Verslag over de doorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL [email protected] www.onderwijsinspectie.be

Verslag over de doorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer Instelling Directeur Adres Telefoon Fax E-mail Website

45286 Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool Dirk BUELENS Hombekerkouter 18 - 2811 HOMBEEK 015-41.55.33 015-43.18.70 [email protected] www.sintmaartenschool.be

Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres

VZW Kath. Basisschool Hombeek Hombekerkouter 18 - 2811 HOMBEEK ZWHHeM Hombekerkouter 18 - 2811 HOMBEEK Vrij CLB Het Kompas Vijfhoek 1_A - 2800 MECHELEN

Dagen van het doorlichtingsbezoek 25-02-2013, 26-02-2013, 27-02-2013, 28-02-2013 Einddatum van het doorlichtingsbezoek 28-02-2013 Datum bespreking verslag met de instelling 27-03-2013 Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Deskundige(n) behorend tot de administratie Externe deskundige(n)

Frans De Bie Jan Van Eeckhout nihil nihil

45286 - Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK (Schooljaar 2012-2013)

1

INHOUDSTAFEL INLEIDING .............................................................................................................................................. 3 1

SAMENVATTING ............................................................................................................................. 5

2

DOORLICHTINGSFOCUS ................................................................................................................... 7 2.1 2.2

3

Leergebieden in de doorlichtingsfocus ...............................................................................................7 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus .......................................................7

RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING?.......................................................... 8 3.1

Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?..........................................................................8

3.1.1 3.1.1.1 3.1.1.2 3.1.1.3 3.1.1.4 3.1.1.5 3.1.2 3.2 4

Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen?...................................................................8 Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie ...................................................................................8 Kleuteronderwijs: muzische vorming .....................................................................................8 Kleuteronderwijs: muzische vorming en Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie ..................8 Lager onderwijs: Nederlands ................................................................................................10 Lager onderwijs: muzische vorming .....................................................................................13 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? .................................................. 15

Respecteert de school de overige reglementering? ........................................................................ 15

BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? ................................................................................. 17 4.1 4.2

Welzijn.............................................................................................................................................. 17 Begeleiding ....................................................................................................................................... 17

4.2.1 4.2.2

Leerbegeleiding ........................................................................................................................ 17 Sociale en emotionele begeleiding .......................................................................................... 18

5

ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL .............................................................................................. 20

6

STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL ....................................................................................... 21 6.1 6.2

7

ADVIES EN REGELING VOOR HET VERVOLG .................................................................................... 23 7.1 7.2

2

Wat doet de school goed? ............................................................................................................... 21 Wat kan de school verbeteren? ....................................................................................................... 21 Onderwijsdoelstellingen: advies en regeling voor het vervolg ........................................................ 23 Overige erkenningsvoorwaarden: advies en regeling voor het vervolg .......................................... 23


INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering, 2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. - Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPOreferentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. - Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. - Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op www.doorlichtingsverslagen.be. Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de instelling een selectie van de onderwijsreglementering: een selectie van leergebieden om het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen na te gaan. Voor elk leergebied onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPO-referentiekader: o het onderwijsaanbod o de uitrusting o de evaluatiepraktijk o de leerbegeleiding een selectie van andere erkenningsvoorwaarden een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de instelling dit na? ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? 3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg.


3

Het onderzoek naar de hygiëne, veiligheid en bewoonbaarheid De controle van de erkenningsvoorwaarden betreffende de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de instelling vindt gelijktijdig met de doorlichting plaats. Deze controle resulteert in een afzonderlijk verslag dat bij het doorlichtingsverslag wordt gevoegd en eveneens verschijnt op www.doorlichtingsverslagen.be. Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: - een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. - een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies. - een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders, leerlingen of cursisten over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden.

Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be

4


1

SAMENVATTING

De Vrije Basisschool ‘Sint-Maartenschool’ in Hombeek is verweven met de dorpsgemeenschap waartoe zij behoort. Het schoolteam is opvallend stabiel. Ervaring en vernieuwing gaan hand in hand. Een gedreven directeur met een lange staat van dienst stuurt het team aan. De leerlingenpopulatie is een afspiegeling van de dorpsgemeenschap. De meeste leerlingen komen uit een relatief sterke sociaal-economische context. Slechts een zeer kleine minderheid spreekt thuis een andere taal. Het inspectieteam onderzocht wiskundige initiatie en muzische vorming in de kleuterafdeling, Nederlands en muzische vorming in de lagere afdeling en de leerbegeleiding en de sociale en emotionele begeleiding in de hele school. De kleuterafdeling slaagt erin om voor wiskundige initiatie en muzische vorming een rijk en gevarieerd onderwijsaanbod te garanderen. De leraren baseren zich op een koepeleigen referentiekader. De afstemming op de leerplandoelen is in de meeste klassen veeleer beperkt. Kleuters kunnen exploreren en experimenteren in een krachtige onderwijs- en leeromgeving. De leraren verrijken de hoeken van de klas in functie van de thema’s en zorgen zodoende voor wiskundige en muzische impulsen. De kleuterafdeling benut de degelijke materiële omkadering. De observatie en evaluatie van de muzische ontwikkeling en de registratie ervan in het kindvolgsysteem staan nog niet helemaal op punt. De lagere afdeling biedt een degelijk onderwijsaanbod aan voor Nederlands en muzische vorming. Voor Nederlands baseert het team zich op onderwijsleerpakketten die zij flexibel aanwendt. De aandacht voor de domeinen is redelijk evenwichtig. In enkele klassen komen de doelen voor luisteren en spreken minder expliciet in de planning voor. Momenteel implementeert de lagere afdeling een veranderingstraject in functie van leesbevordering. Zelfreflectie op de leerresultaten gaf hiertoe aanleiding. De leraren vertalen de vooropgestelde doelen en acties efficiënt naar de klaspraktijk. Voor muzische vorming zet de school per klas meerdere leraren in, die samen voor een evenwichtig en volledig aanbod garant staan. De infrastructuur en de materiële omkadering in functie van muzische vorming bieden de leraren heel wat mogelijkheden. Het aanbod van de klankinstrumenten en de apparaten voor het domein media is vooralsnog beperkt. De lagere afdeling staat voor de uitdaging om de evaluatie en rapportering betreffende onder meer creatief schrijven, luisteren en spreken en muzische vorming verder te optimaliseren. De leerbegeleiding van de school is gebaseerd op een sterk uitgebouwde eerstelijnszorg waarbij per klas twee leraren harmonieus samenwerken. De meest ervaren leraar is verantwoordelijk voor het zorgbeleid in de klas. De leraren spelen kort op de bal en differentiëren en remediëren waar nodig. Met gevarieerde groeperings- en werkvormen spelen zij in op de behoeften van de leerlingen. Sterkere leerlingen krijgen uitdagingen op hun niveau. Het zorgoverleg betrekt meerdere participanten. De registratie van de gemaakte afspraken verloopt niet optimaal, maar de school voert momenteel een digitaal zorgsysteem in dat de efficiëntie en transparantie van de registratie zal verhogen. Het handelingsgericht werken dat de school in haar zorgplan heeft ingeschreven staat aan het begin van een ontwikkelingstraject. Bij de sociale en emotionele begeleiding staat de preventieve benadering centraal mede door een veilige en positieve klas- en schoolsfeer. Zowel in de kleuter- als in de lagere afdeling streven de leraren ernaar om de leerlingen graag naar school te laten komen en zich goed in hun vel te laten voelen. Vooral in de kleuterafdeling houden de leraren voor wat het welbevinden betreft de vinger aan de pols. Vanuit zelfreflectie slaagt de school erin om relevante doelen voorop te stellen en deze te koppelen aan concrete acties, die ze beheerst implementeert. Opvallendste initiatieven zijn het ‘goedgevoelteam’, het leerlingenparlement en de muzisch-creatieve aanpak van de sociale vaardigheden. De school ontwikkelde, onder leiding van een directeur die al meer dan een kwarteeuw het beste van zichzelf geeft, een sterk beleidsvoerend vermogen, waarbij de leraren in toenemende mate betrokken worden bij het schoolbeleid. Meer en meer worden de verantwoordelijkheden gedeeld. Het team verfijnt 45286 - Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK (Schooljaar 2012-2013)

