Verkeer en luchtverontreiniging

Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM

1

Positie RIVM ● Onderzoeksinstituut rijksoverheid ● Onafhankelijk van politiek en beleid ● Verbindt wetenschap en beleid

● Maakt zelf geen beleid

2

Themabijeenkomst Luchtvervuiling en mobiliteit 16 december 2013

Gezondheidseffecten verkeer

Belangrijke aandachtspunten 1. Ultrafijn stof

gezondheidskundig belangrijke fractie

2. Emissie verkeer = uitlaat + slijtage 3. Emissies niet altijd goede voorspeller toxiciteit

3



Inhoud ● Wat is fijn stof (samenstelling, grootte)? ● Gezondheidseffecten (schadelijkheid) fijn stof ● Slijtage-emissie (remmen, banden/wegdek)

● Brandstof (biodiesel) en roetfilter ● Belangrijke aandachtspunten

4



Samenstelling

5



6



Fysische eigenschappen – grootte stofdeeltjes ● Fijn stof (PM10): <10 micrometer

● PM2,5 (fijnere fractie): <2,5 micrometer ● Grove fractie: 2,5 – 10 micrometer

● Ultrafijn stof (PM0,1): <0,1 micrometer

7



Massa fijn stof of aantal deeltjes?

PM2,5

8



Hoe kleiner hoe dieper de deeltjes in de long komen

9



Deeltjes kunnen ook direct in de hersenen komen

10



Ultrafijn stof

Schadelijkheid per microgram stof Ultrafijn >> PM2,5 en PM10

● Norm gebaseerd op hoeveelheid fijn stof geen aparte norm voor ultrafijn stof 11



Aandeel roet groot in ultrafijn stof

Roet

12



Ziektelast wereldwijd - belangrijkste oorzaken 2010

Lim et al. LANCET (2012) 13



Risico fijn stof

Individuele gevoeligheid Ziekte, leeftijd

Kans op gezondheidsschade Ernst en omvang

Paracelsus Toxiciteit Type fijn stof, samenstelling

Blootstelling Hoe lang en hoeveel

Alles is giftig, het is de hoeveelheid die het effect bepaald 14



Gezondheidseffecten fijn stof: verergering van ● Longziekten – astma – ontstekingen – verminderde longfunctie ● Hart- en vaatziekten – verminderde vaatfunctie – bloeddruk verhoging – bloedstolsels

● Zenuwstelsel – degeneratie – functie vermindering 15



Ontsteking

Gezondheidseffecten verkeer •

Meer verkeer

meer ontsteking

•

Meer koper

•

Koper belangrijk bestanddeel van slijtage-emissies

meer ontsteking

Afname verkeersdichtheid Gerlofs-Nijland et al., Inhalation Toxicology 2007 16



Slijtage-emissies

Schadelijkheid per microgram stof Slijtage-emissies remmen >> uitlaatemissies

17



Oxidatief potentieel per km

Brandstof en roetfilter gebruik

Gebruik 50% biodiesel blend en roetfilter afname oxidatief potentieel per gereden km

Diesel

Biodiesel

Zonder roetfilter

Diesel

Biodiesel Roetfilter

Gerlofs-Nijland et al., Environmental Science & Technology 2013 18



Nadelige effecten verkeersemissies (diesel) Thrombus oppervlak

(vierkante micrometer)

Meer bloedstolsels gevormd na blootstelling Gefilterde diesel aan dieselmotoruitstoot Diesel

Schone lucht

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Roetfilter voorkomt nadelige effecten uitstoot dieselmotoren ondanks hoge NO2 emissie Lucking et al., Circulation 2011 19



Biodiesel: effect per gram uitstoot ● 50% biodiesel blend

afname emissies (o.a. CO2 en fijn stof)

● 50% biodiesel blend

oxidatief potentieel neemt af

● 50% biodiesel blend

meer ontsteking en celschade

Gebruik 50% biodiesel blend wellicht (meer)negatieve gezondheidseffecten

20



Belangrijke aandachtspunten 1. Ultrafijn stof

gezondheidskundig belangrijke fractie

2. Emissie verkeer = uitlaat + slijtage 3. Emissies niet altijd goede voorspeller toxiciteit

21



Bedankt voor uw aandacht

www.rivm.nl

22

Gezondheidseffecten verkeer Themabijeenkomst Luchtvervuiling en mobiliteit 16 december 2013

Verkeer en luchtverontreiniging

Recommend Documents