Verkenning fusie met gemeente Zeevang. Opdrachtgever gemeente Edam-Volendam

Van Rapport

Postbus 60055, 6800 JB Arnhem Velperplein 8, 6811 AG Arnhem Telefoon (026) 355 13 55 Fax (026) 355 13 99 [email protected] www.kplusv.nl

Verkenning fusie met gemeente Zeevang Opdrachtgever

Referentie

gemeente Edam-Volendam

Arnhem, 10 september 2012 Ons kenmerk 1012098-005/rhe/aht

30 augustus 2012 Ons kenmerk 1012098-005/rhe/aooht

Inhoud 1

Inleiding

1

2

Feitelijke gegevens

5

2.1

Algemeen

5

2.2

Bevolkingssamenstelling

5

2.3

Voorzieningen

6

2.4

Ruimtelijke structuur

7

2.5

Sociale structuur

7

2.6

Economische structuur

7

2.7

Politieke structuur

8

2.8

Lokale belastingdruk en leges

8

2.9 3

Samenwerkingsrelaties Beleidsmatige analyse

9 10

3.1

Visiedocumenten

10

3.2

Zorgzame samenleving

11

3.3

Wonen

13

3.4

Openbare ruimte

14

3.5

Voorzieningen

16

3.6

Werken

18

3.7 4

Bestuur en organisatie Strategische overwegingen

19 22


1

Inleiding De gemeenteraad van Zeevang heeft op 10 april 2012 het principebesluit genomen om te komen tot een bestuurlijke fusie met de gemeente Edam-Volendam en zo mogelijk ook met de gemeente Waterland. Aan KplusV organisatieadvies (KplusV) is verzocht om ten behoeve van een standpuntbepaling door de gemeenteraad van Edam-Volendam de uitgangssituatie te verkennen en daarover te adviseren. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat wij aan de hand van een vergelijking tussen twee varianten (wel fusie - geen fusie) onze analyse zouden presenteren. Op grond van de informatie en de kennis die wij door gesprekken en documentstudie vergaard hebben, denken wij dat een andere manier van presenteren zinvoller is en dat de informatie die de raad nodig heeft om te besluiten daarmee beter tot zijn recht komt. De belangrijkste reden om dit zo te doen heeft te maken met het begrip 'objectiviteit'. In nogal wat gesprekken kwam de verwachting naar voren dat er 'een objectief rapport' gemaakt zou worden waarna de raad (na consultatie van de bevolking) zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid zou kunnen nemen. De werkelijkheid is naar onze mening echter complexer. Uiteraard zijn er veel objectieve gegevens die wij, voor zover relevant voor de discussie over fusie, in deze rapportage verwerkt hebben. Echter, daarnaast is er nog heel veel andere informatie die ook relevant is om te betrekken bij de besluitvorming maar die niet onmiddellijk als objectief is te kwalificeren maar meer de status heeft van een (verwachte) ontwikkeling of een aandachtspunt. Wij zijn van mening dat deze meer 'subjectieve' informatie zeer zeker ook in onze rapportage thuishoort. Om deze reden kiezen wij voor een driedeling in ons rapport: Wij presenteren feitelijke gegevens die een eerste beeld geven van beide gemeenten. Onder deze categorie is ook de financiële positie van de gemeente Zeevang te begrijpen zoals die door de accountant van de gemeente Edam-Volendam in een afzonderlijke rapportage in beeld is gebracht. Wij geven een beleidsmatige analyse waarbij wij voor thema's en onderwerpen die in de kerntakendiscussie onderscheiden zijn, onze bevindingen weergeven en relevante aandachtspunten benoemen. Wij benoemen een aantal strategische overwegingen waarvan wij denken dat het zinvol is om ze van een antwoord c.q. standpunt te voorzien in een debat over een eventuele bestuurlijke fusie. Onze analyse leidt, samen met de rapportage van de accountant, tot een veelheid aan informatie die tot doel heeft u behulpzaam te zijn bij het bepalen van een voorlopig standpunt. Wij gebruiken de term 'voorlopig' omdat wij er van uitgaan dat u eerst de bevolking en de maatschappelijke organisaties van Edam-Volendam consulteert alvorens u een definitief voorstel aan de raad voorlegt. Wij gebruiken de term 'standpunt' omdat wij denken dat het verstandig is om in de richting van de bevolking wel aan te geven hoe u 'er in staat', maar dat u de maatschappelijke consultatieronde zwaar laat wegen als het gaat om het bepalen van een definitief standpunt. Daarom brengen wij hieronder de genoemde veelheid aan informatie terug tot een beperkte set conclusies om u in de gelegenheid te stellen zo'n voorlopig standpunt in te nemen. Dit samenvattend overzicht is naar onze mening ook een geschikt vertrekpunt voor de communicatie naar en het overleg met de bevolking.

Pagina 1


Onze conclusies samengevat A. Financiën De financiële positie van Zeevang Wij concluderen uit de rapportage van de accountant dat de financiële positie van Zeevang goed te noemen is. De financiële consequenties van een mogelijke samenvoeging Met inachtneming van een aantal (naar onze mening realistische) uitgangspunten kan de herindeling budgettair neutraal plaatsvinden. In een nieuwe situatie zijn er minder inkomsten (lagere algemene uitkering en lagere opbrengsten uit OZB en heffingen) maar ook minder uitgaven (lagere bestuurskosten en lagere organisatiekosten). Er is dan geen lastenverhoging voor inwoners van de huidige gemeente Edam-Volendam en er is lastenverlaging voor de inwoners van de huidige gemeente Zeevang. Vanuit de gewenningsbijdrage van het ministerie van BZK komt € 3,8 miljoen incidenteel beschikbaar voor frictiekosten. B. Bevindingen per thema Thema Zorgzame samenleving Een bestuurlijke fusie biedt ons inziens kansen. Bijvoorbeeld doordat nieuwe verbindingen kunnen worden gelegd tussen uitvoeringsorganisaties en gemeentelijke ervaringen ('best practices') kunnen worden uitgewisseld (bijvoorbeeld de vraag hoe mantelzorgers en vrijwilligers te werven en te behouden). Een aandachtspunt is de positie van dorpsraden in een toekomstige fusiegemeente. Thema Wonen Een bestuurlijke fusie biedt volgens ons kansen voor de gemeente. Hierbij denken wij met name aan de grotere variëteit in woonmilieus die inwoners binnen de eigen gemeente kan worden aangeboden. Een aandachtspunt is het voorkomen van overaanbod van woningen. Afstemming tussen projecten is dan ook noodzakelijk. Thema Openbare ruimte Wij constateren dat een fusie geen echte problemen oplevert, maar wel enkele aandachtspunten. Het openbaar gebied wordt door fusie met de landelijke gemeente Zeevang aanzienlijk uitgebreid met vooral landelijk gebied met een hoge beschermingswaarde. Hiermee krijgt het vraagstuk van inrichting en het beheer van de openbare ruimte een meer divers karakter Thema Voorzieningen Wij constateren dat een fusie geen problemen oplevert, maar wel enkele nieuwe vraagstukken voor de gemeente. Hierbij denken wij met name aan de kleine kernenproblematiek. De nieuwe gemeente zal beleid moeten ontwikkelen ten aanzien van het gewenste maar tevens realistische voorzieningenniveau in de kleine kernen.

Pagina 2


Thema Werken Een fusie kansen biedt kansen voor de gemeente. Door het ontwikkelen van een integrale visie op Toerisme en Recreatie, waarbij bestaande kwaliteiten worden verbonden, kan de economische structuur van het gebied worden versterkt. Met betrekking tot de bedrijfshuisvesting liggen de mogelijkheden voor de middellange termijn vast. Voor de verdere toekomst biedt de fusie mogelijkheden voor nieuwe afwegingen. Thema Bestuur en Organisatie Een fusie biedt kansen voor de gemeente, bijvoorbeeld doordat volgens ons efficiencyvoordelen kunnen worden gerealiseerd in bestuurs- en organisatiekosten (9-10fte). Door een nieuwe clustering van taken en uniformering van beleid kunnen naar verwachting aanzienlijke voordelen worden gerealiseerd. Daarnaast kan gezamenlijk worden gewerkt aan realisatie van een modern dienstverleningsconcept (KCC) en hoogwaardige en herkenbare dienstverlening en communicatie. C. Strategische overwegingen Veelzijdig maar ook complex Vanwege de ruimtelijke en economische verschillen ontstaat een veelzijdiger gemeente met meer mogelijkheden voor een integrale afweging op een aantal gebieden (toerisme en recreatie, woonmilieu, kust, landelijk gebied). Gelijktijdig worden de afwegingsvraagstukken complexer (stedelijk gebied versus buitengebied, grotere diversiteit in kernen met eigen wensen en lokale lobby). Overheerst de uitdaging om de veelzijdigheid vorm en inhoud te geven of de wens om de bestuurscomplexiteit te reduceren? De positie in de regio Door de fusie wordt de positie van de nieuwe gemeente in regio sterker, zeker ook voor wat betreft de kustproblematiek. Als de fusie niet doorgaat neemt de kans toe dat Zeevang fuseert met Purmerend. Is dat indifferent voor Edam-Volendam of wordt dat als een nadeel gezien? Een fusie met Waterland is nu niet aan de orde, met name niet omdat het draagvlak (een relevant criterium in het beleidskader herindeling) daar nu voor ontbreekt. De huidige fusie staat overigens ontwikkelingen in de (verdere) toekomst niet in de weg. Maatschappelijk draagvlak Een informatie- en raadplegingsronde naar bevolking en maatschappelijke organisaties is van belang alvorens het college een voorstel aan de raad voorlegt. De manier waarop is ook van belang omdat herindeling vaak een thema is dat met sentiment en emotie omgeven is. Daarom eerder goede bijeenkomsten waar het echte gesprek gevoerd kan worden dan internetpeilingen of iets dergelijks. Het college moet letterlijk en figuurlijk aanspreekbaar zijn en dus ook een (initieel) standpunt hebben. Tijdpad: 2015 of 2016? Zowel een fusie per 1 januari 2015 als 1 januari 2016 is haalbaar, maar 2015 heeft voordelen: Gelijke procesgang met Alkmaar, Graft-de Rijp en Schermer bevordert de slagingskans in de Tweede Kamer. Een jaar 'winst' qua ontwikkeling. Geen twee verkiezingen achter elkaar waarvan de eerste relatief betekenisloos is en extra kosten (onder andere wachtgeldrechten) met zich brengt. Een keuze voor 2015 brengt eerder preventief toezicht, houdt de vaart erin en geeft sneller duidelijkheid aan het personeel en maakt een eventuele ambtelijke fusie per 2014 overbodig.

