Verslag Themagroep Grid Intelligence

Verslag Themagroep Grid Intelligence 11 september 2012 10:00 – 13:00 Infrax – Gouverneur Verwilghensingel 32 Hasselt

Kris De Taey

Kris De Taey

17/09/2012 Pagina 1

Table of Contents 1.

Aanwezigen ......................................................................................................................... 3

2.

Agenda ................................................................................................................................ 5

3.

Welkom............................................................................................................................... 5

4.

Uitrol slimme meters: een stand van zaken .......................................................................... 5

5.

Resultaten kosten-baten analyses slimme meters in Vlaanderen en daarbuiten ................... 8

6.

Voorstelling voornaamste lopende projecten van de Vlaamse netbeheerders ...................... 9

7.

Introductie tot het federale clearinghouse Atrias ................................................................. 9

8.

Varia ..................................................................................................................................10

9.

Annexen .............................................................................................................................10

Kris De Taey 17/09/2012

Pagina 2

1. Aanwezigen Firma

Naam

Handtekening

3E

Carlos Dierckxsens

Abb

Jean-Claude Ermens

Abb

Jean-Luc Guerra

Accenture

Johan Vanbrabant

Agoria

Freddy Vandaele

Alstom Belgium - Power

Ward Gommeren

Arcadis Belgium

Eddy Stevelinck

Atos Belgium

Veerle Covemaeker

Atos Belgium

Rudy Van Nuffelen

Belgacom

Marijke Eeckhout

Belgacom

Michel Theissen

Capricorn Venture Partners

Johan Reynaert

Cg Holdings Belgium - Registered Office

Marc Van Dyck

Cg Holdings Belgium - Registered Office

Stefaan Vleeschouwers

Csc Computer Sciences

Bart Gerard

Csc Computer Sciences Departement Economie, Wetenschap En Innovatie

Tom Van Boxstael

Eandis

Patrick Dellaert

Eandis

Patrick Devos

Electro Mechanic Equipment

Rohnny Kinon

Elster Metering

Reinhard Dettmar

Encon

Kevin Schrijvers

Energyict

Jan Verplancke

Eoluz

Jorden Van Mechelen

Fabricom

Maarten Wynants

Ferranti Computer Systems

Johan Crols

Fifthplay

Dirk De Taey

Ge Power Protection, Ge Industrial Belgium

Stephane Deschuyteneer

Ge Power Protection, Ge Industrial Belgium

Guido Jaeken

Lut Bollen

General Electric International (Benelux) B.V. Paul Van Dijk Ibbt - Kuleuven Future Health Department/Esat-Scd Kuleuven Stijn Vandael


