http://www.finanzamt-neubrandenburg.de Rentenempfänger im Ausland http://www.finanzamt-rente-im-ausland.de/
vertaling van de algemene informatie van de belastingsdienst (Finanzamt) Neubrandenburg (website zie boven) januari 2011 1. Pensioentrekkenden in het buitenland 2. Welke pensioenen zijn in Duitsland onderhevig aan belasting? 3. Beperkte belastingsplicht of onbeperkte belastingsplicht op aanvraag? 4. Is een belastingaangifte ook dan verplicht als op grond van een overeenkomst ter voorkoming van dubbele belasting (Doppelbesteuerungsabkommen, DBA) Duitsland niet gerechtigd is belasting te heffen op het Duitse pensioen? Vaak gestelde vragen aan de belastingdienst (Finanzamt) Neubrandenburg: 5. Waarom wordt de belasting niet meteen bij uitbetaling van het pensioen ingehouden? 6. Wat gebeurt er als ik ondanks de verplichting hiertoe geen aangiftebiljet afgeef? 7. Wat gebeurt er als ik de belastingen vastgesteld in Duitsland niet betaal? 8. Zijn er bijzonderheden i.v.m. de procedure omdat ik in het buitenland woon? 9. Ik declareer mijn inkomsten reeds in mijn woonland. Moet ik dan alsnog een belastingaangifte in Duitsland doen? 1. Pensioentrekkenden in het buitenland Natuurlijke personen die in Duitsland noch over een woonplaats beschikken noch er gewoonlijk verblijven, maar niettemin bepaalde binnenlandse inkomsten volgens § 49, 1ste lid van de Duitse Wet op de inkomstenbelasting (Einkommensteuergesetz, EStG) ontvangen, zijn met deze inkomsten in beperkte mate onderworpen aan de inkomstenbelasting. Vanaf het belastingtijdvak 2005 worden volgens § 49, 1ste lid EStG ook uit Duitsland afkomstige pensioeninkomens bij de binnenlandse inkomsten gerekend. De inkomstenbelasting op pensioeninkomens wordt geheven via het aanslagbiljet. Voor het bepalen van de inkomstenbelasting is het dus noodzakelijk een aangiftebiljet ter vaststelling van de belastinggrondslagen in te dienen. De wetswijziging ter belasting van de pensioentrekkenden met woonplaats in het buitenland is vanaf het belastingtijdvak 2005 van kracht. Vanaf het belastingtijdvak 2005 is er dan ook sprake van belastingplicht. (Op de wijziging van de pensioenbelasting werd reeds in het verleden in de kennisgevingen (laatste pagina) van de Deutsche Rentenversicherung gewezen.) De belastingdienst (Finanzamt) zal in het kader van uw belastingaanslag - met inachtneming van het met Duitsland overeengekomen belastingverdrag - bepalen of er al dan niet een belastingschuld is ontstaan. 1
Niet-ingezetenen kunnen op aanvraag net als ingezetenen aangeslagen worden indien zij hun inkomsten in het kalenderjaar voor minstens 90 % uit Duitsland ontvangen of indien de inkomsten niet onderworpen aan de binnenlandse belasting het bedrag van de vrijgestelde schijf (*1) niet overschrijden (§ 1, 3de lid EStG). Door een aanvraag tot onbeperkte belastingplicht kan - anders dan in geval van beperkte belastingplicht - aanspraak gemaakt worden op persoonsgebonden belastingvoordelen evenals op een reeks gezinsgebonden voordelen (zie vraag 3). *1) bedrag van de vrijgestelde schijf: niet meer dan 6.136 EUR, v/a 2008: 7.664,00 EUR en v/a 2009: 7.834 EUR, v/a 2010: 8004,00 EUR 2. Welke pensioenen zijn in Duitsland onderhevig aan belasting? De bepalingen ter belasting van overige inkomsten (pensioenen) zijn met de introductie van de Wet op de ouderdomsinkomsten (Alterseinkünftegesetzes, AlteinkG), in werking getreden v/a 2005, fundamenteel gewijzigd. In dit verband werd ook de beperkte belastingplicht voor overige inkomsten volgens § 49, 1ste lid, nrs. 7 en 10 EStG gewijzigd. Zodoende bestaat er in Duitsland belastingplicht voor de volgende pensioenen: volgens § 49, 1ste lid, nr. 7 EStG (v/a 2005): lijfrentes en andere