5

de visie in functie van schoolprioriteiten en schakelt daar externe en interne deskundigheidsbevordering voor in. Besluiten worden grotendeels in consensus genomen. Kenmerkend voor dit compacte en ervaren team zijn de vele vormen van informeel overleg. De school bewaakt de onderwijskwaliteit door de beschikbare evaluatiegegevens te analyseren en indien nodig gepaste maatregelen te nemen. Zij hanteert daarvoor een cyclisch proces van zelfevaluatie. Het inspectieteam geeft de school een gunstig advies en feliciteert haar met haar kwaliteitsvolle werking. Het wenst de school veel succes toe met haar verdere ontwikkeling.

6


2

DOORLICHTINGSFOCUS

Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek.

2.1

Leergebieden in de doorlichtingsfocus

Kleuteronderwijs wiskundige initiatie muzische vorming

Lager onderwijs Nederlands muzische vorming

2.2

Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus

Logistiek Welzijn Veiligheid Gezondheid en hygiëne Milieu

Onderwijs Begeleiding Leerbegeleiding Sociale en emotionele begeleiding


7

3 3.1

RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden?

3.1.1 Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op. 3.1.1.1

Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie

Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor wiskundige initiatie in voldoende mate na. Het onderwijsaanbod is evenwichtig, samenhangend en volledig. De kleuters doen wiskundige ervaringen op door te experimenteren en te exploreren in een krachtige onderwijs- en leeromgeving die afgestemd is op de leefwereld en de interesses van de kleuters. Het gevarieerde materialenaanbod wordt efficiënt gebruikt. De leraren staan garant voor een degelijke eerstelijnszorg. 3.1.1.2

Kleuteronderwijs: muzische vorming

Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor muzische vorming in voldoende mate na. Het onderwijsaanbod is evenwichtig, samenhangend en volledig. De kleuters ontwikkelen hun muzische vaardigheden door te experimenteren en te exploreren in een krachtige onderwijs- en leeromgeving die afgestemd is op de leefwereld en de interesses van de kleuters. De vele muzische impulsen dagen de kleuters uit om hun talenten te ontwikkelen. De authenticiteit en de creativiteit van de kleuters krijgen van langsom meer kansen. 3.1.1.3

Kleuteronderwijs: muzische vorming en Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie

Curriculum De leraren van de kleuterafdeling zijn na jaren van intense en soms woelige samenwerking uitgegroeid tot een stabiel, coherent en gelijkgericht team. Zij Referentiekader stemmen hun onderwijsaanbod af op een koepeleigen referentiekader en op het Planning gehanteerde kindvolgsysteem. Voor weerkerende activiteiten en rituelen en voor Evenwichtig en volledig Samenhang de hoekenwerking gebruiken zij functionele doelenlijsten. Zij slagen erin om Brede harmonische vorming mede vanuit hun expertise een breed onderwijsaanbod te garanderen. De Actief leren kleuters bouwen op een speelse manier wiskundige inzichten op en ontwikkelen hun muzische talenten. Alle domeinen van wiskundige initiatie en muzische vorming komen voldoende evenwichtig aan bod. De leraren werken thematisch, waardoor een sterke horizontale samenhang tussen de domeinen en tussen de verschillende leergebieden ontstaat. De thema’s komen in de klas tot leven. De leerplannen zijn in mindere mate richtinggevend. De kleuterafdeling heeft niet de gewoonte om de doelgerichtheid op het niveau van de kleuterafdeling te bewaken in functie van de leerplandoelen, hoewel hier enkele jaren geleden waardevolle aanzetten voor zijn gegeven. Deze verloren echter aan kracht, wat de continuïteit enigszins belemmert. De leraren maakten goede afspraken over het gebruik van gegradeerde begrippenlijsten en stroomlijnden zij onder meer het kalender-, pictogram- en puzzelgebruik en de hoekenwerking. De leraren vertalen de kerngedachten van de ontwikkelingsdoelen naar de klasvloer. Zij bieden realistische contexten aan waarbinnen de kleuters volop kansen krijgen om al spelend de wereld te verkennen en om actief te experimenteren en te exploreren. De interactie tussen de leraar en de kleuters is gevarieerd. Zij worden op hun niveau uitgedaagd om probleemoplossend te werken. De leraren stimuleren hun zelfsturing onder meer met behulp van keuzeborden en stappenplannen. Zij zorgen met aangepaste materialen en werkvormen voor Onderwijsaanbod

8


wiskundige en muzische uitdagingen. De kleuters werken vlot met getallen en getalbeelden en mogen geregeld spelend meten en vergelijken. De overzichtelijke klaslokalen, de gelijkgerichte hoekenaanduidingen en het materialenaanbod helpen de kleuters om vat te krijgen op de ruimte. De leraren van de oudere kleuters maken gedoseerd gebruik van werkbladen om te oefenen en te evalueren en als voorbereiding op de lagere school. Het gebruik van werkbladen bij de jongere kleuters daarentegen leidt tot een vorm van didactische vervroeging. De creativiteit van de kleuters krijgt dank zij de rijke talige en zintuiglijke impressies binnen alle domeinen van muzische vorming voldoende kansen. Meer en meer slagen leraren erin om de authenticiteit van de kleuters tot uiting te laten komen en het werken naar model te beperken. Muzische accenten verlevendigen en stroomlijnen het dagverloop. Zo krijgt de taalinitiatie Frans bij de oudste kleuters een muzische en speelse invulling. Curriculum De leraren gebruiken de voorziene onderwijstijd optimaal. De overgangen tussen klas en speelplaats verlopen vlot en rustig. De leraren maken van hun klassen een Onderwijstijd krachtige onderwijs- en leeromgeving. Deze zijn ordelijk, goed gestructureerd en Klasmanagement aantrekkelijk ingericht. Goede afspraken stroomlijnen het klasleven. De aanpak van de leraren bevordert een rustig en positief klasklimaat. Enkele leraren hanteren af en toe een nogal sturende onderwijsstijl, waardoor instructiemomenten lang kunnen uitvallen.

