Verslag werkgroep Zorg

Verslag werkgroep Zorg 25 oktober 2010

Datum vergadering: 25 oktober 2010 Aanwezig: Michèle Delbecque (RTC West-Vlaanderen), Christa Deceuninck (Margareta Maria Instituut), Katrien Kempinaire (KA Roeselare), Ann De Schepper (sTimul), Lut Rooryck (Technisch Instituut Immaculata), Nele Lyphout (Technisch Instituut Immaculata), Vitalie Six (KA Menen), Katrien Verstraete (Familiezorg WestVlaanderen), Dorine Lehouck (KA Waregem), Christine Lannoo (De Kouter), Chris Bakelandt (Vesaliusinstituut Oostende), Vanessa De Breuck (Maerlant Atheneum), Martine Vandecandelaere (VISO), Els Laurez (Da Vinci Atheneum), Patricia Bousery (KTA Brugge), Stefanie Maes (KTA Brugge), Els Van Daele (Sint Jorisschool), Charlotte De Rycker (Vesaliusinstituut), Ronny Vanoosthuyse (Stella Maris, DPB), Tine Ongenaede (KA Assebroek), Ann Opsomer (Spes Nostra), Stefanie Cool (Ter Bruyninge), Lien Oplinus (Ter Bruyninge), Bert De Pauw (Ter Bruyninge), Veerle Noerens (VIVO Social Profit). Verontschuldigd: Els Gevaert (OLV Ter Duinen), Hannelore Deceuninck (Ic Dien), Frank Verlinde (KTA Diksmuide), Francine Demeulemeester (KA Tielt), Ivan Tanghe (KTA Brugge), Gislaine Vlietinck (KTA Brugge), Catherine Vandommele (Annuntiata Instituut), Linda Marico (Houtlandinstituut), Marjan Valcke (Sint Jozefinstituut), Sofie Soenens (KTA De Panne), Geert Lescrauwaet (KTA De Panne), Gerda Mestdagh (Sint Vincentiusinstituut), Trui Verriest (Sint Vincentiusinstituut), Sabine Langbeen (De Varens), Hilde Meesseman (Instituut Mariawende Blydhove), Caroline Decraene (Sint Theresia Instituut), Karine Willockx (DPB), Valerie Desmet (VSPW), Chloë De Vreese (RESOC Brugge), Sofie Mattheeuws (VOKA West-Vlaanderen)

Snoezelen Snoezelen is het doelgericht, begeleid en selectief aanbieden van zintuiglijke prikkels in de sfeervolle omgeving volgens eigen keuze en tempo aangepast aan individuele behoeftes en mogelijkheden. Het past in de nood aan belevingsgerichte zorg. Via het RTC West-Vlaanderen worden er twee projecten aangeboden aan de scholen om gebruik van te maken: de snoezelruimte en de snoezelinstrumenten. Hoe kunnen we verder? 1.

Evaluatie lopende projecten

Beide projecten zijn te weinig gekend, zowel in het algemeen, alsook bij de juiste personen. Er is opnieuw nood aan opleiding om tot gebruik te komen van deze projecten. Er is schrik om de instrumenten te gebruiken, een hoge drempel want uiteindelijk gaat het om tot rust komen en intimiteit.

RTC West-Vlaanderen vzw Streekhuis | Peter Benoitstraat 13 | 8800 Roeselare Tel 051 27 55 60 | Fax 051 27 55 51 | [email protected] www.rtcwestvlaanderen.be

