VERSLAG MEER MET

WIE ZIJN WIJ? De NVVK is dé branche-organisatie voor professionele schuldhulpverlening én sociale kredietverlening in Nederland.

WAT DOEN WIJ?

Het Bestuur van de NVVK

De NVVK voorziet in de behoefte van de

(Modus Vivendi), Will van Schendel (Stichting Doras),

leden van de NVVK door financiële en

Joke de Kock (voorzitter NVVK, gemeente Tilburg),

maatschappelijk verantwoorde diensten

Annelies Kleve (Volkskredietbank Noord-Oost

te verlenen gericht op het voorkomen en

Groningen), Simone Veenema (gemeente Zaanstad).

duurzaam oplossen van financiële problemen.

JAARVERSLAG 2013 - MEER MET MINDER

Voorste rij van links naar rechts: Gerard van Rossen

Achterste rij van links naar rechts: Lia Kroon (gemeente Den Haag), Rik Bovenberg (Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland), Patrick van Uitert (gemeente Eindhoven) en Dick de Vries (gemeente Apeldoorn).

De NVVK ondersteunt de leden in het realiseren van hun doelstellingen.

HOE DOEN WIJ DAT? De NVVK doet dit door: ■■ actuele kennis en informatie over het vakgebied te verschaffen aan haar leden; ■■ nieuwe ontwikkelingen te signaleren en daar zo nodig op te reageren; ■■ de belangen van de leden te behartigen in het contact met politici en beleidsmakers;

JAARVERSLAG 2013

■■ een goede samenwerking met maatschappelijke organisaties en schuldeisers tot stand te brengen;

MEER MET MINDER

■■ aanspreekpunt te zijn voor leden, mensen met schulden, schuldeisers, maatschappelijke organisaties en anderen met vragen.

WAAROM DOEN WIJ DAT? NVVK

Door mensen te helpen hun financiële

Verenigingsbureau

Het Verenigingsbureau van de NVVK.

situatie weer op orde te krijgen en hen te

Postadres

Bezoekadres

leren financieel zelfstandig te zijn, wordt

Postbus 221

Catharijnesingel 30d

armoede bestreden en hebben mensen meer

3500 AE Den Haag

3511 GB Utrecht

Voorste rij van links naar rechts: Marianne Oostrik (senior

mogelijkheden om actief deel te nemen aan het sociale en maatschappelijke leven.

beleidsadviseur), Yvon van Houdt (directeur), Anja Gosman-

T 085 – 489 57 40

Nolen (officemanager), Kosta Skliris (senior beleidsadviseur).

E [email protected]

Achter: Peter Benard (juridisch senior beleidsadviseur).

I www.nvvk.eu

Niet op de foto: Sandra Mannes, secretaresse.

T @schuldhulp

JAARVERSLAG 2013

MEER MET MINDER

INHOUDSOPGAVE

Raad van Advies

Algemene Ledenvergadering

Kring West

Bestuur

Kring Zuid

Verenigingsbureau

Kring Noord-Oost

Onafhankelijke Commissie Kwaliteitszorg

Werkgroep Audit

Commissie Schulden Oplossen

Werkgroep Schuldhulpverlening aan ondernemers

WOORD VOORAF

7

JAARCIJFERS SCHULDHULPVERLENING EN SOCIAAL BANKIEREN 11 INTERVIEW MET ANNELIES KLEVE

25

VERSLAG ACTIVITEITEN 2013

29

LEDENBESTAND PER 31 DECEMBER 2013

37

Werkgroep Convenanten

Commissie Sociaal Bankieren

Commissie Stabilisatie

Werkgroep Beschermingsbewind

Commissie Preventie

Werkgroep Beheer Gelden

Werkgroep Juridische Zaken

Werkgroep Communicatie

Werkgroep ICT

Werkgroep Studiedagen

jaarverslag nvvk - 5

WOORD VOORAF Geachte lezer, Voor u ligt het jaarverslag 2013 van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. In dit jaarverslag leest u hoe de schulden van particulieren zich ontwikkelen, welke achtergronden te schetsen zijn en hoe de schuldhulpverlening schulden voorkomt, beheerst en/of oplost. Ook leest u in het jaarverslag welke activiteiten de branchevereniging heeft ontplooid ten bate van en in Joke de Kock, voorzitter NVVK

samenwerking met haar leden.

Het jaarverslag is voor mij een gelegenheid om stil te staan bij de behoeften en de positie van schuldenaren en schuldeisers. Als intermediair tussen deze twee partijen trachten wij de onderlinge financiële relatie te herstellen en de financiële zelfredzaamheid van schuldenaren te bevorderen. Sinds het ontstaan van de financiële crisis in 2008 is een toename zichtbaar van het aantal mensen dat een beroep doet op de schuldhulpverlening. Ook in 2013 is weer een toename zichtbaar. Van 84.500 aanmeldingen in 2012 naar 89.000 dit jaar. Tevens is de gemiddelde schuld gestegen van 33.500 euro naar 37.700 euro. Deze cijfers laten zien dat veel huishoudens niet meer uit kunnen komen met hun inkomen. Deels door een sterke terugval in inkomsten, waardoor er onvoldoende geld is om eerder aangegane financiële verplichtingen na te komen, en deels omdat schuldenaren er niet in

6 - jaarverslag nvvk


slagen hun uitgavenpatroon aan de nieuwe financiële situatie aan te

De schuldhulpverlening is intermediair tussen schuldenaar en

passen.

schuldeiser. Ook met de schuldeisers onderhoudt de NVVK nauwe contacten. Door middel van convenanten en andere afspraken

Voor NVVK-leden is het een uitdaging om deze twee ontwikkelingen

met schuldeisers slaagt de NVVK erin om het werk van haar leden

binnen hun aanbod op te vangen. Enerzijds de snelle toename van

effectiever en efficiënter te maken. Veel schuldeisers zoeken

het aantal klanten, anderzijds de toenemende complexiteit van het

actief de samenwerking met de NVVK-leden op. Er zijn echter

schuldenpakket en de diversiteit van de doelgroep.

ook ontwikkelingen bij de schuldeisers die de NVVK zorgen baren.

Uit de cijfers van 2013 komt namelijk nog een ander beeld naar voren.