Onderwijsorganisatie

Materieel beheer De kleuterafdeling beschikt over een uitgebreid en gevarieerd materialenaanbod Uitrusting in functie van wiskundige initiatie en muzische vorming. De leraren vullen dit Ontwikkelingsmaterialen graag aan met waardevolle zelfgemaakte ontwikkelingsmaterialen. Zij gebruiken visuele ondersteuning voor bijvoorbeeld getalbeelden, kalenders en hoekaanduidingen. De hoeken worden thematisch verrijkt. De aangeboden materialen stimuleren de opbouw van wiskundige inzichten en de ontwikkeling van muzisch-creatieve talenten. De kleuters kunnen op hun niveau scheppend omgaan met computers. De leraren schakelen de aanwezige mediatoestellen zinvol in. Zij stellen fotoboeken samen die door de kleuters intensief ‘gelezen’ worden. Ook gebruiken zij de website van de school om de klasactiviteiten te illustreren. Dit is een argument om de beschikbaarheid van audiovisuele mediatoestellen in de toekomst verder op punt te stellen. Evaluatie De leraren volgen de ontwikkeling van de kleuters op met permanente observatie en met gerichte observaties vanuit het getrapte kindvolgsysteem. Na Evenwichtig / representatief een eerste algemene observatie volgt een meer diepgaande screening die gericht Kindvolgsysteem is op kleuters die extra aandacht nodig hebben. De leraren registreren de Gericht op bijsturing observatiegegevens in kinddossiers die gebruikt worden om de leerbegeleiding aan te sturen. Het gehanteerde kindvolgsysteem heeft voldoende aandacht voor de ontwikkeling van de cognitieve wiskundige inzichten. De muzisch-creatieve ontwikkeling echter kan met het huidige instrument slechts deels in kaart gebracht worden. De leraren gebruiken eveneens genormeerde instrumenten om onder meer de wiskundige ontwikkeling en de schoolrijpheid van de kleuters te meten. De school introduceert een elektronisch kindvolgsysteem, wat op Evaluatiepraktijk


9

termijn de efficiëntie en het gebruiksvriendelijkheid zal verhogen. De leraren geven de kleuters de kans om zichzelf en de andere kleuters op een kindvriendelijke wijze te evalueren. Evaluatie De leraren geven de ouders relevante informatie over de ontwikkeling van hun Rapporteringspraktijk kind via informele en formele oudercontacten. De schooldrempel is laag, Evenwichtig / volledig waardoor ouders die dat wensen op gesprek kunnen komen, of leraren die het Interne / externe communicatie nodig vinden vlot in contact komen met de ouders. De leraren geven geregeld kindermateriaal mee naar huis in de zogenoemde groene zakken. De schoolwebsite en de klasblogs maken fotoalbums en schoolteksten toegankelijk. Zo krijgen de ouders een goed beeld van de inspanningen die de school levert om de ontwikkeling van de kleuters te stimuleren. De leraren gebruiken ook heenen-weer-schriftjes om met de ouders te communiceren. Begeleiding De school koos ervoor om in functie van de leerbegeleiding in elke klas een tweede leraar en voor de jongste kleuters de kinderverzorgster in te schakelen, Beeldvorming waardoor vormen van co-teaching en rolverdeling mogelijk zijn. De meest Zorg ervaren leraar is de eerste zorgverantwoordelijke. De leraren bewaken de ontwikkeling van alle kleuters proactief. Zij reageren alert op mogelijke vragen of knelpunten, nemen deel aan groepsactiviteiten en ondersteunen individuele kleuters. Wanneer kleuters extra zorg nodig hebben, spelen de leraren kort op de bal. Zij schakelen indien nodig gevarieerde didactische speelleermaterialen in, onder meer in functie van wiskundige initiatie. Het zorgoverleg tussen de beide leraren verloopt voornamelijk via mail of talrijke informele contacten op school. De samenhang binnen dit kleuterteam staat borg voor efficiëntie en effectiviteit. De tweedelijnszorg wordt gecoördineerd door de zorgcoördinator, die vooral op leraar- en kindniveau fungeert. Waar nodig zorgt deze voor vraaggestuurde ondersteuning. Het multidisciplinair overleg is voldoende breed opgezet. De school kan evenwel nog groeien door de zorgafspraken transparanter en meer handelingsgericht te verwerken, en hierbij bewust rekening te houden met de totale persoonlijkheid van de kleuter, en zeker ook met wat de kleuters al goed kunnen.

Leerbegeleiding

3.1.1.4

Lager onderwijs: Nederlands

Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor Nederlands in voldoende mate. Zij illustreert dit onder meer met de resultaten van de genormeerde proeven en de resultaten uit het vervolgonderwijs. Het onderwijsaanbod is volledig, doelgericht en voldoende evenwichtig. Het is afgestemd op de kerngedachten van de eindtermen en op de uitgangspunten van het leerplan. De samenhang tussen de domeinen van Nederlands en tussen Nederlands en andere leergebieden is sterk. De leraren zorgen ook voor voldoende continuïteit. Zij hebben momenteel bijzondere aandacht voor het domein lezen en werken het implementatietraject beheerst en systematisch af. Uit alle gesprekken, observaties en documenten blijkt de zorg die de lagere afdeling aan dit leergebied besteedt. Curriculum De leraren van de lagere afdeling baseren hun onderwijsaanbod op de gebruikte onderwijsleerpakketten die ze flexibel en doelgericht inschakelen en afstemmen Referentiekader op de leefwereld van de leerlingen. Zij vertrouwen op de onderwijsleerpakketten Planning om tegemoet te komen aan de verwachtingen van het leerplan. Zij bestudeerden Evenwichtig en volledig Samenhang de nieuwe eindtermen voor Nederlands en voerden de nodige aanpassingen Brede harmonische vorming door. Het onderwijsaanbod is in grote mate volledig en evenwichtig. In enkele Actief leren klassen is de doelgerichtheid voor de domeinen luisteren en spreken minder uitgesproken in de planning terug te vinden, wat niet wegneemt dat de leraren ook in die klassen zinvolle luisteren spreekactiviteiten aanbieden. Opmerkelijk is Onderwijsaanbod

10


de sterke samenhang tussen de domeinen onderling en tussen Nederlands en andere leergebieden, in het bijzonder wereldoriëntatie en muzische vorming. Ook valt de integratie van de leergebiedoverschrijdende eindtermen binnen dit leergebied op. De school gebruikt de leerresultaten om de kwaliteit van het onderwijsaanbod te bewaken. Zo koos zij dit jaar voor leesbevordering als prioriteit. Enkele leraren nemen de verantwoordelijkheid voor het traject op zich. De lagere afdeling opteerde voor een rijke waaier aan klasinterne en klasdoorbrekende leesstimulerende activiteiten die hun effect niet missen. De leraren koppelen hier bewust muzische activiteiten aan vast. De leesbevordering beperkt zich niet enkel tot de lessen. Ook tijdens de pauzes en thuis worden de leerlingen uitgedaagd om te lezen. Alle klassen beschikken over een goed uitgeruste en moderne klasbibliotheek, die de leerlingen intensief gebruiken. Daarnaast organiseert de lagere afdeling bezoeken aan de stedelijke bibliotheek en neemt zij deel aan de jeugdboekenweek. De leraren stimuleren de ouders om hun kind ook thuis aan het lezen te krijgen. Ook voorlezen krijgt een prominente plaats in het aanbod. Alle klassen van de lagere afdeling nemen deel aan talige culturele activiteiten, zowel in de school als daarbuiten. De aandacht voor creatief schrijven en spelling is al van bij de jongste leerlingen af te leiden uit de verzorgde en goed gevormde leerlingenteksten. Vaak gebruikte dramatische werkvormen en de gevarieerde groeperings- en werkvormen stimuleren de mondelinge taalvaardigheid. Curriculum De leraren maken optimaal gebruik van de onderwijstijd. Er zijn amper dode momenten. In enkele klassen vinden leerlingen die sneller klaar zijn met hun Onderwijstijd werk aanvullende oefeningen in de werkwinkel of in de hoeken van de klas.


