VERTROUWENS BERICHTEN December 2013
Vertrouwensmensen.nl
We wensen
Onze opdrachtgevers
Allen die werken aan een samenleving waarin respectvol met en voor elkaar wordt geleefd en gewerkt
Allen die zich inzetten voor integriteit bij overheid en organisaties
Een heel gelukkig en succesvol 2014
Petra
Hannie
Ben
Guus
Jeanette
Louis
Freek
Peta
Vertrouwensmensen.nl
Helga
Gonny
Anton
Gerard
Désirée
Carolina
Hans
Marianne
Vers van pers. Een hoopvol kerstbericht over bestrijden van fraude. Er is een nieuw burgerinitiatief van deskundigen: 'één overheid'. Om met meer elan fraude te lijf te gaan. Een mooie nieuwjaarswens. Zijn onze fraudezaken incidenten? Het is meer aldus De Bruyn van PWC in Nieuwsuur. Een verkokerde overheid, gebrek aan samenwerking, een overheid die ziende blind is. Steeds meer fraude in Nederland Het is vaak in het nieuws: fraude, of het nu gaat om grote bedragen zoals bij de Liborrentefraude of om gesjoemel in de zorg. En de cijfers vallen niet mee: in 2013 ging het om zeker 11 miljard, blijkt uit onderzoek van accountant PWC. Nieuwsuur presenteert de cijfers, in de studio is onderzoeker Adri de Bruijn. Ombudsman. De Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, concludeerde vorige week nog dat de fraude in Nederland meevalt. Een overheidscampagne tegen fraude is niet nodig, want 98 procent van de burgers deugt en de bestrijding van fraude kost juist erg veel geld, vindt Brenninkmeijer. Onderzoek PWC. De afdeling Veiligheid en Justitie van PWC deed onderzoek naar fraude in Nederland en schat de minimale omvang ervan op 11 miljard in 2013. PWC maakt een onderscheidt tussen horizontale en verticale fraude. Bij horizontale fraude, tussen mensen en bedrijven, gaat het om 3,7 miljard euro, bij verticale fraude, het benadelen van de overheid, om 7,3 miljard. Horizontaal: faillissementsfraude - minimaal 1,3 miljard verzekeringsfraude - minimaal 900 miljoen beleggingsfraude - 500 miljoen acquisitiefraude - 400 miljoen voorschotfraude - 260 miljoen overige fraude - 365 miljoen Verticaal: accijnsfraude - minimaal 23 miljoen BTW- fraude - 39 miljoen sociale zekerheidsfraude 153 miljoen zorgfraude bijna 2,8 miljard fiscale fraude, (excl. accijns en BTW) - 4,2 miljard Fraude bij openbare aanbestedingen hebben de onderzoekers opengelaten, net als de subsidiefraude. Eén overheid. De pakkans in Nederland is erg klein. Mede op initiatief van oud-korpschef Bernard Welten is daarom een groep verontruste wetenschappers en bestuurders het burgerinitiatief 'één overheid' gestart. Zij vinden het rendement van de repressieve aanpak onvoldoende en willen de fraudebestrijding anders organiseren. Er start morgen een pilot in Amsterdam. Plan van aanpak. Vrijdag (20 december) komt het kabinet onder leiding van minister Opstelten met een brief aan de Tweede Kamer hoe zij gezamenlijk, met alle ministeries de fraude willen aanpakken. Bron: Nieuwsuur.nl Op 20 december verscheen het volgende bericht. Gemeenschappelijke aanpak van fraude Het kabinet wil fraude over de hele linie harder aanpakken. Minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) kondigde daartoe vrijdag een reeks maatregelen af. Die zijn onderdeel van een rijksbrede antifraudestrategie waarmee de ministerraad heeft ingestemd. Zo moet uiterlijk eind volgend jaar alle nieuwe regelgeving worden getoetst op fraudebestendigheid. Ook moet de informatiepositie van opsporingsdiensten worden versterkt door een betere uitwisseling van gegevens en gaan de overheidsdiensten