De stapeling van vorderingen door publieke schuldeisers leidt tot

Bij 17.000 mensen is intensieve begeleiding (Duurzame Financiële

problemen bij de schuldenaar. De verrekening van toeslagen zorgt

Dienstverlening) nodig, waarbij de nadruk ligt op het voorkomen van

voor onvoldoende besteedbaar inkomen om de vaste lasten te kunnen

nóg meer schulden en het vinden van een nieuw financieel evenwicht

betalen. Maar ook de belangen van private schuldeisers komen in het

zodat op termijn een schuldregeling mogelijk wordt.

geding door de zware druk van de preferente overheidsschuldeiser

Wij zien dat ongeveer een derde van de mensen, die zich met een

(overheid). Private schuldeisers reageren door het inzetten van

hulpvraag bij onze leden meldt, ook bij andere hulpverleners, vaak in

dwangmiddelen zoals beslag op toeslagen of bankbeslag. Het resultaat

de psycho-sociale hulpverlening, bekend zijn.

is dat nieuwe achterstanden ontstaan, ook in de basisvoorzieningen,

Het beeld dat hieruit ontstaat is dat veel mensen in grote

omdat de beslagvrije voet niet gehandhaafd wordt. De inzet van deze

nood verkeren, financieel maar ook op andere terreinen.

dwangmiddelen zorgt voor hoge incassokosten die uiteindelijk door

Schuldhulpverlening aan deze groep is ingewikkeld, kost tijd en

één van de partijen, schuldenaar, schuldeiser of deurwaarder betaald

moeite en leidt vaak niet meteen tot succes.

moeten worden. Schuldeisers komen terecht in een neerwaartse wedloop ten opzichte van de schuldenaar waar niemand baat bij

De uitdagingen worden in de nabije toekomst nog groter door de

heeft.

overdracht van zware taken door het Rijk aan gemeenten, zoals de

Kortom, er ligt nog een wereld te winnen in het zorgvuldig en

Participatiewet, delen van de AWBZ en een belangrijk deel van de

adequaat innen. Het beslagregister is een stap in de goede richting.

Jeugdzorg. Hoe kunnen gemeenten alle taken, die zij dienen uit te

Echter, deze is alleen van toepassing voor private schuldeisers en

voeren, volledig en volwaardig aanbieden. Op welke wijze moet de

alleen doeltreffend als er heldere afspraken komen rondom correcte

samenwerking van de schuldhulpverlening met andere diensten

invordering en bescherming van de beslagvrije voet.

hulpverleners worden georganiseerd. Deze en andere vragen worden momenteel binnen de vereniging besproken en de zoektocht naar

De NVVK is er voor haar leden en wordt door haar leden vormgegeven.

antwoorden is in volle gang.

De NVVK heeft enthousiaste, betrokken en kundige leden die op

Oplossingen voor psycho-sociale problematiek gaan steeds vaker hand

allerlei manieren binnen de vereniging actief zijn. Leden brengen hun

in hand met een gezond financieel fundament, de één kan niet zonder

kennis in waar andere leden van kunnen leren en nemen op hun beurt

de ander. Daarom is bij de presentatie van deze jaarcijfers in maart

weer kennis mee naar de eigen organisatie om deze daar in te zetten.

2014 ook een oproep gedaan aan de (nieuwe) gemeentebestuurders

De NVVK en haar leden zijn bekend met een groot netwerk van

om bij de coalitiebesprekingen de schuldhulpverlening kwalitatief

samenwerkingspartners. Zonder deze samenwerking is het onmogelijk

goed in te bedden in het gemeentelijke ondersteunings- en

onze doelstellingen te behalen. Graag wil ik hierbij, namens de

dienstverleningsaanbod.

NVVK-leden, het Bestuur en het Verenigingsbureau, alle partners danken voor hun inzet en betrokkenheid. Joke de Kock, voorzitter NVVK



JAARCIJFERS SCHULDHULPVERLENING EN SOCIAAL BANKIEREN PROCESSCHEMA SCHULDHULPVERLENING NVVK

Elk jaar verzamelt de NVVK de jaarcijfers schuldhulpverlening en sociale kredietverlening van haar leden. Daardoor ontstaat een beeld van de resultaten die de branche in het afgelopen kalenderjaar heeft

GELIJKHEIDSBEGINSEL

geboekt. De jaarcijfers schetsen ook een beeld van de financiële

PREVENTIE / VOORLICHTING

Informatie en advies

Aanmelding en intake

Stabilisatie

100% betaling

Afkoop (SRV)

Betalingsregeling

Saneringskrediet

Herfinanciering

Schuldbemiddeling

Afgifte art. 285 verklaring (Wsnp) en/of nazorg

In 2013 stellen wij opnieuw een stijging vast in het aantal aanmeldingen bij de NVVK-leden, van 84.000 tot 89.000. Ook de gemiddelde schuld is gestegen, van 33.500 euro naar 37.700 euro. Het

en/of

Klant Crisisinterventie

situatie van huishoudens in Nederland.

gemiddeld aantal schuldeisers blijft stabiel op 14.

Budgetbeheer Budgetcoaching Beschermingsbewind Flankerende hulp

Duurzame financiële dienstverlening

Lichte veranderingen zijn te zien in de samenstelling van de klanten nazorg

die zich bij de schuldhulpverlening melden, maar het totaalbeeld blijft redelijk stabiel. De groep klanten met inkomen uit werk is groter dan de groep klanten die van een uitkering rond moet komen. De groep klanten met een laag inkomen, minimumloon of lager, is groter dan de groep met een inkomen in de categorie minimumloon

COMMUNICATIE MET EISERS: ACTIEF! PASSIEF!

tot modaal. Veruit de kleinste groep wordt gevormd door klanten met een bovenmodaal inkomen. Ten aanzien van de leeftijdscategorie valt een stijging op van het aantal jongeren (18-26 jaar) en is er een daling van het aantal ouderen boven de 65. Opvallend is het aantal klanten dat in 2013 is ingestroomd in een traject van Duurzame Financiële Dienstverlening (DFD). Wanneer DFD wordt toegepast is er sprake van schulden die nog niet oplosbaar zijn, waar de financiële situatie wordt gestabiliseerd en op de langere termijn wordt toegewerkt naar een andere vorm van dienstverlening, zoals bijvoorbeeld een schuldregeling. DFD is in 2011 ingevoerd en levert in 2013 voor het eerst een representatief cijfer op. In 2013 zijn bijna 17.000 klanten begonnen aan een traject binnen DFD. Verder valt op dat ongeveer een derde van de mensen, die zich met een schuldprobleem richt tot hun gemeente, al eerder op enig moment bekend was bij andere hulp- en dienstverlenende organisaties, zoals de GGZ, Maatschappelijk Werk of verslavingszorg.



Meer dan 8.000 klanten zijn na aanmelding door NVVK-leden

Er is ook een stijging zichtbaar waar het gaat om de gemiddelde

doorverwezen naar andere diensten/of hulpverleners.

schuld van mensen die zich bij de schuldhulpverlening hebben gemeld. In 2013 is dit 37.700 euro. Sinds 2008 is het gemiddelde schuldbedrag

In relatie tot 2012 is door de NVVK-leden in 2013 veel meer gebruik

met ongeveer 8.000 euro gestegen. Vooral de stijging ten aanzien

gemaakt van herfinanciering bij het oplossen van schulden. Ook het

van het jaar 2012 is met +13% forser dan de stijgingen in de jaren

percentage saneringskredieten ten opzichte van het totaal aantal

daarvoor.

regelingen is toegenomen. Daarentegen is duidelijk minder gebruik gemaakt van betalingsregelingen en schuldbemiddelingen.