1


Er bestaat een drempel om naar de snoezelruimte te gaan wanneer de introductiedag van enkele uren niet meegemaakt. Bovendien gaan vele scholen naar een snoezelruimte op één van de stageplaatsen of hebben ze die zelf in school. Ontvangst van de lln & lk in de snoezelruimte laat te wensen over. Bovendien is er geen begeleiding in de halve dag. Dit laatste zou beter zijn en zou een meerwaarde geven aan een bezoek aan die snoezelruimte. De opleiding voor de snoezelinstrumenten is in vier halve dagen doorgegaan, dit zou beter kunnen gebundeld worden in één dag. Ook door het tot rust komen is dit van belang. De vraag kan wel gesteld worden of 1 dag voldoende zal zijn? De opleiding van de snoezelruimte werd gegeven door een dame van het WZC, in enkele uren. Goede evaluatie. Doris Van Overbeke, twee uur. Totaalpakket en er werd ingezoomd op praktische gebruiken en inhoudelijke gebruiken. Het probleem stelt zich dat er geen tot weinig tijd is voor de verzorgende en verpleegkundige om te snoezelen. Er moet echter worden opgemerkt dat snoezelen geen handeling op zich hoeft te zijn maar kan ingebed worden in alle handelingen. De animatoren hebben meestal wel tijd om te snoezelen, dus doelgroep kan zeker het specialisatiejaar animatie in de ouderenzorg zijn. De opleiding rond instrumenten werd gegeven door Bart, die voor de helft zelfstandig actief is en voor de helft gekoppeld aan het Eeckhoutcentrum. De eerste sessie omvatte 16 leerkrachten, de tweede slechts 4 in de plaats van 12 door verschuiving van de data. Snoezelruimte in WZC niet zo knus, niet zo gezellig. Maar om te snoezelen heb je niet altijd die ruimte nodig maar moet je kunnen teruggaan naar de essentie. Snoezelen in je eigen kamer, niet te ver zoeken. Geen methodiek op zich, wel geïntegreerd. Snoezelruimte aan het doodbloeden, want iedereen gaat liever in eigen regio. Te weinig gezellig, te koud? Moet kritisch geëvalueerd worden. Gordijnen maken het gezelliger. Snoezelruimte aan het Minnewater (Brugge), wordt niet gebruikt door WZC (in Torhout wel!). De Ruysschaert Marke, Menen (Els). Nochtans belevingsgericht zorg van groot belang. Bvb WZC de Vlietberg, daar worden enkel mensen aangeworven die vanuit die visie werken (zorg op maat)! In heel veel WZC zal er meer en meer nadruk op gelegd worden, evolutie die mag verwacht worden. Meer en meer animatie na het avondmaal. 2.

To Do Snoezelruimte

Communicatie laten gebeuren via verschillende wegen, via WG, via DPB, via Eeckhoutcentrum, andere? Bovendien ook site verduidelijken. Kan er gewerkt worden met beeldmateriaal, een teaser, om het visueel te maken en minder vaag. Zo de creativiteit aanwakkeren. Kan hiervoor samengewerkt worden met leerlingen media van een school?


2


Kan er iemand als vaste begeleider van bezoeken aan de snoezelruimte fungeren? Misschien op een vast aantal dagen waar op kan ingetekend worden? Vorming in het WZC laten doorgaan. De verschillende zintuigen aan bod laten komen. Sfeer krijgen in de ruimte? Overprikkeling vermijden. Leerkrachten kunnen binnenspringen bij de dame die les geeft om enkele tips te krijgen, zo wordt de drempel kleiner. Opleiding mag ruimer zijn, twee uur te kort. 4 uur snoezelen met ouderen. 3.

To Do snoezelinstrumenten

De opleiding zou zich enerzijds moeten richten op het werken met eenvoudige instrumenten naar jonge kinderen toe en anderzijds muziek als therapeutisch middel binnen de zorgsector. Instrumenten die aanwezig zijn in het pakket nog wat meer uitdiepen, zoals het gebruik van de klankwieg. De opleiding in één dag laten doorgaan. Werken volgens het principe van een terugkomdag. Eerste sessie in januari en tweede in mei. Ondertussen krijgen de leerkrachten de kans om de instrumenten uit te lenen en een doe activiteit te doen met eigen leerlingen. Zo wordt de drempel verkleind naar het gebruik in een zorgsetting. Het maken van instrumenten, werken met peuters, voorbeeld eitjes, muzikaal bezig zijn met peuters. Doelgroep = Voeding-Verzorging. Opleiding laten geven door een muziektherapeut? Communicatie laten gebeuren via verschillende wegen, via WG, via DPB, via Eeckhoutcentrum, andere? Bovendien ook site verduidelijken. Kan er gewerkt worden met beeldmateriaal, een teaser, om het visueel te maken en minder vaag. Zo de creativiteit aanwakkeren. Kan hiervoor samengewerkt worden met leerlingen media van een school?

4.