Pagina 3


De motie van de raad uit Zeevang Over de randvoorwaarden die voor Zeevang belangrijk zijn heeft eerder overleg plaatsgevonden. Veel is logisch en vanzelfsprekend. Twee punten worden hier nog belicht: het respecteren van de bestaande structuur van dorpsraden (kenmerken: klein budget, adviesbevoegdheid, geen instemmingsrecht) en het handhaven van een loketfunctie/dependance KCC in Oosthuizen. Het eerste is toegezegd, op het tweede is bij de eerdere beantwoording een slag om de arm gehouden. Ons voorstel is om de principebereidheid daartoe uit te spreken. Bij principebereidheid moet uiteraard wel nader onderzoek plaatsvinden naar een haalbare invulling en zal gebruik en functioneren na twee of drie jaar geëvalueerd moeten worden.

Pagina 4


2

Feitelijke gegevens Hoe zien Edam-Volendam en Zeevang eruit wanneer we kijken naar een aantal kerngegevens? Hoe is de bevolking samengesteld? Hoe zit het met de demografische ontwikkeling? Hoe ziet de ruimtelijke, sociale en economische structuur eruit? Hoe is de lokale politiek georganiseerd? Hoe zit het met de lokale belastingdruk? Welke tarieven worden er gehanteerd voor de dienstverlening aan de balie? Onderzoeksaanpak Om deze vragen te kunnen beantwoorden zijn verschillende bronnen geanalyseerd. Ten eerste bronnen van de gemeenten zelf, zoals de structuurvisies. Ten tweede het online programma Statline van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), waarin tal van cijfermatige gegevens zijn opgeslagen. Ten derde hebben wij gebruik gemaakt van de gegevens van Coelo, een onafhankelijk onderzoeksinstituut verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Samen geven deze bronnen, vanuit verschillende invalshoeken, het geraamte van beide gemeenten weer. Daarbij markeren wij opvallende overeenkomsten en verschillen. Leeswijzer In deze paragraaf worden objectieve gegevens van Edam-Volendam en Zeevang op een aantal relevante domeinen gepresenteerd. Naast onderwerpen die primair de gemeenschappen betreffen (bevolkingsopbouw, voorzieningen, ruimtelijke, sociale en economische structuur) geven wij beknopte informatie over de gemeenten zelf, waaronder informatie over de politieke structuur, de lokale belastingdruk en de samenwerkingsrelaties van beide gemeenten.

2.1 Algemeen De gemeente Zeevang is een relatief kleine landelijke gemeente met circa 6.350 inwoners verdeeld over zeven kernen, waarvan Oosthuizen (met circa 3.250 inwoners) de hoofdkern is. De gemeente Edam-Volendam is een verstedelijkte gemeente met circa 28.700 inwoners. De twee kernen hebben een sterke eigen identiteit. (Eigenlijk is er ook een derde kern, namelijk een gedeelte van het dorp Purmer. In officiële stukken wordt echter steeds van twee kernen uitgegaan). Het aantal inwoners per kern is als volgt: Algemeen

Zeevang

Edam-Volendam

Aantal inwoners Kernen (aantal inwoners per kern)

6.350 Beets (532) , Oosthuizen (3258), Middelie (689), Kwadijk (827), Hobrede (154), Schardam (104) en Warder (785)

28.700

Edam (7.291), Volendam (21.409)

2.2 Bevolkingssamenstelling De samenstelling van de bevolking verandert in beide gemeenten, onder meer als gevolg van de vergrijzing. Opvallend is de afwijkende huishoudensamenstelling in de gemeente EdamVolendam. Het aantal huishoudens met kinderen is met bijna 44% substantieel hoger dan het gemiddelde in Noord-Holland en Nederland.

Pagina 5


De bevolkingssamenstelling (peildatum: 31 december 2011) is op een aantal punten met elkaar vergeleken: Algemeen jongeren (0-20 jaar) beroepsbevolking (20-65 jaar) ouderen (65 jaar of ouder) particuliere huishoudens eenouderhuishoudens huishoudens met kinderen

Zeevang

Edam-Volendam 1.553 3.680 1.114 2.556 127 1.001

24% 58% 18%

7.138 17.052 4.452 11.258 594 4.952

5% 39%

25% 59% 16% 5% 44%

Een belangrijke indicator voor de demografische ontwikkeling van een gemeente is de 'demografische druk'. Deze wordt uitgedrukt in groene en grijze druk. De 'groene druk' (het aantal personen van 19 jaar of jonger ten opzichte van de beroepsbevolking) is in EdamVolendam en Zeevang ongeveer gelijk en is hoger ten opzichte van andere gemeenten. De 'grijze druk' (het aantal 65-plussers ten opzichte van de beroepsbevolking) is in Zeevang hoger dan in Edam-Volendam en vergelijkbaar met andere Noord-Hollandse gemeenten. Algemeen groene druk (jongeren/beroepsbevolking) grijze druk (ouderen/beroepsbevolking) demografische druk (niet-werkenden/werkenden)

Zeevang

Edam-Volendam 42,2% 30,3% 72,5%

2.3 Voorzieningen In beide gemeenten zijn voorzieningen aanwezig, bijvoorbeeld op het terrein van detailhandel, onderwijs, welzijn, zorg, cultuur, sport en openbaar vervoer. De aanwezige voorzieningen zien er in vogelvlucht als volgt uit: Zeevang Detailhandel Oosthuizen heeft (beperkt) winkelaanbod, overige kernen niet Onderwijs

Welzijn

Edam-Volendam Zwaartepunt van winkelaanbod ligt in Volendam

Basisonderwijs in Oosthuizen, Beets, Middelie, Scholen voor primair- en voortgezet Kwadijk en Warder

onderwijs in beide kernen

Meeste kernen hebben dorpshuis

Diverse welzijnsvoorzieningen in beide kernen

Zorg

Cultuur

Woonzorgcomplex en 2 zorgcentra in

Streekziekenhuis Waterland in Volendam,

Oosthuizen, gezondheidscentrum in Middelie

diverse zorgcentra in beide kernen

Cultureel centrum in Oosthuizen

Diverse culturele voorzieningen in beide kernen (buurthuizen, bibliotheken, musea)

Sport

Diverse sportaccommodaties verspreid over de Ruim aanbod van binnen- en buitensport in kernen

beide kernen

Openbaar

Eén regionale busverbinding langs diverse

Een 15-tal busdiensten bedienen beide

vervoer

kernen (via N247)

kernen

Overig

Specifiek soort voorzieningen zijn de

Specifiek soort voorzieningen zijn horeca

zorgboerderijen

faciliteiten, met name in Volendam

Pagina 6

41,9% 26,1% 68,0%


2.4 Ruimtelijke structuur De gemeente Zeevang is qua landoppervlakte ruim twee maal zo groot als Edam-Volendam. De oeverlengte is bijna vier maal zo groot. Het open veenweidelandschap, het water en de dorpse linten zijn karakteristiek voor de ruimtelijke structuur van Zeevang. Edam-Volendam heeft een meer stedelijke ruimtelijke structuur. Ten opzichte van Edam-Volendam is de omvang van de bebouwde omgeving in Zeevang beperkt. Opvallend is verder dat het percentage koopwoningen in Zeevang hoger is dan in Edam-Volendam. Hieronder is de 'ruimtelijke structuur' van beide gemeenten beschreven aan de hand van een aantal indicatoren: Fysieke structuur Oppervlakte gemeente (ha) land (ha) Binnenwater (ha) Buitenwater (ha) oppervlak bebouwing (ha) totaal woonruimten (aantal woningen) koopwoningen huurwoningen oeverlengte

Zeevang

Edam-Volendam 5.619 3.808 221 1.492 45 2.550 2.089 461 4.235

2.479 1.630 68,00 780,00 133 12.030

68% 4% 27% 1,2%

66% 3% 31% 8,2%

82% 18%

76% 24% 1.143

2.5 Sociale structuur Edam-Volendam en Zeevang vertonen qua samenstelling van de sociale structuur veel overeenkomsten. Hierbij is met name gekeken naar de omvang van minderheden, uitkeringsgerechtigden en bijstandsontvangers, steeds afgezet tegen de totale bevolking. Daarnaast is gekeken naar het aantal leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs, ook weer afgezet tegen de totale bevolking. Hieronder is de 'sociale structuur' van beide gemeenten beschreven aan de hand van een aantal indicatoren: Sociale structuur minderheden huishoudens met laag inkomen bijstandsontvangers uitkeringsontvangers leerlingen voortgezet onderwijs leerlingen basisonderwijs

Zeevang

Edam-Volendam 105 550 36 353 462 610

2% 22% 0,6% 5,6% 7% 10%

525 2.530 163 1.684 1.747 3.081

2.6 Economische structuur Edam-Volendam en Zeevang vertonen qua economische structuur enkele opvallende overeenkomsten, maar ook verschillen. Hierbij is gekeken naar de omvang en samenstelling van de lokale bedrijvigheid. In Edam-Volendam zijn ruim vier maal zoveel bedrijfsvestigingen als in Zeevang. Het klantenpotentieel in Zeevang is sterk lokaal van aard. Met andere woorden: de klanten komen uit de eigen gemeente. In Edam-Volendam is er ook een substantieel regionaal klantenpotentieel. Volendam kent relatief veel zelfstandige ondernemers, met name in de bouwnijverheid. Ook in Zeevang is de bouwnijverheid een belangrijke economische pijler. In tegenstelling tot EdamVolendam is de landbouw (en met name de melkveehouderij) in Zeevang een belangrijke economische pijler.