GEMIDDELD AANTAL SCHULDEISERS 2013 2012 2011 2010 2009

Met het oog op het aantal schuldregelingen, dat wil zeggen

14

14

14

16

17

schuldbemiddelingen en saneringskredieten, dat in 2010 is opgestart en in 2013 succesvol, met ‘finale kwijting’, is afgerond, geldt het

Het gemiddeld aantal schuldeisers blijft door de jaren heen relatief

volgende: 83% van de saneringskredieten is succesvol afgerond en 61%

stabiel. In 2013 hebben klanten van de schuldhulpverlening gemiddeld

van de schuldbemiddelingen. Het gecorrigeerde gemiddelde tussen

14 schuldeisers.

de geslaagde saneringskredieten en schuldbemiddelingen komt uit op 68%. In 2012 bedroeg het gecorrigeerde gemiddelde 69%.

DIENST- EN HULPVERLENING KERNCIJFERS

NVVK-leden kunnen verschillende soorten dienstverlening aan hun klanten bieden. De schuldhulpverlening is steeds breder georiënteerd

AANTAL AANMELDINGEN

en zet in op financiële dienstverlening die naast de ‘klassieke’

2013 2012 2011 2010 2009

schuldbemiddeling en saneringskrediet, maatwerk levert op de

89.000

financiële ondersteuning die klanten feitelijk nodig hebben. Elke vorm

84.000

76.000

77.000

53.000

van dienstverlening staat op zichzelf en draagt bij aan de financiële * Het aantal aanmeldingen heeft betrekking op het aantal unieke personen dat

gezondheid van klanten. Sommige klanten zijn al geholpen door het

zich met een hulpvraag, met betrekking tot hun schuldsituatie, heeft gericht

geven van informatie en advies, voor velen kan een regeling worden

tot een NVVK-lid.

getroffen om de schulden op te lossen, een groeiende groep heeft baat bij lange termijn financiële dienstverlening, bijna de helft

Ook in 2013 hebben de NVVK-leden meer aanmeldingen geregistreerd.

van alle klanten krijgt coaching om hun financiële zelfredzaamheid

Melden zich in 2012 nog ongeveer 84.000 mensen bij de

te bevorderen en meer dan 50.000 klanten worden via een

schuldhulpverlening, dit getal is in 2013 gestegen tot bijna 89.000.

budgetbeheerrekening financieel begeleid. Onderstaand de resultaten.

Sinds het jaar 2008, het begin van de crisis, is het aantal schuldenaren dat zich aan de balie van de schuldhulpverlening meldt meer dan

BETALINGSREGELING

verdubbeld.

Overeenkomst tussen schuldenaar en schuldeiser(s) waarin wordt bepaald dat de vastgestelde vordering(en) van de schuldeiser op

NB: Gegevens in absolute aantallen. Het aantal aanmeldingen is het aantal

de schuldenaar volledig en in vooraf vastgestelde termijnen wordt

mensen dat zich met een hulpvraag richt tot de NVVK-leden.

terugbetaald.

GEMIDDELDE SCHULD

HERFINANCIERING

2013 2012 2011 2010 2009

Door middel van het afsluiten van één of meer kredietovereenkomsten

€ 37.700

aflossen van de totale schuldenlast.

€ 33.500 € 32.250

€ 30.750


€ 33.700


SCHULDBEMIDDELING

SLAGINGSPERCENTAGES

Overeenkomst tussen schuldenaar en schuldeiser(s) waarin

De slagingspercentages beogen een beeld te geven van de effectiviteit

wordt afgesproken dat de totale schuldenlast gedeeltelijk wordt

van de minnelijke schuldhulpverlening. Voor een beter zicht op de

terugbetaald, in termijnen, naar draagkracht en tegen finale kwijting.

wijze waarop wij de effectiviteit meten is het van belang het proces van schulden oplossen in beeld te hebben.

SANERINGSKREDIET Door middel van het afsluiten van een kredietovereenkomst afkopen

De NVVK meet de effectiviteit van dit proces op twee manieren,

van (een percentage van) de totale schuldenlast tegen finale kwijting.

namelijk op twee momenten in dit proces. Ten eerste wordt gekeken naar het percentage regelingen waarop door de schuldeisers een akkoord is gegeven op een voorstel tot betaling van de schuld, dat

PROCENTUELE VERDELING REGELING VAN SCHULDEN

wil zeggen het percentage succesvol tot stand gebrachte regelingen. Ten tweede wordt het percentage regelingen gemeten die met succes

9% Betalingsregeling 24% Herfinanciering

zijn afgerond en waar definitief finale kwijting door de schuldeisers is

24% Saneringskrediet

verleend en het minnelijke traject wordt beëindigd. Onderstaand de desbetreffende percentages.

REGELING MET SUCCES TOT STAND GEBRACHT * Een kernactiviteit van de schuldhulpverlening is om schuldregelingen tot stand te brengen waarbij de schuldhulpverlening bemiddelt tussen schuldeisers en schuldenaren. Wij onderscheiden regelingen waar 43% Schuldbemiddeling

een deel van de schuld door de schuldeisers wordt kwijtgescholden (saneringskredieten en schuldbemiddelingen) en regelingen die leiden tot 100% terugbetaling van de schuld (herfinancieringen

PROCENTUELE VERDELING REGELINGEN IN 2013

en betalingsregelingen). Als succesvol opgestarte regeling wordt

AFGEZET TEGEN 2012

beschouwd een regeling waarbij minnelijk akkoord is verkregen door 2013

70%

2012

60%

de schuldeisers. In dit geval gaan alle schuldeisers akkoord met een voorstel tot afkoop van de totale schuldenlast. Percentage klanten die toegelaten zijn tot de schuldhulpverlening en

50%

waar een minnelijke regeling van de schuld tot stand is gekomen: 41%.

40% 30%

* Het desbetreffende percentage werd vorig jaar alleen weergegeven voor

20%

schuldbemiddelingen en saneringskredieten, dus voor regelingen waar een

10%

deel van de schuld wordt kwijtgescholden. Omdat ook herfinancieringen en

0%

betalingsregelingen inzetten op een oplossing van de schuld, zijn deze twee

Schuldbemiddeling

Saneringskrediet

Herfinanciering

Betalingsregeling

producten in 2013 opgenomen in het bovengenoemde percentage.

REGELING MET SUCCES AFGEROND Hierbij is gekeken naar het aantal feitelijk in 2010 opgestarte schuldbemiddelingen en saneringskredieten en vergeleken met de succesvol afgeronde schuldbemiddelingen en saneringskredieten in



2013. De verhouding tussen beide wordt procentueel weergegeven.

Stabilisatie is het voortraject tot een regeling die beoogt de

Tevens is een gecorrigeerd gemiddelde van beide regelingen berekend.

schulden op te lossen. Het doel van stabilisatie is het in evenwicht

Dit gemiddelde blijft door de jaren heen relatief stabiel en ligt in 2013

brengen en houden van inkomsten en uitgaven van de klant. Hierbij

op 68%.

worden inkomsten gemaximaliseerd en uitgaven tot een minimum beperkt, er is geen crisis en de beslagvrije voet wordt gegarandeerd. Het stabilisatietraject leidt altijd tot een betalingsregeling,

100% 80% 61

60%

herfinanciering, schuldbemiddeling of saneringskrediet.