Klasmanagement

De wijze waarop de werkvormen uit de kleuterafdeling naadloos worden doorgetrokken naar de onderbouw van de lagere afdeling is een voorbeeld van goede praktijk. Hoekenwerk krijgt in die klassen een belangrijke plaats en de leerlingen krijgen volop kansen om in wisselende groepen te experimenteren en te exploreren. Dit levert waardevolle luister-, spreek-, lees- en schrijfkansen op. De meeste leraren schakelen gevarieerde werken groeperingsvormen in die de leerlingen de kans geven om actief en interactief met elkaar te communiceren. Contractwerk, stappenplannen en vormen van coöperatief leren bevorderen de zelfsturing van de leerlingen. Enkele leraren aarzelen om het onderwijsleerproces wat minder strak aan te sturen. Hierdoor duren instructiefasen langer dan nodig is en missen de leerlingen af en toe kansen om zelfstandig aan de slag te gaan. De mate waarin de visuele ondersteuning voor Nederlands efficiënt ingeschakeld wordt, is leraarafhankelijk. De meeste leraren reiken strategie- en onthoudbladen uit het onderwijsleerpakket aan, die de leerlingen zelfstandig kunnen raadplegen. Ook worden de digitale schoolborden efficiënt ingeschakeld om het onderwijs te verlevendigen. De meer permanente visuele ondersteuning daarentegen is in een aantal klassen beperkt. Zo worden de klaswanden nog niet optimaal gebruikt.

Materieel beheer De lagere afdeling beschikt over een rijk materialenaanbod. Alle klassen hebben Uitrusting een uitgebreide klasbibliotheek met recente boeken die aantrekkelijk Leermiddelen gepresenteerd worden. De wijze waarop de leraren de digitale borden inschakelen betekent een meerwaarde voor het onderwijs. Evaluatie De leraren gebruiken vooral de toetsen die in de onderwijsleerpakketten aangeboden worden en eigen toetsen om de vorderingen van de leerlingen in

Evaluatiepraktijk


11

Evenwichtig / representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing Leerlingvolgsysteem

kaart te brengen. Zij analyseren de resultaten en koppelen er remediëringsvoorstellen aan vast. Met testen van het leerlingvolgsysteem volgen zij de evolutie van de eerder technische aspecten van Nederlands op, zoals spelling en technisch lezen. De lagere afdeling neemt jaarlijks met twee klassen deel aan een koepeleigen genormeerde test Nederlands. De evaluatie van de domeinen luisteren en spreken en van creatief en functioneel schrijven staat in enkele klassen nog niet helemaal op punt. Gaandeweg leren de leerlingen zichzelf en hun klasgenoten beoordelen. De ouders krijgen geregeld inzage in de toetsen. Voor leerlingen die genieten van stimulerende, compenserende, remediërende of dispenserende maatregelen voorziet de school een gedifferentieerde evaluatie en rapportering. Bij zelfgestuurde werkvormen zoals contractwerk en hoekenwerk evalueren de leerlingen het proces. De meeste leraren schrijven bemoedigende commentaren bij de toetsen en rapporten.

Evaluatie De huidige vorm van rapportering richt zich vooral op punten per domein. De cijfers geven slechts een vage en weinig informatierijke terugkoppeling over de Evenwichtig / volledig leervorderingen. Het is onduidelijk welke criteria bepalend zijn. De talenten van Interne / externe communicatie de leerlingen komen in beperkte mate uit de verf. Verduidelijkende informatie geven de leraren tijdens een tweetal oudercontacten, maar niet bij elk rapport hoort een oudercontact. Rapporteringspraktijk

Begeleiding De lagere afdeling opteert voor een efficiënte vorm van co-teaching waarbij een Leerbegeleiding ervaren klasleraar intensief samenwerkt met een collega. Dit maakt Beeldvorming rolwisselingen, taakverdeling, opdeling in niveaugroepen en Zorg binnenklasdifferentiatie mogelijk. Evaluatiegegevens vormen in de lagere afdeling de basis voor de leerbegeleiding op kindniveau en voor de bewaking van de onderwijskwaliteit op schoolniveau. De leraren registreren deze in de kinddossiers. De lagere afdeling richt zich in de eerste plaats naar de zwakkere leerlingen. Omdat het leerlingvolgsysteem een belangrijke plaats inneemt, richt de begeleiding zich voor Nederlands vooral op technische accenten zoals spelling en technisch lezen. Tijdens het multidisciplinair overleg bespreken de leraren de aanpak van knelpunten en bepalen zij de te volgen strategie. De registratie van de concrete afspraken verloopt nog weinig efficiënt. Allicht zal de recente overschakeling naar een digitaal zorgsysteem de transparantie verhogen. Op basis van goed uitgevoerde foutenanalyses zorgen de leraren voor remediëring van individuele leerlingen of van groepen leerlingen. Met gevarieerde werkvormen zoals contractwerk, hoekenwerk, werkwinkels en gedifferentieerd huiswerk spelen zij in op de individuele noden. Alle zorginterventies worden chronologisch geregistreerd. Ook de kinderen met een grotere leerhonger krijgen een aangepaste leerbegeleiding. De zorgcoördinator begeleidt de zogenaamde kangoeroeklas, waar de leerlingen zo autonoom en zelfgestuurd mogelijk aan allerlei uitdagende projecten werken. Hoewel de school in het zorgplan spreekt over een handelingsgerichte aanpak, staat deze nog aan het begin van een ontwikkelingstraject. Professionalisering Gevarieerde vormen van deskundigheidsbevordering ondersteunen het traject rond de leesbevordering. Externe deskundigen worden ingeschakeld. Zowel met Nascholingen individuele nascholingen als met teamvergaderingen verrijkt de lagere afdeling Interne expertise haar onderwijspraktijk. De leraren hebben de gewoonte om geregeld individuele nascholing te volgen, meestal in overeenstemming met de schoolprioriteiten of met het persoonlijke ontwikkelingstraject. De keuze voor co-teaching betekent dat de leraren van een leerjaar van elkaar

Deskundigheidsbevordering

12


kunnen leren en elkaar waar nodig kunnen bijsturen. Ook tussen de verschillende klassen bestaan zinvolle samenwerkingsverbanden, waar mensen informeel en spontaan bij elkaar te rade kunnen gaan. De zorgcoördinator stelt de nascholing die zij volgt beschikbaar voor het hele team. De school beschikt ook over een rijke en eigentijdse orthotheek. 3.1.1.5