Pagina 3

Firma Ibbt - Kuleuven Future Health Department/Esat-Scd Kuleuven

Naam

Handtekening

Ibm Belgium

Bart Desitter

Ibm Belgium

Rik Lepla

Infrax Limburg

Paul Adriaensen

Infrax Limburg

Wim Deprez

Infrax Limburg

Hannelore Strauven

Infrax Limburg

Filip Truyens

Irex Consulting

Wim De Swert

Laborelec

Guy Dreessen

Kabinet Minister Van den Bossche

Seppe Deblust

Kapernikov

Jan Frederik Léger

Khlim Khlim Departement Industriële Wetenschappen En Technologie

ThomasVanhove

Ku Leuven

Klaas De Craemer

Logica Belgium

Kim Rymenants

Logica Belgium

Pascal Van Hove

Mentis Consulting

Patrick De Neef

Methis Consulting

Jori Kemeling

Mobistar

Armand Andries

Nexans Network Solutions Div. Euromold

Kevin Weygaerts

Nuon Belgium

Antoine Thoreau

Ocas Ventures

Philippe Vercruyssen

Phoenix Contact Platijn Hogeschool - Departement Elektromechanica

Stefan Kerkhofs

Pmv

Frank Gerard

P&V Elektrotechniek

Raf Vanherle

Schneider Electric België

Peter Delvaux

Schneider Electric Services International

Rudy Andries

Siemens

Jimmy Vanderwegen

Smart Grids Flanders

Kris De Taey


Heidi Lenaerts


Leen Vandezande

Stad Antwerpen

Gabriëlle van Zoeren

Pieter Vingerhoets

Jan Elsen

Bart Van Mol


Pagina 4

Firma

Naam

Handtekening

Trasys

Emmanuel de Kerchove

Trilations

Frank Sels

Trilations

Jan Van Cauter

VITO

Carlo Mol

VITO

Patrick Vanschoubroek

Vlaams Elektro Innovatiecentrum

William Stinissen

Xemex

Chris Matthys

2. Agenda 1. Welkom en introductie Ward Gommeren (Voorzitter TG Grid Intelligence) 2. Uitrol slimme meters: een stand van zaken Paul Adriaensen (Infrax) en Patrick Devos (Eandis) 3. Resultaten kosten-baten analyses slimme meters in Vlaanderen en daarbuiten Seppe De Blust (Kabinet Minister Van den Bossche) 4. Voorstelling voornaamste lopende projecten van de Vlaamse netbeheerders Wim Deprez (Infrax) en Patrick Devos (Eandis) 5. Introductie tot het federale clearing house Atrias Patrick Dellaert (Eandis) 6. Varia Leen Vandezande(Coördinator themagroep Grid Intelligence)

3. Welkom Themagroepvoorzitter Ward Gommeren heet iedereen welkom op de themagroepvergadering van Grid Intelligence. Het thema van deze vergadering is “Naar slimme distributienetten in Vlaanderen: een stand van zaken”. Via het evaluatieformulier wordt aan alle aanwezigen gevraagd feedback op de sessie te geven: mocht u dit nog niet gedaan hebben, graag alsnog via mail aan [email protected].

4. Uitrol slimme meters: een stand van zaken Paul Adriaensen (Infrax) en Patrick Devos (Eandis) Presentaties: zie Annex 1 en 2 Paul Adriaensen: De slimme meter van Infrax is een combinatie van een digitale elektriciteits- en gasmeter die permanent in verbinding staat met een centraal systeem. Via deze verbinding kunnen de meters van op afstand gelezen en aangestuurd worden. Deze meters bieden verschillende voordelen voor de consument. - Beter zicht op zijn energieverbruik


Pagina 5

-

Meteropname en tariefomschakeling kan vanop afstand gebeuren Flexibiliteit bij veranderen leverancier of verhuis Transparante facturatie Op lange termijn: flexibele tarieven en smart appliances