nauwer samenwerken bij de opsporing en vervolging van fraudeurs. Het kabinet zet daarbij fors in op het terugvorderen van onrechtmatig verkregen geld. De recente schandalen rond de 'Bulgarenfraude' heeft aangetoond dat een stevige aanpak nodig is. Daarom komt er nu een rijksbrede aanpak. "De overheid gaat als één gezicht optreden", zei Opstelten. Hij benadrukte verder dat 'fraude niet mag lonen'. "Het is een maatschappelijk probleem, het tast het rechtsgevoel aan", zei hij. "Het is gewoon onaanvaardbaar." Bron: www.nieuws.nl We maakten in eerdere vertrouwensberichten al melding van de relatie tussen de crisis en (ongewenst) gedrag op de werkvloer. Crisis doet wellicht meer. Iedere 6 minuten huiselijk geweld Gemiddeld iedere zes minuten komt er bij de politie een melding binnen van huiselijk geweld. Vorig jaar ging het in totaal om 95.000 incidenten. In de meeste gevallen is het geweld gericht op de partner of de ex-partner. Er is veel verborgen huiselijk geweld; incidenten die nooit gemeld worden bij de politie. Volgens de landelijk projectleider van de politie Mariëtte Christophe is er een 'dark number' van 80 procent. "Slechts 20 procent van de mensen vindt de weg naar de politie of de hulpverlening. Dus er zit nog veel meer achter." Crisis Een van de oorzaken van huiselijk geweld de afgelopen jaren is de economische crisis. Mensen hebben bijvoorbeeld schulden of zijn werkeloos geraakt, dat zorgt voor spanningen in een huishouden. Er zijn geen precieze cijfers bekend over de rol van de crisis op geweldsincidenten. Wat verder opvalt is een toename in het aantal meldingen over seksueel huiselijk geweld tegen kinderen. "Het is slecht natuurlijk dat het gebeurt, maar het is goed om te merken dat andere mensen vaker een melding doen van vermoedens van kindermisbruik", zegt Christophe. Ook zijn er meer meldingen van geweld en financiële uitbuiting van ouderen. 2,1 procent van de mensen boven de 66 jaar kreeg ermee te maken. Bron: www.nos.nl Stabiele cijfers, maar toch reden om ons zorgen te maken Agressie jegens publieke sector 36 procent Het percentage werknemers met een publieke taak dat met geweld en agressie te maken krijgt, lag in 2012 op 36 procent. Dat is ongeveer even hoog als in 2011. Dat valt op te maken uit een brief van het kabinet aan de Tweede Kamer over de Metamonitor Veilige Publieke Taak (VPT). Die 36 procent is maar een gemiddelde. In de veiligheidssector is het percentage slachtoffers aan het stijgen: bij de politie ging het zelfs met 10 procent omhoog naar 61. In het stads- en streekvervoer ging het iets omlaag. In de zorg en het onderwijs zijn er niet zoveel verschillen met 2011. Maar ook hier zijn weer onderlinge verschillen: in de jeugdzorg ging het percentage slachtoffers met 10 procent omlaag. Ook in het openbaar bestuur zijn de cijfers over het totaal genomen stabiel, maar burgemeesters en wethouders krijgen vaker agressie en geweld te verstouwen Bron: www.telegraaf.nl
Soms leidt ongewenst gedrag tot verrassende resultaten REGELING VOOR BETROKKENEN 'SEKSREL' WASSENAAR De gemeente Wassenaar is tot een financiële regeling gekomen met een oud-wethouder en drie raadsleden die waren betrokken bij een affaire rond beschuldigingen over seksuele intimidatie. In totaal betaalt de gemeente ruim anderhalve ton, zo heeft ze maandag bekendgemaakt. Ongepast gedrag. De raadsleden verweten toenmalig wethouder Henk de Greef ongepast gedrag na een nachtelijke 'nazit' in het stadhuis van Wassenaar in februari vorig jaar. Hij zou ongepaste opmerkingen hebben gemaakt tegen raadslid Mary-Jo van der Velde. Haar fractievoorzitter en een andere fractievoorzitter stelden daar destijds vragen over in de raad. Streep. Met de regeling is een streep onder de zaak gezet en zien alle partijen af van gerechtelijke stappen, aldus een woordvoerster van de gemeente. Reputatieschade. Van de 151.000 euro gaat in totaal 120.000 naar het raadslid en de twee fractievoorzitters. Dit bedrag is gebaseerd op kosten voor ,,juridische bijstand enerzijds en schadevergoeding wegens verlies aan arbeidsvermogen, reputatieschade en smartengeld anderzijds’’. Hiervoor zijn declaraties voor juridische bijstand, een medische rapportage en schadeberekeningen ingediend. De Greef krijgt 31.000 euro voor procedurekosten. Verklaring. ,,Partijen betreuren dat de kwestie ernstig is geëscaleerd en heeft geleid tot beschadiging van