Lager onderwijs: muzische vorming

Voldoet De lagere afdeling bereikt de eindtermen voor muzische vorming in voldoende mate. De rijkdom van het onderwijsaanbod, de onderwijsorganisatie in functie van muzische vorming en de expertise van de leraren staan garant voor volledigheid en evenwicht. Opvallend sterk is de samenhang tussen de domeinen van muzische vorming en tussen muzische vorming en andere leergebieden. De leerlingen tonen een grote betrokkenheid. De lagere afdeling creëert een omgeving waarbinnen de leerlingen zowel in als buiten de les alle kansen krijgen om zich muzisch te ontplooien. De volgehouden aandacht voor cultuur en het verenigingsleven, de infrastructuur en het materialenaanbod illustreren de waarde die de lagere afdeling aan dit leergebied toekent. Curriculum Muzische vorming is een leergebied in volle ontwikkeling. Uit klasobservaties, gesprekken en documenten blijkt dat de leraren het met zorg implementeren. Referentiekader Per klas zijn meerdere leraren verantwoordelijk voor dit leergebied. Zo koos de Planning lagere afdeling onder meer voor één leraar die in alle klassen een deel van de Evenwichtig en volledig Samenhang muzische vorming voor zijn rekening neemt. De rijkdom van het Brede harmonische vorming onderwijsaanbod en de expertise van de leraren staan garant voor een Actief leren evenwichtig en vrij volledig onderwijsaanbod. De leraren vertrekken van jaarplannen waarin de activiteiten per domein worden geïnventariseerd. Deze stellen zij in samenspraak met andere collega’s op. Zij waken erover dat alle domeinen de nodige aandacht krijgen. De leerplandoelen zijn hierbij in beperkte mate richtinggevend. De lagere afdeling heeft nog niet de gewoonte om het doelenaanbod te bewaken en om zodoende de continuïteit te optimaliseren. Hierdoor is het niet zeker dat alle leerplandoelen de nodige aandacht krijgen. De opdeling van het leergebied over meerdere leraren houdt het risico van versnippering in. Toch slagen de leraren erin om het onderwijsaanbod in goede banen te leiden en krijgen de leerlingen volop kansen om muzisch-creatief bezig te zijn. De lesopbouw bevat elementen in een logische volgorde: van de impressie over experimenteren en exploreren naar de expressie en de beschouwing. Ook voor dit leergebied geldt dat de samenhang tussen de domeinen en tussen muzische vorming en andere leergebieden opvallend sterk is. In een les muzische vorming komen meestal meerdere domeinen aan bod. Hierdoor zorgen de meeste leraren ervoor dat ook het domein media geregeld in de aandacht komt. In enkele klassen is de aandacht voor media minder doelgericht. Dramatische accenten worden niet alleen in de lessen muzische vorming maar ook in bijvoorbeeld Nederlands en wereldoriëntatie geïntegreerd. Voor het domein beeld groeien de leraren van langsom meer van leraargestuurd werken volgens model naar werkvormen waarbij de creativiteit en de authenticiteit van de leerlingen tot hun recht kunnen komen. Opvallend zijn de muzische verwerkingen in functie van de leesbevordering. De liederenschat staat meestal in het teken van de jaarkring, van vormen van maatschappelijk engagement of van de sociale vaardigheden. De mate waarin de leerlingen met klank en ritmes kunnen experimenteren is leraarafhankelijk. Het materialenaanbod staat hiervoor nog niet helemaal op punt. De school biedt de leerlingen de kans om ook buiten de lessen muzisch bezig te zijn. Zo organiseert zij dansmiddagen en kunnen de leerlingen zich met muziek uitleven op de Onderwijsaanbod


13

speelplaats. De keuze voor speelse taalinitiatie Frans in de eerste twee graden van de lagere afdeling biedt extra muzische impulsen. Het schoolleven bruist van energie. De school grijpt alle schoolevenementen aan om de leerlingen zich muzisch te laten ontplooien. Zij stemt haar kalender af op het dorpsleven en maakt daar onlosmakelijk deel van uit. De schoolmusical staat in het teken van het voorkomen van pestgedrag. De leerlingen mogen de uitwerking ervan creatief naar hun hand zetten. Alle klassen nemen geregeld deel aan binnen- en buitenschoolse culturele activiteiten. Hierbij worden bezoeken aan musea en tentoonstellingen wat over het hoofd gezien. Niet alle leraren hebben zicht op de leerlingen die les volgen in een academie of muziekschool. Hierdoor worden nog kansen gemist om hun talenten beter bij het onderwijsaanbod te betrekken. Curriculum De ervaren leraren garanderen een rustige en ongedwongen werksfeer waarbinnen gevarieerde werken groeperingsvormen efficiënt ingeschakeld Klasmanagement kunnen worden. De naadloze aansluiting op de kleuterafdeling betekent dat de jongere leerlingen zich in de vele klashoeken muzisch kunnen ontplooien. Goed gekozen stappenplannen bevorderen de zelfsturing. In enkele klassen is de aansturing van de leraar iets te nadrukkelijk, wat de zelfontplooiing van de leerlingen afremt en de motivatie en de betrokkenheid laat afzwakken. Af en toe nodigen de leraren creatieve ouders of externen uit die muzische vorming mee ondersteunen.


Materieel beheer De lagere afdeling creëert met de aantrekkelijke klassen, de goed ingedeelde Infrastructuur mezzanines, de uitdagende speelplaats en vooral de ruime muzezolder een omgeving waarin de muzische activiteiten alle ruimte krijgen. Materieel beheer De lagere afdeling beschikt over een rijk materialenaanbod voor muzische Uitrusting vorming. Het aantal beschikbare audiovisuele opnametoestellen is echter nog Ontwikkelingsmaterialen niet optimaal afgestemd op het intensieve gebruik ervan door de leraren en de Leermiddelen leerlingen. Ritme-instrumenten zijn er voldoende, maar de beschikbaarheid van klankinstrumenten staat niet op punt. De leraren en leerlingen maken efficiënt gebruik van de computers in de klas en in het computerlokaal. De meeste leraren gebruiken het digitale schoolbord optimaal, waardoor dit een meerwaarde betekent voor het onderwijs. Evaluatie De evaluatie van dit leergebied staat nog in de startblokken. Muzische vorming heeft een beperkte impact op de toekenning van de getuigschriften. De geringe Evenwichtig / representatief afstemming op de leerplandoelen betekent dat de leraren moeite hebben om de Kindvolgsysteem evaluatie doelgericht te laten verlopen. Enkele leraren slagen daar beter in en Gericht op bijsturing Leerlingvolgsysteem koppelen zelfs foutenanalyses aan de evaluaties. De vertaling van de evaluatie naar een cijfer gebeurt volgens onduidelijke criteria. De lagere afdeling gaf de eerste aanzetten om ook de vaardigheden in kaart te brengen. De fotoalbums op papier en op de website geven een goed beeld van de muzische klasactiviteiten. Portfolio’s op kindniveau zijn nog niet ingeburgerd. De lagere afdeling geeft de leerlingen meer en meer de kans om eigen of andermans processen en producten kritisch te evalueren in een veilige klassfeer. Evaluatiepraktijk

Evaluatie Ook de rapporteringspraktijk staat voor muzische vorming aan het begin van een ontwikkelingstraject. Het ene rapportcijfer voor muzische vorming per Evenwichtig / volledig rapportperiode maakt geen onderscheid tussen de domeinen van muzische Interne / externe communicatie vorming en geeft de ouders een weinig informatierijke terugkoppeling over de muzische vorderingen van de leerlingen. De criteria die bij de toekenning van dat cijfer werden gehanteerd worden niet geëxpliciteerd. De mondelinge feedback Rapporteringspraktijk

14


die de leraren tijdens oudercontacten geven komt hier slechts ten dele aan tegemoet. De muzische talenten van de leerlingen en de vooruitgang die de leerlingen boeken worden in onvoldoende mate in de rapportering zichtbaar gemaakt. Begeleiding De leraren spannen zich in om vanuit hun leerlingbetrokkenheid snel en efficiënt in te spelen op mogelijke knelpunten bij de leerlingen. De wekelijkse opdeling Zorg van de klassen in kleinere eenheden en de vormen van co-teaching zorgen ervoor dat de leraren het overzicht kunnen bewaren en tijd hebben om zich om individuele leerlingen of groepen te bekommeren. Het leerlingvolgsysteem geeft een beperkte weergave van de muzische vorderingen van de leerlingen.

