vertrekkers
lichting 2013
‘Heb geen spijt van wat je niet hebt gedaan’ 48
mei 2013 www.zeilen.nl
lichting 2013
vertrekkers
I
eder jaar vertrekken tientallen mensen van de lage landen om via de oceaan de aarde te ontdekken. Minimaal voor een jaar moeten ze de Nederlandse bureaucratie missen. Een enkeling vertrekt voor onbepaalde tijd. Op de Vertrekkersdag treffen we de (gedeeltelijke) bemanning van dertien zeiljachten. Hoewel een groot gedeelte is voorzien van grijs of grijzend haar, lijkt de gemiddelde leeftijd opvallend laag. Waar vertrekken vroeger voornamelijk leek weggelegd voor avonturiers, pensionado’s of welgestelde lieden die zojuist hun eigen bedrijf hadden verkocht, lijkt ‘onbetaald verlof’ nu ineens heel normaal.
Jongste Zodra tijdens de voorstelronde een foto verschijnt van een lichtblauwe 36-voets Koopmans springt een jongeman achter in de zaal op. “Ja! Dat zijn wij!” De 35-jarige Ben Boodts en de twee jaar jongere Elly Wijngaarden lopen al negen jaar rond met vertrekplannen. “We kochten eerst samen een Marieholm IF. Daarmee zeilden we in Friesland, op het IJsselmeer en op de wadden. Als we het als team op zo’n klein bootje al gezellig hebben, dan kunnen we het op een grotere boot met meer ruimte zeker.” Ze hebben een paar jaar gezocht naar hun eigen oceaanwaardige zeiljacht. Veel boten vielen af vanwege de prijs, “maar uiteindelijk zijn we aan onze huidige boot ongeveer evenveel kwijt als aan een boot in nieuwstaat. Alleen is de boot nu wel helemaal zoals wij hem willen hebben. In 2008 hebben we White Spirit gekocht, een 36-voets Polka Mazurka van Koopmans. We hebben het hele interieur eruit gehaald en zelf opnieuw opgebouwd met behulp van vrienden.” Ook de rest van de boot is grondig aangepakt om hem helemaal naar wens oceaanwaardig te maken, “een complete refit”. De aluminium romp is gestraald, geplamuurd en weer in de verf gezet en de van oorsprong stalen kiel is vrijwel direct na aankoop vervangen door een aluminium exemplaar. “Toen we hem kochten, zaten er tussen kiel en romp wat scheuren. Rond die periode was er net met de Sydney-Hobart een jacht zijn kiel verloren. Dat wilden we in ieder geval niet. En aangezien je met een stalen kiel op een aluminium romp ook last kunt krijgen van galvanische corrosie, namen we het zekere voor het onzekere.” Ben is schipper op rivierklipper Anna van Oranje en vaart ook beroepsmatig op andere klassieke zeil- en motorboten. Elly werkt als radiodiagnostisch/echografielaborante in een ziekenhuis. “We nemen beide een jaar onbetaald verlof. Onze werkgevers waren enthousiast over het plan voor
Op de Vertrekkersdag die Zeilen jaarlijks organiseert, ontmoeten we zeilers die voor minstens een jaar zee kiezen. Naast het treffen onderling zijn we vooral geïnteresseerd in ieders droom. Waar gaat de reis naartoe en met welke boot? Tekst Marinus van Sijdenborgh Foto’s Klaas Wiersma en vertrekkers
www.zeilen.nl mei 2013
49
Renzo van der Plas en Edith Langens.
Elly Wijngaarden en Ben Boodts.
Alles aan de boot is geoptimaliseerd voor de nieuwe reis onze reis, dus ook van die kant wordt het ondersteund.” Wat betreft de route staat eigenlijk weinig vast. “Een rondje Atlantic, via de Canarische Eilanden naar de Carieb en dan met de Golfstroom en Noordatlantische stroming weer terug naar Nederland. We zijn beide erg go with the flow, dus we zien wel waar we terechtkomen. Er zijn natuurlijk wat verplichte plaatsen die we aandoen waar we familie en vrienden treffen, maar daar blijft het bij. Op internet is zo’n hechte kliek van vertrekkers die telkens weer mooie plekken ontdekken. Je past je plan aan naar wat je tegenkomt.”