To Do Andere

Snoezelen met kinderen, nood aan? VCOK/VVOK (?) biedt snoezelen met kinderen aan (Gent) en ook het Eeckhoutcentrm biedt opleidingen aan leerkrachten aan (drie halve dagen – zie folder). Zie ook boek “Het grote snoezelboek – Een wondere wereld van zintuigen” geschreven door Joep Derie & Ronny Vanoosthuyse. Doelgroep = is ook leerkrachten basisonderwijs en mensen kinderopvang. Snoezelruimte in Stella Maris wordt volledig vernieuwd en zal dienen als opleidingscentrum in de toekomst. Snoezelen naar kinderen toe: in nieuwe leerplan: expressie & opvoedkunde. Kinderbegeleiders.


3


Kinderdagverblijven, hoe zelf maken, praktisch & goedkoop, los van een ruimte, thee eitjes, aromatherapie, babymassage (?), kinderyoga (?), Sherborn (?), workshops.

Psychisch Lijden Nog altijd wordt psychisch lijden, psychiatrie in een taboesfeer geplaatst. Dit uit zich op verschillende wijzen ofwel wordt met de persoon gelachen, ofwel wordt hij dood gezwegen. In de gezondheidsenquête van 2004 vastgesteld dat van de bevolking van 15 jaar en ouder één persoon op vier te kampen heeft met een psychisch onwelbevinden, waarvan iets meer dan de helft ( één op acht ) zou kunnen leiden tot een tamelijk ernstige aandoening. Bij een derde van de mensen die lange tijd of definitief werkonbekwaam zijn in België zijn psychische stoornissen de oorzaak ( ca 70.000 mensen ). Per jaar sterven er in Vlaanderen ca 1.000 mensen door zelfdoding en zijn er meer dan 10.000 suïcidepogingen. Uit onderzoek blijkt dat 90% van de mensen die sterven door zelfdoding psychische problemen kende.

Gedurende de vergadering komen we tot de vraag wat we willen bereiken. Willen we Psychiatrie belichten of Psychisch lijden in het algemeen. Psychiatrie misschien té ver van bed, moet richten op menselijke problemen? Zoals eenzaamheid, armoede, relatieproblemen, zich niet goed in vel voelen. Hoe gaan leerkrachten om met psychisch lijden? In het leerplan staat er ‘Omgaan met rusteloze zorgvragers’ (gemeenschapsonderwijs). Vaststelling: getuigenissen, moeilijk om te raken. Enorm veel leerlingen zitten met een problematiek waardoor psychisch lijden niet ver van het bed meer is. Niettemin tonen deze leerlingen heel weinig tot geen begrip voor deze situaties. De sfeer van ‘live wit hit’ heerst sterk. Microklimaat in kleine groepjes, daarbinnen de helft in moeilijke situaties, alles wordt openlijk besproken in de klas. Toch geen begrip! Als ze zich al niet begripvol gedragen in microklimaat, hoe dan tegen vreemden? Vaststelling: specifieke situaties, zeer moeilijk voor hen om te veralgemenen. Hoe ze moeten omgaan met psychisch lijden in één situatie betekent niet dat ze begrijpen hoe het te doen in andere situaties. Beeldvorming = hoe denk je over zo’n persoon. Vertrouwen in psychiatrie nodig? Uiteindelijk moeten deze leerlingen later niet door verwijzen, wel signalen herkennen en aan de alarmbel trekken. Openstaan, weerstand wegnemen. Hoe stel je je luisterend op? Hoe leid je gesprekken? Leerling dient zich bewust te worden, gevoelig te worden voor de problematiek. Werkvormen vanuit de contextuele hulpverlening? Relationele vaardigheden. Diensten voor gezinszorg. JAC’s, CAW, CGGZ. Iets wat terugkomt, waarnaar verwezen kan worden. 5.

Enkele bestaande initiatieven


4


Te Gek! Voorstelling Te Gek!? is een initiatief van psychiatrisch ziekenhuis St. Annendael uit Diest dat streeft naar een positieve en correcte beeldvorming ten aanzien van mensen met problemen op het vlak van geestelijke gezondheid. Te Gek!? is in dit geval ook een muziektheatervoorstelling door 5 topartiesten en een begeleidingsband bestaande uit musici van De Laatste Showband. Het geheel wordt gepresenteerd door Kristien Hemmerechts, meter van Te Gek!? Zij leest ook voor uit eigen werk. Omdat de muzikale boodschap van het concert niet helder en ruim genoeg kan weerklinken wordt voor deze voorstelling samengewerkt met de plaatselijk welzijns- en geestelijke gezondheidszorg. Een aantal scholen geven aan dat het katern van deze voorstelling op school wordt besproken. Een aantal scholen kennen dit initiatief niet.