diverse privépersonen en de gemeente'', staat in een verklaring. Verhoudingen hersteld. De gemeente zegt dat ze met de regeling onder meer proceskosten heeft voorkomen, waarbij een rechter bovendien mogelijk toch had aangestuurd op het treffen van een minnelijke regeling. Ook zijn nu ,,de bestuurlijke verhoudingen hersteld''. De zaak is nog niet helemaal ten einde. Er loopt nog een hoger beroep van integriteitsbureau BING tegen de uitspraak van de accountantskamer. Die gaf een berisping aan een accountant van BING voor zijn onderzoek naar de Wassenaarse rel omdat hij zijn werk slecht zou hebben gedaan. Bon:www.binnenlandsbestuur.nl Pesten moet onder de aandacht blijven Onderzoek zelfdoding 16-jarige na pestenen vader: ’Waarom haat iedereen mij?’ De Horeca Vakschool Rotterdam stelt een onderzoek in naar de zelfdoding van een van zijn leerlingen. Psychologen zullen kijken of pesterijen de 16-jarige Schiedammer tot zijn daad hebben gedreven. Het ontzielde lichaam van de jongen werd vorige week vrijdag aangetroffen in zijn ouderlijk huis in Schiedam. Volgens zijn vader ontnam zijn zoon zich het leven na heftige pesterijen, die begonnen op de basisschool en voortduurden in het middelbaar onderwijs. 'Waarom haat iedereen mij?' De Horeca Vakschool ontkent aanwijzingen te hebben dat de jongen de laatste jaren is gepest. Zijn vader stelt echter dat zijn zoon niet alleen verbaal is gekleineerd, maar ook fysiek werd toegetakeld. 'Jaar in jaar uit heb ik het bij rapportbesprekingen aan de orde gesteld, maar het kreeg nauwelijks aandacht. De reactie was: we zien het niet, we horen het niet. Mijn zoon vroeg geregeld: waarom haat iedereen mij?' De vader omschrijft zijn kind als een 'kleine, kwetsbare jongen'. 'Eigenlijk was hij te zacht voor deze wereld.' Op zijn stageplek, bij chocolaterie De Bonte Koe in Schiedam, bloeide hij op. 'Zijn droom was om bakker of kok te worden.'
Op de Horeca Vakschool is de schok groot. De leerling gold als een vrolijke jongen. Zijn daad kwam voor de schoolleiding volstrekt onverwacht. Woordvoerder Rolf van den Berg: 'Wij hebben het beeld dat het met hem steeds beter ging. Zowel aan zijn kennis als aan zijn persoonlijkheid is hard gewerkt. Wij hanteren een pestprotocol en nemen dat serieus.' Ook zijn mentor is verbijsterd. 'Mijn deur stond altijd open, zijn beste vriendje voelt zich schuldig omdat ook hij nooit iets van pesterijen heeft gemerkt.' Om te kijken of er geen signalen zijn gemist, stelt de school een onafhankelijk onderzoek in. Ook de jeugdconsul van het Rotterdamse centrum voor Jeugd en Gezin zal de zaak onder de loep nemen Bron: www.ad.nl Frankrijk komt met antipestplan voor scholen In Frankrijk komt een speciale campagne om het pesten op scholen tegen te gaan. Dit heeft minister van Onderwijs Vincent Peillon dinsdag bekendgemaakt. Op televisie komen spotjes, deels met tekenfilmpjes. De voorlichting loopt ook via websites en brochures. Verder wordt een plan opgesteld om leraren beter op te leiden om met pesten om te gaan. De 31 schoolregio's krijgen een speciale vertrouwenspersoon voor slachtoffers en getuigen. Het ministerie komt met een speciale gids om 'cyberpesten' via internet of mobieltjes te voorkomen. 6 à 7 procent van de leerlingen op Franse scholen wordt gepest. De herhaaldelijke vernederingen kunnen leiden tot depressies of zelfs suïcide, aldus de krant Libération. www.telegraaf.nl Frankrijk komt met antipestplan voor scholen In Frankrijk komt een speciale campagne om het pesten op scholen tegen te gaan. Dit heeft minister van Onderwijs Vincent Peillon dinsdag bekendgemaakt. Op televisie komen spotjes, deels met tekenfilmpjes. De voorlichting loopt ook via websites en brochures. Verder wordt een plan opgesteld om leraren beter op te leiden om met pesten om te gaan. De 31 schoolregio's krijgen een speciale vertrouwenspersoon voor slachtoffers en getuigen. Het ministerie komt met een speciale gids om 'cyberpesten' via internet of mobieltjes te voorkomen. 