Leerbegeleiding

Professionalisering Enkele leraren hebben een muzische opleiding genoten of scholen zich momenteel muzisch bij. Sommigen aarzelen om hun expertise volop in de klas te Nascholingen benutten. Recente nascholingen in functie van techniek legden verbanden met Interne expertise de technische aspecten van muzische vorming. Hoewel de leraren intensief samenwerken, behoort hospiteren nog niet tot de schoolcultuur. Intensief informeel overleg en vraaggestuurde ondersteuning doen dat wel.

Deskundigheidsbevordering

3.1.2 Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op. Onderzochte erkenningsvoorwaarde Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? (decreet bao - art. 62,6°) Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? (decreet bao - art. 62,8°) Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? (decreet bao - art. 62,10°)

3.2

ja, neen ja ja ja

Respecteert de school de overige reglementering?

Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op. Onderzochte regelgeving Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 37) • geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen • de bijdrageregeling • de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal • de afspraken in verband met het rookverbod • het orde- en tuchtreglement van de leerlingen met inbegrip van de beroepsmogelijkheden • de procedures volgens welke getuigschriften worden toegekend • de procedure volgens welke beroep kan worden ingediend tegen een beslissing van de klassenraad met betrekking tot het getuigschrift • bepalingen in verband met het recht op onderwijs aan huis • richtlijnen inzake afwezigheden en te laat komen • afspraken in verband met huiswerk, agenda’s en rapporten • de wijze waarop de leerlingenraad in voorkomend geval wordt samengesteld

Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (decreet bao - art. 37)


ja, neen ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

15

Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 47) • de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat het schoolbestuur voor de school vastlegt • de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen • de wijze waarop de school het leerproces van de leerlingen beoordeelt en daarover rapporteert • de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs • de wijze waarop de school via haar zorgen gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leeren ontwikkelingskansen van al haar leerlingen

Bezorgt de school de verplichte informatie aan de ouders correct bij de eerste inschrijving? (decreet bao - art. 28) Zorgt de school voor een correcte invulling van het zorgbeleid? (decreet bao - art. 153 septies, enkel van toepassing binnen een scholengemeenschap) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, is er dan een individueel werkplan voor de leerling? (BVR personeelsformatie) Indien de school onthaalonderwijs voor anderstalige leerlingen organiseert, voorziet ze dan voor de leerkrachten nascholing taalvaardigheid en sociale integratie? (BVR personeelsformatie) Respecteert de school de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Bewaart de school de bepaalde lijsten, notulen en dossiers met betrekking tot het getuigschrift? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Verloopt het afleveren van attesten aan leerlingen die geen getuigschriften krijgen, correct? (decreet bao - art. 53-57 en BVR van 24-11-1998) Respecteert de school het recht op 28 lestijden per week? (decreet bao - art. 48) Heeft de school overlegd of onderhandeld in het lokaal comité over een 29ste lestijd? (decreet bao - art. 48)

16

ja ja ja ja ja ja ja ja ja

ja

ja ja ja ja ja


4

BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT?

Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op.

4.1

Welzijn

De resultaten van de controle van de erkenningsvoorwaarden betreffende bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne, vindt u terug in een afzonderlijk verslag.

4.2

Begeleiding

4.2.1 Leerbegeleiding De vaststellingen wijzen op redelijke tot sterke aandacht voor doelgerichtheid, ondersteuning, doeltreffendheid, ontwikkeling. Motivering De school beschikt over een uitgeschreven schoolspecifieke visie op leerbegeleiding, die door het hele team gedragen wordt. Deze is onlosmakelijk verbonden met haar pedagogisch project, waarbij de ontwikkeling van de totale persoonlijkheid centraal staat. De school opteert voor een doorgedreven eerstelijnszorg en speelt bij zorgvragen doorgaans kort op de bal. Hierbij ligt het zwaartepunt van de leerbegeleiding op de schouders van twee leraren per klas. De meest ervaren leraar stuurt de leerbegeleiding aan. De ondersteunende leraar maakt vormen van co-teaching en binnenklasdifferentiatie mogelijk. In de lagere afdeling is de leerbegeleiding het breedst voor de jongste leerlingen en versmalt zij naarmate de leerlingen ouder worden. Indien nodig wijken de leraren hier van af. Zij focussen zich op de zwakkere leerlingen en op leerlingen die lessen gemist hebben. Ook de sterkere leerlingen krijgen in de kangoeroeklas onder leiding van de zorgcoördinator een op maat gesneden aanbod. De zorgcoördinator is daarnaast vooral bezig met de coördinatie van het zorgbeleid op schoolniveau en de vraaggestuurde ondersteuning op leraarniveau. De leraren registreren deels vanuit verantwoordingsperspectief in functie van de ouders alle zorginterventies op zorgfiches. In de kleuterafdeling werken de leraren met een getrapt kindvolgsysteem op basis van het koepeleigen referentiekader, waarbij ze na een algemene observatie een meer doorgedreven screening op kindniveau uitvoeren. De meeste aspecten van de ontwikkeling van de kleuters zijn hierbij opgenomen, hoewel de muzisch-creatieve evolutie minder sterk uit de verf komt. Daarnaast brengen de leraren ook de schoolrijpheid in kaart. In de lagere afdeling richt het leerlingvolgsysteem zich voor wat Nederlands betreft vooral op technische aspecten van de leervorderingen zoals technisch lezen en spelling. Wiskunde krijgt een bredere focus. De leraren hebben volgehouden aandacht voor foutenanalyses die ze koppelen aan remediëringsvoorstellen. De zorgondersteuning richt zich in enkele klassen voornamelijk op wiskunde en in iets mindere mate op Nederlands. De visuele ondersteuning is leraarafhankelijk. Enkele leraren voorzien individuele strategiekaarten en onthoudbladen uit de onderwijsleerpakketten. De visuele ondersteuning aan de klaswanden is voor Nederlands eerder beperkt. Voor wiskunde vallen de gelijkgerichte onthoudposters in functie van meten op. Informeel en formeel zorgoverleg nemen in de school een belangrijke plaats in. De leraren bespreken bij aanvang van een schooljaar alle leerlingen tijdens de overgangsgesprekken. Ook tijdens personeelsvergaderingen bespreken en evalueren de leraren de zorgverlening. Het multidisciplinair overleg wordt efficiënt voorbereid en uitgevoerd op basis van evaluatiegegevens. De kinddossiers zijn evenwichtig samengesteld. De registratie van de gemaakte zorgafspraken verloopt echter weinig efficiënt. De school is tevreden over de samenwerking met het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding). De school zorgt voor een vlotte communicatie met de ouders tijdens informele en formele contactmomenten. Inspelend op de bereikte leerresultaten en op de behoeften van de leerlingenpopulatie slaagt de school 45286 - Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK (Schooljaar 2012-2013)