Gislaine instelling Gent Ieder jaar een thema, tentoostelling daaromtrent, educatieve rondleiding mogelijk. Dit heeft een invloed op beeldvorming gezondheidszorg en psychiatrie in het bijzonder. Abstract wordt herkenbaar.

LOGO vzw – Lokaal Gezondheidsoverleg Een brede benadering van geestelijke gezondheid is dan ook te verkiezen. Het is aan te raden om te werken rond sociale en probleemoplossende vaardigheden en over geestelijke gezondheid in het algemeen (rond depressie, middelenmisbruik, pesten op school, geestelijke gezondheidszorg). Het is belangrijk jongeren in evenwicht te brengen met hun emoties. Ook de taboe rond geestelijke gezondheid verbreken is heel belangrijk. Er hangt nog steeds een groot taboe ronde geestelijke gezondheid(szorg). Geestelijke gezondheid op een verantwoorde manier in de klas bespreekbaar maken, helpt de attitude ten opzichte van geestelijke gezondheidszorg te verbeteren. Jongeren mogen niet beschaamd zijn om hulp te vragen. De 'coach geestelijk gezondheidsbeleid op school' helpt scholen op weg. De 'coach geestelijk gezondheidsbeleid op school' moet alle secundaire scholen de mogelijkheid geven om een kwaliteitsvol beleid te voeren inzake geestelijke gezondheid. Daarvoor werkt de coach nauw samen met de Centra voor Leerlingen Begeleiding (CLB's). Per provincie werd er 1 coach fulltime aangenomen. Het project loopt gedurende 3 schooljaren en wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de centra voor leerlingenbegeleiding. De preventiecoaches zullen op vraag van scholen ondersteuning bieden bij het opstellen van een geestelijk gezondheidsbeleid. De coaches werken aan de hand van de basismatrix "algemeen welbevinden" en de deelmatrices (pesten, rouw, stress). Het is de bedoeling om op alle niveaus van de school te werken (individuele leerling, klas, leerkracht, ruimere context waaronder de ouders) en zo tot een geïntegreerde aanpak te komen. Dit is veel effectiever dan 1 losstaande actie.


5


Hoe anders is anders Dit project is bedoeld om de muren tussen psychiatrie en de samenleving te slopen en om kennis te maken met geestelijke gezondheid. De Vlaamse Vereniging voor Geestelijke Gezondheid (VVGG) organiseert dit inleefproject voor leerlingen tussen 16 en 19 jaar. Ze wil jongeren de sleutels aanreiken om die onbekende wereld te openen en komaf te maken met de bestaande vooroordelen. Het is bedoeld voor leerlingen van de laatste graad en de zevende jaren van het BSO, TSO, KSO en ASO.´Hoe anders is anders?´ biedt een unieke buitenschoolse ervaring aan voor de leerlingen. Ook de school krijgt de kans om een bijzonder interessant thema projectmatig aan bod te laten komen. Wat tijdens het contact met de cliënten in de geestelijke gezondheidszorg bereikt wordt, is in geen enkele les mogelijk. Het is geen kant-en-klaar project. Inhoudelijk en organisatorisch wordt het pad voor de leerlingen geëffend, maar dan staan hun inbreng, initiatief en ervaring centraal. Dit leidt tot een indringend leerproces.

Toneel – Eeuwig Zwijgen Een 15-jarig meisje heeft een verschrikkelijk trauma opgelopen. Door haar schuld is een onherstelbaar drama gebeurd. Niemand is ervan op de hoogte, het is haar geheim. Omdat ze het niet kan verwerken raakt ze psychologisch totaal uit evenwicht en vraagt ze zelf om opgenomen te worden in een psychiatrische jeugdkliniek. Daar ontmoet ze andere jongeren met psychische problemen. Om te genezen zou ze met iemand over haar trauma moeten kunnen praten, maar net dat kan ze niet.

Andere

6.

−

Actrice dementerende moeder – Leen Persyn

−

Paul Goossens monoloog

−

Hersenschimmen St Jan Brugge

−

Educatieve spelen

−

Socmut, pak van m’n hart

Huiswerk

Psychiatrische ziekenhuizen, welke initiatieven doen zij?