uitkeringen van * de binnenlandse wettelijke pensioenverzekering * het binnenlands pensioenfonds voor landbouwers * de binnenlandse pensioenfondsen voor beroepsverenigingen * een basispensioenproduct van een binnenlandse verzekeringsonderneming of ander binnenlands betaalorgaan; volgens § 49, 1ste lid, nr. 10 EStG (voor 2009): * Uitkeringen van pensioenfondsen en directe verzekeringsbedrijven volgens § 22, nr. 5, 1ste zin EStG, voor zover de uitkeringen gebaseerd zijn op bijdragen die volgens §§ 3 nr. 56, 63 of 66 EStG in de beginfase van de kapitaalopbouw fiscaal zijn aangemoedigd; volgens § 49, 1ste lid, nr. 10 EStG (v/a 2010): * Uitkeringen van bedrijfspensioenen (pensioenfondsen en directe verzekeringsbedrijven) evenals uitkeringen op basis van contracten voor particuliere ouderdomsvoorziening in de zin van § 22 nr. 5 EStG. Indien u een van de voornoemde pensioenen ontvangt, bent u hiervoor beperkt belastingplichtig voor de inkomstenbelasting en dient u principieel in Duitsland een aangifte inkomstenbelasting te doen. 3. Beperkte belastingsplicht of onbeperkte belastingsplicht op aanvraag? Gelieve onderstaand een toelichting aan te treffen omtrent de verschillen tussen beperkte en onbeperkte belastingplicht alsook omtrent de voorwaarden voor de behandeling als ingezetene. Beperkte belastingplicht: Als beperkt belastingplichtig voor de inkomstenbelasting volgens § 1, 4de lid EStG worden personen beschouwd, die in Duitsland noch een woonplaats noch hun gewoonlijk verblijf hebben en die over bepaalde binnenlandse inkomsten in de zin van § 49 EStG beschikken. 2
Indien zij bovendien over buitenlandse inkomsten resp. over binnenlandse inkomsten beschikken, die niet vermeld worden onder § 49 EStG, blijven deze bij de aanslag als niet- ingezetene buiten beschouwing. De inkomstenbelasting wordt bij niet-ingezetene pensioentrekkenden aangeslagen volgens het basistarief zonder rekening te houden met de belastingvrije voet (Grundfreibetrag) (§ 50, 1ste lid (2) EStG). In het overzicht basistarieven is de belastingvrije voet voor alle belastingplichtigen reeds opgenomen. Voor niet-ingezetenen worden daarom ter rekenkundige vaststelling van de juiste inkomstenbelasting de belastingplichtige inkomsten verhoogd met de belastingvrije voet en de hieruit verkregen belastingvoet uit het overzicht basistarieven en toegepast op de belastingplichtige pensioeninkomsten. Tal van persoonlijke en gezinsgerelateerde voordelen worden bij het aanslagen voor de beperkte belastingplicht niet in aanmerking genomen. Zo zijn bv. buitengewone lasten fiscaal niet aftrekbaar en evenmin kan aanspraak gemaakt worden op het gunstigere belastingtarief voor gehuwden (Ehegattensplitting). Giften en lidmaatschapsbijdrage aan politieke partijen en onafhankelijke kiezersverenigingen worden telkens voor de helft rechtstreeks van de belastingschuld afgetrokken, weliswaar tot maximaal 825 EUR. Indien de donaties aan partijen hoger liggen, worden zij als zijnde speciale uitgaven tot max. 1.650 EUR in aanmerking genomen. Belastingvrije bedragen voor kinderen, kosten voor opvang en opleiding inbegrepen, kunnen evenmin als belastingontheffing voor alleenstaande ouders worden toegekend. Kosten van verwerving zijn in de aangetoonde omvang slechts dan aftrekbaar als zij economisch rechtstreeks verband houden met binnenlandse inkomsten. In het geval van pensioeninkomsten worden vanaf het belastingtijdvak 2009 minstens de forfaitaire kosten van verwerving in aanmerking genomen indien geen hogere kosten van verwerving aangetoond worden die met de inkomsten economisch gezien verband houden. Gelieve gebruik te maken van formulier (Vordruck) ESt1C alsook van bijlage (Anlage) R voor