Pagina 7

2% 22% 0,6% 5,9% 6% 11%


De gemeente Zeevang beschikt over een bedrijventerrein nabij Oosthuizen (Hoornse Jaagweg). Bestaande bedrijventerreinen in Edam-Volendam zijn vol, met uitzondering van de Oosthuizenweg (5 ha. uitgeefbaar). De behoefte tot 2020 wordt geraamd op 20 hectare. In onderstaand schema is de 'economische structuur' van beide gemeenten beschreven aan de hand van een aantal indicatoren: Economische structuur OZB waarde niet woningen(in miljoenen) totaal bedrijfsvestigingen landbouw en visserij handel industrie bouwnijverheid horeca klantenpotentieel lokaal klantenpotentieel regionaal

Zeevang

Edam-Volendam 71 490 60 75 30 115 25 3.250 90

434 2.125 25 505 115 975 90 26.630 10.840

12% 15% 6% 23% 5% 51%

1% 24% 5% 46% 4% 93%

2.7 Politieke structuur In Zeevang zijn vijf politieke partijen in de gemeenteraad vertegenwoordigd. Opvallend is dat acht van de dertien zetels door lokale partijen zijn ingevuld. De samenstelling van de coalitie in Zeevang is (in verband met de val van het college) tussentijds veranderd. In Edam-Volendam zijn zes partijen in de raad vertegenwoordigd. De 'politieke structuur' van beide gemeenten ziet er (op hoofdlijnen) als volgt uit: Politieke structuur Zeevang aantal raadsleden aantal collegeleden aantal politieke partijen, in de raad vertegenwoordigd

Edam-Volendam 13 3

21 5

5

6 Volendam '80 (6), VVD (5), PvdA (4), CDA (3), GrLinks (2), Lijst Kras (1) Volendam '80, PvdA, CDA (13/21)

samenstelling raad (aantal zetels per fractie) Zeevang Anders (5), GBZ (3), VVD (2), PvdA (2), CDA (1) samenstelling coalitie (verhouding coalitie-oppositie) Zeevang Anders, VVD (7/13)

Door een mogelijke fusie tussen Edam-Volendam en Zeevang zal de omvang van de gemeenteraad veranderen. Uitgaande van een inwonertal van ruim 35.000 zal de fusiegemeente 25 raadszetels hebben (op grond van artikel 8 van de Gemeentewet). Overigens is er wetgeving in voorbereiding om het aantal raadszetels in alle gemeenten met 25 procent te verminderen.

2.8 Lokale belastingdruk en leges Op basis van de benchmark van Coelo is de lokale belastingdruk in Edam-Volendam en Zeevang met elkaar vergeleken. De gemeentelijke woonlasten (OZB, afvalstoffen en rioolheffing) zijn in Zeevang substantieel hoger. Opvallend is dat de rioolheffing in Zeevang meer dan twee maal zo hoog is als in Edam-Volendam.

Pagina 8


Uitgesplitst naar vier indicatoren ziet de lokale belastingdruk in beide gemeenten er als volgt uit: Lokale belastingdruk Zeevang Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden OZB-tarief woningen (%) OZB-tarief niet-woningen (%) Afvalstoffenheffing tarief eenpersoonshuishouden Afvalstoffenheffing tarief meerpersoonshuishouden Rioolheffing tarief eenpersoonshuishouden Rioolheffing tarief meerpersoonshuishouden

Edam-Volendam 771 840 0,0937 0,2061 208 279 284 284

539 605 0,0792 0,1896 188 254 124 124

Overige lokale belastingen Edam-Volendam is een gemeente met een sterk toeristisch profiel. De toeristenbelasting die de gemeente heft is vergelijkbaar met het niveau in de gemeente Zeevang. De gemeente EdamVolendam heft een hondenbelasting. Zeevang kent deze specifieke belasting voor hondenbezitters niet. Overige lokale belastingen Toeristenbelasting (p.p.p.o.) Hondenbelasting (voor 1 hond)

Zeevang

Edam-Volendam 1,43 0

1,45 75

Leges burgerzaken De hoogte van tarieven die de gemeenten Zeevang en Edam-Volendam hanteren voor dienstverlening aan de gemeentebalie is vergelijkbaar. Deze zogeheten 'leges', die individuele burgers aan de gemeente betalen voor het betreffende product, zien er voor vier (veelvoorkomende) producten als volgt uit: Leges burgerzaken Kosten paspoort Kosten rijbewijs Kosten identiteitskaart Kosten uittreksel gba

Zeevang

Edam-Volendam 48 37 40 8

48,7 41 40,05 7,4

2.9 Samenwerkingsrelaties In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste samenwerkingsrelaties van beide gemeenten, inclusief de jaarlijkse bijdrage per samenwerkingsverband, opgesomd. Daarnaast zijn de deelnemingen van beide gemeenten vermeld. Samenwerkingsverband Beleidsmatig niveau Metropoolregio Amsterdam (MRA) Stadsregio Amsterdam (SRA) Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Waterland (ISW) Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VRZW) Intergemeentelijk Bureau Crisisbeheersing (IBC) Uitvoerend niveau

Deelnemingen

Werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland (Baanstede) Waterlands Archief (ondergebracht bij het ISW) GGD Zaanstreek-Waterland Landschap Waterland (recreatieschap) Centrale uitvoeringsorganisatie Sociale Zaken (CuSoZa) Technische Dienst Beemster en Zeevang (TDBZ) Muziekschool Waterland Openbare bibliotheek Waterland Samenwerkingsverband PO Waterland (schoolbegeleiding) Maatschappelijke Dienstverlening Zaanstreek-Waterland Nazorgstichting Nieuwjaarsbrand Volendam (NVV) Veiligheidshuis Zaanstreek-Waterland N.V. Energiebedrijf Zaanstreek-Waterland (Nuon) N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) N.V. Huisvuilcentrale Noord-Holland (Alkmaar)

Bijdragen Zeevang

Bijdragen Edam-Volendam

14.200 27.500 101.700 54.000

64.984 70.301 457.081 151.341

30.900 39.500 241.600 5.700 105.500 geen bijdrage 555.100 geen bijdrage 39.900

217.000 166.330 927.336 25.661

23.500 33.800 geen bijdrage

aandeelhouder aandeelhouder aandeelhouder

Pagina 9

aandeelhouder aandeelhouder geen aandeelhouder

75.000 582.403 91.800 60.000 40.000 8.979


3

Beleidsmatige analyse Wat betekent een eventuele bestuurlijke fusie van Edam-Volendam met Zeevang voor de beleidsterreinen van de gemeente Edam-Volendam? Zijn er aanknopingspunten om beleidsmatige en/of organisatorische voordelen te behalen, is het indifferent of zijn er overwegend nadelen? Dat zijn vragen die in deze paragraaf centraal staan. Onderzoeksaanpak Om deze vragen te kunnen beantwoorden hebben wij beleidsstukken van de gemeenten bestudeerd (waaronder strategische visies, (concept) structuurvisies en (concept) beleidsnota's toerisme en recreatie). Daarnaast hebben wij gesproken met MO-leden van de gemeente Edam-Volendam over de kansen en risico's van een mogelijke fusie met Zeevang. Ook hebben wij met de gemeentesecretaris van Zeevang gesproken. In deze paragraaf presenteren we onze bevindingen. Het is goed om hierbij in het achterhoofd te houden dat een objectieve vergelijking van de verschillende beleidsterreinen niet mogelijk is, mede door het ontbreken van een gezamenlijk referentiekader. Het huidige beleid is niet ontwikkeld vanuit een mogelijk perspectief van bestuurlijke fusie. Bovendien is beleid beïnvloedbaar en zullen beide gemeenten, vooruitlopend op de realisatie van fusie, al aan harmonisatie van hun beleid kunnen werken. Leeswijzer Als indeling voor deze paragraaf hanteren we de zes thema's (en hieraan gerelateerde onderwerpen) die zijn vastgesteld in het kader van de kerntakendiscussie die door de raad van Edam-Volendam wordt gevoerd. Per thema wordt beschreven welke onderwerpen het betreft, wat voor beide gemeenten uitgangspunt van beleid zijn, waar overeenkomsten en verschillen zitten en welke (in het kader van de discussie over fusie relevante) ontwikkelingen zich op het betreffende onderwerp voordoen en tot welke conclusies ons dit brengt.