Vertrekken met een voortuin Onder de aanwezigen zijn dit jaar ook twee stellen die op drie rompen het vlakke land achter zich laten. Van toer catamarans was in de voorgaande jaren een enkele keer sprake, maar tri’s zijn een relatief zeldzaam verschijnsel op de vertrekkersdag. Om dat goed te maken zijn ze dit jaar direct met zijn tweeën aanwezig. Trijnie Dijkhuis en Hennie Blikman zeilen met een snelle Grainger 40 en Renzo van der Plas en Edith Langens gaan voor de tweede keer weg met Equinox, een 37-voets trimaran van de hand van Kurt Hughes.
50
mei 2011 2013 www.zeilen.nl
“We zijn in seizoen 2008-2009 ook al een jaar weggeweest met dezelfde boot. In principe doen we nu hetzelfde rondje Atlantic nog een keer, maar dan iets langer”, legt Edith uit. “We gaan nu eerst naar de Middellandse Zee en dan pas naar de Carieb.” De boot heeft dus al diverse proeven doorstaan, maar toch moet er nog een hoop gebeuren. Renzo: “We hadden het beslag voor het anker op een van de beams gezet, maar dat moet toch naar de punt, nu blijft de ankerketting op allerlei manieren haken. Verder kon de stuurautomaat het niet goed aan en hebben we er een hydraulisch systeem ingebouwd.” De boot wordt voorzien van een watermaker, zodat er minder gewicht mee hoeft in de tanks. Verder is alles aan de boot geoptimaliseerd voor de nieuwe reis, hoewel er nog veel moet gebeuren voor het vertrek in mei. Het stel is al meerdere malen voor langere tijd weggeweest. Zo hebben ze een half jaar in de Middellandse Zee gezworven op een 25-voets opvouwtrimaran. “Dan moet je wel buiten kunnen leven, anders is het echt te krap”, zegt Edith. De beschikbare ruimte is toch al heel anders dan op een monohull. “Het grootste nadeel is het liggeld in havens, maar we ankeren toch het grootste gedeelte van de tijd. Ook als het water in de baai een beetje rollerig is en monohulls eigenlijk niet meer lekker voor anker kunnen liggen, is onze boot nog rustig. Binnen is het klein, maar je hebt wel veel buitenruimte.” Renzo valt bij: “Als je dan toch in een haven ligt, heb je je eigen vrijstaande boot, met voortuin.” Vroeger hebben ze een Hurley 700 gehad. Dat vonden ze een fijne boot, maar het zeilcomfort was ver te zoeken volgens Renzo. “Je maakt snel veel helling en dat heb je op een tri totaal niet. Verder komen we allebei uit het windsurfen, dus we houden wel van snelheid. De gemiddelde snelheid van onze boot is gemakkelijk tien knopen. Als bij ons de theeketel van het fornuis is gevallen, hebben we wel een heel erg ruige tocht gehad. Bij een monohull moet je die toch al vastzetten aan de wind, anders vliegt hij door de kajuit.” Hoe vertrek je voor een tweede keer? Beide nemen onbetaald verlof en komen dus gewoon weer terug op hun gebruikelijke werkplek. “Ik zou geen fulltime cruiser willen zijn. Op een gegeven moment is het wel genoeg met zo’n reis, dan heb je het wel gezien. Dan wil je ook weer terug”, zegt Renzo. “Ik doe specialistisch werk. De uitdaging die daarbij komt kijken ga je onderweg missen.” Edith werkt met name in de IT-sector als consultant, Renzo houdt zich bezig met procesontwikkeling, bijvoorbeeld op het gebied van laserlassen. Vertrekken uit en weer terugkeren in de dagelijkse gang van zaken is voor beiden bekend terrein. Renzo: “Je kunt na terugkomst beter relativeren dan midden in de rat race in Nederland. Omdat je zoveel dingen ziet, omdat je ziet dat de mensen in Nederland het wel heel erg goed hebben en dat we elkaar allemaal een beetje gek maken. Het was ook heel interessant om te zien dat vrienden en familie die op bezoek kwamen in de Carieb nog in het westerse denkschema zaten, terwijl wij meer het Caribische schema aan-
lichting 01_navigatie_02 2013 vertrekkers vaartest
hielden. Zij wilden van alles doen in de twee weken die ze daar waren.” Vertrekken doen ze voor het vakantiegevoel. “Je ziet wel dat mensen alle schepen achter zich verbranden als ze weggaan. Het huis verkopen, baan opzeggen enzovoort. Maar dan verplaats je eigenlijk je leven naar een andere plek en wordt je belevenis van de reis toch weer anders.”