88

83 68

80 63

69

66

72

73

67 70

3. DUURZAME FINANCIËLE DIENSTVERLENING (DFD) DFD doelt erop inkomsten en uitgaven van een klant in evenwicht te brengen en te houden, waarbij is bepaald dat een andere vorm van

40%

schuldregeling, door in of bij die klant gelegen omstandigheden, (nog) niet mogelijk is. DFD wordt vaak bij klanten ingezet die meervoudige

20%

problematiek hebben en waar op termijn een regeling mogelijk kan 0%

2013

2012

2011

2010

Saneringskredieten

zijn. Aan DFD is echter geen vaste termijn verbonden. Daardoor is DFD geschikt voor groepen mensen die voor een langere termijn begeleiding nodig hebben.

Schuldbemiddelingen ● Aantal keren dat DFD is opgestart: 16.834 *

Gemiddeld percentage beide regelingen

* DFD is ingevoerd in 2011. In 2013 is voor het eerst een representatief cijfer gemeten. De meting over 2012 liet geen volledig beeld zien omdat NVVK-leden

ANDERE PRODUCTEN EN DIENSTEN 1. INFORMATIE & ADVIES

DFD nog niet of nog niet voor het gehele jaar hadden ingevoerd.

4. BUDGETBEHEERREKENINGEN

Informatie en Advies kan aan klanten worden verleend zodat zij in staat worden gesteld zelfstandig hun schulden(problematiek) aan te pakken. Voor deze groep klanten hoeft geen intensief en langdurig traject te worden opgestart.

70.000 60.000 50.000

● Aantal klanten waar Informatie en Advies aan is verleend: 16.909 *

40.000 30.000

* getal geeft het aantal klanten weer waar in 2013 alleen en uitsluitend Informatie en Advies aan is gegeven en geen andere vorm van dienstverlening.

10.000 0

2. STABILISATIE Gebruik Stabilisatie (percentage t.a.v. het aantal toegekende aanvragen) 2013 2012 2011 26%

20.000

20%

2013

2012

2011

Aantal budgetbeheerrekeningen

24%



2010

2009

Budgetbeheer is het beheren en in evenwicht houden van de

7. DOORVERWIJZINGEN WET SCHULDSANERING NATUURLIJKE

inkomsten en uitgaven van een klant door het inrichten van een

PERSONEN (WSNP)

beheerrekening. De schuldhulpverlening kan in het kader van budgetbeheer ook bepaalde betalingen verrichten, zoals het betalen

2013 2012 2011 2010

van de vaste lasten. Onderstaand getal geeft het aantal huishoudens

17%

24%

27%

23%

weer waarvoor een budgetbeheerrekening is ingericht. Klanten kunnen, wanneer een minnelijk traject niet mogelijk is of het

5. BUDGETCOACHING *

minnelijk traject is beëindigd, worden doorverwezen naar de rechter om toegelaten te worden tot de Wsnp. Het percentage aanvragers van

2013 2012 2011 2010

schuldhulpverlening die door zijn verwezen naar de Wsnp bedraagt in

48%

2013: 17%.

40%

48%

40%

Budgetcoaching omvat het geheel van activiteiten om de klant te

BESCHERMINGSBEWIND

leren zelfstandig en op een verantwoorde manier zijn huishouden te voeren. Onderstaand percentage vertegenwoordigt het aantal

Bij beschermingsbewind gaat het om het behouden van of komen tot

klanten van de schuldhulpverlening dat in 2013 budgetcoaching heeft

een financieel stabiele situatie van een rechthebbende waarbij het

ontvangen.

vermogen onder bewind is gesteld. Beschermingsbewind wordt door de rechter ingesteld. Beschermingsbewind behoort formeel niet tot

* In vorige jaarverslagen werd dit product nog omschreven als ‘Budgethulp (een

de minnelijke schuldhulpverlening, maar kan ook door NVVK-leden

vorm van)’.

worden uitgevoerd. Beschermingsbewind wordt vooral aangevraagd bij de rechter voor personen die om geestelijke of lichamelijke

6. FLANKERENDE HULP

redenen niet in staat zijn het eigen vermogen te beheren. Sinds

Flankerende hulpverlening wordt geboden om de problematiek achter

kort kan beschermingsbewind ook worden ingesteld om redenen van

schulden aan te pakken. Het kan dan gaan om hulp- en dienstverlening

problematische schuld of verkwisting.

in de sfeer van de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg, sociaal-maatschappelijke dienstverlening, etc.

Aantal keren dat beschermingsbewind is opgestart

Aantal doorverwijzingen naar de flankerende hulp (percentage t.a.v.

2013 2012 2011

aantal aanvragen)

5.700 1.600 1.300

2013 2012 2011 12%

10%

13%

Het percentage vertoont een stijging ten aanzien van 2012. Opvallend is echter dat van alle mensen die een aanvraag indienen tot minnelijke schuldhulpverlening, bijna de helft (47%) al eerder op enig moment bekend was bij organisaties en instellingen die flankerende hulpverlening bieden.



SOCIAAL KREDIET

KENMERKEN POPULATIE

De NVVK-leden met een kredietfaciliteit kunnen verschillende vormen

INKOMENSBRON (PERCENTAGE T.A.V. HET AANTAL

van leningen geven. De twee meest belangrijke vormen zijn sociale

AANMELDINGEN)

leningen met een consumptief karakter en saneringskredieten gericht op het oplossen van schulden. Onderstaand figuur gaat in op de

70 63

consumptieve kredieten *: 60 100

50

2013 2012

79

80

49

46 46

44 40

40

37

75

2011

70

49 43

90 80

57

30

60

20

50 10

40

32

30

34

3 5

4 4

5

0

26

2013

20 10

2012

2011

2010

2009

Inkomen uit werk

0 Verstrekt krediet in mln €

Uitstaand saldo in mln €

Het marktaandeel van de kredietbanken ten aanzien van consumptieve kredieten blijft evenals in 2012: 0.5%

Uitkering Geen inkomen Studiefinanciering

* Bron: Centraal Bureau Statistiek, cijfers consumptief krediet

In 2011 heeft zich een grote verandering voorgedaan ten aanzien

t/m december 2013.

van de inkomstenbron van klanten in de schuldhulpverlening. Voor het eerst is er sprake van meer klanten met inkomen uit werk dan

SANERINGSKREDIETEN

klanten met een uitkering. Sindsdien heeft deze verhouding zich gestabiliseerd.

Aantal verstrekte saneringskredieten 2013 2012 2011 6.897

3.178

1.806

Saneringskredieten is de meest voorkomende kredietvorm bij kredietverstrekkende leden van de NVVK. Bij een saneringskrediet wordt door de kredietbank, in het kader van een schuldregeling, een krediet verstrekt waarmee (een deel van) de vordering van schuldeisers wordt voldaan. De schuldeisers verlenen op basis hiervan finale kwijting. De kredietbank treedt vervolgens als enige schuldeiser op richting de klant.



