Verslag werkgroep plaatsingssystemen jeugd 21/01/2014 – nr. 4
Datum: 21/01/2014 Voor verslag: Lisbeth Vandoorne Versie : Draft De vergadering begint om 11u en eindigt om 15u00. Datum volgend overleg: April/mei 2014 1. 2. 3.
Goedkeuring verslag vorige vergadering......................................................................................... 1 Opsplitsing fictie en non-fictie binnen de Kleuter ZIZO .................................................................. 2 Verdere uitwerking voorstel Kleuter ZIZO....................................................................................... 2 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10.
4. 5. 6. 7.
Mens – Lichaam ....................................................................................................................... 2 Natuur...................................................................................................................................... 2 Gevoelens – gedrag ................................................................................................................. 2 Dagelijks leven ......................................................................................................................... 2 Vrije tijd ................................................................................................................................... 3 Feesten .................................................................................................................................... 3 Leren ........................................................................................................................................ 3 Avontuur – fantasie ................................................................................................................. 3 Wereld ..................................................................................................................................... 3 Verhalen .............................................................................................................................. 3
Lay-out en pictogrammen ............................................................................................................... 4 Kleuren ............................................................................................................................................ 4 Varia................................................................................................................................................. 5 Bijlages............................................................................................................................................. 5 7.1.
Aanwezigheden ....................................................................................................................... 5
1. Goedkeuring verslag vorige vergadering P. 1: Aan het verslag zal toegevoegd worden dat de BVL Limburg opmerkte dat veel Limburgse bibliotheken het belang van de enquête rond de plaatsingssystemen hebben onderschat, waardoor ze er onvoldoende aandacht aan besteed hebben.
Verder waren er geen opmerkingen en werd het verslag goedgekeurd. 1|6
Verslag werkgroep Kleuter ZIZO 21 januari 2014
2. Opsplitsing fictie en non-fictie binnen de Kleuter ZIZO Naar aanleiding van een aantal opmerkingen uit de sector (BVL Limburg, Bibliotheek Gent) werd nagedacht over een nieuw voorstel waarbij een onderscheid tussen fictie en non-fictie behouden kan blijven. Het voorstel is om de opsplitsing tussen fictie en non-fictie te behouden zoals ze nu reeds in Open Vlacc toegepast wordt: 0 tot 4 jaar altijd fictie (leeftijdsaanduiding: 1+, 2+, 3+) 4 tot 6 jaar opsplitsing fictie (leeftijdsaanduiding 4+, 5+) en non-fictie (leeftijdsaanduiding Informatie -6). Op het Kleuter ZIZO etiket kan dan voor de informatieve boeken een extra aanduiding komen zoals vb. ‘I’ of ‘Info’. In de praktijk komt het erop neer dat de doelgroep Informatief -8 opgesplitst wordt in Informatief -6 en Informatief 6+. Informatief –6 krijgt dan een Kleuter ZIZO etiket met extra aanduiding ‘I’ of ‘Info’ en Informatief 6+ krijgt een ZIZO Jeugdetiket. Bibliotheken kunnen er dan zelf voor kiezen om alle kleuterboeken samen te plaatsen of om fictie en non-fictie voor kleuters apart te plaatsen. Alle werkgroepleden kunnen zich vinden in het nieuwe voorstel, daar dit meer keuzemogelijkheden biedt en ook extra informatie geeft aan de gebruikers.
3. Verdere uitwerking voorstel Kleuter ZIZO We kregen op het vorige voorstel schriftelijke opmerkingen/suggesties van de bibliotheek van Bree en de regiogroep Aalst. Hun opmerkingen worden verder in dit verslag behandeld.
3.1. Mens – Lichaam -
-
‘Anders zijn’: Gent merkt op dat de benaming van deze rubriek wat stigmatiserend werkt. Ouders die op zoek zijn naar deze boeken willen hun kinderen vaak aantonen dat ze juist niet anders zijn. De werkgroep vraagt zich af welke andere benaming beter is. Er wordt eens gepolst bij de kleuterleid(st)ers. ‘Gezinsuitbreiding’: onder deze rubriek komen ook de boeken over nieuw samengestelde gezinnen.