3.1 Visiedocumenten Voordat we per thema ingaan op de beleidsinhoud staan we eerst kort stil bij twee belangrijke visiedocumenten van beide gemeenten. Strategische visie De gemeente Edam-Volendam heeft in 2005 een strategische visie opgesteld, getiteld 'EdamVolendam 2030. Ondernemend en betrokken'. Zeevang heeft in 2007 een toekomstvisie 'Zeevang aan de horizon' opgesteld. Wij constateren dat deze visies weinig onderscheidend zijn en niet doorvertaald naar concrete beleidsstandpunten. Beide visies zijn niet actueel en zijn geschreven vanuit gescheiden perspectieven op de toekomst. Wij constateren dat, op het hoge abstractieniveau waarop de visies zijn geformuleerd, er voldoende overeenkomsten tussen beide gemeenten te identificeren zijn. Omdat wij in deze verkenning gemeend hebben een slag dieper te moeten gaan, sluiten we in deze rapportage aan bij de thema's en onderwerpen die zijn vastgesteld in het kader van de kerntakendiscussie in de gemeente Edam-Volendam.

Pagina 10


Hierbij refereren we aan de toekomstperspectieven uit de kadernotitie kerntakendiscussie, zoals deze op 12 juli 2012 door de raad van Edam-Volendam is vastgesteld. Structuurvisie De gemeenteraad van Edam-Volendam heeft op 26 februari 2009 de gemeentelijke structuurvisie vastgesteld. In Zeevang is de structuurvisie, getiteld 'Vitaal perspectief', in verregaande staat van voorbereiding, maar nog niet door de raad vastgesteld. Beide visies zijn geschreven vanuit een zelfstandig perspectief op de toekomst. In deze paragraaf grijpen we voor zover van toepassing per thema terug op de uitgangspunten van beleid die zijn opgenomen in de structuurvisies.

3.2 Zorgzame samenleving Dit thema betreft de onderwerpen: ouderenzorg, jeugdzorg, werk en inkomen, mantelzorg/vrijwilligersbeleid, alcohol en drugsontmoediging. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'Edam-Volendam is een betrokken gemeente. Binnen de gemeenschappen heerst een grote mate van zelfredzaamheid, maar ook sociale betrokkenheid met elkaar. De gemeente wil deze combinatie van zelfredzaamheid en betrokkenheid ondersteunen en waar mogelijk versterken. Met elkaar, nu en in de toekomst, verder bouwen aan een 'zorgzame samenleving'. De sterke maatschappelijke verbanden die er zijn, bieden volop aanknopingspunten om meer samenhang en veerkracht te ontwikkelen. De gemeente heeft hierbij een voorwaardenscheppende rol, bijvoorbeeld door burgers en organisaties met elkaar te verbinden en te ondersteunen.' Uitgangspunten gemeentelijke structuurvisies In de structuurvisie van Zeevang wordt aandacht gevraagd voor de veranderende bevolkingsopbouw door een (sterke) toename in de groep inwoners ouder dan 65 jaar. Ook in Edam-Volendam is op de lange termijn sprake van een sterke groei van het aantal 65-plussers. Deze ontwikkeling roept voor beide gemeenten soortgelijke beleidsvragen op, bijvoorbeeld in het kader van behoud van voldoende draagvlak voor de voorzieningen. Beide gemeenten willen inspelen op veranderende woon- en zorgwensen bij burgers als gevolg van de vergrijzing. Ouderen- en jeugdzorg Met de decentralisatie van de Jeugdzorg en uitbreiding van de Wmo (met delen van de Awbz), krijgen gemeenten er een grote verantwoordelijkheid bij. Deze taken moeten bovendien worden gezien in een context van een ouder wordende bevolking en een groeiende zorgbehoefte. De gemeente Edam-Volendam verkent momenteel hoe dit onderwerp het meest efficiënt en effectief kan worden ingevuld. Samenwerking met Zeevang, in het verlengde van bilaterale afspraken die er nu al zijn, kan naar verwachting (schaal-)voordelen bieden. De omvang van deze voordelen is in het kader van dit verkennende onderzoek niet gekwantificeerd.

Pagina 11


Werk en inkomen Gemeenten zijn over enige tijd wettelijk verantwoordelijk voor de organisatie en uitvoering van de Wet werken naar vermogen (Wwnv). Binnen deze nieuwe wet, die in verband met de val van kabinet Rutte-1 'controversieel' is verklaard, worden verschillende sociale wetten geïntegreerd tot één wettelijk regime. Edam-Volendam staat net als Zeevang een actieve werkgeversbenadering voor; gericht op zoveel mogelijk mensen aan het werk helpen. De Centrale uitvoeringsorganisatie Sociale Zaken (CuSoZa), een samenwerkingsverband van Zeevang, Beemster, Schermer en Graft-De Rijp, wordt per 1 januari 2013 beëindigd. Hierover zijn afspraken gemaakt. Tussen Edam-Volendam en Zeevang wordt bilaterale samenwerking op dit onderwerp voorbereid (een concept dienstverleningsovereenkomst is opgesteld). Door een fusie wordt deze samenwerking structureel van aard. Mantelzorg/vrijwilligersbeleid Tal van voorzieningen, bijvoorbeeld op het vlak van cultuur en welzijn, sport of maatschappelijke zorg, staan of vallen bij de vrijwillige inzet van burgers. Zowel in Edam-Volendam als in Zeevang is er sprake van een sterke sociale cohesie tussen inwoners (op wijken- en kernenniveau). Deze betrokkenheid op elkaar biedt kansen voor de toekomst van vrijwilligerswerk en mantelzorg. De gemeente Zeevang heeft een actief kernenbeleid, gericht op het instandhouden van de leefbaarheid en vitaliteit van de (zeven) kernen. Iedere kern heeft een eigen dorpsraad (met een beperkt budget). De gemeente Edam-Volendam kent geen specifiek beleid voor de (twee) kernen, maar ondersteunt vrijwilligers waar noodzakelijk. Een aandachtspunt is de positie van de dorpsraden in Zeevang. Zij beschikken over een klein budget (€ 1.250), kunnen het college gevraagd en ongevraagd adviseren, maar hebben geen instemmingsrecht. Edam-Volendam kent geen dorpsraden. Alcohol en drugsontmoediging In het kader van de jeugdzorg is alcohol en drugsontmoediging een belangrijke beleidsprioriteit voor de gemeente Edam-Volendam. Het horecaconvenant dat is afgesloten met de horeca, biedt hiervoor een goede basis. Hoewel Zeevang geen specifiek beleid heeft vastgesteld op dit onderwerp, speelt de problematiek van (overmatig) alcohol- en drugsgebruik onder jongeren bij alle gemeenten in de regio. Meer samenwerking biedt dus kansen. Conclusie Met betrekking tot het thema Zorgzame samenleving constateren wij dat een fusie geen problemen oplevert. Integendeel, een bestuurlijke fusie biedt ons inziens kansen. Bijvoorbeeld doordat nieuwe verbindingen kunnen worden gelegd tussen uitvoeringsorganisaties en gemeentelijke ervaringen ('best practices') kunnen worden uitgewisseld (bijvoorbeeld de vraag hoe mantelzorgers en vrijwilligers te werven en te behouden). Een aandachtspunt is de positie van de dorpsraden in een toekomstige fusiegemeente. Hun positie moet (blijven) passen binnen het democratisch bestel. Tegelijkertijd kunnen dorpsraden, binnen een heldere afbakening van hun bevoegdheden, bijdragen aan de zelfwerkzaamheid van burgers en de betrokkenheid van lokale gemeenschappen.

Pagina 12


3.3 Wonen Dit thema betreft de onderwerpen: woon-zorgvisie, eigen projectontwikkeling, gebiedsontwikkeling. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'Edam-Volendam wil zich de komende jaren blijven ontwikkelen als attractieve woongemeente. Betaalbare en passende woningbouw is van groot belang om woonzekerheid voor de burgers te garanderen en ook om voldoende draagvlak te houden voor de voorzieningen in beide kernen, mede met het oog op de vergrijzing die eraan zit te komen.' Uitgangspunten gemeentelijke structuurvisies Het uitgangspunt van beleid is voor beide gemeenten hetzelfde: bouwen voor behoeften van eigen inwoners. Kleinschalige groei is volgens de raad van Zeevang noodzakelijk voor behoud van draagvlak voor voorzieningen. In dit kader wordt Oosthuizen uitgebreid met 200 (en op termijn nog eens 60) woningen in de nieuwbouwwijk Waterrijk. Edam-Volendam hanteert in essentie hetzelfde uitgangspunt op het vlak van wonen: het realiseren van woningbouw om draagvlak te houden voor de voorzieningen in de kernen. De ambitie van de gemeente is fors: 1.050 woningen (locatie Broeckgouw) en op termijn 1.000 woningen (locatie Lange Weeren). Woon-zorgvisie De gemeente Edam-Volendam wil de komende jaren met prioriteit werk maken van de realisatie van de woon-zorg visie die door de gemeenteraad is vastgesteld. Door het realiseren van nieuwe combinaties van wonen en zorg (zoals zorgwoningen, woningaanpassingen) wil de gemeente tijdig inspelen op veranderende woonwensen bij burgers als gevolg van vergrijzing. De gemeente Zeevang hanteert als uitgangspunt van beleid dat 90% van de ouderen/ zorgbehoevenden in hun eigen kern kunnen blijven wonen. Beide gemeenten onderkennen dat de vergrijzing in de samenleving leidt tot een groeiende zorgbehoefte en willen hier actief op inspelen. Eigen projectontwikkeling De gemeente Edam-Volendam is zelf opdrachtgever voor de realisatie van passende woningbouw. Hiermee wil de gemeente met name starters en andere doelgroepen die zelf minder kans hebben op de vrije woningmarkt, op weg helpen. De gemeente bouwt primair voor behoeften van eigen inwoners (opvangen van de natuurlijke vraag), niet om behoeften in regionaal verband op te vangen of om een extra groei te realiseren. Een belangrijke vraag is hoe de sterk lokaal geënte en eigenstandige aanpak in Edam-Volendam zich verhoudt tot de aanpak in Zeevang. Deze verschillende insteken hoeven elkaar overigens niet te bijten, maar vergen wel afstemming. Gebiedsontwikkeling Een belangrijke opgave voor de gemeente Edam-Volendam is realisatie van voldoende woningbouw op de locaties Broeckgouw en Lange Weeren. In Broeckgouw worden de komende jaren 1.050 woningen gerealiseerd. De gemeente hanteert hierbij een gefaseerde aanpak, waarbij zij de gronden in eigen beheer ontwikkelt. Lange Weeren is bedoeld voor de langere termijn en heeft een omvang van circa 1.000 woningen. De gemeente Zeevang ontwikkelt, in samenwerking met een projectontwikkelaar, het nieuwbouwproject Waterrijk.