6 à 7 procent van de leerlingen op Franse scholen wordt gepest. De herhaaldelijke vernederingen kunnen leiden tot depressies of zelfs suïcide, aldus de krant Libération. www.telegraaf.nl Klokkenluiders Gesol met klokkenluider Bos ten einde Ruim 12 jaar hijgt justitie Ad Bos, de man die de bouwfraude onthulde, in z’n nek. Vandaag maakte het OM bekend dat ze afziet van verdere vervolging. Het Openbaar Ministerie geeft aan na 12 jaar niet langer reden te zien om Ad Bos verder te vervolgen. De zaak loopt al zo lang, terwijl het maatschappelijk belang van klokkenluiders inmiddels is veranderd en vergroot. Bos reageerde zichtbaar geëmotioneerd. Hij stelde dat hij destijds met zijn onthullingen naïef was geweest door te veronderstellen dat de staat hem en zijn gezin zou beschermen tegen machtsblokken zoals de bouwwereld. In 2001 toonde Ad Bos in het tv-programma Zembla de schaduwboekhouding van het bedrijf Koop Tjuchem, waar hij technisch directeur van was. Hieraan was te zien dat bouwbedrijven verboden prijsafspraken maakten om de prijzen kunstmatig hoog te houden. Het ging om een miljardenfraude, zo zou later blijken. Daarnaast kochten bouwbedrijven ook ambtenaren om voor een gunstigere behandeling.
Na de uitzending overhandigde Bos de schaduwboekhouding aan justitie, waarna er een parlementaire enquête werd ingesteld. Bos zelf werd ook gehoord. Door zijn rol als klokkenluider komt hij niet meer aan een baan in de bouwwereld. Hij ontving van de staat geen schadevergoeding voor zijn nobele onthullingen en verkocht noodgedwongen zijn huis in Limmen. Tevens werd hij door het OM aangewezen als verdachte en beschuldigd van betrokkenheid bij omkoping van ambtenaren. In totaal hebben 344 Nederlandse bouwbedrijven zich tussen 1990 en 2000 schuldig gemaakt aan de miljardenfraude. Op 11 februari 2005 kwam de bouwwereld met de regering een schadevergoeding overeen van 70 miljoen euro, een schijntje van het totaalbedrag dat werd weggesluisd. Bos zelf, die op dat moment financieel aan de grond zat en zijn dagen sleet in een camper, kreeg in 2009 alsnog een schadevergoeding toegewezen van de staat. Bron: www.ravage-webzine.nl Kamer steunt Huis voor Klokkenluiders De Tweede Kamer staat achter de oprichting van een Huis voor Klokkenluiders, ondanks waarschuwingen van het kabinet en van VVD, CDA en SGP dat het wetsvoorstel in strijd is met de grondwet. Het Huis voor Klokkenluiders is een initiatief van zeven partijen, waaronder SP, PvdA en D66. Zij willen het Huis onderbrengen bij de Nationale ombudsman, maar de tegenstanders vinden dat geen goed idee omdat het Huis ook open moet staan voor klokkenluiders in het bedrijfsleven. Dat gaat niet samen met het mandaat van de ombudsman, vinden de tegenstanders in de Kamer en vindt ook minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken). Eerste Kamer Het CDA voorspelde dat het initiatiefwetsvoorstel gaat sneuvelen in de Eerste Kamer. Iedereen in de Kamer, en ook minister Plasterk, vindt het idee achter het Huis voor Klokkenluiders sympathiek, maar over de uitwerking is verdeeldheid. VVD en CDA stelden voor om het Huis vorm te geven als een zelfstandig bestuursorgaan, wat hun bezwaren weg zou nemen. Maar daar kregen ze geen meerderheid voor. De indieners van het plan voorzien geen problemen omdat de Raad van State eerder geen strijdigheid met de grondwet constateerde. De indieners gaan het wetsvoorstel volgend jaar verdedigen in de Eerste Kamer Bron: www.ad.nl Jurisprudentie Doe eens gek, stuur je baas een dreig-sms Het versturen van een bedreigende sms aan je baas kan voldoende zijn om op staande voet te worden ontslagen. Ernstig verwijtbaar gedrag van een werknemer, soms ook in de privé-sfeer, kan hem zijn baan kosten. In sommige gevallen kan de werknemer zelfs strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld worden. Er moet dan wel sprake zijn van een serieus te nemen