VERSLAG MET BETREKKING TOT DE EDUCATIEVE WAARDE VAN DE ACTIVITEIT Mevrouw Martens overhandigt de deelnemers de inhoud van haar voordracht

LIBERALE BEWEGING VOOR VOLKSONTWIKKELING V.Z.W. LIBERALE VERENIGING VOOR SOCIO-CULTURELE WERKING VERSLAG EDUCATIEVE OF CULTURELE ACTIVITEIT AFDELING: LVSW Brugge DATUM ACTIVITEIT: donderdag 17 februari 2011 PLAATS: LM-center, Revillpark 1 te 8000 BRUGGE AANVANG en EINDE: van 14.00 uur tot 16.10 uur VERANTWOORDELIJKE: medewerkers NAAM SPREKER: Sabine Martens, DESKUNDIGHEID SPREKERS: apotheker en voedingsconsulente AANTAL AANWEZIGEN : 22 TITEL VAN DE ACTIVITEIT : hoge bloeddruk en cholesterol VERSLAG MET BETREKKING TOT DE EDUCATIEVE WAARDE VAN DE ACTIVITEIT Mevrouw Martens overhandigt de deelnemers de inhoud van haar voordracht. “HOGE BLOEDDRUK Hart pompt bloed door de bloedvaten  hierdoor ontstaat er een druk = bloeddruk. TWEE SOORTEN BLOEDDRUK Bovendruk = druk bij het wegstuwen van bloed UIT het hart. Onderdruk = druk als het hart ontspant en zich opnieuw vult met bloed. Bloeddruk wordt gemeten met een bloeddrukmeter. Normale bloeddruk is bovendruk = 12 / onderdruk = 8. Hoge bloeddruk = bovendruk > 14 en onderdruk > 9. OORZAKEN TE HOGE BLOEDDRUK * overgewicht  verhoogt risico op hart- en vaataandoeningen omwille van de vetafzetting op de vaatwanden en rond de vitale organen. * roken  vernauwt bloedvaten  bloeddruk stijgt. * stress  vernauwt bloedvaten  bloeddruk stijgt. * erfelijkheid. * orgaanaandoening bv. een nierziekte. * ongezonde en onevenwichtige voeding  zoals te veel dierlijk voedsel, te veel zout voedsel, te veel geraffineerde suikers, te veel verzadigde en ongezonde vetten. * te weinig slaap  hierdoor komt het lichaam in een stresstoestand  vernauwing bloedvaten  stijging bloeddruk. * te veel alcohol  zet zich om in suiker  te veel suiker zet zich om in vet  afzetting op de bloedvaten. * overmatig gebruik van koffie  brengt het lichaam in een stresstoestand + overprikkeling van de bijnieren. * gebrek aan beweging  stimuleert de ganse stofwisseling  minder afzetting van vetten op de bloedvatwanden. * tekort aan vitamine D en K. GEVOLGEN Kans op aderverkalking  verhoogd risico op hersenbloeding. Andere gevolgen = aantasting kleine bloedvaten in ogen en nieren, verdikking van de hartspier.

Verhoogde druk  meer kans op aderverkalking  bloedvaten worden nauwer, minder doorgankelijk en minder elastisch. Allerlei symptomen kunnen zich voordoen : pijn ter hoogte van borst bij inspanning, koude gevoel, angina pectoris, verminderde bloedtoevoer naar benen, ontregeling van bloedsomloop (kortademingheid, vaak wakker worden door een volle blaas, dikke enkels naar de avond toe, … ), hersenbloeding, … . KLASSIEK Betablokkers, calciumblokkers, waterafdrijvende middelen, Ace-inhibitoren enz. Al deze geneesmiddelen hebben tal van bijwerkingen. Hoge bloeddruk is meestal met een gezonde leef- en eetwijze op te lossen. Bij sterk gestegen bloeddruk of bij erfelijke gevallen  soms medicatie nodig. Volg dan strikt de raadgevingen van de dokter + pas je leef- en eetwijze eveneens aan. WAT DOEN * zorg voor een gezond lichaamsgewicht. * stop met roken. * leer bewust omgaan met stress : op tijd en stond ontspannen, zoek een hobby die je graag doet, meditatie, yoga, .... * zorg voor een evenwichtige en gezonde voeding. * doe dagelijks iets van fysieke inspanning : een fikse wandeling, zwemmen, de trap nemen ipv de lift, fietsen, joggen, … . * zorg voor een verkwikkende slaap. * stel je voldoende bloot aan de zon voor de vitamine D opname. Indien te weinig zon, neem een vitamine D supplement. LET WEL :

bepaalde medicatie verhoogt de bloeddruk : sommige pijnstillers, neusdruppels.