INKOMENSCATEGORIE

LEEFTIJD (PERCENTAGE T.A.V. HET AANTAL AANMELDINGEN)

(PERCENTAGE T.A.V. HET AANTAL AANMELDINGEN)

70

50%

60

44 40%

56

43 50

39

38

36

35

51

47

40

35

33

30%

26 21

20%

15 11

10 10%

33

32

31

30 20

18

47

46

8

5

12

8

12

10 5

3

0 2013

2012

2011

2010

2009

0% 2013

2012

2011

Jonger dan 26 jaar

Minimum loon

26 tot 45 jaar

Minimumloon tot modaal

46 tot 65 jaar

Bovenmodaal

Ouder dan 65 jaar

Ten aanzien van de inkomenscategorie, zoals dit door de NVVK wordt

Met het oog op de leeftijd van klanten van de schuldhulpverlening is

gemeten sinds 2011, geldt dat de daling van het aantal huishoudens

een relatief stabiel beeld zichtbaar. Wel is in 2013 de groep jongeren

met bovenmodaal inkomen doorzet en is het aantal huishoudens met

toegenomen en de groep ouderen afgenomen. Het gros van de klanten

minimumloon of lager sinds 2011 gestegen.

dat zich bij de schuldhulpverlening meldt behoort echter nog steeds tot de groep mensen in de leeftijd tussen 26 en 65 jaar.

EIGENWONINGBEZIT 2013 2012 2011 14%

16%

12%

De percentages geven aan hoeveel klanten, die zich aanmelden bij de schuldhulpverlening met een financieel probleem, tevens ook eigenaar waren van een eigen woning.



INTERVIEW MET ANNELIES KLEVE, BESTUURSLID NVVK EN DIRECTEUR VOLKSKREDIETBANK NOORD-OOST GRONINGEN

“

Annelies Kleve is directeur van de Volkskredietbank Noord-Oost Groningen en sinds 2013 lid van het Bestuur van de NVVK. Vanuit beide functies heeft zij te maken met een groep schuldenaren waar oplossen van schulden (nog) niet mogelijk is en een langere termijn dienstverlening noodzakelijk is. Als voorzitter van de Commissie Stabilisatie van de NVVK overziet zij de werkzaamheden die de NVVK ontplooit in het kader van Duurzame Financiële Dienstverlening (DFD). Omdat er in 2013 een opvallende stijging is in het aantal klanten die DFD ontvangen, is Annelies Kleve gevraagd deze opvallende trend nader toe te lichten. Annelies, sinds 2013 ben je bestuurslid van de NVVK vanuit de Volkskredietbank Noord-Oost Groningen. Hoe heb je het eerste jaar in het Bestuur beleefd? Het bevalt goed. Het valt me op dat de NVVK zich echt met veel verschillende thema’s bezig houdt en dat er ook altijd verschillende manieren zijn om naar een bepaald vraagstuk te kijken. Ik merk dat het Bestuur bestaat uit betrokken leden met verschillende achtergronden. De vele verschillende onderwerpen, die aan de orde komen, vragen van alle bestuursleden ook een brede oriëntatie. Met andere woorden, het was een interessant en spannend jaar. In het jaarverslag melden wij dat het aantal mensen met schulden, die nog niet kunnen worden opgelost, toeneemt. Zien jullie dat in Noord-Oost Groningen ook? Jazeker, wij merken dit ook. Soms is het regelen van schulden (nog) niet mogelijk. Dit kan het geval zijn wanneer er hoge boetes of fraudeschulden zijn, er al eerder een schuldregeling of de Wsnp is doorlopen of als er sprake is van verslaving bij de klant en/of zijn partner.



Schulden komen meestal niet alleen, hebben meestal te maken

nog veel verder van huis als je mensen, die steun nodig hebben, aan

met een achterliggend probleem of problemen. Wij zien ook een

hun lot overlaat. De maatschappelijke kosten zijn enorm. DFD zorgt

grote groep mensen die naast schuldhulpverlening ook steun op

ervoor dat deze kosten worden beperkt en mensen niet nog dieper

andere leefgebieden nodig heeft. Het is ondertussen wel logisch dat

wegzakken. Dat kan je als schuldhulpverlenende organisatie goed

schuldhulpverlenende organisaties in Nederland steeds meer inzetten

onderbouwen en moet je ook actief gaan verkopen.

op een product als DFD. Veel mensen moet je over een langere termijn financieel begeleiden, al was het alleen maar om nog meer

Iets anders: sociaal krediet neemt al enige tijd in omvang af. Hoe

schulden te voorkomen.

kijk je als directeur van een kredietbank hier tegen aan? Hier liggen ook weer een boel oorzaken aan ten grondslag. Op zich

Sommigen kijken kritisch naar DFD en vragen: wij waren er toch om

vind ik het jammer. Sociaal krediet voldoet aan een behoefte in de

schulden op te lossen, niet om mensen oneindig lang te begeleiden?

samenleving en kan een grote meerwaarde hebben. Sterker nog,

Wij zijn als NVVK-leden zeker van het schulden oplossen, maar zijn

ik denk dat er een potentieel is voor sociaal krediet dat nu niet

ook steeds breder georiënteerd op financiële dienstverlening. Die kan

wordt bereikt. Voor een deel denk ik dat het goed is dat wij als

allerlei vormen aannemen, van preventie, budgetcoaching, sociaal

kredietbanken terughoudend met sociale leningen omgaan, je moet

krediet tot schulden beheersen en oplossen. Uiteindelijk moet je als

niet vergeten dat sociaal krediet vooral sociale doeleinden heeft.

organisatie aan klanten maatwerk willen leveren, anders vallen veel

Anderzijds, er kan nog wel wat verbeterd worden om sociaal krediet

mensen buiten de boot. DFD is maatwerk en komt tegemoet aan de

te bevorderen.

behoeften van een grote groep schuldenaren. Los daarvan beoogt ook DFD mensen op termijn, wanneer de voorwaarden dit toelaten,

Zoals?

te laten instromen in een schuldregeling. DFD is geen open einde

Zoals de communicatie met de doelgroep. Ik maak me zorgen over

regeling.

de onbekendheid van sociaal krediet, juist bij die mensen waar het voor bedoeld is. Ik vind het goed dat de Commissie Sociaal Bankieren

Maar horen mensen met zoveel problemen niet beter

bezig is met het formuleren van een visie en met het ophalen van

thuis in beschermingsbewind? De instellingsgronden voor

good practices voor de leden. Kredietbanken kunnen daar weer hun

beschermingsbewind zijn sinds 1 januari 2014 juist verruimd.

voordeel mee doen.

Beschermingsbewind is een hartstikke goed instrument voor diegenen die hier echt behoefte aan hebben. Maar het is ook een

Tot slot, Annelies, wat brengt de toekomst voor de

instrument dat mensen veel van hun autonomie ontneemt. Een

schuldhulpverlening?

bewindvoerder ontfermt zich over jou, je bent veel vrijheid kwijt.