Infrax en Eandis zijn momenteel bezig deze meters in Vlaanderen te introduceren. - Bij de proefperiode in 2009 en 2010 (Proof of Concept) hebben tests getoond dat de meters goed werken. Een studie – uitgevoerd door Trilations – heeft een beperkte winst in energie efficiëntie genoteerd ten gevolge van smart feedback. De resultaten van deze studie kunnen op de websites van Eandis en Infrax geraadpleegd worden. - Momenteel zijn ze in de pilootfase. Infrax zal in deze fase ongeveer 10000 meters installeren in verschillende pilootgebieden verspreid over Vlaanderen. In deze fase ligt de focus vooral op het uitrolproces en wordt gekeken of alle stappen in het project werken. De communicatie via kabel en GPRS wordt ook getest. De voorbereidingen voor de piloot zijn gereed en in oktober 2012 wordt gestart met de installatie van de meters. Dit zou afgerond moeten zijn einde oktober 2013; hierna (november-december 2013) zullen testgegevens worden verzameld en een eindrapport opgesteld.De beslissing voor een grootschalige uitrol in Vlaanderen (ná de Pilootfase) was gepland voor september 2012 maar is uitgesteld vanwege uiteenlopende resultaten in de KostenBatenanalyse (cf. infra) . De gebruiker kan informatie van zijn smart meter krijgen via de P1 poort. Elke 10 seconden is de volgende informatie beschikbaar: - Actuele meterstanden en vermogen - Status - Power quality De P1 poort van de slimme meter van Infrax voldoet aan de Dutch Smart Meter Requirements (DSMR). Via een online tool gaat de consument zijn verbruiksgegevens in een handige interface kunnen bekijken en vergelijken met andere gegevens. Vragen: o Hoe lang duurt de gemiddelde installatie van een smart meter? Momenteel rekent Infrax op 2 tot 4 uur om de oude meters weg te nemen, de nieuwe te plaatsen en de communicatie te activeren. Maar gezien ze nog ervaring op moeten doen is hebben ze ruim gerekend zodat de klant niet te weinig tijd vrijmaakt in zijn agenda. o Wat wil je bereiken met het slim maken van de gasmeters? Daarmee kan de klant frequent worden geïnformeerd over zijn gasverbruik. Die informatie kan hij dan gebruiken om zijn energie efficiëntie te verbeteren. Gas is belangrijk want in veel gezinnen weegt de gasrekening zwaarder dan de elektriciteitsrekening. o Gaat de klant onmiddellijk informatie uit de P1 poort kunnen lezen? Nee, Infrax wil eerst nog testen en een historiek opbouwen. Alles is al wel in labo’s getest, maar ze willen zorgen dat in het veld ook alles werkt. Het gaat dus een paar maanden duren voor die informatie voor de klant beschikbaar is. o Hoe vaak worden gegevens doorgestuurd van de meter naar de centrale? In het pilootproject sturen de elektriciteitsmeters elk kwartier gegevens door en de gasmeters elk uur. Tijdens de piloot gaat Infrax bestuderen wat handig is en wat op grote schaal de aangewezen frequenties zijn. o Gaat de gebruiker later in real time de info uit de P1 poort kunnen bekijken? Ja, dat gaat kunnen (om de 10 seconden). Maar het moet wel duidelijk zijn dat dat niet de gegevens zijn die gebruikt gaan worden voor de facturatie, i.e. het gaat om niet gevalideerde gegevens.


Pagina 6

o

Moet de gebruiker expliciet toestemming geven voordat de distributiennetbeheerder (DNB) zijn informatie mag doorgeven aan de leverancier?

Tijdens de piloot blijft de bestaande wetgeving in werking en er is dus expliciete toestemming nodig. Patrick: De aanpak van Eandis is iets anders dan die van Infrax, vooral wat communicatie betreft. Bij Eandis hebben ze de communicatiemodule losgetrokken van de meters. De smart meters communiceren met een slimme communicatiemodule die de informatie doorgeeft naar een master slave. Deze geeft de verzamelde informatie door naar een centrale server. In dit systeem wordt gebruik gemaakt van filters om ruis eruit te halen. Ze experimenteren ook met een tussenoplossing waarbij er meer masters worden ingezet. Dit verkleint de afstand tussen slave en master en stelt Eandis in staat om te besparen op de filters. Met beide methoden moet een geïntegreerd systeem worden gemaakt waarop ook andere soorten meters aangesloten (watermeter, brutoproductiemeter voor PV panelen, etc.) kunnen worden. Momenteel zit Eandis ook in de pilootfase van hun project. Vanaf oktober gaan ze hun nieuwe meterkasten installeren, eerst in kleine aantallen om de stabiliteit te kunnen controleren. Eind april 2013 willen ze 40.000 meters geplaatst hebben. Hierna (mei - juni 2013) zullen testgegevens worden verzameld en een