Pagina 13


De bouw van de eerste fase is inmiddels gestart. Beoogd wordt 200 woningen te realiseren, met op termijn nog eens 60 woningen. Een fusie tussen Edam-Volendam en Zeevang kan leiden tot een betere afstemming van het woningaanbod, zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin. Door fusie ontstaat een grotere variëteit in woonmilieus binnen de eigen gemeentegrenzen. Daarnaast kan fusie leiden tot een nieuwe visie op de ruimtelijke omgeving en wellicht nieuwe ontwikkelmogelijkheden in het buitengebied (uiteraard binnen de bestaande kaders van Rijk en provincie). Conclusie Met betrekking tot het thema Wonen constateren wij dat een bestuurlijke fusie kansen biedt voor de gemeente. Hierbij denken wij met name aan de grotere variëteit in woonmilieus die inwoners binnen de eigen gemeente kan worden aangeboden. Een aandachtspunt is het voorkomen van overaanbod van woningen. Afstemming tussen projecten is dan ook noodzakelijk. Mogelijk zullen met de projectontwikkelaar van Waterrijk afspraken moeten worden gemaakt over de fasering van de projectrealisatie.

3.4 Openbare ruimte Dit thema betreft de onderwerpen: verkeer en parkeren, wegen en trottoirs, perken en plantsoenen, havens, afvalinzameling en riolering. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'De gemeente hecht veel waarde aan een goed onderhouden en veilige openbare ruimte. Hierbij gaat het onder meer over beheer en onderhoud van straten, fietspaden, trottoirs, groenperken en plantsoenen en in Edam-Volendam ook over het beheer van de havens. De gemeente blijft verantwoordelijk voor het bepalen van het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte. Met name de onderwerpen verkeer en parkeren, wegen en trottoirs worden van groot belang geacht.' Uitgangspunten gemeentelijke structuurvisies De hierboven genoemde onderwerpen richten zich sterk op de problematiek van een verstedelijkte gemeente, zoals Edam-Volendam. Echter, voor Zeevang is de invalshoek van het open landschap van strategisch belang. De polder Zeevang is Natura 2000 gebied, delen van het veenweidegebied zijn onderdeel van de ecologische hoofdstructuur (EHS). De gemeente maakt deel uit van het Nationaal Landschap Laag Holland. Uitgangspunt is dat de openheid van het landschap en lintbebouwing kenmerkende kwaliteiten van de ruimtelijke structuur blijven. De verbetering van de toegankelijkheid van het landschap en versterking van de toeristischrecreatieve infrastructuur zijn strategische opgaven voor Zeevang. Voor Edam-Volendam geldt dat een substantieel deel van de gemeente verstedelijkt is, met name de kern Volendam. Daarnaast heeft de gemeente ook een groene schil. De Purmer (het gebied tussen Volendam en Purmerend) behoort tot het Nationaal Landschap Laag-Holland. Een strategische opgave voor de gemeente is het verbeteren van de verkeersontsluiting van de kernen en de aanpak van de overlast van het vele autoverkeer in kernen. Een derde ontsluitingsweg is wenselijk in verband met de verbetering van de verkeersafwikkeling en het oplossen van knelpunten.

Pagina 14


Verkeer en parkeren De gemeente Edam-Volendam wil een actieve rol spelen om de parkeerdruk in de kernen te verminderen en de verkeersontsluiting van de kernen te verbeteren. Deze opgave speelt al meerdere jaren specifiek voor Volendam en houdt verband met een grote aantal bezoekers (dagtoeristen). In Zeevang betreft dit onderwerp met name het vraagstuk van de verkeersontsluiting van nieuwbouwproject Waterrijk. Over de ontsluiting van Waterrijk wordt dit najaar een besluit genomen door de raad van Zeevang. Wegen en trottoirs De gemeente Edam-Volendam hecht veel belang aan goed onderhouden wegen en trottoirs. De gemeente zoekt hierbij naar manieren om de uitvoering zo slim en kostenefficiënt mogelijk te doen. Het kwaliteitsniveau dat wordt nagestreefd is in beide gemeenten vergelijkbaar. De 'grijze' beheerplannen van de gemeente Zeevang zijn reëel begroot en up-to-date. Een aandachtspunt is de toekomstige overdracht van het beheer van een aantal wegen binnen de bebouwde kom door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) aan de gemeente Zeevang. Nog niet alle wegen binnen de bebouwde kom zijn namelijk bij de gemeente Zeevang in beheer. De onderhandelingen zijn nog niet afgerond en een gedetailleerde financiële raming moet nog worden opgesteld. Vooralsnog kan worden uitgegaan van een financieel nadeel, dat nu geraamd wordt tussen € 0 en € 41.000. Perken en plantsoenen De gemeente hecht belang aan nette perken en plantsoenen. De gemeente wil verkennen hoe dit onderwerp, nu en in de toekomst, het meest efficiënt en effectief kan worden ingevuld. Het kwaliteitsniveau dat op dit onderwerp wordt nagestreefd is in beide gemeenten vergelijkbaar. De 'groene' beheerplannen van de gemeente Zeevang zijn reëel begroot en up-to-date. Havens De haven is een belangrijk 'uithangbord' in Edam en Volendam, voor zowel eigen inwoners als toeristen. Zeevang heeft één (jacht-)haven. Het is te verwachten dat de toeristische potentie van de gemeente (beide liggend aan de kust van het Markermeer) door een bestuurlijke fusie kan worden vergroot. Hierop gaan we onder het kopje 'Toerisme en recreatie' inhoudelijk dieper in. Afvalinzameling De gemeente Edam-Volendam heeft de inzameling van huisvuil uitbesteed. De verwerking van het huisvuil gebeurt in Amsterdam. De gemeente wil verkennen hoe dit onderwerp, nu en in de toekomst, het meest efficiënt en effectief kan worden uitgevoerd. Het huisvuil in Zeevang wordt ingezameld en verwerkt door de Huisvuilcentrale Noord-Holland in Alkmaar. Een aandachtspunt is dat de gemeente Zeevang per 1 oktober 2011 een contract heeft afgesloten met HVA en ook aandeelhouder is van dit overheidsbedrijf. Dit hoeft overigens geen probleem te zijn. Riolering Beide gemeenten hebben een onderhoudsplan voor de riolering. In het rapport van de accountant is aangegeven dat het onderhoudsplan van Zeevang voor riolering reële ramingen bevat, dat deze volledig verwerkt zijn in de meerjarenbegroting en dat er geen sprake is van achterstallig onderhoud.

Pagina 15


Technische Dienst Een aandachtspunt betreft de gemeenschappelijke regeling Technische Dienst ZeevangBeemster (TDBZ). Vanuit deze ambtelijke dienst worden voorbereidingen, bestekken en aanbestedingen voor de openbare ruimte van deze gemeenten uitgevoerd. Als gevolg van de (voorgenomen) keuze van Beemster voor samenwerking met Purmerend en de keuze van Zeevang voor fusie met Edam-Volendam, licht het voor de hand de regeling op te heffen. Dit brengt mogelijk desintegratiekosten met zich mee. De kosten van de Technische dienst bestaan in hoofdzaak uit personeelskosten en huisvestingskosten. Als volgens het principe 'mens volgt werk' het personeel door Purmerend en Edam-Volendam grotendeels kan worden overgenomen en het kantoor, dat een niet al te hoge boekwaarde heeft, kan worden verkocht, zullen de desintegratiekosten zeer bescheiden zijn. Conclusie Met betrekking tot het thema Openbare ruimte constateren wij dat een fusie geen problemen oplevert, maar wel enkele aandachtspunten kent. Het openbaar gebied wordt door fusie met de landelijke gemeente Zeevang aanzienlijk uitgebreid. Hiermee verandert het vraagstuk van inrichting en het beheer van de openbare ruimte. Het vraagstuk wordt niet zozeer complexer, maar wel diverser van karakter. Dit brengt nieuwe vraagstukken met zich meer, waaronder het vraagstuk over duurzame inrichting van het landelijk gebied en de voorgenomen overdracht van wegen van het HHNK aan de gemeente.