bedreiging. Wanneer is er sprake van bedreiging? Volgens vaste rechtspraak is er sprake van een bedreiging als de bedreiging zodanig is en onder dusdanige omstandigheden heeft plaatsgevonden, dat deze de angst veroorzaakt dat de bedreigde het leven zou kunnen verliezen. Zo is eerder bepaald dat het - weliswaar door een collega als grap bedoelde - over de telefoon afspelen van een bandje, met daarin teksten als 'ik zoek je op, ik steek je neer en ik hak je kop er af', bedreigend en dus strafbaar is. Hoewel het in dit geval om strafrecht gaat, kan dergelijk gedrag ook gevolgen hebben voor je baan. De poederbrief Zo had eerder een werknemer een interne mail over miltvuur uitgeprint en in een envelop gestopt. Vervolgens deed hij daar wat melkpoeder bij en adresseerde de brief aan zijn baas. Melkpoeder lijkt op de substantie waarin de bacterie zit die het dodelijke
miltvuur kan veroorzaken. De man werd op staande voet ontslagen. Bovendien werd hij veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van één maand. De dreig-sms Onlangs verloor een directeur zijn baan omdat ook hij zich van zijn slechtste kant had laten zien. Hij beklaagde zich over het feit dat hij vanaf aanvang van het dienstverband door de oprichter van het bedrijf in Haaksbergen ten onrechte werd bekritiseerd. Op een gegeven moment kreeg hij te horen dat de aandeelhouders van het bedrijf een vruchtbare samenwerking met hem niet meer zagen zitten. Nadat hij bij het uitgaan toevallig één van hen was tegengekomen, stuurde de directeur de aandeelhouder het volgende smsje: 'Laat vanavond een waarschuwing voor jullie zijn. Jij moet net als dat dikke varken in Haaksbergen je levenlang achterom blijven kijken. Jullie gaan eraan! Ik maak jullie af!' Ontslag op staande voet Daarop werd de directeur op staande voet ontslagen. De man vocht zijn ontslag aan, maar de rechter was onverbiddelijk. De wet bepaalt nu eenmaal dat het bedreigen, beledigen of mishandelen van de werkgever, zijn familie of medewerknemers een dringende reden voor ontslag oplevert. De inhoud van het sms-bericht was volgens de rechter niet voor meerdere uitleg vatbaar en leverde een regelrechte bedreiging op. www.jurofoon.nl Ontslag door vergelijking met Ma Flodder Een manager die verschillende e-mails naar een collega had gestuurd met daarin denigrerende opmerkingen over een andere collega heeft dat met ontslag moeten bekopen. De 47-jarige Anton was sinds 6 jaar hoofd verkoop binnendienst en lid van het management team bij een groot farmaceutisch bedrijf. Nadat zijn werkgever bij toeval een zestal e-mails van hem vond op de pc van een collega, werd hij van werkzaamheden vrijgesteld. Denigrerend In de e-mails liet Anton zich negatief uit over een andere collega en maakte denigrerende opmerkingen over haar. Zo vergeleek hij de collega met Ma Flodder en opa Flodder en maakte haar belachelijk door haar lichaam af te kraken. Onwaardig Zijn werkgever was 'not amused'. Dit gedrag was een MT-lid (die een voorbeeldfunctie heeft) onwaardig en Anton kreeg te horen dat zijn werkgever zich erover moest beraden hoe het nu verder moest met Anton binnen het bedrijf. Een onderzoek naar het gedrag van Anton werd opgestart. Niet veel later vernam Anton dat het bedrijf de uitkomst ervan niet wilde afwachten en de rechter wilde gaan verzoeken om ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst. Schending privacy? De discussie voor de rechter spitste zich toe op de vraag of de werkgever de privacy van Anton had geschonden door de e-mails tegen hem te gebruiken in zijn ontslagzaak. De werkgever beriep zich hierbij op het e-mail en internetreglement dat het bedrijf hanteerde. Wettelijk kader Volgens vaste rechtspraak worden e-mailberichten beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (dat het recht op privacy beschermt), zelfs als deze berichten zijn verstuurd vanaf de werkplek van de werknemer. Hoewel een werknemer zelf niet rechtstreeks een beroep kan doen op het Verdrag, neemt dit niet weg dat een werkgever die inbreuk op deze privacy maakt in beginsel zijn plicht verzuimt om zich als goed werkgever te gedragen. Een werkgever mag wel emailberichten van zijn werknemer controleren, indien dit voor de werknemer kenbaar was of had kunnen zijn.