17

erin om haar zorgbeleid efficiënt te vertalen naar de werkvloer. Zij creëert een positief klas- en schoolklimaat, wat een preventieve impact heeft. Om te differentiëren schakelen de leraren een rijk materialenaanbod en gevarieerde groeperings- en werkvormen in, zoals co-teaching, de opdeling van de klassen in kleinere homogene en heterogene groepen, hoekenwerk, contractwerk, verlengde en verkorte instructie en gedifferentieerde evaluatie en rapportering. De differentiatiemogelijkheden van de gebruikte onderwijsleerpakketten worden goed benut. De curriculumdifferentiatie spitst zich vooralsnog toe op de sterkere leerlingen en in mindere mate op de zwakkere. In enkele klassen valt het aantal leerlingen op dat gebruik maakt van externe betalende zorgverlening. De school stelt dat zij deze niet in het bijzonder aanbeveelt en dat het soms de ouders zijn die voor deze ondersteuning kiezen. Hoewel de school aangeeft handelingsgericht te willen werken, staat deze aanpak aan het begin van een ontwikkelingstraject. Enkele leraren gaven hier met zelfgemaakte (groeps)handelingsplannen waardevolle aanzetten toe. Voor leerlingen met gon-ondersteuning (geïntegreerd onderwijs) stelde de gon-leraar in samenwerking met de school degelijke handelingsplannen op. De school zorgt indien zinvol voor stimulerende, compenserende, remediërende of dispenserende maatregelen. Het zorgbeleid van de school is in volle ontwikkeling. Zij speelt in op recente vernieuwingen. Onder meer de keuze voor een digitaal zorgsysteem illustreert dit. De jaarlijkse deelname aan genormeerde koepelgebonden toetsen levert objectieve feedback op die de school gebuikt om de onderwijskwaliteit te bewaken en om het zorgbeleid mee aan te sturen. Meer en meer ligt de klemtoon op een klasinterne leerbegeleiding waarbij de leerlingen in de hen vertrouwde biotoop kunnen blijven. Met interne en externe deskundigheidsbevordering ondersteunt de school de professionalisering van de eerste- en tweedelijnszorgverleners. De zorgcoördinator verbreedt haar horizon door deel te nemen aan schooloverstijgende zorgplatforms.

4.2.2 Sociale en emotionele begeleiding De vaststellingen wijzen op redelijke tot sterke aandacht voor doelgerichtheid, ondersteuning, doeltreffendheid, ontwikkeling. Motivering Het pedagogisch project van de school is gefundeerd op de ontwikkeling van de totale persoonlijkheid met aandacht voor hoofd, hart en handen. Graag naar school komen en een gezond welbevinden van zowel leerlingen als leraren zijn daarbij concrete streefdoelen. Alle leraren onderschrijven deze visie, die vooral tot leven komt dank zij enkele goed gekozen acties. Deze zijn het resultaat van een doorgedreven sterktezwakteanalyse. De alerte aandacht voor het welbevinden en de vaststelling dat meer en meer leerlingen sociale en emotionele begeleiding nodig hebben, zette het team ertoe aan om met onder meer de oprichting van een ‘goedgevoelteam’ proactief preventieve en remediërende maatregelen te nemen. De leden van dat team kregen specifieke verantwoordelijkheden. Ouders en leerlingen worden goed geïnformeerd over de gevolgde strategie, die jaarlijks geëvalueerd en bijgestuurd wordt. Vertrekpunt van de sociale en emotionele begeleiding is de coherentie binnen het team, die maakt dat de leraren op elkaar zijn afgestemd. Het schoolteam zorgt voor een efficiënte taakverdeling, waarbij zowel de directeur, de zorgcoördinator als de leraren verantwoordelijkheden dragen. De sociale en emotionele begeleiding is geregeld onderwerp van gesprek tijdens het multidisciplinair overleg. Het team vindt een vertrouwensband met de leerlingen met aandacht voor dialoog belangrijk en zorgt voor een veilig klas- en schoolklimaat. Goede omgangsvormen en wederzijds respect zijn enkele basiswaarden, die de leraren vanuit een bemoedigende, waarderende houding bij de leerlingen stimuleren. Afspraken tussen leraren en leerlingen over klas, school en speelplaats zijn transparant en worden efficiënt visueel ondersteund. Al van in de kleuterafdeling oefenen de leraren de kleuters om positief om te gaan met hun emoties. Goed gekozen didactisch materiaal ondersteunt hen hierbij. De school neemt enkele zinvolle preventieve maatregelen. Zij bevordert de kleuterparticipatie met gerichte acties. In het leerlingenparlement krijgen de

18


leerlingen de kans om eventuele wensen en knelpunten kenbaar en bespreekbaar te maken. De school houdt er terdege rekening mee. Allerlei sportieve en muzische initiatieven en materialen dienen om verveling op de speelplaats te voorkomen. De leraren schakelen meer en meer gevarieerde werken groeperingsvormen in, die de sociale interactie versterken. Het goedgevoelteam is opgericht als preventieve maatregel tegen pesten en ongewenst gedrag. Met een muzische en kindvriendelijke aanpak bevorderen de leraren de sociale interacties en het emotionele welzijn. Zo kunnen de leerlingen zich bij dat team aansluiten, leren ze een ‘goedgevoellied’ en kunnen ze gebruik maken van de ‘regenboogbank’, een plaats waar zij kunnen tot rust komen. Een groots opgezette musical staat bijvoorbeeld in het teken van het antipestbeleid. De school hanteert een specifieke methodiek waarbij zij bij pestgedrag inzet op de verbetering van de onderlinge relaties. Indien nodig trainen de leraren de sociale vaardigheden en zelfcontrole van de leerlingen met een aangepast programma. Hierbij worden ook de ouders actief betrokken. De school schakelt in alle klassen een onderwijsleerpakket rond de ontwikkeling van de sociale vaardigheden in dat nauwgezet uitgewerkt wordt. Maandelijkse slogans en visuele ondersteuning maken de aanpak zichtbaar in de klas. De school beschikt over een uitgebreid materialenaanbod dat gebruikt wordt bij verlieservaringen en rouwverwerking. De leraren van de kleuterafdeling screenen de evolutie van het welbevinden van de kleuters. Deze informatie zet hen aan om indien nodig gerichte maatregelen te nemen. De systematische screening van het welbevinden in de lagere afdeling is vooralsnog beperkt. De preventieve aanpak van pestgedrag heeft duidelijk vruchten afgeworpen. Het heengaan van een geliefde leraar bracht een indrukwekkend verwerkingsproces op gang dat troost bood voor zowel teamleden, kinderen als ouders. Jaarlijks evalueert de school de werking van het goedgevoelteam en stuurt zij deze indien nodig bij. Minder succesvolle acties zijn afgevoerd en vervangen door efficiëntere. De werkwijze van dit team, gebaseerd op haalbaarheid en rustige progressie, garandeert de continuïteit van de kwaliteitsbewaking. De teamleden volgen individuele nascholing rond sociale en emotionele begeleiding en delen de opgedane kennis met de collega’s.


19

5

ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL

Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op. Het hechte en stabiele team wordt al ruim een kwarteeuw aangestuurd door een hardwerkende directeur die de lat voor zichzelf en voor zijn team hoog legt en graag de controle over het reilen en zeilen in de school behoudt. Zijn perfectionisme resulteerde in onder meer een voorbeeldige infrastructuur en een degelijk materialenaanbod. De leraren kunnen voor coaching en begeleiding bij de directeur terecht. Zij krijgen meer en meer de kans om deelverantwoordelijkheden op zich te nemen. Het teamgevoel kent een positieve evolutie. De directeur zorgt voor gerichte druk met ondermeer functioneringsgesprekken, doorloopbezoeken en de controle van de documenten. De teamleden stellen een schouderklopje op tijd en stond zeer op prijs. De school werkt haar pedagogisch project stelselmatig uit. De verbondenheid met de dorpsgemeenschap is hierbij een belangrijke factor. Hoewel de leraren aangeven eerder doeners dan denkers te zijn, heeft de school een aantal gedragen visieteksten opgesteld die richting geven aan het schoolleven. Bij de implementatie of bijsturing van een leergebied of bij de keuze van een onderwijsleerpakket neemt de school voldoende tijd om aan een gelijkgerichte visie te werken. De stabiliteit van het team bevordert de stabiliteit van de schoolafspraken. Nieuwe leraren krijgen voldoende ondersteuning om zich met succes in de schoolpuzzel in te passen. De visie op evaluatie en rapportering is aan een update toe. De meeste leraren geven aan dat de participatieve besluitvorming groeit. De helft van de personeelsvergaderingen verloopt gedifferentieerd: de kleuter- en de lagere afdeling krijgen dan de kans om eigen klemtonen te leggen. Op de personeelsvergaderingen is zowel aandacht voor pedagogischdidactische als voor organisatorische aandachtspunten. De registratie van zorgafspraken tijdens het multidisciplinair overleg staat nog niet op punt. Recent koos de school voor de introductie van een digitaal zorgsysteem. Hiermee wil zij de transparantie van de besluitvorming bevorderen.