eindrapport opgesteld. In de piloot worden 3 merken elektriciteitsmeters en 2 merken gasmeters geïnstalleerd; dit met het doel om interoperabel te zijn en in de toekomst niet afhankelijk te zijn van 1 leverancier. Vragen: o Zijn de nieuwe meterkasten ook in de detailhandel verkrijgbaar, of worden ze enkel door Eandis geleverd? In het begin levert enkel Eandis de kasten, maar als ze in volume beginnen te installeren gaat dit wel via een aannemer kunnen. Hoe dit ná de Piloot zal gebeuren weten ze momenteel nog niet; er zal dan in ieder geval naar de markt gekeken moeten worden. Hoe lang duurt het om de kasten te installeren? Staat er een 25s60 meterkast, dan zou dit op ongeveer 1 uur gedaan moeten kunnen worden, maar ze moeten nog testen of dat in de praktijk mogelijk is. o Gaat de Eandis P1 poort dezelfde protocollen hebben als die van Infrax? Nee, er is momenteel nog geen (Europese) standaard, en Eandis heeft andere protocollen gekozen. o Laat de communicatiemodule toe om naar een demand-response systeem te evolueren? In principe wel. Dat is een proces en de meter heeft alle functionaliteiten om dat proces toe te laten. o Meet die gasmeter zoals de huidige gasmeters? De nieuwe gasmeters zijn geavanceerder. Zij zullen het gasverbruik ultrasoon meten en een digitaal signaal geven, in plaats van de mechanische meting die momenteel gebeurt. o Op wie valt de kost voor alle communicatie verbonden aan het Master/Slave-concept? Die neemt Eandis op zich en daarvoor hebben ze contracten met communication providers.


Pagina 7

5. Resultaten kosten-baten analyses slimme meters in Vlaanderen en daarbuiten Seppe De Blust (Kabinet Minister Van den Bossche) Presentatie: zie Annex 3 Europa heeft de lidstaten gevraagd een kosten-baten analyse (KBA) te maken en de resultaten hiervan voor 3 september 2012 te communiceren. Lidstaten met een positief resultaat én lidstaten die geen KBA hebben uitgevoerd zijn verplicht om tegen 2020 bij 80% van de eindgebruikers een slimme meter geïnstalleerd te hebben. In België is ervoor gekozen om elk gewest een eigen KBA te laten maken. Voor de Vlaamse KBA zijn verschillende alternatieven bekeken en dit heeft geleid tot de volgende conclusies: - Bij de volledige uitrol volgens het referentiealternatief gaan de kosten na 24 jaar terugverdiend zijn en na 30 jaar gaat er 144 miljoen euro winst zijn - De sensitiviteitsanalyse levert resultaten op van -300 MIO € tot + 400 MIO € en toont aan dat het resultaat zeer gevoelig is voor een aantal parameters. - Het is nog niet duidelijk wat de kost per type afnemer zal zijn; hiervoor moet eerst geweten zijn hoe de DNBs de kosten gaan meenemen. - Levensduur en kostprijs van de meters zijn belangrijke factoren in de totale kost. Omdat verwacht wordt dat de meters in de komende jaren nog gaan verbeteren is er voorgesteld om nog te wachten met een volledige uitrol - Prosumenten en grote commerciële verbruikers gaan het meeste voordeel hebben, deze groepen kunnen bij uitrol prioriteit krijgen. Ook voor klanten met een budgetmeter brengt de slimme meter een duidelijk voordeel mee. - Als de terugkoppeling frequenter wordt gaan de baten sterk omhoog - Gebruik van een display kan tot grote verbeteringen in efficiëntie leiden, maar enkel bij mensen die er actief iets aan doen, een verplichte display is dus niet nodig - Uitrol enkel naar bepaalde groepen is niet interessant wegens grote algemene kosten. Volgend op de KBA heeft de Vlaamse regering beslist om, wegens teveel onzekerheid, voorlopig niet naar een volledige uitrol te gaan in Vlaanderen. Na de proefprojecten (december 2013) zal een nieuwe KBA worden uitgevoerd en zal deze beslissing herbekeken worden. Ondertussen zal de VREG, tegen december 2012, de functionaliteiten van de slimme meter vastleggen. Tegen juni 2013 zal er verder onderzoek gebeuren i.v.m. een partiële uitrol en de verdeling van de kosten over de verschillende afnemers (dit ook vanuit het oogpunt dat de VREG binnenkort de bevoegdheid over de distributietarieven krijgt). De KBA in Wallonië heeft geconcludeerd dat het enkel interessant is om voor specifieke groepen een uitrol te doen. In Brussel was de KBA volledig negatief. Vragen: o Is er bij de KBA’s gekeken naar wat het effect zou zijn van verschillende beslissingen op gewestelijk niveau? Het is de bedoeling dat daarover op federaal niveau – in het orgaan ENOVER - wordt overlegd. Nu gaat er eerst gekeken worden wat Europa beslist en op basis van die reactie gaat een verder beleidskader ontwikkeld worden.