pensioeninkomsten. Onbeperkte belastingplicht op aanvraag: Indien uw gehele wereldinkomsten in het kalenderjaar minstens voor 90 % onderworpen zijn aan de Duitse inkomstenbelasting, kunt u volgens § 1, 3de lid EStG een aanvraag indienen voor behandeling als onbeperkt belastingplichtige. Dit is ook van toepassing indien uw inkomsten, die niet onderworpen zijn aan de Duitse inkomstenbelasting, niet hoger liggen dan 6.136 EUR. Dit bedrag is vanaf 2008 opgetrokken naar 7.664 EUR, vanaf 2009 naar 7.834 EUR en vanaf 2010 naar 8.004 EUR. Deze bedragen dienen te worden verminderd voor zover het volgens de situatie in het woonland van de belastingplichtige noodzakelijk en redelijk is. Naar aanleiding van de aanvraag tot behandeling als ingezetene kan er met inachtneming van de telkens geldende voorwaarden - anders dan bij de beperkte belastingplicht - aanspraak worden gemaakt op persoonsrelevante belastingvoordelen alsook op een reeks gezinsrelevante voordelen, zodat deze fiscale behandelingswijze kan leiden tot een lagere inkomstenbelasting. Er kunnen principieel vooral extra kosten alsook buitengewone lasten en uitgaven voor dienstbetrekkingen/dienstverleningen van huishoudelijke aard met het oog op belastingverlaging kenbaar gemaakt worden. Voorts komen belastingverlagingen voor kinderen en de aftrek van onderhoudsverplichtingen jegens familieleden in aanmerking.
3
Anders dan bij beperkte belastingplicht moet bij onbeperkte belastingplicht ook aangifte gedaan worden van de buitenlandse inkomsten. Die worden weliswaar niet belast, maar voor de berekening van de belastingvoet voor de binnenlandse inkomsten wordt er wel rekening mee gehouden (§ 32b, 1ste lid, nr. 5 EStG). De inkomstenbelasting wordt bij onbeperkte belastingplicht bepaald volgens het tarief voor de inkomstenbelasting. Inkomsten tot aan het vrijgestelde basisbedrag worden niet belast (§ 32a, 1ste lid (1), nr. 1 EStG) Volgens § 1 a EStG is er de mogelijkheid tot gezamenlijke belastingaanslag van de echtgeno(o)t(e) om van het voordeligere splittingtarief te profiteren. Hiervoor is het bijzonder belangrijk dat de echtgeno(o)t(e) die de aanvraag indient onderdaan is van een land van de EU of de EER, dat de andere echtgeno(o)t(e) zijn/haar woonplaats of gewoonlijk verblijf in een land van de EU of de EER heeft en dat de gemeenschappelijke inkomsten de dubbele grenswaarden van § 1, 3de lid, (2) EStG niet overschrijden (§ 1a, 1ste lid, nr. 2 (3) EStG). Indien aan de voorwaarden voor de aanvraag volgens § 1, 3de lid EStG is voldaan en een dergelijke aanvraag is ingediend, moet u een aangifte inkomstenbelasting voor ingezetenen indienen (formulier (Vordruck) ESt1A) en voor de aangifte van de buitenlandse inkomsten een verklaring “Bescheinigung EU/EWR“ invullen en bijvoegen, als u burger bent van een lidstaat van de EU of de EER, resp. een ingevulde “Bescheinigung außerhalb EU/EWR“, als u geen burger bent van een lidstaat van de EU of de EER. 4. Is een belastingaangifte ook dan verplicht als op grond van een overeenkomst ter voorkoming van dubbele belasting (Doppelbesteuerungsabkommen, DBA) Duitsland niet gerechtigd is belasting te heffen op het Duitse pensioen? In principe geldt dat iedere belastingplichtige, die inkomsten heeft volgens § 49, 1ste lid, nr. 7 of nr. 10 van de Wet op de inkomstenbelasting (Einkommensteuergesetz) verplicht is in Duitsland een belastingaangifte te doen. Is er tussen Duitsland en uw woonland een overeenkomst ter voorkoming van dubbele belasting (Doppelbesteuerungsabkommen, DBA) van kracht en is Duitsland dientengevolge niet gerechtigd belasting te heffen voor de Duitse pensioeninkomsten, zal men van een aangifte inkomstenbelasting in Duitsland afzien, indien uw woonplaats zich uitsluitend in een van de hieronder vermelde landen bevindt: Armenië Azerbeidsjan Bolivia Bosnië-Hercegovina Bulgarije Cyprus Ecuador Estland Hongarije India Iran IJsland Japan