De school gebruikt genormeerde en eigen evaluatiegegevens om de onderwijskwaliteit in een cyclisch proces te bewaken en waar nodig bij te sturen. Via zelfevaluatie en zelfreflectie slaagt zij erin om het beleidsvoerend vermogen te ontwikkelen. De gefaseerde veranderingstrajecten die de school opzet in functie van de schoolprioriteiten worden beheerst uitgewerkt. Zo stuurde zij recent wereldoriëntatie, het domein meten en de leesbevordering bij. Voor het talenbeleid staat de school aan het begin van een ontwikkelingstraject. Op uitvoeringsniveau onderneemt de school wel een aantal initiatieven om het taalvaardigheidsonderwijs te ondersteunen en het lezen te promoten met tutorlezen en met aandacht voor de jeugdboekenweek, de boekenbeurs en de boekenclub. Het gelijkeonderwijskansenbeleid is via de lestijden ‘Sociaal-economische status’ (SES), geïntegreerd binnen het zorgbeleid. De school kent de noden van alle leerlingen en in het bijzonder van het beperkt aantal leerlingen dat SES-lestijden genereert. Met acties op leerlingen-, leerkrachten schoolniveau wil de school voor alle leerlingen optimale leeren ontwikkelingskansen creëren. De school evalueert de effecten van de specifieke SES-acties en van de schoolorganisatorische maatregelen.

20


6 6.1

STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed?

Wat betreft de erkenningsvoorwaarden • De mate waarin kleuters kansen krijgen om spelend te experimenteren en te exploreren om zodoende wiskundige inzichten op te doen en muzisch-creatieve talenten te ontwikkelen. • De graduele opbouw van wiskundige begrippen en van de visuele ondersteuning in functie van wiskundige initiatie in de kleuterafdeling. • De bevordering van de zelfsturing en de zelfstandigheid in de kleuterafdeling en in de onderbouw van de lagere afdeling. • De naadloze aansluiting van de lagere afdeling op de kleuterafdeling. • De integratie van de domeinen, leergebieden en leergebiedoverschrijdende eindtermen in beide afdelingen. • De goede leeropbrengsten in het vervolgonderwijs voor Nederlands. • De systematische leesbevordering in de lagere afdeling. • De uitbouw van goed gevulde en moderne klasbibliotheken. • De aandacht voor culturele evenementen en de verbondenheid met de dorpsgemeenschap. • De muzisch opgevatte taalinitiatie Frans. • De materiële en infrastructurele omkadering van het onderwijsleerproces. • Het rijke talige en muzische activiteitenaanbod buiten de lessen. • De zinvolle integratie van het computergebruik in beide afdelingen en van digitale schoolborden in de lagere afdeling. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen • Het getrapte kindvolgsysteem in de kleuterafdeling. • De snelle en efficiënte leerbegeleiding met een sterke eerstelijnszorg en vormen van co-teaching op basis van relevante evaluatiegegevens. • De stimulerende, compenserende, remediërende of dispenserende maatregelen gekoppeld aan een gedifferentieerde evaluatie en rapportering. • De maatregelen in het kader van de kangoeroeklas in de lagere afdeling. • De samenhangende initiatieven ter ondersteuning van het sociaal en emotioneel welzijn en de sociale en emotionele begeleiding. • De structuur en de weldoende orde in de hele school waarbinnen een veilig en positief klas- en schoolklimaat mogelijk zijn, met aandacht voor waarden en normen. • De volgehouden aandacht voor de monitoring van het welbevinden, vooral in de kleuterafdeling. Wat betreft het algemeen beleid • Het onderwijskundig en organisatorisch sterk en gedreven leiderschap. • De verhoogde aandacht voor de teamvorming en het welbevinden van de leraren. • De coherentie en de stabiliteit van het team. • De gedifferentieerde personeelsvergaderingen. • Het cyclisch proces van kwaliteitszorg vanuit een sterke zelfkritische reflex.

6.2

Wat kan de school verbeteren?

Wat betreft de erkenningsvoorwaarden • De verdere afstemming van het onderwijsaanbod op de leerplandoelen in de kleuterafdeling. • De optimalisering van de te observeren ontwikkelingsaspecten rond muzische vorming in het kindvolgsysteem van de kleuterafdeling. • De bewaking van een breed, dekkend en samenhangend onderwijsaanbod in de kleuterafdeling. • De reflectie op het werkbladengebruik bij de jongere kleuters.


21

• De verhoging van de doelgerichtheid voor wat de domeinen luisteren, spreken en media betreft in de

lagere afdeling. • De bewaking van een breed, dekkend en samenhangend onderwijsaanbod voor muzische vorming in de • • • • •

lagere afdeling. De optimalisering van de permanente visuele ondersteuning voor Nederlands in de lagere afdeling. De optimalisering van de evaluatie en rapportering voor de domeinen luisteren, spreken, (creatief) schrijven en voor het leergebied muzische vorming in de lagere afdeling. Het beter zicht krijgen op en het beter gebruik maken van de muzische competenties van zowel leraren als leerlingen in de lagere afdeling. De optimalisering van de materiële omkadering in functie van de domeinen media en muziek. De ombuiging van de sterke lerarensturing in enkele klassen naar werkvormen die de zelfstandigheid en zelfsturing van de leerlingen bevorderen.

Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen • Een meer efficiënte vorm van registratie van de zorgafspraken tijdens een multidisciplinair overleg. • De optimalisering van het handelingsgericht werken. • De optimalisering van de curriculumdifferentiatie als alternatief voor zittenblijven. Wat betreft het algemeen beleid • De verdere verbreding van het draagvlak voor wat het beleidsvoerend vermogen betreft, gebruik makend van de beschikbare competenties. • De verdere versterking van de intermenselijke relaties binnen het team, in het bijzonder voor waarderen.

22


7 7.1

ADVIES EN REGELING VOOR HET VERVOLG Onderwijsdoelstellingen: advies en regeling voor het vervolg

In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor de erkenningsvoorwaarde ‘voldoen aan de onderwijsdoelstellingen’: GUNSTIG voor kleuteronderwijs en lager onderwijs.

7.2

Overige erkenningsvoorwaarden: advies en regeling voor het vervolg

In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor de overige erkenningsvoorwaarden: GUNSTIG

Namens het inspectieteam

Voor kennisname

Frans De Bie de inspecteur-verslaggever

Naam: het bestuur of zijn gemandateerde

Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de instelling


23

Verslag over de doorlichting van Vrije Basisschool - Sint-Maartenschool te HOMBEEK

Recommend Documents