Divers pluimage In tegenstelling tot het vertrekkersgezelschap van 2012 zijn er dit jaar relatief weinig met kinderen. Henk Oosterhof en Mariëlle van Aalst vertrekken op hun 43-voets Anne Wolter met hun drie kinderen Jurre (10), Hugo (8) en Helene (6). Verder nemen Jeannette de Boer en Hajo Nanninga hun bijna tweejarige dochter Vera mee aan boord van Sirena en aan boord van Margaux is naast Lydia Driesprong en Joost van der Land ook dochter Floor van 10 aanwezig. Waar vrijwel iedereen genoegen neemt met de beperkte binnenruimte van het gemiddelde zeiljacht, hebben kunstschilder René van der Heijden en Yvonne van Ginderen een bijna vijftien meter lange stalen motorzeiler aangeschaft voor maximale atelierruimte. Slechts twee stellen laten Nederland voor onbepaalde tijd achter zich. Harry en
Maril Boesten nemen hun Ovni AdiejeWah mee rond de wereld naar Australië, Nieuw-Zeeland en verder, en ook Peter Huurman en Miriam Koop zullen met hun Enjoyster de natte uithoeken van de aardbol voor een nader te bepalen periode bezoeken.
Statistieken De grootste verschillen tussen de vertrekkers in de afgelopen tien jaar liggen op het gebied van bootlengte. In de categorie van 11-13 meter is een afname van 22 procent te zien ten opzichte van vorig jaar, terwijl de langere jachten aan populariteit winnen. Ook mochten we in 2012 nog vijf solozeilers uitzwaaien, terwijl dit jaar niemand voor meer dan een jaar in zijn eentje op een zeilboot wilde zitten. Het kottertuig geniet dit jaar relatief meer populariteit dan de jaren ervoor, maar het sloeptuig blijft troef. Boten van ferrocement zijn al zo lang niet meer langsgekomen dat ze uit de tabel zijn gevallen, evenals boten korter dan zeven meter. Verder hebben we alle vezelversterkte kunststoffen samengevoegd tot één categorie, zodat we ook de schuimglas-epoxy trimaran Yana konden meenemen.
•
Op de volgende pagina’s stellen de vertrekkers zich voor.
Vertrekkersstatistieken rompmateriaal vezelversterkt kunststof staal aluminium hout (+ composiet) tuigage sloep kotter kits aantal opvarenden 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen 5 personen bootlengte in meters 7 tot 9 9 tot 11 11 tot 13 13 tot 15 15 tot 17 17 tot 19 langer dan 19
Stijging/daling 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Percentage in % tov 2012 22 28 17 22 13 10 14 15 14 9 65 -5 4 6 6 6 6 1 4 5 4 1 7 -13 4 5 6 5 2 4 4 5 2 2 14 4 4 3 0 2 4 0 1 0 0 2 14 14 21 20 21 26 19 10 16 13 17 8 58 -27 7 13 5 7 4 5 6 7 1 3 21 16 6 9 3 2 2 0 1 5 2 3 21 11 4 3 2 4 2 1 6 3 5 0 0 -25 21 28 22 22 17 6 10 16 7 8 58 23 3 4 1 2 0 3 1 1 3 3 21 6 6 5 4 3 5 4 6 5 1 1 7 2 0 2 0 4 1 1 0 0 4 2 14 -6 0 1 1 0 0 0 2 1 0 0 0 0 9 10 5 8 3 1 4 3 3 1 7 -8 14 17 11 12 12 6 10 11 13 6 43 -22 8 14 11 9 8 4 3 6 4 5 36 16 1 0 1 4 0 2 3 4 0 2 14 14 2 0 0 2 2 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0
www.zeilen.nl mei 2013 2011
51
Sirena opvarenden Jeannette de Boer, Hajo Nanninga en Vera (1,5) boot De Groot Kompier afmetingen 12,60x3,65x1,85 m reisdoel Met de passaat mee naar de Carieb duur 2-2,5 jaar