Koeweit Letland Litouwen Luxemburg
Sri-Lanka Tsjechië Tunesië Turkmenistan
Mauritius Moldavië Mongolië
Uruguay Verenigde Staten
Russische Federatie Servië Slowakije Spanje
Venezuela Viëtnam
Let wel: Desalniettemin is de belastingdienst bevoegd u te verzoeken een aangiftebiljet in te vullen. Als u erom verzocht wordt, bent u verplicht er gevolg aan te geven en het aangiftebiljet over te leggen. 4
Bent u niet gedomicilieerd in de voornoemde landen, dan bent u verplicht voor alle belastingtijdvakken v/a 2005 een aangifte inkomstenbelasting in te dienen. Gemakshalve kunt u vooreerst ook slechts een aangifte voor de inkomstenbelasting over één belastingtijdvak indienen. De belastingdienst zal dan in het kader van de aanslag met inachtneming van het met Duitsland overeengekomen belastingverdrag bepalen of er al dan niet een belastingschuld is ontstaan en in hoeverre er in de toekomst belastingaangiften ingediend moeten worden. Voor zover het aanslagbiljet geen belastingschuld aantoont en vaststaat dat uw inkomsten in de volgende jaren niet noemenswaardig zullen wijzigen, bestaat voor latere jaren de mogelijkheid van vrijstelling van de afgifteplicht. Deze vaststelling berust bij de belastingdienst en geldt onder voorbehoud van de wijzigingen van de fiscale bepalingen (Wet op de aangifte voor de inkomstenbelasting, DBA, enz.). Mocht u inkomstenbelasting moeten betalen, wordt uw aandacht nu reeds gevestigd op het feit dat er dan rente volgens § 233a van de Duitse belastingwet (Abgabenordnung, AO) verschuldigd is. 5. Waarom wordt de belasting niet meteen bij uitbetaling van het pensioen ingehouden? De wetgever voorziet vooralsnog niet in deze vorm van belasting op pensioeninkomsten. De inkomstenbelasting is hier vastgesteld volgens het tarief op inkomstenbelasting conform § 32a, 1ste lid EStG dat wordt toegepast op het belastingplichtige inkomen. Ter vaststelling van het belastingplichtige inkomen dient dus elk jaar een aanslag ingevuld te worden ter fiscale behandeling door de bevoegde belastingdienst (Finanzamt). Formulieren kunnen aangevraagd worden bij het Finanzamt Neubrandenburg (adres zie pagina 1). 6. Wat gebeurt er als ik ondanks de verplichting hiertoe geen aangiftebiljet afgeef? Indien u de verplichting tot het indienen van een aangiftebiljet niet nakomt, kan de belastingdienst ter handhaving van uw aangifteverplichting dwangmaatregelen toepassen (bv. vaststelling van een dwangsom). Bovendien is de belastingdienst volgens § 162 AO gerechtigd de belastinggrondslagen te schatten. In dat geval zullen de te betalen belastingen aan de hand van deze schatting vastgesteld worden. Bovendien moet u rekening houden met het aanrekenen van verwijlinteresten (§ 152 AO). 7. Wat gebeurt er als ik de belastingen vastgesteld in Duitsland niet betaal? Mocht u uw belastingschuld niet vereffenen, is de belastingdienst gerechtigd, middelen van tenuitvoerlegging tegen u aan te wenden, bv. beslaglegging op uw binnenlands banktegoed of op uw pensioenaanspraak bij het Duitse pensioenfonds. Bovendien kan de belastingschuld in sommige landen d.m.v. een internationaal verzoek tot executie in het kader van bilaterale ambtelijke hulp geïnd worden via toegang tot uw buitenlands vermogen in het woonland. Mocht u momenteel niet over de nodige financiële middelen beschikken om uw belastingschuld te vereffenen, gelieve dan a.u.b. tijdig vóór de vervaldatum contact op te nemen met uw belastingdienst. Onder bepaalde voorwaarden kan bv. uitstel van betaling (latere vereffening of betaling in termijnen) toegestaan worden. 8. Zijn er bijzonderheden i.v.m. de procedure omdat ik in het buitenland woon? Algemene bepalingen i.v.m. het fiscaal procedurerecht (Steuerverfahrensrecht) - nl. hoe bv. belastinggrondslagen worden vastgesteld, hoe belastingen bepaald, geheven en uitvoerbaar worden - zijn geregeld in de Duitse belastingwet (Abgabenordnung, AO). Daarnaast bevat de belastingwet voorschriften m.b.t. de beroepsprocedure buiten rechte (außergerichtliches 5