3.5 Voorzieningen Dit thema betreft de onderwerpen: sport, onderwijs, cultuur en welzijn. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'Beide kernen hebben een goed voorzieningenniveau. Speerpunt voor de gemeente is het waarborgen van vitaliteit van beide kernen, leefbaarheid en het draagvlak voor voorzieningen. Daarin zijn voor alle inwoners volwaardige en bereikbare voorzieningen op onderwijs, welzijn, cultuur en sport belangrijk. De gemeente zet zich in voor behoud en verbetering van bestaande voorzieningen en, zo mogelijk, het realiseren van nieuwe voorzieningen.' Uitgangspunten gemeentelijke structuurvisies De beleidslijn uit de strategische visie 'Zeevang aan de horizon' luidt: 'iets groeien om klein te blijven'. Deze lijn wordt bekrachtigd in de (concept) structuurvisie Zeevang 2010-2040. Een beperkte groei is noodzakelijk voor het behoud van draagvlak voor voorzieningen in de kernen. Ook voor Edam-Volendam is het waarborgen van het draagvlak voor voorzieningen een speerpunt van beleid. Sport De gemeente Edam-Volendam wil, vanuit haar eigen visie en ambities, een actieve rol vervullen op het gebied van de breedtesport en een ondersteunende rol op het gebied van topsport. Een fusie tussen beide gemeenten kan een bredere basis bieden (het aantal sporters en sportaccommodaties neemt toe, nieuwe vormen van samenwerking tussen sportbesturen) om invulling te geven aan de ambities op het vlak van sport.

Pagina 16


Uitgangspunt voor de gemeente Edam-Volendam is een verantwoorde exploitatie van de sportaccommodaties. Sportverenigingen moeten zelf in staat zijn om het ledenpeil op zodanig niveau te houden dat zij levensvatbaar zijn en blijven. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud van de sportaccommodaties binnen de gemeenten Edam-Volendam en Zeevang. De verantwoorde exploitatie van sportvoorzieningen op langere termijn is voor de nieuwe gemeente een aandachtspunt, met name in de kleine kernen van Zeevang. Onderwijs De gemeente Edam-Volendam hecht aan het behouden van het voortgezet onderwijs in beide kernen en zal waar nodig en mogelijk zich daarvoor inzetten. Zeevang heeft geen voortgezet onderwijsinstelling binnen haar grenzen, de meeste kernen hebben wel een basisschool (zie hoofdstuk 2). Leerlingen uit Zeevang zijn primair georiënteerd op het voortgezet onderwijs in Purmerend of Hoorn, niet op Edam-Volendam. Op het vlak van primair onderwijs voert EdamVolendam al de leerplichtwet en het huisvestingsbeleid uit voor Zeevang. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud van de scholen in Zeevang. De huidige bilaterale samenwerking (op contractbasis) wordt door een fusie structureel gemaakt. De plannen voor nieuwbouw van een brede school in de dorpskern Beets zijn inmiddels van de baan. Hierover heeft de gemeenteraad een besluit genomen. Een algemeen aandachtspunt betreft wel de levensvatbaarheid en de kwaliteit van het primair onderwijs in de kleine kernen. Met inachtneming van hetgeen hierover wettelijk is bepaald (ondergrens voor financiering), zal de gemeente hierop beleid moeten ontwikkelen. Dit voorbeeld van 'kleine kernenproblematiek' is, zoals ook elders aangestipt, voor de gemeente Edam-Volendam nieuw. Cultuur en welzijn De culturele voorzieningen zijn in Edam-Volendam goed op orde. Beide kernen beschikken over verschillende culturele voorzieningen (buurthuizen, bibliotheken, musea). Van beheerders wordt verwacht dat zij er alles aan doen om de bezettingsgraad en het gebruik te optimaliseren. Het voorzieningenniveau in Zeevang is beperkt tot het culturele centrum in Oosthuizen. De raad van de gemeente Zeevang zal naar verwachting nog in 2012 een besluit nemen over een eventueel te realiseren multifunctionele accommodatie in Oosthuizen. Daarnaast zijn er in de meeste kernen dorpshuizen. Een aandachtspunt is de verantwoorde exploitatie van culturele voorzieningen, met name in de kleine kernen. Conclusie Met betrekking tot het thema Voorzieningen constateren wij dat een fusie geen problemen oplevert, maar wel enkele nieuwe vraagstukken voor de gemeente. Hierbij denken wij met name aan de kleine kernenproblematiek. Het onderhoud van de gemeentelijke eigendommen in Zeevang is thans op orde (op grond van de bevindingen van de accountant). De nieuwe gemeente zal beleid moeten ontwikkelen ten aanzien van het gewenste maar tevens realistische voorzieningenniveau in de kleine kernen.

Pagina 17


3.6 Werken Dit thema betreft de onderwerpen: toerisme en recreatie, bedrijventerreinen en detailhandel. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'Edam-Volendam is een ondernemende gemeente met een sterke sociale structuur. De gemeente heeft een hogere arbeidsparticipatie dan de gemiddelde gemeente in Nederland en kent relatief veel zelfstandig ondernemers, bijvoorbeeld in de bouwnijverheid. Werken staat hoog in het vaandel binnen Edam en Volendam, ook voor de gemeente. De gemeente zelf heeft hier echter slechts een beperkte rol. De gemeente wil de voorwaarden creëren waarbinnen het ondernemerschap van burgers wordt gefaciliteerd.' Uitgangspunten gemeentelijke structuurvisies Het beleid in Zeevang voorziet in uitbreiding van het bedrijventerrein aan de Hoornse Jaagweg. Voor Edam-Volendam is het ontwikkelen van het bedrijventerrein Oosthuizenweg een belangrijke opgave. In reactie op de structuurvisie van Edam-Volendam heeft het gemeentebestuur van Zeevang destijds aangegeven dat uitbreiding van het terrein Oosthuizenweg in noordelijke richting voor de gemeente niet bespreekbaar is. Op grond hiervan heeft Edam-Volendam besloten deze ambitie niet op te nemen in de gemeentelijke structuurvisie. Bedrijventerreinen Het ontwikkelen van het bedrijventerrein aan de Oosthuizenweg is voor Edam-Volendam een belangrijke opgave. Door fusie tussen Edam-Volendam en Zeevang kan een betere afstemming van het aanbod worden gerealiseerd. Hierdoor kan worden voorkomen dat de gemeenten elkaar onderling beconcurreren. Op basis van de gemeentelijke structuurvisie is er geen ruimte voor extra ontwikkeling aan de Oosthuizenweg. Uitgaande van fusie zou op de langere termijn kunnen worden overwogen om deze beleidslijn te heroverwegen, mits de noodzaak daarvoor aanwezig is en daarvoor bestuurlijk en maatschappelijk draagvlak is. Toerisme en recreatie Beide gemeenten hebben een beleidsnota over dit onderwerp in voorbereiding. Wat opvalt is dat de (concept) beleidsnota's op dit onderwerp nog sterk vanuit het eigen perspectief geschreven zijn. In Zeevang ligt de nadruk op extensieve recreatiemogelijkheden: fietsen, landschapsbeleving en de Markermeerkust. In Edam-Volendam ligt de nadruk meer op de intensieve recreatie: de dagtoeristen, de horeca en de verblijfsrecreatie in Volendam. Een fusie met Zeevang biedt kansen op dit onderwerp. Ten eerste kan het potentieel van het Markermeer beter worden benut (watergebonden recreatie, de jachthavens). Daarnaast biedt het open groene landschap ruimte voor extensieve vormen van recreatie (mogelijkheden voor fietsen, wandelen en roeien). Een nieuwe gemeente kan kansrijke initiatieven vanuit een meer integrale visie op toerisme en recreatie beoordelen en faciliteren. Detailhandel De opgave voor Edam-Volendam op dit onderwerp is tweeledig. Enerzijds het voorkomen van leegstand in de kern Edam, waar de winkelvoorzieningen onder druk staan. Anderzijds het realiseren van meer samenhang in het winkelaanbod in het centrum van Volendam. EdamVolendam heeft hiervoor een centrumvisie geformuleerd. In Zeevang is de uitgangssituatie

Pagina 18


anders. Alleen hoofdkern Oosthuizen beschikt over een (beperkt) winkelaanbod. Deze winkelvoorzieningen staan, net als in Edam, onder druk. De mogelijkheden voor de gemeente (gefuseerd of niet gefuseerd) om dit vraagstuk effectief te beïnvloeden zijn beperkt. Conclusie Met betrekking tot het thema Werken constateren wij dat een bestuurlijke fusie kansen biedt voor de gemeente. Door het ontwikkelen van een integrale visie op Toerisme en Recreatie, waarbij bestaande kwaliteiten worden verbonden, kan de economische structuur van het gebied worden versterkt. Daarnaast denken wij dat, op de langere termijn, een (hernieuwde) discussie over de uitbreiding van Oosthuizenweg mogelijkheden biedt voor de gemeente.

3.7 Bestuur en organisatie Dit thema betreft de onderwerpen: dienstverlening en communicatie, veiligheid en handhaving, brandweer en bestuurlijke samenwerking, personeel en organisatie. Het toekomstperspectief van de gemeenteraad op dit thema luidt: 'Het gemeentebestuur van Edam-Volendam opereert zelfstandig, zelfbewust en kostenbewust. Deze lijn wil het bestuur in de toekomst voortzetten. De beeldvorming bij burgers wordt gezien als een belangrijk aandachtspunt. Het bestuur wil toegankelijk zijn voor de burgers, waarbij de gemeente uiteraard niet altijd de wens van iedere burger kan volgen.' Dienstverlening en communicatie De gemeente Edam-Volendam wil de komende jaren sterk in zetten op dienstverlening en communicatie. Het ontwikkelen van een klantencontactcentrum (KCC), in combinatie met digitalisering van interne werkprocessen, moet een kwaliteitsimpuls aan de publieke dienstverlening geven. Daarnaast wil de gemeente investeren in een moderne en herkenbare informatievoorziening. Een fusie biedt mogelijkheden om deze ontwikkeling met meer kracht in te zetten. Voor Zeevang is daarnaast 'nabijheid' door een serviceloket in Oosthuizen een belangrijk aandachtspunt. In een eerder gesprek tussen beide gemeenten is door EdamVolendam aangegeven dat een beperkte loketfunctie denkbaar is (een dependance van het KCC voor uitgifte van producten en algemene informatieverstrekking). Veiligheid en handhaving Beide gemeenten werken al samen op dit gebied. Deze samenwerking (op contractbasis) kan door een bestuurlijke fusie structureel worden gemaakt. Brandweer Zeevang en Edam-Volendam werken al samen op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing. Door een fusie kan deze samenwerking structureel worden belegd. Bij de brandweer is de regionalisering de belangrijkste ontwikkeling. Deze voltrekt zich uiteraard onafhankelijk van de eventuele fusie tussen Edam-Volendam en Zeevang Bestuurlijke samenwerking Uitgangspunt voor de gemeente Edam-Volendam is dat samenwerking aantoonbare voordelen moet opleveren. De gemeente heeft hierbij een voorkeur voor vaste samenwerkingsverbanden.