3.2. Natuur -
‘Dieren’: de werkgroep heeft nagedacht over een eventuele verdere opsplitsing van deze rubriek door vb. van dierengeluiden een aparte groeirubriek te maken. Er werd besloten niets te veranderen. ‘Dieren’ blijft dus een vrij grote rubriek, maar omwille van de vlotte uitleen van deze boeken, hoeft dit geen probleem te zijn.
3.3. Gevoelens – gedrag -
‘Stout zijn’: de boeken over ‘nee zeggen’ staan in praktijk onder dit thema en horen logischerwijs dus ook onder deze nieuwe rubriek. Het probleem blijft dat nee zeggen niet echt stout zijn is. Gent stelt voor de benaming van deze rubriek aan te passen naar ‘Ongehoorzaam zijn’. Lommel merkt op dat ongehoorzaam zijn geen taalgebruik is dat gebruikt wordt tegen kinderen. De werkgroep beslist dit eerst af te toetsen bij enkele kleuterleid(st)ers.
3.4. Dagelijks leven -
‘Beroepen’: de bibliotheek van Bree en de regiogroep Aalst gaven aan dat zij liever alle boeken over beroepen samen zouden plaatsen in deze rubriek. Uit navraag bij andere bibliotheken en bij de kleuterleid(st)ers blijkt dat ook zij liever hebben dat alle boekjes over beroepen in de Bibnet bibliografisch centrum 2 | 6
Verslag werkgroep Kleuter ZIZO 21 januari 2014
-
rubriek ‘Beroepen’ komen. De werkgroep beslist dan ook om op deze vraag in te gaan. In de werkgroep jeugd dient nog bekeken te worden of dit ook in ZIZO Jeugd aangepast wordt. ‘Boodschappen doen’: bibliotheek Bree vond deze rubriek overbodig. Het is echter een gevraagd thema dat in Open Vlacc aan 60 werken toegekend werd. De werkgroep keek na of ze hier voldoende boeken over hebben. Bij de meerderheid was dit wel zo. Enkele werkgroepleden merkten ook op dat zij hier geregeld vragen over krijgen van kleuterleid(st)ers. De werkgroep beslist daarom deze nieuwe rubriek te behouden.
3.5. Vrije tijd -
-
‘Beweging-Sport’: boeken over leren fietsen staan nu op twee plaatsen: soms bij ‘Verkeer’, soms bij ‘Beweging-Sport’. Antwerpen geeft aan dat er wel degelijk een onderscheid is. De ander werkgroepleden beamen, maar merken op dat het voor de gebruikers toch handiger is om ze bij elkaar te plaatsen. De werkgroep beslist om boeken over leren fietsen bij ‘Verkeer’ te plaatsen, naar analogie met ZIZO Jeugd. ‘Kunst’: fotografie wordt toegevoegd aan de annotatie.
3.6. Feesten Geen verdere opmerkingen
3.7. Leren Geen verdere opmerkingen
3.8. Avontuur – fantasie -
-
Gent geeft aan dat ‘Avontuur’, ‘Fantasie’ en ‘Humor’ genres zijn, die kunnen samengaan met andere Kleuter ZIZO-thema’s. In veel prentenboeken komt avontuur, fantasie of humor voor, al dan niet in combinatie met andere thema’s. Daarom riskeren deze rubrieken restrubrieken te worden. Het is m.a.w. belangrijk om deze rubrieken goed af te lijnen. Suggesties voor een duidelijke aflijning worden via mail besproken. ‘Toveren’: de bibliotheek van Bree merkte op dat alle heksen toveren en dat heksen dus enkel onder ‘Toveren’ kunnen voorkomen. Dit klopt. Heksen wordt dus geschrapt uit de annotatie van ‘Fantasiefiguren’.