Wij hebben denk ik overal wel te maken met de decentralisaties

DFD laat veel verantwoordelijkheid aan de klant en doel is ook om de

van het Rijk naar gemeenten en met de gevolgen die dit voor

zelfstandigheid van mensen te bevorderen, ook waar het gaat om de

schuldhulpverlenende organisaties kan hebben. Ik denk dat wij onze

eigen financiën. Je moet dus niet te licht omgaan met een middel als

boodschap veel actiever moeten uitdragen richting de beleidsbepalers.

beschermingsbewind en jezelf altijd de vraag stellen of een klant niet

En beleidsbepalers willen daar ook naar luisteren, tenminste

ook met een minder zwaar middel geholpen is.

als je jouw verhaal overtuigend vertelt en er écht in gelooft. Als je de discussie op de inhoud voert gaan bestuurders vaak

“

Willen opdrachtgevers, zoals de gemeenten, wel in een product

in jouw argumentatie mee, is mijn ervaring. Soms zijn wij als

investeren dat niet direct resultaat oplevert? Feit is dat gemeenten

schuldhulpverlening nog te passief, laten ons niet voldoende

moeten bezuinigen en zich richten op hun kerntaken of dienstverlening

horen. Daarom was ik ook zo blij met de brede aandacht die bij de

met de grootste efficiëntie. Waar zit DFD in dit verhaal?

presentatie van de jaarcijfers in maart is gegeven aan de NVVK. Maar

Jouw stelling klopt wel, opdrachtgevers kijken inderdaad steeds

hier ligt een taak voor elk lid.

scherper naar het aanbod en naar de resultaten. Maar opdrachtgevers kijken ook naar maatschappelijke effecten. Je bent als samenleving


Dank voor het interview!


VERSLAG ACTIVITEITEN 2013

Het jaar 2013 is voor de NVVK en haar leden een bewogen jaar geweest. Verschillende, door de vereniging genomen initiatieven, zijn succesvol afgerond, andere initiatieven richten zich op 2014 en de jaren daarna. In dit activiteitenverslag vestigen wij de aandacht op de activiteiten die in 2013 resultaten hebben opgeleverd. Als randvoorwaarde voor de activiteiten die binnen de NVVK worden uitgevoerd, geldt dat het Verenigingsbureau van de NVVK steeds handelt vanuit de behoeften van haar leden. De leden zijn opdrachtgever, zij benaderen de vereniging met wensen die uit hun praktijk voortkomen. Daarnaast heeft de NVVK ook een taak in het signaleren van landelijke ontwikkelingen en het vertalen daarvan naar de praktijksituatie waarin de leden zich bevinden. De NVVK treedt op als schakel tussen het lokale en landelijke beleidsveld. Bij deze werkzaamheden spelen de leden, door middel van hun actieve participatie, een belangrijke rol. Door de Commissies en Werkgroepen van de NVVK wordt geprobeerd de leden op een directe en praktische manier van advies en informatie te voorzien waardoor leden hun werkprocessen beter kunnen inrichten en waarbij inzicht wordt geboden in vaak zeer ingewikkelde regelgeving en procedures.

NIEUWE DIENSTEN EN PRODUCTEN STUDIEDAGEN De studiedagen die de NVVK in 2013 heeft georganiseerd zijn mooie voorbeelden van de wijze waarop de vereniging probeert signalen en behoeften van leden naar een verenigingsbreed perspectief te vertalen. Tijdens de studiedag in april 2013 heeft de nadruk gelegen op ontwikkelingen die zichtbaar worden aan de kant van de schuldeisers en waar leden nu al mee worden geconfronteerd: waar zijn schuldeisers mee bezig en hoe krijgen leden daarmee te maken? In oktober 2013 is tijdens de studiedag aandacht besteed aan de meest recente trends en ontwikkelingen in de dagelijkse praktijk



van schuldhulpverlening. In het bijzonder is ingegaan op thema’s als

De notitie beschrijft welke juridische mogelijkheden er zijn, wanneer

‘jongeren en schulden’, ‘preventie van schulden’ of de ontwikkelingen

van deze mogelijkheden gebruik kan worden gemaakt en op welke

op het gebied van ‘bezwaar en beroep’.

wijze daarmee praktisch kan worden omgegaan. Het Bureau Wsnp van de Raad voor Rechtsbijstand heeft de NVVK van advies gediend bij de

SCHAKEL!

wording van de notitie.

Klanten met problematische schulden en met een eigen woning zijn een omvangrijke groep in de schuldhulpverlening geworden. Om de

NOTITIE ‘SCHULDREGELING EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT’

schuldhulpverlening aan deze groep beter vorm te kunnen geven, is

De notitie ‘Schuldregeling en huwelijksvermogensrecht’ is

in 2012 met zes grote hypotheekverstrekkers Schakel! ontwikkeld.

gepubliceerd om leden een snel overzicht te bieden in de

Hierdoor kan de onderlinge communicatie worden verbeterd en wordt

vermogensrechtelijke vraagstukken van huwelijk en samenwoning die

gerichter gezocht naar een passende oplossing voor klanten. In 2013

van belang zijn bij een schuldregeling. De notitie is opgesteld door de

is Schakel! verder gegroeid en is samen met de NVVK-leden veel inzet

Werkgroep Juridische Zaken. Ook de wijze waarop met de financiële

op Schakel! gepleegd. Er is onder andere een roadshow geweest,

consequenties van een scheiding moet worden omgegaan wordt in de

aandacht op studiedagen en er is een film ontwikkeld. Tevens hebben

notitie benoemd. De notitie is tot stand gekomen naar aanleiding van

wij het initiatief kunnen toelichten aan staatssecretaris Klijnsma

enkele wijzigingen in de wet- en regelgeving en naar aanleiding van

tijdens de Armoede en Schuldenestafetteweek.

de vragen die van leden omtrent dit onderwerp werden ontvangen.

SOCIAAL BANKIEREN Het model bankreglement dat door de NVVK wordt gevoerd dateerde uit 2007. Naar aanleiding van nieuwe wet- en regelgeving is het model bankreglement geheel vernieuwd en aan de kredietbank-leden aangeboden. Het bankreglement beschrijft de wijze waarop sociaal krediet wordt aangeboden en de verplichtingen van kredietbanken waar het gaat om bedrijfsvoering en communicatie met klanten. Het bankreglement gaat in op de producten die kredietbanken kunnen bieden, van financieel advies, sociale leningen tot hypothecaire- en pandhuiskredieten. Leden kunnen het model bankreglement aanpassen op de producten die door het desbetreffende lid worden gevoerd.

Staatssecretaris Klijnsma (4e van rechts) op bezoek bij de Werkgroep Schakel!

NOTITIE ‘OVERZICHT WET- EN REGELGEVING WSNP EN RECHTBANKEN’ In 2013 is de notitie ‘Overzicht wet- en regelgeving Wsnp en Rechtbanken’ gepubliceerd. De notitie is in samenwerking met de Commissie Schulden Oplossen tot stand gekomen. Doel van deze notitie is leden op een overzichtelijke manier inzicht te verschaffen in de formele procedures en instrumenten wanneer toelating tot de Wsnp door klanten wordt aangevraagd of wanneer de schuldhulpverlening

In juni 2013 is de vernieuwde website SBN, Sociale Banken

overweegt dwangmiddelen in te gaan zetten.