6


Huiswerk dinsdag 9/11: spreken met mensen, welke initiatieven bestaan er. Concreet gaan kijken. Hoe kunnen we de leerling ‘raken’ en ze begripsvol maken, open zetten. Spel, rollenspel.

Basisattitude

Thema’s: -

Begroeten van het personeel & zorgvrager

-

Beleefdheid

-

Hoe over de zorgvrager spreken in het algemeen

-

Hoe over de zorgvrager spreken terwijl de zorgvrager in de buurt is

-

Hoe uit je je in de groep (zoals overdracht)

-

Vaardig worden in het communiceren met anderen, leren met anderen communiceren

-

Respect bijbrengen

-

Ik kom te laat

-

Hoe stel ik mezelf voor

-

Bellen naar stageplaats

-

Zichzelf evalueren rond omgangsvormen

-

Aanvoelen = basishouding om uit te vertrekken

-

Rekening houden met de context van de zorgvragende

-

Hoe omgaan met familie / ouders

-

Omgaan met kritiek

-

Zichzelf voorstellen

-

Positief assertief (ken je plaats als stagiair)

-

Discretie

Toepasbaar tijdens de stages en in de lessen. Herhaling ! In de vorm van omgangskunde, rollenspelen. Bvb korte situaties, foute situaties. Film. Hoe kan je het anders doen? Bvb impro theater. Daarna? Cartoons. Met externen/vreemden (andere reacties bij de leerlingen).


7


Verschillende sessies, verdeeld over een schooljaar. Oefening. Maandthema’s? Pas op! Niet teveel in vakjes werken want leerlingen hebben het moeilijk zaken te veralgemenen. Visueel, praktisch & concreet. Opnemen op video (maar daar moet je al mee kunnen werken, mag dat wettelijk). Katrien van Familiezorg geeft aan dat zij dat zo doen. Ook Ronny V. O. Nu: zelfevaluatie in concrete situaties (per stagedag, maar niet overal). Meerwaarde voor arbeidsveld want ook bij hen toepasbaar bij initiatie van nieuwe werknemers. Film die zich afspeelt in de zorgvoorziening zelf. Breed toepassingsgebied: thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, ziekehuis, kinderopvang. In de vorm van een spel? Centrum Informatieve Spelen. Ook mogelijkheid tot begeleiding van de spelen.

Hoe gaat het werkveld ermee om? Welke initiatieven bestaan er reeds bij hen?

Groep 1: e

Omgangsvormen moet vanaf 1 graad / Lager Onderwijs aan bod komen. VISO: Goepa Grada eerste graad (leefsleutels). Leerlingen moeten er voor ‘open staan’. Waarden & normen. Herhaling, er op wijzen in tweede en derde graad.

Groep 2: Ouders mee krijgen (maatschappelijk probleem). Leerlingen niet aanvallen in thuiscultuur Eenmalig is het niet want komt voor in verschillende vakken + in stage.

Groep 3: idem 1 & 2. We moeten ons de vraag stellen: wat is respect, wanneer voel jij je gerespecteerd?

Groep 4: Voorstel: Wandelend Improvisatietheater


8


Situatieschetsen door externen (rollenspellen, beeldmateriaal). Situatie tonen hoe het verkeerd loopt en daarna hoe het wel moet. DOEN & reflectie. Ken je plaats als stagiair! Voorbeeld: Wit Gele Kruis, studienamiddag, communicatie via telefoon via persoon uit Limburg. Persoon had goed zijn huiswerk gedaan en was op zoek gegaan naar wat geapprecieerd wordt door werkgevers, wat er precies onder positief assertief verstaan wordt. Situaties gespeeld. Wie was dit? Werkmap met verschillende modules. Vast stramien dat vastgelegd wordt. Verzamelmap rond methodieken. e

Doelgroep: 5 jaars.

sTimul, naaktheid, confrontatie ermee, ter plaatse in de klas. -

Lichamelijkheid

-

Oude mensen, kwetsbaarheid

-

Schrikken, wat daarmee doen?

-

Vaak dissociatie van persoon & lichaam

-

Filmfragmenten & inleefmomenten, zo tot reflectie komen, er bij stil staan

-

Wat doet mij dat?

-

Menswaardige manier, norm rond schoonheid

-

In de klas samen met LL & LK

Onderdeel van het geheel?

Huiswerk: -

Concreet, hoe uitwerken?

-

Thema’s

-

Criteria’s


9

Verslag werkgroep Zorg

Recommend Documents