3.9. Wereld -
‘Geschiedenis’: de bibliotheek van Bree vroeg zich af of boekjes over een jaloerse dinosaurus ook bij ‘Geschiedenis’ komen, aangezien er veel vraag is naar boekjes over dinosaurussen. De werkgroep is het erover eens dat dit niet kan. Als een boekje niet over dinosaurussen gaat, maar als enkel de personages dinosaurussen zijn, primeert het eigenlijke thema vb. ‘Verdrietig zijn’.
3.10. -
-
Verhalen
‘Voorleesverhalen’, ‘Sprookjes’ en ‘Gedichten’: op de vorige werkgroep werd voorgesteld om de Voorleesverhalen, Sprookjes en Gedichten voor -6 jarigen niet op te nemen in de Kleuter ZIZO, maar om ze eenzelfde type etiket als de fictie 6+ te geven, met een eigen kleuraanduiding, die aangeeft dat het om publicaties voor de doelgroep -6 jaar gaat. De reden hiervoor is dat veel bibliotheken deze genres sowieso apart plaatsen en ze op die manier alle leeftijden bij elkaar kunnen plaatsen. ‘Verhalen’: deze algemene rubriek blijft wel behouden in de Kleuter ZIZO en hierin kunnen alle prentenboeken komen die niet over een specifiek onderwerp gaan. Bibliotheken kunnen deze boeken binnen de rubriek ‘Verhalen’ eventueel ook alfabetisch ordenen. De werkgroep aanvaardt dit voorstel.
Bibnet bibliografisch centrum 3 | 6
Verslag werkgroep Kleuter ZIZO 21 januari 2014
Een algemeen overzicht van het huidige voorstel vindt u hier terug.
4. Lay-out en pictogrammen De werkgroep is het erover eens om als volgt te werken: - Kleur van het etiket verwijst naar de hoofdrubriek - Het pictogram op het etiket verwijst naar de deelrubriek - De verwoording op het etiket verwijst naar de groeirubriek Op die manier kunnen kleinere bibliotheken er vb. voor kiezen om enkel op kleur te ordenen of enkel op pictogram. Grotere bibliotheken kunnen dan weer ordenen tot op het niveau van de groeirubriek (verwoording).
Natuur Seizoenen - Weer
1
2
3
Qua lay-out merkte Brugge op geen voorstander te zijn van een gekleurde rand (zie afb. 1). Brugge pleitte voor een volledig gekleurd etiket (zie afb. 2), omwille van de eenvormigheid met ZIZO Jeugd. Nadeel hiervan is dat dit veel inkt vraagt, wat vervelend is voor bibliotheken die zelf hun etiketten printen. Lommel merkte op dat een gekleurde rand rond het pictogram ook vervelend kan zijn voor bibliotheken die hun etiketten op de rug kleven. Zeker bij dunne boeken is die rand mogelijk niet voldoende zichtbaar. De andere werkgroepleden beamen. Iedereen is voorstander van een gekleurde achtergrond. De bedoeling is echter niet om net zoals bij ZIZO Jeugd het volledige etiket in kleur te maken, maar om vb. te werken zoals in afbeelding 3. Hoe de pictogrammen er zelf uit kunnen zien (wit, zwart, zwarte lijn,…) laat de werkgroep over aan de vormgever. De werkgroep vraagt wel om een duidelijke, tijdloze pictogramstijl. Ze pleiten ook voor een zekere continuïteit met ZIZO Jeugd. Voor de etiketten dient er zowel rekening gehouden te worden met bibliotheken die hun etiketten verticaal hangen als met bibliotheken die hun etiketten horizontaal hangen. Belangrijk is dat beide etiketten gemakkelijk overplakt kunnen worden, om de omzetting naar Kleuter ZIZO zo vlot mogelijk te laten verlopen.