Nederland, gelanceerd. Via de website kunnen klanten informatie



krijgen over sociale leningen en worden zij doorverwezen naar een

desbetreffende bankrekeningnummer moest tevens gekoppeld zijn aan

kredietverlenend lid van de NVVK. De nieuwe website is korter en

één natuurlijke persoon. Rekeningen die niet staan op naam van deze

overzichtelijker en is overeenkomstig de vormgeving van de NVVK

natuurlijke persoon, zouden niet meer door de Belastingdienst worden

website. De website is te vinden onder: www.sbn.nl.

gebruikt. Veel NVVK-leden mogen nu wel bankrekeningen op eigen naam openen

STICHTING TOEZICHT BEMIDDELING BEHEER GELDEN

van waaruit de gelden van derden worden beheerd. Het is van belang

De Wet financieel toezicht bepaalt dat er sprake is van bemiddeling

dit voor de leden ook in de toekomst mogelijk te maken. De NVVK

als een rekening voor financieel- of budgetbeheer op naam van

heeft daarom, in samenspraak met het ministerie van Financiën,

een klant wordt geopend. Dan is formeel ook de AFM-vergunning

ervoor kunnen zorgen dat NVVK-leden, die financieel- of budgetbeheer

noodzakelijk. Om leden te faciliteren en te voorkomen dat elk lid

voeren, worden uitgezonderd en dus het beheer op hun eigen

afzonderlijk genoodzaakt is een vergunning bij de AFM aan te vragen,

rekeningen kunnen blijven uitvoeren. De technische vertaling van

heeft de NVVK eind 2013 de Stichting Toezicht Bemiddeling Beheer

deze beleidsregel door de Belastingdienst is een hele uitdaging, maar

Gelden opgericht.

de vertrouwde en beproefde werkwijze blijft gehandhaafd.

Leden die lid zijn van deze Stichting kunnen gebruik maken van de collectieve vergunning van de Stichting. Daardoor ervaren zij geen

ALGEMENE MAATREGEL VAN BESTUUR VRIJSTELLINGSBESLUIT

problemen meer wanneer rekeningen op naam van de klant worden

SCHULDBEMIDDELAARS

geopend en kunnen leden beter hun beheertaken waarnemen. De

Al enige tijd wordt door het Rijk overwogen om schuldbemiddeling

nieuwe Stichting is om formele redenen geplaatst onder een apart

tegen betaling ook voor private partijen toe te staan. Dit heeft

Bestuur.

het ministerie van Economische Zaken vertaald naar een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) die aan betrokken partijen ter

AANSLUITING BUREAU KREDIET REGISTRATIE

consultatie is voorgelegd. De NVVK heeft de consultatietekst aan

De NVVK en BKR hebben, zoals gemeld in het jaarverslag 2012, in

alle leden voorgelegd en binnen een Werkgroep besproken. Deze

april 2013 een samenwerkingsovereenkomst getekend waardoor

Werkgroep blijft de totstandkoming van deze AMvB kritisch volgen.

alle NVVK-leden zich kunnen aansluiten bij BKR en daardoor op

De NVVK heeft geconstateerd dat aan een aantal belangrijke

het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Tot nu toe konden

randvoorwaarden, nodig voor een goed werkende AMvB, onvoldoende

alleen de kredietbanken en gemeenten zich aansluiten, terwijl

invulling is gegeven. Helaas wordt in het ontwerpbesluit onvoldoende

het volgens de Gedragscode Schuldregeling wel een verplichting

aandacht gegeven aan de elementen toezicht en handhaving.

is schuldregelingsovereenkomsten te registeren bij het CKI. In de

Het NVVK standpunt is dat toezicht vooraf bij het aanbieden van

afgelopen jaren is heel hard gewerkt om alle statutaire, praktische

schuldhulpverlening én achteraf door middel van sancties bij

en financiële knelpunten op te lossen. De aansluiting is van grote

overtreding van de vigerende wet- en regelgeving, cruciaal zijn.

waarde omdat hierdoor snel een feitelijk inzicht ontstaat in de

Ook de samenhang met de bepalingen van de Wet gemeentelijke

diverse achterstanden bij kredieten. In het CKI worden hypotheken en

schuldhulpverlening is niet geborgd. Daarbij is de NVVK geen

consumptieve kredieten geregistreerd.

voorstander van de no-cure, no-pay bepaling die in het ontwerpbesluit is opgenomen. In een brief naar het ministerie hebben wij deze punten verwoord en nader toegelicht.

OVERHEID EN LOBBY SUBSIDIEPROJECTEN EÉN BANKREKENINGNUMMER

De NVVK heeft in oktober 2013 een subsidie-aanvraag voor een

Eind 2013 is een wetsvoorstel door de Kamer goedgekeurd waardoor

viertal projecten ingediend bij het ministerie van Sociale Zaken en

de Belastingdienst bij het verrichten van betalingen nog maar met

Werkgelegenheid.

één bankrekeningnummer per belastingplichtige zou werken. Het



Op 5 december 2013 ontvingen wij het nieuws van het ministerie dat

TOT SLOT, DE VERHUIZING

zij de NVVK het vertrouwen hebben gegund om deze projecten uit te

Vele jaren heeft het Verenigingsbureau van de NVVK vanuit

voeren. Het betreft de volgende projecten:

Den Haag gewerkt waar een ruimte werd gehuurd van de gemeente

1. Het project doorstroom minnelijke schuldhulpverlening naar

Den Haag. Om verschillende redenen is ervoor gekozen nieuwe

Wsnp-traject om met een effectievere dienstverlening de

huisvesting te zoeken. Gezocht is naar een echt ‘huis van de NVVK’,

aansluiting van volgtijdelijke trajecten te bevorderen.

een accommodatie waar het Verenigingsbureau zelf is ondergebracht

2. Een vervolgproject gegevensinzage KBvG en NVVK om een

maar waar ruimte is voor leden om bij elkaar te kunnen komen. Op

landelijke uitrol van een systeem van gegevensuitwisseling

1 april 2013 heeft de verhuizing naar Utrecht plaatsgevonden en

mogelijk te maken. Zo kunnen gerechtsdeurwaarders, voordat

is het nieuwe pand tijdens de Algemene Ledenvergadering van 23

zij eventueel overgaan tot de inzet van incassomaatregelen, een

mei 2013 feestelijk geopend. Sindsdien vinden vergaderingen en

geautomatiseerde controle doen om te zien of iemand zich gemeld

bijeenkomsten van de NVVK in het nieuwe onderkomen plaats en is

heeft voor minnelijke schuldhulpverlening.

dit het ‘thuishonk’ van de schuldhulpverlening en sociaal bankieren in

3. Een project om vroegsignalering in te bedden in convenanten

Nederland.

(plaatselijk en regionaal) om de regierol van gemeenten binnen dit kader te versterken. 4. Een project rond de brede aanpak van financiële problemen van huisbezitters om de zelfredzaamheid van de woningeigenaar met betalingsproblemen te bevorderen. De projecten zelf zijn in 2014 van start gegaan.