Pagina 19


De gemeente Zeevang is in het verleden op uiteenlopende onderwerpen verschillende samenwerkingsrelaties aangegaan. Beide gemeenten participeren op hoofdlijnen in dezelfde samenwerkingsverbanden (zie paragraaf 2.9). De in het overzicht genoemde financiële bijdragen zijn veelal naar rato van het aantal inwoners, deze zullen dus naar verwachting niet veranderen als gevolg van een mogelijke fusie. Uitgaande van een fusie kan een efficiencywinst worden gerealiseerd door enkelvoudige vertegenwoordiging in de samenwerkingsverbanden en de geïntegreerde beleidsaandacht van de nieuwe gemeente. Personeel en organisatie Bij een gemeentelijke herindeling gelden ten aanzien van het personeel kort samengevat de volgende regels (Wet Arhi, artikelen 57 t/m 66): De secretaris en de griffier zijn van rechtswege eervol ontslagen maar kunnen aangeven in voorlopige dienst van de nieuwe gemeente te komen. Het overige personeel komt in voorlopige dienst van de nieuwe gemeente en wordt binnen zes maanden definitief aangesteld of eervol ontslagen. Dit laatste alleen als na zorgvuldig onderzoek gebleken is dat definitieve plaatsing niet mogelijk is. Wie een definitieve plaatsing niet aanvaardt, wordt ook ontslagen. In een sociaal statuut, dat overeengekomen wordt met de bonden in het BGO wordt overigens veelal bepaald dat er in de eerste periode (bijvoorbeeld twee - vier) jaren geen gedwongen ontslagen als gevolg van de herindeling zullen vallen. De formatie van de gemeente Zeevang is klein ten opzichte van die van Edam-Volendam (35 versus 197 fte). Het lijkt mogelijk om beide organisaties zonder al te veel problemen te integreren. De toekomstige organisatiestructuur moet formeel door het nieuwe college worden vastgesteld; het lijkt realistisch als aansluiting gezocht zou worden bij het organisatiemodel van Edam-Volendam, maar dit is geen automatisme. Huidige uitbestedingen/samenwerkingen van Zeevang zullen onderzocht moeten worden en kunnen mogelijk opgezegd worden zodat de taken door de nieuwe gemeente zelf ter hand kunnen worden genomen. Als daarbij personeel betrokken is 'met rechten' (zoals bijvoorbeeld binnen een GR) kan dat ter beperking van liquidatiekosten ook in dienst worden genomen van de nieuwe gemeenten ('mens volgt werk') Voorbeelden zijn de Technische Dienst Beemster-Zeevang en de ICT-samenwerking met Beemster. De nieuwe gemeente doet er ons inziens verstandig aan te streven naar een beperktere formatie dan de som van de twee huidige formaties. Met andere woorden: er is efficiencywinst te behalen door te fuseren! Dit vraagt nader onderzoek maar op basis van het uitgangspunt dat van de formatie van Zeevang 50% van de secundaire functies (zoals management en ondersteuning) en 15% van de primaire functies (zoals vergunningverlening en paspoortverstrekking) zou kunnen vervallen, is een formatiewinst van 9-10 fte zeer wel haalbaar. In principe wordt iedereen geplaatst en wordt via natuurlijk verloop en eventueel vrijwillig vertrek in enkele jaren naar de nieuwe situatie toegewerkt. De huisvesting van de gemeente, bestaande uit twee vestigingen in Volendam en één vestiging in Oosthuizen, zien wij als een bijzonder aandachtspunt. De toekomstige huisvesting is een punt van nader onderzoek.

Pagina 20


Conclusie Een fusie biedt kansen voor bestuur en organisatie, bijvoorbeeld doordat substantiële efficiencyvoordelen kunnen worden gerealiseerd in bestuurs- en organisatiekosten. Door een nieuwe clustering van taken en uniformering van beleid kunnen naar verwachting voordelen worden gerealiseerd. Daarnaast kan gezamenlijk worden gewerkt aan realisatie van een modern dienstverleningsconcept (KCC) en hoogwaardige en herkenbare dienstverlening en communicatie.

Pagina 21


4

Strategische overwegingen Naast alle min of meer feitelijke zaken die hiervoor zijn aangedragen worden beslissingen ook gevoed door strategische overwegingen. Deze strategische overwegingen zijn echter nergens in beleidsstukken te vinden. Dat is ook logisch want de gemeente Volendam is nooit 'op overnamepad geweest'. Sterker nog, als geen ander heeft de gemeente Edam-Volendam zich op het standpunt gesteld dat men prima zelfstandig en eigenstandig kan functioneren. Natuurlijk participeert men net als alle andere gemeenten in de regionale samenwerkingsverbanden, maar voor de feitelijke uitvoering van de gemeentelijke taken heeft Edam-Volendam de overtuiging dat men veel zelf aankan en dat dat ook het beste (en vaak ook het goedkoopste) is. Het is dus: zelf doen, tenzij. Anders gezegd: Edam-Volendam is een gezonde gemeente, die zijn eigen boontjes kan en wil doppen en dus, zeker op korte termijn, helemaal niet op zoek hoeft naar een fusiepartner. Wat verandert er nu als een goede buur(gemeente) zich meldt met de mededeling dat zij graag wil fuseren omdat zij zelfstandig voortbestaan geen realistische keuze meer vindt. Een dergelijk verzoek vraagt dus om een strategische heroriëntatie en deze dient plaats te vinden op twee niveaus: Er zijn allerlei afwegingen te maken op deelniveau (bijvoorbeeld financieel, diverse beleidsterreinen, effect op de inwoners) maar er is ook een grotere afweging: Wat schiet ik er op de langere termijn mee op; wat betekent het voor mijn positie in regionaal verband; wat gebeurt er als ik het niet doe). Er kan een aantal overwegingen en ontwikkelingen genoemd worden, die zowel positief als negatief geduid zouden kunnen worden, afhankelijk van de bestuurshouding die men kiest. Ook de gewichten die men aan elk van die ontwikkelingen hangt, worden door de bestuurshouding bepaald. Wij noemen er enkele: Bij een fusie ontstaat een veelzijdigere maar ook een complexere gemeente Het huidige Zeevang en het huidige Edam-Volendam verschillen in veel opzichten van elkaar: De één is landelijk, heeft weinig inwoners verspreid over een aantal kernen (waarvan de meeste heel klein zijn) met actieve dorpsraden en heeft een groot buitengebied met een hoge landschappelijke waarde. De toeristische mogelijkheden liggen uitsluitend in het extensieve domein. De ander is op deze dimensies juist tegengesteld. Op grond hiervan kan men stellen dat het besturen van zo'n nieuwe gemeente complexer wordt: de vraagstukken die om een oplossing vragen zullen diverser zijn dan tot nu toe in elk van beide gemeenten afzonderlijk en daarmee kunnen afwegingsvraagstukken ook ingewikkelder worden. Van de andere kant ontstaan er ook meer mogelijkheden: Er komt hoe dan ook letterlijk en figuurlijk meer ruimte, los van de vraag hoe die ruimte op dit moment benut kan worden. Er ontstaat een gevarieerder woonmilieu en het toeristisch beleid (een in belang toenemend beleidsterrein voor de komende decennia) kan op een bredere en gevarieerdere leest geschoeid worden. Een fusie levert geld op maar kost ook geld In ons economisch model wordt schaalvergroting vaak aangewend om kosten te reduceren. Bij deze gemeentelijke fusie geldt dat maar ten dele: Er zijn uiteraard opbrengsten omdat er minder bestuurskosten zijn en omdat het op termijn mogelijk is om met minder apparaatskosten toe te kunnen. Maar er zijn ook lagere opbrengsten. De uitkering uit het gemeentefonds is na fusie lager dan de som van de twee huidige uitkeringen.