Rechtsbehelfsverfahren) alsook m.b.t. het fiscaal-administratief strafrecht (steuerliches Strafund Ordnungswidrigkeitenrecht). Voor belastingplichtigen woonachtig in het buitenland zijn enkele bijzonderheden van toepassing. Voor hen zijn bv. langere termijnen voorzien voor de kennisgeving van administratieve besluiten in het buitenland (§ 122, 2de lid, nr. 2 AO). Bovendien kan de belastingdienst beschikken dat een gemachtigde wordt aangeduid om poststukken in ontvangst te nemen (Empfangsbevollmächtigter) (§ 123 AO). Voor het overige zijn echter de bepalingen van de belastingwet van toepassing, ongeacht uw nationaliteit of woonland. Als zgn. "Mantelwet" van de Duitse belastingwetgeving is het belastingstelsel ook naar het Engels vertaald (zie hiervoor: www.gesetze-im-internet.de). In principe geldt evenwel dat de ambtstaal van Duitse instellingen het Duits is (§ 87 Abs. 1 AO). De Wet op de inkomstenbelasting (Einkommensteuergesetz) is daarom net als de formulieren voor de aangifte inkomstenbelasting (Einkommensteuererklärung) uitsluitend in het Duits beschikbaar. Voor wat betreft de ontstane kosten en rechten maakt de belastingwet geen onderscheid tussen pensioentrekkenden in binnen- en buitenland. Voor alle belastingplichtigen geldt het principe dat zowel de belastingmodaliteit alsook de beroepsprocedure buiten rechte bij de belastingdienst Neubrandenburg gratis zijn. Voor de behandeling van aanvragen t.b.v. het verstrekken van een bindende inlichting volgens § 89, 2de lid AO worden echter wel rechten in rekening gebracht (§ 89, 3de lid - 5 AO). Gerechtelijke procedures voor de fiscale rechtbank (Finanzgericht) Mecklenburg-Voorpommeren resp. het hoogste federale gerechtshof in fiscale zaken (Bundesfinanzhof) kunnen eveneens kosten veroorzaken. De omvang van de rechten en kosten is gewoonlijk afgestemd op het geldelijk belang. Bij een vergoeding naar tijd (Zeitgebühr) geschiedt de berekening overeenkomstig de tijdelijke besteding voor de behandeling van de aanvraag. 9. Ik declareer mijn inkomsten reeds in mijn woonland. Moet ik dan alsnog een belastingaangifte in Duitsland doen? Ja. De belastingplicht in Duitsland richt zich naar de Duitse Wet op de inkomstenbelasting. Dit geldt ongeacht of u in uw woonland reeds een belastingaangifte heeft gedaan en er ook belastingen betaalt. Ter vermijding van dubbele belasting van uw inkomsten is Duitsland echter met vele landen een overeenkomst ter voorkoming van dubbele belasting (Doppelbesteuerungsabkommen) aangegaan. Deze overeenkomst regelt welk land de dubbele belasting in welke vorm dient te voorkomen. Ter voorkoming van dubbele belasting worden twee methodes gehanteerd: - de vrijstellingsmethode (Freistellungsmethode), hierbij zijn de in een land reeds belaste inkomsten in het andere land belastingvrij; zij kunnen evenwel eventueel ter vaststelling van het belastingtarief aangehaald worden. - De tweede vorm van voorkoming van de dubbele belasting is de aanrekeningsmethode (Anrechnungsmethode). Hierbij worden de belastingen betaald in de bronstaat bij de berekening van de belastingen in het woonland aangerekend. Gelieve zich voor details omtrent de procedure te wenden tot de bevoegde belastingadministratie in uw woonland.
6