Geen inbreuk De werkgever was op de e-mails van Anton gestuit, doordat de mailaccount van een zieke collega moest worden ingezien om te kunnen bepalen of er nog e-mails behandeld moesten worden. De rechter oordeelde hierover dat de werkgever gezien het grote aantal e-mails en het ontbreken van een onderwerp in de onderwerpregel redelijkerwijs de e-mails mocht inzien. Ook mocht de werkgever er in de ontslagzaak een beroep op doen. Ontslagvergoeding De rechter vond het gedrag van de Anton verwijtbaar, maar oordeelde ook dat de werkgever had verzuimd om als een goed werkgever met het conflict om te gaan. Zo had het bedrijf het onderzoek niet afgewacht en was Anton tijdens een gesprek over de emails 'eikel' genoemd. Omdat een vruchtvolle samenwerking niet meer mogelijk scheen te zijn, ontbond de rechter de arbeidsovereenkomst. Omdat Anton altijd goed had gefunctioneerd, de e-mails slechts bij één collega terecht waren gekomen en hem de mogelijkheid tot boetedoening en verandering was ontnomen, had Anton wel recht op een ontslagvergoeding van ruim 52.000 euro. www.jurofoon.nl Ontslag na 6 jaar door YouTube-filmpjes Het plaatsen van een aantal werkgerelateerde filmpjes op YouTube heeft een werkneemster 6 jaar later met ontslag op staande voet moeten bekopen. Al eerder hebben we bericht over het risico dat je als werknemer neemt als je social media en werk niet gescheiden houdt. Het kan je zelfs jaren later nog je baan kosten. Het overkwam Leontien die in 2001 was gaan werken voor de psychogeriatrische afdeling van een zorginstelling voor ouderen. In 2005 maakte ze 'voor de gein' tijdens haar dienst een aantal filmpjes met haar mobiel. Op deze filmpjes waren Leontien, een collega en een bewoonster van de instelling te zien. Op het ene filmpje stak Leontien haar middelvinger op, op het andere was ze aan het vloeken. Op een derde filmpje was te zien hoe een collega de bewoonster hielp op de wc, waarbij werd ingezoomd op het achterwerk van de collega. Leontien voorzag de filmpjes van titels als 'Mafkees', 'Vechten' en 'Gang crossen' en zette deze op YouTube. 'Schokkend' Afgelopen zomer stuitte Leontien’s werkgever op de filmpjes op internet. Leontien moest zich komen verantwoorden bij haar werkgever. Volgens Leontien was het werken met demente bejaarden erg zwaar, waardoor een verzetje op zijn tijd geen kwaad kon. Ze had geen kwade opzet gehad en had er verder niet bij nagedacht. Leontien’s werkgever vatte het hele gebeuren een stuk ernstiger op. Volgens haar werkgever waren de beelden schokkend en vormden die een zware inbreuk op de privacy van de bewoonster. Bovendien was het vertrouwen in Leontien ernstig geschaad. Leontien werd op staande voet ontslagen. Leontien liet het er niet bij zitten en stapte naar de rechter om haar gelijk te krijgen. De filmpjes waren tenslotte erg kort en al 6 jaar geleden op YouTube geplaatst. Ze had spijt van haar gedrag, maar de filmpjes vormden zeker geen grond voor ontslag, aldus de werkneemster. Ontslag is terecht De rechter was echter niet ontvankelijk voor Leontien’s pleidooi. Het maken van opnames van de bewoonster in een weerloze, afhankelijke positie en waarvoor de vrouw bovendien geen toestemming had kunnen geven, leverde een grove schending op van haar privacy, aldus de rechter. Door de beelden bovendien op internet te plaatsen, had Leontien de beelden voor iedereen toegankelijk gemaakt zonder stil te staan bij de gevolgen van haar gedrag. De excuses van Leontien kwamen wat de rechter betreft te laat, aangezien ze de filmpjes zo lang had laten staan en pas had weggehaald nadat haar werkgever haar ermee had geconfronteerd.