MOGELIJKE SUPPLEMENTEN - Tensaran = bloeddrukverlagend. In combinatie met Ginkgo Crataegus werkt het hartversterkend. (Firma Urmale) - Biotoop 123 (Firma Bioradix) CHOLESTEROL * vetachtige stof. * komt voor in bloed en celweefsel. * bouwsteen van - celmembranen  zorgt voor flexibele celmembranen. - bepaalde hormonen : testosteron en cortisone. - vitamine D - gal  nodig voor vetvertering. - hersenen : bestaan voor 12% uit vetten  voor de vorming van deze vetten is cholesterol nodig. Lichaam maakt zelf cholesterol  in de lever. In mindere mate in de bijnieren, darmen en testes. Lichaam zorgt voor 2/3 van de cholesterol. 1/3 komt van ons voedsel. Enkel dierlijk voedsel (vlees, vis, zuivel, eieren) bevat cholesterol.

Plantaardig voedsel bevat GEEN cholesterol. Eet je te veel vlees, vette vis, schaaldieren, zuivel  kans op stijging van cholesterol. Maar cholesterol kan ook stijgen door : - te veel geraffineerde suikers (witte suiker, wit brood, witte pasta, koekjes, … ). - te veel koffie. - te veel alcohol. - te veel fast food en voorbereide voeding. SOORTEN LDL = slechte cholesterol HDL = goede cholesterol LDL vervoert cholesterol van de lever naar de organen. Bij te veel cholesterol kan dit onderweg afgezet worden op de bloedvaat-wanden  hart- en vaataandoeningen.  LDL oxideert gemakkelijk  hecht zich aan bloedvatwand  vernauwing + verharding van bloedvaten.  normaal is LDL < 100mg/dl bloed. LDL > 160mg/dl bloed is TE HOOG ! HDL vervoert overschot aan cholesterol in de bloedvaten terug naar de lever waar het afgebroken en verwijderd wordt. Zowel TE VEEL LDL als TE WEINIG HDL zijn gevaarlijk. Te veel LDL  HDL kan het ritme niet meer volgen  overschot aan cholesterol blijft in de bloedvaten circuleren  zet zich af op de bloedvaatwanden  vernauwing en/of verstopping van de bloedvaten. Kans op hartinfarct = als ader naar hart is geblokkeerd. Kans op herseninfarct = ader naar hersenen is geblokkeerd. Belangrijk bij meten van je cholesterol is de verhouding Totale cholesterol/HDL. Normaal : man= 4,5 vrouw = 4 Normale waarden zijn : Totaal cholesterol < 200 mg/dl bloed LDL < 130 mg/dl bloed HDL man < 40 mg/dl bloed HDL vrouw < 50 mg/dl bloed OORZAKEN VAN EEN TE HOGE CHOLESTEROL - erfelijke stoornis in de vetstofwisseling (komt weinig voor). - suikerziekte Hebben vaak een verlaagd HDL en een gestegen LDL Type II kan meestal met een evenwichtig dieet verholpen worden. Type I meestal is een dieet hier niet voldoende. - overgewicht - stress - roken - nuttigen van te veel alcohol  zet zich om in suiker  te veel suiker zet zich om in vet. - nuttigen van te veel verzadigde vetten en transvetten Deze vetten doen het cholesterolgehalte stijgen. Terwijl onverzadigde vetten en visolien het cholesterolgehalte doen dalen. - eten van te veel cholesterolrijke voedingsmiddelen

