
99
99
96
95
94
95
95
5
4
4
4
4
Bron: DNB Zie voor meer details binnen de branche Ziektekosten en achtergronden bij de resultaten de uitgave Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2011 van het Verbond van Verzekeraars.
108
6.8
Bijdragen aan zorgverzekeringen per persoon
Bijdragen (€, %) aan Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en Zorgverzekeringswet 2008
2009
2010
2011
2012
31.589
32.128
32.738
33.436
33.863
12,15
12,15
12,15
12,15
12,15
AWBZ premiegrens (€) procentuele premie (%) Ziektekostenverzekering eigen risico (€) maximale bijdrage (€) nominale premie (€)
150
155
165
170
220
2.186
2.233
2.339
2.591
3.554
1.047
1.097
1.110
1.211
1.222
31.231
32.369
33.189
33.427
50.064
procentuele bijdrage hoog (%)
7,20
6,90
7,05
7,75
7,10
procentuele bijdrage laag (%)
5,10
4,80
4,95
5,65
5,00
premiegrens (€)
Bron: VWS
109
6.9
Financiering en uitgaven
Financiering van en uitgaven aan genezing en verzorging (€ mrd) 2007
2008
2009
2010*
2011*
74,6
79,8
83,9
87,2
90,0
Zorgverzekeringswet
27,7
32,3
34,1
35,6
36,8
AWBZ
23,0
22,2
23,2
24,2
25,1
Overheid
10,7
11,3
12,4
12,8
13,0
Eigen betalingen
7,2
7,9
7,9
8,1
8,4
Aanvullende ziektekostenverzekering
3,1
3,2
3,4
3,4
3,5
Overige financieringsbronnen
2,8
2,9
2,9
3,1
3,1
Aanbieders gezondheidszorg
43,3
46,6
48,7
50,8
52,6
- Ziekenhuizen, specialistenpraktijken
18,3
20,3
21,4
22,7
23,6
- Leveranciers van geneesmiddelen
6,0
6,1
6,2
6,4
6,5
- Verstrekkers geestelijke gezondheidszorg
4,6
4,9
5,3
5,4
5,5
- Verstrekkers van overige gezondheidszorg
2,3
2,4
2,6
2,7
2,9
- Leveranciers van therapeutische middelen
2,6
2,9
2,7
2,7
2,8
- Huisartsenpraktijken
2,4
2,4
2,5
2,5
2,7
- Tandartsenpraktijken
2,2
2,4
2,6
2,6
2,7
- Verstrekkers van ondersteunende diensten
1,4
1,6
1,8
1,9
2,0
- Paramedische praktijken
1,5
1,6
1,7
1,8
1,9
- Arbodiensten en reïntegratiebedrijven
1,2
1,2
1,3
1,3
1,3
- Gemeentelijke gezondheidsdiensten
0,7
0,7
0,7
0,7
0,8
Totaal Financiering
Uitgaven
110
2007
2008
2009
2010*
2011*
Aanbieders welzijnszorg
28,3
30,2
32,2
33,4
34,4
- Verstrekkers van ouderenzorg
14,0
14,8
15,2
15,7
16,1
- Verstrekkers van gehandicaptenzorg
6,6
7,1
7,8
8,1
8,3
- Verstrekkers van kinderopvang
3,3
3,6
3,9
4,1
4,3
- Verstrekkers van jeugdzorg
1,4
1,4
1,8
2,0
2,1
- Verstrekkers van overige welzijnszorg
1,5
1,6
1,7
1,8
1,8
- Sociaal-cultureel werk
1,1
1,1
1,2
1,2
1,3
- Internaten
0,5
0,5
0,6
0,5
0,5
Beleids- en beheersorganisaties
3,1
3,0
3,0
3,0
3,0
Bron: CBS *
Voorlopige cijfers.
111
112
113
114