Pagina 8

6. Voorstelling voornaamste lopende projecten van de Vlaamse netbeheerders Wim Deprez (Infrax) en Patrick Devos (Eandis) Presentaties: zie Annex 4 en 5 Wim: In deze presentatie werden de 3 grote partnerprojecten van Infrax rond slimme meters voorgesteld. MetaPV: Door meer te meten en te kwantificeren wil Infrax de huidige status van het net bekijken en zoeken naar alternatieve oplossingen voor bestaande problemen ten gevolge van PV installaties. In de testgebieden worden de distributiecabines uitgerust met meettoestellen. Het project is wat vertraagd vanwege de recente wijzigingen in de groene stroomregeling, maar verder loopt alles goed. iMove: Dit project is deel van de Proeftuin EVs. Een aantal gebruikers rijden met EVs en rapporteren door middel van dagboeken hun bevindingen. LINEAR: Dit project, o.a. in samenwerking met Eandis, gaat samenlopen met het slimme meter project. Er zijn twee demozones waar actieve vraagsturing en flexibiliteit bij de eindgebruiker zullen worden onderzocht. Vragen: o Geen vragen Patrick: In deze presentatie werden de grote studieprojecten van Eandis voorgesteld. Vragen: o Geen vragen

7. Introductie tot het federale clearinghouse Atrias Patrick Dellaert (Eandis) Presentatie: zie Annex 6 Atrias is een marktfacilitator. Verschillende marktpartijen kunnen bij hen overleg voeren en zij geven ondersteuning aan de Belgische energiemarkt. Uiteindelijk zullen zij tussen de leveranciers en de distributeurs gaan staan. Momenteel wordt gewerkt aan de integratie met UMIX. Ze zijn ook bezig aan de Message Implementation Guide (MIG) 6. Deze zal zorgen voor facilitatie, documentatie en standaardisatie van de processen. Vragen: o Atrias is een federaal clearing house; distributie en alles wat daarbij komt kijken is echter regionaal geregeld. Kan dit problemen opleveren? Bepaalde processen zijn niet regio-afhankelijk (e.g. een klant die wisselt van leverancier), andere wel (e.g. openbare dienstverplichtingen). De systemen moeten in ieder geval zo ontwikkeld worden dat ze verschillen tussen de regio’s aankunnen en dat wijzigingen in één regio geen neveneffecten


Pagina 9

veroorzaken op de andere regio’s.

8. Varia Leen Vandezande, Smart Grids Flanders (Coördinator themagroep Grid Intelligence) Presentatie: zie Annex 7

9. Annexen Annex 1_status uitrol slimme meters Infrax_Paul Adriaensen Annex 2_status uitrol slimme meters Eandis_Patrick Devos Annex 3_status KBA slimme meters_Seppe De Blust Annex 4_status projecten Infrax_Wim Deprez Annex 5_status projecten Eandis_Patrick Devos Annex 6_introductie tot Atrias_Patrick dellaert Annex 7_varia


Pagina 10

Verslag Themagroep Grid Intelligence

Recommend Documents