Alle dierlijk voedsel bevat cholesterol : vlees, vis, zuivel, eieren. Ga er zeer bewust mee om. De lever geraakt in de war en weet niet meer hoeveel cholesterol hij zelf dient aan te maken. - traag werkende schildklier - bijwerking van bepaalde medicatie - het lichaam maakt zelf te veel cholesterol aan  hoe dit komt, weet men niet. - nuttigen van te veel geraffineerde suikers. KLASSIEK WORDEN MEDICIJNEN VOORGESCHREVEN Verschillende soorten : - cholesterolsyntheseremmers of statines zoals LIPITOR. Verlagen het LDLgehalte. - fibraten zoals HYPERLIPEN Verhogen HDL en doen LDL dalen. - anionenuitwisselaars zoals COLESTID en QUESTRAN. Onderbreken de enterohepatische cyclus  cholesterol daalt maar veel kans dat triglyceridengehalte stijgt. Al deze geneesmiddelen hebben tal van bijwerkingen zoals spierpijnen, leverstoornissen, zenuwontstekingen, geheugen- en concentratiestoornissen. Kies meer voor natuurlijke behandelingen met natuurlijke producten zoals : - Lecitheran  verhoogt goede cholesterol / voorkomt afzetting van cholesterol. (Firma urmale). Neem daarnaast ook : - een vitamine D / Co-enzyme Q10 (antioxidant) / Vitamine C = vermindert de kans op harten vaataandoeningen / extra omega3 supplement. HOE CHOLESTEROL VERLAGEN GEZONDE LEEF- EN EETWIJZEN 1. EET GEVARIEERD We hebben 40 verschillende voedingsstoffen nodig om gezond te zijn en blijven. Geen enkel voedingsmiddel bevat deze 40 stoffen. Hoe meer variatie in je voeding  hoe meer kans dat je alle 40 voedings-stoffen zal binnen krijgen. 2. EET VOLDOENDE KOOLHYDRAATRIJKE PRODUCTEN Koolhydraten zorgen voor energie. Daar we continue energie verbruiken, hebben we voldoende koolhydraten nodig. Kies echter de betere koolhydraten zoals volkoren brood, rogge brood, bruine of ongepelde rijst, volkoren pasta, gekookte aardappelen (geen kroketten, frieten, puree). Deze koolhydraten zijn rijk aan vezels  komt ten goede aan de darmwerking, geeft vluggere en langere verzadiging. Vermijd alle geraffineerde koolhydraten : wit brood, stokbrood, pistolets, boterkoeken, witte pasta, witte rijst. 3. EET DAGELIJKS 2 RUIME PORTIES GROENTEN Groenten zijn leveranciers van beschermende voedingsstoffen, bevatten GEEN cholesterol en zijn rijk aan vezels. Varieer zoveel mogelijk in groenten want elke groente heeft zijn specifieke eigenschappen. Kies voor kleur op je bord  gekleurde groenten zijn rijk aan anti-oxidanten.

Zorg voor afwisseling in de bereidingswijzen : stomen, blancheren, een stoofpotje, een ovenbereiding. Van groenten mag je ONBEPERKT eten. 4. EET 2 STUKKEN VERS FRUIT ALS TUSSENDOORTJE Ook fruit is een leverancier van beschermende voedingsstoffen, bevat GEEN cholesterol en is rijk aan vezels. Fruit is en blijft een ideaal tussendoortje. Eet fruit best alleen  anders kans op gisting en spijsverterings-problemen. 5. KIES VOOR DE GOEDE VETTEN Vermijd verzadigde vetten : reuzel, vettig vlees, charcuterie, bereide vlees- en viswaren, gebak, koekjes, … . Ook margarines en minarines zijn niet zo gezond  bevatten transvetten. Doe een klein beetje goed boter op de boterham. Wees voorzichtig met de verdoken vetten in koekjes, gebak, bereide zaken, … . Gebruik plantaardige oliën zoals olijfolie, sesamolie voor bereidingen. Vermijd vette sauzen  gebruik meer een lichte dressing op basis van plantaardige olie. Zorg voor een goed evenwicht tussen omega3 en omega6 vetzuren (1/1) : omega6 zit voldoende in de voeding. Hou je omega3 vetzuurgehalte op peil  cholesterolverlagend effect. Zit in lijnzaad en –olie, walnoten en –olie, vette vis. Neem desnoods visoliecapsules. Eet minstens 2x/week een portie vette vis. 6. WEES MATIG MET DIERLIJK VOEDSEL Dagelijks een kleine portie dierlijk voedsel is ruim voldoende. Vlees = 100g/maaltijd Kies de magere vleessoorten zoals kip, kalkoen, wild, filet en ribstukken van kalf, rund, paard en konijn. Alle bereide vlees- en viswaren zijn te mijden  zeer vetrijk maar bevatten ook veel zout  invloed op bloeddruk. Orgaanvlees is zeer vetrijk. Wissel witte vis af met vette vis (bevat omega3VZ). Vis = 150g/maaltijd. Vis best pocheren, in de oven, marineren + oven, in papilote, stomen. Vermijd paling  vetrijk + rijk aan cholesterol. Vermijd gerookte en bereide vis. Wees voorzichtig met schaaldieren  minder vet maar meer cholesterol. Eet ze niet met vetrijke sauzen zoals mayonaise. Nu en dan een vlees- en visloze dag inschakelen kan zeker geen kwaad. Probeer eens de plantaardige eiwitbronnen zoals linzen, bruine bonen, witte bonen, kikkererwten  rijk aan onverzadigde vetzuren, bevatten geen cholesterol,rijk aan vezels. Overdrijf ook niet met zuivel  melk, kaas, yoghurt, … geef de voorkeur aan zure zuivel en magere zuivel en magere kazen. Eieren : niet meer dan 3/week. De cholesterol zit in het eigeel. Pocheren, licht gekookt, spiegelei, ei los kloppen met tomaat of champignons en Provençaalse kruiden.