Anne Wolter opvarenden Henk Oosterhof, Marielle van Aalst en Jurre (10), Hugo (8) en Helene (6) boot Jeanneau SO 43 afmetingen 13,4x4,19x2 m reisdoel Rondje Carieb duur 1 jaar
Equinox opvarenden Renzo van der Plas en Edith Langens boot Kurt Hughes 37 afmetingen 11,50x10x1-2,6 m reisdoel Via Het Kanaal naar de Middellandse Zee. Van daar via Marokko naar de Canarische Eilanden, Kaap Verden naar Frans Guyana en Suriname. Verder door de Carieb via de Bahama’s naar de Azoren, Frankrijk en terug naar Nederland. duur 1,5 jaar website www.lifeatsea.nl
52
mei 2013 www.zeilen.nl
lichting 2013
vertrekkers
Déesse opvarenden Monique van Mechelen en Pieter Lambregts boot Forgus 37 afmetingen 11,20x3,40x1,60 m reisdoel Via de Kaap Verden naar de Carieb, door het Panamakanaal naar het Pacifisch gebied naar Nieuw-Zeeland. Dan via Kaap de Goede Hoop naar Brazilië, de Carieb en Bermuda om via de Azoren weer naar Nederland terug te keren. duur 3 jaar website www.deesse.nl
Indian Summer opvarenden Rene van der Heijden en Yvonne van Ginderen boot Helleman Kotter, Urker 2 afmetingen 14,90x4,05x1,70 m reisdoel Eerst naar de Middellandse zee en vanaf daar zwervend duur minimaal 1 jaar
Senang opvarenden Pim Esser, Hen Verduyn boot Trintella 38 kits afmetingen 11,55x3,70x1,90 m reisdoel Rondje Carieb via Suriname, langs de NoordAmerikaanse oostkust met de Golfstroom mee, bij Nova Scotia in oostelijke richting terug naar Nederland. duur 14 maanden website www.flypast.weebly.nl
Aurora opvarenden Frans en Marleen Pigeaud. Met de ARC gaat ook zoon Lennard mee. boot Grand Soleil 45 afmetingen 13,90x4,32x2,35 m reisdoel Rondje Atlantic duur 14 maanden website www.deaurora.org
www.zeilen.nl mei 2013
53
White Spirit opvarenden Ben Boodts en Elly Wijngaarden boot Koopmans Polka Mazurka 36 afmetingen 10,85x3,25x1,95 m reisdoel Rondje Atlantic duur 1 jaar website www.sywhitespirit.nl
Margaux opvarenden Lydia Driesprong, Joost van der Land en Floor (10) boot Van der Stadt Margarita afmetingen 14,10x4,50x2,40 m duur 1 jaar website www.zeilschipmargaux.nl
Yana opvarenden Trijnie Dijkhuis en Hennie Blikman boot Trimaran Grainger 40 afmetingen 12,20x9,70x1,50-2,80 m reisdoel Rondje Atlantic duur 1 jaar website www.trimaranyana.blogspot.nl
54
mei 2013 www.zeilen.nl
Xirene opvarenden David de Graaf met wisselende bemanning boot X-482 afmetingen 14,5x4,30x2,5 m reisdoel Ieder jaar 3 maanden varen. De wereld rond met de ARC, via het Panamakanaal naar het Pasifisch gebied en NoordAustralië, langs Kaap de Goede Hoop naar de Carieb en terug naar Europa duur 4 jaar website www.xirene-sailing.com
AdiejeWah opvarenden Harry en Maril Boesten boot Ovni 435 afmetingen 12,90x4,22x0,75-2,55 reisdoel Via Madeira naar de Canarische Eilanden, Senegal, Gambia en de Kaap Verden naar Brazilië en via Patagonië verder naar NieuwZeeland en Australië duur onbeperkt website adiejewah.blogspot.com
Enjoyster opvarenden Peter Huurman en Miriam Koop boot Oyster 53 HP afmetingen 16x4,80x2,30 m reisdoel Noordwaarts naar Denemarken en Noorwegen. Dan naar het zuiden voor een rondje Atlantic, via ZuidAmerika naar het Pacifisch gebied en verder duur 3-8 jaar of onbepaalde tijd website www.enjoystersailing.com
www.zeilen.nl mei 2013
55