Pagina 22


Daarnaast vallen er ook opbrengsten weg uit OZB en gemeentelijke heffingen omdat die op dit moment in Zeevang hoger zijn dan in Edam-Volendam en het niet realistisch geacht wordt om de tarieven na de fusie hoger te doen zijn dan nu in Edam-Volendam. Een voordeel dus voor de huidige inwoners van Zeevang. Al met al is het realistisch om van een situatie uit te gaan waarbij de plussen tegen de binnen wegvallen. Voor hogere kosten in de beginjaren is komt er na de fusie een incidenteel bedrag van ongeveer € 3,8 miljoen beschikbaar, zodat de hele operatie budgettair neutraal kan verlopen. De positie in de regio Het is zinvol om de positie in de regio vanuit meerdere invalshoeken te beschouwen, Ten eerste de gevolgen bij wel fusie en bij geen fusie en ten tweede de positie van Waterland. De mogelijkheid bestaat dat als de fusie niet doorgaat de gemeente Zeevang terug zal vallen op haar tweede keuze: de gemeente Purmerend. Bij wel fusie wordt de positie in de regio versterkt. Hoewel positie natuurlijk vooral door inhoudelijke kwaliteit bepaald wordt zullen grootte en inwonertal er ongetwijfeld ook toe doen. Dat zal zeker gelden in de kustproblematiek omdat de nieuwe gemeente een aanzienlijk groter deel van de kust van het Markermeer zal omvatten maar ook de positie in Waterland zal versterkt worden. Bij het niet doorgaan van de fusie en bij het dan mogelijk ontstaan van een fusie tussen Zeevang en Purmerend wordt Edam-Volendam in zekere zin ingeklemd. Dat hoeft overigens niet van betekenis te zijn op de (ontwikkelings)kracht van Edam-Volendam en het zou natuurlijk ook geen doorslaggevend argument moeten zijn bij de vraag van wel of niet fuseren, maar het is begrijpelijk dat men het 'ingeklemde gevoel' als onplezierig gaat ervaren. In dezelfde sfeer ligt het gezegde dat 'buurmans grond maar één keer te koop komt': Als de grond niet te koop was, was er geen probleem maar nu het wel zo is, moet je je realiseren wat er kan gebeuren als je de gelegenheid voorbij laat gaan. De positie van Waterland is een thema op zichzelf. Zeevang spreekt haar voorkeur uit om Waterland bij de fusie te betrekken, maar zowel Waterland zelf als Edam-Volendam hebben eerder aangegeven dat nu niet opportuun te achten. Gelet op het huidige beleidskader herindeling dat stelt dat herindelingen van onderop moeten komen, is het betrekken van Waterland nu geen optie. Een fusie tussen Zeevang en Edam-Volendam sluit overigens een eventuele fusie met Waterland op een later tijdstip niet uit en staat in feite geen enkele toekomstige ontwikkeling in de weg. Vanuit die optiek is het dus een besluit zonder risico's oftewel een zogenaamde 'no-regret' beslissing). Overigens zal bij het eventueel opstellen van een zogenaamd herindelingsontwerp de fusie in regionaal perspectief worden geplaatst (regiovisie). Maatschappelijk draagvlak Het landelijke beleidskader herindeling schrijft voor dat de gemeente gehouden is om onderzoek te doen naar het maatschappelijk draagvlak voor de fusie. De gemeente moet het gesprek aangaan met de bevolking en de maatschappelijke organisaties aangaan en de resultaten daarvan betrekken bij de standpuntbepaling.. Maar ook zonder dit beleidskader is het natuurlijk ondenkbaar om dit niet te doen. In Zeevang is dit proces al achter de rug met als resultaat dat de bevolking het standpunt van college en raad ondersteunt dat Zeevang niet langer zelfstandig kan blijven en dat Edam-Volendam de beste fusiepartner is (met een zekere voorkeur om ook Waterland bij de fusie te betrekken). Uit gesprekken met de fractievoorzitters in Edam-Volendam is ons gebleken dat ook zij vinden dat de bevolking geraadpleegd moet worden alvorens de raad een antwoord gaat geven op het verzoek uit Zeevang.

Pagina 23


De wijze waarop dit gebeurt is echter wel van belang, niet in de laatste plaats omdat gemeentelijke herindeling een thema is dat vaak met emotie en sentiment omgeven is. Vormen van mondeling overleg met en raadpleging van de bevolking zijn te prefereren boven schriftelijke peilingen of via peilingen via internet. In rechtstreeks overleg kunnen vragen beantwoord worden en kan het gesprek namelijk beter toegespitst worden op wat het echt voor de bevolking gaat betekenen. De gemeentelijke belastingen en heffingen, het voorzieningenniveau en de gemeentelijke dienstverlening zijn dan de belangrijkste thema's. Wij denken dat het belangrijk is dat het gemeentebestuur in die bijeenkomsten duidelijk maakt dat er als gevolg van de herindeling op deze onderdelen geen negatieve veranderingen op zullen treden. Tijdpad: 2015 of 2016? Edam-Volendam en Zeevang zijn vrij om te beslissen of zij aankoersen op de ingangsdatum 1 januari 2015 of 1 januari 2016. Zeevang heeft aangegeven te streven naar 1 januari 2016 maar dan in combinatie met een ambtelijke fusie per 1 januari 2014. Uit de gesprekken die wij gevoerd hebben blijkt dat er in Edam-Volendam niet veel animo is voor een ambtelijke fusie per 1 januari 2014 en dat de keuze voor 2015 of 2016 nog open is als aangetoond kan worden dat met een keuze voor 2015 de zorgvuldigheid van het proces niet in gevaar komt. Naar onze mening zal een keuze voor 2015 met het daarbij behorende proces de zorgvuldigheid niet in gevaar brengen en heeft een keuze voor 2015 enkele aanzienlijke voordelen: e

Als gekozen wordt voor 2015 is de 2 helft van 2012 beschikbaar voor het overleg met de bevolking en voor het herindelingsontwerp. In het eerste kwartaal van 2013 kan het herindelingsontwerp ter inzage liggen (8 weken) en kan een herindelingsadvies worden opgesteld. In het tweede kwartaal kan het herindelingsadvies door de beide raden worden vastgesteld en via GS aan de Minister worden aangeboden. De tweede helft van 2013 en het jaar 2014 zijn dan beschikbaar voor de verdere voorbereiding van de herindeling. Dit is ook het tijdpad dat de gemeenten Alkmaar, Schermer en Graft-de Rijp kiezen voor hun herindeling. Een keuze voor 2015 betekent dat de herindelingsprocedures voor Graft-de Rijp en Schermer met Alkmaar en Zeevang met Edam-Volendam synchroon lopen. Dat stelt GS van Noord-Holland in staat om een meer integrale zienswijze bij de beide herindelingadviezen te voegen en dat ook de Tweede Kamer een beter beeld krijgt van de gewenste bestuurlijk toekomst van het gebied. Dit is naar verwachting van positieve invloed op een instemmend standpunt van de Kamer. Een keuze voor 2015 betekent is in zekere zin een jaar tijdwinst. In de aanloop naar een herindeling werpt deze herindeling toch zijn schaduw vooruit en zullen beslissingen die van belang zijn voor het gebied gemakkelijker worden uitgesteld en zullen nieuwe ontwikkelingen niet snel ter hand worden genomen. Een keuze voor 2015 betekent dat er geen verkiezingen zijn in maart 2014 maar wel in november 2014. Een keuze voor 2016 betekent dat er twee keer verkiezingen zijn: in maart 2014 en in november 2015. Reguliere verkiezingen in 2014 hebben dan relatief weinig betekenis omdat de gemeente nog maar een korte toekomst heeft en brengen relatief hoge kosten met zich omdat zij naast de normale kosten ook nieuwe wachtgeldrechten voor eventueel nieuwe wethouders creëren.

Pagina 24


Een keuze voor 2015 zal er toe leiden dat er meer vaart wordt gezet achter het opstellen van een herindelingsontwerp dan in de situatie van een keuze voor 2016. Een snel herindelingsontwerp brengt beide gemeenten op grond van de wet ARHI ook sneller onder preventief toezicht van de provincie, waardoor een vaak negatief getoonzette discussie over (vermeend) 'potverteren' minder kans krijgt. Een keuze voor 2015 brengt sneller duidelijkheid voor het personeel. Dit is niet alleen goed vanuit een oogpunt van personeelsbeleid maar verkleint ook de kans dat goede mensen naar elders vertrekken. De motie uit Zeevang Op 10 april heeft de gemeenteraad van Zeevang een motie aangenomen die nog eens benadrukt dat de randvoorwaarden en de input van de gemeenteraad en de bevolking nadrukkelijk ingebracht moeten worden en de onderhandelingsresultaten moeten worden teruggekoppeld alvorens er verdere besluiten worden genomen. Bij de aan Edam-Volendam toegezonden stukken is een bijlage opgenomen waarin deze zijn weergegeven. Voor de meeste daarvan geldt dat zij vanzelfsprekend zijn en in deze rapportage en/of in het eerdere gesprek tussen Edam-Volendam al aan de orde zijn geweest. Naar onze mening is het goed om twee punten nog even apart te belichten: Desgevraagd heeft u in het gesprek in 2011 geantwoord de bestaande structuur van dorpsraden te respecteren. Deze dorpsraden hebben geen formele beslissingsbevoegdheid maar kunnen het college wel gevraagd en ongevraagd adviseren. Zij worden niet democratisch gekozen maar treden wel informeel op als 'spreekbuis' van de kern. Bovendien ontvangen zij jaarlijks een klein budget (€ 1.250) voor kleine projectjes. Op de vraag naar een servicepunt in Oosthuizen is geantwoord dat een beperkte loketfunctie denkbaar is (een dependance van het KCC voor af/uitgifte en informatieverstrekking). De backoffice is uiteraard in Edam-Volendam. Vervolgens is dit antwoord nog enigszins genuanceerd door op te merken dat een burger maar eens in de drie jaar op het gemeentehuis komt, dat steeds meer dienstverlening via het internet loopt en dat heringedeelde gemeenten steeds vaker maar één loket openhouden. Met als slot dat nader overleg en onderzoek nodig is. Gelet op het verwachtingspatroon in Zeevang en de aldaar levende wens om een loketfunctie met één of enkele andere steunpunten (CJG) te combineren, adviseren wij u om uw standpunt duidelijk te formuleren. Dat het onderzocht moet worden is logisch, maar wij adviseren u een principebereidheid uit te spreken (met bijvoorbeeld een evaluatiemoment na twee of drie jaren).

Pagina 25

Verkenning fusie met gemeente Zeevang. Opdrachtgever gemeente Edam-Volendam

Recommend Documents