7. WEES ZUINIG MET GERAFFINEERDE SUIKER Suiker heeft tal van bijwerkingen. Wees er zeer zuinig mee en/of gebruik de betere zoetmiddelen zoals honing, ahornsiroop, rijststroop. Haal je zoete behoefte uit een uitgebalanceerde voeding. 8. WEES ZUINIG MET ALCOHOL Rode wijn rijk aan polyfenolen is het best. Man = 2 glazen/dag vrouw = 1 glas/dag. 9. ZORG VOOR EEN GEZOND LICHAAMSGEWICHT Als je meer inneemt dan verbruikt  vetopslag in het lichaam. Bij overgewicht is men minder geneigd om fysiek te bewegen  al het overgewicht sleept men mee en maakt alles lastig. Zorg voor een normaal lichaamsgewicht wat overeenkomt met jouw lichaamsbouw, grootte, geslacht. 10. EET OP REGELMATIGE TIJDSTIPPEN Maaltijden overslaan is geen goed idee  bloedsuikerspiegel daalt te veel  reuze honger die niet meer te stillen valt  men eet een ganse dag door. Regelmatig iets eten  stabiele bloedsuikerspiegel  geen gevaar voor overeten  betere keuze in wat je eet. 11. DRINK VOLDOENDE We hebben ongeveer 1,5 l vocht nodig. De beste drank is en blijft zuiver water. Koffie : kies een goede kwaliteit koffie. Beperk koffie tot 2 koppen/dag. Drink regelmatig groene thee. Vermijd zwarte thee en alle geparfumeerde thees. Vermijd frisdranken en gesuikerde vruchtensappen. Koop biologisch appelsap of rood druivensap (rijk aan polyfenolen). 12. BEWEEG VOLDOENDE Matige fysieke activiteit stimuleert de stofwisseling, zorgt voor een betere bloedcirculatie en verhoogt je gemoedsinstelling. Een fikse wandeling van ongeveer 30 min/dag is reeds voldoende. Het beste moment is eigenlijk ’s morgens vroeg voor ontbijt.

BELANG VAN LICHAAMSBEWEGING 1) Verhoogt het energieniveau. 2) Verbetert de slaap. 3) Voorkomt allerlei ontstekingen en artrose. 4) Verlengt de levensduurte. 5) Verhoogt de levenskwaliteit. 6) Zorgt voor een positieve levensinstelling en een goed humeur. 7) Werkt preventief tegen kanker. 8) Zorgt voor een goed bloeddoorstroming.

Ideaal is om 3 à 4x/week: - 30 minuten flink doorstappen. -30 minuten zwemmen. - 1 uur fietsen met een redelijk tempo.” Tussendoor worden talrijke vragen beantwoord. Na afloop drinken de deelnemers een kop koffie en eten een stuk heerlijke fruittaart met slagroom.

datum : 12/03/2011 DE ORGANISATOR