KWALITEIT NVVK AUDIT In het jaar 2013 is de NVVK Audit als verplichte kwaliteitstoets ingevoerd. Het jaar 2012 was het pilotjaar. De NVVK Audit wordt door een externe auditor uitgevoerd en is er op gericht leden kritisch naar de eigen werkwijze en processen te laten kijken. De aandachtspunten

Joke de Kock (rechts) en Yvon van Houdt ontvouwen tijdens de

die voortkomen uit een audit worden door leden gebruikt om de door

opening van het nieuwe pand de banner met de logo’s van alle leden.

hen geleverde kwaliteit van dienstverlening nog verder te verbeteren. In 2013 hebben negentien NVVK-leden de audit met goed gevolg doorlopen.

NVVK-leden ontvangen tijdens de ALV op 21 november 2013 het audit certificaat.



LEDENBESTAND PER 31 DECEMBER 2013

Op volgorde van vestigingsplaats.

ASPIRANT-LEDEN EN LEDEN Gemeente Alkmaar/Team Schuldhulpverlening, Alkmaar Coöperatieve Vereniging SVF Nederland u.a., Alkmaar Oxyz Coöperatie U.A., Alkmaar Intova, Almere Okkerse & Schop Advocaten, Almere Gemeente Alphen aan den Rijn, Wmo loket, Alphen aan den Rijn Stadsring51, Amersfoort CentraM Maatschappelijke Dienstverlening, Amsterdam Combiwel Ondernemend Welzijn BV, Amsterdam Madi Amsterdam Zuidoost en Diemen, Amsterdam Dynamo, Amsterdam SEZO Maatschappelijke Dienstverlening, Amsterdam Dienst Werk en Inkomen, Amsterdam Stichting Doras, Amsterdam PuurZuid Schuldhulpbureau, Amsterdam

36 - nvvk jaarverslag 2012

nvvk jaarverslag 2012 - 37

Stadsbank Apeldoorn, Apeldoorn

Gemeente Goes, Goes

Volkskredietbank voor Noord-Oost Groningen, Appingedam

Sociale Dienst Gorinchem, Gorinchem

Stadsbank Arnhem/Budget Advies Centrum, Arnhem

Groningse Kredietbank, Groningen

Gemeentelijke Kredietbank, Assen

Afdeling Schuldhulpverlening Gemeente Haarlem, Haarlem

Kredietbank West-Brabant, Breda

Kredietbank Limburg, Heerlen

Gemeente Achtkarspelen, Buitenpost

Bureau Kwaaitaal VOF, Den Helder

Ornithos Dienstverlening, Capelle aan den IJssel

Gemeente Helmond/Schulddienstverlening, Helmond

PLANgroep BV, Culemborg

Regionale Organisatie Zelfstandigen (ROZ), Hengelo (OV)

Financiële Winkel van Delft, Delft

Team Schuldhulpverlening/Gemeentelijke Kredietbank, ’s-Hertogenbosch

Den Haag OpMaat, Gemeente Den Haag, Den Haag Zuidweg & Partners, Hilversum Stichting PersoneelsVoorzieningen KPN, Den Haag Gemeentelijke Kredietbank Hoogezand-Sappemeer, Hoogezand Stichting Personeelsvoorzieningen PostNL, Den Haag Kredietbank Nederland, Leeuwarden B&A B.V., Den Haag Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland, Lelystad Deurnese Kredietbank, Deurne Stadsbank Leiden, Leiden Budget Adviesbureau Deventer, Deventer ISD Bollenstreek, Lisse Sociale Dienst Drechtsteden, Afdeling budgetadvies en schuldbemiddeling, Dordrecht

Gemeente Heumen, Malden

Cannock Chase, Druten

Careyn Goeree-Overflakkee, Middelharnis

Bureau Schuldhulp en Budgetadvies Ede, Ede

Werk en Inkomen Lekstroom, Nieuwegein

Gemeente Eindhoven, Sector Zorg & Inkomen, Eindhoven

Gemeentelijke Kredietbank+ Nijmegen, Nijmegen

Schuldhulp Emmen, Emmen

Gemeente Westland, Naaldwijk

Stadsbank Oost Nederland, Enschede

Bureau voor Budget en Inkomens Beheer (BBIB), Nieuwegein



Gemeente Zuidplas, Nieuwerkerk aan den IJssel

Gemeente Zaanstad, Zaandam

Gemeente Oss, afdeling Zorg, team schuldhulpverlening, Oss

Sociale Dienst Bommelerwaard, Zaltbommel

Regionale Sociale Dienst Hoeksche Waard, Meldpunt Budgetadvies &

Bureau Schuldregeling RSD Kromme Rijn Heuvelrug, Zeist

Schuldhulpverlening, Oud-Beijerland Gemeente Zoetermeer, Bureau Schuldhulpverlening, Zoetermeer Stichting Vorkmeer, afdeling Integrale Schuldhulpverlening Vorkmeer, Panningen

Stichting CAV, Zoetermeer

Sociaal.nl Schuldsanering, Purmerend

Kompas Zuidlaren, Zuidlaren

Gemeente Roermond, Roermond

Het Plein – Zutphen, Team Schuldhulpverlening, Zutphen

Kredietbank Rotterdam, Rotterdam

Stichting Modus Vivendi, Zwijndrecht

Gemeente Schiedam, Afdeling Werk & Inkomen,

Gemeente Zwolle, Afdeling Schuldhulpverlening, Zwolle

Schuldhulpverlening, Schiedam Calder Holding BV, Zwolle Gemeente Spijkenisse, Spijkenisse Maatschappelijk Werk Zeeuws-Vlaanderen, Terneuzen

EREVOORZITTERS

Gemeente Tiel, Unit Schulddienstverlening, Tiel

Dhr. P.C.M. Duijndam

Gemeente Tilburg, Bureau Schuldhulpverlening, Tilburg

Dhr. G. Jaarsma

G2 Gemeenten Aalsmeer-Uithoorn, Cluster Werk en Inkomen,

ERELEDEN

Uithoorn Grip Schuldhulpverlening (onderdeel van GIMD B.V.), Utrecht

Dhr. H.A.Th. Beaart

Gemeente Utrecht, Utrecht

Dhr. W.J.P. Bergsma

Gemeente Venray, Venray

Dhr. W. Deen

Solvent B.V., Venray

Dhr. J.H. Elbers

Gemeente Vlaardingen, Vlaardingen

Dhr. J.F. de Jong

Orionis Walcheren, Team Kredietbank, Vlissingen

Dhr. W.M. Pietersen



Dhr. J.W. Siebols Dhr. K.C. Struijck Dhr. J. Tingen

DONATEURS VFN, Amsterdam


Colofon Uitgave © 2014, NVVK Tekst Verenigingsbureau NVVK Productie Jan Griffioen, De Hoofdzaak voor Communicatie Vormgeving Rolf Resink, hetismooiwerk Fotografie Tjitske Sluis Speciale dank aan Joke de Kock, voorzitter NVVK Annelies Kleve, bestuurslid NVVK en directeur Volkskredietbank Noord-Oost Groningen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

VERSLAG MEER MET

Recommend Documents