5. Kleuren Voorstel (gebaseerd op de huidige kleuren in ZIZO Jeugd en Mini ZIZO): - ‘Mens-Lichaam’: zelfde zalmkleur als ‘Mens’ in ZIZO Jeugd / ook zalm in Mini ZIZO - ‘Natuur’: zelfde groen als ‘Natuur-Planten-Dieren’ in ZIZO Jeugd / ook groen in Mini ZIZO - ‘Gevoelens-Gedrag’: kleur nog te bepalen door de vormgever - ‘Dagelijks leven’: zelfde lichtbruin als ‘Dagelijks leven-Samenleving’ in ZIZO Jeugd - ‘Vrije tijd’: zelfde geels als ‘Vrije tijd-Kunst’ in ZIZO Jeugd / ook geel in Mini ZIZO - ‘Feesten’: zelfde paars als in ZIZO Jeugd - ‘Leren’: zelfde blauw als ‘Wetenschappen-Techniek’ in ZIZO Jeugd / ook blauw in Mini ZIZO - ‘Avontuur-Fantasie’: zelfde oranje als ‘Taal’ in ZIZO Jeugd - ‘Wereld’: zelfde grijs als ‘Landen-Volken’ in ZIZO Jeugd - ‘Verhalen’: kleur nog te bepalen door de vormgever
Bibnet bibliografisch centrum 4 | 6
Verslag werkgroep Kleuter ZIZO 21 januari 2014
De werkgroep pleit ervoor om zoveel mogelijk dezelfde kleuren te gebruiken als bij ZIZO Jeugd. Het is aan de vormgever om na te gaan of er voldoende variëteit is in het kleurgebruik (vb. niet teveel roodtinten, duidelijk onderscheid tussen de kleuren,…).
6. Varia Bibnet deelt mee dat de 5-letterige codes voor Kleuter ZIZO grotendeels overeen zullen komen met de huidige codes voor Prentenboeken ZIZO. Bibnet vraagt zich af wat bibliotheken nu doen met boekjes voor 1+, 2+ (grotendeels kartonboekjes, babyboeken e.d.). In Open Vlacc zullen deze boekjes nl. ook een Kleuter ZIZO code krijgen (zoals ze nu ook een Prentenboeken ZIZO krijgen), maar de vraag is Hoe men deze boeken wil plaatsen en in functie daarvan wil labelen? De werkgroepleden plaatsen deze boeken op verschillende manieren. Sommige bibliotheken geven deze boeken nu ook een Prentenboeken ZIZO maar plaatsen ze wel door elkaar in grabbelbakken, andere bibliotheken geven de kartonboekjes een bepaalde (kleur)aanduiding en plaatsen ze ook door elkaar in grabbelbakken. Nog andere (o.a. Brugge) kleven een volledig ZIZO prentenboekenetiket. Dit wordt verder behandeld op de werkgroep etiketten. Regiogroep Aalst vraagt naar een infosessie over Kleuter ZIZO. Bibnet laat weten dat die er zeker komt, waarschijnlijk per provincie. Bibnet werkt ook aan een handleiding en een korte presentatie die bibliothecarissen kunnen gebruiken om het systeem uit te leggen aan hun medewerkers.
7. Bijlages 7.1. Aanwezigheden Naam
Bibliotheek
Aanw./ verontsch.
Anaïs Parmentier
Roeselare
A
Ann Billet
Londerzeel
A
Ann Steppe
Leuven
V
Anne-Marie Van Raepenbusch
Kortenberg
A
Conny Vansteenkiste
Wevelgem
A
Delphine Catrysse
Brugge
A
Frieda Raymaekers
Hoegaarden
A
Gwenny Vlaemynck
Bibnet
A
Ineke Seppion
Aalst
A
Karin Vandewalle
Destelbergen
V
Bibnet bibliografisch centrum 5 | 6
Verslag werkgroep Kleuter ZIZO 21 januari 2014
Conny Verleyen
Muntpunt
A
Karla Janssens
Muntpunt
A
Lies Bate
Gent
A
Lisbeth Vandoorne
Bibnet
A
Miranda Billen
PBL Hasselt
V
Ruben Torfs
Leuven
A
Sanne Stukkens
Londerzeel
A
Veerle Huyghe
Antwerpen
A
Vera Volckaert
Hasselt/Kuringen
V
Wim Maes
Lommel
A
Bibnet bibliografisch centrum 6 | 6