Aangezien de werkgever direct actie had ondernomen nadat hij van de filpjes kennis had genomen, was het ontslag op staande voet ook tijdig gegeven, aldus de rechter. Dat er tussen het verwijtbare gedrag en het ontslag 6 jaar lag, maakte dit niet anders. Rechtbank 's-Gravenhage, sector kanton, 14 oktober 2011 Bron: www.jurofoon.nl ‘Rechter ontbindt arbeidsovereenkomst hoofddocent Hogeschool van Arnhem en Nijmegen op grond van dringende reden: grensoverschrijdend gedrag’ In een uitspraak van 11 september jl., heeft de rechtbank Gelderland op verzoek van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (hierna: de HAN) de arbeidsovereenkomst met een hoofddocent van de HAN ‘voorwaardelijk’ ontbonden op grond van een dringende reden[1]. Volgens de rechter is er sprake geweest van grensoverschrijdend gedrag en grensoverschrijdende uitlatingen van de hoofddocent richting vrouwelijke studenten. Deze uitspraak volgt op een uitspraak in kort geding van de rechtbank Gelderland van 28 mei jl.[2], waarbij de rechter in eerste instantie nog oordeelde dat de door de HAN geformuleerde redenen geen dringende reden opleverden die het gegeven ontslag op staande voet (op 7 mei jl.) rechtvaardigden[3]. Voorwaardelijke ontbinding De reden voor het starten van een voorwaardelijke ontbindingsprocedure is gelegen in het feit dat het voor de HAN (ten tijde van het indienen van het verzoekschrift) nog niet zeker was of er nog een arbeidsovereenkomst bestond met de hoofddocent. In de hiervoor genoemde uitspraak van 28 mei jl. is de HAN weliswaar veroordeeld om het salaris door te betalen, maar dit betreft slechts een kort geding vonnis, een zogenaamd ‘voorlopig oordeel’. Door een rechter is nog niet definitief/onherroepelijk beslist of de arbeidsovereenkomst nu wel of niet rechtsgeldig is geëindigd op 7 mei jl. door het gegeven ontslag op staande voet. Dringende reden In de kort geding uitspraak van 28 mei jl. werd de vraag geopperd door de rechter of het ontslag op staande voet niet een te verstrekkende maatregel was, gelet op het tijdsverloop tussen de gedragingen en het ontslag op staande voet, de mogelijke wetenschap bij de HAN van de gedragingen, de leeftijd van de hoofddocent, het lange dienstverband en het goede functioneren van de hoofddocent. De rechter gaat hier echter in de uitspraak van 11 september jl. aan voorbij. De rechter stelt als eerste vast dat er sprake is geweest van ‘grensoverschrijdende uitlatingen en grensoverschrijdend gedrag richting vrouwelijke studenten’. En voorts dat: ‘de conclusie is dat de attitude en omgang van [werknemer] met vrouwelijke studenten niet door de beugel kan en grenzen te buiten gaat’ en dat: ‘dit gedrag……..een structureel karakter heeft’. Daarna stelt de rechter zich de vraag of deze omstandigheden een dringende reden opleveren. De rechter beantwoordt deze vraag bevestigend. Docenten in het algemeen, en zeker een hoofddocent moet integer zijn en mag, zeker in de omgang met studenten, nooit de grens van het betamelijke overschrijden, aldus de rechter. Daar komt volgens de rechter nog bij dat de hoofddocent door de HAN al eerder is aangesproken op zijn omgang met vrouwen en voorts dat de hoofddocent van mening is dat er op zijn gedrag (nagenoeg) niets is aan te merken. Dat de hoofddocent ongeveer 22 jaar bij de HAN in dienst is en steeds goed heeft gefunctioneerd, alsmede dat niet valt te verwachten dat de hoofddocent gelet op zijn leeftijd (55 jaar) en de door de media opgelopen reputatieschade, elders betaald werk zal kunnen vinden, maakt dat voor de rechter niet anders. De rechter ontbindt de arbeidsovereenkomst voorwaardelijk per 15 september jl. (zonder toekenning van een vergoeding nu de ontbinding is uitgesproken op grond van een dringende reden en niet vanwege een verandering in de omstandigheden). Rechtbank Gelderland, 11 september 2013, ECLI:NL:RBGEL:2013:3061. Bron: www.juridischeartikelen.nl
Tot slot een initiatief om integriteitsschendingen bij gemeenten harder aan te pakken ONDERZOEKSRAAD INTEGRITEIT VOOR GEMEENTEAMBTENAREN Gemeenteambtenaren kunnen vanaf komend jaar de Onderzoeksraad Integriteit Overheid vragen vermoedens van misstanden te onderzoeken. Als het aan voorzitter Harm Brouwer ligt, gaat de Onderzoeksraad ook bestuurders onderzoeken en onder ede verhoren. Instrument voor bevordering integriteit Op 1 januari aanstaande gaat de Commissie Klokkenluiders Gemeentelijke Overheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten op in de Onderzoeksraad Integriteit Overheid. Het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING), door menigeen nog gezien als een verlengstuk van de VNG, is al in 2008 verzelfstandigd. 'De Onderzoeksraad biedt gemeenten een effectief instrument ter bevordering van integriteit', belooft Brouwer. Ook bestuurders onderzoeken bij vermoedens van misstanden Brouwers Onderzoeksraad gaat niet alleen overheidsbreed opereren, hij wil ook meer reikwijdte en meer bevoegdheden. Tot dusverre richt de raad zich op integriteitsschendingen door ambtenaren en niet door bestuurders. Terwijl juist onder hen de laatste tijd nogal wat misgaat. PvdA-Kamerlid Pierre Heijnen pleitte vorig jaar al voor een instantie die het hele openbaar bestuur bestrijkt. Brouwer: 'Daar kun je alleen maar voor zijn. We springen nu van ad hoccommissie naar ad hoccommissie. Ik vind dat wij vermoedens van misstanden moeten kunnen onderzoeken onder zowel ambtenaren als bestuurders. Je kunt alle mogelijke deskundigheden aanboren en de kosten beperkt houden.' Ongevraagd, eigenstandig onderzoek Een andere wens van Brouwer is om onder bepaalde omstandigheden ook ongevraagd onderzoek te kunnen doen. 'Dat biedt bijvoorbeeld een oplossing voor anonieme meldingen, waar we nu niets mee doen. Dat is onbevredigend. Wanneer we vanuit verschillende invalshoeken over dezelfde kwestie anonieme meldingen krijgen, dan kunnen we daar bij eigenstandig onderzoek wel iets mee doen. Bovendien verlaag je tegelijkertijd de drempel om te melden, omdat de melder zelf meer in de luwte blijft.' Onder ede Naast de bevoegdheid om ook bestuurders te onderzoeken en om eigenstandig onderzoek te doen, staat de mogelijkheid om te verhoren onder ede hoog op de verlanglijst van Brouwer. Ministerieel besluit De uitbreiding van de bevoegdheden komt in een ministerieel besluit waarvoor de Onderzoeksraad momenteel op verzoek van minister Plasterk een voorzet schrijft. Verwacht Brouwer nog bezwaren? 'Dat sluit ik niet uit, maar dit is wel de richting waarin wij geloven. Maar het zijn uiteindelijk de minister en het parlement die de beslissing nemen.' Bron: www.binnenlandsbestuur.nl
